Katalog

Feridun Fazıl Tülbentçi nin yüzlerce yerli ve yabancı vesikanın ışığı altında yazdığı OSMANOĞULLAftl adlı büyük tarihi roman kitab halinde çıkmıştır. Vedi yüz küsur sahife tutan bu eserde, Osmanlı Devletinin kurulufunu ve onun bânisi Osman Gazinin hayatını, muzaffer savaşları, aşkını, ıztırabını merak ve heyecanla okuyacaksınız. umhuriyet 2 8 HCI yil Sâyi ! 9 I 75 Enualsiz snffiı bfr es eser: Hariciye a&metinde 30 İNKİLÂP KİTABEVÎ KURUCUSU.'YUNUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istaabul Posta Kutusu Istanbul No 246 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yaa İşleri: 24299, Matbaa: 24290 Cü.ra 24 Şubat 1950 Eski Moskeva Se €k4ü> Kemall Söylemezoğlunun y çıkan bu son derece krjvmetli es y hararetle •vsiy/e ederiz. Satış yeri: ŞAKA Matbaası: Istanbul İ Genel er Dün Yapıldı 625 mebustan 75 i seçildi, bunlardan İşciler 50, Muhafazakârlar da 25 sandalye kazandılar Seçimlerin kat'î neticesi ancak bugün akşama doğru belli olacak? seçime iştirak nisbeti yüzde 80 i buldu Gece ilk alınan neticelerde işçi Parlisi başia geliyor Sorıım Londra 23 îngilterede umumî seçımler bu sabah başlamıştır. Havanın yağmurlu olacağına dair rasad merkezlerı tarafından verılen teblığe rağmen, aksıne hava açık ve güzel olmuş, ancak akşam üstü yağmur başlamışsa da halkın reymi vermesıne engel olmamıştır. Sabah saat yediden itibaren, sandıklar hazır olduğu ıçin, gece çahşanlar, yani arabacılar, şoförler, sütçüler vesaire) evlerine dönmeden reylerin: atmışlar, sabahm erken saatlerinde de işlerıne gidenler, evvelâ bu vazıfeyi ifa etmıslerdir. Sabah gazetelerinın Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Halk kütleleri rekor teşkil edecek bir şekilde reylerini kullandılar İngilterenin iiç büyük partisinin liderleri, seçim mücadelesinin baslamasından bir gün evvel, eslerile birlikto mnted olan «Seçim Daasu m ~ yapmak uzere Londranın SaintPaul Kilisesinde bir araya geldikleri dajdkalard* , ükümdarlık ve diktato'rluk rejimlerile demokrasi arasında yalnız nddıyetler görmeğe alışmışızdır. Birincilerde idare edenler halka karşı sonunsuzdur; ikincilerde ise sonım esastır, deriz. Serbest oya ve hürriyete dayanan idarelerde iş başındakiler her an hareketlerinin hesabını vermeğe hazır bulunacaklardır. Devlet idaresinin kontrolu ve milli iradenin devaoüı bjr şeJtUde yürürlükte kalması başka yoldan sağlanabilir mi? Fakat bu milli irade terimi üzerinde durarak meseleyi biraz derînden kurcaladığımız zaman, ilk bakışta birbirine nd gibi görünen şef ve halk idareleri arasında korkunc bir benzerlik noktası bulunduğunu inkâr etmek guç olur. Şef, evet kimseye karşı sorumlu degildir. Fakat millî iradeyi nefsinde toplayan halk? Acaba o herhangi bir varlığa karşı sorumlu mudur? Eski hükümdarlar vezir tayin eder, memnun olmadılar mı bir başkasını getirir, fazlaca yanıldıklarını müşahede buyururlarsa gidenin kafasmı uçururlarmış. Dünya tarihi böylece «tasfiye» ye uğramış binlerce devlet adamının hikâyesile doludur. Gerçi arada bazı hükümdarlar da kaderin cilvesinden başlannı kurtaramamışlardır, denebilir. Fakat bunları şef rejiminin normal şartları arasında sayamayız. Tam tersine, şefin öldürühnesi. şef rejimine karşı bir ayaklanmadır: olağanüstü, hukuk dışı bir hâdisedir. Halbuki boynu vurulan sadnazam vakalan, eski zamanda tıpkı bugünün seçimleri kadar cemiyet nizamına uygun sayılıyordu. Kimse çıkıp da: A şevketlum, o adamcağızı sen buldun. İş başma sen getirdin. Şimdi ortada bir suç görüyorsan buna sen de ortak değil misin? Diye soramazdı. Boyle bir suale ne tarihçiler, ne hukiıkçular, hattâ ne de filczcflar yanaşmamışlardır (nasıl yanaşsmlar, kafalar teblikeye girer). Çok şükür, modern halk Idarelerinde sorgusuz sualsiz vatandaşlan idam etmek âdeti ortadan kaldmlmıştır. Buna karşılık milli irade seçimlerde teeelli eder. Eski hükümdarlann vezir beğenmesi kabiIinden halk bir partiyi iktidara getirir. Bir hükumet kurulur ve memleket işleri yürütülmek istenir. Bu işler çok iyi, iyl veya kötâ idare edilebilir. Fakat bir de madalyanın tersi var: İşler pek kötü, pek aksi de gidebilir. Felâketlerle karşüaşılabilir. Demokrasi tarihi de toptancı rejimler tarihine taş çıkartacak derecede feri hatalarla doludur. Hükumetler devrilir, adamlar yıkılır, türlü kargaşalıklar olur. Millet öfkelenır, bir takun zecri tedbirlere başvurulur. Fakat kimse çıkıp millete hitaben: A sultanım. şu hükumetl iş başına geçiren sen değil raiydin? Şimdi ortada bir idaresizlik görüyorsan bunda senin de paym yok mu? Diye soramaz. Böyle bir snale ne hukuçular, ne içtimaiyatçılar, ne de filozoflar şimdiye kadar yanaşmamışlardır (kafalar tehlikeye girmese bile halk gözünde götü kişi olznak korkusu var). Yalnız bir Montesquieu bir gün göyle lâf arasında «Mîlletler lâyık olduklan hükumete maliktirler» gibilerden bir cümle kullanmıştır. Gerçek demokrasiye doğru hamleler yapmak istediğimiz bu sıralarNADİR NADİ mm Affeon S*. 3, Sü. 5 te İlk netice Londra 23 (Sabah saat 2,35) Akşam saat dokuzdan sonra reylerin tasnifine başlanmış ve şimdiye kadar kırk netice alınmışür. Bu kırk neticenin 26 sı İjçi, 14 ü Muhaiarakârdır. Manchester'e "ytiojt bir sanayi şehri olan Salford ilk neticeyi vermiş ve burada İşçi adayı Mr. Royle 26,885 rey kazanarak Muhafazakâr rakibini yenmiştir. Muhafazakâr rakib 21,593 rey, hberal aday 4124 rey almışlardır. Daha sonra diğer seçim dairelerinin neticeleri alınmış ve derhal ilân olunmuştur. Bu anda İşiçler önde geliyorlar. Arkast Sa. 3. Sü. 4 te Mustafa Muğlalının Vali dün Şileye dünkii ikrarı gitti Duruşmada emekli Orgeneral, 33 kişitıin kurşnna dizilmesi emrini bizzat verdigini söyledi Orgeneralin bu itirafı üzerine, diğer şahidler de hâdiseyi teferruatile anlattılar, mesele tamamile vuzuh kesbetti Muğlalının itirafmı kenAnkara 23 (Telefonla) di dudaklarından dınleÖzalp hâdisesi dolayu.ıle yeceksinir> diyerek yeriGenelkurmay askerî mahne oturmuştur. kemesindeki duruşmaların mudafaa safhasmda buBundan sonra Muğlalı, gün birdenbire yeni bir yorgun bir halde ağır avaziyet hasıl olmuş, < • ğır ayağa kalkmış ve emekli Orgeneral Mustafa lmdeki yazılı ifadeyi oMuğlalı, memleketin yÜK kuması için mudafîi Hâsek menfaatleri uğruna mid Şevket İnceye ver33 kişinin öldürülmesi em miştir. Bu yazıda Muğrini bizzat vermis oldulalı, bugune kadar gorğunu ikrar etmiştir. düğü hizmetlerden, ordudaki uzun çalışma ydları Oturum açıldıktan soniçinde, gerek Atatürkün, ra, söz alan emekli Oreneral Mustafa Muğla Enıekli Orgeneral f> ere k İsmet İnonünün ba lının avukatlanndan Hâ Mustafa Muğlalı ? a r ı İ ! faaliyetlerinden dooıid Şevket İnce, yazılı layı, kendiîini bir çok müdafaasının sonunda: «Şimdi ay kereler taltif ve takdir ettikleriiardanberi yüksek mahkemenizin den bahisle, 1943 yılmda doğu illormekte olduğu bu davanın sa lerinde başgösteren hâdiseler üzeııilarmdan, müvekkilim Mustafa Arkası Sa. 3, Sü. 4 te dileklerini dinliyen Gökay ve Ekrem Amaç Orman Kanununun yakında Meclisten çıkacağuu söylediler Vali ve Belediye Baskanı Dr. Fahreddin Kerim Gökay, dun sabah, refakatinde İstanbl milletvekillerinden Ekrem Amaç, Millî Eğitim Müdürü Murad Uraz ve Bayındırlık Müdürü Ismail Devletkuçu olduğu halde Şileye gitmiftir. Vali ve Belediye Başkanı önc» Ömerli nahiyesine uğramış, bur» halkile gorüşmüştür. Gerek nahiye, gereikse civar köylerden gelen halk, Fahreddin Kerim Gokaya derd ve ihtiyaclarım anlatmışlardır. Köyluler bilhassa toprak meselesin« temas etmişler, arazi azlığından ziraatle meşgul olamadıklarını bildirmişlerdir. Nahiye ve köylere yakm yerlçrde iyi su memkaları Arkası Sa 4. Su. 6 da Rus radyosunun Churchiire cevabı Moskova, Büyükler arasında bir konferansa muarız bir eda knllamyor Batıiıların deniz manevraları Akdeniz, Pasifik, AÜantik ve Hind Okyanusundaki manevralara İngiltere, Amerika, Kanada ve Fransa iştirak edecekler Londra 23 (Nafen) Önümüzdeki haftalar içinde İngiltere, Birleşik Amerika, Kanada, Fransa, Holanda ve Hind donanmalarının Akdeniz, Pasifik, Atlantik ve Hînd Okyanustında gayet mühim manevralara bağlayacakları bildirümektedir. Akdenizde cereyan edecek olan manevralar hakkiıida şu tafsilât verilmektedir: Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Sofyadaıt gelecek Amerikahlar İik kafilenin j a n n şehr.itize gelmesi bskleniyor Izmir Belediye Reisi Reşad Leblebicioğlu Stalin'in en fada beğendiği ve «seejm kampanyasmda. ktıllanıUn resmi Londra 23 (B.B.C) Moskova snvia yeni bir t«^>lanü yapılmasını radyosu, Atomnn kontrol altına teklif eden Wiston Churchill'i, Sovalmmasım temin için Büyükler ara Arkast Sa. 3. Sü. 2 de İlk adaylar Sağİık, Tarım, Tekel bütçeleri görüşüldü MuESoİİnVnin Hapiıhane HaUraiarı: $ İnsan, içindetı gelen hisleri dinlemelidir Bizim Torlonia köşkünde hücumlarına karsı ilk sığınak 1940 haziranmda yapıldı. O sırada harb çoktan patlamış ve inkişaf etmeye başlanuş bulunuyordu. Bu sığmağm son derece kuvvetli ve her türlü tehlikeye karşı masun olduğu ileri sürülüyordu. Fakat bumın doğru otaıadığı çok geçmeden anlaşıldı ve salâhiyettar makamlar da bunu kabul ettiler, sığınağın sadece bir kapandan ibaret olduğunu büdirdiler. Gene bu makamlann yaptftlan tavsiyeye göre, köskün, altında sığınak bulunan kısımlarınrn takviye ve tahkim edümesi lâzım geliyordu. Fakat sonradan bunun da faydasız olacağı anlaşıldı. O sırada, yani 1942 ekim ayında, İtalya epeyi hava hücumu tecrübesi geçirmış, bu arada Torino, Milano ve Cenova bombardunana uğramıştı. Bunun üzerine, «bütün hava hücumlarına mukavim> yeni bir &ığınak insa edilmesi lâzım geLliği ılerı surüldü ve bunun bir zaruret olduğu ehemmiyetle işaret edildi. İzmir Belediye Reisi Reşad Leblebicioğlu C. H. P. listesi Ankara 23 (Telefonla) Meclis içinde milletvekilliğine bu sabah Feridun Fikri Düşünselin adayhğını koydu başkanhğmda toplandı. Oturum aİzmir 23 (Telefonla) İzmir çıhnca, Başkan bütçenin bu ayın Belediye Reisi Reşad Leblebicioğlu C. H. P. listesi içinde İzmir milletvekilliğine adayhğını koymuştur. Adaylığı, Parti yoklama kurulu tarafından tasvib edildiği takdirde, muteber olacak ve Belediye ReisUğinden istifa edecektir. Arkast Sa. 3, Sü. 7 de Sağlık Bakanı, Mecliste sıtma ve verem mücadelesine dair geniş izahlarda bulundu Amerıkahın Bulgsristanla siyas! munasebafcnı kesmesi üzerine, Bulgaristanda bulunan 80 kişilık Amarikan elçihk ve konsolosluk mensubları ai'.elerıle birlikte bugunlerde şehrimize geleceklerdır. Dun Sofyadan gelen yolcuların anlatbklarına gore, Sofyadaki Ameıikalılar getiremiyecekleri eşyalaruu satmağa başlamışlardır. Gelecek Amerikalılar için Perapa las ve Parkotelde dtireler hazır» lanmıştır. Bulgaristandaki Ameri28 inde çıkması gerektiğini, eğer lcan elçisi Mr. Donald Heath'ın yaçıkmazsa geçici bütçe yapılacağını, rınki ilk kafıle ile gelmesi beklen» fakat hükumetin geçici bütçe çı mektedir. ATkası Sa. 4, Sü. 7 de Arkası Sa. 3. Sü 2 de İstanbulda ilk Alman konsolosluğu Kurulacak Batı Almanya Konsolosluğuna Dr. Krümmer'in tayin edileceği söyleniyor Batı Almanyada teessüs etmiş bulunan hükumetin nezdinde bu başkonsolosluğumuz ve bir de kon> solosluğumuz, çalışmağa başlanuş tır. İki memleket arasmdalu ticar? imkânlar bu suretle genişleyecek tir. AİTwanTarrn da yalnnda İstan bulda bir konsolosluk açacakları söylenmektedir. Almanyanın İstan bul başSonsolosluğuna Türkiye yı iyi tamyan, bu mevzuda bir ki tab yazmış bulunan Turk dostı ]>. Krümmer'in tayin edileceği zannedümektedir. Arkan Sa. 2, Sü. 1 de Mussolini'vi Uk menfaşına götüren Ajniral Maugeri Şebirden actlar: «Aypteu»