Katalog

17 Nîsan 1950 CUMHTRITET Amerikan Rus Siyasî partilerin miinasebatında radyo propagandası Harb sonu devresinin Türk ingiliz îîerg Amerikadaki beşinci kol merikanın federal araştırmalar dairesi müdürii Mr. Edgar Hoover, Amerika âyan meclisinin hir tâli komitesine verdiği raporda. komünistlerin Amerikadald beşinci kollarttun mahiyeti hakkında malumat vermiş ve bunların topu topu yarnn milyon kişiden ibaret oldukUnnı bildirmiş. Gerçi Amerikada 500,000 komünist hulunması mühim bir keyfiyct değildir. Çiinkü 500.000 kişi Amerikanın nüfusuna göre yüzde birin beşte biri demcktir. Fakat btı beş yüz bin kişinin bir disipline bağlı olduklan, memleket dışmdan gclcn enıirlere körü körüne baş eğdikleri gö'zönüne jjetirilecek olursa bu rakamın büyüklüğünden şikâyet etmemek mümkiin olmaz. Amerikan âyanı da bu ra. kaını büyiimsemişlerse de verilen izahlar bunları bir hayli teskin ettnjş... Çünkü Amerikan gazctelcri tarafından anlatıldığına göre bu rakam, sadece kotnünistler partisine acık veya gizli surette mensub olanlan değil, geüp geçici üyeleri de ihtiva etmektedir. Bu gelip geçici veva gezici üyeler ne biçim kimsplerdir?. Guya bunlar partiye girmiyen, parti disiplinine bağlanmı\an fakat hemen her husıısta partiye taraftarlık eden kimselerdir. Bunların peşinde koştukları asıl hedef, komünistlik olmıyabilir. Fakat bir müddet için koraünist oltnayı veya krynünist görünnıeyi denemekten de hos>nırlar. Daha sonralan, hattâ komünistliğin en tnüthiş, düşmanları arasında yer alabilirtcr. Nitckim son senelerde bu gelip ccçici komiinisrterin çoğu, komünistliğe düşman olmuşlar ve komünistlerle alâkayı kesraişlerdir. Fakat Mr. Ergar Hoover, vaptığı araştırmalar içinde bu gelip geçici komünistlere de yer vermis ve icabında bunlarm beşinci kola hinnet etmeleri ihtimalini çözönünde tutmuştur. Onun araştırmalarıtta göre AmerikaJaki asıl komünistlerin »ayısı (54.000) den ibareitir. Fakat bugün Amerikada gaytimeşru mahiyette olan bu partiriin gizli taraftarları da iki misli sayıldığı takdirde o zaman bunların tutarı 1R2.000 olur ve geridekiler de gelip geçici mahiyctinde kalırlaı. Taviz tehlikesi. emokrasinin zavıf tarafi pazarlığa müsaid bir rejim olusudur: Seçmen ile seçilecek arası. karşılıklı partiler arası, iktidarla muhalefet arası bilhassa intihab m e v simlerinde bir takun tavizler olur. Bunlar kâh konuşulup goriişülerek. kâh vehleten olur veya oluverir. Bunlar zararlı. ekseri zaraılı şeylerdir. Çünkü bu tavizler kâh programlardan, kâh prensiplerden; fakat bazan da kanun ve idare maddelerinden yapılır. Önümüzde, birinci defa olarak, halk oyile ve serbestçe bir seçim yapicağiz. Herkes olanmı bitenini bu mücadeleye dökecektir. Bu arada: Sen hana şunu yaparsan, ben de sana bunu yaparım. Şeklinde pazarlıklara girismek ekseri millet rararına netice verir. Bundan tehaşi etmek gerektir. Böyle karsılıklı olmadan, bir parti veya bir ada>ı kötulemek için hâdiseleri âlet olarak kullanıp nizamı ânune zararına ve çoğu demagoji kokulu propagandalar >npmak da tehlikelidir. Seçim gelir geçer. lâkin bonılan nizamın. kırılan prensipin ve sar* sılan temelin iade ve takviyesi çok zor olur. Bilhassa, rey toplama mevsimi yaklaşınca yapılacak propagandalarda partilerin birbirlerile anlaşarak bu çesid vasıtalara boykot ilân etmeleri, ve muhafazasl memleket ve millet hesabın* lüuımlu olan bir takım prensiplerdo ittifak eylemeleri cidden »ayanı arzudur. Böyle olmazsa birçok yerlerde ba seçim isi bir nevi eksiltmearttırma isine benzivecektir. Türkiyede hiç kimsenin vergiyl kaldıracağına, hiç kimsenin hayatı birdenbire ucuzlatacağma, hiç kim» senin bir sihirli değnekle memle» keti cennete çe\ireceğine inanan, cidden inanan müne\ver tasa\\"ur edilemezken, iktidar veya muhalefete mensub ada>lardan bazılarının veya onları destekliyenlerin yer yer bu çesid propagandalara başvura» cakları, hatta baxı yerlerde vurdukları bir hakikattir. Bunu göa öniinde tutarak rey toplrjabibaek için bu çesid tehlikeli vaidler. niîamı za'fa du^urecek ge\rsemeler, yapmak bir barıs tabirile söyluyorum bir nevi dampingdir. Yani sun'i şekilde ilâçla kuvvet toplamadır. İlâcın tesiri geçtikten sonra nasd vücude waf gelirse. seçim de\resi geçtikten sonra bu vaidlerin ve bu gevsemelerin acısı çıkmıva baslar. Vaidler gerçeklesemez, bunu almış olanlar ümidsizliğe. hayal kırıkhğına uğrar. Hem reyini »hnıs olanlar a. hem rejime küser. Nizamlar da bir kere gevşeyince lâşka olur. Bir daha onu normal sıkıya getirmek cok zor!a«ır. Bu da umumi düzcnin ve vatandaşm zararına olur. tmdi. gönül ister ki bütün partiler, adaylar ve propaganda ajanlan milletle seçime dair her no sekilde olursa olsun gorüşürken veremiyeceği vaidleri etmemeli, yapmaması lâzım gelen gevsemelere ba'vurmamalıdırlar. Seçim propagandasında kullanı'acak usul ve sistemde ve ele a!ınacak silâMarda partiler mutabık kalırlarsa, bu. memleket ha>rma ve demokrasi hesabına büyük bir kan n c ve çok ehemmiyetli bir adım olur. ; ! B. FELEK en mühim konferansı Bastarafı 1 inci sahifede Iarmın ikili toplantılar halinde de devam edeceği ve demokrasi âleminin. ilgili bütün meseleler üzerinde bir görüş birliği sağlamaya çalışacağı belirtilmektedir. Lonara. Washington ve Pariste yapılmakta olan konferans hazırıklarının da sona erdiği bildinlmektedir. Bidault'nun teklifi Paris 16 (R.) Bugün Lyon endüstri fuarının açüması münasebetile söz alan Başbakan Bidault bir Atlantik yüksek barış konseyi> nin kurulmasını teklif etmiştir. Bidault. bu teşkilâtın, Brüksel paktı, iktisadî işbirliği teşekkülü ve Atlantik pakhnın normal bir devamı olacağını kaydetmiş ve Ruslarm bildikleri şekilde sulhu istismar etmelerine imkân verilmemesini istemiştir. Fransız Başbakanı bu teklifinin üçler konferansmda inceleneceğini de söylemiştir. Londradan gelen bir habere göre. bu teklif Atlantik Paktına dahil olan 12 memleket arasmdaki bağları daha fazla sıkılaştırmak istiyen İngiliz idarecılerinin arzusunu da karşıladıkalrından dikkatl enazara alınacaktır. Teklifin 8 mayısta Lon drada Schuman, Bevin ve Acheson arasında vuku bulacak görüşmelerde ön plânda yer alacağı muhakkaktır. Amerikan silâh yardımı Paris 16 (a.a.) Savunma Bakanhğının bugün bildirdiğine göre Fransaya yeni gönderilen Amerikan silâh hamulelerinin hepsi yerlerine salimen ulaştırılmıştır. Cherbourg limanına üç gün evvel gelen silâhların ağır top kısmı Strasbaurg ve Metz'e gönderilmiştir. llllli tttüzik festivali Ilk konser dün akşam Devlet Tiyatrosunda verildi Ankara 16 (a.a.) Üçüncü Türkİngiliz müzik festivali bu akşam saat 21 de Devlet Tiyatrosunda verilen ük konserle başlamıştır. Konserde Cumhur Başkanı Ismet İnönü. Devlet Bakanı Başbakan Yardımcısı Nihad Erim ve seçkin bir dinleyiei kütlesi hazır bulunmuşlardır. Üçüncü Türk İngiliz müzik festivalinin bu ilk gecesinde Türk ve İngiliz miîlî marşları dinlendikten sonra. İngiltereden gelmiş olan Norman Del Mar idaresile Cumhur Başkanhğı Filârmonik orkestrası tarafından Glinka'nın (18041857) Russlan ve Ludmilla» isimli uvertürü. Thomas Easwood'un (1922) senfonik etüdü. Cemal Reşid Rey'in (1904) «Karaeöz» isimli süiti çalınmış. İngiliz ses sanatkârı mezzosoprano Nancy Evans. Berlioz'un (18031869) «Yaz gecelerinden şarkılar op. 7» isimli eserini söylemiştir. Konserin ikinci kısmında gene Norman De! Mar'm şefliğinde Cum hur Başkanhğı Filârmonik orkestrası Beethoven'ın (17701827) la majör 7 No. lı senfonisini çalmıştır. Baştarafı 1 inci sahifede bir kısım adaylar da genel merkeze başvurmuş bulunuyorlar. Doğrudan doğruya yüzde 30 lara ahnmalarını isteyenler de mühim bir yekun tutmaktadır. Bir kısım adaylara da • Nasıl olsa yüzde 30 dan gösterilir» mülâhazasile yoklamalarda oy verilmemiş olduğundan bu gibilerin bütün ümidi de Divanın kararına bağlıdır. Bizzat parti genel merkezi tarafından muhtelif sebeblerle yoklamalara girmemesi tav siye edilen milletvekilleri ise kendilerine yapılan va'din tahakkukunu beklemektedirler. Bu gibi mevzular üzerinde görüşmeler hayli uzamış, ö'ğleden sonra toplantıda prens : p kararlarına varılmıştır. Cedveller üzerinde görüşülmeğe bu geceki toplantıda başlanmıştır. Müzakereler hayli hararetli ve o derece uzun olmuştur. Bu geceki top'antı saat 24.30 da sona erd:. Dıvan yarın saat 10.30 da toplanarak çalışmalarına devam edecpktir; Halk Partisinden Parti merkezlerinden gösterilecek adaylar gösterilecek adaylar Baştarafı 1 inci sahifede Bilgiler doçentlerinden Arif Hikmet Pamukoğlu Ordudan. Amiral Rifat Özdeş Kırşehirden, Yareıtaydan Ali Hikmet Berki Antalyadan. aday gösterilmişlerdir. General Ali Fuad Cebesoyun D. Parti Eskışehir listesinden bağımsız olarak adayljğının konulması muhtemeldir. Bursa İnegöl yolunda Bulgaristanın Belgrada feci bir otomobil verdiği nofa kazası Bursa 16 (Telefonla) Bugün İnegöl yolunda feci bir otomobil kazası olmuştur. Hacıîar mahallesınden Fahreddin isminde biri İnegölde yapılan bir köv düğününe iştirak etmek üzcre dört ki^ilik aile efradile birükte Bursaya giderlerken. otomobilleri bir söğüd ağacına çarparak parçalanmıştır.. Otomobıli idare eden Fahreddinle karısı Türkân. kardeşi Zekiye ve Zekiyenin 7 yaşlarmdak kızı Tulinle teyvesinin kızı Keriman ağır şpkıldo yarplanmışlardır. Yaralılar İnsgöl hastanesme nakledılıni?lprdir. 7 yaşındaki Tulın hastanecle ölmüştür. Belçikada Kral Leopold meselesi Brüksel 16 (R.) Kral Leopold tarafından dün yapılan yeni teklıfler Hıristiyan Sosyalist Partisi tarafından reddedılmiştir Kral Leopold'un kayıdsız şartsız yenidçn tahta çıkmasını isteyen bu siyasî parti bir uzlaşmaya taraftar olmadığını açıklamıştır. Diğer taraftan Sosyalıst Partisının de bu mesaj hakkındakı kanaatini yarın açıklayacağı bıldirilmektedir. Amerika gazetelerinin bu yolda verdikleri malumat bu meıkezdedir. Bu malumattan anlasılan ilk hakikat. Amerika hükumetinin konninist olan veya komünistliğe laraftar olan bütiin unsurları simdiden araşürmış. teşhis etmis ve harb çıktığı takdirde bunların beşinci kol faaliyetine karşı gelmck için elınması gereken tedbirleri şimdiTriestede seçim den düsünmüs olduğudur. Millctin menfaati gerekiendirdiği takdirde Capodistria 16 (A.P.) Yuyapılacak is. bütün bu kimselere goslavya tarafından idare edilen vatan haini muamelesi yapmak ve Trıeste serbest şehrinin lideri boylece serlerinden kurtulmaktır. iç n pazar günü şiddetli yağmuAllah göstermesin yeni bir harb vun altında seçimler yapılmıştır. çıktığı takdirde Amerikadaki be Seç mleri Tito taraftarları Halk sinci kolun düşman işine yaraya Cephesinin kazanacağı muhakcağını. düşman tarahndan yapıl kak sayılmaktadır. ması özlenen baltalamaları yapacağııu sananlar. her halde bu malumatın neşrinden sonra ümidi kesmİ5İer, Amerikanın duruma hâkim clduğunu anlamıslardır. Bir memleket içindeki muzır ve tehlikeli unsurları. yakından tanımak ve kontrol altında bulundurmak, bunların faaliyete geçmek için kolladıklan fırsatları korletmek ve bu fırsatUrdan faydalanmalanna meydan vennemek, buyük bir başarıdır. Amcrik» basını tarahndan verilen malumat, Amerikanın bu basanyı kazanmış olduğunu apaçık gos terlyor. Ömer Rjza DOĞRUL Sofya 16 la.a.l Dün. Bulgar Dış İşleri Bakanlığı tarafından Yugoslav hükumetine verilen notada, Sofya hiikumeti. Yugoslavynnın Bulî;arLstana karşı takib ettiği düşmanca ve kifkırtıcı siyaseti çid'^tle protesto etmekte ve bu siyasetten doğacak neticelerin me=rılivp*inin şimdiki Yugoslav hükumetine aid olc'uğunu belirtm?<tedir. Notada, martta Sofva mahkemecereyan eden Yucos!av aianlarının muhakrmesinde. Sohadaki RugO5İav elciliği memurlar! ile Yugoslav idarecilerinden bazılanna aid ifşaat bahis konüsu edılmektedir. Nota. Bulgar hükumetinin kanaatince, Yuen^lav makamları tarafından tahrik edilen ve karsaşalık siyasetine açık bir dclil teşkil ettiğine işaretle bu siyasetin Bulgar ve Yugoslav milletlcri menfaatinn aykırı olduğunu ve pm""rıiali<:tlcriıı cehennemi =iyasetini 'ahakkuk pttirmekten ba?ka bir işe yaramadığını bclirtmektedir. Başmakaleden devam Baltık kıyılannda. bilhassa bu Iibau bölçcsinde, radar istasyonları kurmakta, Vl ve V2 nev'inden uzaktan radyo ile idare edilen bombalar atmak üzere rarapalar yapmaktadırlar. İşte Rus avcılan tarafından düşürülen Amerikan uçağı, bu rampaların mevkilerini fotografla tesbit etmek icin Letonya kıyılan üstünde uçmuş olabilir. Rusların da, yaptıklan işlerin esrarını öği"enmeğe gelen bu uçağı düşürmüş olmalan muhtemeldir. Bazı çevrelerde ileri sürülen bu ihtinıalin, ne dereceye kadar doğını olduğu malum değildir. Uçağın denize düsiip battığı yer tesbit edilebilmiş olsaydı. hem bu cihet aydınlanır, hem de Amerikan uçağının Letonya toprakları üstünde uçtuğu yolundaki Rus iddialannın doğra olup olmadığı moydana çıkardı. Denizin bidinde yatan uçağın enkazı bulunamadığı için bu cihet nıeçhul kalmış olmakla beraber, Amerika uraurai efkân, barış zamanında, silâhsız bir Amerikan uçağının Ruslar tarafından düşürülmiiş ve 10 Amevikan hıavacısının soğukkanlıhkla katledilmiş olması karşısında. haklı bir heyecana kapılmış. bulunuyor. Bu hâdise, bundan 52 yıl önce Amerika İspanya harbinc sebcbiyet vermiş olan bir vakayı hatırlatıyor. 19 uncu asrın sonlarına doğru Cııba (Küba) meselesinden dolayı Amerika ile İspanya arasında siya«î bir gerginlik husulc gelmişti. Bu sırada Havana limanında yatan Amerikanın Maine ıırhlısı, 15 subat 189S de berhava oldu. Mürctlchatindan 2fi0 kisi hoğuldu. Amerika hiikumeti zırhlının. İspanyollar tarafından konulan bir mayinle batırıldığını sanarak 1R98 nisanında İspanyaya harb ilân etti. Bu harb. İspanyanın mağlubiyelile neticelendi ve neticede Cuba adası Amerikan himaycsinde istiklâlini kazandı. Senelerce sonra, yapılan tetkikler neticesinde Maine zırhlısınm dahili bir infilâk neticesinde battığı anlaşıldıysa da. Anıorika umıımî efkârının heyecan ve galeyanı. harbin ilânına sebeb olmuştu. • Bugün. bir Amerikan uçağının Ruslar tarafından düşiirülmüş olmasından dnlavı Amerikanın Rusyaya haıh ilân etmc«i beklenrmc7>e de. bu hâdi^enin iki devlrt aıasındaki münasebctlerin büslnitıin gerginleşmcsine vc soğuk harbin daha kmsmasına scbcb olacağı muhakkaktır. ABİDİN DAV'KK Ahmed Şükrii Esmer, partilerin radyo konuşmalarına 4 mayısta baslanacağını ve bunların plâğa alınaoağını söyledi saport kanununa mem!eketimize giriş imkânlannı kolaylaştıracak hükümler konmuş: vıze muameleleri basitleştirilmiş, ecnebilerin memleketimizdeki ikamet müddetleri esnasındı tâbi oldukları şartlar hafifletilmiş ve eski Türk vatandaşlarının Türkiyede dörder ay ikametlerini sağlıyan bir kanun ds kabul edilmiştir. Bayındırlık Ba' kanlığı tarafından memleketimiz hakkında genış izahat veren bıı turizm haritası hazırlami| ve baskısma başlanmıştır.» Memleketimize fazla miktarda turist celbetmek hususunda Umum Müdürlüğünüzün faalıyetleri etrafında bizi aydihlatır mısınız? « Memleketimize geniş. olçude turist celbetmek en buyuk arzularımızdan biridir. Bunun için de turistlere' her türlü kolaylığı sağlıyacak bir takım tedbirler aldık ve almaktayız. Bu kolaylıklar arasında bir de turizm müesseselerini teşvik kanunu tasarısı vardır. Buna gore, turistlerin memleketimizde istirahatlerini temin edecek turist tesislerini vücude getirmek istiyen muteşebbislere, belediyeye aid arsalar yirmi yılda ödenmek üzere taksitle \erilerek ve bu ^ibi inşaattan on yıl müddetle arazi ve bina vergisi alınmıyacaktır. Turist tesisleri inçası için haricden çeHrilecek sıhhî tesislere aid malzeme ile soğutma aletleri sümrükten muaf tutulacaktır. Hukumet on yıl müddetle her yıl bir milyon liralık bir fon ayıracaktır. Bu fonla turist tesisleri kurmak istiyenlere yuzde beş faizle para istikraz edilecektir. Ücreti Marshall yardımından ödenmek üzere Amerikadan bir turist mütehassısı çağırtmak için +esebbüse geçtik. Bir kaç gün evvel haber aldığıma göre. bu mütehassıs tayiı edilmiş ve yola çkmıştır. Amerikalı mütehassum da fikrindçn faydalanarak turizm faaliyetimizi program laştıracağız » NECDET EVTJYAOİL Bas^akanhk Bssın Yayın ve Turizm Umum Müdürü Ahmed Şükrü Esmeri dün İstanbul Radyosunda ziyaret ettik. Bizi nazikâne kabul eden Basın Yayın Genel Müdürü. siyasî partilerin propaganda için Ankara ve İstanbul Radyolarmdan ne suretle istifade edeceklerine. dair sualimizi şöyle cevablandırdı: « Radyolardan siyasî partilerin propaganda bakımından istifadeleri Seçim kanununun 45464748 inci maddeleri hükümlerine göre tanzim edilecektir. Bu hükümlere göre, siyasi partilerin 22 nisana kadar Basm Yayın Umum Müdürlüğüne kendilerine saat tahsisi için müracaatte bulunmaları lâzımdır. 25 nisan salı günü de Umum Müdürlüğümüzde partilere ayrılacak saatler, siyasî partilerüı mümessilleri huzurunda kura ile tesbit olunacaktır. Beş yerden aday gösteren siyasî partiler, Ankara ve İstanbul Radyolarında, bir hafta müddetle hergün onar dakika neşriyat yapacaklardır. Yirmi secim çevresinden fazla verden aday göstermiş olan partiler ise. bu defa. ayrı ayrı saatlerde, iki defa. onar dakikalık seçim propagandasında bulunabileceklerdir. Ankara ve İstanbul Radyolarında seçim propagandasına 4 mayıs perşembe günü başlanacak ve bu neşriyat 10 mayıs carşamba akşamı nihayete erecektir. Konuşma metinlerinin Radyo Müdürlüklerine tevdi edilmesi şarttır. Bu konuşmaları ayrıca plâğa da alacağız.» Umum Müdürlüğünüzün turizm mevzuu üzerindeki çalışmaları etrafında izahat verir misiniz? • Turizm davası Basın Yayın Umum Müdürlüğünün faaliyet sahası icinde ön plâna alınmıştır. Yeni Bpsın Yayın ve Turizm teşkilât kanunu temmiızdanberi yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. Bu müddet zarfında teşkilâtımız; bilhassa turizm sahasında büyük hamleler yapmıştu. Bu arada. pa Partilerin yaptığı diinkli toplantılar BastaraU 1 încî sahifede etmisler ve bu arada İstanbula aid CF?HH tedbirlpr hakkında tenkidlerHe bulunmuşlarHır. Srhrcmininde Sarav mevdanında vaoılan toplantıda Brof. Dr. Nihad Kefsd Belser. General Ali İhsan Sabis. Cahide Evliya konuşmuşlardır. Prof. Dr. Nihad Reşad Be'cer yaptığı konusmada ezcümle şunları söv'.emiştir: • Siyasette olsun, idarede olsun bpşta bulunanlar liyakatli ve faziletli insarlar olursa her mücadel"den ivi netice elde edilir. Meselâ bir vilâyetin bsşma iyi bir vali ge'.diği zaman o vilâyet rahatlığa kavuşur ve halkm istediği olur. Vatandaş idareden memnun kalır. Fakat bunun aksine olarak bir takım iltimaslı kimseler o vilâyetin başına vali gelirse faaliyet durur, bir tek çivi bile çakılmaz. Siyasetle de böyledir. İşleıin iyi yürümesi ve vatandaşm refah ve saadete kavuşması için liyakatli insanlara rey vermek lâzımdır. 14 mayısta sandık iaşına giden her va+andaş buna dikkat etmelidir.» Kuzgvncukta yapılan toplantı Kuzsuncııkta İskele meydanında yapılan D. P. toplantısını Üsküdar ilçe başkanı Samim Yücedere kısa bir konuşma ile açmıştır. Müteakıben İftanbul milletvekili Fuad Hulusi Demirelli konusarak: «Bu cennet vatanda hür ve mesud insan!ar Eörmek istiyoruz. Bunu temin edecek hukumet bugün voktur. Fakat yarın olacaktır. Hukumet idaresi halk için çalışmakla olur. Sef icin çalışan hukumet değil, milletin hizmetinde çahşan hukumet istiyoruz.» demiş, ticarî ve iktisadî hayatımızı ele alarak. tüccarın ve esnafın yarınının meçhul olduğunu ve bu istikrarsızlığın büvük zararlar doğurduğunu belirtmiştir. sını h:.c bir zaman sokak kavgasına cevirmek niyotinde olmadığını belirtmiştir. Müteakıben kürsüye gelen Dr. Fakaçellı, seçim kanunun ın izahını yapmış, muhalefet partılerinin kuruluşuna imkân veren Halk Partısinin toleransına işaret etmiş, fakat kendilerınden çuurlu bir tenkid beklerken muhaliflerin ileri aeri konuşmalarla rey avcılığına çıkışı lcarşısında hayal kırıkbğına uğradığmı belirtmiştir. Fakaçelliden sonra Meliha A\ni Sözen konuşmuştur. 8 inci B. M. Meclisinin sona erdiğini ve 9 uncu devre için mılletçe yola çıkıldığını söylemekle hitabesine başlıyan Meliha Avni. muhalif partilerin programlarile C.H.P. nin programı arasında bir kıyaslama yapmıştır. Hatib, bu muhalefet safında bulunanların dün C.H.P. nin en koyu taraftarları olduğunu söylemiş ve «Onları C.H.P. den ayıran âmil sadece koltuk ve iktidar hırsıdır» demiştir. Daha sonra avukat Ekrem Özden konuşmuş, muhaiiflerin C.H.P. safları arasında gördükleri ülkü birliğine ve beraberliğe gıpta ettiklerini söylemiş. Millet Meclisi ödeneklerini bile aralarında paylaşamıyan ların, iktidara geçer geçmez totaliter bir rejim kurmak sevdasında olanların Turk milletinden oy alamıy&cağına. ısaret etmiştir. Fener ve Eyıibdeki toplantılar C.H.P. Fener bucağmda dün sabah İstanbul milletvekili Ali Rıza An. Süreyya Birol ve yeni milletvekili adaylarından Zühtü Teteyin iştirakile bir toplantı yapılmıştır. Millet Partisinin toplantılan Millet Partisi dün Şelıremini Saray meydanında ve Fatih camii arkasındaki mej'danda iki seçim propaganda toplantısı yapmıştır. Saat 13 te yapılan Şehreminindeki toplantıyı bucak başkanı Cahid Olcay açmış ve Mareşalm ölümünden bahsederek gencliğin gösterdiği hassasiyete teşekkür etmiş, hükumetin lâkaydisinden şikâyet etmiştir. Ali Erdemir, Mareşala aid hatıralar okumuş ve şöyle demiştir; « Biz. memlekette. Allahı ve in anlığı yükseltmeğe çalışıyoruz.» Bundan sonra söz alan hatibler de C.H.P. ve D.P. nin takib ettikleri siyaseti tenkid etmişler. kendilerinin bu siyasete muhalif olduklarını sebeblerile göstermeğe çalışmışlardır. Fatihte yapılan toplantıda aynı hatibler söz alarak D.P. ve C.H. Partisine aynı mealde sert hücumlarda bulunmuşlar ve basına ağır tehdidler savurmuşlardır. Bu arada, gazete mümessillerinin son hâdiseler dolayısile neşrettikleri beyannameyi hoş karşılamadıklarını ifade etmişlerdir. Darüşsafakanm 77 nci kuruluş yıldönümü İstanbul 16 (a.a.) Darüçsafaka kurumunun 77 nci kuruluş yıldönümü münasebetile Hün saat 12 de. Darüşşafaka lisesinde büyük oır tören yapılmıştır. Törende ilk olarak Darüşşa'aka Hsesinin en eski mezunu Mehmed Emin, bir hitabede buhmmuştur. Bunu mütrakıb okulun en küçük öğrencisi tarafından bir konuşma yapılmış ve okulun mandolin birliği bir konser vermiştir. Oğ!e yemeğinden sonra Havetliler arasmda Ahmed Rasimin «Gecelerim» eseri esas mevzuu teşkil etmek üzere uzun bir musahabe yapılmış ve törene son verilmiştir. Eskişehirde yapılacak evler Bnjfara.fi 1 ii'ci sah'fede hafif dcrcrede hasara uğrıyanlara ise yüz lira tamirat masrafı verilecektir. Ay:;ca camilcre, toplu yerlere yer!c^tiri1mis olan kîmaolcrc giyim eşyası ve yemek verilmektedir. Yıkılan evlerde kiracı o'.srak ot'jranlara bu şekil yardımlar yapılmakta olup. bunlara yeni yapılsc^k evler vuzde beş faizli ve yirmi senede ödenmek üzere verılecektir. Asyadaki Amerikan siyaseti Washington 16 fa.a.1 Evening Star gazetesine söre. Birleşik Amerikanm Siama 10 milyon dolarlık silâh ve malzeme vermesi, arkasmdan aynı nevi vardımdan 15 milyon doların da Fransız idaresindeki Çin Hindi kuvvetlerin» aöndcrilmesi güney doğu Asyadaki Amerikan siyaseti için hakikî tir zafer teşkil etmektedir. Gazete hemen bunun arko^ından Fransız himayesindeki Bao Dai rejimini geçenlerde tanıms^ı üzerine, Si»m'a yapılan yardımın iki misline çıkartırılmasını istemektadır. Diğer Asya milletleri bu hususta henüz mütsreddiddirler. Gazeteye göre, bu hareketile Siam, eüney doğu Asyada komünizme karşı yapılan mucadelede Birl°=ik Amerikanm ve diğer batı demokrasilerinin yanında yer almıştır. Doğu Almanya Başkanı Moskovaya gitti Berlin 16 (A.P.) Doğu Almanî anın komünist Başkanı Wilhelm Pieck yıllık tatilini geçirmek üzere pazar günü uçakla Sovyetler Birliğine hareket etmiştir. Sovyet Büyük Elçisi V. Somicnov tarafından uğurlanan 74 yaşındaki Pıeck'in Rusyada ileri gelen Sovyet H4er!eri iie görüsmeler yapaoağı tahmin er'lrrektedir. Urdün parlamentosu feshedildi Amman 16 (A.P.) Kral Abdullah bugün bir emir neşred°rek parlamentoyu feshetmiştir. Kralın kısa bir zamarHa yeni bir parlamento kuracağı tahmin edilmektedir. 24 nisanda toplanacak olan yeni parlamentoda 20 üyeden 10 u Filıstinden seçilccektir. Tarım Bakanı Trakyaya gidiyor Ankara 16 (Telefonla) Tarım Bakam Cavid Oral Trakyaya gıtmek üzere yarın sabah Ankaradan otomobille hareket edecektır. Bakan Trakyada orman mevzuunda incelemeler yapacaktır. Bakana Orman Umum Müdürü Seyfi Tuncel, Hususi Kalem Müdürü Sadi Tanrıkut ve bazı teknisyenler refakat edecektir. Dünkü yangınlar Dun gündüz ve gece. ş üç yanguı çıkmış. fakat vaktinda yapılan mudahalelerle ateş genislemeden söndürulmuştür. Büüıci yangın Taksim Belediye Gazüıosunun tarasasında gorulmustür. Tarasaya dökülmekte olan ziftler saat yarımda tutuşmuş fakat etraftan yetişenler atesi bastırarak Gazdnoyu büvük bir tehlikeder kurtarmışlardır. Beyoğlundaki yangınlar Beyoğlu Kuloğlu sokağmda da bir yangın vukua gelmiştir. Bu sokakta 11 numaralı ve 5 katlı Mehmed Denize aid apartımamn ikinci katından çıkan yangın, bazı ev e=yalan yandıktan sonra sondürulmüştür. Yapılan tahkikatta yar.gının bu kattaki kiracılardan FoUnin odasındaki Meryem ana kandılinden çıktığı anksılmıstır Gece saat 23.30 da B<?yor!u Abanoz mahallesinde de bir yangın vuku bulmuştur. Kılid sokağınıîa 4 numarah aparümanm en üst kısmındaki ahşab kısım tutusmustur, Yani Yağcıoğluna aid olan bu taraça katı tamamen yandıktan sonra ateş bastırılmıstır. PROF. MMBUS'UN MACERALARI: 1 Kayseride işçiler için yapılacak evler Kayseri 16 (Hususi) Kayseride Sümerbank fabrikası işçıleri ıçin kurulması kararlaştınlan evlerin temelatma töreni bugün yapılmıştır. Burada inşa edılecek evlerin sayısı 600 ü bulacaktır. «CUMHURIYET» in TEFRİKASI:41 çarpışmıştı. Bu mücadele benim galebemle neticelenmişti. Ferhundenin aynı muvaffakiyete ulasacağmdan biraz şüpheli idim .Çünkü. isi bu dereceye getiren, gördüğüme göre, kendisi olmuştu. Daktordan bugün ahnan kat'î müracaat mektubundan evvel bu işin konuşulduğunu, bılvasıta muvafakat cevabı verildiğini yengem söylüyordu. Fer hunde bu hâdiseyi inkâr etmediğine göre, ya o zaman razı olmuş, bu isten şimdi vazgeçmişti. yahud o vakit, her hangi bir sebeble. itiraz etmekten çekinmiş, za'fı yüzünden, meseleyi bu hale getirmişti. Doktorun, kendisile evlenmeğe talıb olduğunu Ferhundenin bana hic çıtlatmamış olması da tuhaftı. Birbirimizden saklı hic bir şeyimiz yoktu. Bu işte niçin böyle gizli kapakhlık etmişti acaba? Sonra, doktorun beğenilmiyecek tarafi da yoktu. Mediha yengenin dediği gibi, bir çok meziyetleri olan bir insandı. Gerçi, Çerhunde, bu evlenme bah sinde benden daha başka türlü hareket etmiş olmuyordu. Doktor nasıl her bakımdan beğenilecek bir talıbse, Nedim Sabit de öyle idi. Ben onu niçin beğenmemiştim? Ama beni Ferhunde ile kıyas etmek doğru değildi. Benim makııl bir insan olmadığımı, hatti delişmcn bir kız olduğumu herkes söylüyordu .Halbuki Ferhunde. bana nszaran cok manüklı, çok akılh idi. Şündiye kadar çıkan bütün talıbleri birer bahane ile reddetmesi, daha ziyade, annesinin tesirile olduğu için, onlarda Ferhundenin kendi kabahati yoktu. Fakat doktor gibi bir talibi reddetır.esi böy;e makul düsünebilen bir kız için şüpheli bir mahiyet alıyordu. Bu hareket, olSa olsa. Ferhundenin kalbinde bir baska erkeğin hayaü mevcud olmasi'.e izah edilebiiirdi. Acaba ,sracaraın ki7i. hskikaten başka birini mi seviyuHu? Yoksa. gözü daha yükseklerde miydi? Durup dururken, zihnim dolambaclı bir yola saptı. '•Çocukluğundar.Veri. annesinin asaletperestliğinin tesiri allında kalan, hele evlenme bahsinde, bu asalet deliüği yüzünden, annesine uyup sayısız talibi reddeden Ferhunde, saJtın. doktorun asilliğini azımsamış. daha asil bir kimse bulmadıkça, kocaya varmamağa karar vermiş olmasın? Fevzi Behnanı düşünmüştüm. Benim Fevzi Behnan gibi hüküm dar hanedanina mensub, yüksek bir asılrade ile nişanlandığımı görünce, bu emsalsiz saadeti kıskanmış olamaz mı? Ben böyle parlak bir asil erkekle evlenirsem, büt'in unvanı doktorluğundan ibaret Cezmi Beyin karısı olmağı, amcamın kızı bir haysiyet meselesi yapabilırdi. Fevzi B>ıranla aramızdaki bağı. dudak bükerek, iHraz ederek. hattâ bazan müstehzi tavırlarla görmesi, muhakkak ki bu kıskancüğın Nakleden; HATİCE VHJPAN Ferhunde, fütursuzca cevab ver Doktorla e\lenmek istemiyorura, dedi. di. Ya soğuk geliyorsa! Nebile teyzenin kıkırtılı gulüşü. Zannetmem. İnadıria söylügırtlağında düğürnl'ndi: kadıncafız, az kaldı. boğuluyoıdu. Yen yorsun. Pekâlâ adam. Terbiyeli, kigeaı. sakin gözükmck için kendini bar, asil, zengin. Çirkin de değil. Bütün bunlar doğru olabilir. zorlayarak sordu: Ama. sevmiyorum, varamam. Niçin istemiy^ rsun? Ferbundenin dudakları gene bü• Hoşlannuyorum da ondan! Mediha venge, kendi gerciiğinı külmeğe başlamıştı. Tekrar ağlamağa fcEşlayacağını anladım. Aynı o anda galıba unuirmş olarak ki: Hojlaıunıyor mıiMin'' dçriı. Hoş sözü tekrarladım. lanmamak. istememek için sebeb .Sevmiyorsa, varamaz. rfeğildir. Takdir edersin ki. doktor Jlediha yenge bana şiddetle çıCezmi... kışü. Anneciğim, takdir cderim, Sen sus. İkiniz birbirinizden araa o adamı sevmiyorum. münasebetsizsiniz zaten. Çekü karMediha yenge, korkunc bir man şımdan! tıkla konuştu. Israr etmek tehlikeli idi. Fırtına Bir kere, sevmek ne demek? çok siddetlenmek istidadını gösteInsan, bu kadar az tanıdığı kimse riyordu. Salondan çıktım, odama yi sever mi? Beniın sana verdiğim kapandım. terbiye, rastgele yabancı erkeği Bu sahne bana, Nedim Sabit hâsevtnene müsaid bir terbiye değil disesini hatırlatmıştı. Nedimin badir. Nikâhta keramet vardır, kızım na talib olduğunu ilk haber verdiEen babana severek varmadım. gi gün. Mediha yenge ile sramızda Ferhunde susuyordu. Nebile tey geçen konuşma böyle şiddetli, aze. çekine çekine fcir cevahir yu zarlı bir münakaşa halini almamurlladı. mıstı. ama gene de, yengemin man Yeter ki sana soğuk gelmesinl tJğı ile benim mantığım bir hayli Milletvekili adavlanndan Firuzan Tekil. iktisadî ve ticarî hayatımızın istikameti üzerinde durmuş ve D. P. programı zaviyesinden tenkidde bulunarak Halk partisinin bugünkü durumunu tahlil etmiş ve demiştir ki: eseri idi. € Ekseriyeti temin ettiğimiz Mııradm oda kapımı vurması, betakdirde millî servet işletmeye koni düşüncelerimden ayırdı. Amcamın oğlu beni ikindi çayma nacaktır. Piyasada sadece devlet tahvillerini değil, hususi şirketleçağırmağa gelmişti. Kahvaltıya ir.miyor musun? rimizüı aksiyonlarını da göreceğiz ve milletin karşısına Marshall yardedi. Bugün kahvaltı var mı? Sa dımına rağmen açık veren bir bütbahtanfceri boyuna papara yediği çe ile çıkmıyacağız. 14 mayıs günü miz için kahvaltı lâğvedildi zannet bu davayı köyünden halletmek sizin elinizdedir.» miştim. Mesele ne oldu? A\ukat Orhan Arsal. 14 milyon Ne olacak. münakaşa bir hayli sürdü. sonra sustular. Ama Fer köylü vatandaşm ıstırabını ifade hunde çok düşünceli. Annemin de ederek ziraat memleketi olarak suratından düşen bin parça olu ilân edilen Türkiyenin bugünkü durumunu anlatmıştır. yor. Senihi Yürüten ve Emnıllah Vah vah. Sen bu işe ne diyorNutkunun konuşmalarmdan sonra sun. Murad? Ne diyeceğim'' Besbelli Wr şey. toplantı sona ermiştir. Diğer toplantılar Ferhundenin gözd başka birinde. Paşabahçede ve Bülbülbostanda Kim olabilir? Tahmin edemiyapılan toplantıiarda da büyük bir yor musun? kalabalık bulunmuş ve işçi mevzu Hayır. Sen? unda konuşmalar yapılmıştır. Pa Ben de edemiyorum. Sşkkın j şabahçede, Firuzan Tekil, grev hak şey olmasın? kınm ehemmiyet ve manası üze Kim? Meselâ. çok asil birisi. Malum rinde durarak parti programını izah etmiştir. İşçiler bu toplantıya, ana kız asalet delisidirler. Malum. Ama, görünürde öyle da grev hakkı lehinde tezahürat yapmışlardır. haddinden fazla asilzade yok. C.H.P. lilerin toplantısı Fevzi olamaz mı? C.H. Be.fiktaş ilçesi kadınlar Murad, gözlerini hayretle açıp kolunun tertib ettiği siyasi toplantı baktı. dün Arnavudköyünde Çiçek sine Fevzi mi? Hangi Fevzi? masmda yapılmıştır. Fevzi Behnan. csnım! İhsan Ünerin kısa bir hitabe ı!e Hoppala! Bclkıs, galiba bu evde benden başka akılh insan açtığı toplantıda kadınlar kolu adıkalmedı! Albhaşkma. Âz hepiniz ' na Müıjvvet Akdlın bir konu>ma iyapmış ve Halk Partisi mensublaoynattınız mı? . Arkası var | r u u n memleket davaları münakaşa MEVLtDl ŞERİF Babamız ve lısı uyesi bu^^Jğumuz Şehır Mec Ankara bisiklet yarışlan Ankara 16 (a.a.) Ankara bölgesinin tertib ettiği bisiklet yarışlarından ikincisi, bu sabah 30 kilometre üzerinden yapılmıştır. 14 müsabıkın iştirak ettiği bu koju, ağır bir tempo ile devam etmiş ve Ankara Gücünden Sadık Şen birinci gelmiştir. Y U S U F ZİYA KALAFATOĞLL nun ölumunun 40 ıncı gunune rnuisdif ]? 4 950 salı günu öğle n«ma2inı tnuterkıb Kadıkoy Oamanağa camilnde ruhuna ithai edılmek üzere Mevlldi Nebevi ofcunacağından dost. akraba ve arzu eden dln kardeşlerimizln teşriflerl rlc» olunur. Auert HAZRETI ALİ E ÖGÜTLERİ Yazan: ZlYA ŞAKİR Umumi S.t'i yrr : İstanbul Maarif Kitaphanesi