Katalog

CUMHUBIYET !tk Meclisi Mebusan Reisi 31 Ocak 1950 AUMET RIZA ^HATIRALARL^ j Abdülhamid ile ilk mülâkat ve Meclisi Mebusan Reisliğim Avrupadan avdetimde Cesirmustafapaşadan geçerken, benim İstanbul mebusu intihab edildiğimi tebşir ettiler. İstanbula avdetimde irticam başlarmş clduğunu gördüm. İntihabat esnasmda galeyana gelen rekabet hissi irticaa karışmış id:, gazateler matbuat hürriyetini suiistimal etmeye başlamışlardı. Son bir ay Avrupada bulunduğum esnada gazeteler beni hiır.aye ile maksada hizmet etmeleri lâzım gelirken, Ahmed Rıza ile Nazım Hariciye Nazırları ile görüşüyorlarmış, onlara bu salâhiyeti kim vermiş gibi serzenişlerde buiunanlar olmuş., hizmetimı ve beni itibardan düşürmeğe çalışmışlardı. Meclisi Mebusan açıldı, büro teşekkül etti. Ertesi gün beni re.s yaptılar. İki gün sonra Sadrâzam kâmil Paşa, akşam Meclisten çık tıktan sonra Babıâliye uğrayıp, kendisile görüşmem için bani haber göndermişti. Gittim, tarafı şahaneden bana ulâevveli rütbesile, birinci Osmanî ve Mecidi nişanlarının ihsan buyrulduğunu kemali ehemmiyetle tebşiı e:ti. 3en soğukkanlılığımı muhafaza ederek âzim teşekkürden sonra kabul etmiyeceğimi bildirdiğimde Kâmil Paşa hayret içinde kaldı. Esbabını sordu. Mülkî rüt. belerin kaldırılması taraftarı olduğumu, nişan takmak felsefî meseleğime mugayir bulunduğunu bildirdim. Padişahın af buyur masını rica ettim. «Efendinvz mahzun olacaklardır, kabul etseniz iyi olur» dedi. Ben gene ısrar ettim, ayrıldım Kâmil Paşanın maksadı, Mebusan Riyasetinin mevki ve haysiyetini ulâevveli rütbesi derecesine indirmekti. Üniformayı gıydirip teşrifatta beni ulâevveli sırasma sokmaktı. Sırbistan ve Bulgaristan Kralları İstanbula geldikleri zamac büyüklere nişan verdikleri sırada, benim nişan kabul etmediğnn söylendi. Nişan yerine biri gümüş çerçeve içinde resmini, diğeri bir altın tabaka verrliler. Meclisi Mebusanın açıldığı gün Meclisi Mebusanın ilk açıldığı gün, mebuslar Harbiye Nezaretinde toplanmışlardı. Oradan arabalara ikişer, ikişer binerek alayla Mebusan Dairesine gittr.'şlerdi. Ben arabada Ahmed Nesib Bey le birlikte idim. Yolda halk tarafır.dan çek çok alkışlandım. Hiç kimseye, hattâ Sultan Abdüihamide bile o kadar alkış yapılmadığmı gazeteler yazdılar. Meclisi Mebusanda Padişahın vürudüne intizardan sonra yok!ama yapıldı. Kâtiblerin muame.lesi icra olunacağı sıra bu işe riyaset etmek üzere beni çağırdılar. Çağıran zannedersem Cerr.iyelten bir kaç kişi idi. Diğer mebuslar beni tanımıyoı lardı ve tanımak bile istemiyorlardı. Ben o günü pek mütessir idim. Araba ile gelirken ahalinin bağırışması bana tesir ettiği gib; Meclisin ilk defa böyle mutantan Burette açılması da âsabıma dokunmuş, beni'ağlatmıştı. Sefirler benimle görüşmek üzere Mecliste yanıma geldikler* zaman kendimi tutamıyordurr. Pariste on dokuz sene kavi bir imanla çalıştım, lâkin sâyimin neticesini b:zzat göreceğimden emin. değildim. Buna muvaffak oîmak beni müteessir etmistv Sultan Abdülhamidle ilk mülâkat ve bazı hâtıralar Paristen avdetimden sonra ilk defa Mabeyini Hümayuna azimetimde Hafız Hakkı Bey beraberimde idi. Başkâtib Cevad Beyin odasına gittik. Cevad Bay arzetmeğe gitti. Yanımda rövolver vardı çıkardım, Haf'z Hakkı Beye verdim. Cevad Bey ben hıızura götürdü. Yolda bir takım adamlar dizilmişlerdi. Huzuru Şahanede yalnız kaldım. Hünkâı iltifat etti, beni oturttu, siz: bans yanlış anlattılar dedikten sonra taltifkârane sözler söyledi. Ben de devletin terakki ve teâlisinden başka emelim ve şahsi hiç bir garaz ve ivazım olmadığını ve on dokuz yıl gurbette hep bu fikre hizmet ettiğimi arzettim. Müsaadei hümayunlan olursa Bosna Hersek ve Rumelii Şarkî mesaili hakkında bazı sıyasî rical ile görüşmek ve bazı hususî işlerimi tesviye etmek için gene Avrupaya gideceğimi bildirdim. Çok mu kaîacaksınız buyurdular. Ziyaretirnden memnun olduklarmı tekid ederek alnımdan öptüler ve üzerindeki saati çıkararak elmaslı bir kurşun kalemile bana ihsan buyurdular. Ben elini öperek huzurdan cıktıni. Sultan Hamidin mebuslara verdiği ziyafet Meclısı Mebusanın küşadından bir müddet sonra da Sultan Abdülhamid mebusları saraya taama davet etmişti. Saraydan &rabalar gelerek inebusları Ayasofyadaki daireden alıp Yıldıza götürdü. Sofrada Zatı Şahanenin sağmda Sadrâzam, solunda ben bulunuyordum. Mebuslar at nalı şeklinde oturmuşlardı. Padişah, taam esnasm'da daima benimle konuşmuştu. Bardağıma kendi önündeki sürahiden su doldurmuştu. Taamın sonunda Mebusan namına bir nutuk söyliyerek teşekküratımı bildirdim. Taamdan sonra Padişah odasına çekildi. Mebuslar sigara, kahve içtiler. Sonra memleket memleket dizildiler. Zatı Şahane benimle beraber mebuslarm yanına geldi, ben sırayla mebusları takdim etmeğe başladım. Lâkin bir takım dalkavuklar sabredemediler, kimi Padişahın elini, kimi eteğini öpmek için üzerine hücum ettiler. Adamcağız ürktü, gene odasına çekildi. Ziyafet böyle çirkin bir surette hıtam buldu. =haberleri Cocuğunu öldiirıtıekten sanık ana 16 giiniük yavrunun cesedi kabirden çıkanlarp.'i Morga sevkedildi Savcıhğa yapılan bir îhbara göre,' Rumelihisarında oturan Zehra adında bir kadının 16 günlük yavrusunu bir ihmal neticesi olarak öldürdüğü idîja edilmiştir. Bu müracaat üzerine tahkikata başlanmış, Ruır.elihisarındaki me£arlığa gömülen yavıunun cesedi kabirden çıkarılarak Morsa fevko'unmuştur. Çocuğunu cldürdüâü idcia oiunan kad:n 7abıîaca sorguya çekiİTiiş, 16 günlük yavrusunun ecelüe öldüğünü söy'.emiştir. Hâdise ,Morgun vereceei rapordan sonra anlaşılmış olacaktır. I 1GÖRİTg»LEIt A. ot< * .v. CE L E R Belediyede Demokrasi •^n,«i.^^>^. Yazan • • Demokrasi bilmem ama galiba halk hâkimiyeti demek olacak; eğer öyle ise yiyeceğe, içeceğe, ısıtacak, aydmlatacak ve en gene ve kuvvetli insanların bile yürümekten nefret ettikleri şu çabukluk asrında vatandaşları şehrin bir köşesinden öbür köşesine nakledecek vasıtalara. hasta olduğu zaman gideceği hastanelere, dispanserlere, kafa açlığı h:ssedenlerin okumak için koşacağı kütüphanelere velJıasd oturdüğu ev sahibine vereceği kiraya, belediyeye vereceği vergiye, geçtiği sokağa, vakit bulursa hava alacağı parklara, parası var ise gideceği tiyatro ve sinemalara, lokantalara, kahvelere, hattâ bir çok memleketlerde olduğu gibi şehir çocuklarının okuyacağı ilkmekteblere şehir halkının ekseriyetinin seçtiğı hemşeriler hâkim olmak lâzım gelir. Şehir Meclisi yarın toplanacak İşte böyle büyük, küçük şeŞehir Meclisi yarın Vali ve Belediye hirler ve kasabalarm yalnız o Başkanının bir nutkile şubat devresi şeh.r ve kasabaya aid olan iştoriantılarma başlıyacaktır. Bu toplantıda muhim olarak Belediye ve Özel lerinin o memleketler halkının İdarenin 950 yılı bütçesi konuşulacak. el ne verilmesile demokrasinin tır. Bu bütçe 41.850.000 küsur lira ilk basamağına çıkılır. Bundan o'.arak hazırlanmıştır. Btınlardan başka diğer bir çok teklif ve tutanaklar da dolayı umum millete ve dolayısile devlete aid işlere milli görüşülecektir. adı verildiği ve o işleri gören İstanbul Üsküdar köprüsü üzerine meselâ tstanbulu Anaaoiu yakasına bajhyacak müesseselerin bir köprü inşası için bir İngiliz iirma. Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Mü sının B«Iediyeye müracaat ettiği yazıl diriyeti yazıldığı halde şehre aid mıştı. Bu firma henüz etüdlerini bi işlere bakan dairelerin üzerine tirmeml}tir. Diğer taraftan aynı içj yapmak üzere iki, üç firma daha Be. sadece İstanbul Belediyesi Haseki Hastanesi yazılmak doğru lecHye Başkanına müracaat etmiştir. İstanbul Defterdar muavinliği olur. Bizde bu kademeye, MeşrutiDeğerli maliyecilerimizden tstanbu) MiUî Emlâk Müdürü Emln Fuad Ayla yet ve Cumhuriyet devrinde eİstanbul Defterdar Muavinliğine tayin rişilmiş olduğunu zannetmek edilmiştir. Kendisine yeni vazlfesinde doğru değildir. İstibdad ve Meşbaşarılar dileriz. rutiyet ^levirlerinde payitaht oBaybora şehrimize döndü Tramvay ve Elektrik İdaresi bütçesini lan İstanbul, seçilmiş vatandaştasdik ettirmek ve idareye aid işleri larm idaresinden mahrum kaltakib etmek lizere Ankaraya gitmis mış ve hükumet tarafından veolan Tramvay ve Elektrik Umum Mü yahud iradei seniye ile tayin edürü İbrahim Kemal Baybora. şehrtmi dilmiş bir şehremininin (bele»ze dönmüştür. İdarenin bütçesi henüz (II. Abdülhamid mebuslara Yıl Bakanlıklararası bir heyet tarafından diye reisinin) eline bırakılmış idız Sarayında 31 aralık 1908 per tetkik cdümektedir. di. Nihayet Cumhuriyet devrinde şembe günü akşamı ziyafet ver Mr. Mc. Gee Valiye bir me.'itub İstanbul bu imtiyazda (!) tek mişti. kalmasın diye Ankaraya da bu gönderdi Bu ziyafette en jazla Ahmed Amerika Dış İşleri Bakanhğı Milste. usul teşmil olundu ve vali olan Rıza Beyle vıeşgul oldu. Ye çarı Mr. Mc Gee. Vall ve Belediye zat otomatik olarak belediye mekte sıra tatlıya geld'ğı vakit Başkanı Ord. Prof. Dr. Fahreddin Ke reisi sayıldı. Ankaranm bugün Başkâtib Cevad Bey Padişahın rim Cökaya bir mektub göndererek son yüzlerce milyon liraya malolan 2iyareti sırasında. İstanbulda nutkunu okiidu. Çok alkışlanan hizmet yolunda müşahede ettiği halka mamuriyeti bu birleştirme usugüzel nutkun bilhassa (Saltanatın, dev çalışma ve tedbirlerden çok mütehassis lünün feyzine hamlolundu. Hiç letin ve memleketin nigehbanı olduğunu kaydetmiş ve yeni yıl mü o vakit şehir kendi kendisini ihukuku evvel AZlah sonra m\l nasebetile tebrik ve iyi dlleklerini bil dare etsin denilebilir miydi? O let ve ıVeciisi Mebusanı millet dirmiştir. kadar parayı şehir mümessilleÜniversite sömestr tatili tir) cümîesi büyüfc tezahürata rinin eline kim bırakırdı? istanbul Üniversitesinin bütün fakül İstanbulda ne yapıldı ise tek telerinde sömestr taüline 1 şubat çarII. Abdülhamid bu alkışlara şamba sabahı başlanacak ve 28 şubat elden idare usulile yapıldı kısık bir sesle teşekkür etmiş ve salı günü akşamı nihayete erecektir. demek âdet olmuştu. Sanki bu yerine otururken Ahmed Rıza Bu araüa. sömestr tatili müddetince imarların hepsine İstanbul halBeye (ömrümde bu kadar mesud Üniversitede stıbat de\Tesi imtihanları kının seçecekleri insanlar büyük yapılacaktır. olduğum dakikayı hiç tahattür bir ekseriyetle muhalif idilerŞiir müsabakası etmioyrum) demiiti. di de başlarına bâlâdan göndeİstanbul Üniversitesi Edebiyst FaAhmed Rıza Bey de Padişahın kü:tesi Talebe Cemiyeti tarafından tsr rilen zatlar onların elinden zornutkuna irticalen cevab vermiş, tib ecıi'en şiir müsabakası dün saat la bu kararları almışlardı. Belki ve Mebusan Meclisi Reısinin nut 14 de Eminönü Halkevi salonunda ya göze görünen veya görünmiyen kunu Padişahla beraber mebus pılmıştır. Bu arada. Üniversiteli gene İzorla alınmış kararlar vardı. Fa şairler kendi şiirlerinden nümuneler ! U l " ,, V . 'î. lar ayakta dtnleTnişIerdi) vermisler ve dinleyiciler tarafından sık k a t halkın ekserıyetın:n seçtl; (Arkası var) idareciler ihtimal ki imar yersık alkışlanmışlardır. lerini daha başka türlü sıraya Tatlı, börek, bisküvi imalinde Ekrem Rizenin evinden çalınan koyarlardı, karda kışta halkı ikullanılacak unlar yazılar Ekonomi ve Ticaret Bakanlığının sıtmağı, yanmıyan gazi, akmıEski Rize milletvekiU Ekrem Rizenin yeni bir kararma göre, makama. şeh. yan suyu, çamurdan, pislikten yazmakta olduğu iki eserin müsved riye, biskuvi, hamursuz yufka. börek, ve kalabalıktan geçilmiyen sodeleri evinden çahnmıştır. Yapılan simid, pasta, bakiava ve tulumba tatlısı tahkikat nettcesinde bu yazıların eve gibi hamur tathlarır.ın imalinde yalnız kakları belki daha evvel düşühizmet Için girip çıkan biri tarafından 8486 randımanh un kulanılacaktır. Bu nürlerdi de daha gösterişli meyçalındığı aniaşılmıştır. Suçiu yaka rnaddelerin daha düşük randımanlı danlar geri kalırdı. Belki iktilanarak itirafta bulunmuş, fakat yazı. hububat unlarmdan imali veya düşük sadın demir gibi kuvvetli kaları yaktığım beyan etmiştir. Tahki randımanlı hububat unundan mamul nunlarının gösterdiği yollara gikata devam olur.maktadır. bulunanlarm satışı yasaktır. Ancak 84 dilmedikçe önüne geçilmesi müm 86 randımandan daha düşük randı. Konser tehiri kün olmıyacak yiyecek, giyecek Erenköy Kız Lisesi OkulAile Bir tnardı unlarla I."7 947 tarihine kadar ve mesken pahalılığına çare buyapılmış olan bu marr.uller 15 2 1950 liğinin 4 fubatta Kadıkoy Halkevınde Ama bu işler için tertib ettiği; kanseri.n misaiirlerimizi |; Urihine kadar satılabilecektir. Bu ta lunamazdı. işin daha rahat ettlrmek maksadile gene rihten sonra elde stok kaldığı iddiasüe '.yap:yorum, yapacağız, o Sr.fiye Ayla, Muallâ Yakar. Burhar.ed , satıs müddetinin uzatılması hususunda üzer;ndeyim gibi en yakın zayapıl?cak talebler isaf edilmiyeccktır. d:n Uygun tarafından verilmek "uzere manda bir sabun köpüğü gibi, Marshall plânı hakkında Opera sinemasında aynı saate 9 ?u I sönecek vaidlerde bulunanlar bat perşembe akşamına tehir edılâiği konferans da ortaya çıkmazdı. Fakat bütün ılân olunur. Bordeaux Üniversltesi Prof. Duverger tanmmış Hukuk âiimi prcfesörlerir.den , bunlara mukabıl istanbul nalKi Tehir cdilen konser bugün İktisad Fakültesi dershanesinde şikâyet ettiği zaman hükumet de 1 fubatta Par.galtıda İnci sinasında Ünîversite İküsad Fakultesi Talebe Marshaiı piâm hakkmda çok muhim ] tek : partili zamanında seçilmiş ; m H k i Meclisin intihabım yeCemiyeti tarfından verilmesi kararlaşan bir konferans verecektir. ür.lversiteden sşimdiki Meclisin intihabım veNecmi Rıza konseri havaların müsaa aıdıçıırız malumata göre konferars desizlifii yüziinden 1 mart çarşp.mba gü bugün öğleden ev\'el saat 11 de Merkez niledikten ve serbest bir seçim I binası arkasındaki yeni dershanede ile bir şehir meclisi getirdikten nür" tehir edıimiştir. yapılacaktır. Konferansa arzu edenlerin sonra "ne yapalım, memleketin İngiliz keman virtüozu İda gelebilecegi bildirilmektedir. en münevver şehrisiniz, idareciHandel geliyor Verem aşısı tatbikatı lerinizi siz intihab ettiniz, onlar Londra B. B. C radyosunda sihirli Sağhk ve Sosyal Yardım Müdürlü. bu kadar yapıyorlar; biz karışkeman namüe sık sık konEerlerinl llkokullara zevkle dinlediğmiz aslen Polonyalı olan ğune bağlı sağlık ekipleri. G. verem mayız» der ve rahat ederdi. Her C. gene sanatkâr İda Handel Telâvivcekl giderek öğrencilere B.de devam et neden ise geçen seneye kadar bu açısı tatbikatına konserlçvini müteakıb cnjmüzdeki mişlerdir. Ekipler, dün bundan başka. sinehafta içir.c'î je'Tinvze gelerek 6 şubat ma ve otelleri de tathirata tâbi tuünuş. yola giden, hele yeni seçimin bir kaç yazı ve sözlerimize rağpaj^.rtcsl a' :iı bir re'îital verecektir. larciır. men ismini bile ağza alan olmaBir randevu evi basıldı dı. Nihayet geçen sene Hasan Emniyet Müdürluğü 2 nci Şube me Saka kabinesi Ankara şehrinm murları Beyoğlunda, Tarlabaşında 130 numaralı evde randevuculuk yapıldı rüşdünü isbat ettiğini kabul ve ğını tesbit etmişlerdir. Evvelki gece ona reisini intihab salâhiyeti veburaya bir baskın yapılmış. 130 numa ren kanunu Meclise sevketti. O ralı evi işleten Marika yakalanarak vakit İstanbulu sorduk; vaktm :ıa'"'.:: ıJ.a takibate b?şlar.mıştır. Dahiliye Vekili, o kendine hâs samimî ifadesile İstanbulun hef Küçük Haberler j sablarının İdarei Hususiye ile ka rışık olduğunu ve binaenaleyh • TüîiK fllozoflarından eski EdebiBüyük bir dikkatle hazırlanan bu yıllıkta kadma ve eve aid yat Fakultesi * Reisi Ord. Prof. İsmail bu hesablar ayrılmak için daha en güze! ve enteresan yazıları. lıikâyeleri, elişlerini buîacaks:nız HakKi Izmirlinin ölümünün dördüncü bir kaj ay geçmek lâzım geldiyıldönümü münasebetile 31 ocak salı ğ ni söyledi. Biz de inandık ve TÛRKIYE gı.nü Darüşsafakada bir arraıa toplan sustuk. Sustuk demek şu demek tısı yapılacaktır. YAYINEVİ tır ki demokrasi, demokrasi dii AMERİKAN bandıralı John Thon. son gemisi getirmiş oldugu yardım ye barbar bağırdığımız şu demalzemesini Derincede tahliye etmeğe virde İstanbul gibi memleketin başlamıştır. kültür merkezi diyip durduğu• 2 ŞUBAT 950 persembe günü saat muz milyonluk şehrini bütün 18 de Şişli Halkevınde Prof. Hilmi Ziya şehir ve kasabaların altında ve Bu Perşembe Akşamı Ülken tarafından (Bir milletin kisiligini elde etmesi için ilk çare . Destan ) henüz rüşdünü isbat edip kendi mevzuunda bir konferans verilecektlr. işlerine ıdare edecek bir reis • İSTANBUL Sergi Komitesi, Sana. seçmek kudretinden mahrum olA >n ve Ticaret Odasmda, dün Vali ve duğunu kabul ederek şehri vesaBelediye Reisinin Başkanlığında bir yet altında tutmak olduğunu düSinemalan toplantı yapmıştır. * VALİ dün Tıb Talebe Yurdunu şünmedik. Bugüne kadar işi kur ziyaret etmis Yurdun umumî duruırm calamak hususundaki dikkatsizve talebeye verilen yemekler üzerinde lik kabahatinden bana düşen hisincelemeler yapmıştır. seyi üstü'ne alıyor ve hata et• BELEDİYE mürakıblan dün. 271 müesseseyl kontrol ederek • bunlar tim hata ( = mea culpa) diyodan sekizi hakkında zabıt varakası rum. ile süper film serisini göstermeğe devara edeceklerdir. tar.zim etmişlerdir. Renkli Orijinal Kopyası Son günlerde bu düşüncesizREBİÜLÂHHt 12 SALI ; likten uyanan bir kaç îstanbul SU2AN HAYWORD ROBERT PRESTON milletvekili hesabatın aylardanve Meksikalı Jön Prömye PEDRO A^MENDARİZ beri hâlâ aynlıp ayrılmadığını e a ve ne zaman İstanbulu demokraM n bu ilk merhalesine lâyık ( sinin V. 7.13 12.27 15.06 17.23 18.56 5.31 • görerek belediye reisini kendisiErkeklere hükmeden bir kadın, petrol kuyulanndan fışkıran f E. 1.50 7.04; 9.44 12.00 134 12 08 | nin itihabına müsaade edilecealevlerin aydınlattıği büyük bir aşk t ğını sordular. Çünkü biz artık, 1950 YILLIĞI Cıktı 130 sahife Tarnamen renkli 125 Kuruş SARAY V İr\Xİ E TULSA K A R A A L T I N 1 ı ] ir günde iki deniz ka< zası oldu. Yeni Edirı.l şilepi AngloNorman adaları civarında kayalara bindirerek battı. Kuruçeşme önünde. Füruzan | kömür şilepi de, tipiden demirlemek Bıze dediler ki Ankarayı a zorunda kalan Çorura vapuruı.u yırdık ta ne oldu? Ne olduğunu hasara uğrattı. Bindirme daha şidbilemem. şunu bilirim ki ısrar detii olsaydı belki Çorum da baile üzerinde duruduğumuz halk tardı. idaresinin icabını yaptık. AnkaEdirne, Fuad Zincirkıran heyetiralılar eğer şehirlerini idare enin 1946 da İsveçtcn satın aldığı demiyorlarsa onlara yazıklar oliki eş şilepten biridir. Bu gemiöğrenmiştik ki istenilirse he kim', değil hastabakıcılarını, mü sun? Eğer İstanbul da idare e ler, harbin son yılında Almanlar demiyecek ise ona da yazıklar sablar pek çabuk ayrılır ve ol hendislerini, hekimlerini hattâ hesabına İsveçte yapüırken Almanmazsa vaziyet değiştikten sonra en büyük memurlarını kendi ta olsun. Fakat bu şehirlerin kendi yanın çökmesi üzerine satılığa çıda ayrılabilir. Nitekim Dahil'ye yin etmek salâhiyetini haiz ol lerini idare edebilmek için lâzım şartlar kanunlarla temin olun karılmıştı. Bunlardan birinin inşası Vekili uzun sözün kısasmı söy ması iktiza ettiğini söyliyenler bitmiş olduğu için kısa bir müddet ledi ve 1950 senesinin ilk ayı gel çok idi. Son günlerde İstanbul muyorsa onları bu dört sene içinde temine çalışılmıyan biz sonra gelerek Ödemiş adile devlet meden kanunu Meclise vereceği Halk Partisi azaları da reisin hiç ni bildirdi ve hakikaten sözün olmazsa halk tarafından intihab lere de yazıklar olsun. Şehrinin tonajına katıldı. Trabzon adı verilen halkının elini löteki eşinin inşaatı bir taraftan gede durarak projeyi Meclise ge edilmiş aza arasından seçilmesi idaresine şehir koymasına doğru olan bu ilk ?. İmiji yapan İsveç firmasının, işi ağır tirdi. Projeyi ideal bir belediye yolunda bir teklif gönderdiler. 1 kanunu diye telâkki ettiğimiz Bu sözler ne kadar doğru, ne dım atılırsa yani şehir kendi almasından, diğer taraftan Devlet yoktur. Komisyonda bu ciheti kadar güzel teklifler idi. Bunlara reısini hiç olmazsa kendi seçtiği Denizyolları İdaresinin kayıdazlıele alarak hükumetin ancak be kim hayran olmaz, kim hak ver mümessillerine intihab ettirirse ğından dolayı 2 yıl sürdü ve ancak lediye reisinin merkezî hüku mezdi. Fakat ilk merhale olarak ondan sonra belediyelerin muh 24 kasım 1948 de bayrak çekilebilen met tarafından tayin edilecek İstanbulu diğer şehir ve kasa tariyeti için elbette istenilecek gemi, 6 mart 1949 da limanımıza yerde belediye meclisi tarafın balarımız derecesine eriştirmek bir çok şeyler vardır. Fakat hele gclrfi. Bir müdet sonra da adı dedan ya kendi içlerinden ve hattâ ile kanaat eden bizler düşünü bir kere İstanbullu kendini vata ğiştirilerek Edirne oldu. haricden seçmesini caiz kılan bu yorduk ki bu şehrin bu vaziyette nın en ücra köşesindeki kasaba4500 hamule tonluk ve 13 mil kanun projesinin eksik olduğu geçen her saati demokrasiye mu larla müsavi bir vaziyette gör süratli olan bu gemi 2.826.<)in liraya nu ve reisin halk tarafından u halefet ıçinde geçiyor ve şehrin sün; arzularımız bu kadar mü mal olmuştur. Halbuki eşi Ödemiş mumî rey ile intihab edilmesi ve her penceresi diğer şehirlere ve tevazıdır. Bu s:rf şekli bir terak 1 milyon 800 bin liraya alınmıştı. belediye, varidatına sahib, büt kasabalara biraz küskünlük, b' ki adımıdır d:yecekler, evet öy Bu fark. inşaatın uzaması yüzünden ledir efendilerim. çesine doğrudan doğruya hâ raz gıbta ile bakıyordu. vukua gelen malzeme fiatları artışından ve bazı tadiller yaptırılmaillllllllllllllllllllllllHIİIIIIIIIIIilllllllllllllllllllU sından ileri gelmiştir. Edirne. radarsızhğa kurban gıtmiştir, diyebiliriz. Çünkü o sabah besif bir sis varmış. Bu yeni gemi yaptırılırken radarla teçhiz edilmis olsaydı. çok kuvvetle muhtcmeldir ki kazayı önlemek kabil olurdu. Çoıumun da radarı olsaydı n h tımdan kalktıktan sonra, tipi yüründen Kuruçeşme önünde demirlemeğe lüzum görmeden yoluna devam edip giderdi. Ticaret gemilerimizi. bir an evvel, radarla teçhiz etmemiz lâzımdır. Bir geminin maddi kıymeti ve Muhiddin Üstündağa cevab mürettebat ile yolculann emniyet ve selâmetleri gözönünde tutulursa bir radara verilecek para, hiç mesabesindedir. Çünkü İneiliz radarları 4000 sterlin, Amerikan radarları 30 Ocak tarihli Cumhuriyefte âliniz, ne de sizden sonrakilerden doğru (maalesef benden sonra bir 10.500 dolardır. bendenize hitab eden ve (Şehir Kerhangi birini değil, memleketi tanesi müstesna bütün bu mıntakanalizasyonu) başlıklı yazıyı o mizin ilerlemesine engel olan Dir kalarda yapılan lâğımlar ve füsKar temizleme tenbihine kudum. Herkesçe müsellem olan derdimizi. yani şahsî görüş zaviye septikler gelişi güzel yapılarak tek aldırmıyanlar kibarlık ve nezaketinizin naçiz sinden hareket etmeyi tenkid etmek başına bırakılmış ve mevcud plânşahsiyetim hakkında iltif»tlar şek istedim. Yazınızda: (Sizi bu hük larm tatbikı asla ilüfata p t ü n sabah saat 11 de Vilâyet hilâjak iinde tezahür etmiş olmasından me ve neticeye götüren sebebi tabıî görülmemiştir) nasından Divanyoluna kadar buyuruyorsunuz. duyduğum şükranları sunmak is bilmiyorum) buyuruyorsunuz. Bu (Mevcud plânlann asla iltifata îâ caddenin sol tarafındaki yaya kalterim. Tıbbî mevTulan, volkarizas sebeb çok basit ve gün gibi aşikâr yık görülmemesi) bendenizin ten dırımından yürüyerek geldim. Bu yon yolile Türk okuyuculanna su dır: Artık kanalizasyon işine de kid hedefimdir. Yoksa ne yüksek yaya kaldırımında olan dükkânlanarken muvaffak olduğumu söyle vam edilmemesi .. Bu kadar basit şahsınızm değerli hizmetleri. ne de rın önündeki karlar temizlenmişti. yen bir çok muhterem zevat ara olan bu sebebi sizin yarattığınızı ne eski bir arkadaş olarak ve işlerini Fakat bizim Gazeteciler Cemiyrii sında zatıâlileri gibi çok değerli ve kasıd ne de iddia ediyorum. Sade Rörerek sevdiğim ve sayd'Ş'm sa binasının önünden itibaren karlar mümtaz bir şahsiyetin de bulun ce bir vakıadan bahsediyorum: yın halefinizin eserlerini inkâr ve kaldırılmamıştı. Miliî Eğitim Miiması benim için aynca bir iftihar İstanbul tifolu şehir damgasını ta ya tenkid etmeyi düşünmüş bile dürlücü binası. profesör MazhaT şıyor. Çünkü kanalizasyon ışi, değilim. Ben (plânsızlığm) veya Osmanm evi, Halk Partisi ile köşevesiiesi olmuştur. (Tifo ve turizm) başlıklı maka hangi sebeble olursa olsun, durdu (mevcud plânlann tatbikı asla ilti sindeki cami. Akşam Kız San.at Osizin fata lâyık görülmeyişinin) düşma kulu önlerindeki yaya kaldırımlalem. dikkat buyurulursa yeni Va rulmuştur. Bu durdurmaya limize ithaf edilmiştir. Buna vesıle sebeb olduğunuzu kasdettiğüne za ruyım ve bunu İstanbulun, dünya rını temizlemeğe lüzum görmemiş' olan da kendisinin turizm danışma hib olmuş olacaksımz ki asabî bazı nın başka medenî şehirleri gibi lerdi. kıırulu başkanlığma seçilmiş ol ifadelerle şu satırları yazmışöimz: olamayışımn tek sebebi olarak göGaribdir. halk yaya kaldırımlamasıdır. İstanbulun (tifolu şehir) (Fakat mcmleketimizde mesel ha rüyorum. Yoksa gelmiş geçmiş damgasmı taşımasının utandıncı lini alarak rastgele ve pervasızca bütün beledij'e rcislerinin İstan nnı temizleme tenbihine riayet edi' bir şey ölduğunu kabul buyuraca kullanılan (pidenin yaptığını selen bula faydalı olmak için canla başla yor da. devlet daireleri Evkef ve ğınıza eminlm. Çünkü izahlarmız bozar) sözünün delâlet ettiği uğur çahşüklarına ve bir çok faydalı ban müesscselcr, bu belediye tenbihine yan çİ7İyorlar. Halbuki on» dan da anlaşılacağı üzere İstanbul suz alışkanlığa uyarak halefi (yani işler de yaptıklarma kaniim. şehıinin başında epeyce bir müd benim) tarafımdan bu işin ihmal Kanalizasyon işlerinin nasıl baş larm halka örnek olmaları lâzıra hakkındaki ithamımzda ladığı ve sonra nasıl ve nicjn dur gclmez mi? Belediye, yaya kaldırıdet çalıştığınız zaman siz de bu edilciiği utandıncı şeyi izale lüzumunu duy tamamen ve kat'iyyen yanılmakta duğu hakkında verdiğiniz izahata mındaki karları kaldırmadılar diye muşsunuz. Bu da gayet tabiidir. sınız.) Muhterem Muhiddin Beye çok teşekkür ederim. Böyleîikle Gazeteriler Cemiyetine, MiUî E?iŞimdi sıra ile yazıİErınıza cevab fendi, bahis buyurduğunuz alış bem bendenizi. hem de umumî ef tim Müdürliiğüne. Profesör Ma^har kanhk uğursuz mudur, uğurlu mu kârı . tenvir b u y i n ı u ş oldunuz. Osnıana. Halk Partisins. Evkaf Müvereyim: dur? pek kesüremiyorum. Yalnız Yalnız üç noktayj tekıar temas et dürlüffüne, Akşam Kız Sanat Oku1 (Tifo ve turizm) arasındaki luna nasıl ceza yazsın?! Böyle bir alâka>T kimsenin yadırgamıyacağı kendi kıymetli ifadeleriniz arasm mek istiyorum: şey yapmağa kalkışsa kıyametler m beyan buyuruyorsunuz. Bencic daki iki tabiri almama müsaade 1 Tjfo ile turizm arasmdaki kopar. Bu kıyamct kopmuyor ama niz onun mutlaka yadırganacağun buyurunuz: (Memleketimizde m*. alâkayı gücüm yettiği kadar ve hsr dün o binaların önünden yağmurla söylememiştim. (Belki yadırgayan sel halini alarak) ve (uğursuz alış fırsatta beUrtmek isterim. Çünkü, ıslamış cıvık kardan geçilmiyor, lar olacakür) derniştim. Bunu söy kanhk)... Gene müsaade buyurur istanbula gelen seyyahlara gemibenim gibi herkes. düşmemek için lerken de muhterem okuyucuları ssnız burada biraz durmak lâzım: lerden çıkarken: (Sakın şehirde bir otobüslerin ve otomobillerin fırmın sadece zatıâlileri gibi bilgi ve Eğer bir memleket halkının dilinde şey yiyip içmeyiniz. Tifoya yakalalattığı 7İf<»5İara t^h^mmül ederek kültürü yüksek kimselerden ibaret herhangi bir şey mesel halini =u nırsınız) denildiğini siz de duymuşsunuzdur. Süphesiz bu kasden yolun ortasından yiirüyordu. olmadığını. içlerinde ilk nazarda mış ve (gidenin yaptığını gelen bunu vadırgayanlann bulunabile bozuyor) gibi sbz alışkanlıkları ve garazkârhkla oluyor. Fakat bu ceğini düşünmüştüm. On iki sene varsa bundan o nalkı mesui tut propagandayı kat'î olarak durdurlik neşir hayatımda aldığm bir mağa imkân var mıdır? Birşeyın manın tek çaresi. İstanbulu (tifokîsım mekrublarda. bazan çok basıt darbnr.esel halini aıması için o şe suz şehir) yapmak olduğunu kabul Adalet Sarayı proje müsabakasım şeyleri bile benim kasdettiğimden yin halk efkârında ne kadar derin buyuracağınıza eminim. Turistten kazananların mükâfaü çok başka manada aldıklarıru gö yer etmiş olacağını takdir buyu sarfınazar. bizzat İstanbul halkının Adalet Sarayı proje müsabakasına rüyorum. Hürmet ettiğim bazı rursunuz. Esasen bu yazımda Pa lâğım suyüe sulsnan bostanlarm istirak edip dc, bcynelmileı jüri tarakimselerin alınmıyacağım bilsey risin mi?al olarak alınmış olınast, mahsulünü yiyip hast3İ?nmssı, has fından takdir kezanan mimar ve rnüdim bir iki misal bile arzedebilir vaktile Hausmann tarafından baş talanmasa bile gaita ile mülewe£ hendiilere henüz mükâıatisrı tcvzi edildim. Fakat şimdilik bunu yapma lanılan işlerin adım adım takib e bir şeyi yemesi bile insanı iğren rr.emistir. Mimar ve miıhendisler yenlden Bakanhğa müracaat ederek. haklayışımı mazur görmenizi rica edece dilmek sayesinde bugünkü Parisin direcek kâfi bir sebeb değil midir? rının biran evvel verilmcsinl istemiş. O halde kanalizasyon hakkındaki ğim. Ben okuyucularırrun anlayış meydana gelmiş olmasından ileri gayretlerin durmasına esef edilmez lerdir. sızhğını değil, ber.im anlatma kud geldiğini yazdığımı da bittabi okumi? «Rize» vapurıında kaçakçılık retimin çok yüksek olmadığını ka dunuz. Biz de böyle mi yapıyoruz? yapan bir tayfa yakalandı 2 Turizm davasında yüksek bul errneyi tercih ederim. Memleketimizde ve tahsisan isU Rize vapurunda dün bir kaçakcjık tanbul şehrinde bina. yol vesair her ihtisas iddiasında değilim. fakat D 2 (Aklı eren herkesin bu işte hâdiscsi olmuştur. Gemi miırett€b3bildiğini ve düşündüğünü söyle türlü inşaatm bu şehri güzelleşti iddiada olanlarm (\»ol lâzım. otel tır.dan Remzi Morgul. Rize şilepine bu lâzım) sözlerine bendeniz de: mesinde hattâ yanhş bile olsa bir recek şekilde yapıldığmı ve çizilen tişik olarak rıhtımda bulunan ve güm(Bunların lüzıımunda sizinle be rük muayeiKsi yamlrmş elan Ödemiş zarar gelmiyeceği) kanaatimi izhar plânuı harfiyyen tatbik edildiğini raberim, fakat (tifosuzluk) da iâ şilepine atlarken bir gümrük muhafaza edişimi (şiddetii tezad) olarak te ne zatıâlilerinin, ne de başka bir zım) dediğimden dolayı erbabı :h memuru tarafından yakalanraıştır. lâkki buyurmanız, bazan bir fikrin zatın iddia edebileceğini sanmıyotisas tarafındsn tekfir ve teçail YaıııİRn praırsda. Rcınzi î\Torgülün übenim kasdettiğimden ne kadar rum. Çünkü yazınızın sonlarına edilmek tehlikesile kirşılaşnıakian zerinde 10 altm kr.lem, 23 dolma kabaşka türlü anlaşılabileceğine zatı korkuyorum. Fakat bu korkum ne lem. 6 koîye ve 10 altm k?nlamalı ve taşlı gerdanhk buluıımuşLUr. âlileri tarafından verilmiş yeni Dir Yerinde Bir Teşebbüs kadar büyük olursa olsun, kanaaDiğer tareftan Amerika seferinden, misaldir. Bu tek satirda tezad EeBeyoğlunun büyük mağazala timden vazseememe sebeb olarri'y» dönmüş ol3:ı KUx şilepinir. iaşe işleğil, insicam vardır Muhiddin Beyecakhr. Doğruluğuna tnandığ'.m tir rir.de de yolsuzluk'.ar olduğu hakkınrından birinin, İngiliz lirasının fendi... Çünkü bu satır, (aklı eren düşmesinden istifade ederek, sat fikrin sanhşlığına kani oluncaya da Denizvollarma ihbsr ys.pı'.mışır. herkesin) kelimelerile başlıyor. İdarenin teftiş heyeti hâdiîeye e! koy. tığı malların fiatlarında hatırı kadar sebat edenlerdenim. Zatıâlileri ise.(bilir bilmez konuşmuFtur. Tshkikat d c a m etmektedir. sayılır bir indirme yaptığını 3 Bendeniz Anadoîuda epeyoc maktan) bahis buyuruyorsunuz. memnuniyetle müşahede ettik. çabştım. Bazı valilerimizin beledi Tıb Fakültesi Tal?be Cemiyeti(Aklı eren herkesin) derken tunin teşeklçürü Bu sayede büyük halk kütlesi, yeci. maarifçi, hattâ nadir de o!sa rizm davasını anlayabilenleri kasSaîılık Bakanlığının t^vassutu ve ihtiyacı olan eşyayı makul fiat sıhhiyeci diye şöhre*lermi duydum. Çehir Meclisinin kararile Tıb Fekii'tesi dettiğimi takdir bujoıracağmıza gölarla elde etmek imkânını ka Bazı belediye reislerinin yola. bazı klir.iklerinin bir sraya getirilmesi. Şişli re. bilir bilmez herkesin konuşmazanmıştır. MAYER'in (mevzuu larının parka. bazılarınm da u ve Bakırköyden H?seki >e Cevrahpaşaya sını tervic ettiğimi tahmin buyurbahis müessese) bu teşebbüsünü, elektrik işlerine rr.erakh oldukla nakiounan Çocuk ve Sinir kl'r.ikleriide mamalıydınız. Çünkü (aklı eren) şehrimizin diğer mağazalarının rmı gördüm ve hattâ bu sahalarda ders'erin başlaması mür^sebetile Tıb Fakultesi Talebe Comiyej Sağlık Bacamiasında bilir bilmezin yeri yok örnek ittihaz etmelerini dileriz. muvaffakıyetli ve hayırlı işlerine kanlıgına ve Şohir Itfeclisine birer tur. Kaldı ki aklı eren ve hattâ müde şahid oldum. Fakat belediye re teşekkür telgrafı çekmiştir. tehassis olan veya öyle geçinen zeisi, vali ve millevekili olarak ve vatın yalnız turizm davasında deSinema Sergisi Açılıyor aynca şahsî kıymetinizin bana verğil. başka meselelerde dahi yanhş diği imanla inanıyorum ki bu çeDarfilm Galatasaray fikirler dermeyan edebilecekleri ve şidli (ci) olmalann işlerimizin düedegelmekte oldukları kabili inkâr mensizliğini ifade ettiğine siz de Yeniarşı 32 benim kadar esefle şahidsinizdir. mıdır? Bendeniz gazete sütun•MHMB Hattâ büyük bir devlet plânı yaplarında dermeyan edilecek fikirlermak ihtiyacını hükumetimizin daden ve alelumum fikirlerden korkYARIN hi duyduğunu en salâhiyetli ağızmadığım için böyle yazdım. Fikre lardan işittik. O halde (tifo ve tu364 Sahifelik fikirle mukabele etmek doğru yolu rizm) başlığını taşıyan yazımın, bulmanın en kat'î çaresidir. Kaldı Operatör Emin Beyin halefini ve Nüshası 10 kuruştur ki hakkımda çok teveccüh ve iltihattâ haleflerini tenkid arzusundan Aboneşeraİtİ Turkiye Haric fat buyuran Muhiddin Üstundağın değü, (şucu) veya (bucu) sıfatları için için beni de (bilir bilmez konuşan bir 300 K j . 600 Kft yerine, belediye reislerimizin plâ Bir ayhk adam) saymasına ihtimal dahi ta80U » 1600 • na göre (şehirleri imar edici) ve Üç aylık savvur edemem. 1500 » 2300 • (kanuna göre şehir işlerini kontrol Alü ayUk 2800 . 3 Operatör Emin Beyin eseri5400 • Senelik edici) olduklarmı görmek arzusunni sizin iptal ettiğinizi ne tasrihan, D t K K A r dan doğduğunu lutfen kabul bu Cazetemize gönderilen evrak ve ycsılni ne de ima yolile söylemiş değilim. yurmamzj rica ederek saygüarımı Baylinize şimdiden neırediUln, edilmesin iade olunmat Çünkü ben haleften değil haleflersunarım. ı GAnlardan mesuliyet kabul edilmeı. ayırtıruz: den bahsettim. Bununla ne zaü 1 c U 1 7 M NALINA l l l l l 1 MIHINA Radarsızlığın cezass ADNAN ADIVAR 3 MEMLEKET DAVALARI Gene tifo ve turizm meselesine dair Yazan: Dr. Kemal Saracoğlu CUMHURIYEÎ BÜTÜN DÜNYA YILLIĞI Ç ı k ı y o r!