Katalog

• ÎJ 26 EEffiO950 stanbul Valisi ve Belediye Re» isi Prof. Fahreddin Kerim Gökay, vazifeye tayininin birinci yıldönümü münasebetile evvelki gün yaptığı basın toplantısında, gtizel bir buluşla kendi «baromctre» si telâkki ettiği biz gazeteciler vasıtasile İstanbul hemşerilerine ve memleket umuml efkâruıa, bir sene içinde yaptıklarının bir bilânçotunu verdiği gibi aynı zamanda yapamaBu sene Istanbul Şehir Tiyatrohakkında derin görüaler ihtiva e dıklarını da acıklamaktan çekinmeMünıch Bundan on iki yıl ka güzeldi. Karaciğerden hayatta iken | Kaçınldığuu Iddia eden kız, den bir eserin sahibi olan «Essai» di. dar cnee Münich'te diplomatlar iğne soKup bir parça alarak mua sanıklar yakılanmca Uadesİni sunun hayatında yıllardanberi temuharriri Rene Benjamain der ki: Bu bilftoço, sayın Vali ve Belediessüs etmiş olan bir an'anenin deoturdular, guya sulhu kurtarmaya yene ederek teşhis koymak esasına değiftirerek bunlardan birile ğişrrresine şahid olduk: Her tene çahştılar. Fakat hakikatte harbi dayanıyordu. Gerçi bu bizim ıea«Don Juan hayatta olduğu gibi ye Reisimizin lehinedir. Bealist bir evleneceğini soyledi tiyatro mevsiminin başında Shahiç bir şeyin halledilmediği, her görüşle söylemek lâzım gelirse yaphazırlamış oldular. Yirminci ssrın j dımız bir usul değildi ama, Avrutsrihini yEZnlar Mümch'ten bah nada da pek o kadar çok yapılmış, vaziyetin sonsuzluk ve esrar için tığı işler, onun azim ve iradesile Kd.köyünde, Kuşdilinde oturan kespeare'in bir piyesi üzerine oersedüdik^e bu acı vâkıayı elbette herkesin su gibi bildiği şeylerden Ayşe Demirci'er adında bir kız ev desini açan Dram kısmı bu yıl ilk e olan manzum şekli verdirmeğe ka bir'şey yazması lâzım. İşte bu sıra de örtülü kaldığı, ve sonu gelmi iktidar ve bilgisile yapabileceği kaydedecekler ve okuyanlann yü değildi. Büyük sayıda vak'aya da velki gece saat 20 de Kadıköyün ser olarak Moliere'in bir piyesini sah rar veriyor. Bunun için de büyük da arkadaşlanndan baz'ları tivat yen tahayyüllere müsaid olan ye şeylerdi; yapamadıkları da, bugünc zürde bir buru ma, bakışlannda yanarak konuşan arkadasımın teb de Altıyolağzından geçerken 4 mü neye koymuş bulunuyor. Biz buCorneille'in kardeşi ve zamanın cn ronun müellif direktöra '"! E>^n Jıu'n gâne sahne eseridır.» kü şartlar içinde, onun değil; hiç nu bir an'anenin yıkılmasından zi meşhur piyes muharrirlerinden o mevzuunu ele almasını 1 tavsiye edi Don Juan me\zuu Moliere'den kimsenin yapamıyacağı i|lerdir. hvTÜn belirecektir. liği ve projeksiyonları da ddden tecaviz tarafından kaçırıldığmı *'e Fakat ben 1950 yılı eylul aymın j alâka uyandırdı. O da Imtıhanını bu adamlar tarafından tecavüze r ğ yade yeni bir an'anenin kurulmasi lan Thomas Corneille ile anİ3şıyor. yorlar. İspanyada, İtalyada o kadar sonra da bir çok trajedi ve komedi Basın toplantısında bazı gazeteci son Rünlerden size bahsederken yü güzel verdi. radığını mehallî z?bıtasma bildir şeklinde tefsir etmek Rrzusundayız; Thomas Corneille, Moliere'in ese rağbet kazanmış ve Paristeki İtal muharririni, bir çok şair, romancı arkadaşlar, şehir işlerine dair tenşu kadar ki Moliere ananesine dram rindeki bütün tenkid edilen, yani yan tiyatrosuna da binlerce seyirci ve bestekârı cezbetmeğe, edebiya kidlerde bulundular. Bunların hezviüzü buruşturacak değil, gönlüKonferanslar bittikten sonra bü miştir. Kızın bu nıüra'aati üzerine nüzü, hoşnud edecek şeylerden yük bir ziyafet verildi. Bu tam «oför Fikret, Tevfik Kaya, İhsan kısrmndan ziyade komedi kısmında tikri bakımdan en kuvvetli olan par celbetmiş olan bu mevzu elbette tın ve sanatm muhtelif sahalann men hemen hepsi haklı idi ve esayer verilmesi mantığa uygun ola çalan çıkanyor ve işte bu zararsız kendi truplanna da muvaffakıyet da yeni yeni hüviyetlerie ortaya •en hergün hepimizuı gördüğümüz, bp'ssedeceğim. manasile resmî bir ziyale'. . Hüku Arıyas ve Ih&an İnTic adlanndaki caktı. fakat silik eser tam yüz yetmiş al temin edebilirdi. Moliere arkadaşla çıkmağa, sanatkârların muhayyile fırsat düştükçe biz gazetecilerin Münich'te dört Türk hekimiyîz: met ve üniversite mümeîs''eri «of sanıklpr yakB'anrn''ar ve Kadıköy Bununla beraber ilâve edelim ki tı sene, yani 1841 senesine kadar rının fikrini kabul ediyor ye yıla sini meşgul etmeğe devam etmiştir. tenkid etmekten geri kalmadığunız, savcılıâjına teshm edilmişlerdir. Dün Profesör Tevfik Ssî'am. Ekrem Se rada yer almı$lardt. Nutu'dar bir• n Bu muharrir ve sanatkârlardan halkın şikâyetini mucib olan bazırif. ben ve eşim, Dr. Handan Sa birini takib ediyordu. Eu prada u öğleden sonra bu 4 mütecaviz meş bu defa için seçilen piyes Don Jujn Fransız sahnelerinde Moliere'in na sarılır gibi bu mevzuö lan da bir kısım halkın kendi kuzun .yıllar Ankarada kalmış ve son hud suçlar kanunu gere^ince adh komedisi olduğuna göre, gerck c imzasile ve Moliere'in eseri olarak re^ğîu. Ele aldığı mevzu dinsizliğe karjl bazılan îspanyol asilzadesinin şah2an ve Ekrem Şerif Bavyera He zamanlarda aynlmış olan Profssör yeye sevkedilmiçler, Ağır Cezaya serin husuaiyeti ve mahiyeti cihe temsil edilmek talihine mazhar o nefret uyandırmağı icab ettiren, siyetindeki dinsizlik ve isyan cep surlanndan ileri gelen mevzulardı. kirrner Bir'.iği, Münich Ümversitesi Marchionini türkçe ve ^ılmanca bi verilmişlerdir. Gizli olarak yapllan tinden, gerek halkımızın itiyadı, luyor. Yani hakikî Don Juan bir imansızhğın mağlubiyetinl, ilâht heslnî canlandırmışlar, bazılan ise Prof. Gökay, bu tenkidleri kabul ettiği gibi haftâ kendisi de bazı tenve Bavyera Maarif Nezaretin'n rer nutukla Türkler hakkmda çok duruçmada Ayse Demirciler ev zihniyeti ve seviyesi itibarile bu buçuk asırdan fazla bir zaman gö kudretin zaferini canlandırmağı çapkın tarafuu ele alrnışlardır. kidler ekledi. müşterek davetleri üzerine tıbbî güîel feyler soyledi .Maarif Nszırı velki iddiası hilâfına ifadede bulun piyesln komedi kısmında deği', an mülü kaldıktan sonradır ki asıl emreden bir mevzudur. Halbuki İngilizlerden ShadweJFin, İtalkonferanslar vermek üzere buraya namına konuşan Profesör Rein muş, sanık'.aHan Fikretle seviştiği ca'c dram kısmında temsili muvafık çehresile Fransız sahneleri üzerinde gerek ailevi muhit, gerek tahsil ve Bu samimî hasbıhal neticesinde, yanlardan Goldoni'nin, İspanyollarhayata kavuşuyor. felder de vaktile Türkiyede buhın ni, evlenmek üzere olduklarını olabilirdl. gelmiş bulunuyoruz. Prşa da harbortaya çıkan hakikat jenl bir şey terbiye bakımından ruhmıda hiç dan Zamora ve Zorilla'nın hirer * <? * den sonra ilk defa Almanyayı bir muş. biraz türkçe öğrenmiş, nihadeğildir. İstanbulda halkın şikâİtiraf etmelidir ki Don Juan bir zaman dinî hislerin ınkişafına görmek istemiş, Kolonyada bir yet Türkleri tanımak fırsatım bulDon Juan komedisinin mevzuu Moliere'in öteki piyeslerinden hiç müsaid şerait bulamamış olan Mo Dun Juanı vardır. Fakat denilebilir yetlerine ve gazetelerin tenkidlerine konferans verrıiş ve nihayet Mü mu«. Cidden ÇOK güzel ve samimi tsrihî bir vak'aya istinad eder: On birine benzemiyen, bir takım tezad liere 1664 senesinde her zamandan ki Don Juan'm fahsiyeti en çok sebeb olan meselelerin bir kısmı Hindistan E^çiliğlnıie dünkü Alman muharrirlerinin muhayyi «paran ile halledilebilir; bir kısmı seyler söyledı. Üniversite Reknich'e gelmişti. dördüncü asırda Iapanyanın Sev) îar ve şaşırtıcı unsurlar ıhtiva ebasın toplanlısı dah=ı az dindardır. İşte bu sebebledir lesini teshir etmiftir. tbrü seyahatte idi, vekili Profesör şehrinde yaşamış olan, Don .Tuan den, klâsik tarifine tam manasile da «ceza» ile. Şurasını hemen tövlemeliyim ki I. C A. O. Sıvıl Havacıiık KonferanFrost her birimizi uz\uı uzun met sır.da Hındistanı temsil eden Bhallı dün ifminde dinsiz ve ahlâksız bir aaıl uymıyan orijinal bir piyestir. En ki Moliere, Don Juan komedisinde 1 Alman edebiyatında Don Juan İstanbul şehrinin mahdud bütçeburada gerc meslekdaşlanmızdan, hetti. Benim Pariste kongreye riya Hint Elçi'lgmde bir bpfin toplantısı yap z?de, kuını iğfal ettiği bir koman büyük hususiyeti de daha evvel gayrişahsî olmakta ve klâsik kal mevzuu üzerine birinci ve ikinci sinin takati üstlindeki büyük icraat, gerekse resmi Alman makamlarınset edişimden, almanca bir kitabı mıstır. Toplantıda Hint B. Elçlsl Mr. dö: (yan dinî, yarı askerî bir rüt aynı mevzu üzerine yazılmıs. olan makta mü.şkülât çekmiştir. Bu piderecede muharrirler tarafından meselâ şehrin her tarafını iyi yoldan her türlü tarifin fevkinde >1 mın Almanyada tab'ı takarrür r t CAH, Basın AU;;.I O m a l Kidway ve bedir) tars f ından yakalanınca or.u piyeslerin aksine olarak kahrama yeste yer yer romantik eserlere yazılmıs ona yakın sahne eseri lara kavuşturmak gibi başarılar istifat gördük. Maarif Nazırı ';abme miş oldugundan dclayı beni tebrık basın mensubları h v ı bulunmuşlardır. hâs bir şahsiyet taşkınhğı ve cojkat eder. Manastırları dahilinde 'A nmı menfur olmaktan ziyade semvardır. Fransızlardan Alexandre teyip duruyoruz da, bu yolları yapa Bhalla ezcümle junlnrı «öylemlıtlr: içtimaını terkederek heyetimizi ka için de uzun ve cemilekâr söver dürülen komandorün mezarını ve patik Köstermesidir. Bunun sebcbi kunlugu vardır. • AUtıırk sade slzin degll hürriye'.ı bul etti ve bizimle gbruştü. Sakallı, soyledi. Bütün bunlar Türklü^ün İtalyan komedisi Don Juan mev Dumas, Prosper Merimee, Ed cak milyonların nereden tedarik eheykelini yaptırmış olan Francis ni anlamak ve eserde mevcud bazı dilebileceği hakkında en küçük bir sempatik bir zat olan Dr. Hund kadir ve kıymetini yükseltsn şey tcven butun lnsaılıgın liderldir. Onun zuunu ele ahrken onu fikrî ve fel mond Rostand, Henri Betaille yaptıgı Ijler istlkbal. hürriyet, musa cain rahibler, onun 'ntikamını al tezadların veya ahenksizliklerin muhtelif neviler dahilinde bu mev fikir dahi veremiyoruz. Onu gene hammer, azametli, yukandan ba lerdir. Ne olur Yarabbi bizim, Ma vat »even bütün mllletleri hayran bımak maksadile Don Juan'ı ma menşeini tayin etmek için Mo sefi unsurlarından ayıklami}, kahalakadarlara bırakıyoruz. Bu yol zuu içlemişlerdir. kan ve konuşan bir devlet adamı liye Vekâletinin döviz işlerile tsğ rakmıştır. Esklden Hlrdistan • Türkiye na?tırın içine celbederek öldürür liere'in bu piyesi nasıl bir ha'.cti ramanı adi bir dinsiz ve bilhassa bir misali, paraya müteallik bütün ihtigibi değil, eski bir arkadaş gibi bi raşan zevat hiç olmazsa Hacılara mesafesi çok bı'.yüktü: halbuki ılmdlki Don Juan ismini taşıyan bir çok yaclar için de variddir. ler Fakat cinayetlerini örtm»k için ruhive içinde yazdığını bilmek lâ çapkın olsrak tasvir etmiş, bütün scimle konuştu. Istanbul Univerâi verilen para kadar Avrupaya ı^iden imkAnlar bu mesafeyl 12 sante indlımlskomik hüviyeti onun uşağı üzerine ballet ve operalar da mevcuddur ki efsane uydurarak, ysılza zımdır. tir. Hlndls'» da halen S havacıiık klübu bir tesi Mikrobiyoloji hocası Profesör hekimlerin vesair ilim adamlannın faallyettedir.» Ceza ile halledilebilecek olan işyüklemişti. Moliere'in piyesi iso bunların en meşhuru Lorenzo de denin komandorün he\ kcıine Brsun halen Türkiyeden aynltruş da döviz almalarını kolayla^'arsaDon Juan'ı yazdığı zaman Mo metafizik muhakemelerle dolu, dinî Ponte tarafından librettosu yazıla lere gelince, bu da şehirde gördüHint Büyük ElçiKİ CAH'da Keşmir me haltsret etmiş olduğunu, heykeve Münich'te vazife almış bulunu lar... selesinl, GüvenlU Konseylnde göruşül lin de kendisini elinden tutarak liere 42 yaşındadır ve hayatırun en clmaktan ziyade felsefî bir eserdir. rak Mozart tarafından bestelenmi; ğümüz ve hemen hemen hepsi Beyordu. O da Königshof otelinın n.csi vesılesll» Keşmir davamıdaki Hinceher.neme sürüklediğini iddia e buhranlı devirlerinden birini yaşa Bu piyeste mevzu menşei itibarile olanıdır. Burada Don Juan haki lediye nizamlarına kulak asmıyanmuhteşem salonunda bize bir zi Nihayet bütün bu ziyafette *8y d'.'n tezinl müdafaa etmiştir. maktadır. Hissî. meslek!, içtimaî haiz olduğu bütün trajik vasfı ay kati ve güzelliği arayan bir nevi ların sebeb olduklan zaten mevcud derler. yafet verdi. Kendisinin yeni ny lenenlere bir cevab vermek lâzım hayatına aid bir takım hâdiseler nen muhafaza etmektedir. MoliereErmeni ruhaniieri arasmdaki idealist olarak tasvir edilmiştir. İn iken intizamsızlık, perişanlık ve Bu ibretli efsane Ispanya halkı kendisini derin bir sukutu hayale rıldığı arkadaşlarına ve mesle! / geliyordu. Bu da tabii dört kişi'tik ihtilâf in bu trajik mevzuu bir komedi gilizlerin dâhi şairi Byron dahi en çirkinliktir ki 1946 dıuıberi rey avnın muhayyilesi üzerinde büyüle sevketmr? bulunmaktsdır: İki sene larına gösterdiği bu alâka cıd.ıen Türk hekimlerinin en yaşlısı ve cılığı maksadile gösterilen müsaçerçevesi içine dökmesi icab etmişErmeni Patrlk seçiml İçin htzırlanan yi"1 bir tesir yapmış ve az zamanövülmeye değer. Ziyafette eşi ıle hepsinin hocası olan Profesör Tevevvel.büyük bir aşk neticesinde tir. Piyeş,teki bazı tezadlar ve a güzel eserlerinden birine Don Juan mahalardan doğmuş olan bu hal, talımatname evvClce mütalea ve muvıismini vermiş, tatmin edil beraber Münich Universitesi deka fik Sağlama düşüyordu .O da ha fakctleri alındığı halde slmdikl Patrik da Ispanyanm hududlarını aşaralt evlenmiş olduğu genc ve güzel kaşimdi «demokrasi v&ı» teraııesile hcnksizlikler bundan ileri gelmckte nı da vardı. zırlıksız ve teke'lüfsuz, içten gelen vekili Aslanyan ve* tnraftnrlaı tarafın diğer memleketlerin muharrirlerini nsının kendisini aidattıâ'na H»ir Uk dir. Filhakika eserde klâsik sana'.ın memiş, septik ruhunu bu eseri va büsbütün azıtmıştır. Geçenlerde bir sıtasile ifade etmiştir. dan itırozla karsılar.mıştır. Vali ve Be ve şairlerini de cezbetmekte gecik şüpheleri, o senenin, "yani 1664 seNihayet 29 eylul akşamı saat bir konuşma yaptı. (Alman Türk) lediye Baskanı Fahrrdcln Kerim Cökdost anlatıyordu. Tramvay yolunprensiplerine aykın olarak sentinesinin ilkbaharında zihninde beliri ment trajique ile sentiment comique Allahın gazabına uğramış bir lin dan yürümekte ısrar eden bir yasekizde Tıb Fakultesi konferans «a dostluğunu övdü. Bunun tarıhçe ay bu sabah her İki taraf murahhas memiştir. Don Juan efsanesini ilk defa o yor. Meslek hayatında en çok dayan sini yaparak istikbalden ümidle larım ViUyete davetle kendi lerile gölonunda her biri milletlerarası büysnyana mevcudiyet göstermekte siz ve ahlâksız adamın hikâyesi ne yaya vatman, yoldan çekilmesini yük birer değer teşkil eden Steop, bahsetti. Herkes büyük bir samim; ru»ecek ve bir anlaşma yolunu arayt larak bir sahne eserinin mevzuu dı&ı, himayesine en çok güvendiği dir.. Meselâ kahramanın cehennem den sanatkârların nezdinde bu ka ihtar edince şu ce\ ^bı almış: Frost, Reinfelder gibi bir çok kıy yetle Türk Alman dostluğunun caktır. Aksl takdirde bu İJ, Ittedlkleri yapan on yedinci asırda yaşaıTitş şahu yani kral, kendisinin Tartuffe farzedilen yerin içine yuvarlanması dar rağbete mazhar olrauş, insan Şimdi demokrasi var. Nereden gibi hareket etmelerl İçin Ermeni Cemünasebetile mürailer ve sahte motli ilim adamlsrında bulun şerefine içiyordu. Bu samimî hava nıaatine bırakılacak, hUkurret yalnız Ispanyol muharriri Tirso de ".Ioüzerine uşağının: «Aylıklarım ne ların muhayyilesini neden bu kadar istersem oradan yürürüm. Sen yodindarlarla olan mücadelesinde duğu seçkin bir dinleyici kütlesi gece saat blre kadar sürdü. Fakat asayljln temini bakımıncan mefgul ola linc olmuştur. Eserinin ismi: olacak, aylıklarım! • diye bağırması meşgul etmiştir, diye bir sual varid unu dcğiştir! huzuıunda Türk tıb heyeti bir im biz vaktin nasıl geçtiğinin farkına caktır. Ajlanyanın taraftan olan Er : JEl Burlador de Seville y Com düşmanları tarafma geçiyor ve pi stf tM«üzeriD(tt<mUfitr v # |*trrtıcı olabijir. Bu suale bir çok cevablar l İ; bu kadara varmamış olsa dahi, t*h?.na dîvet edilmiş gibiydi. Bizi bile varmarruşük. Türk tıb heyeti mehjce g»«et«Slı Ffcimin aleyhlnde bu b ödo de Piedraldır. Eski Yunnnır» 'yesffi" tcmslîfhi rrîenetnyor.''M8J Wir intıba uyandırmakta, trajik his k buna yakın bir hal almıştır. İstanSultan.Fatlh tarafından verlldinleyerıler talebe değil, her birl burada gönülleri fethetti. Bu, kal,u.nar?k takım haklfrdan bahsetmekte i!k trajedilerine olduğu şibi Ka liere'in maneviyatım sarsan bu hâ ile komik his birbirintn tesirini bot mi} blr Fakat hakikatte sanatkârlar eser bul hemşerilerinin büyük bir kıtmı, bir şubesinde dünyanın dört leleri fethetmekten çok daha zor c'ir. Aslany^rv'm muhsllfleri ise tallmat der, ilâhî ceza, dinî korku duyı^u diseler bünyesine tesir etmekte de maktadır. t lcrindeher şeyden evvel kendi *en her belediye tenbih ve yosağına dar. Türk fab htyeti Türk. ilim ve r«m«den ıııeııniun görünmekte ve A« hmna dayanarr bu'dramda' Öon gefikmi\*df VröHrdenberi müptelâl ne ün salmış Tcıymstlerdi." dilerini anlattıklanndan ve diğel ıdeMdkrasi var diye kulak. asmamaO'arın örivnde her hangi bir mev irfanından blrer parçayı onlara «u lanyan'ın herhangl blr .eflml kaybet Juan eğlenmek maksadile koman olduğu veıcm has'alığı 1664 yılının Bununla beraber ,bütün bu kunarak Türkiyenin bu sahalarda da nıek endire.<ile hareket ettiglnl ileri clörün heykelini ziyafete çağırır ve sonbah?ıır.da endi^e verecek şe surlarına, daha doğrusu hususiyet insanlar da sanat eserinde her şey ğı, inadına aksinl yapmağı marifet zu üzerinde konuşmak kolay bir den evvel kendilerinı bulmak iste ve demokratik hürriyet telâkki etf.ürmektcdir!er. heykel de canlanarak davete !ca kilde bir seyir takib etmeğe başh lerine rağmen şey değildir. Onun için buna im bir varlığı olduğunu onlara gosMoliere'in Don diklerinden dolayı, düşünebiliriz ki mektedir. tihr.n demekte haklıyıra. An.~ak terdi. Bu güç imtihandan alnının Toprak Ofis bölge müdürlerinin bet eder. Dramın isminde tas^an yor. Juan'ı bir çok meziyetlere malik va Değerli arkadaşım Ahmed misafir tabirinin bulunması bu se Moliere bu şeraite her jeye rağmen müellifinin dehasmı aksettiren par yüzlerce sanat eserini jahsiyetile b c i heyer'nlı deŞildim. Zira bir akile çıkmış olmanın verdiği hutoplantılan zurla Ahnan meslekdaîlanmıra bebledir. Tirso'nun dramını taklid hekimlerden meded umarken, çok çalarla dolu bir rserdir. Bir kere beslemiş olan İspanyol asilzadesi yet Reelin evvelki günkü basın top h=>?ta evvel Pariste yüzlerce alim insanlığın temayüllerinden birini Toprak Mahsulleri Ofısi bSlge nıüdur edenlerin bir kısmı taştan misahuzuri'nda iki tebliğ yapmışüm, veda ettik. Münich 29 eylul yalnız sevdiği arkadaşlarından biri olan Le piyeste sırf komedi olmak bakımın canlandıran ve sembolleştiren bir lantısında ileri sürdüğü şikâyetlerin bizim için değil, onlar için de mü leri. 6 kasımda Ankarada toplanacaklar fir Ismini muhafaza ttmij, bazılan Vayer'in doktorların asjkâr bir hatası hepsi bu «demokrasi var, ne istericmsnh idim. Bu antrenmamm sadan, pek çok muvaffakiyetli sahnedır. Umum Mudurun Baskanlık edecegı ycinc'e seibestçe konuştum. Benim him bir gec* oldu. Ben buna Mü toplantıda, çahsrrular gdzöen gcçiTlle ise, bir iltibas veya yanlış tefsir yüzünden öldüğüne şahid oluyor. ler mevcuddur. Meselâ Don Juın'ın tip olsa gerektir. Bilindiği gibi son sem yaparım» zihniyetinin doğurmvzvıum, Türkiyede kancab. kurd nich'te TÜrk geced adını verdira. cek, bugünkü durum tetktk edllecek neticesinde bunu tastan ziyafet «ek Fakat felâketlerin sonu gelmiş de evlenme va'dile baştan çıkardığı zamanlarda eserlerine büyük kıy duğu aksakhklardu ki çogu kasline sokmuştur. Nitekim Moliere'in ğildir. Herşeye ve herkese itimadımet verilmekte olan sosyoloji ve den, birazı da bilgisizlikten yapıladı verilcn Necator kurdunun yap Çünkü hiç blr gey bizi Münich'te tir. köylü kızlannı idare «tüği alaoakpiyesinin tam ismi Don Juan veya nın sarsıldığı, bir çok imanlarım psıkoloji âlimi Jung'a göre ma'şeri maktadır. Bu gibi nizamsızllklarla Sokak yollannın inşası tığı çeçidli tezahürleri ihtiva edi beynelmilel değerde insanlar huzulîsını atlattığı sahneler me;nurdjr trtanbıı'un halk dUekierınden olan Taştan ziyafettir. yor :1u. Bu msvzuu onlar secmişti. runda böyle bir gece geçirmekten kaybettiği bir sırada, kucağma al Fakat eser edebî kıymetini 5ad'Jce tahteşşuurun içinde insanlığın te nıücadelenin iki yolu vardır: Birinmayüllerini kalıblaştıran ve billur cisi ceza, ikincisi terbiye yolu. Bu O^lara projeksiyonla bu hastalığın daha ziyade onlara tarutamaz ve sokak yollannın ınşa.ı İçin 6 mılyon Don Juan efsanesi Ispanyada ol dıgı zaman kedcrlerini unuttuğu, bu sahnelere medyun değildir. lira «ahsU edilm'jtir. Bu teklıf Şehir laşüran bir takım archetype'ler gibi suclan işleyenlere karşı ceza dünya üzerindeki taksim ve tev sevdiremezdi. tebessümile teselli bulduğu küçük bir Meclisinin yarınkl toplantısında konu duğu kadar Italyada da büyük aMohere, Ispanyolların ve Italyanmevcuddur. İşte Don Juan tipi hiç yoluna gidilmedikçe terbiye yolu ziinı gösteren bir harita, kurdun gulacaktır. lâka ve tecessüs uyandınyor ve varlık, krala olan sevgisinin bir )fa laruı Don Juan'ına hiç benzemiyen * * * bir çıkmazdan ibaret kahr. ÇünKÜ resimlerini, yumurtalanrun resimİstanbuldp.'vi süt ineklerinin Tirso de Molina'nın eseri bir çokdesi olmak üzere Louis ismıni yepyenı bir Don Juan tipi yarat şüphesiz bu archetype'lerden biri çocıık mektebde kendisine öğretileMünich'te kalkınma tamamdır. lerini ve nihayet insanda yapuğı e^ tekabül etmektedir. verdiği oğlu ve ilk çocuğu... İşte mıştır. Mühım olan Ohet şudur ki taklidlere rnevzu teşkil ediyor. Famuayenesi baz». değişiklikleri gösterdim. On Elbette henüz yapılmami} yerler o da doktorlara kurban giden arinsanlığın serkeş tarafını temsil nhı hayatta tamamile aksi yapıldıBir. iki gun evvel toplanan Mikrobi kat bu efsanenin Italyada iki Istibu tip 1 sadece Moliere'in muhayyipek çoktur. Fakat yapma faaliyeti lar bu hastahğı pek az tamyorlar. kadaşının ölümünden iki ay sonra eden, otoriteleri tanımamak, mev ğuıı hergün görerek öğrendiğini yoloji Kongrelinde Ijtanbuldakl bUtürt kamette inkiçaf ettiği görülüyor Alâka ile dinlediler, konferansım o kadar hızh, çalıjma o kadar fez süt ve tereyagların verem mlkroblu ol Bir taraftan kilise ve manastırlarda vefat edivor. Onu da Allah elinden lesi mahsulü değil, bir taraftan on cud nizamlan yıkmak, ferdiyeti unutur ve gördüğünü yapar. yedinci asır Fransız cemıyetinin la ki Almanyanın kısa bir zaman duğu ileri surulmustur. İstanbul Beledan sonra da gerek şiddetli alkışRey avcılığı maksadile yapılan herşeyin fevkinde tutmak istiyen temsil edilen dinl ve ibretli piyes alıyor. Allaha nasıl is>an etmesin?... ları ,gerekse Stepp, Frost gibi ze sonra yaralaruu tamamen sarmış diyesl Veteriner MüdürlüğU tarafından lerde bütün trajik mahiyetini mu Beri taraftan aktör arkadaşları ken muayyen bir lümresinin mümessi bu ruhun Yunan mitolojisindeki müsamahalara artık son vermek ve Belediye Baskanlıgına verilen bir rali, diğer taraftan insanlığın muayvatın mütemmim izahat talebleri olacağına ben inandım. Aynı şeyi disini sıkıştınyorlar. Tiyatronun işPromethee ile, hıristiyanların «Müs belediye yasaklanna ve nizamlarına porda, ajı tatbik edilen 196 lüt ineğinin hafaza ediyor, bir taraftan da koyen bir temayülünün tercümanıdır ve tebrikleri imtihanı güzel atlat pek çok harab olmus olan Manheim 79 unda şüphe hasıl olduğu fakat bu mik bir kisveye bürünerek o de leri iyi gitmiyor. Hasılat kötü. kulaklaruu rif Çocuğu» ile, Nietsche'nin üstün kulak asmıyanların Gerçi çok meşhur olan dilenci sahtığımı gösteriyordu. Bundan oüyuk şehrinde de gördüm. Köprüler, fab ineklerin tciıniK mujyenesinde menıe virde İtalyada inkişaf etmekte olan cekmek lâzınıdır. Yoksa İstanbulun Tartuffe menedildikten sonra elde nesinde Moliere'in bir nevı dinsiz adamı ile ve belki de bugünkü bazı bir huzur ve zevk duydum. Çün rikalar .oteller, hususî evler sür l«rde ifet görülmemiş oldugu. blnaena ve bizim orta oyununda olduğu gibu keşmekesi devam edip gidcr; hazır piyes bulunmadığı için Moliere Ük propagandası yaptığı iddia edi ideolojilerde mevcud temayüllerle kü bunu yaparken vatanıma da atle yeniden yapılıyor veya tamir leyh Mikrobiyoloji Kongresindeki iddi bi irticalı mükâlemelere dayanan önüne geçilemez. kuvvetli karabeti vardır. Jean Racine isminde genc ve ta lebilir. Fakat Moliere muayyen fihizmet ettiğimi zannediyorum. Zi ediliyor. Herkesin burada en iyi aların varid olmadığı blldirilmiştlr. Commedia dell'Arte'nin malı olu nmmamış bir muharririn ilk eseri kirler telkin etmekten ziyade bazı Moliere'in İ. Galib Arcan tarafınZiya Gö'kalp toplantısı ra Türkleri en iyi tanımaları lâzım bildiği ve en çok kullandığı »u iki yor olan bir tıajedisini sahneye koy problemleri ortaya atmakla iktifa dan dilimize büyük bir mükemmeBüyük Türk Müteftkklr ve sairi Zlya gelen Almanların büyük bir ekseri kelimedir: (Marshall plânı). razı olmuştur. Fakat etmiştir. Her halde Don Juan, Mo liyetle tercüme edilmiş olan eseri Cokalpın 26 ncı ölum yıldönümü münaDon Juan mevzuunun Fransaya mağa yeti de sadece kahramanlığımızı, Onlar bu plândan öyle faydala sebetile, Muallimler B;rliğinin Rustera «Thebaîde» trajedisi halk ta liere'in fikir seviyesi itibarile en işte böyle mühim bir beşeri tem pehlivanlarımızı biliyorlar. Medeni nıyor ki bir müddet sonra A Paşa Medresesinde, dün bir lhtlfal yapıl rgeçmesi bu ikinci kanal vasıtasile İBRAHİM SAFİ olmuştur. Gerçi italyada bu mevzu rafından hakikî rağbet görmüyor çok yükseldiği, insanlık içln her üzerine kurulmuş, mevzu bakımınyet ve ilim sahasında hakkınuzdaki manya eski haline gelecektir der mıştır. ve vezneye hasılat getirmiyor. Mo zaman mühim olan bazı meseleleri dan kuvvetli, şekil itibarile orijinal RESİM SERGÎSÎ bilgileri Sultan Hamid zamanına a sem, mubalâğa sanmayınız. Beyaz Merhumun dostları v e hayranları ile üzerine Gibberto, Cicognini gibi liere'in bir hamle yapması, yeni formüle ettiği bir eserdir. Moiiere bir piyestir. Bay Tbrahim Safinin Fransız iddir Bunu suallerinden anlıyonu. eknıek, tavuk ve muz bizden daha kalibahk bir genclik kütleslnln bulun muharrirler tarafından kaleme aKonsoloshanesinde açmıa oldugu Bilhassa yeni nesil hiç bir şey bil bol ve kolay bulunup yenilebiliyor, duğu toplantıda Edebiyat öğretmenl Ali lınmış daha ciddî ve daha edebî Nüzhet, Gökalpın hayatını anlatmıs, ha resim sergisinin bugün sona ere miyoı. Biz bir çok rr.addî, manevî bunî inanıruz. Halbuki buğday da, tıralar nakletmlş. Sılivri Kaymakamı Os piyesler de mevcuddu. Fakat on ceğini sayın halkımıza hatırl%tırız. fedakârlıklar yaparak buralara ge \muz da bizim memlsketimizde çı man Tolga, Ürtisadi ve siyasi fikirlerini yedinci asırda Pariste Marie de lip bu konferansları yapmakla milji kar. ama Almanya bunlan dışan açıkiamıs. nihayet Istenbul Universitesi Medicis tarafından getiriimiş alup, Profesörlerinden Zıyaeddin Fahrl F ı n daiml bir trup halinde yerleşmiş obir vazife yapmış oluyoruz. dan getirir. Allah bize de bugün dıkoglu, Gökalpın lçtimal cepheslai ilim lan, Commedia dell'Arte tarzına leri gösterse demekten başka ne adamı gözüyle be'.irlmiş, sosyolojimizde mensub ttalyan komedyenleri varEkrem Şerifin mevzuu da çok yapsbiürim? bulunduğu yeri göstermistlr. dı. Repertuarlannda bulundurdukToplantıya Gökalptan şiirler okunank lan Don Juan büyük bir seyirci küt son verilmistlr. Rüjtem Paşa Medresesinln Kütüphane lesi celbetmekte ve piyeste uşak rolü sini dünkü toplantıda ancak, bir gaz nün birinci plâna geçirilmiş olması Iâmbasının aydınlatması toplanüyı, ta sebebile, Paris halkıru bol bol gülk!b ed*nler arasında üzünrüyü muclb dürmekte idiler. Işte Italyan koolmuştur. medi sahnesi üzerinde Don Juan mevzuunun gördüğü biiyük rağbet Fransız piyes yazarlânnı da bu mevzuu ele almağa sevketmiş ve + İHAN Şehinşahı Muhamrned Rıza Moliere'den evvel Villiers, RosiPehlevinln doğum yıldönümü münas* mond gibi bazı muharrirler birer Evvelâ rahat bir betile yarın öğleden evvel saat 10 dan Köşe seçiniz. Don Juan yazmışlardı. 12 ye kadar Istanbul İran Baskonsolosu ve ondan sonra Abdol Hossein Meftah Başkonaolosluk Moliere, Don Juan komedisini binasında İran tebaasımn tebriklerini aktör arkadaşlannın tavsiyesi ve kabul edecektir. •• YENİ Alman Baskonsolosu Kamp ısran üzerine yazmıştır. Filhakika * Hovener dün makamında Valiye ilk zi başında bulunduğu tiyatro dahilinyarcti^i yapmıştır. de bir çok sıfatları şahsında bir•• KARADENİZ hattı kış tarifesinde leştiren ,aynı zamanda rejisör, .ik* Ardeşen v e Arkavi iskeleleri servisten tör, müdür ve üstelik de müellif oçıkarılmııtır. nı okuyur.uz. •• «RIZEı silepi yarın Kontinent se lan Moliere, tiyatronun repertuan* Çünkü buşladıktan sonra nı beslemek için yeni yeni mevzuferıne çık»calctır. bitirmeden bırakar.uyacalıs::ıız. * ISKENDERUN iskelesinde birikmiş lar bulmak mecburiyetinde idi. olan yükleri almak üzere bu hatta bir Moliere, Don Juan piyesini az zaşilep tahsis edtlmiştir. manda kaleme aldı ve sahne300 sahife + İNGİLİZ Hing School Kızlar Okukoydu. Fakat aynı mevzu lıınun tesislnin 100 üncü yılı dnlayisile ye muharrirlerin eserlerinde 2,5 lira okulda yapılacak töenp Vali ve Belediye başka Baskanı bir heyet tarafından davet edil zararsız görülmüş iken, Moliere'in miştir. piyesinde, kahramanın sözlerine •k SERGİ ve Spor Sarayında yapılaverilen kuvvetli ifade itibarile, din cak maçlar için hazırlanan talimstname Val lik makemına verilm'.^tir. ve ahlâk namına tehlikeli addedili• 7 KASIM ile 12 kasım arasında yor ve Moliere'in düşmanları iki İ7ci Lider Kursu acılacaktır. Kursa iz hafta k s ' a r kısa bir zaman sonra fMishası 10 kuruşluı ' Hâretmenleri i=tirak edeceklerdir. piveâın temsiüni tatil ettirmeğe .ıKiyt Aa'U AlxiPt> şeraıH III! • 1tlK. mu.a."ak oluyorlar. Bundan sonra Sej elık MUHARREM 14 PERŞEMBE Bir fc.viıK 30d Kr «01. Kr. Don Juan piyesi tiyatro tarihinde Uc ayiık SUO . ıeou pek ender olarak tesadüf edilen net X Aılı a. ııK 1500 • 2900 S viden bir macera geçiriyor. 1673 te 8 Senelik 2800 < 540*1 < ! Molisre'in ölümünden sonra karısı D I K K A 1 Mlle Maliöre kusurlu olduğuna kaGazetemize çonaenten evrak ve yazılaj "v. 1 6.24 11.58 14 53 17.14 13.47 4.45 ni o'rlıığu piyesi düzslttirmeğe ve nttredilsın, edilmesin tade olunma* . E. , 1.09 6 44 »39 1200 1.32 11.30 esere davrin modasına daha uygun n^ni^rflan mouliyct lubuJ edllme 1 t =haberleri Türk tiyaîrosunda yeniden D Münich'de Kaâıköyde bir Türk gecesi ki2 kaçırma temsilî münasebetile Donjuan iddiası * Seyahat Mektublan « EDEB Y AT B A H İS$L E R • f HEM NALINA MIHINA Para ve ceza " : Dr. Kemal Saracoğlu ADİLE Yazan AYDA HAN1MLARA MAHSUS ÇAY SALONU. VE AKŞAM YEMEK SALONLARI, APERETİP SALONLARI. KABARE VE: BİRDEN SONRA.. sı... C Küçük Haberîer J SEVEHLER H AN I ; CÜMKÜRIYET v i • ) 1 I