Katalog

CUMHURİYET 9 Mart 1950 [^Hukukî Düşünceîer^} Af Yazaı: Dr. Nvınllah Kunter Gazeteler, hükumetin Büyük Millet Meclisine sevkettiği af kanunu tasarısımn metnini de neşrettüer. Görülüyor ki, matbuatımızın da ' desteklediği bir temenni gerçekleşmek yolunu tutmuştur. Son söz Büyük Millet Meclisinin olmakla beraber, şimdiden, baa değişikliklere uğrasa bile, tasannm kanunlaşacağını soylemek bir kehanet sayılmasa gerektir. Tasarının binnci maddesi nev'ine bakılmaksızın her suça taalluk etmekte, fakat bunlardan arwafr hakkında henüz âmme davası açılmatn:ş olanlan affa tâbi tutmaktadır. İkinci madde ise böyle bir kayıdla bağlı olmadan aifedilen ınahdud suçları saymaktadır. Birinci maddenin tetkiki, bir hukukçu ve bilhassa bir cezacı olarak, bizi şu noktalar üzerinde düsünmeğe sevketmiştir: 1) Baslamamif takibata münhasır af caia midir? 2) Affa ne vakit ve ne nisbette luzum vardır? 1) Baslamamış takibaU münhaeır af caiz midir meselesi, affın neticelerine dayanılarak halledilmesi gereken bir meseledir. Her şeyden önce, affın bellibaslı iki şekli olduğunu gözönünde tutmak lâzımdır. Ceza kanunumuza göre, •umumî «f suçu ortadan kaldırır. İstenen ve Bamanındaki kanuna göre suç sayılan fi'lî suç olmaktan çıkarır. Bu itibarla artik o suç hakkında ne takibat yapılabilir ve ne de ceza verilmişse çektirilebılir. Hususî af ise yalnız verilmi» olan cezalara tesir eder ve bu cezaiarın büsbütün kaldırılması, azaltılması veya başka daha hafif bir cezaya çevrilmesi şeklinde tezahür eder. Ceza büsbütün affedilmiş olsa dahi, düşmez, adeta çekilmif sayılır. ttianbul Vnıversitesi Ceza HuJcuku ee Ceza Vml Hukuku Doçenti Şehir ve içtimai fayda =haberleri Sanayi Bu şartlann en bellibaşlıları şikâyet ve izin sartiandır. Şikâyet için muayyen bir müddet konulduguna ve alü aylık müddetin geçmesile şikâyet hütkının düsm«si kabul edildiğine göre, 29111948 tarihinden ösce işlenmiş olup da af kanununun nesredileceği bugünlerde davasının açüması mümkün olabilecek takibi şikâyete bağlı suç pek bahis mevzuu olamıyacaktır. Geriye, takibi izrte bağlı suçlar kalmaktadır. Bu mevzuda bühassa, baa eürümlerden dolayı memurlar haktonda 1609 sayül kanun mucibince verflmesi gerek'm müsaadeyi, Cumhur Başkanma, Türklüğe, Medise hakaret suçlannda olduğu gibi dava açümasında maslahata uygunluk olup olmadığuu araşbrmak için siyasf ihtiyat ve basiret mülâhazalarile kabul edilnüf olan izai ve nihayet milletvekilleri haskında takibat yapmak yani âmme davası «çmak için Büyük Millet Meclisince dokunulmazlığın kaldırıl masma karar verilmesi lüaımunu hatırlatmtktayız. Kanaatimizce ;<f kanunu tasarısının her nevi suç hakkındaki affı, böylece takibi şarbağlı olmadığı halde nedense davası açılmamış suçkrla bir buçuk senedir izin verilmediği için takibata başlanamamış veva milletvekilliği dokunulmazlığı kaldırılmadığı için takibat yapdması devre sonuna bırakılmış olanlırn inhisar ettiren birinci maddesi hükmü, Jmumi afla elde edilmesi düşünülen içtimaî menfaati sağlamaktan çok EDEBİYAT 1 SOHBETİ Kalkııııtıa Bankası Cuma günü Merkez Bankasında bir toplantı yapılarak yeni bankanın kunıluş esaslan tesbit edilecek Önümüzdeki cuma günü Merkez Bankasının İstanbul şubesinde Sanayi Katkınma Bankasının kuruluşuna aid esaslan görüşmek maksadile bir toplantı yapılacaktır. Şehrimizdeki hususî bankalarm nümessilleri, Merkez Bankasmın tem silcileri, Ticaret Odasının, Sanayi Birliğinin üyeleri bu toplantıda hazır bulunacaktır. Muhtemelen o gün, Sanayi Kalkmzna Bankasının sermayesine iştirak edecekler tespit edilecek ve böylelikle banka kurulmuş olacaktır. Turkıyede avcılık turızmıni te,,ık Neşve tahsil ettif'n sâger de maksadile Yataklı Vagonlar Şirketı yurd ijanılıdır dahilinde av partileri terub etmeğe başlamıştır. Av mıntakalarnıa gıdıldı Bir dokun bin âh dinle kâ«ci fağfurdan ğ:nde bir yatak ve "bir de restoran kbr hatta çekilerek otel vazifesini gorecekBeytine o kadar hayan olur ki: flr. İlk kafıle bir kaç gun evvel Ada. • Ah, böyle bir bevlt soy!i"er)ilmek pazuına gitmiî ve bır gece orada kaldıktan sonra tekrar {ehrımıze don için bütün divanımı verirdim. c'enıuştur. Bu ılk kaiıleye ekserısı Ingılız mekten kendini alamaz. Nedir o ve Amenkalı olmak üzere kalabalık beyitteki bu hi'cusr'etin ker?meti? bir avcı grupu isttrak etmiştır. Asırlar boyu divan şiirindo kadeh Kandıra ve Turnalı civarında yapı neşe vermenin timsali oidu. Bütün lan bu av parüsinde 6 buyuk domu? derdleri unuttu'an oydn: şarabm vurulmu^tur. Ilk av partislnin avlan mahfazası olan kadeh yalnız neşeye masında Kandıra Emniyet Âmırı ile Kiymaianu avcılara kolayhk goster vasıta değil hayale cı!â ve lhama kanadd;. Anl?şıl?n Cerclei A?ke2) Affa lüzum var mıdır meselesi mışlerdır. Mizâne vur göriiştüğün ahpâbı. ise affın esaslan gözönünje tutula Van gölü için yapılacak vapurlar riye m'iharriri bir sün meaclâ parelhazer, Deviet Denızyolları İdaresıne bağlı sonu çağırmak için masaâindaki rak halledilmelidir. Unumi af ceRehber tasavvur ejlediğin rehzer. Van Golu Isletmesi Mudüru Şukru Uy billur kadehe çatalla vurJuğu zamiyetin menfaatleri nazara almarak gur, dun gazetecilerle görüşmüs ve olmasın man kadehin tmnetli ve bitmiyeilân edinr. Nasıî suça ceza verilGörülüyor ki, umumî af hem mesi içtimaî fayda mülâhazalarile şunları söylemıştır: yolcu ve yuk nak cek gibi akisli ses çıkarışı karşı17 nci asır başındski Nahifî de • Van gölunde hukuku âmme davasını yani taki kabul edilmişse, ceza verilmemesi liyatı faz)ala;tıgı için, yeni gemılere sında birdenbire o biçare aletin de kibirli adamların lutuflarını başa batı, hem de hükmolunan cezayı de keyfe değil. ayn: mülâhazalara ihüyacımız vardır. Bu hususta Genel ne kadar derdli olduğunun farkına bütün neticelerile birlikte ortadan dayanmalıdır. İşlenmiş bazı suçla Mudurlukle temas etmek uzere Istan. varmış olsck ki hemen orac.kta o kaldırmaktadır. Umumî affın yalnız rın unutulmasında, cemiyetin hu bula gelmiş bulunuyorum. Halen 8 mı. beyit keyifli kafanın «et^reti'.e bir süratinde üç yuzer tonluk 2 yuk, 10 saniha halinde doğuveriyor. Âli Behukuku âmme davasına yani ceza zur ve sükununun temini, umumî mil süratinde 400 tonluk bir tane de yin pdı hâlâ o tek beyitle y,<şar takibatma tesir etmesi ve hele heeffcârın yatışnrıhnası gibi içtimaî yolcu gemlslnin inşa ettırilmesine karar durur. nüz takibata uğramamış suçlara invermiş bulunuyoruz. Genel Mudurluk faydalar olduğu muhakkaktır. Bu ile de yaptığımız göruşmeler netıcesinhisar ettirilmesi affın mahiyetine Halbuki Müftizacle Seşid Bey aykırıdır. Eğer belli zamanlarda iş itibarile ancak böyle bir fayda var de bu gemllerin Vandaki tezgâhlarda inşa ettirilmesi kararına vardık. Bu merhumun bir beyti bövle beıccslenen füller umumî af yolu ile suç sa affa da lüzum vardır. Demek ki hem maliyete tesir edecek. hem de Van te olmak bakımından Alinın beysayılmaktan çıkarümifsalar, bu va mesele hangi nevi suçlarm affında gölünde böyle bır tezgâhın genişlemetinden de kat kat çüze'dir. Peşıd içtimai fayda olduğunu araştırmağı sine sebebiyet verecektir. ziyetten henüz aleyhinde hukuku Beyi Birinci Cihan Tîqrbi yılkrmâmme davası açılmamış olan füller gerektirmektedir. İkinci maddede Gemılerin keş:Heri ve resımleri tek da. Siird mutasarrıfhğmdan mvtegibi, hukuku âmme davası açılmış yazılanlarm dışında kalan bütün nik muşavirhkçe yapılacakür. Beher suçların içinde ancak hakkında gemrnin 500 bln lir»ya mal olacağı kaid olarak Kastamon'iya yerleştiğ ve hattâ kesin bir mahkumiyet zamandan tanırım. OJlu Sa) shadhükmü ile netieelenmiş olanlar da âmme davası henüz açılmamış o tahmm edilmektedir.» din Ankarada muharr^r lanları affetmekte içtima! fayda İthalât için yeniden sterlin istifade etmelidir. İşlendiği zamadin Sönmez mektcbde 'ahbcmdi. tahsis edildi rnn kanununa gbre cezalandırılabi olduğu nasıl iddia oluna'îilir? İddia Ekonomi ve Tıcaret Bakanlığı baz. ben de onun babasından firsram lerı fiile artık ceza verilmemesinin olunsa da nasıl ispat olunabilir? Marshall plânmdan faydalanarak mefruşat ve yemek takımları dahil 2 nci kücük gemi: 27 .iralık 1949 ithal taleblerine yeniden bir miktar kuvvetlendirivordum. Resid Beyın içümaî menfaat namma kabulü deEkseriya oemiyet için mesud hâ sterlin tahsis etmiştır. 481 numarah fasçası gayet genişti. Mııhterem cîıs memleketlerin gemi inşaat tez jdeğildi. O zaman Ansaldo, büyük 1 inci büyük gemi: 27 ocak 1950 mek olan umumî affın bu şekilde diselerden sonra eski hesablan te «ümruk tarıfe pozisyonuna giren ithal pâhlarına 21 gemi ile 12 römorkör, gemilerin tekne ve makineler'ni F^kat Ansaldo geren yaz ortalaAdnan Adıvarın kenHüifle bir tahdide uğraması nasıl haklı mizlemek, o mesud hâdisenln do maddelerine 100 er sterlin. 165 tarife 12 motorbot ısmarlanacağı hakkm 2,025,000 dolara yapmağı taahhüd nnda, İta'yada kuraklık oldu; elek ki idadide iken Reşid B?V onların görülebilir? Aynı nevi suçu aynı ğumu ile alâkalı olan ve zamanın pozisyonuna girenlere 200 er. 704. 707, daki haberler üzerine bu römorkör etmişti. Yukarıda saydığım şeyler trik sarfiyatı tahdid edildi, gemida farisîhocası imiş. Harb zamanda işleyen iki kimseden bi da suç sayılmış bulunan hâdiseleri 702, 31, 706 tarife pozisyonuna girenlerle motorbotları ve gemilerin bir ise epevi mühim bir yekun tutu leri evvelce kabul ettipim zamankabineîerinde Şeyhülislâm clan risınin gelip teslim olduğunu ve unutmak hakikaten cemiyet bakı lere 250 şer; 650 tarife pozisyonuna gikısmını Halicdeki fabrikala^da yap yordu. Bunlar için de Ansaldoya larda tesüm edemiveceğim, 34 ay renlere 450 şer; 112. 418. 449, 284 tarife Haydarîzade İbrahim Ufendi Fehakkında âmme davasmın açılmış nundan faydalıdır. Tek parti dev pozisyonuna girenlere 500 er; 222 tarife mamız lâzım geldiğini geçen vazı 375,000 dolar ödeyeceğiz. Böylec<» sonra verebi) ;cegim, dedi. Deviet şid Beyin çok hürmet ettiği bir bulunduğunu, diğerinin adaleün rinden çok partili devre geçilmesi pozisyonuna girenlere 550 şer; 665, 620 mızda söylemiştik. Samsun ve îskenderun yolcuyük Denizyolları Genel müdürü Cemil dostu olacak ki ajans onun şeyhü is pençesinden kaçıp bugüne kadar nin, herke»e emniyet veren bir se tarife pozisyonuna gıren!ere 1000 er, 664 Bugün de bu gemilerden harice gemileri bize 2,400.000 dolara mal Parman da, eski Genel Müdürden tarife pozisyonuna giren ithal maddele lâmhğını haber verdiği zaman heyakasını kurtarmif olduğunu taçim kanununun kabul edibneainin, rine de 10.000 er sterlin ayrılmıştır. men o gün beş alü beyitlik farisi sipariş edilecekler hakkındaki caza oluyor ki gene ucuzdur denilebilir miras kalan bu işi mecbur=n kabulsavvur edel'm. Birincisini cezalaaamma gemilerin 1948 de teslim rdilharb sıkıntılannın hififlemiş buBöylece yeniden 16 bin sterlinlık it bir tebrikname yazıp onu tel^rafla düşüncelerimizi yazacağız. Verilen meleri sartile arada geçen 2 yıl 7a lendi: cünkü yapacak bir şey yokdırmak ve ikincisini affetmek hantu. Şimdi Ansaldo eemileri aşağıhaberlere göre. bu gemiler ve alınagöndermisti. Kıtanm tarih beyti: gi adalet ve içtimaî menfaat ölçü lunmasmın mesud hâdiseler oldu halat için döviz tahsisi yapılmıştır. • Hâtif bana Haydarizadenin Sey cak diğer malzemenin şartnameleri rar hanesine kaydedilince ucuziuk daki tarihlerde teslim edeceğini ğundan füphe yoktur. Fakat biz, Şehir Tiyatrosu kurulunda lerine sığar? vadetmiş bulunuyor: fahsan, yeni seçim kanununun tatŞehlr Tiyatrosu kumlunda Gahb l.ülislâm olduğuna dair mücevhor Avrupanın meşhur firmalarına bil tan eser kalmaz. Ucuzluk peşinde koşarken iki 1 inci kücük ?emi: 2 mart 1950 Arcanın Istlfasile baslayan Ihtilâfı mü bir tarih söyledi» manasına gayct dirilmiş olup belki de, bizim ısrarlı Diğer taraftan, bugüne kadar bikından aonra, yeni Meclisin eski teakıb Bedianın da Isttfa ettiginin neşriyatımıza rağmen, 21 geminin noktayı an.ıtmamalı 2 nci küçük gemi: 3 nisan 1950 hesablan temizlemek yoluna gitme «öylenildiğini yazmıstık. Aldığımız parlaktır: hukuku âmme davaai açılmamış hepsi dışarıya ısmarlanacaktır. Hat2 Sağlam ve ekonomik gemi, 1 inci büyük gemi: 10 mayıs 1950 suçlarm daha yakından tetkiki, ta si daha doğru olurdu diye düçünü malumata göre Bedia istifa etmemiştâ 12 römorkörle 12 motorbotun ca Hâtifen güft gevherîn târih Ucuz o!sun diye, tabir caizse, te2 nci büyük gemi: 16 haziran 1950 sarın:n birinci maddesinin şücnulü yoruz. Affın bugün yapılması bize, tir. Kurulun çalışmalarına eskısi gibi çabuk clsun filân diye yabancı te/. neke gemi ısmarlamıyacaçımız taBöylece gemilerin teslim miidHaydarî zâde şehülislâmest senelerce çocuk bekledikten sonra istlrak etmektedir. ne giren suçların çok mahdud olaİşte bu rahmetli dostumun ber gâhlarda yaptınlması lhtimali de biidir. Sağlam gemiyi de sartna detleri 95 ile 109 gün srasmda bir Zamanımızın en meşhur cağını da göstermektedir. Filhakika karısının gebe kaldığtnı öğrenmemevcuddur. melere konulacak bütün kayıdlara defa daha gecikmiş oldu. suçu belli olduğu halde meskeni nin sevinci ile, veliahdın doğumuviyolonselisti Fournie geliyor ceste söze en güzel örnek olacak rağmen, ancak sağlam gemi inşa beyti şudur: En müsaid şartlar nedir? Teslim ne demektlr? belli olmadığı için yakalanamıyan nu beklemeden af ilân eden bir Düny» turnesine çıkmıs olan buyuk etmekle meşhur firmalar yapar. Acaba teslim ne demektir? Kerve ceza muhakemeleri usulü kanu hükümdann vaziyetini hatırlatmak »»natkar mart sonurda memlekeümize Gözlerinden feyz alıp taksîm kılmış Şartnameleri alan ecnebi firma Bu hususta ise. bazı İngiliz firmahalde tstanbulda teslim oMusunu numuzun kayıb adını verdiği suç tadır. tlave edelim ki, eğer yaln.z de ujrayacaktır. Aslen Franaız olan neşveyi lar. tabiatile çok geçmeden tekliflePlerre lular hakkında ancak muhakeme verilmiş olan eesalar affedilmek konıer Fournier'nln şehrimizde veTeceği Sâkıi bezmi ezel peymâneden rini büdireceklerdir. Biz de arala ları dünya ölçüsünde büyük bir zannetmiyorum: ve gemilerin İtal bir müzik Mdisesl olacaktır. şöhret kazınmışldrdır. Binaenaleyh yani son tahkikat yapılması kaide yani husust af yapdmak iateniyorpeymâneye rında bir rekabet vücude getirmeğe yeni gemilerimizi »smarlarken hat yada teslim edileceklerini sanıyorum. Sürat vesaire tecrübeleri yuten menedildiği için bu kimseler sa bu takdirde zaman şarü üze 500 üncü Fetih Yılını Kutlama Âlinin beyti neş/e vermekle mü çahşarak sonunda, en müsaid şart tâ biraz fazla para vermeği söze kanki tarihlere dahil mldlr? Onu Demeğinin toplantısı hakkında ilk tahkikat yapılabilecek rinde durmağa lüzum yoktur. Bülarla en iyi teklifte bulunan firma aldırıp en sağlam gemi yapan İntatanbulun ve müteakıb kellef olan kadehin bile derdli oldu da bilmiyorum; fakat bu tecrilbe yani âmme davası açılabilecektir. yük Millet Meclisi bu aufetini her Fetih Yıllarını500 üncü Demegi yönekutlama ğunu görmüştü. Reşid Beyin beyti ya veya firmalara siparlşleri vere güiz firmalarını tercih etmeliyiz. müddetleri ve tecrübel<;r sırasmda Hattâ takibatın kanuniliği prensipi zaman kullanatilir. Fakat unutma tim kurulu evıelki gun Arkeoloji Müceğiz. İşte bu yazımızda en müsaid ise kadehteki neşv >»ıin «ezeli bezEkonomik gemiye gelince, bu da çıkacak eksiklerin tamamlanması ni kabul etmiş olan kanunumuza malıdır ki bu atıfet de, Büyük Mil zeleri binasında bir toplantı yapmıçmi» ndeki sâki tanftndan sevgili şartlar ve teklif bahsi üzerinde dur cok mühim bir mesrledir. Ansaldo için geçecek zamanı da hesablargöre savcılar takibat yapmağa mec let Meclisinin temsil ettiği mületin tır. mak istiyoruz. da yapılan gemilerin fazla mazut Toplantıda, Faüh devrine ald âbide nin gözlerindeki •üsundan feyzalburdurlar. Şu halde meskeni belli atıfetidir. Hasusi af bu itibarla mil1 Ucuz fiat, fakat makul ucuz yakacaklarını ve ekonomik ohna sak her geminin, yukarıdaki tarihlertn onarım ve restor»syonu. Fatlh ve mak suretile meydana geldiğini lerden birer ay sonra, limanımıza olmıyan suçlular hakkında da dava letüı vicdanında bir zaruret olarak fetihe aid tablolar vıicude getirmek için keşfetti. Bu ikincinin elbet birinci' luk, dıklarmı iddia eden mütehassıs gelerek posta alacaklarını kabul açılmış olacağına göre, bunlar da tecelli etmelidir. Ancak böyle bir Türk ressamları araaında bir müıabaka 2 Sağlam ve ekonomik gemi, den üstün olması lâzım. Fakat her yüksek mühendislerimiz vardır. aftan istifade edemiyeceklerdir. O af milleti tatmin eder ve içtimaî açılması, Derneje teberruatta bulunan3 Kısa zamanda, fakat bilhassa Yakıt bakımından ekonomik gemi etmek yanlış olmaz. Arada Ansaliki beyti de berceste yapan yalnız donun yeni bir bahane daha icad halde birinci madde, faili belli •> fayda sağlanmış olur. Umumî efkâ !ara verilmek üzere altın, gumüj ve mefhumları değil Jil o mefhumla taahhüd edilen zamanda teslim. meselesi, kazanlara ve makinelere lup da takibi şarta baâlı tutulan ve rm temajüllsrini, cemiyetin ihtiyac bronzdan Fatih rjıadalyaları imal edilŞimdi bu üç şartı, yakuı maziden taalluk eden bir meselîdir ki ü ederek gecikme müddetine yeni ra verdikleri eda güzelliğidir. Onbir zam yapmaması ve tecrübeler şartı tahakkuk etmemiş bulunın larını nazara almamak tiyaset ba mesi ve Fatihin heykelı üzerinde görüjmeler yapılmıştır. larda bu eda olmasa berceste ola ders alarak tetkik edelim: zerinde ısrarla durmak lâzım gelir. sırasında gemilerde hiç bir ârıza suçlarm faillerine inhisar edecektir. kımmdan doğru olmasa gerektir. Ayrıc*. Başkan Azlz OJanın riyase mazlardı. «Pırasa alınır gibi gemi ahnmaz» Teslim zamanı itibarile nasıl çıkmaması şartile. Her iki ihtimal tlnde bir heyetın Ankaraya gltmesl 1 Ucuz fiat, fakat makul ucuzaldanmıştık? de mevcuddur. Birinci ihtimal, AnŞiirin ezelden ebede bir eda dakarar laştınlmıştır. luk; saldonun bizimle iş görmeğe başvası olduğunu anlsmak için işte 3 Kısa zamanda, fakat bilhasMeşrutiyetin ilk yıllarında Bahladığı Şultan Hamid devrindenberi bir başka misal daha. Eski bir şaC Küçük Haberler riye Nazırı olan Mahmud Muhtar sa taahhüd edilen zamanda teslim. hiç bir zaman hiç bir taahhüdünü irimizin aklma şöyle bir mefhum Teslim bahsinde, Ansaldoya ne Paşa merhum, Mebusan Meclisinde * EKONOMİ ve Ticaret Bakanlığı gelmiş: «Katmer katmer yapraklakadar aldandığırruzı gözden geçi vaktinde ifa etmemiş .ılmasmdan, Dış Ticaret Dairesi Reisi Munis Faik rile bir kulağı andıran güle söyle donanmanm takviyesi münakaşa e rirsek, bu hususu nasıl sağlam ka ikinci ihtimal de 1929 da AnsaldoOzansoy önümüzdeki cuma günü Anka lemeli ki artık bülbülün feryadla dilirken şöyle bir söz söylemişti: ya ısmarladığımız Adatepe, Koca«Efendiler, pırasa alınır gibi gemi zığa bağlamak lüzumu pek açık bir tepe muhriblerinin inşaları bittikradan «ehrimize gelecektir. Ozansoy, rını dinlepip durmasın, benim aşSarıyer Şubesinin elişleri sergisi açılmıstır. Adres: Beyoflu surette anlaşılır: sehrimizde bir müddet tetkiklerde bulukım onu geçtiği için şimdi feryad alınmaz!» İstiklâl Caddesi No. 393 LİON MağaZası karşısında. nacak, tacirlerle temas edecektir. Teslim bahsinde aldanışımızın ten sonra, bazı mühim kusurlan Evet, pırasa alınır gibi münakaşa görülerek tadülerine mecburiyet * ŞfeHÎR Meclisi üyelerinden Sald sırası benimdir, artık bülbül sussun ile gemi alınmaz; sadece en ucuz kronolojisi şöyle olmuştur: hasıl olmuş ve gemiler bir müddet Kesler Meclis Başkanlığına bir takrir da beni dinlesin.» Bu ince. titrek. İlk sipariş tarihi: 31 ekim 1946 verirken san kart hSmlUerinin oto lirik bir şey değil mi? Halbuki fiat veren firmaya gözü kapalı gegecikmiştir. Binaenaleyh yeni siİkinci mukavele tarihi: 27 mayıs büslerde parasız seyahatlerinl istemlştir. vecdi onu ifade edfrken, sedirine mi ısmarlanmaz. Siparişin her cihepariş, herhangi bir firmaya verüirBütnn hafta tekmil İstanbulun akın ettiği eşsiz film •k GÜZEL Sanatlar Akademisl Yükini iyice düşünüp taşınmak lâzım 1948 ken bu gibi anzalar yüzünden gesek Mimari Şubesi Talebe Cemiyeti ile bağdaş kurup bir kaç arşınlık ÇU dır; yoksa Ansaldoya verilen sipa1946 dan 1948 e kadar tek çivisi cikmeler olursa, bu müddetlerin de buğunu tüttürerek, kallâvi kavuYuksek Denızcilık Okulu Talebe Ceçakılmamış olan gemiler şu tarih gecikme tazminatına tâbi tutulacamiyeti yeni kurulan tstanbul Yüksek ğunu yana eğmiş. bir Mehterhane rişte olduğu gibi aldanmak muhak lerde teslim edileceklerdi: Okullar Talebe Blrliğine lltihaka karar bandosunun gümbürtülü temposi kaktır. ğı mukavelelere konuhnahdır. İkinci mukaveleye göre: vennişler ve bu kararlarını dün Birliğe le, sanki yaldızlı tuğrah bir ferman Arkası Sa: 5, Su. 2 de Ansaldonun ilk teklifi cazib, fa«The Two Mrs Carrolls» bildirmislerdir. 1 inci küçük gemi: 27 kasım 1949 yolluyor gibi söylediği beyte hey kat aldatıcı bir ucuzluktu. Ansaldo, * KARS jilepi 12 martta, Kastamonu HUMPHERT BOGART BARBARA şilepi de 16 martta İskenderundan krom betli bir eda vermenin sırrına ^ri 1946 da damping yaparak ve diğer Sinema dünyasma en büyük şaheser" yiıkleyerek Amerikaya götureceklerdir. yor. Kelimelerde dura dura, uzat firmalar, her ne isterlerse topyekun STANWlCK ALEXÎS SMİTH ler yaratan 20 senedenberi el'an * KABATAŞ Lisesi Mudtlr başyar ma işaretli heceleri çeke çeke, ıza yüzde 3035 daha ucuz kabulümüzYıldızlıfı muhafaza eden rakibsiz in eörühnemiş nefîs filmi. dımcılıgına Ferld Alapınar tayin edll fet edatlarını basa brsa, bu beyti, dür diyerek fngiliz ve Amerikan fir sanatkâr MARLENE DİETRİCH'in mistır. sahiden gülle büibüle pönderilmiş malarjnı kaçırttı. Sonra zam istiyehârikası * İSTANBUL ile İzmit hattında I5leyen vapurların Derinceye de uğra haşmetli bir ferman tonile okuya rek gemileri yapmadı. Uzun müzakere ve münakaşadan sonra, 6 bütılması için Denizyollarına müracaat bilirsiniz: edllmiştir. Bu istek tetkik edilmek jrük ve 2 küçük gemi yerine, 2 büüzere Etüd Dairesine blldlrilmiştir. ük, 2 küçük gemi yapmağı kabul * MERHUM Dr. Akil Muhtar Öz îkramiye çekilişi Çocuk Hesap etti. 2 büyük, 2 küçük gemi, o sipadenin birinci ölum yıldonümu münaseişin yansı bile değildir. Büyük gebetile 12 mart pazar akşam saat 18.20 larına tahsis edilmiştir. (ŞEREFSİZLER) miler vasatî 7000 ton, küçükler 3000 de Tıb Fak'iltesl Dekam profesbr Ziya ıDiıhonorcd. Oktem İstanbul Radyosunda bir konuşton olduğuna göre, 8 gemi 48,000 ton Dünyaya meydln okuyan casusların tutacaktı. Halbuki Ansaldo, «imdi Istanbul Üniversitesî Fen Fakültesinin davetlisi olarak |eh ma yapacaktır. * VtYOLOrrtST Prof. Karl Freundün ask Heyecan Ölüm dolu abıız 20,000 tonluk gemi yapmakrimizde bulunan Göttingen'de Max Planck «Eski Kaiser Wilhelm» son konseri 10 mart cuma günü saat maceralan. Bü AKŞAM Cemiyeti başkanlanndan ve Nobel mükâfatını haiz Prof. Dr. 18 30 da Melek sinemasındadır. ak^amına kadar bankamızda tadır. Yani 8 gemiyl 4 e indirirken Heisenberg, aşağıda yazılı gün ve saatlerde Fen Fakültesi Umum! * KIYMETLİ piyano virtüozu pro açılacak en az 50 lira bakiyeli de bizi. yani bu işi idare eden zatFizik Enstitüsünde «Lâleli» konferanslar verecektir. Giriş ser fesör Andor Unghvary 10 mart 1950 Çocuk Hesapları bu çekilişten lan atlatmıştır. Ansaldo ile yeni mukavele imzalanacağı sıralarda biz (2771) cuma gunü saat 17.30 da Tekmk Üni faydaianırlar. besttir. Cumhuriyet sütunlarında bu hesab1 6.3.1950 Pazartesi saat 16 Dalga sahalarının kuvantateo versite kunser salonunda bir piyano resitali verecektir. ları da yapmıştik.' risinde yeni inkisaflar. Ansaldo neleri hesaba katmamıgtı? 2 7.3.1950 sah > 16 0 salı » 16 » » » Cema2İyercvrel 20 Perşembe 3 8.3.1950 Çarşamba » 1 16 0 6 » » » Ansaldoya sipariş edilen gemiler, B a A k •» m CİHAN ŞAHESERİ » 1 16 0 6 » » » 4 9.3.1950 Perşembe 150 lira bakiyeli çocuk hesap İngiliz ve Amerikan firmalarınuı > 1 16 0 » 6 » » » ları diğer ikramiye çekilişlerine tekliflerine nazaran ucuzdu ama 5 13.3.1950 Pazartesi 6 14.3.1950 Sah 0 Salı » 16 16 » » > de katılırlar. talyan firmasınm verdiği fiatlarda Ayrıca: adarlar, telsizler, puslalar, cayro V. | 6.22 12.25 15.41 18.08 19.38, 4.44 10/3/1950 cuma günü eaat 17 de «Modern Atom Fiziğindeki E I puslaları, elektrikli iskandil aletE. ]1213 6.16 9.31,12.00] 1.30110^33 felseiî esaslara dair» umumi bir konferans verecektir. leri gibi, bir sürü seyir cihazı ile, TörisHk av partileri Klasik şiirde «berceste», metanetle letafeti birleştiren, sanki kendiliğinden doğuvermişçesüıe tabiî, öyle kolay kolay her vakit söy'.enemiyecek beyte veya mısraa c!enir. Divan şiirinde zaten, ınalu'n olduğu üzere, en küçük ölçü vahidi beyit ve mısradır. Fikirle mana ya mısrada, yahud en çok iki mısrndan yapıbna beyitte tamam ohır. Eskiler bir sürü ortahalli gazeî veya kaside yszmaktansa kısa da olsa berceste sıfatına liyakit kazr>"!acak söz sö'lemeyi üstı':n cörüyorlardı. Ragıb Ppşa bu zihnıyptin m'sra halinde düstumnj da vererck: Eğer maksud eserse mı«raı bercoste kâfidir Dedi. Tanzimat devrinde eski tar zı devam ettirenlerın i?eri gelenlerinden Hersekli Arif Hikmct \ oskoca ve matbu bir divan sahıbidir. «Ceridei Askeriye» mııharriri Âli Beyin: Şiirde Bercestelik Yazan ISMAİL HABİB Gülü sadberke vârın, söyleyin. yekpâre guş olsun Benimdir nevbeti feryâd bülbüiler hâmuş olsun Vecdi gibi 17 nci asır ortası şairlerinden olan Neşati, aynı amanda Mevlevî §eyhi olduğu için, şiirine daha ziyade tasavvuf vecdi hâkimdi, tasavvufta maddî vailıg; crite erite manevî varlığa yükselmek esasını bir beytile berceste şiirin de en yüksek mertebesine çıkarmak sırrına erdi: «Gövdenın muayyenlik mahıyetindeki maddiliğini o kadar ortadan kaldırdık ki kendine akseden herşeyi olduğu gibi gösteren ayna bile bizi gösteremivecek kadar aynada dahi gizlenmisiz» demek olan beyit hakikaten iki mısramı tasavvufa iki kanad gibi takmıştır: Ettik o kadar refi taayyün ki Neşâtî Âyinei pürtâbı mücellâda nihanıx Şeyh Galib gibi ön safta bir büyük şairin en can arkadaşı olan Esrar Dede; tGündüzleri gölgesi», «geceleri odasmın mumu gibi» yanından ayrılmıyan bu ruh dostu; onun ölümüne yazdığı mersiye ll© Şeyh Galibi derinden derine sarsan dost, Galib gibi 18 inci asnn sonlanna mensub olan Esrar Dedenin ne kadar hisli bir ruha sahib olduğunu anlamak için şu tek beyit bile kifayet eder. Bu beyitte • berceste • liğin «saf ;iir> derecesine nasıl yükseldiğini görüyoruz: Limanımızda bir Alman gemisi imanımıza bir Alman gemisi geldi. İkinci Dün ya Harbinin muzaffer devleti Amerikanın Akdeniz filosuna mensub 9 geminin ve bilhassa 45,000 tonluk Midway uçak gemisinin yanında, mağlub Almanyanın millî bayrağını bile taşıyamıyanbu gemisi, pek tabiî olarak bir harb gemisi değil, bir ticaret gemisidir. «Pek tabiî olarak. kaydını nedcn koyduğumu sorarsanız cevabı basittir: Çünkü artık Alman harb gemisi diye tek çatana bile yoktur da ondaıı. Harbden sonra limanımıza ilk gelen bu Alman gemisi meşhur Deutsche Levante Linie kumpaııyasının Martha Russ şilepidir. Bir müddettenberi İstanbula geleceği hakkında gazetelerde çıkan ilânlannı gördüğümüz bu gemi, evvelki gün limanımıza geldi. Kumpanyanın Türkiye mümessili olan Kontuar Maritim acentası müdürü Yanni Besis imzalı bir davetiye aldığım için gazeteci arkadaşlar, yeni İstanbul Kambiyo Müdürü ve bazı gümrük erkânile beraber gemiye gittim. Bu eski Alman vapur şirketinin harbden sonra, Akdeniz ve bilhassa TUrkiye limanlanna ılk gelen gemisinde. i n z ve ikram edildik. Bu fırsattan faydalanarak harb sonrası Alman deniz ticaret filosu hakkmda bazı malümat aldıra ve noksan bilgilerimi tamamladım. Daha ziyade kereste taşunak üzere inşa edilmiş olan Martha Russ şilepi 1500 gros tonluk, 11,5 mil sürntli küçük, fakat 1950 başlarında ikmal edilmiş, modern bir gemidir. Galib Müttefikler, geçen seneye gelinceye kadar AUnanların 4000 gros tondan büyük ve 12 milden fazla süratli gemi yapmalaruıa müsaade etmiyorlardı. Geçen sene azamî ton 7500 e çıkanlmış ise de, sürat gene 12 milden fazla olmıyacaktır. 1950 de Alman ticaret filosu, çoğu eski küçük gemiler ve karasularından ajnlamıyan tekneler olmak üzere 300 bin tondan ibaret bulunmaktadır. Harb içindeki bomba yağmurundan, harbden sonrski ganimet yağmasındsn ve iktisad! kıskanclıklarla yapılan tahribattan artakalan Alman tersaneleri, yeni gemi yapmağa başlanuşlara} da bilhassa sürat tahdidi yüzünden ,ba işe fazla rağbet göstermemektedirler. Çünkü modern şileplerin 17, hattâ 20 mil gidenlerine karşı, 1112 mil süratli gemilerle rekabet etmek mümkün değildir. Onun için eski büyük Alman vapur şirketleri gemi yaptırmıyor, yarını bekliyorUr. Deutsche Levante Linie'nin aynı tonajda iki yeni gemisi daha varmış ve 60 yıllık bir mazisi olan bu kumpanja, harbden evvelki 145 bin tonluk filosunjn yerine şrnıdilik, topyekun 4500 gros ton tutarındaki bu üç gemiyi ijletmekle iktifa etmektedir. Mağiub ve bedbaht Almanyanın bu küçük şilepi siyah kırmızısan renkli Alman ınillî bayrağını kıç gönderine çekmek hakkından da mahrumdur. Bu bayrak. gemiııin küçük salonunda bir Tiirk bayrağile kumpanyamn forsu arasında boynu bükük duruyordu. Gemide sallanan bayrak ise mavi beyazkırmızı beyaz mavi ufkî çizgilerden mürekkebdir ve Amerikanİngiliz Fransu Müttefik işgal komisyonunun Alman karasuları dışına çıkan ve ecnebi limanlarına giden Alman gemilerine çekürdiği manasız bir bayraktır. Deutsche Levante Linie kuınpanyası, >şte bu galib MUttefiklerarası uydurma bayr«.ğı taşıyan üç gemisile Alman limanlarile Akdeniz ve Türkiye ümanlan arasında muntazam yük nakliye seferleri yapurak Alman ihracat mallarını getirip ithalât mallarını götürecektir. Gemideki iki Alman açık deniz kaptanının ikisi de biri kumpanyanın mümessilidir Türk limanianna harbden evvel bir çok seferler yapmışlardır. Mümessil olan kaptan biraz türkçe de öğrenmiştir. Harbden evvel Türk ihracat mallarının en büyük müşterisi olan Almanya ile denizden muvasalayı temin etmek üzere yenîden açılan bu hattı memnunlukla karşılıyorıız. Gemiden aynlırken harbden önc« 4 buçuk milyon tonluk 2470 gemi ile dünyamn beşinci tonajma ve 50 bin tonluk transatlantiklere sahib olan Abnanyanın, şimdi çoğu eski. küçük ve yolsuz gemilerden mürekkeb 300 bin tonluk bir ticaret filosile denizlerden uzakîaşmış olmasına acımaktan kendimi alamadmı* L SEVUK Seherde seyre çıktı bâga cânân Neler seyreyledi bîdâr olanlar Bskiler bercesteliğin kıymetini daha ziyade hakimane vadideki başarile ölçerlerdi. 18 inci asır ortalannda, epeyce zaman süren sadrıazamlığına rağmen, deviet adamlığının da kat kat üstünde şairliğiie iin salan Koca Ragıb Paşa, cemiyetlerin zordan ve zulümden ziyade, müdahene ve riya yüzünden batac?eını anlatmak için: Râgıb müdâheneyle riyadır zemanede Oünyayı sanma cevr ü sitemdir harab iden Gibi çok doğru sözler söylemesine rağmen bunlar şiire yükselemediği için berceste sayılamaz. Bununla beraber yapılarındaki sağlamlık, edalarındaki ustalık, mefhumlarmdaki hoşa giderlik gibi hassalarile bir çok beyitler nesuler boyu hanzadan hafızaya miras kala kala yaşayıp durdular. Hatta bazı şairler sadece bu tarz beyitleri le anılırlar. 18 inci asır ortalarındaki Nevresi Kadimin «Görüşme'c istediğin dostlan iyi tart, çekin K> sana yol gösterici sandığın yol kesici olmasın» manasındaki şu beyti kim bilü ne kadar insana hayatta bir düstur vazifesi gördü: çalan şu merdane edalı beytile üç buçuk asırdır kimbilir ne kadar insanın âferinini almıştır: Lâzım değil inajeti ehl1 tekebbü rün Bahşeyledim atâsını vechi abusuna 17 nci asır sonlarının baş üsıadı Nabinin ju beyti de, eğlence meclislerinde, içtiklerini yüzüne gözü ne bulaşüranlara karşı kimbilir kaç bin vesileyle kaç bin defa tekrarlanıp durmuştur elbet: Gosterdi Cem bezmi erâzilde bâ dey Bîşek tesssüf eyler idi ihüraına Asrını hatırhyamEdığım Turabinin şu beytinde ise hikmet yok amma eski devirlerimizdeki fikir serbestliğini gösteren bir perva sızhk, hem de keskin bir espri var: Bîpeder derler Mesiha'yı, ki Ruhullah imiş, Kimseler bilmez o sırrı mübhemi Meryem bilür İyi amma bütün bunlar berceste değil. Eskiden âmmenin vasatl siir seviyesine göre hep berceste sanılan o gibi sözlerin o sıfata hak kazanamıyacaklarının farkına vararak bunu apaçık söyleyen Şeyh Galib oldu: Olur tıe mısrai bercestelerde sekte bedid O dem ki nabzı siihan desti intihâbe geliir Evet ne kadar berceste bilinen sözleri ele alıp onların nabzı yoklanınca... O zaman şiir temposu bakımından onlardaki düşüklük meydana çıkıveriyor. İlâhi koca şair, oturaklı gövdelerine rağmen bir nabız yoklamasile içteki yoksulluğu yakalamanın yolunu ne iyi bulmuş. Denizcilik Bahis leri Yeni gemileri ısmarlarken dünkü tecrübeden ders alalım Yazan: Abidin Dav'er YARSIM ÜEVENLER Dı ARS1M S UERNEGI RAKİBELER Merhuro edebiyat muallimi İskeçeli Meluned Sıtkının eşi ve muharrir arkadaçlarımızdan Zâhir Güveınltain annesl Gümülcineli ÖLÜM AR'da DEVAM EDİYOR HATİCE GÜVEMLİ Hakkın rahmetine kavu$muş ve Karacaahmeddekl aile nıakberesine dün gömülmüştür. İstanbul Üniversitegi Fen Fakültesi Dekanlığmdan: CASUSLAR SAVAŞI 31 MART 21NİSAN Sanatt Her kadına lüzumlu bir kitab ARİF BOLAT Kitabevi. 4 Lira 1 ( TÜRKİYE İS BANKAS! r LALE ve ELHAMRA'da KADIKOY SUREYYA'da Di$i Mart Sayısı Çıktı. 35 Kuruş Türkçe HAMLET SİHİRLİ SES «Deanna Durbin fTURALİ k i öksürüğü keser. M I