Katalog

CUMHTJKİYET 18 ŞuSaf 1959" Serbest Sütun İMEKTUPLARH OKUYUCU Şehir Tiyatrosunda oynanan eski eserler Yazan: Yasfi Rıza Zobu '( «Cumhuriyet» in muharriri 'de dahil olmak üzere bir kısım tiyatro münekkidlerimiz Şehir Tiyatrosunun son zamanlarda seçtiği eserlerden memnun değillerdir. Bunlann eski ve kıymetsiz olduğunu ileri sürerek tekrar sahneye konulmalannda isabetsizlik buluyorlar. Aşağıda okuyacağınız yazı, eserleri seçen heyet azasından olduğu için bu hareketin mesuliyetine iştirak etmekte bulunan Vasji Rıza Zobunundur. ve münekkidlerin tenkidlerine cevab vermektedir. Şehir Tiyatromuzun hayatım ve istikbalini alâkadar eden böyle rrtühim bir davada karşı tarafı da dinlemek lâzım olduğunu dü§ünerek değerli sanatkârın yazıstnı aynen koyuyoruz. Makale bu mevzu ile alâkah münekkidlere kendi gazetelerinde fikirlerini bir daha izaha jırsat vereceği gibi gereizirse bittabi «Cumhuriyet» tiyatro muharriri de tekrar konuşacaktır.) j Telefon derdi Osmanbey, Rumeli caddesi 50 numarada oturan Moris Maraventten aşağıdaki mektubu aldık: «İkamet etmekte olduğum Osmanb«ydekı evime bir telefon konulması için 3/11/948 tarihinde İstanbul Telefon Başmüdürlüğüne istida ile müracaat ettim Bir kaç gün sonraki cevablarında, ısteğimin nazarı itibare alındığı, yalnız şebekenin tevsiat :şinın bitmesi beklendiğı bildirildi. Bir ay bekledim. O zamanki Müdüre müracaat ettim. O da «sıra numaranız Şişli 2478 d : r, en çok bir ay daha bekliyeceksiniz» dedi. İki ay sonra tekraı Müdürü rahatsız ettim, «bir haftaya kadar telefon evinizdedir» diye cevab verdiler. O tarihten sonra, müdürler değiştı... Müfettişlerle temasa geçt:m, cevablar hep müphem. En son cevab; ••Efendim, müteahhıd şebekeyi henüz teslim etmedi, bir hafta mı, bir ay mı, bilmiyoruz ama, inşallah yakında telefona kavujursunuz.» Bu cevablar arasında (Ankaradan emır bekliyoruz) da vardır. Pek aklım ermedı. Bir telefon almak meselesınde, Ankaranın ne işi vardır? Bugün telefon en lüzumlu olan medenî \rasıtalardan birid:r Avrupada her apartımanda, hattâ en fakir evlerde bile telefon mevcuddur ,hem de tesisatı şirketler tarafından yapılır. Malzeme ve mütehassıslar bol bol memleketimize geliyor, neden bu basit işi bu kadar uzatıyoruz? Her istiyen neden hemen telefon sahib: olmasın?» Meclis dün Maliye Gelir Vergisine bütçesini kabul etti karşı hile yoluna Bastaraft 1 inei sahifedt daki çalışmalarından ve başarılarından bahsetti. Kemal Ozçoban düşüncesinde ısrarla, hehüz hukukî durumu bile taayyün etmemiş olan bu evlerin C.H.P. hesabına çahştığını, verilen paraların da düpedüz Halk Partisi kasasına girdiğini tekrar etti. Ha san Polatkan, Halkevleri hesablarının dört yıldanberi görülmemiş olduğunu belirterek, C.H.P. nin propaganda bürosu mahiyetinde olan bu evlere, devlet hazinesinden de yardımda bulunmanın doğru olmadığını, nitekim, Halkevlerinin hukuk! ve manevî mâhiyetini, yıllardır bir türlü tesbit edemiyen Halk Partisinin bu mevzuda bir oyalama politikası güttüğünü anlattı. Hulusi Oral, ve Tahsin Tüziin, muhalefetten gelen iddialarm varid olmadığını iddia ettiler. Kâ mil Gündeş, muhalif arkadaşlarının mütalfalarını teyid etti. Halkevlerinin kuruluş, gaye va hizmetlerinden sitayişle bahseden Baltacıoğlundan sonra, Kemal Özçoban, ve diğer bazı m:lletvekilleri konuştular. Bu ödeneğin bütçeden çıkanlmasını istiyen Özçobanın önergesi reddedilerek Halkevlerine bu sefer de 1 milyon 250 bin liranın verilmesi kararlaştırıldı. Devlet borçları Maliye bütçes:ndeki yardımlar faslında açılan müzakereler sonunda, Tıftik Cemiyetine ayrılrriLŞ olan 10 bin lira bütçeden çıkarıldı. Maliye bütçesinin kabulünden sonra, devlet borçları büt çesine geçildi. Öğleden sonraki oturumda söz alan Abidin Potoğlu, devlet borçları miktarının, geçen yıl bütçesile bu yıl bütçesinde birbirinden farklı olarak ifade edilmesinin sebebini sordu. Potoğlu beyanatında, istikraz 'imkânımızın azaldığı mütaleasını da ileri sürdü. Maliye Bakanı: «Potoğlu arkadaşım, nedense Maliye Bakanhğınm sahih rakamlar vermediği şeklinde bir endişe altındadır. Ve bu endişesini zaman zaman ifade etmektedir.» diye söze başladı. Potoğlunun görüşünde çok samimi olduğu kanaatini belirtmek le beraber, bu noktai nazarın Maliyeyi bühtan altında bıraktığından bahisle, açıklamalarda bulunacağını söyledi. İsmail Rüştü Aksal şöyle devam etti: « Maliye Bakanlığında mev^ud, borç yekunu, kayıdlara müsteniddir. Saklamağa imıtân yokrur. Sarahaten söyleyeyim ki, borçlarımız ne gösteriliyorsa, ondan ibarettir. Haricinde, gerçi bazı şeykr varsa da, meselâ Adana mülâkaü ile İngilizlerden alınan malzemenin bedeli meselesi gibi, henüz mahiyeti taayj'ün etmemiş işlerdir.» Bakan, İmar ve Kalkınma Bankasile muameleler dolayısile dış borçlan j'ekununun toplanması gerektiğini, bu yıl be'.ediyeler ve mülhak bütçelere aid dış borçlarm bu sebeble tabloya alındığını, farkın bundan ileri geldiğini anlattt. İstikrazlar meselesi Aksal, istikrazlar bahsinde, faizli tahvilâtın rağbet görmekte olduğunu söylemekle beraber, ikramiyeli tahvillerin rağbet görmediğini de ilâve etti. Sırrı Day, geçmi«j Düyunu Umumiye vaziyetimizle bugünkü vaziyeti kıyaslayarak intıbalarını anlattı ve Maliye Bakanlığı 1950 bütçesi kabul edildi. Milli Eğitim bütçesi Millî Eğitim bütçesi üzerinde görüşmelere başlandı. Aynı bütçe ile birlikte, Beden Terbiyesi Genel Mü dürlüğü ve Ankara Üniversitesi bütçelerinin tümü üzerinde de müzakereler acıldı. Mustafa Reşid Tarakçıoğlu, muhtelif mevzulardaki mütalealart arasında, bilhassa mekteblere ahlâk dersi konulmasına ışaret etti. Meclisin sekizinci dönemini, Millî Eğitim devresi diye vastflandıran Tarakçıoğiu, gağlı'k işlerine ehemmiyet verilmesi ve teknik tedrisatın daha geniş ölçüde yapılması me\zujnda görüşlerini anlattı. Nazım Poroy, eski eserler bahsinde mütalealarda buîunduktan sonra, dildeki karışıklığı ele alarak, hattâ İlim Heyeti gibi yüksek bir kurulun dahi seçim tasanst dolayısile operasyon. fonksiyon, rejiyonalist, karakter gibi hepsinin tam türkçe karşılığı olan kelimeler kullanmasını yaraşıksız buldu. Kâmil İdil, Emin Soysal. Tezer Taşkıran, Fahri Karakaya. İbrahim Arvas ve General İzzeddin Çalıjlar bu mevzuda görüş ve düşüncelerini anlattılar, bu arada doktor Adnan Adıvar, Ankârada inşa edilen, opera binasınm gayet güzel ve mükemmeî olduğunu belirterek bu binanın ancak mühim bir noksanı bulunduğunu söyledi ve işin ehemmiyetini de belirtmek için Carmen operasının dekorlarmın 60 bin liraya yapıldığını misal olarak gösterdi. Adıvar, böyle mühim para ile yapllan dekorların kapalı bir yerde saklanması icab ettiğini, hiç olmazsa önümüzdeki sene. üstü Kapah bir yerin inşası surerile memleket parasının ziyan olmam?=ını söyledi. Vakit geciktiği için müzakerelere yarın da devım edilmek üzere oturuma son verildi. sapanlar dört sene evvelki devirden «Ceza Kanunu» nu oynamakla başlar. Sanatkârlar ve seyirciler tarafından neşe ve sevincle karşılanan bu güzel ve yerinde kararı sizler de alkışlamış; (Şehir Tiyatrosunun ıstikrarsız ve kısır nir yola saptığına) dair hiç bir işarette bulunmamışünız... Arkasından «İpekçi Merhum» u, •Baykuş» la «Aşk Uyumaz» ı oynadık. Onlan da tatlı tatlı «yretmiş, seve seve övmüştünüz. O vakit «istikrar» içindeydiniz de, talimatnamenin doğuşundan sonra mı «kısırlık» aramak merakına düşünüz?. Evet, her yeni eser güzel olmadığı gibi, her eski piyes de kıymetli olmaz.. Bugün tutar da, geçmiş zamanların şöhretli eserlerinden «Selimi Salis», «Fethi Celili Kostantaniyye» gibi sanat kıymeti kalmamış piyesleri oynarsak; itiraza hakkınız olur, tiyatromuzun düştüğü gaflete hayıflanırdmız. Ben de sizinle beraber feryad ederdim.. Ama «Hanımlar Terzihanesi» gibi, elli sene sonra da oynanıp beğenilecek bir vodvili sahneye koyduğumuz için, Aziz dostum Sinan Korle! Busene de başımıza bir «eski pi uzun uzun hicviye yazmanızı, müyes, yeni piyes» tasnifi çıkardınız. saadenizle. ben de bir gaflet sayar, Bundan böyle sağlam temeller üs hayıflanırım. tünde, istikbale bir âbide olarak Dünyanın en büyük sanat tiyatkalacak olan «Genel talimatname» rosunun kabul ettiği Feydeau'yu, nin Şehir Tiyatrosu tarafından kabu sizin reddedeceğinizi zannetmiyolünü teşe'üm gafletine düşenlerin rum. O halde bütün kabahat vaktilcad ettikleri bu tasnifi, sizin de be le bu vodvili Mahmud Yesarinin nimsemiş olduğunuzu görünce ina adapte etmesinde buluyorsunuz? nın ki üzüldüm. Koraünist Rusyanın Beğenmediniz, «eski» diye istibiaf dahilî ve haricî siyasetinde bir pren ettiğiniz cihet, eserin aslmda değil sipi vardır. Davalarını kazanmak de, Mahmud Yesarinin «çeyrek asır Karagümrüklülerin Vali ve için yalan söylemekten çekinmezler. evvel» davranıp da adapte etmesinÇünkü bilirler ki yalanı dinleyenler de mi?. O akıl etmeseydi de, bugün Belediye Reisinden ricalan onda beşine inanmasalar bile, üçün meselâ Hasan Âli Ediz tercüme cdip Karagümrük, Karabaş made tereddüde düşerler, nihayet ikisi getirseydi demek; «yeni» olacak, hallesi, Armudî caddesi ve Kane de kapılıp kanarlar... Talimatna ve oynamamızda da bir mahzur rabaş camiinin öniinde oturanmenin kabulünden bu yana o kadar görmiyecektiniz!. Halbuki siz Mah lar adına gönderilen bir mekçok yalan söylendi ki: Elbette bun mud Yesariyl beğeniyor; üstelik tubda, mahallelerindeki sokaklann bir kaçında tereddüde düşüle (güzel adapte edilmiş) olduğunu da ların feci durumundan bahsecek, bazılarına da inanılacaktı. İşte itiraf ediyorsunuz. Ama bir kusur dilmekte ve ezcümle şöyle debu «eski piyes, yeni piyes» tasnifi de bulmak da lâzım. Bu tesir altmda nilmektedır: o gürültülü günlerden arta kalan bir cümleyi şöyle tamamlıyorsunuz: «Sayın Vali ve Belediye Re sı mütalea ve hatalı bir inanç oldu. Bu Güzel adapte edilmiş olmasma Fahreddin Kerim Gökayın, çave bu gibi mütaleaları, ahlâklannın rağmen bugün bariz bir şekilde gö mur deryası ve göl halindeki yol icabı olan saldırmalarına malzeme ze çarpacak lisan ve mantık ak larımızı bir kere görmelerini yapanların ne yazılan okunur, ne de sakhklan varU saygı ile rica ediyoruz. gürültülerine papuç bırakılır.. Ama Vodvilde «mantık» aranmıyacağıTann bizi koruyor. Bir yangın siz, sevdiğim, hüsnü niyetine itimad nı bildiğiniz halde, kusur buhnak olsa itfaiye, ağır bir hastamız ettiğim dostlardansınız. Böyle dost için bu taharriyatte bulunmus ola olsa cankurtaran sokaklarımıza larm endişe içinde kalmasına gön bilirsiniz. Ama lisan aksakhklarıru giremez. Uzun senelerin ihmalilüm razı olmadığı gibi. mensub ol merak etmemek kabil değil. Ben ne uğrıyarak bir bataklık deryası duğum sanatm manevî irşadı da, si de, lisan aksaklıklarına dair göste haline gelen sokaklarımızda, süp zinle müdavelei efkâr etmeŞi ister receğiniz misalleri öğrenmek üzere rüntüler de yer yer yığınlar teşMeselâ içinizden birinin «Hanım yazınıza merakla devam ettim: kil etmektedir. Hayatımızı teh1 Osmanbey gazinosundan bah did altında bulunduran, çoluk lar Terzihanesi» hakkında yazdığı tenkidi okuduğum zaman, sizinle sedilmektedir. çocuğumuz için tehlike teşkil eve îizin gibi düşünen diğer dostlar 2 Terzihane duvarlarmda bü den bu durumu Valimiz bir kere la bir hasbıhalde bulunmayı müna yük annelerimizin de\Tine aid ka yerinde görse, o da bize hak vedın esvablannın modelleri asılıdır. recektir. Bütün mahalle halkı, sib gördüm.. 3 Bazı tıbbî tabirlerin tuhaf şu günlerde bir defa olsun teşriGüzel sanatlann herhangi bir şubesinde olursa olsun bir esere lık olsun diye uydurma arabca ke fini diliyoruz.» •eski» veya «yeni» diyerek: kıyme lüneler halinde söylenilmesi ho* Kurtuluş tramvayları verilip, kıymet düşürülmez. Sana kaçm«maktadır. eserlerinde «iyi» veya «kötü» varhakkında bir mektub «Lisan aksakhklan> diye gösterdır. O eserler de bu tasnif üstüne diğiniz kusur bunlardan ibaret. EvTramvay Idaresi bildiriyor: kıymet kesbederler veya kıymetten velâ ikincisinden başlayayım: «Gazeteniz:n 10/2/950 tarihli düşerler. Hiç kimse çıkıp da : «Sa 1 Terzihane duvarlarına ası sayısında Kurtuluş tramvayların ÜShaddin Pınar» dururken, Hacı A lan resimlerin «lisan» la bir alâkası dan şikâyet edilmekte idi. Kurrif Bevin sarkılan da okunur mu?» olmadığı için her halde aradığınız tuluşa işliyen tramvay arabalademez. Yahya Kemal gibi bir kemsl ehli şair varken Enderunlu Va mantıksızlığa misal olacak... Haür rının sayısı diğer hatlardan fazsıfın gazelini tabeden bir mecmua layın ki orası metruk bir terziha laejır. Yazıldığı gibi bazan dört ayıblanmaz.. Yakub Kadrinin «Nur nedir. (Hasan Âli Ediz de bunda beş arabanın arka arkaya gelmeBaba» sını, Refik Halidin <Memle dalgınlığa gelmiş olacak ki: «Ter si tarifelerin fena tertıb veya ket Hikâyeleri» ni, Reşad Nurinin zihane perişan bir manzara arze tatbik edilmesinden değ^l, yol• Ç?\ı Kuşxı> nu yeniden basan bir diyordu» diye tenkid ediyor.) Ha larm tıkanmasından veya diğer tâbie. hiç kimse sizin gibi «fikir tırlarsınız ki: Şakir Mesud Bey: ârızalarla seferlerin bozulmasınhercü merci içinde bocahyor!» di «Modelleriniz yok mu?» dediği za dandır.» yerek. onu gerüikle itham etme? man, İhsan Siret, terzihanede hakiKaraca opereti Yunanistana Her sanat şubesinden bu gibi mi katen model olmadığı için". «Hayır gidecek modellerimiz yok» diye cevab vesaller zikredebilirim. Ve bu misal Muammer Karaca rir. O halde duvarda asılı olan re lânik ve Kıbrısta opereti, Atina, Se. leri de: Süleymaniye veya Yenicatemsiller vermek miden, hattâ Dolmabahçe Sarayın simler •sbugünün elbise modelleri> üzere İki ayhk bir rumeye çıkacaktır. nümunesi olarak değil; terzihane Karaca opereti Aîinada vergilerden dan degil, Yeni Postane. Dördüncü Vakıf han. Ankaradaki Ziraat Ban duvarlarını süslemek için rasgele muaf turulacaktır. devirlere aid kıyafetlerle bezenmiş kasmdan da getirebilirim. kadın resimleridir. Buna mukabil siz, bizden ve dün 2 Vodvilde «Osmanbey gaziya tiyatrolarmdan örnekler alarak nosu» lâfı Reşid Baranın ve benim nüsal değil de: «Dünya tiyatrosu rolümüzde geçer. O devrin adamı I İçkili Gazinonun 27/12 1949 hamleler yapar, iyiye, güzele. fay olduğum için mi nedir, diğer yerdan itibaren açılmış oldudalıya bir an evvel erişmek için lerini tashih ederken, ilkönceleri bu ğunu bildirir. çahşırken. bizde görülen bu emik semtin ismini değiştirmeği akıl e I • • • BORMAN SARKİS lemenin hesabını sormak herha!d< dememiştim. Provaya başladığımızhakkımızdır!» diye ikamei davaya dan on gün sonra bana da yabancı MEVLİD kalkışırken, hafızanızı yoklamıyor, gelmeğe başladı. Hem kendi, hem 9/1/950 tarihinde hayata gözlerini değil dünya tjyatrolarının repertu kapayan D. Dz. Y. Llman hastanesi varlannı. hattâ Ankara Devlet Ti de Reşid Baranın rolünden bu Dahiliye Mütehassısı yatrosunun ilânlannı bile takib et «gazinosu» kaydını sildim. Dr. MEHMED FUAD DÖLEK'in Piyas sahneye konuncıya kadar da ruhuna ithaf edllmek üzere ölümünün memiş bulunuyorsunuz. Bununla beraber iddianızda haklı olduğunu «Osmanbey» civarmda ve «Osman kırkıncı gününe tesadüf eden 19/2/950 za o kadar eminsiniz ki. «Dünyanın beye iki adım mesafede» diye söy pazar günü öğle namazından sonra Beyoğlu olcunahiç bir yerinde, klâsik eserler müs ledik ve prova ettik. Tiyatroda, ilk cağından AJacamiinde Mevlid sevenle. kendislni tanıyan ve tesna, devlet veyahud şehir tiyatro ezberlenen şey hafızada daha sağ rin teşrifleri rica olunur. • " larmda, çeyrek asırdan fazla kü lam kalıyor. Provalar esnasrnda, * * * tashihten sonra bir kere bile «Ostübhanelerin tozlu raflarmda unuKıymetli ails büyüğümüz merhum tulmuş eserlerin canlandırıldığı gö manbey gazinosu» demiyen Reşid babam rülmüş şey değildir!» gibi mutlak Baran, ilk gecenin heyecanüe ağSadreddin Gözübüyük'ün zından «gazino» yu kaçırmış. O aziz ruhuna ithaf editaıek üzere bir hükümde bulunuyorsunuz!. Son yıllar içinde, Fransanın res kadar farkmda değil ki, perde ka 19'2'95O pazar günü öğle namazından mî tiyatrosu olan «Comedie Fran pandıktan sonra yanlış söylediğini sonra Teşvikiye camiinde Mevlidi şeçaise» in, «Hanımlar Terzihanesi.nin suflörün ihtar etmesine rağmen, rif okutulacağından arzu eden akrabalarımızın, dostlarımızın. meslekdaşmüelîıfi olan Georges Feydeau nun yaptığı hatayı bir türlü hatırlaya larımla merhumu sevenlerin ve dinmadı ve bu hata da ilk gecede kalvodvillerini repertuvanna koyduğu daşlarımızın teşriflerini rica ederiz. Necati Gözübüyük nu bilmemenize imkân yoktur. Bun dı. İşte oynamamızda bir gerilik dan virmi sene evvel «Onlar Ermiş gördüğünüz piyesin ikinci «.lisan Devlet Kuşunu, Bahar Hastalığını, Muradına» ismile adaptasyonunu aksakhğı». Donanma Gecesini» zamanı ve sıoynadığımız «La dame de chez 3 Gelelun, uydurma zannetti rası geldikçe sahneye koyacağız. Maxim» vodvilini sahneye koyduk ğiniz arabca tıbbî tabire... Hasan Biz sizin gibi: «Yapılan her hamları zaman sizin gibi bazı Fransız Âli Edizle yanyana oturmuş veya leden sonra, eskile arada kalan münekkidleri de itiraz etmişlerdi.. fuayyede buluşmuş olacaksmız ki köprüler atılır, bağlar koparıhr» Buna rağmen «Comedie Française». o da sizin gibi bunu uydurma zan fikrinde değiliz. Dâhilerin ve ongene Feydeau'mın »Occupes tois netmiş. İşte buraya aynen yazıyo larm klâsiklerile değil; mimarlar: d'Amelie» piyesini oynatnayı kendi rum. Tanıdık bir tabibe sorun: Kemaleddinlerle, şairler: Fükretne bir vazife bildi. «Tefellüsü beşere ile ihtilât et lerle, besteciler: Şevki Beylerle miş bir kubai esferii had...» Comedie Française, bu kıymetli aralarrndaki köprüleri nasıl atamaz Dostumuz Hasan Âli Edizin de lar, bağları koparmazlarsa biz de vodvil muharririni o kadar benimsedı ki: Hemen hemen bütün eser • kulaklarım tırmalayan» bazı ter İbnürrefiklerle, Mahmud Yesarilerini repertuvanna almakla kal kib ve tabirleri; «azabı mukaddes». lerle, Fehimler ve Hâzımlarla öymayıp külliyatının da basılmasma «?erabı ömrüm» gibi isimlerle ede lece köprülü ve bağlı kalmalıyız ve önayak oldu... İşte oynadığımız bî eserlerin neşredildiği böyle bir kalacağız. «Hanımlar Terzihanesi» de böyle zamanda. vodvilin çapkmlık ve hiVasfi R. Zobu «eski» bir muharririn, «eski. bir civ sahnelerinde «kulağa hoş geNot: Eski piyesleri oynamak için eseridir. Üsteük türkçeye Mahmud lir» düşüncesile tashih etmeyip oldaha ne gibi mecburiyetler içinYesari tarafından çevri'miş, adapte duğu eibi bıraktım. edilmiştir. Bu da ayrıca bir kıymet: İşte biz Hanımlar Terzihanesini deyiz? Devlet Tiyatrosu da niçin artistlerimiz. seyircilerimiz. yeni ve emsalini böylece oynadık; iy aynı şeyi yapar? Nazan dikkatinizi muharrirlerimiz için faydalı bir ör nuyoruz ve inşallah daha uzun ae celbetmiyen «Hanımlar Terzihanesi» ismini niçin değiştirmedik? nektir. neler de oynıyacağız. . Bu kararı Kurul azaları eski piyeslerden istiŞehir Tiyatrosunda «eski piyes» mızı ne kadar beğenmeseniz, ne ane etmeğe neden muhtac değiloynamak usulü. sizin lâbirinizle dereceye kadar .istikrarsızlık» *e lerdir? Balıis uzayacağı için kısa «fikir hercü merci içinde» bugün lâkki eteeniî gene de oynıyaca,Jız. kesiyor: bunları da başka bir fırdeğil; «fikir diktatoryası» dediğiniz. «Lokman Zadeyi, Hissei Şayiayı, sata bırakıyorum. ' V. R. Z. Kan davası Baştarajı 1 inci sahifede görülen Sadık Sabusoy, bu akçam evine giderken, maktül Ali Sırlıbaşın kardeşi Hâmid Sırlıbaş tarafcndan üzerine tabanca ile ateş açılmı?tır. Sadık da tabanca ile mukabele etmiş ve Hâmidi yaralamıştır. Sol böğründen yarlanan Hâmid hsstanede ölmüştür. Ayağından yara aldıktan sonra firar eden Sadık aranmaktadır. Savcılık hâdiseve f1 kovmustur. Ekonomi Gene! Meciisi kurulması için tasarı Bastaraft I inri tahıfede" şidli ekonomi kollsrı, ilmi. umumî ve tatbikî bakımlardan yetkili kimseler tsrafından bu mecliste temsil olunacaktır. Tasanda Meclisin bsşrıca cörevleri sıralandırılmış ve nasıl kurulacagı da gösterilmişti ki. bu arada, özel teşebbüsten, çeşidlı ticaret mensublarmdan. kooperatiflerden, bankalardan. sigortalardan. sendikalardan, belediyelerden. Meclisten, fabrikalardan, madenci'erden, Kömür. OrTian. Demir, Denizyolları, Tekel İşle'melerinden. bakanhklardan. Genel Kurmaydan. üniversitelerden, ilmî ve meslekî teşekküllerden muhtelif sayı'arda temsilcüer alınacağı da beÜrtilmişti. Ekonomi Komisyonuna gelince, bu tasarıyı noksan bularak reddine karar vermiştir. Komisyon, raporunda. Hasan Saka hükumeti zamanmda o zamanın şartlanna göre, anlaşılan bu tasarının komisyonlarda incelenirken Günaltayın iktidara şeldiğir.i kaydetmektedir. Günaltay ise, devlstin iş ve faaliyetlerini içine alan bir devlet plânı hazırlamak kararındadır. Ancak bu vüzuhtan sonradır ki kuru'.ması düçünülen meclisin vazifesi. hukukî bünyesi. kuruluş ve teşkilâtı görüşülecek bir olgunluğa erişebilecektir. Devlet plânına gelince, üzerinde çalışılmakta olduğu söylenmekle beraber bir neticeye varılmadığı da anlaşılıyor. Ekonomi Komisyonu. böyle bir tasarının devlet plânının aydınlığı altında yeniden gözden geçirildikten sonra Meclise sevkedilmesini yerinde bulmuştur. Unuco Türkiye Millî Komisyonu toplanıyor Ankara, 17 (a.a.) Unesco Türkıye Millî Komisyonu genel kurulunun 3 üncü toplantısı 23 mart 1950 tarihinde İstanbulda yapılacaktır. Memleketimizdeki Unesco faaliyetinin gelişmektg olduğu bir sırada aktedilecek olan bu toplantı büyük bir ehemm'yet arzetmektedir. Sıvas, 17 (a.a.) Çimento fabrikasının senelik revizyon ve tamir işleri bitirilerek Vali tarafından dün sabah fırın ateşlenmiş ve bu suretle fabrika yeni sene faaliyetine başlamıştır. Sıvas çimerito fabrikası I NORMANDİYA tzmir limanma bir Amerikan muhribi geldi Izmir, 17 (a.a.) Birleşik Amerikanın Akdeniz donanrnîsma mensub Hanson muhribi bu sabah limammıza gelmiştir. Ziyaret hususi mahiyettedir ve misafirler İzmirde beş gün kalacaklardır. BORSA 11 Şubat 1950 Acılıı Kapanı; 1 SterUn 7.87.50 7.8S 100 Doiar 280.25 280.25 100 Fransız frangı 0.80 0.80 100 Liret 0.44.12* 0.44 128 100 tsvicr* rangı 46.67 46 67 100 riorin 73.68 40 n.68.40 100 Belçika tnuifi S.60 5.60 100 Drahmi 0.01.876 0.01.876 100 Çekoslovak Kur. 100 tsveç Kur. 54.12.50 54.12.50 100 Eskudes 973.90 9 73 90 Bir kamyon 7 yolcu ile birlikte denize yuvarlandı Samsun, 17 (a.a.) Dün Sam sundan Bafraya gitmekte olan 183 plâka numaralı kamyon, Samsun Fener istikametinde rot çıkmasmdan dolayı 25 metre derinlikte bir uçurumdan denize yuvarlanmıştır. Kamyon şoförü de dahil olmak üzere yedi yolcu ağır surette yaralanmıştır. Yaralılar, hemen Memleket Hastanesine kaldırılmışlardır. Şoför muavini Kâmil Yılmaz, aldığı yaralardan hemen ölmüştür. Bastarafı 1 inei sdhifeâe ret işletmesi gelir vergisine tâbidir ve basit bır işletme defteri tutmaktadır. Ancak, günlük satışım deftere geçirirken meselâ o günkü satış 100 liralıksa 50 lira olarak kaydetmektedir. Satış % 50 veya •% 30 azahnca Bugün ve yarın İstanbul hekazanç da az görüleceği için bu yecanlı ve zengin bir spor hafkazanç üzerinden pek tabiî olarak az vergi tahakkuk ettirile tası yaşıyacaktır. Haftanın hacektir. Maliyenin bu yolsuzluğu reketlerine, güreşten başlıyalım: Güreş doğrudan doğruya tesbit etmesi imkânsızdır. Malum olduğu veçhile bugün ve yarın gece saat 21 de Spor SaHesab uzmanları, bu iki yolrayında İstanbul ve Ankara karsuz hareket karşısında yapılacak maları, Roma takımile iki tembazı işler olduğunu söylemektesilî grekoromen karşılasması dirler. Uzmanlar, bu gibi kimseyapacaklardır. ler hakkında alınacak tedbirleri İzdihama mâni olabilmek üşöyle izah etmektedirler: midile biletlerin dün sabahtan « Gelir vergisi, mükellefin itibaren satışa çıkarılması, bilet hüsnü niyetine istinad eden bir satış yerlerini anababa gününe vergi olduğu için bızler her şey çevirmiştir. Bu arada Taksimden evvel mükellefe en geniş deki satış yerinin camı çerçevesi şekilda itimad ediyoruz. Ancak, kırılmıştır. Bu vaziyet karşısınhileli yola sapacak kimseler için da bilet satışı İnönü stadma de kanunda yapılacak işler gös nakledilmiştir. terilmiştir. Bu gece saat 21 de yapılacsk Evvelâ şunu söyliyeyim: îradı olan İstanbul Roma karşılaşgayrisafisi 700 l:ra civarında o masına takımlar muhtemel olalan ve yılda 78 b;n lira kazanan rak şu şekilde çıkacaklardır: esnafın vereceği gelir vergisi. ha İstanbul: len ödemekte olduğu esnaf ver52 kilo: Ali Yücel gisinden umumiyetle azdır. Va57 kilo: Fazlı (Nasuh Akar) ziyetleri bu merkezde olan va62 kilo: Halil Kaya tandaşların gelir vergisini ka67 kilo: Salih (Mehmed Okbullenip defter tutmaları mentav) faatleri icabıdır. Karadeniz böl73 kilo: Ahmed Şenol gesinde bir çok berberin de ken79 kilo: Tahsin di arzularile gelir vergisine tâbi 87 kilo: Muhlis Tayfur olduklarını burada söyliyebilir;z. Ağır: Muharrem Candaş Çünkü bunlar, kazanç vergisinRoma: den daha az gelir vergisi vere52 kilo: Phighetti ceklerini takdir etmişlerdir. 57 kilo: Lombardi 62 kilo: Grozzini Bu vaziyette olan esnafın hile67 kilo: Graniola li yola sapacağına biz ihtimal 73 kilo: Geechni vermiyoruz. 79 kilo: Maffei Biriktirip, sene sonuna doğra 87.kilo: Gollegoti Maliye hesab uzmanlarına gösAğır: Foritani termekle mükellef bulunduklan İtalyan güreşçileri dün sabah faturaların bir kısmını imha edenleri tesbit etmek şüphesiz bir antrenman yapmışlardır. Futbol pek güçtür. Ancak bizim muazzam bir arşiv teşk:lâtımız varHaftanın en mühim karşılajdır. Gümrüklere ne kadar emtia ması, hiç şüphesiz yarınki Fegeldiğini, bunlann kimlere tev nerbahçe Galatasaray maçıdır. zi edildiğini, malların buradan İki ezelî rakibin yapacakları bu da nerelere gönderildiğini bu maçın, jampiyonluk yolunda arşivlerden öğrenmek mümkün Beşiktaşla çok kritik bir durumolacaktır. Ayrıca, kıymetli ele da bulunan Fenerbahçe için tamanlardan müteşekkil bir istih şıdığı ehemmiyet çok büyüktür. barat kadromuz da devamlı su Lik şampiyonluğunda bir iddiası rette faaliyette bulunacaktır. H' kalmıyan Galatasarayın bu maçle yapanların günün birinde ya taki tek düşüncesi ezeli rakib'ni kalanması mukadderdir. yenmiş olmaktır. Geçen hafta Vefa karşısında yenilen SarıkırGelir vergisinin nisbetini a mızılıların yarınki maça, kamzaltmak maksadile her gün yap çılanmış bir haleti ruhiye içinde makta olduğu satışların yarısını çıkacaklarını da gözönünde budeftere yazan bakkal, kasab, ma nav, manifaturacı v.s. nin bu lundurmak lâzımdır. Fenerbahçeye gelince, Sarıhilelerini kolay kolay yutturalâcivertliler bu hayatî maça bücaklarını sanmıyoruz. yük bir hızla hazırlanmaktadırBu gıbi kimseler sene sonun lar. Bu arada Yedek Subayda da Maliyeye bir beyanname ve bulunan futbolcuları da getirreceklerdir. Bu beyannamede ne mek üzere kulübçe teşebbüse ge rede oturdukları, evli, bekâr, çilmiştir. Hava bozmadığı takkaç çocuklu oldukları anlatüa dirde yarın zevkli bir müsabaka caktır. Sonra biz, mesleki teşek seyredeceğiz demektir. küllerden perakende satışta vaBugünkü Vefa İstanbulsoor sati kâr haddini sorup tesbit e maçı da taşıdığı ehemmiyet badeceğiz. Meselâ bir kasab şu ka kımından, haftanın en mühim dar ciro yaptıysa, şu kadar da karşılaşmalarından birini teşkil kazanç yapmıştır, dye bir neti etmektedir. Lik dordüncüsüna ce çıkaracağız. Burada tesbit e tayin edecek bu maçm normal dilen kazanç, gelir vergisi mü neticesi Vefa leh ne görünmesikellefinin sene sonunda bize gös ne rağmen İstanbulspora da uterdiği kazançtan çoksa, mükel fak ta olsa bir şans vermemiz lefin hesablarında ya bir yanlış. lâzımdır. lık vardır, ya işi çok fena gitYarınki Beş:ktaş Kasımpaşa miştir veya hile yapmıştır. Üçün maçı da ilk devredeki berabercü halde, vergi, bizim tesbit liğin revanşı mâhiyetini taşıdığı ettiğimiz kazanç üzerinden ta için iddialı bir manzara arzethakkuk ettirilir. mektedir. Haftanın lik programı şudur: Aynı şekilde toptancıların, itCumartesi: 13.15 te Vefa İslıalâ^çılarm veya buna benzer mükelleflerin de kanunun bazı tanbulspor (Mehmed Reşad), itimada yer veren maddelerini 15.15 te Beşiktaş Kasımpaşa kötüye kullanarak hileli yollara (Feridun Kılıç). Pazar: 13.15 de Beykoz Emsapacağını anlamış bulunuyoruz. Mükelleflerin hileli yollara sap niyet (Hüsameddin Böke), 15.15 mamalarının lüzumlu olduğunu te Fenerbahçe Galatasaray belirtirken, bu gibi hareketlere (Sulhi Garan). Atletizm karşı en geniş şekilde tertibat ahndığını da burada açıklamayı .1 3 üncü ve 1 inci küme İst. Besli karşılaşmalar birinciliği faydalı bulurum.» 18.2.950 cumartesi günü saat Çürük iplikli makaralar 14.30 da Beyoğluspor kulübü sagünü hslyadan getirtilen muhtelif kalm lonunda, 19.2.950 pazar lıktaki düşük kalıteli pamuk iplikleri saat 10 da Amerikan Koleji kani çekmek sureti'e elde edilen makara palı pistinde yapılacaktır. ipliklerinin muhtelif yabancı markalar 2 Yarışmalar: altında piyasnda ve bilhassa Anadolu1 inci gün: Durarak uzun, gülda satıldığı görülmektedir. «Tüfekli», »Zincirli» gibi piyasamızda le, yüksek atlama. oldukça yerleşmiş markaları taklid 2 nci gün: (Bütün kümeler) ederek piyasaya çıkarılan bu makara 50 200 400 metre. iplikleri kötü pamuk ipliğinden yapıl50 metre 4 üncü kümeye aiddığı için terzilerin de nazarı dıkkadir. tini çekmistir. Yerli makara fabrikaları, memlekette Basketbol d .kiş makinesi satan acentalar, alâkah İstanbul basketbol şampiyonamakamlar nezdinde teşebbüse geçersk sı, blı hafta cumartesi ve pazar bozuk ve taklid makara ipliği satan bu gibilerin yakalanmalarını istemişlerdir. günleri Teknik Üniversitede yapılacak maçlarla sona erecektir. İhtilâstan saııvk iki tahsildar Galatasaray, şampiyonayı bu seKadıköyünde bekçi tahsildarlarından ne de garantilemiş durumdadır. Halidle Taceddin adında iki kişi. mak; i s t a n b u l Roma güreş karşılasması • • İtalyanlara karşı çıkacak İstanbul takımı tesbit edildi Cumartesi: 14.30 da Vefa Galatasaray (gene), 15.15 te Galatasaray Vefa (B), 16.15 de Galatasaray Vefa (A). Pazar: 9.30 da Fenerbahçe Kurtuluş (gene), 10.15 te Fenerbahçe Kurtuluş (B), 11.15 de Fenerbahçe Kurtuluş (A). Aynı gün saat 20 de KadıkSy Halkevi Spor salonunda Vaii Gökay kupası basketbol maçları başhyacaktır. İlk maçı Fen Moda Kültür; ikinci maçı da Hukuk Teknik Üniversite yapacaklardır. Voleybol *1 Payidar kupası maçları finalinin pazartesiye bırakılması yüzünden tek hareket. Vali Gökay kupası maçlarıdır. İlk maçı bu gece saat 18 de Kadıköy Halkevi Askerî Tıbbiye. ikinci maçı da Moda ile Kurtuluş yapacaklardır. Cem ATABEYOĞLÜ Mısır futbol takımı Yunanistam 20 yendi Kahire, 17 (A.P.) Mısır milli takımı Yunan m:lli futbol ta» kımım seri tempolu bir maç neticesinde 20 yenmiştir. Mısırın her iki golü, takımın sağiçi Tutu Attia tarafından kaydedilmiştir. Amerika ile çarpışacak Avrupa boks takımı Londra, 17 (A.P.) 10 Avrupa memleketi, 18 nisanda Şikago'da Birleşik Amerika takımile karşılaşacak olan Avrupa amatör boks takımı için 39 boksörii aday göstermişlerdir. Avrupa takımı 4 martta Londrada seçilecek ve 7 nisanda uçakla Amerikaya gidecektir. Avrupa memleketleri şu nisbette aday göstermişlerdir: Fran sa 13, İspanya 5. İrlanda 4, Türkiye 4, İtalya 4, Finlandiya 3, Norveç ve Danimarka 2 şer, Holanda ve Yugoslavya birer. Bütün Avrupa memleketleri aday göstermeğe davet edilmişlerdi. Milletlerarası Amatör Boks Federasyonunun en yeni üyesi Rusya 5 kere aday göstermeğe davet edilmiş, fakat Federasyona hiç bir cevab vermemiştir. I YENİ ESERLER Tanmmış tarihci muharrir Haluk Şehsüvaroğiunun yeni bir eseri intişar etti. (Sultan Aziz) adım taşıyan bu eser Tanzinıattan sonra Osmanlı İmpnratorluğvınun karşılaştığı siyasi meseleîeri, Jön Türklerin Meşrutiyetin iiânı yolundaki çalışmalarını, Sultan Azizin halini, ö'lumünü, beşinci Muradın kısa saltanat devresîni. II. Abdülhamidin cüljsunu, Mithat paşa ve arkadaşlarımn ilk Kanunu esasiyi hazırlama ve ilân etme faaliyetlerini. ilk Meciisi Mabusamn açılışını. II. Abciülhamidin Meşrutiyet taıaftarlarını bertaraf edişini. Yıldız mahkemesinl arşiv vesıkalanna istinaden ve muharririn ku\vetli kalerni ile anlatmaktadır. Btlhössa ilk Kanunu esasinin hazırlanıjı ve Yıîdız mahkemeâinin cereyanı bahisleri tamamen \eni vesikalarla kaleme almmıştır. Bütün okuyucularlmıza tavsiye ederiz. Sultan Aziz Keman sihirbazı İDAHAENDEL Veda resitalini 19 şubat pazar saat 11 de I I • SARAY Sinemasında tamamen jeni Hr programla verecektir. FERDİ STATZER Biletler gişede satılmaktadır. Piyanoda: BUGUN ATLAS Renkli en aüzeli Sinemasında VADİLER HÂKİNİ Baş Rollerde : Peggy Cummins Charles Coburn , ^ Robert Arthur Esham ve Tahvilât % 7 faizli tahvüler Alıı Sıvas Erzurura 1 Sıvas Erzurum 27 1941 Demiryolu J 1941 Demiryolu II 1941 Demiryolu 01 Milli Müdafaa 1 Milli Müdafaa n MilH Müdafaa m Milll Müdafaa IV Kalkınma isttkrazı i Kalkınma ü Kalkınma m 1940 Demiryolu IV 1948 Tahvili 1 1948 Tahvili n 4 1/5 faizli 1949 1933 Erganl 1 1938 İkramiyeU Millî Müdafsa 1 Demiryolu IV Demiryolu V 2090 20.60 21.00 21.00 21.25 21.15 21.40 20.56 20.70 97.50 97.70 97.75 96.50 97.85 97.75 97.35 23.25 21.30 21.10 97. 98 60 44.40 39.65 39.90 52.70 590 Sah| 2090 20.60 21.00 21.00 21.25 21.15 21.40 20.56 20.70 97.50 97.70 97.75 96.50 97.85 97.75 9735 23.25 21.30 21.10 97 98.60 4450 39.75 40 52.80 590 Adanada modern bir hava meydanı inşa ediliyor Adana, 17 (Telefonla) Beynelmilel havayolları üzerinde bulunan Adana uçak alanının ıslahı ve yeni tesisler ilâvesle moderri bir hale getirilmesi ameliyesine 5 ay evvel başlanmıştı. Bu meyanda telsiz cihazı, kör uçuş tertibatını ve diğer muhabere vasıtalarını ihtiva edecek olan 8 binanın inşaatı bitmek üzeredir. Bu binalara yerleştirilecek âletler de Amerkadan getirtilmiş olup tası>"ine başlanmıştır. Öğrendiğime göre, Adana hava meydanı yeni şeklile dünyanın birinci sınıf hava meydanları arasında yer alacaktır. Yeşilköy ve Ankara Esenboğa mey danlarında çalıştırılmakta olan toprak makineleri şehrimize nak ledilecek ve pistlerin inşasına k buzlarda taBrifat yaparak 1000 lira ihtilâs etükleri iddiasüe. dün 1 inci Ağır Cezaya verilmişlerdir. Sanıklann duruşmalarına başlanmıştır. Sanıklardan Halid bu suçu, arkada^ı Taceddinln teşvikile işlediğini söylemiştir. Duruşma şahldlerin celbi için bir başka güne bırakılmıstır. Kadıköyünün en güzel BİR ARSASI SÂTILIYOR. Moda iskelesine birkaç dakika mesafede, Yenifikir sokağında, köşebaşı, cadde üzerine 22.5. sokağa 23 metre cepheli 542,50 M2 her katta çift daireH apartıman veya muhteşem bir villâ inşasına müsaid arsa satıhktır. Fazla malumat almak ve görüşmek istiyenler İlâncüık Şirketinde (Bay A.L.) ye müracaat edebilirler. Tel: 20094 Havagazi borusu patladı Dün sabah Lâlelide, Genctürk caddesindeki 49 numsralı evin Havagazi borusu patlamış. çıkan gazler bütün bir semti sarmıştır. Bu yüzden semt halkı heceyana kapılmışsa da bir müddet sonra boru tamir edilmiştir. % 6 faizli istikrazlar • Bugün Matinelerden İtibaren İ P E K Sinemasında •« Amerikanın balta görrnemiş vahşî ormanlarında, en yırtıcı hayvanları arasında çevrilen büyük macera şahes.ri. % 5 faizli ikramiyeliler TARZAN ORMAI\LAR KRALI Yüzlerce fil Maymun • Arslan Timsah Gergedan vesaire ve eski Olimpiyad yüzme »ampiyonu JOHNNY WEISSMÜLLER. Şehrimizde ilk defa olarak: T Ü R K Ç E SÖZLÜ Seanslar : 2.30 4.30 6.30 ve 9 da. Koltuklar numaralıdır. Sarraflarda altın fiatı Gulden Cumhuriyet tngill» Eülce