Katalog

' Feridun Fazıl Tüftentçi nin yüzlerce yerli ve yahancı vesikanın ışığı altında yazdığı adlı büyük tarihî roman kitab halinda çıkmıştır. Yedi yüz küstır sahife tutan l»ı eserde, Osmanlı Devletinin kuruluçunu ve onun bânisi Osman Gazinin hayatım, muzaffer savaşlan, aşkını, ıztırabını merak ve heyecanla okuyacaksınız. OSMANOGULLAR! umhuriyet , HAKİKÎ KTÂŞİ Nükteleri Halid Yaşaroğlu kurus. . ÎNKİLÂP KÎTABEVÎ 28 ncı yıi Sayı : 9 1 6 1 KURUCUSU.'YUNUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu tstanbıü No 24« Teleionlar: Umuml Santral Numarası: 24298. Yaa İfieri: 24299. Matbaa: 24290 Cuma (0 Subat 1950 Kitabeyi Seçim tarihinin bu toplantida karara bağlanması bekleniyor Kurultayın seçimlerden önce toplanıp toplanmaması münakaşa edilecek, Başbakan açıklamalarda bulunacak C. H. Parlisi Divanı toplanacak Seçimlerden Ankara 9 (Telefonla) C.H.P. divanı yarm saat onda Genel BaşIkan Vekili Hilmi Uranın başkan|lığında toplanacaktır. Seçimler arıfesinde, bu toplantıya hususi bir ehemmiyet atfedümektedir. ISoylentilere göre, içtimada, ku|ru!tayın seçimlerden önce toplanıp toplanmaması meselesi münakasa edıleceği gibi, seçim tarihi iktisadî yardım Milletlerarası Bankanın bize yardımları Raporda, Türkiyede hususî san^yie yardımda bulunulmak üzere tetkıkler yapıldığı bildirilmektedir "VVashington 9 (a.a.) Mffletlerarası Banka düa, faaliyeti hakkındaki sene sonu raporuna Uâveten yeni bir rapor yayınlamıştır. Bu rapora göre. Türkiyede özel sanayie para yardımında bulunmak ve iktisadî gelişmeyi temin etmek mevzularında iki tasarı halen tetkik olunmaktadır. Bu tasanlar Türkiyedeki ziraıtin teksifi gayesile hazırlanmıştır. Milletlerarası Banka bir taraftan, kapitali kısmen Türk hususî sermayesi ve kısmen de milletlerarası banka tarafından temin olunacak Arkast Sa. 3. Sü. S te eclisi uzlaşıcı \ Müzakereler çekişmeli oldu. Bir ara muhaîîf mîlletvekîlleri birer ikişer salonu terkettiler 43 ve 44 üncu maddeler, muhalefetin ısrarlı itirazlarına rağmen kabul edildi. Tasarının en mühim maddesi bugün görüşülecek Ankara 9 (Telefonla) Meclis bu sabah Feridun Fikri Düşünselin baskanhğında toplanarak, seçim tasansı üzerinde görüşmelere devaın etti. Başbakan Ya.dımcısı Nihad Erim söz alarak, müzakeresi dun tamamlanamıyan 43 üncü madde dolayısile bazı izahlarda bulundu. Madde şu şekildedir: «Toplu olarak sözlü propaganda yapılacak kapalı yerlere, ancak milletvekilleri, o seçim çevresi seçmenleri ve milletvekili adayla Arkası Sa. 5. Sü. 1de ii\uk Millet Meclisi, her gün sabah. akşam iki oturura yaparak sıkı bir çalışma yoluna girdi. Yeni seçim kanunu tasarısı süratli bir tempo ile müzakere ediliyor. Bu mühim tasarının ikmalinden sonra da, stra 1950 biitçesine gelecektir. Bütçenin. esaslı surette ve feniş ölçüde tetkik ve müzakeresine imkân bırakmak maksadile mali yılbaşı mart» aluımıştı. Halbuki bugiin yeni bütçe senesinin girmesine 18 gün kalmış olduğu halda henüz bütçe, güademe alınmış ve müzakeresine başlanmış değildir. Büyük Millet Meclismin, bütçeyi gene geçen seneki gibi geceli gündüzlü ealışarak müzakere edec«ği anlaşılıyor. Bütçe çıkanldıktan sonrm Ankaradan gelen haberlere göre, Meclis, kendi kendini feshedereK, yeni seçira kanununa tevfikan, seçimlet Paris 9 (R.) Washington'uD yardımı sağlayan Tnıman doktrini> >apılmasına karar verecektir. Hal iyasî çevre'erinde kaydedildiğıne ile «Marshall plânı» devrinin yenibuki çıkarılması hayli zamandanbe ;öre, Dış İşleri Bakanı Acheson den kuvvetle baslaması beklenmeri beklenen bir çok kanun tasanla* :arafmdan dün yapılan beyanat, lidir. n vardır ki bunlar arasmda bilhas irleşik Amerikanın bundan sonra Şimdi çok daha geniş çapta yeni sa iktisadî hayatunız üzerinde mü azimli ve siddetli hir siyaset takib bir Marshall plânının haxırlanacağı him tesirleri görülecek olanlan çı edeceğini göstermektedir. Siyasî da söylenmektedir.» kanlmadan seçimlerin yenilenme çevreler, Acheson'un Rusya aleyAmerikan hükumetinin bilhassa sine karar verilirse, bunların en ıinde sarfetmlş olduğu sert sözlere Sovyet Rusyaya karşı siyasetinde az aylarca gecikeceğini, belkl de emasla şöyle demektedirler: büyük bir değişiklik husule geldi1951 in bugünlerinde dahi yürürTurkiye ile Yjnanistana askerî Arkası Sa. 3, Sü. 2 de lüğe giremiyeceklerini kabul etmek lâzımdır. Önümüzdeki seçimleri hangi parlinin kazanacağmı şimdiden kestirmek mümkün olmamakla beraber, gene Cumhuriyet Halk Partisinin iktidarda kaldığını kabul etsek dahi, seçimlerden sonra, Şemseddin Günaltay kabinesi yerine başka bir kabine kurulması lâzun Atom casusu Dr. Fuchs gelecektir. Bu kabine, bakalım, Şemseddin Günaltay kabinesinİD hazırladığı kanun tasanlannı aynen tekabbül edecek mi? Böyle olacağı tahmin edilemez. Çünkü aynı seçim devresi içinde birbirini Londra 9 (B3.C.) îngiliz se] murlan ordusuna ve memleketi takib eden Camhuriyet Halk Partisi hükumetleri, hattâ bakanlan, imlerine 14 gün kaldığından siyasî bir fıkara evine çeviren müteaddid kendi partilcrine mensub selefleri* >artiler birden propaganda faali tah<üd tedbirlerine hücum etmişnin hazırladıklart tasanlan beğen etlerini arttırmışlardir. tir. miyerek yeni yeni programlar, tek Bugün muhafazakâr Chuchill batı İaşe Bakanlığını şiddetle tenkid lifler ve tasarılarla Medisin huzu* iigilterede, İşçi Attlee de merkezî eden Churohill, yalnız bu Bakanruna çıkmışlardır. 1946 seçimlerin tngilterede birer nutuk söylemişİngiliz atom bilginî Dr. iıkta 42 bin kişilik bir memur orden sonra iş basına gelen Receb erdir. Fuchs'un muhakemesine dusu bulunduğunu ifade etmiştir. Peker kabinesile bugünkü Şcmsed Churchill komünizmin cürüm, sos bugün başlanıyor. Üçlü din Günaltay kabinefinin, dış siya alizmin hastalık olduğunu söyleC3ıurobill, bu arada, kendisinİD atom konferansı dün açıldı set haric olmak ü«ere, bir çok me miş ve «çok şükür, hastalık teda şahsî hiç bir ihtirası olmadığını, selelerde, aynı siyaseti ve aynı yo vi edilebilir> demiştir. yaşınuı ilerlemiş olmasına rağmen lu takib ettikleri iddia olunabilit Mücadelenin verdiği hızla genc enerjisini kaybetmediğini söyleLondra 9 (B3.C.) Atom enermi? İkinci Hasan Saka kabinesin leşen 75 yaşındaki devlet adamı, miştir. Eski Başbakan, sadece Mude Maliye Bakanı olan zatın yerine îşçi hükumetinin «hakikate uymı hafazakâr Partinin kazanmasını is jisi ile ilgili devlet sırlarıru ifşa etŞemseddin Günaltay kabinesinde yan garabetler» diye vasıflandır tediğini soyliyerek nutkuna son mekten sanık Alman aslmdan İngiliz atom bilgıni Dr. Fuchs'un Maliye Bakanlığını kabul eden baş dığı hareketlerine, Bakanlık me vermiştir. Arkası Sa. 5, Sü. 4 te ka bir zatın başka bir malî siyaset takib ettiğini gördüğümüz gibi, eski Maliye Bakanuıın da yeni kabinede diğer bir bakanhğa geçerek, bir kabine azasının müşterek olması lâzım gelen siyaset ve mesuliyetine rağmen, kendi siyasetine aykın bfa malî politikayı kabul ettiğini de gördük. Demek istiyoruz ki yeni seçimlerden sonra, bugünkü iktidar partisi mevkiinde kalsa dahi, Büyük Millet Meclisine yeni şahsiyetler ve yeni fikirler girecek, kabine değişecek ve hattâ komisyonlarda müzakereleri ikmal edihtus olan; fakat Kamutaydan, yani Meclis umumî hevetinden çıkmamış Londra 9 (B.B C.) Komünist | bulunan tasanlar dahi, bir parla Çin lideri Mao Tse Tsung'un Mosmento tabirile caduk (kadük) ola kova seyahatini örten esrar perdesi geçtikçe kalınlaşmaktadır. cak; yani hükümsüz kalacaktır gün Bu tasarılarm yeni hükumet veya Ruslarm Çinden toprak parçaları milletvekilleri tarafından tekabbül koparmağa çalıştıkları artık tebey edilerek yeni Mclise sunulmabın yün etmiş bulunmaktadır. Siyaaî üzım gelecektir. Bu suretle Mecli çevrelerde belirtildiğine göre Asyase evvelce veribnis ve kanunlaşıp da komünistlerle çatışma merkeziyürürlüğe girmemiş olan bütün ta nin Hindıçini f»prakları olacağı be«arıları yeni Meclisin itimadnu ka lirtilmektedir. eanacak olan yeni kabine, elbette Amerikan hükumetinin Hindiçibir defa daha gözden geçirmek is nideki Bao Dai rejimini tanımatiyecektir. Bu suretle eski tasanlar sından sonra Başkan Truman Bao mesajda, yeni bir tetkike tâbi tutulacak, ba Dai'ye gönderdiği bir kanlıklarda yeni komisyonlar ku Vietnam devletile Birleşik Amerirulacak; hazırlanacak yeni tasarı ka arasmda diplomatik temsilciler lar Bakanlar Kurulunda tetkik ve teati edilmesini resmen teklîf etkabul olunarak Meclise sunulacak, mistir. Bu mesajda aynı zamanda BirMeclisin ilgili komis> onlanna ve rilecek, komisyonlarda tetkik edil' leşık Amerikanın Vietman'ı diplodikten sonra, Kanvıtajın gündemi matik alanda tamamile tanıdığı teb ne ahnacak ve orada iki defa görü liğ edilmiş ve yeni devletin milletsulerek nihayet Cumhur Başkan ler camiasma katılm2Si memnuntarafından ilân edildikten sonra d lukla karşılanmıştır. yürürlüğe girecektir. Görüluyor ki Vietnam'a yardım Washington 9 (a.a) Inanılır kaynaklardan teyid edildiğine göre. CUMHURİYET Vietnam'a yapılacak Amerikan *•• Arkast «Sa. 3, Sü. 5 tt ~ Arkası Sa, 3, Sü. 4 te HoDgKong'U İngUizlerin sokaklarda kurdukUrı barikatlardan biri de karara bağlanacaktır. Aynı zamanda partinin seçimler arifesinde umumî durumunun gözden gel çirileceği de muhakkak sayıhyor.ı Divanda genel merkezin bu mevzuda aldığı ve almakta olduğu tedbirler de görüşülecek, bunlar' la alâkalı raporlar incelenecektir.| Her vilâyete seçim hazırlıklarile, Arkası S. 5, Sü. 4 te Âmerika Rusyaya karşı daha azimli davranıyor Mediste bir tarziye talebi Dıs tşleri Bakanı dün Yesilköy hava alanında Trtıman, Acheson'un sözlerini tasvib etti, Kongrede Cüney Kore'ye yardım projesi kabul edildi Köni, kendisine hakaret ettiği zamıile Esenbelden Meclis huzurunda tarziye istedi tnı sabahki toplantısmda Osınaa Nuri Köni, bir aralık sbz istiyerek, M«clis zabtına ve bazı gazetelere geçen yaraşık almaz bir kelimeden dolayı Atrf Esenbeli Meclia huzurunda da tarziyeye davet etti. Mesele çudur: Koni, gürültülere sebeb olan konuşmasında, filhakika Ueri geri bazı 6Özlere muhatab olmuçtur. Millet Partisi Meclis Grupu Reisi, bu sözleri sırasında, sıra kapaklarının kalkıp inmesini de hoş görmüştü: «Esasen buna alıştık.» dedi: «Fakat zabıtları tetkik ederken Esenbelin çamur herif diye bağırdığına müttali olunca derhal kendisine haber yollamış, tarziye vermediği takdirde pek ağır sözler söyliyeceğimi büdirmiştim.» Osman Nuri bunları anlattıktan 6onra filhakika Atıf Esenbelin Meclis Başkan vekil'.erinden Feridun Fikri Düşünselin de hazır trulunduğu bir Meclise gelerek, katiyen böyle Arkası Sa. 3. Su. 2 de Dış işleri Bakanımız dün Paristcn döndfl Sadak: «Anlaşma ve sulh ümidlerinin bu defa daha da azalmış olduğunu esefle gördüm» diyor Ankara 9 (Telefonla) Meclisin Ingilterede seçim faaliyeti hızlandı Churchill ve Attlee dün birer nutuk daha söyledüer Atom vazgeçildi casusu mahkemede Rus Çin müzakerelerini örtesi esrar perdesi kalmlaşıyor Bundan sonra Asyada Komünistlerle mücadelenin Hindiçinî topraklarında cereyan edeceği anlaşılıyor Avrupa Ekonomik İşbirliğı Bakan raflı bir tediye anlaşması yapılmalar konseyi toplantısrna iştirak eden sıdır. Dış işleri Bakanı Necmeddin Sadak Amerika hükumeti önümüzdeki beraberinde eşi ve Özel Kalem Mü yıl kongreden yeniden yardım tahdürü olduğu halde dün saat 15 te sisatı alabilmeik için Marshall plânı S.A.S. uçağı ile Romadan şehrimize mucibince yardım goren 19 memlegelmiştir. ket arasında tam bir ekonomik işDış İşleri Bakanımız, temasları birliği istemekte ve bunun için de hakkında kendisile konuşan bir ar bu memleketler arasında ilk merkadaşımızın sorduğu sualleri şöyle hale olarak ticaret muahedesindekı cevablandırmıştır: engellerin kaldınlmasmı ve ticarePariste görüşülen meseleler tin yavaş yavaş serbest bir hale geSovyetler, Mürtefikler ile Pariste görüşülen meseleler tirilmesini ısrarla dılemektedir. 1952 Kızılordu arasuıda «ciddî» nelerdir? den, yani Marshall yardımı kesildıkbir çarpışmadan çekindiler « Konuşulan meseleler arasında ten sonra Avrupanın kendi kendine Berlin 9 (a.a) Batılı Mutte bilhassa ehemmiyetli iki nokta var yaşar bir duruma girebilmesi şarfiklerin istihbarat dairelerine gelen dı: Bunlardan biri, ticaret serbestisi, tını Amerika, Avrupanın tek bir Arkası Sa. 3, Sü. 6 da haberlere göre, Rusya Doğu Al diğeri de Avrupalılararası çok taHazırlıklar ilerledi, sajimm manyadaki komünist gençlik teşkiseçimlerden sonra yapılacağı lâtı başkanlarma, 28 mayısta Beranlaşılıyor lin'e yapacakları yürüyüşten vazgeçmelerini emretmiştir. Rusların Ankara 9 (Telefonla) Bu vü bu vürüyüş hareketine mani oliçinde yapılacak nüfus sayımı hamak isteyişlerinin sebebi, Kızılorzırlıkları tamamlanmak üzeredir. Buna rağmen, sayımm ancak sedu, birlikleri ile Müttefik kuvvetçimlerden sonra yapılabileceği Enler arasmda çıkabilecek «ciddî» Litvanyalı liderin ilâve ettiğin laşılıyor. Tahmin lere gore, nüfubir çarpışmadan çekinmeleridir. NewYork 9 (R.) Kütle halinde imha harekatleri üzerinde tet göre, 1948 de 100 bin, 1949 da d sumuz 1945 e nazaran bir milycna kikler yapmakta olan bir parlamen 120 bin Litvanyalı sürgün edilm.ş yakın bir artış gostererek 20 nulyorru biraz geçmiştir. to komisyonu huzurunda konuşan tir. Ukraynalı lider profesör Dobrievski şöyle demiştir: € Kütfe halinde imha sistemi Sovyet stratejisinin temelini teşkil etmektedir. Bunsuz, Sovyetler BirAmerikadaki Hava liğinde komünist idare devam edemez.» Akademilerini birinProfesör Dobrienski, Ukrayna cilikle bitiren subayıhalkının kütle halinde imha edüdiğini de açıklamıştır. mıza bu şekilde isim Litvanyalı lider Jocgels ise koMilletlerarası Çalışma Teşkilâtınm konferanslanna iştitakıldı mısyonuna şu rakamları vermiştir: rak eden Prof. Fadıl Hakla Sur, bu konferanslann .1941 ile 1948 arasında 810,000 faaliyeti ile Hindistanda m emleketimize karşı dııyulan TeXas (Hususi) Texas'ta tah Litvanyalı yokedilmiştir. Bunlann sempatiyi anlatıyor silde bulunan subaylarımızdan Üs 300,000 ini naziler, geri kalanını da Sovyetler imha ttmislerdir.> teğmen Celâl Yaman Sheppard'daki Havacılık Akademisini birincilikle bitirmiştir. Celâl Yaman öğleden sonralan, boş vakitlerini, Air Transport Co. aid dünyanın en iyi pilotlarını yetiştiren Kell Field pilot okuluna devam ederek geçirmiş ve bu okulu da Havactlık Akademisinden mr hafta sonra birıncilikle bitirmiştir. Amerikah pilotlar bu subayımıza «Eagle Turk», Kartal Turk admı yü>'isek bir memur bunlann takmışlardır. Burada intisar eden geri gönderilemiyeceğini söyledi ı bütün gazeteler baş sahifelerinde NewYork 9 (a.a.) Birleşık bu değerli subayımızdan bahsetAmerika hükumeti yüksek memektedirler. murlanndan biri, Washingtonda «Scripps Howard» gazeteleri muhabirine verdiği beyanatta şunları söylemiştir: « Almanyadan Birleşik Amerikaya getirilmiş olan takriben beş vuz âlimi geri gönderemeyiz. FılMuharririnüz, Profesör Fadıl Hakkı Sur ile görüşürken Eıngol 9 (a.a.) Kar fırünas hakıka bu âlimler Amerikanm asdev^m etmektedir. Köyler arasın kerî mahiyette bir takım sırlarına Ankara Üniverütesi Hukuk fa tinin Türkiye temsilcisi Prof. Dr. da en kısa vollar dahi kapanmış vâkıftırlar. kültesüe Sıyasal Sılgiler okulu Ma Fadıl Hakkı Sur, Hindistanın Mitır. Kigi ilçesinin Conek mmtakaBu Uim adamlarırun ekseriyîti liye profesorlerinden ve Milletler zor ve Nuwara Ehya şehirlerioda Arkası S&. 4, Sü. 5 te Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Arkan Sa. 3, Sü. 6 da arası Çalışma Teşkilâü idare heye> Berline yürüyüşten Nüfus sayımı Sovyat Rusyanın halinde imha siyaseti Kartal Hindistanda yapıîan iki mühim toplantı Amerikadaki Alman bilginleri Soğnklardan dört vatandaş öldü