Katalog

umhuriyet , 01 n KURUCUSU.'YUNUSNADÎ 4 mart Sabaha kadar devam edecek olan nezih B R A Z İ L gecesini unutmayınız. Masalarınızı şimdiden ayırtmanızı rica ederiz. Telefon: Yeşilköy 18..215/216 OTEtDENİZ PARK'ın gecesi Ankarada seçım faaliyeti gittikçe hararetleniyor nsikide olduğu gibi politikada da Zaman btiyük rol oynuyor. tki gün erken söylenen bir söz, dört gün geciken bir karar. bakarsınız, beklediğinizin tam aksi neticeler verir. Plân ve tasavvnrlarımızda zamanı ivî kollamak. 8nünden de ardından da ona hâkim olmak şarttır. Ankara, 28 (Telefonla) Muhalif çevrelerinin son ramanlardaki endişesi iktidarnı seçimlere bir emrivâki şekünde gitmesi idi. Başbakanla D P. arasında bu mevzuda cereyan eden görüşmeden sonra endişenin hayli yabştığı seziliyor. Seçim gününün tesbitinde de partilerarası bir mutabakatin teminine çalışılacağı umulmaktadır. Dk günlerin aceleli manzarasj, daha ziyade ihtjyatkârlığa hamlediliyor. Bu suretie seçim kanununun selâmet ve süratle çıkması da sağlanmıştır. Meclisin elindeki işleri çıkarmak için en az üç haftaya ihtiyacı olduğu simdi açıkça söylenmektedır. Partilerin seçim hazırlıkları için, asgari de olsa muayyen bir r 91 . 0 Telgraf ve mekrub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta Kutusu îstanbul No 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yaa İ*leri: 24299, Matbaa : 24290 ÇârŞ3ffiI)<l I Mflft 1950 > J Maamafih Meclis en az üç hafta daha çalışacak, partilerin seçim gününü tesbitte de mutabık kalmaları bekleniyor Seçira hazırkklan iktidar partisinde muhalefete nazaran daha hararetli, bu parti risâle ve afişlerini bile hazırlamıya başladı Zaman müddete Ifizum görmesi istical havasını bir yandan frenlemiştir. Buna rağmen, vaktin gene dar olduğu kabul edil«rek partilerde geceli gündüzlü bir çalışma hüküm sürmektedir. Adayların tesbiti birinci plânda gelen işler arasındadır. Genel merkezler tarafmdan gösterüecek namzedler hakkjnda şimdiden partilerde esaslı kararlara varüdığı anlaşılıyor. Bununla beraber bu isimlerin sona kadar açıklanamıyacağı şüphesizdir. Bilhassa muhalefet çevrelerinde bir çok mülâhazalarla bu i$in gizli tutulmasma daha ziyade itina gösterilmektedir. Arkast Sa. 3. Sü. 2 de Bu çartın ehemmiverini kabul ettikten sonra su sual üzerinde bir parca duralnn: Acaha seçimler ne zaman yapılacak? Yeni kapun çık+ıeına ve Meclis de işlerini bitirmek üzere bulundu£una göre büvük imtihan gününün fazla geciktirilmiveceiHni tahmin etmek güç değildir. İktidar parti«i bu hususta henttz kesin bir tarih llân etmediyse de. ortalıkta dolaşan savialar, genel seçimlerin önümüzdeki mayıs haşlarında yapılacaeı merkezindedir. Fakat bu muhtemel tarihe itiraz edenler var. İtirazcılann ön safında da Demokratlar felivor. Dayandıklan mucib sebeb şu: Memleketimizde bahar, hele çark ilierinde oldukca çecikir. Mayısın son pünlerine kadar her taraf yağmur csmnr hjindedir. Maştır» ıtıa vazivetimiz de rnalum. Bu mevsimde bir cok vollar geeid vermez: kövlerden ilcelere. ilcelerden illere ITİdip gelme imkânsız bir haldedir. Bu şartlar altında seçimi mayısın ilk haftasına almayi biz doğru bulmuyoruz. Seciraler illâ mayıs ayında vapılacaksa, bâri son jrünler tercih olımsa. Halk Partisi imkân bakunmdan bize kıvasla daha uyjrun bir durumda bulunduğundan o mevsim güçlüklerini hiçe sayabilir. Hattâ belki bunlardan faydalanmak da istiyebilir. Fakat mademkı hrpimiz dürüst seçim taraflısıyız, o halde savasa da eşit şartlar ajtında girmeliyiz. Bu itiraza karşı Halk Partisinin ne dediğini veya ne diyeceğini bilmiyoruz. Secira günü ilân edilmediğine göre tabiî bilmeyiz de. Öyle ya. belki hükumet de seçimleri mayısın başında desü, sonunda yenilemeyi tasarlamıştır. Netice itiharile on beş yirmi gıinlük bir fark yüzünden iki parti arasında bir mesele çıkacağını biz ummuyonız. B J noktaya dair soyleyeceklerimiz şundan ibarettir: Gerçi Ana;asa hükümlerine dayanarak seçimin belli bir zamanda yapüması lüzumunu savunmak mümkundıir. Fakat gene Anayasa Meclise kendi kendini feshetmek hakkını tanıdığına göre bu zamanı tayin etmek vetkisi fi'Ien iktidar partisine ve hukumete aid bulunuyor demektir. Zati bir çok demokAtinada duvarlan kaplıyan seçim afişleri ratik memleketlerde de seçim yılı«Bir taraftan Demokrat, Liberal Atina 28 Seçunlere beş gün nı kanun gosterse bile, o yü içinde seçimin hangi ayın hangi gününde kala Yunanistanı birbirine girmiş partiler, diğer taraftan da Sosyabir halde buldum. Yuze yakın siya listlerin sağ, sol aşın partileTİ. Biyapılacağına iktidar' karar verir. Venizelos'a dair meşhur fıkradır, sî parti, 250 mebusluk için 2700 rinci grup bir «Demokrat Cephesi» anlahrlar. Tann giinahlarını affet den fazla namzed Yunan halkını teşkil edip ikinci grupla mücadele jaşkm bir hale getirmiş. Yunan se etmek istiyor. İkinci grup ise Fransin, zeki politikacı şöyle dermis: çimlerini kısaca şu jekilde anlat sada eski «Halk Cephesi» nin ha Muhalefctte olduğum «aman Arfcssı Sa. 3, Sü. 2 de mak mümkündür: seçimlerin kötü bir mahsul yılına rastlamasmı lânü gönülden dilerim. Fakat iktidarda bulunduğum zaman, iyi bir mahsul alnur alınmaz seçim fırsatını kaçınnak istem»m. Bu gibi avantajlan fktidara bağıslamak da gaüba her yerde hürrijetin gelenekleri arasjna girmistîr. Imdi. biz ne yapmalıyız? Tarihimİ7de ilk defa olarak serbest bir seçim denemesine haznIanıyoruz. Gönül ister ki, bn seferki deneme hiç bir tarafta bir dırıltı ve Mzdtı konusu ohnasm artık. Mayısm ba?ı Londra 28 (B.B C.) Bugün ile sonu arasında uzun bir mesafe yoktur. Bu yüzden ne bir parti ih uzun uzadıya çahşan Mr. Attlee uzun y ya olur, ne de öteki parti batar! yeni kabinesini kurmuştur. Mr. MUhim olan seçim hâdisesinin ka Herbert Morrison Başbakan muanuna ve nizama uygun bir şekilde vinidir. Bevin Dış İşleri Bakanlıyapılması, neticede «olduydu, ol ğında ve Sir S. Cripps Maliyede madıydı. gibi dedikodulara yer ve kalmışlardur. İç İşleri Bakanlığına rilmemesidir. Biz iktidar partisinin Mr. Shuter Ede, Savunma Bakanomuzlarında bu bakımdan ağırca lığına Shinwell, Sıhhat Bakanlığıbir sorum yükü görüyoruz. na Mr. Bevan getifilmişlerdir. SaBu defa da ortalığı bir tereddüd vunma Bakanlığı Mr. Starchey'e ve hoşnudsuzluk havası kaplarsa verilmiştir. Mr. Noel Baker, yakıt millete yazık olacak, hattâ belki ve muharrik kuvvetler bakanlığına demokrasi sistemi ynrdumuzda tayin olunmuştur. Adliye Bakanlıtehlikeye girecektir. Onnn için ik ğnıa John Wheatley, Genel Savcıtidardan rica ediyoruK İyi düsü hğa Sir Frank Soskige getirilmişnüniiz, iyi karar veriniz. Vazifenu lerdir. millî iradenin tam olarak tecellisıMr. Attlee'nin demir ve çelık ni sağlamaktır. Bunun dışında bü sanayiini devletleştirüen kanunun tün kayguları ikinci, üçüncü plâna tatbüunı geciktirip geciktirmiyeceatmız. Boyle hareket edebildiğiniz ği merak edilen en mühim meseletakdirde, seçim netiresi ne olursa !er arasındadır. olsun, milletin kalbinde tutacağınız Daha evvel bütçe meselesi geliTeni kabinede Sıhhat Bakanı tamet « ı yor ve nısan ayınaa onu ~ , ^ ^ ~ eevgi yerini Uç bir kuv\et gerı yor ve nisan ayında onu kabul etyefini hiç bir nutuk söylerken Yunanistanda . arıfesmde durum Parti Sureti mahsusada giden arkadaşımız Doğan Nadi bildiriyor (D. P.) nin istanbul teşkilâtındakî buhran seçim "•""î! *" 1 D.P. İstanbul Gcçid ü İdar* Kurulu dünkü toplantısında veTurkıye bollugu karşısında seçmenler kime rey vereceklerini tayin edemiyorlar Bir Wa»hington gazetesi, Türkiyenin Marshall yardımından idareli bir şekilde istifade ettiğini yazıyor Ankaradan gelen heyet, geçici bir İl İdare Kurulu feşkil etti, Başkanlığa Sani Yaver getirildi ve bir tebliğ neşrolundu bir kaynaktan haber alındığına gore Bırleşık Amerıka, İngiltere ve Kanada atom meselelerinde daha sıkı bir ışbırl'ğı sağlayacak plânın hazırlanması hususundaki çalışmalarını muvakkat bir zaman için durdurmuşlardır. Bu kararın, İngiliz seçimlerinin netıcelerinden ve atom sırlarını Rusyaya vermekle sanık İngil z âl'mı Fuchs hâdısesinden sonra ahndığı tahmin edılıyor. Atom casusunun muhakemesi Londra 28 (a a.) îngılterenin en ilerı gelen atom nazariyatçılarından olduğu kabul edilen doktor Klaus Fuchs'un yargılanmasına yarın (bugün) Old A r k a s ı S a . 3 , S ü . lde Washington 28 (R.) Marshall yardım plânı gereğince Avrupa memleJcetlerine yapılmakta olan yardımdan bahseden ve bu yardımın bazı yerlerde iyi kullanılmadığını belirten Washington Evening ıtar gazetesi Türkiyede aynı vaıiyetin muşahede edılmediğini memnuniy«tle behrimekte, bıt memleketin simdive kaf'ar Marshall yardımından aldığı 200 milyon dolar [ dan muessir ve idareli bir şekilde istifade etmiş olduğunu kaydetmekte ve Sovyet Eus^'a i'e Turkive arasmdaki munasebetlere temasla j şöyle demektedir: «Türkiyenin elde ettiği neticeler memnuniyet vericidir. Türkiyenin şimdi fevkalâde iyi techiz edilmiş ve çok iyi talim ve terbiye gormüş Müzakereler atom cabir ordusu vardır. Müşahiderin fik rince yeni bir harb patlak verdiği ] susu Fuchs itirafmdan takdirde Turkiye nasıl bir kuvvete ' malık olduğunu gösterecektir. Her sonra durduruldu ne kadar bu müsahidler TürkiyeWashıngton 28 (a.a.) Emin Arkast Sa. 3, Sü. 4 te Merkez Haysiyet Divanının İstanbula gelerek bu teessür uyandırıcı buhranı yaratanlar hakkında tahkikata girişeceği ve teşkilâtta tasfiye yapılacagı söylenîyor Esad Çağa ve arkadaşlari' nin istifasım yeni bazı istifaUr takib ediyor, eski Başkan dün basına istifa sebeblerini anlatb D. P. İstanbul 11 teşkilâtında çıkan ihtüâf ve neticeleri malumdur. İl Başkanı Esad Çağamn ve diğer üç arkadaşının istifalan hâdisesi şehrimiz demokrat çevrelerinde büyük bir teessürü mucib olmustur. İstifa edenler dün parti markezine hiç uğramamışlardır. I Arkast Sa. 4, Sü. 6 da üçlü atom konieransı Ankaradan gelen merkez hejeti azalan Bir günde bir memura bir tek evrak düşmüyor! Prcfesör Nenmark'ın, devlet dairelerinde rasyonel çaİEşma esasları hakkında hakunete verdiği rapor tstanbul Üniversitesi ordinaryüs profesörlerinden Dr. F. Neumark, Başbakanlığm arzusu üzerine, devlet daire ve müesseselerinde rasyonel çalışma esasları hakkında bir rapor nazarlanuşür. Hükumet nezdinde büyük alâka uyandıran bu rapor etrafmda kendisile yaptığımız bir görüştnede Neumark bize şu malumaü verdi: « Devlet dairelerinde rasyonel çalışma bakımından mevcud olan noksanlarla bunların bertaraf edilmesini sağlayabilecek tedbirleri inceledim.» Profesör, jki ay süren araçürmalarınm neticesinde teferrüata pek giremediğini ve bu bakımdan arastınnaların daha ziyade müşterek bir takım reorganlzasyon meselelerine taalluk ettiğini raporunda belirtmektedir. Devlet daire ve müesfseseleriade rasyonel çalışma esaslarını tesbit eden Prof. Neumark, raporunun mühim bir kısmmı, maliye ve ekonomi sahasmda alınacak tedbirlerin öneminl halka açıklıyacai bir makanun ihdası lüzumuna hasretnuştir. Profesör, bu hususta şoyle demektedir: İktisadi Konferans 10 Yakınşark memleketini temsilen Kahirede yapılacak toplantıya iştirak edecek Amerikan mümessîlleri şehrimize geliyorlar Ankara 28 'a.a.) Haber aldığımıza gore, Amerikan Ticaret Bakanhğı Mılletlerarası Ticaret Burosu başkanı Mr. K. L. Macy ve Amerihsn Ticaret Bakanlğı milletlerarası ticeret Tbürosunun Ortaşark şube başkanı Mr. Cummings dün. sabah çehrimize gelraiş'erdır. Üç, dort gune kadar 10 Yakınj şark memleketini temsilen Kahirede toplanacak olan Lktisad müır.essilleri konferansına gitmekte olan Mr. Macy ile Mr. Cummings kendilerile görüşen Anadolu ajansı muharririne demeçte bulunmuşlardır. Amerika Ticaret Bakanlığı milletlerarası ticaret burosunun Ortaşirk şube başkanı Mr. Cummings Ankaraya milletlerarası işbirliğıne Arkast Sa. 3, Sk. 4 te 12 yıl sonra kayıb kızını bulan baba Fakat kız babasmı tammadığını söyledi Beyoğlunda oturan îvan admda bir komisyoncu zabıtaya müracaat ederek 12 yıl evvel bir iş için Anadoluya gittiği sırada karısı Meri ile o zaman henüz 6 aylık bulunan kızı Anjelin izlerini kaybettiğuıi söylemişür. İvan, İstanbula avdetinden sonra kansıle kızını aramışsa da bulamamış, böylece aradan uzun yıllar geçmiştir. İvanm iddiasına göre geçenlerde kızı Anjelin İstanbulda olduğunu öğrenmış ve araşünp sojuşturmaları neticesinde onun bir lisede yatılı öğrenci olarak bulunduğunu tesbit etnüştir. İvan, evvelki gün kızanın bulunduğu bu liseye gidip Anjelin babası olduğunu iddia etmışse de, Arkast Sa. 3, Sü. 4 te Arkan Sa. 3, Sü. 5 te > Attlee, dün yeni kabinesini kurdu Üniversitelerimizde yabancı dil meselesi Yabancı dil mecburiyeti kalmalı mı, kalkmalı mı ^ mevzuunda İngiliz filolojisi doçentinin hazırladığı fayanı dikkat rapor îstanbul Üniversitesinde senelerdenberi talebeyi de oğretım üyelerini de üzen bir yabancı dil meselesi vardır. Her imtıhan devresinde yabancı dilde muvaffak olamıyan ve bu yüzden sene kaybeden, hattâ Üniversiteyi terketmeğe mecbur olan talebenin Senatodan Büyük Millet Meclisine kadar kademe kademe bütün mercilere başvurduklarmı, kendi aralarında birlikler, cemiyetler kurduklarım işiti yoruz. Üniversite evvelâ bazı tavizler yapmak, devam mecburiyetini kaldırmak, imtihan devre'erini çoğaltmak, en aşağı kurdan en ust kura çıkmak, hattâ doğrudan doğruya muaf olma imkânlarını sağlamak suretile, yabancı dil derdine deva bulmağa çalışmış, bu ders yılı başmda da Yabanoı Diller okuluna ve okuldaki tedrisata yeni bir veçhe veren yeni bir teşkilâtla işe gırışmiştir. Bevin Dış Bakanhğmda, Sir Cripps de Maliyede kaldılar Mfimtaz Faik Fenik dün Galata nhhmından Adliyeye giderken Belçika Kongosunda dünyaya gelen çocuklar sıhhattedirler Mümtaz Faik Bir batında altı çocuk Fenik İstanbul Cezaevinde Gazetecüer Cemiyeti B. M. M. ne ve Başbakanlığa müracaat ederek haksız infaz karannın kaldınlmastnı rica etti Şehir Mecüsi toplanttları 15 gân azatıldı Dünkü oturumda, E T. T. işletmelerinde tetkikler yapan mürehassıslann raporu görüşüldü Şehir Meclisinin dünkü toplanüsile bir aylık çalışma müddeti sona erdiğinden bu müddet bermut3d on beş gün daha temdid edilmıştir. Bir aylık toplantı devresinde hemen hemen önemli hiç bir jey çıkanlmamıştır. 950 yıü bütçesile encümenlere havale edilen teklifler bu müddet zarfındaki tcj'antılarda görüşülecekür." Talebe Birliğine 10,000 lira nakdi yardımda bulunulması hakkındaki teklif encü •Jamıyacaktır. . NADİR NADI * Arkan Sa. 3, Sü. 3 U Leopoldville 29 (a.a.) Kinya matoka gazetesi bugün Kongolu bir kadınm bir batında dördü erkek Bursa milletvekili Muhiddin 3aikisi kız altı çocuk doğurduğun ha Parsa neşren hakarette bulunbddırmektedır. Ana ve çocuklar duğu suçile 3 ay hapse mahkum r Arkast S<u 3, Sü. 6 da <, sıhhattedır. Arkan Sa. 3A Sü. 7 dc Arkast Sa. 3, Sü. 6 da Üniversite İngiliz Filolojisi doçenti Vafaid Toihan