Katalog

CUMHUKIYET !lk Mectisi Mebusan Reisi AUMET RIZA Beyin HATIRALARI Padişah Vahideddin ile ben Padişaha nasihatte bulunan, diği rivayeti çıkarıldığı anlaşi • doğru söyleyenler daima belâ lıyor. ya uğramışlar, evhamma, istibAhmed Rıza Bey, Fadişahnı dadına hizmet edenlerden, âlet verdiği teminat üzerine Âyan olanlardan her biri muazzez oi Reisliğine Cemiyetten bazılcni* muştur. nm mâni olduklarına kanaat geSultan Vahideddin ile Efen tirmiş ve Sadrazama bu mefcdiliğinde iyi görüşürdüm. Ha tubla şikâyetlerini bildirmiştir.) remile de ailem pek samımî göBir takım erazilin gizlice görüşürlerdi. Vaktaki Padişah ol rüşüp Padişahı igfal ettiklerinı du, ben Zrendisine haber gön sonradan haber aldım. Meciiî Dolmuş seferlerine gösterilen deriyorum diye mülâkatı bıı fesholmuştu. Ben r.yasete arasırs rağbet üzerine, ücretler tarife hafta tehir etti. Vâkıa mülâkat gidiyordum. Çünkü Mebusamn ile tesbit edilecek günü gene bir çok iltıfatlarda işlerine bakmak da Âyan ReisıŞehir Meclisi dün Sırn Enver bulundu, lâkin'o teahhurun se ne mevdu idi. bebini anlıyamadım. Sonraları Muharebe zamanı mesul olan Baturun başkanhğında toplandı. vâkıf oldum ki benimle sık sık Vükelânm evrakı Mebusanda Sinema rüsumunun azaîtılması hak görüşmekten içtinab ediyorda mahfuz idi. Damad Ferid Paşa kında İç İşleri Bakanlığıııa yapılan Tahriren beyanı mütalea etme kabinesi o kâğıdları a!mak iste müracaat Bakanhkça Şehir Mecmi emretti. Bir kaç defa yazdım. di, ben verdirtmedim. Hayli gü lisinin kararına arzedilmişti. Dunkü oturunnda Sin>:macılar Birliği Paristen de yazdım. rültüler oldu. Meclis açıldığı zaman beni ABir gün gene Ayanda idim. tarafmc'an gönderilen bir tezkere Tezkerede sinemacıiar, yan Reisi yaptı. Halbuki Vüke Odamda Ferid Bey vardı. Bir okundu lâ Talât Paşa takımı Rifat Bey:, tezkere getirdiler, açtım, Sadra bu hususta müzakere cereyan eAkif Paşayı teklif eylemışlerdi zam Ferid Paşa yazıyordu.  derken kendilerinden bir murahHaftada bir gün muntazaman yan Riyasetinden azledildiğimi, hasm mecliste izahat vermesine huzura çıkmamı ve o günü taa yerime Mustafa Asım Hocanın müsaade istemekteydiler. Kanunen buna imkân olmadığından, ancak mı Sarayda etmemi münasib tayin edildiğini bildiriyordu. keııdilerinin komisyonda dinlenegördü. Âyan Reisi bir sene müddet bilecekleri belirtildi. Âyan Reisi iken kendisine söy le tayin olunduğundan böyle üç lediğim sözler pek çoktu, hiç bi> ay sonra azledilmek kanun, ni Bundan sonra Emniyet Müdürlüğünün, dolmuş seferlerine halkın rile âmil olmadı; bunları Sadra zamnameye muhalif idi. Asım fazla rağbet gösterdiğini, alınan zama (Tevfik Paşaya) da söyle Efendinin ise henüz Âyanlığı bi ücretlerin Şehir Meclisi kararile yiniz, derdi. Halbuki benim ma le kabul edilmemişti. Zavailı bir tarifeye bağlanılmasma dair isruzatımda Sadrazamın gevşekli Padişahın nasıl bir nüfuz altm teğine geçildi. Teklif edilen tarifeğinden de şikâyet vardı. Buna da bulunduğunu anladım. ye göre Sirkeci Taksim 30, Siracayib bir mana vermiş olmalı Ben hiç aldırmıyarak ilk bay keci Osmanbe/ 40 kunış olarak ki bir gün bana sadareti teklii ramda tebrike £ittim. Beni iki tesbit edilmektedir. Teklif encüetti, verdiğim kat'î cevab üzeri* Şehzade ile birlikte kabul etti. mene havale edilmiştir. ne bir daha açmadı. Romadan, Paristen kendisine Fatib. kazasının muhtelif semtZihnen meşguldü, kendisine ağır mektublar yazmıştım, Pa lerinde kurulacak pazarlara aıd risten avdetimde tekrar gittim, teklif de encümene havale edildikvehim gelmişti. Bir gün huzurda konuşurken daha yakın otur benden özür diledi ve bir at ih ten sonra mesken buhranını önlemamı emretti. Âdeta dizim di* san etti. yici tedbirler hakkında geçici kozine dokunuyordu. Kapının ka (Ahmed Rıza Bey Divanı Âli misyon tutanağı okunacağı sırada palı olup olmadığına baktı. Lâ nin evrakına ve Âyan Riyasetin Vali ve Belediye Başkanı Fahredkırdıyı kirase işitemiyecek dere den azline dair kâğıdları arastn din Kerim Gökay söz alarak mescede yavaş söylüyordu. da bulunan bir başka not daken davası işinin önemle gözönüne (Mabeyin Başkdtibi Ali Ftıad aşağıdaki tamamlayıcı maluma alındığını ve mütehassıs zevattan Bey, Ahmed Rıza Beyin Âyan tı vermektedir.) mürekkeb bir komisyon teşkil edilReisliği hakkında, hattralarmda Divanı Harb Müddeiumumisi diğini belirtti ve şunu teilif etti: yu malumatı veriyor: «Vaktile Meclisi Mebusandaki evrakı is«Yüksek meclisinizce çok evvelİttihadcılann nuru aj/ni ve Ha tedi. Ben Meclisi Âyan Reisi sı den teşkil edilmiş olan komisyon nedantn adüvvü cdnı olan » fatile esnayı tatilde Meclisi Me tarahndan tanzim edilen bu rapor yandan Ahmed Rıza Bey bilâ busan işlerine de bakıyordum. yukarıda arzettiğim mütehassıs hara erkânı İttihad ile arası bo Meclisi Mebusanda teşekkül komisyonun hazırlıyacağı raporla zularak ve Vaniköy arkasındaki eden Divanı Ali bazı mebusanı birlikte müzakere edilsin ki iyi bir köşküne çeküerek Çengelköy isticvab etmişti. Bunların zabıt iş çıkarmış olahm.» üzerindeki kasnnda ifcamet eden nameleri neşredilmemiş, MecliValinin bu teklifi kabul edilerek Veliahd ile tesisi münasebet ve sin evrakı hafiyyesi r.rasında bu husustaki müzakere tehir emüveddet eylemış olduğundan mahfuz duruyordu. dildi ve toplantıya son verildi. Meclisi Umuminin küşadında Müddeiumumi bunları istedi, tarafı Şahaneden Âyan riyaseli vermedim. Gelip yerinde görene getirildi. Talât Paşa zaten is bileceğini, fakat evrakı Mebutifa etmiş olmasile buna muha sandan çıkarıp kendisine teslim le/et edemedi.) edemiyeceğimi bildird:m. Kuvvei teşriiyenin istiklâli (Ahmed Rıza Beyi Âyan Reisi Memlekette, ciro azlığından doğan yapmayı münasib gören Vahi takdir edilmediğinden Sadrazam ikusadi kriz gittikçe şjddetini arttırdeddin bu arzusunu Sadrazama Ferid Paşa bu evrakta İttihad maktadır. Aciz hale gelmeler ve Iflâsbildirmek üzere Baymabeyinci ve Terakki Cemiyeti aleyhine lar dolayısüe piyasada iümadsızlık hüküm ken. sini gönderirken de $öyle demiş mühim şeyler var ümidile ele disinl sürmektedir. Zaman zamanhileler gösteren lktisadl ve mali ti: Âyan riyaseti için benim bi? geçirmek istemiş ve bu babda namuslu İ5 adamlarının gözünü kornamzedim var. Kim olduğunu ısrar eylemişti. kutmuj ve onları çok daha" dikkatli Âyan Riyasetinden azlime bk oimaya sevketmiftlr. keşfedemiyeceğinizden eminim Ciddi iktisadi krize tahammül edeO mevki için Ahmed Rıza Beyi sebeb de budur. Bana halef olan bazı işletmelerin muhteül hiledüşündüm. Bu zatın Meclisi A Asım Efendi ertesi günü evra miyensaptıklan görülmektedir. İstanbul lere yandaki muhalefetinin hırsı ik kı teslim etmişti. piyasasında dolaşan bir habere göre. balden neşet ettiğine şüphe etme Sabah gazetesi azlim haberile üç iirmanın hileli iflâs yoluna saptığl meli. Kendisini o memuriyete ta birlikte yazdığı bir makalede; ve iki firmanın da kasden yangın yin etmekle münasebetsizliğine Ahmed Rıza Bey kanun ve hü çıkardığı tesbit edi!mi;tir. Söylentiye göre, Kasden yangın çıkaran işletmenihayet verileceği tabiidir. Tara kumete karşı gösterdiği şu is lerin yanan maddeleri sigortalıdır. | fımdan Sadrazama gidip arzumv yan ve inadından dolayı Divanı İktisadi krizin gittikçe şiddetlendiği tebliğ ediniz. Harb muamelâtı sekteye uğra 5U sıralarda piyasada işletmelerin isumumi bir Ahmed Rıza Beyin evrakt ara. mış, erkânı hükumeti müşkülâta tikbali hakkında kalanın canıformül yer almıştır. «Altta çıkacak!» sokmustur, diyordu. stnda mevcud 9 eylul 1330 taPiyasanın isini buna göre tanzim ettiği (Arkası var) rihli ve Sadrazama hitaben ya ve bütün işletmelerin bu iktisadî krize mümkün olduğu kadar dayanmak gazılmış bir mektubdan da Rıza yesini güttükleri görülmektedir. Beyin o tarihte de Âyan ReisliÇOCUK SİNEMASI Bilhassa manifatura piyasası, krizğinin mevzuu bdhsolduğu bv den azamî zarar görmektedir. Manihususu İttihad ve Terakki Ce Darfilm, Galatasaray. Yeniçarşı 32 fatura eşyasını toptan satan bir timiyetinin muvaffak gördüğü, fa Tel: 41257 Gelir, Oynatır. Broşür caret işletmesinin 15 gündenberi tek satış yapmadığı piyasada söylenmek. kat sonradan Padişahın isteme isteyiniz. =haberleri Siyasette irade Sehir Neclisinin toplantısı Yazan Ord. Prof. * Şehib Mustafa Tanç İHEM NALINA MIHINA 500 üncü fetih yıiının manevî cephesi Ptyasada görülen iktisadî kriz tedir. PİYANGONUN SON HAFTASI • • Münasebetile «REKS» in «7» nci Harikası Büyük, kiiçük, kadın, erkek herkesi teshir edecek ve hayran bırakacak 1949 1950 sinema mevsiminin en büyük milyonluk muazzam ve muhteşem SÜPER FİLMİ \\\\ Denizyolları İdaresinin Batı ve Doğu Gîıney Akdeniz limanları arasındaki seferlerin programları hazırlanmıştır. Yeni seferler nisan aymdan itibaren başlıyacakur. Bundan başka. İstanbul, İzmir. İskenderiye, Napoli ve Pire arasında ara seferleri tertlb edilmiştir. Turistik mahiyette olan bu ara seferlerinin rağbet göreceği tahmin edilmektedir. Akdeniz seferleri programı hazırlandı LOUIS HAYVVARD MARIELLA LOTTI r Merkez Bankasının ilk Umumî Müdürü merhum Selâhaddin Çam için dün bir anma toplantısı yapılmıştır. Şehlimlzin tanınmı; iş adamları, resmi ve huâusî i^letmeler temsilcileri dün saat 1] de Merkez Bankası İstanbul şubesinde toplanrmşlar ve merhumun Zincirliloıyudaki kabrini ziyaret etmi^îerdir. Selâhaddin Çamı anma toplantısı yapıldı Küçük Haberler \ KAPTAH SIROKO (AKDENİZ KORSANLARI) 3 Bugün Matinelerden It&aren Orijinal İngilizce Kopyası Sinemada T ü r k ç e s i Marmara Yıldız LÜTFEN Çsnberlitaş DİKKAT Bütün kalbleri korkudan durduracak, heyecan ve helecandan bunaltacak ask... Entrika ve büyük maceralar şaheseri. Bu hafta biletlerle verilen «7» nci ve son kuponu alınız. Piyangomuz 28 Şubat SALI günü sabah saat 10 da Beyoğlu 1 inci Noteri huzurunda MARMARA Sinemasında çeküeceğinden kuponlarınm 27 Şubat Pazartesi saat 16 ya kadar Sinemalarımızdan lutfen değiştirin. it VALİ bu sabah Beykoza giderek Doğumevl yapılmak üzere Sağlık Bakanlığı emrine terkedilmi? olan Beykoz Kasrını tetkik edecektir. Kendisine İstanbul Sağlık Müdürü Faik Yargıcı refakat edecektir. * İSTANBUL Vilâyeti Hukuk İşleri Müdürlügune Emniyet müfettislerinden eski Hukuk İşleri Müdürü Tevfik Borlu omm yerine de Vilâyet Hukuk Müdürü Kemal naklen tayin edilmişlerdir. * AY BAŞINDAN itibaren francala imr,line müsaade edileceği hakkında Belediye İktisad Müdürlüğune' her hangi bir iş'ar vaki olmamıştır. Henüz bu haberin erken olduğu beyan edilmektedir. * MARTIN beşinde Eminönü Halkevlnde bir Füzulî ihtifali tertib edilmiştir. Bu ihufalln açılış töreninin yapılması Valiye teklU edUmistir. * GALATADA oturan Faik Gezer adında bir gene bir mese'.eden dolayı kızkardeşi Sema ile kavga etmişlerdir. Bu kavga sırasında Faik bıçakla kızkardeşini müteaddid yerlerinden yaralsmıstır. * BEYOĞLU Halkevinde 17/2/1950 cuma günü saat 18 üe Prof. Hilmi Ziya Olken tarafından ' «Medeniyetin yayılrnasjnt durluran sebebler» konulu bir konferans verilecektir. * 17 ŞUBAT 950 cuma günü saat 18 de Şlşli Halkevinde Bay Flkri Çiçekoğlu tarafından (Musikimiz nereye gidiyor?) mevzuunda bir konferam verilecektir. Rebiülâhır 27 Çarşamba 11 E. İkindl E < | ••1 V. J 6.57 12.28 15.22 17.42 19.13 5.17 1.15 6.46 9.39 12.0t 132J11.35 | Siyaset, muayyen bir toplulule yürütülen iradeler ergeç ge 2 stanbulun 500 üncü fetih yilığun yakın ve uzak menfaatlerine aynı silâhla karşılanmayı da | | nı kutlama derneği evvelki gim » ni, hayatî ihtiyaçlarını, şeref ve vet ederler. Siyaset iradesi uya • kuruldu. Bu münasebetle İstanbul Valisi ve Belediye Beişi nık ve aydın bir irade ise, kör haysiyetini idare ederekten yükkuvvetin sağlayacağı aldatıcı Ord. Prof. Dr. Fahreddin Kerim seltmey: bilmek sanatı olarak takolaylıklara tenezzül etmez. Bü Gökayın soyiediği nutkun §u kısrif olunabilir. Başka bir deyimtün güçlükleri dirayetle yenme mı çok tnanalı ve çok güzeldir: le, topiuluklar arasındaki mü ta bir ehemmiyeti haiz olduğu lür. Manyaklar kafalarından ge ğe çalışan bir azmi tercih eder «Türkler için İstanbul fethinin nasebet hayatım düzenleme ik olanca azametile meydana çıkar. çen her şeyi bir an bile tered çaresiz kalmadıkça kuvvete baş manası büyüktür. Türklerin Bizsrıs tidannı gösteren bir kelime işa* * * düd etmeden söyler ve yaparlar. vurmaz. Kudret iradesinin bir medeniyeti eserlerini hürmetle muretidir ki çok zengin, çok karmaAkıl ve zekâ süzgeçlerinden Melânkolikler de, aksine olarak harikası gibi görünen Birinci hafaza ettiklerini ve Bizanshların şık muhtevası olan mücerred bir korku ve iktidarsızlık gibi sabit Napoleon, icab eden yerlerde her türlü haklarına saygı gösteremefhumu ifade eder. Bu mefhu geçerek verilmiş kararların bir bir heyecana saplanmışlardır. kend:ni tutmasını bilseydi uğra ıek insanlık, kültür ve medeniyele mun içinde, düzenlenecek olan icrası olan irade bu suretle büyapmış oldukları hizmetleri belirttün bir ruh ve bütün bir şahsi Tek, düşünceleri hayatın çekilır dığı âkıbeti görmezdi. münasebet hayatım yalnız nazamek isterim. yetin ifadesi oluyorsa s.yaset bir derd olmadığıdır. Bu vehimle rî değil, yaşanmış olarak da kavSiyaset en ihtiraslı bir mes cBirleşmiş Milletlerin insan hakiradesi dendiği zaman sadece hiç bir şey yapmağa 'muktedir ramış olmaktan doğan bir otodeğillerd:r. Bunlara karşılık lektir. Ona canla başla sarılan ları prensipleri 500 sene evvsl riteye enşmiş bulunmak, ahval ferdî, yahud şahsî bir ruhun ifadesi değil, topluluğun ruhile iradenin en yüksek tip:nin bariz lar şüphesiz ki çok ihtiraslı kim Türkler tarafından benimsenmişii. ve icablara göre dümen kullankarakteri en ince şüphe ve dur selerdir. Asıl marifet, bu ihtıra Biz 500 üncü fetih yıldönümünde masını bilmek, hiç bir fikir ve kaynaşmış bir ruhun onun meselelerini halledecek çareler durular (inhibition) a muktedir sa mağlub olmadan işleri yürü bunu, bütün dünyaya tekrar hatırya doktrinde saplanıp kalmaolmak keyfiyetidir. Güçlükleri tebilmektir. Bu da ancak metin latacağız.. mak, mütemadiyen akan ve de bulmasını bilen bir zekânın ve Evet, fethin 500 üncü yıbnı kutbu çareleri hangi gayelerde kul yenmek, engellere karşı komak b:r irade ile, kendini tutmayı ğişen hayat cilvelerini kollalanacağını kestiren bir iradenin ta en azimli olan da bu irade bilmekle olur. Görünüşe alda layışunızm manevî saikı budur; makta son derece duygulu olnanlar bu iradeyi bir zâf veya yoksa, tarihin bir çsğını kapayıp dir. mak, yanlış istikametlerde so ifadesi olmak gerekir ki bu çapta bir s:yaset iradesinin ne ka İradenin bu nev'ine sahib olan âcizlik sanarak iç tepilerinin te başka bir çağınt açan bir zaferin nuna kadar gitmeden kendin; sirile telâşa düşebilirler. askeri gururu değil. Kutlama mevtoplamak, zorluklara karşı azim dar nadir olduğunu ve ancak lar harekete elverişli olan sebebİhtiras. ruhi büyük b r kuv zuunun bu mühim cephesi üzerinçok buhranlı zamanlarda yetişti leri gördükleri gibi olmıyanlan le hareket etmekten yılmamak, de ısrarla durmak lâzımdır Id bu ferdî, şahsî temayül ve ihtiras ğini tarihî misaller açıkça gös da görürler. İradeleri ağır, fakat vettir şüphesiz; fakat temkmli da ilim adamlarunıza düşer. ; ve metin bir irade ihtirastan çol: terir. Sebebi, Fransız filozofu metind r. ların fevkinde emeller beslemek, Sayın Vali ve Belediye BaşkanıSonunu iyi düşünüp taşınma daha hayırlı, onun gem kabul bir topluluk timsali olduğunu Renonvier'nin dediği gibi: İnsanların, hemen hemen daimi bir olmayıp da tasasızlık hâkim etmij'en taşkmlığına nisbetle çok mız, bu sözlerile 1953 te fethin büasla unutmıyarak ona göre yayük törenle katlaııması, medeni şamak, yanlardan ve yakınlardan tarzda, ıçtimaî bir sersemlik, bir olunca herkes iradeli gibi ola dümenli bir kuvvettir. Gelen dünyada ve hıristiyanlık âleminde uysallık içinde hareket etmeleri, bilir; bundan kolay bir şey yok dalgalara göre dümen ku'lanziyade aşağılardan yukarıya doğalejhimize bir cereyan uyandıraru gelen seslere dikkat etmek, büyük buhranların büyük sar tur. Görünüşe aldananlar bunla mayı üstler.ne yürümeğe tsrcih cağı iddiasile bu işi senelerce usmtılan duyulmadıkça uysalcılı rı en kudretli, en iradeli sanır edecek kadar temkine sahbdir. ikbalden mağrur, nikbetten meyutanlara da, müskit bir cevab ver yus olmamak; ne bir kuzu, ne ds ğm sürüp gitmesidir. Büyük si lar. Tarihe bakılırsa mevk:lerine İhtiras ise dalgaları gördükçe miştir. yaset adamlarının ancak içtimaî güvenerek hareket eden müste köpürür, köpürdükçe de üzerlebir tilki gibi olmayıp bir kedi Bu yanlış düşüncenin şu :esiri pençesi gibi icablara göre açılıp büyük tehlike hengâmlarında bidler, uluorta iradelerinin hük rine saldırır. En tehlikeli bir siolmuşiur ki 29 mayıs 1953 e 3 yıl yahud büyük içtimaî gelişme münü bir müddet için sürdür yaset iradesi varsa o da temkinli kapanacak bir ele sahib olmak üç ay kalmış olduğu halde, henüz hasletleri vardır. Yalnız bu ka devrelerinde görüldüğünü gös müşler, sonunda kellelerinin kop bir iradeden mahrum olan ihti vapıian is Ankarada bir Bakanlıkteren misaller tarihimizde de ması, yahud nikbetlerile karşı ras iradesidir. dar mı? Bütün bu hasletlerm lar ve Kurullararası Daimi Komislaşmak gibi çok ağır bir âkıbete başında gelen, hepsini ayarlaya kolayca bulunabilir. Siyasî ve idarî tekâmülümüİrade ikt:darı yalnız yapma, uğramak tehlikesne maruz kai zün en verimli olabilecek nazik yonla İstaııbulda da bir Dernek cak olan bir haslet varsa o da kurulmasından ibaret kalmıştır. siyaset adamının «irade» sidir yalnız icradan ibaret olmayıp rmşlardır. Bunlara karşılık bir bir devrasinde bulunuyoruz. S:Şimdiye kadar pek ağır gitmiş odurdurmak iktidarı da iradeye fenalığı son derecesine getirmek yaset irades; ile tek taraflı olan Üzerinde en çok durulmağa dedahil olduğu için iki irade t:pi ten sakmabibnek, bir çok entaassuba mütemayil ihtiras ira lan hu kutlama işinin Ankaradaki ğer olan da bu noktadır. vardır, denebilir: İcraya çabuk gellere rağmen azimle hareket desi yanyana yaşayamazlar. Te Oeimi Komisyonun raponında ya* * jf geçen tip, ağır geçen tip. Bu tip edebilmek cehidli ve nadir b r kâmülümüz siyaset iradesinın pılması kararlaştırılıp teklif ettiği Hayatımızın büyük bir kısmı lerin en bariz marazî tipleri man ıradedir. mevzulardan tarihi abideleruı tanıir yolu üzerindedir, ve' ancak bu ve restorasyonu, imar işleri, ıimî nın iç güdülerle temayül ve ih yaklarla melankoliklerde görüZorlamayla. maddi kuwetler s yol üzerinde ilerleyebilir. araştırmalar ve vaym »sleri, sanat tiyaçlara tâbi olduğunda hiç escrleri gibi esasb ve zamana muhşüphe yoktur. Dünyamız da daha tac kısunlarının yetiştirilemiyerak çok bunların alâkaları ve bu nihayet işin bir kaç gün sürecek alâkaların renklerile boyanıyor. bir törenden ibaret kalması ihtiEkseriyetle başdöndürücü olan mali belirmiş bulunuyor. D&imi bu hayat, dünyayı, topluluğu bir Komisyon da, bu ihtimali sczmiş \e tarafa bırakarak iştahlamlan. raporunun başına sunîarı yazmışsevüen şeylere bağlanmak, kenUr: dimizi onlara terketmekten daha öteye gidebilecek gibi değilFetih günü için çok kısa zaman dir. Yalnız bunlara bağlı kaldıkkalmıştır. 1950 yıhr.da muhtelif ça ne dikkate, ne de iradeye ihbakanhklar ve kurullar faaliyete tiyaç vardır. Haz ve elem gibi geçemedikleri takdirde sonrAÖan biyolojik saıkler bu hayatı idare ödenek bulunsa dahi .rogra.nda etmeğe kâfidir. O saikler ki nevderpiş olunan bir çok işler başarıin kazandığı ve uzviyete mal lamıyacaktır.^ etmiş olduğu kurulu mekanizKırtasiyeciliğin ve formalitecilimalardır. Bunların üstüne ferdî ğin bir çok güzel fikirleri ve tahayatımızda kurulmuş «itiyad» savvurları gecikiirip cılızlaştırdığt malum ve mücerreb olduğuna gödenen bu ikinci tabiatim:zle yare, acele etmemiz lâzundır. Onun pılan hareketlerin de dikkat ve Merihle insan bulunduğuna dair tarafa bırakıp da gözümüzü ve irade ile bir münasebeti kalma ötedenberi ileri sürülen iddialar kulağırmzı ilme verecek olursak $u 1 hendesî çizgi intizammda gördüğü için evvelki günkü toplantıda Der| «düz hat ların hakikatte hiç de neğin faal ve pratik olmasııu, i»i mıştır. Çünkü kendi kendilerine n zamanlarda yelıiden car.land!. hakikatleri öğreniriz: mevcud olmadigı pörülmüştür. Bun fazU uratanamasuıı, kısa yoMan işleyecek bir hale gelinceye ka Buna da sebeb tir tayyarecinın Merih ıssrz ve' dünyaya nazaran dar makineleşmiş hareketlerdir havnda bir gökfaşı (hacari sema çok büyük, bir kısmı buzlarla kap lar, bir takım Eirintiler, çıkıntılar yürümesini teınenni edenler tamadır ki zayıf teleskopla bakıluıca aFakat varlığımızın teşekkülü vî) Ue karşılaşması ve bir Japon lı bir seyyaredir. Merihle güneş a ralarındaki mesafeler gözden kaçar mile hakhdırlar. Fakat bu büyük yalnız uzviyet ve itiyad yapıla heyet âüminin Merihte muazzam rasındaki mesafe dünya ile güneş ve vadiler, ovalar birbirile birleşe işin. yalnız Derneğin gayretile aalrile kalmış değ ldir. Bunların üs bir infilâk görür gibi olmasıdır. arasındaki mesafeden 1,5 defa daha rek «muntazam» bir çizgi halini ledileceğini sanmak tatlı bir hayale kapılmak demektir. Asd hükumet tür.de ve az çok hepsine hâkirr. Birbirinden az aralıkla \nıku bulan fazladır. Merih senenin bir kaç alır. nıakamlarının faal^pratik ve çabuk bu hâdiseler derhal bazı hayaiî haftası zsrfmda dünyanın 100 milolan bir yapımız daha var ki asıl Japon âliminin ilân ettiği infiinsanlığımızı teşkil eder. Fikirler tefsirlere yol açti: Tayyarecinin yon kı'on*tre yakmına (!) kadar lâka gelince; bu da âlimlerin şim başarıcı olmaları lazımdır. Kutlama işlerinin en mühim tısve yüksek duygularla örülen bu karşı!?='< göktaşı hemen «uçar Relir. Fakat böyle pek kısa bir diye kadar kaç kere tesbit ettikleri mı malî cephesidir ki bundan da tabak» oldu ve bir kaç sene evvel müddet için vuku bulan bu yayapı hürriyetimizi sağlayan, otobir hâdiseden başka bir şey değilmatikliği aşarak ayırmalarîa bilhassa Amerikaj» halkını velve kınlık bizim orada da yeryüzünde dir ve sadece bir kum fırünasın ayrıca bahsedeceğiz. leye vermiş olan bu esrarengiz ışık ki gibi bir hayat bulunduğunu kaseçmeler yapmasını bilen, yapıdan ibarettir. Hakikaten, Merihte lacak hareketlerin kıymet ve 1: dairelerin Merihten geldiği iddi bul etmemize kâfi değildir. rüzgârlar yaylaların üst kısmını ehemmiyetlerini tartan, âkıbet ası ileri sürüldü. Japon âliminin Bugünkü ilim Merihteki tabiî görür gibi olduğu infilâk da Merih şartlan katiyetle ölçebilecek bir gayet ü\ce kum haline getirmiş ve lerini düşünen, icabında yavaşD. P. Ü kongresi hazırbklan bunlar, kozmik tozlarla birleşerek, latıp hızlandıran. isterse durdu lilerin atom bombası yaptıklarına terakkiye ulaşmıştır. Meselâ, gayet vadileri doldurmuştur. Bunlara cöl 3 maıtta yapılacak olan Demokrat ran; tereddüd, şüphe veya azim delil sayıldı! iyi biliyoruz ki, Merihte su azdır, lerdeki demir oksidli kumlan da Parti İl kongresine aid hazırlıkiar UerŞüphesiz bunlar her memlekette metre mikâbına ancık 12 santiçram ilâve ederseniz, Merihte arasıra, lemektedir. Kongre Ue baslıyacak olan le işlemek iktidarında olan bir yapıdır. İrade ancak bu yapıd3 halkı heyecana verecek vc muhay düşer. Oksijen de dünyanın hava şiddetli bir fırtına esnasında, gök seçim kampanyası münasebetUe jehrı. belirir ve bu yapıya dayanarak yile işletmeve sevkedeceic vak'a sına nazaran ancak on albda bir lere muazzam toz bulutlaruun yük mize gelecek bulunan Demokrat Parti Başkanı Celâl Bayarın mühim bir nulardır. Daha evvel de Merihte nisbetindedir. işler. selmesini herhalde sadece atom in tuk vereceği söylenmektedir. Kongrecanlı mahluk bulunup bulunmadığı Merih güne?ten 225 milyon kilo filâkma benzetmenin isabetsizliğini de Celâl Bayarın söyliyecegi nutuk Bu yapı, «akıl», «zekâ» ve «irade» olmak üzere üç iktidarı, düşüncesi üzerinde bir çok mu metre uzakta olduğuna göre, «me herhalde kabul edersiniz. Antoniadi sesli filme alınacak ve 60 kopya basürılarak üç kabiliyeti ihtiva eder. Kısa hayyileler işlemiş ve bunkrın için ssfeler murabbaı» kanunu gere ve W. H. Pickering gibi bir çok lacaktır. Anadoludaki teşkilata dağıtıca söylersek aklın vazifesi bizi de meşhur bir romancı: G.H. Wells ğince, güneş ışıklarmın oradaki âlimler Merihteki bu kum fırtınaİl teşkilâtına bağlı olarak teşekkül «tenakuz» lara düşmekten ko Merihlileri yeryüzüne kadar indir kuvveti dünyamızdakinden 2,33 lannı bütün tafsilâtile tesbit et eden ilıtisns komis> onları da raporlamiş ve insanlarla muharebe ettir kere daha azdır, yani Merihte or mişlerdir. rını hazırlamışlardır. Bilhassa şehirrumak, hükümlerimizi manasıztalama ısı (sühunet) derecesi sıfılıktan kurtarmak, zekânın vazi mişti. Görülüyor ki Merihte insan ol ciUk komisyonunun raporunun çok Gene Wells'e göre Merihliler, e rın altında 40 tır. Bu soğukta hiç duğunu düşünmek pek ilim çerçe enteresan olduğu basılarak halka dafesi karşılaştığımız meselelerin ğıtılacağı söylenmektedir. halledilme çare ve «vasıta» sas itibarile, yeryüzü sakinlerine bir canlı mahlukun veya nebatın vesi içine sığmıyan ve daha ziyade 100 müyon Çek kronu benziyorlardı .Fakat onları bizden yetişmesinc imkâa yoktur. Esasen, romanalarm muhayyelesine yakılarını bulmak, iradenin vazifetalısis edildi si de «gaye» ler meselesini çöz ayıran en büyük hususiyetlerden Merihte gece ile gündüz arasında şan bir hayalden ibarettir. biri şuydu: Merihlilerin vücudünde o kadar büyük ısı farkı vardır ki Ekonomi ve Ticaret Bakanlığı İstan(World Digest'ten) mektir, denebilir. bul tacirlerine Çekoslovak; sdan ithalât Akıl, kafamızm boşuna çalış hazim borusu mühim bir yer işgal bu bile canlı mahluklann ölmesine için yeniden 100 milyon Çek fconu masına mâni olurken zekâ bu ediyor ve vücud hemen hemen on kâfidir. Çalışma Bakanı şel^imizde tahsis etmiştir. dan ibaret kahyordu. Romancıya Son sistem teleskoplar, Merihteki çalışmaları neticelendirecek vaHaydarpaş önünde karaya Çahşma Bakanı Reşad Şemseddin göre, Merihliler bu suretle biz 0 mahud kanalların muhayyile hasıtaları arar. Fakat bu vasıtalar den flaha ziyade maddileşmiş birer Sirer dün sabah Ankaradan sehrimiıe oturan gemi kurtanldı tasından ziyade teknik bir kusur gelmiştir. Bakan. yanında Çalısma hangi yolda ve ne için kullanı mahluk oluyordu. Fırtına yüzünden olduğunu ispat etmiştir. Hakikaten, Müdürü, İ5 ve İşçi Bulrna Kuramu rinde kaıaya oturan. Haydarpaşa Bnlelacak? Bütün bu gayeleri gerLiman işletmesine Doğrusunu söylemek lâzım gelir Schiaparelli ve arkadaşlan Merih Müdürü ve Sigorta Müdürü olduğu aid 13 numarah taşıt gemisi uzun çaçekleştirmek iradeye düşüyorsa ha'.de iş yerlerini gezmiştir. lışmalardan sonra dün turtarılmışür. en mühim vazife de onda top se, Wolls romanlarmda üimden fay teki kanalları !tesbit. ettikleri zaMarmara Palas açıdlı lanıyor demektir. Filhakika ira dalandığı gibi, eserlerile de «ilme» man, objektifinin açıkhğı ancak 22,5 Seyyar esnaf için Belediyenin bir kararı Beyazıdda Marmara sineması biüşidenin yardımı olmadıkça ne tesir etmiştir, diyebiliriz. Şüphesiz, santim olan, nisbeten iptidaî teleskala ğinde imar piânı aynı akıl, ne de zekâ belli bir hedefe, onun hayalî romanlan karsısında kop kullanmışlardı. Son senelerde lıkBelediye ET.i.jonü bölge^inde, gelen, KÜlde ve büyüklükte icabı olarak Maryerlerdeki seyyar esnafm inşa edilen bir maksad ve gayeye erişebi ilim müsbet bir fayda edinmiş veya Amerika ve Avrupanın muhtelif geçenleri Izaç etmelerine meydan ve mar Palas binası tamamlanmış ve dün yeni bir keşfe ulaşmış değildir. Fa rasadhanelerinde kullarulmağa baş rilmemesi için bunların muayyen yerlecek gibi değildirler. bir kat Flamarion, Schiaparelli ve lanan yeni ve muazzam teleskoplar, lerde toplu bir halde bulur.durulmala seçkin törenidavetli kütlesinin huzurüfi İradenin ehemmiyeti bu mer Lowell gibi bazı şair ruhlu heyet âlimlerin görüş kabüiyetini kuv rına kar^r vermiştir. Bu esnaf 'için çılış^ Günayyapılmıştır. Ömer ve Mahmud Türkmen kezde olunca bütün bir toplulu âlimleri, İngiliz romancısmm havetlendirmiş. Schiaparelli'nin birer münasib yer aranmakladır. adlarında iki lokantacı vatandasımız ğun münasebet hayatım içte ve yallerini teleskoplarınm ucunda götarafından bir milyondan fazla para sarfile inşa ettirilen bu binanm zemin dışta düzenlemekle mükellet rür gibi olmuşlar ve kat'î şekilde katı düğün salonu. birinci katı loolan siyaset iradesinin ne çap anlayamadıklan bazı noktaları, kanta. ikinci ve üçüncü katları oteL Wells'in romantndaki satırlardan üst katı da Marmara denizine nazır bir ilham alarak izah etmişlerdir. gazinodur. Bu arada en meşhur olanı, mahul kanallar meselesidir. Bu heyet Her nevi kömür sobasmda üstten yakılmak suretile kokusuz âlimlerine göre Merihte bir takım ve dumansız yanar. hendesî çizgiler vardır ki bunlar Bu kömür, odundan üç defa daha ucuz ve üç defa daha tabiat tarafmdan değil, insan dakuvvetlidir. Linyit, evin en tasarruflu yakıt vasıtasıdır. ha doğrusu, Merihlilerin elile aMECMUASİ çılmıstır. Unutmamak lâzımdır ki yukarıBirinci sayının ikinci baskısı da isimlerini kaydettiğimiz üç âSATIŞA ÇIKTI lim de on dokuzuncu asır heyet ilmini temsil eden simalardır. Onlardan sonra bu ilim ilerlemiş ve yeni aletler, yeni keşifler ortaya çıkmıştu. Okumanın Değeri... En veciz ifadesini Fakat Wells'in hayal mahsulleri onlann muhayyilesine ne kadar teBütün Dünya'nın sir ettiyse, bu üç âlimin iddiası da Şubat sayısmda halkın zihninde o derece derin bir venniştir: arzedilmiştir. w m ^ şekilde yerleşmiştir. Bugün Meri I^^BMB Piyasaya Güçlükleri nasıl yenehin dünyadan ne kadar uzaklıkta bilirsiniz Dünyanın Nüshası 10 kuruştuı olduğunu bilmiyenlerimiz bile, bu en zengin kadınıYükSOSYALİST HAREKET GAZETESİ Abone şeraiti rür>"ye yıldızın üzerinde canlı mahluklaselmenin yolu Nü ıclo için rın eUle açılmış kanallar olduğurenberg dulları nasıl Bir ayiık 300 Ki. 600 K * nu işitmişlerdir. Çünkü müabet ve 800 • 1600 • Oç aylık . yaşıyor Rus siyaseilmî malumattan ziyade muhayyel 2900 • Altl aylık 1500 » tinin ana hatları ve acayib iddialar zihinde daha 5400 . Senelik İ800 • Kendini bul: Çin felbüyük bir kuvvetle muhafaza eD t K K A T sefesi vs... vs... dümek istidadındadır. Caıetemize gönaerilen w(cfc ı?e ycznsr * * * nefredilsin, edilm<><<n iade olunmat BAŞMUHARRİRİ : ESAT ÂDİL M Ü S T E C  B İ NEBIOĞLUYAYİNEVI tlânlardan mesuüyet kabul edilme». Merihte insan olduğu niçin kabul edilemez? Linyit Kömürleri ETİBANK I Sayın doktor ve «czacılara I D • VİTAL I (ALKOLİK SOLÜSYON) CÜMHURIYET GERÇEK Bütün bu hayal ve hulyalan bir