Katalog

6 Ey!ui 1949 I ö z türkçe davası i Nurullah Atac izahat veriyor Yazan: Nurullah Ataç Nureddin "Şazi Kösemihalin Nurullah Ataç hakkında bir yazısını koymuştuk. Ataç bu yazı münasebetile gazetemize yolladığı mektubda Kösemihale cevab vermektedir. Mektub öz rü.'kçecilerin en müfritlerinden biri olan Nurullah Atacın bu yolu niçin ruttuğunu bize öğretmesi bakımından şayanı dikkatiır. Bu itibarla mektubu neşrediyoruz: =haberleri Washingtoıt sterlin konferansı Kanh bir içki 1 G Ü N Ü N M E V Z U L A R I j HEM NALINA MIHINA Yavuzda güzel bir gece 1 âleni daha! Türk milletindeki cevhere o kadar Ev\elki gece saat 23.30 sularında Dobüyük itimad ve imanım var ki, biı lapdcrtde KUçükziba sokağındaki 2 gün bu hayallerin gerçekleşeceğine numartUı evde kıskançlık ve içki yüinanıyorum. diyeceğini buyuruyor. zünden bir cinayet daha islenmiştir. Bu da düşüncesizüktir. bu da dü Ayten »dındaki bir kadının evinde şünmemektir. Sizin zevksizlik dedi topUnan Muazzez. Servet. tsmail Kasnak ve henüz hüviyetleri tesbit « ^ d i ğiniz de işte bu düşüncesizlikten, mi.ven üç şahıs. bir ağız münakasası bu düşünmemekten doğuyor. üaze neticesinde kavgaya başlamışlar ve telerde, dergilerde ç?kan yazılan, bıçaklarını çekerek. birbirlerine talKavga sonunda Mu şurada burad=ı söylenen sözleri o dırmışlardır. •zzez ve Servet ağır surette yaralankuyun, dinleyin, hemen hepsinde Kvreddin §azi Kösemihale ~mıslardır. Vakanın failleri olan iki bu düşüncesizliğin, bu nesnesizli şahıs, hâdiseyi müteakıb Iki gozüm kardeşim, kaçmışlardır. Bu sahısları yakalamak üzere Cumhuriyet'in 25 ağustoe sayısım ğfn irlerini görürsünüz. da çıkan «Nurullah Ataç ve ede Bırakın zevksizlikle boğuşmayı, Emniyet teskilitı harekete geçmistir. biyatrmız» adh yanmn okudüin. ben de bırakayım, siz de bırakın. Beni anlatmak nereden geldi akh Elimizden gelirse .elimizden geldiği İngiliz filosu İzmire gitti nıza? Yoksa bir yerde konuşulurken kadar bu düşüncesizlikle boğuşaBirknç gündenberi limanımızda mi beni aşırı kötüh'yenler oldu î d o hm, bu memleketin düşünce haya saftr bulunan tngiliz Newcastle kru mu insaf duygunuzu incitti? Ncy tına nesnenin, objet'nin girmesine vazörü ile Surprise fırkateyni dün se! üzümünü ye de bağııu sorma çahşaiım. parlak sözlerle yetinmi İzmire harekel etmislerdir. tngilterederler. Var olun; beni çok sevınd)x yelim, çevTemizdekilere de parlak nin AkdenLz Filosu Başkomutanı Amiral Sir Arthur Power de İzmire gitdinir. Yazınızı okuduktan sonid: czleri birer fikir, birer düşünce ır.iştir. «Demek bu yer yüründe benım de ürünü, mahsulü saymamayı öğreİzmit vapur seferleri bir yararbğun olmuş!» dedim, şön telım. Ama ne yapmalı bunun için? İstanbul İzmit arasında vapur seliim ışıdı. Yalnız bir iki yere ıîo'<u Biz de: «Yüce ulusumuzdaki töze itibaren başlamiîtır. nacağım. Dokunmak, ilişmek de ce öyle büyük bir güvenim, öyle bü ferleri dünden Şchır Hattı vapu«l»rından biri, hergün ğil, söylediklerinizin bir İKi yeri yük bir inanım var ki bir gün bu saat 6,30 da Izmitten hareketle Deşirîizerinde sizinle konuşmak isuyo düşlerin birer gerçek olacağına ina mendere. Karamürsel, Yalova ve Burum. onların daha bir açıklanrr.ası nıyorum. deyip gecelim mi? Bu l i viıkadaya ugradıktan sonra. saat 12.30 na belki yardımı olur. kırdıyı derin bir söz diye karşıla da İstanbuU gelecek; diğeri de ,kBeni pek alıngan, olur olınaz ş<y yacaklar da bulunur hani! Gene de şam saat 17.15 te Köprüden hareketle 23 15 te İzmite gidecektir. Pazar günlere sinirleniverir bir adam c ; ye biz yapmıyalım ö>'le, bizi dilediği leri tzmirten. cumartesi gtınleri İ«tangösteriyorsunuz. Buna bir diyece mize ulaştıracak bir yol aıaştıralım. buidan sefer yapılmıyacaktır. ğim yok. Kişi kendini ne '•»ilsin? Neye varmak istediğimi bilemem Belediyedev taşman daireler Sokrates gibi: «Tanı kendini> de anladınız mı? Dönüp dolaşıp dil Bugünden itibaren Beyoğlur.daki Bemek dile kolay. Tanımak. o mana işine gelmek istiyorum. Benim dil lediye İmar ve Fen Heyeti. Türbedeki da tanımak, düşünceren işidii"; dü işine aşın gitmemi siz de pek hoş Belediye tktisad Müdürlüğü binasına şuncemizle benliğimiz arasında iae görmüyorsunuz, yazınızdan öyle se tasına«aktır. İktisad Müdurlüğile Tefbizi elbette yanıltacak' türlü tüilü ziliyor. Oysa ki ben, düşünceye var üs Heyeti. Veteriner Müdürîüğvı, Türhulyalar vardır. Ama, dogrusunu mak için, bu memleketin düşünce bedeki Esn«f Oduı binasına nakledesöy'iyeyim, ben kendimi iyle gör hayatına nesneyi sokmak için biri ceklerdir. Diger bir kısım daireler de Kumkapı Belediye Tahsil binasına ve müyorum. Ben de, bütün njsnlar cik yolun öztürkçe olduğunu sanı diğer bazı bir.alara taşınacaklardır. gibi. beğenilmek, sevümek tslerim, yorum. Aydınlarımız ne yapıyorPara fonu toplantısına giden bütün yazaılar gibi ben de sozieri lar şimdi? Köklerini, özünü bilmedekgelerimiz min kafalarda bir yankı uyindır dikleri bir takım yabancı kelimeleri Milletlerarası Bank«xıı'n Amerikada mas:nı isterinı. Evet. fimdiye kadar gelişigüael kullanıp gidiybrlar, o beni övenlerin bir kaçına k^dıtn kelimelerde bir büyü olduğunu, o yapılacak para fonu toplantısına işüNasıl kızmıyayım? kalkmıslar, beni kelimeleri sıralamanın ükri doğur rak etmek üzere Maliye BakanUğımızın delegeleri Vedad Yazıcı ile Reşad bende bulunmıyan bir takım mezi maya yeteceğinî sanıyorlar. Keii Aktan. dün NewYork'a hareket etyetler, benim belki de birer ku.vut meleri birer nesne olarak ele aiıp mişlerdir. saydığım meziyetler için, beni hiç incelemei, söz anlamlarını, sonraDerviş Manizade de benzemediğim kimseler arasına dan geçirdikleri değişmeleri araşTıb Fakültesi Birinci Cerrahi Kliniği sokarak övdüler. AnlamamışlaHı tırmak emeğine bir türlü katlansDrçenti Operatör Dr. Derviş Manizade. beni, uluorta lâkırdı ediyorUrdı mıyorlar. Hani yacanlar bir takım lAdsna» vapurile bir ay sürecek bir Beni öyle Svmekle beni de, k«.t>di büyülü sözleri söyleyince tanrıların seyahate çıkmısUr. kendilerini de anlamadıklarıru, »ts göklerden inip kendi aralarına kaCemil Said Barlas nunadıklarını» göstermiş oluyorHr nşıvereceklerini, kendilerine bütün şehrimizde dı. Zaten hiç bir şeyi aniıyacak, dikdiklerini bağışlayıvereceklerini Devlet Bakanı ve Dış İşleri Bakan tanıyacak udamlar değildi onl.r. sanırlar. bizim yazılarımızın çoğu da Vekili Cemil Said Barlas. dün şehriBırakalım bunu da asıl konuşa yabanlarm işte böyle yakarmalanm rrize gelmistir. Cemil Said Bsrlas, cağınuz şeylere gelelira. Benım, andırıj'or. prensip gibi. ideoloji gi yarın tekrar Ankaraya dönecektir. «ömrüm boyunca, şu edebiya'ınnzda bi, estetik, form gibi bir takım lâBatı Almanya ile telefon hüküm süren zevksizlikle :"f.Sm" şu kırdılarla ilolü; o lâkırdiları dügörüşmeleri başladı kartpostal edebiyatı diyebileceğiruz yanlar da gerçekten anladık. bunBatı Berlin ve Batı Almanya ile İssözde ince duygululuk (lentimen larm içinde bir şey var da biz on tanbul arasında telefon görüşmeleri talisme) la kanşık, o en Kötü rra ları" kav'radık sanaraV kendilerinden <5ıinden 1Hbaı«n başlamıstır. Götü?'meler. günün her saatinde olup 3 danasile edcbiyatîa boguşmıış. oîdu geciveriyorlar. kikası 14 lira 14 kuruştur. 3 dakikağumu söylüyorsunuz. Zevksiz'.ik ne Fıkir yazıların da çalğı dinler gi dan fazla tutan görüşme ucretleri dademektir. Nureddin Bey? Eıliyobi dinliyor'.ar. Yazanlara da, oku kika hesabile ahnmaktadır. rum, anlıyorum ne demek isfediğiJaponlar bizden mal almak yanlara da bunu öğretmeye, bunu nizi. Ancak sizin. benim bilmemiz belletmeye çalışalım: Kelimeler biistiyorlar yetmez, açıklamak gerektir. «Zevk. Turkiyeden bakliyat. yağlı tohum ve rer nesnenin adıdır, o adların arçok karanhk, çok karıgık bir kavkasında, o adların öz ardamlarının buna benzer maddeler almak istiyen ramdır (mefhumdur). Deşcartes'm: yardımile asil nesneyi görmek ge Japon tacirlerinin sayısı her gün biraz daha artmakUdır. Bu memleke*Sağduyu dünyanın en iyi payîarektir. asıl nesneye ancak o yolla te ihracat. oldukça güç olduğu icin. şılmış şeyidir» sözü: Herkes sağvanlır. Alamanlarda. Fıransızlarda, Hukumetjmiz Amçrika nezdinde teduyusundan memnundur, 1 iınse Japonya İle ticari İngilizlerde, bizim Avrupalılar de çebbiise geçerek sağduyudan kendisine duj«* payı diğimiz milletlerde nesne neden münasebetlerimizde kolaylıklar sağlanküçümsemez. demekse bu söz daha istenmesi temenni edilmektevar da biz de yok? Onlarda fikir nr.E'inın dir çok zevke yakışır. Aklımızdan, sağadamları yunanca ile. lâtince ile duyumuzdan şüphe ettiğimiz olur Fransızlar bizden bakliyat yetişiyor .yoğuluyor. Kullandıkları da zevkimize söz söyletmeyiz. İ'n alıyorlar kelimelerin birer ses olmakla kalbayağı şiirlerden, en bayağı h;kâTürkiyeden alacağı olan Fransa. bu mayıp bir nesneyi. ya gerçekten yelerden hoîlananlar bile zevk!erialacağına karşılık bizden bakliyat itvar olan, ya zihnimizin yarattığı hal etmeye karar vermiştir. Vasati bir nin ince olduğunu sanırlar. Bir gün bir nesneyi gösterdiğini biliyorlar hcsabla Fransaya olan borcumuza muarkadaşlardan biri. zavallı! öldü git da onun için. Bu memleketin fikir kabil 6 bin ton bakliyat gönderilecekti, arkadaşlarian biri oturmuf, Ahteklifler hayatına nesneyi sokmak için bir tir. Fransız firmalarından med Refiğin bilmem hangi sarkısını tek yol vardır. iki gözüm, bir tek gelmeye başlamı?tır. övüyordu, tüylerim diken diken olTe.knik Üniversitedeki yol vardır: o da aydınlarımızdan du. bunu görünce bana: «Sen edekullandıkları kelimelerin özünü, kökonserler başlıyor biyatta belki çok şeyler biliyorsun künü bilmclerini. araştırmaiarrnı Değerli sanatkâr Necdet Remzi Atak ama, darüma, zevkin yok seninN isîemektir. Bunun için de ya öz ve Ömer Refik Yakkaya. 11 eylül pazar dedi. türkçeye gidersiniz, ya okullarda, günü saat 18 de Teknik Ünlversite \onferans salonunda birer resital verecekZevk çağdan çağa, kişiden kiçiye öyle bir iki okulda değil. bütün lerc'ir. Müsaado edildigi takdirde bu değişen bir şeydir, onu bir ölçü diokullarda lâtince ile yunancayı iyi kcnser, 42 metre kısa dalga üzerinden ye almamız doğru olamaz. «Şu ace öğretirsiniz, Dilimiz bugünkü Teknik Üniversit* radyosile yayınlanadam zevksizlikle boğuşmuştur, 'r.u gibi köklerini bilmediğimiz. şuradan caktır. Davetiyeler Teknik Üniversite adamın zevki incedir> dedik mi, buradan toplanmış bir «takım kçli Talebe Birliğinden temin edilebilir. karşımızdakilerin gerçekten anlıyaGece sarhoş sızıp, melerle kurulmuş bir dil olarak caklan bir söz söylemiş olmalıyız sabaha ölen adam kaldıkça, aydınlarımız: «A! Ben bu O sözü her duyan anladığını sanır. Küçükpazar, Mekteb sokağında 7 kelimeyi beğenmedim .kulağa kaba sanır ya, kendine göre yorar. Bugeliyor! Bende İstanbul çocuğunun numaralı evde oturan Sadık Nam isoun için o zevk sözünü çok kullanmindeki şahıs. ev\elki gece eve sarhoş ince zevki vardır, ivedi gibi, yır gelmis' ve sızaralc yatmıştır. Sabaha maktan sakın:nahyız. Ben ne yapgibi kaba sözler benim ağzıma ya karşı blen Sadık Nam'ı Adalet Dok' nüjim, durmıyalım onun üzerinde. kışmaz!» dcdikçe bu memleketin fi toru İzzet İşcan muayene etmiş V9 bu memlekette ne yaprnak gerekkir hayatına nesne'yi sokamazsımz. Morga kaldırılmasına lünım görmüştir, onu araştııahm. Bırakın, herEvet ,büyük yazarlsrımız içimizin rür. ' kes övünsün zevkile. Bizim bueün ı Tophane hâdisesinin failleri içinden, dışımızın dışından, daha kü edebiyatımızm. yalnız edebiya ! bilmem nelerden dem vururlar. tevkif edildiler tımızın değil. bütün fikir hayatımı ! bunları duyanlar da kendilerinden Tophanede gecen gece vukua gelen a n en büyük kusuru düşünce ek j geçebilir. Ama bunlar. Monsieur buyük sokak kavgasınm zuhunına ve sikîiği. düşünme eksikliğidir. Bi? ' Gide'in dedıği gibi. «karşılıksız bi yedi kişinin yaralarunasına sebebiyet verme suçile Ikinci Sulh Ceza Mahkedüşünmüyoruz, Nureddin Bey, gerrer cektir», fikir denilen şeyi edin mesine verilen on bir sanık. sorguları çekten düşünmüyoruz, düşündüğümek için bunları göstermek yet yapılarak. tevkif edilmiılerdir. müzü saruyoruz, düjündüğümüzü mez. Eskrim antrenörii geldi düşünüyoruz, «cogito^:ogitare>, ifie Eskrim antrenörii olarak İtalyadan o kadar. Yoksa bir nesneyi, bir ko Uzun oldu mektubum, yaşhlığıma davet edilen Vilcenzo, dün öğleden nuyu alıp da onu incelemiyoruz, o i bağışlaym. artık çenem düştü. Göz sonra Ingiliz Havayolları uçağile sehnun üzerinde düşünmüyoruz. Bu I lerinizden öperim. rimize gelmistir. nun içindir ki. nereden, neden açıSinyor Vilcenzo Torfltano, dün aksam Ankaraya gitmistir. ürsa açılsın, biz hemen bir taluın j Taksinin çarpüğı çocuk öldü parlak, «güzel» sözler söylemeğe! Evvelki gece saat 22.30 da 8 yaşınKüçük Haberler kalkıyoruz, bununla yetiniyoruz | daki Sami Öztürk adında bir çocuk, Karşımızdakini şöyle oturaklı, do batasile birlikte Fatihteki Madalyon • ESKI Roma Elçisi Cemal Hüsnü kunakh bir sözle susturmağı dü sineması onünden geçerken. şoför Caşünüyoruz. İşte bu düşünmek de fer Sânmezin idaretindeki 1848 plâka Taray, dün Brüksele gitmiştir. Cemal Hüsnü, gidiş sebebini gazetecilere söyğildir. düşünmemenin ta kendisidir. sayılı taksinin çarpmasUe »ğır surette lemek istememistir. yaralanmıştır. Haseki hastanesine kalBir örnek göstereyim: bir gün ço dırılan Sami. hastanede ölmüştür. Ya• DEVLET Denizyolları seferlerinde cuk edebiyatı üzerine bir yazı yaz kalanan şoför Cafer hakkında tahki 1 ekimden itibaren yerü kış tarifesi tatbik edilecektir. mış, arada Fransız yazarlanndan kata başİBnıhnıştır. • KADIKÖY araba vapuru iskeleMarcel Aym^'nin de bir sözünü ansinin inşaatı, eylul ayınm sonunda mıştım, biri benim dediklerimi oebitmiş olacaktır. ğenmemiş, kı^mış: «Biz Atatürk ço• TÜRKİYE Avusturya ticaret cukları Marcel A>me'den öğüd aiave ödeme anlaşmasının esaslarını gösteren liste dün, Bölge Ticaret Müdvircak değiliz!» ^ye çattı bana. Bir lügüne gelmistir. Bu li»te, uzun zadelikanhydı bunu scyliyen, tanınmandanberi beklenmekteydi. mış değildir. adını ben bile unut• C. H. P. Şi}U Merkez Ocağı Başttım. Zevksizlik miydi. sadece zevkBu emsalsiz kadm mecmuasınm kanhğmdan: Partimiz Işlerine aid bir «dzfik miydi o adamm yaptığı? Ha 3 ncı sayısı bir çok örnek ve ne hususun görüşülmesi icab etmiştir. Yalnız Ocağımızda kayıdlı üyelerimiyır, düşünce^'^likti, düşünmekten, fis yazılarla çıktı. zin 10 «ylul cumarteti günü saat 17 de bir nesneyi, "MT konu>*u ele alıp onu behenıehall Ocak Merkezini tefrifleri 35Krş. jrıc3İemekten l.Eçınmaktı. Yalnız o rica olunur. mudur böyle yapan? Hayır. Tanın Çıkaran: ARİF BOLAT Kitabevi mış, değerli bir bilim eridir dij'e ZİLKADE**13 SALI j •dı saygıyla nnılan bırinin bir yazısım okuyııium çeçenlerde, çok zor, çok karışık bir işin yapılmasını i * pek kolaymış. pek basitmiş gibi b >> göstermeğe çalışt.ktan sonra: «t! V. 1 632 13 12 16.50 1935 21.11 4.48 nasü gerçekleştirelim bu işi?» diye 110.56 5.37 | 9.15,12.00 1.35 9.12 E. bir soran olursa: «Benim büyüi • • öksürüğü keser. Sterlin sahasını içine düştüğü güç durumdan kurtarmak için 27 ağustos tinberi Waahington'da üç memleket arasında konuşmalar başlamıştır. Bu hazırlayıcı teknik konuşmalara İngiliz, Amerikan, Kanada iktisad uzmanlan iştirak ediyor. Esaslar hazırlanıp bittikten sonra sıra iktisad politikası müzakerele rine gelecek, masa başına maliye nazırları oturacaklardır. Bu müzakereler 7 eylulde başlayacaktır. Toplantınm başlıca gündemi, sterlin ve dolar sahaları arasmdaki ger' ginlik, bu yüıden tıkanan ticaret buhran geçiren İngiliz ticaret mu vazenesi ve normal hale dönmek için alınacak tedblrlerdir. Dünya bu toplantılara büyük ehemmiyet veriyor. İngilterenin umumi tediye muvazenesi içinde hususî bir kısım olan dolar tediye muvazenesi tehlikeli surette açılmışür. Bu hal İngiliz parasının dolar paritesi üstüne şiddetle yükleniyor. ingiliz iktisadım tazyik ediyor. Ateş saçağı sarmadan tehükeyi durdurmak ve dünya iktisadınm gelişmesine engel olan bu hale bir son vermek için, dolar ve sterlin sahalarının bellibaşlı memleketleri arasın da bir konferans akdine karar verildikten so.ira. ilk mesele olaraK karşıya konferansın tarihini tesbit etmek meselesi çıkmıştır. Bu tarih öyle düşünülmüştür ki, 13 eylulde gene Washington'da başlayacak Broton Woods Banka ve Sandığımn yıllık içümaından biraz evvel ,olsun. ^ H *^^* Dı*. N. A. Yazan: yor ki, İngilizler kendi sosyalist rejimlerinden fayda görmüş iseler, ortaya mutlaka bir tenkid atmak lâzım geldiği takdirde, bu tenkidi sosyalizm ve liberalizm rtrasındaki yüzyülık çekişmeyi tazelemek suretile yapmaktan başka çare kalmamış demek oluyor. İngilterede sosyalizm. Amerikada liberalizm olduğunu ileri süren bazı ingilizler bunu böyle izah etmeği uygun görüyorlar. r J DİSİ KUŞ r TURAL J I ı avuzdaki iuare çok güzel oldu. Tarihî muharebe kruvazöıümüzün kıç güvertesi o kadar güzel ve zevkle süslenmişti ki biz Türkler değil, İngiliz denizcileri de hayran oldular. Bütün ucaksavar toplann ağızlarına birer kuvvetli ampul takılmıştı. Bunlar sanki her an ateş püskürüyor gibi>diler. 28 lik kıç alt taretinin iki yanuıa, saıı ve siyaha boyanmış iki tane 28 lik zırh delici mermi ile buulann parıl parıl yanan pirinc hartuçları konuhnuş. bunların üzerlerine misafir İngiliz gemilerile ,1'dvuz mürettebatımn kasket kordelâları sarılmıştı. Büfeııin ortasına çiçeklerden yapılmış müzakerelere Türk İngiliz bayrakları arasında, İngiliz kruvazörü Newcastle"in şekerden bir maKeti .bunun altına da nefis bir levrek balığı uzatılmışti. İngiliz Amiralı ile sayın Büyük Elçiye, Newcastle'in maketi altındakı balık bir denizallıyı temsil ediyor. Fakat merak etmeyiniz, şimdi Türkİngiliz denizcileri elbirliğile bu denizaltıya hücum ederek onu midelerine indireceklerdir; dedim. Washington sterlin toplantılarının Geç vakte kadar. hakikaten çok sırf malî ve iküsadî bahisler üzerinsamimi bir hava içinde devam eden de yürümesi iktiza ediyordu. Fakat. suarede misafir İngiliz denizcileribu görüşmelere verilen hususî önenin İstanbuldaki son geceleri pek min derecesi ;undan da belJi oluyoı güzel geçti. Dostlarımız, bu güzel ki, görüşmel;ri idare edecek maliye mehtablı geceyi ve Türk denizcilenazırlanna dış işleri nazırları da rile eşlerinin nazik misafirpcrverrefakat ediyorlar. Bundan, işin biı liğini kolay kolay unutamıyacaklarde diplomatik tarafı olduğu anlaşı dır. Donanma Komutam Amiral lıyor. Sadık AUıncanla bütün arkadaş.aDünya nüfusunun dörtte biri rını hakîkaten pek güzel olan bu Eterlin sahasında yaşamaktadır. Ge suareden dolayı tebrik ederim. ne dünya nüfusunun beşte biri Ankaraya hareket etmiştir. 27 araGene Amasyada verilen ve Er1 nna izin verilmiyecektir. sterlin tesirinle olan memleketler Bir müjde! zuı umda onaylanan tarihi karara [ 5 Osmanh hükumeti dıştan bir lık 1919 da Ankaraya varan bu milli dir. Şu hale göre, sterlin ve dolar göre, Sıvas Kongresi hazırlıkları tecavüze uğradığı takdirde hilâfet heyet, 23 nisan 1920 de Kamutayın V^avuzda kuUk misafiri olduğum sahaları arasmdaki bir tartışma, çaaçümasını sağlamış ,o da Cumhukonuşmjlar iiasında Türk dotışma veyahud da çarpışmanın dün başlamıstır. Uzak, yakın yurdun makamı, saltanat, vatan ve millet riyeti doğurmuştur. Sıvas kongre nanmasını ilgilc.ıdiren iyi bir haber ya iktisadına yapacağı akisleri tah her taraündan delegeler Sıva^a sorumJuluğunu tekeffül eden tedbir sinin 30 uncu yıldönümü yurd ve • duydum. Ba müjdeyi. donanmamımin etmek güş olmasa gerektir. In gelmektedirler. Bu iş için, Sıvas ve kararlar almmıştır. zin ku\rvetlenmesini can ve gönül6 İtilâf devletlerile imzalanan milletimize kutlu olsun. giliz seçimlerüıin yaklaşmış olması Müdafaai Hukuk E>erneğince Şe4 eylul, ne bir şehrin kurtuluş den isteyen halkımıza. heıkestçn da ayrıca düşünülecek olursa. ster keroğlu İsmail Efendinin evi misa 30 ekim 1918 mütarekenamesi içinlin sahasırun ıktisadi çökmesi gibi fir murahhaslara aynlmıştır. Ger de kalan, harsi ve medeni üstün günü. ne de milli bir bayramm ta önce vermekten kendimi alamıyovahim bir hâdisenin bu seçimlere» çek ve hamiyetli bir vatansever lüğü halkımıza aid bulunan, mülkî rihidir. O, bütün bir milletin hürri rum. Amerikan Kongresinde yeni kayapabileceği baskı kolayca tasav olan İsmail Efendi, (28) kongre de birliğimizin taksimi teorisini redle; yet ve istiklâl uğrunda, ayakiandıvura sığabilir. Ne denirse densin, legesini evinde ağırlamaktadır. Tam bu topraklar üzerindeki hukukî, ğı günlerin kaj'.Ti larını taşıyan, a bul edilen a ^ e r i yardım tah'isatından bu senc Türkiyeye ve bu vaziyetin bu ciddiiiği karşısında, 32 gün bu ev, kongre üyelerine açık tarihî, ırkî, dinî ve coğrafi hakları zimli bir harflcetin ifadesidir. mıza riayet edilmesine. bu suretl tngiliz Maliye Nazırı Sir Cripps'in bulundurulmuştur. Bu büyük, bu milli davada Sıva arada Türk donanmasına ayrılan Bu hazırlıklar yapıldıktan ve bü hak ve adalete dayanan kaıarla sın payı, sad;ce bu harekete sahne hisse ile bize. iki tane denizaltı iki ay İsviçre tatilini araya almak verilmcM k m ı la/ştınlmıştır. Bu euretile. sterlin konuşmp'Rrını İn tün delegeler Sıvasa geldikten sonra bekleriz. olmaktan ibaretür. 7 Milletimiz çağnaş medeni gemiler. mndcrn denizaltılara kogiltere hesabına en uygun olarak 2 eylul 1919 günü, Sıvas halkının Eğer bugünkü mutlu varlığımızın tesbit ettirebilmiş olmasıra dikkatc yedisinden yetmişüıe kadar Erzu yeti tebcil etmekte olup, millet v kısa bir tarihini çiznıek icab eder^fc. lâyık bir başarı saymamak müm rum şosesi üzerinde yaptığı bir kar memleketimizin içte ve dışta istik cdilecck ve suahı süralleri yüksek şılama töreni ile, Atatürk Sıvasa lâlini tanımak ve altmcı mad 4 Eylul inkılâb hareketlerimizin olacaktır. kün olamamaktadır. geliyor ve doğru Kongrenin toplan dede zikredilen topraklarımıza ri bel kemiğini teşkil e'der. Bu bakımBu müjdeyi verdikten sonra, ması için hazırlanan tarihî lise bi ayetkâr olmak şartile, herhangi dan tarihi, Anadolumuzun kurulu Türk donanmasının takviyesioi ıs*** şile başlıyan Sıvas, milli mücadelenasına iniyorlar. devletin fennî. sınaî, iküsadî yar İngilterenin iktisad güçlüklerine deki bu rolile şüphesiz ki bir in rarla isteyen bir muharrir sıfatile Sıvas, o günlerde bütün dünya dımlarıru memnunlukla karşılar teşekkür etmeyi biraz daha yasmdan nüfus etmek kılâb şehridir. Her yıl bu mu,tlu dost Amcrikjya nın dikkatini üstüne çeken bir şe Hak ve adalete dayanan bir barışı istenirse, bazı chemmiyetli deinccgünün yıldönümünde Sıvaslılar. vazife bilirim. hirdir. Adı dillere destandır. Cad da insanhğın sulh ve sükunu adına Daha başka iyi haberler de duyleri hatırlamak icab edecektir. İngeçmiş yıllarm o müstesna heyecadelerinde her gün yabancı simalarla tezelden dileriz. dum ama. henüz tamamile gerçekgiliz Maliye Nazırı Sir Cripps bir nını >Tirekler'nde birer defa daha karşılaşılıyor; milli bir ihtilâl ha8 Milleümizin kendi mukad leşmemiş oldukları için, şiaıdilik resmî demecinue şöyle demiitır duyar ve bahtiyar olurlar... vası içinde heyecanlı anlar geçiri deratını, gene kendi elile temini bunları yazmıyorum. İngilterenin bugünkü güçlüklerinın Birinci Dünya Savaşından mağyoruz Kongre 4 eylul 1919 günü için millî meclisin derhal toplan başlıca sebebi Amerika iktisadmın saat 14 te ve Atatürkün tarihî bir ması, millet ve memleket hakları lub çıkınca. galib devletler tarafmgerilemesidir. Fakat. Amerikalılaı nutuklarile açılmıstır. 11 eylul 1919 nın bu meclisin murakabesine arzı dan memleketimiz yer yer işgale bu görüşü kabul etmiyorlar. Onîabaşlanmıştı. Bu acı durum karjıda biten ve 12 eylulde bütün Sıvas mecburidir. ra göre de, İngilterenin güç duruhalkının da huzurile açık bir otu 9 Vatan ve miletimizin uğra sında zamanın âciz hükumeti ve Haydarpaşalılann toplantısı mu. sadece, İngilteıede iktisadın Haydarpaça Lisesinden Yetişenler Cerumda bulunularak ,bir çok nudığı felâ'ketler karşısında. meydana saltanatından başka bir şeyi düşüntahdidli yürütülmesi do1 • = iyi tuklardan sonra, yurd ve millet getirdiği bütün teşekküller (Ana miyen padişahı, kurtuluşu bir bü miyeti 9 eylul cuma günü saa*. 20 30 dan idare edilmemesinden ileri gelmekyolunda en gerçek kararları vermiş dolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk yük devletin himayesine sığınmak 24 e kadar olnısk uzere Liman Lokanlasında bir aiie yemegi tertiblemişlertedir. olan Kongre son bulmu?tur. Cemiyeti) adı altında birleştirilmiş ta arıyordu. dir. Bütün Haydarpaşahlar bu gece ai'.eBundan iki sy önce Amerika MaYı.nız bu düşünceye kulakları lerile blrlikte bu toplantıya iştirak edeKongre, bir öilekçe ile hazırla tir. Bu kurum her türlü particilik liye Nazırı Snyder bir Avrupa turoereyan ve ihtiraslarmdan uzak kapah Türk halkı, yer yer ayak cekler. Sıvas nesine çıktı. O sırada İngiliz Ma makamına vermiş ve seçilen he olup; bütün vatandaşlar bu kuru lanmak suretile işgal kuvvetlerinin iiye Nazırile de temas etti. Şimdi yeti temsiliyenin durumunu bu on mun tabii üyeleridir. dirliğini kaçırmağa böşlamıştı. Bu olmak üzere hareket eder. açıklandığına göre, bu temasta ju maddelik beyannamede belirtmiş10 Anadalu ve Rumeli Müda nu gören ve sezen Atatürk, ordu işte bu tarihî karar, millî mücaİngiliz iddiası azerine görüşülmüş ir. Kısaca bu beyannamenin ihtiva faai Hukuk Cemiyetinin 4 eylul müfettişliği jıfatile İstanbuldan aydelenin ana formülüdür. Atatürk tür: İngiltere Amerikadan mal ala ettiği hükümleri de açıklayahm: 1919 da Sıvas şehrinde toplanan ge rılmajn bulunmaz bir fırsat bildi ve ihtilâlinin ruhbnu ifade etmshtebilmek için lolara sahib olmalıdır 1 Osmanlı devletile itilâf dev nel kongresi kudsal maksadlarımız meşakkatli bir yolculuktan sonra dir. Yapacağı işleri böyleee p'ânFakat, sterlin sahasına yeter mık etl.eri ar.asında imzalanan 30 eki.n ve genel teşkilâtı idare için bir 1919 ytlının 19 msyıs sabahı Sam ı laştırdıktan sonra, 26 haziran ssbatarda dolar dökülmezse. İngiltere 1918 mütarekenamesi tarihindeki, (heyeti temsiliye) seçmiştir. Köysuna ayak bastı. Bir hafta kadar ! hı ve gizlice Tokada hareket edsr.Amerikadan mal alamaz. Bu hal sınırlarımız içinde kalan topraklar, lerden, vilâyet merkezlerine kadar burada kaldıktan sonra Havzaya j ler. O geceyi de orada geçirerek 27 böyle devam ettikçe de, dünyanın bölünmez bir bütündür. L'stünde millî teşkilfitımız takviye ve tevhid geçti. 25 mayıstan 12 hazirana kadar | haziran sabahı Sıvasa mütevecdbirbirine sırtını çevirmiş. sterlin ve yaşayan halk ise birbirlerinin hak olunmuştur. burada kaldı. Artık ihtilâl hareketi hen yola çıkarlar. dolar sahalarına parçalanmasının arma riayetkâr öz kardeştirler. Ama^aya j 2 7 İşte Sıvas Vilâyet makamına. u başlarmş bulunuyordu önüne geçilemez Bu görüşü o za2 Osmanlı camiasmın tama mumî kongre heyetihin sunduğu geldıg. zaman kafasında planlaşan k ı n m i ç t e coşkun bir man Amerika Maliye Nazırına telmı ve milli istiklâlimizin temini, beyanname özet olarak bu düçün ışler. tasavvurdan füle çıkmışu. törenile Sıvasa gelir ve o gect/i ı e kin etmek miknkun olamamıştır. hilâfet ve saltanatm korunması için, celeri ihtiva etmektedir. Seçilen 21/22 haziran gecesi Amasyanın Sıvasta geçirip bir bayram günü, Nazır İngiltereden aynhr ayrjl millî kuvvetler, milli iradeyj hâkim heyeti temsiliye aralık 'ayının küçük bir idare lâmbasile aydınla 28 haziran sabahı Erzuruma gitmek maz, tertibine müsaraat olunan im kılacaktır. sonlarına kadar Sıvasta kalmış ve nan, gene kü,'ük bir odasında şu üzere Sıvastan aynlırlar. paratorluk Maliye Nazırları kon3 Memleketin herhangi bir inkılâb tarihimizi dolduran çok tarihî karara vanldı: Doğu ilbrinin Erzurumda yapaferansmda durum bütün çıplaklıği parçasına yapılacak tecavüz, Aydın, büyük hizmetlerde bulunmuştur 1 Vatanın temamiyeti, mllietin cağı 10 temmuz kongresi, yollarm le ortaya atılmıştır. Fakat, bundan Manisa, Balıkesir cephelerinde ol Bu arada (İradei Milliye) gazete istiklâli tehlikcdedir. bozukluğu, taşıtlarıri iptidailiği yü5u beklenmedik netice çıkmıştır: duğu gibi, bütün memleket halkının sile de bütün yurda ve dünyaya 2 Hükumeti merkeziye denah zünden ve kongre murahhasUrının Sterlin sahası dolar gahasından it müdafaa ve mukavemetile karşıla millî maksadı aydınlatan yayında de ettiği mesuliyetin icabatını ifa Erzuruma geç varmalarından ötürü halâtını yüzde 25 daraltacaktır. nacaktır. * bulunulmuştur. Bu itibarla millî edememektedir. 23 temmuz 1919 da toplanabiUr. Iki taraf ortadaki buhranın sebebi4 Ötedenberi aramızda yasa tarihimizin ilk gazetesi (İradei 3 Milletin istiklâlini, gene mil14 gün devam eden bu *oplantı, ni birbirine atmakta ısrar ettikçe, an gayrimüslim vatandaşların hu Milliye) dir. letin azmü kararı kurtaracaktır. Amasya kararmın birinci bölümünü ingiltere için yapılacak en kolay 4 Milletin hal ve vaz'ını derpiş başarı ile sonuclandırır. Atatürk Aralık ayının son günlerinde, başey de bundan başka olamazdı. Fa kukî hakları tanınmakta olduğunkat, bunun /nuvakkat bir müddet dan. bunun dışında herhangi bir tı Anadoluya ve İstanbula yakınlığı etmek ve sads^i hukukunu cihana devlet hizmetinden çıkmış. vstanın süreceği tabiidir. Çünkü, ingiltere mtiyaz ve sasyal nizamı bozmala münasebetile Heyeti Temsiliye. işittirmek için her türlü tesir ve ve milletin mukadderatını büıün murakabeden âzâde bir heyeti mil ağırlığjle omuzlarına almıştır. O zjAmerika malıoa karşı perhizkârhliyenin vücudü elzemdir. tık saray hükumetince asi ve müsğını, hele şu harb sonu yıllarında. Bütün Dünya iş adamlarınm hayran olduğu meşhur Anadolunun bilvücuh en tafi bir general, asil Türk ra.lletinuzun müddet devam ettiremez. emin mahalli olan Sıvasta millî bir ce ise, kendini yurd ve rnülct hizBu münasebetle, bu işin son zakongrenin serian inikadı takarrür metine vermiş (millî bir kahrantn), . manda aldığı garib bir tahavvüle etmiştir. hem de Tanrı tarafmdan Türk rr>ildokunmadan geçemiyeceğiz. Sir 6 Bunun için tekmil vilâyet letinir. başına gönderilmiş bir kurripps'in ağzile ilân ediliyor Ki. erin her üvasından milletin itirna tuluş yalvacıdır. harbden spnra kalkınmaya başlayan dına mazhar üç murahhasın sürati harb memleketleri arasında, İngimümkünc ile yetişmek üzere heere en çok terakki etmiş olan men yola çıkarılması icab etmektememlekettir. Gerçekten de, bu m "•dir. saidce durumu teknik mesnedler Nüshası 10 kuruştur 7 Her ihümale karşı keyfiyetin üzerinden okumak mümkün olmakTürkiye Haric bir sırrı milli halinde tutulması ve Abone şeraiti tadır. Milletlsrarası mukayeseli >smurahhasların lüzum görülen mahal tatistiklerde ve bizzat Marshall te^300 Kr. 600 Krlerde seyahatlerinin mütenekkiren Biı ayhk Üç aylık 800 1600 > kilâtınm yayınlarında da bu görü.crası lâzımdır. Altı aylık 1500 » 2900 > lüyor. Hal böyle iken, Amerikada 8 Vilâyatı Şarkiye namına 10 Senelik ?800 • 5400 > hâlâ İngilterenin dolar buhranı, D I K K A T ESERİ ÇIKTI. Camegie'nin bu eseri bütün dünyada kapış edil B temmuzda Erzurumda bir kongre tatbik edilen darlık rejimine atfomiştir. Siz de her işinizde dev adımlarla yükselmek isterseniz • inikad edecektir. Mezkur tarihe ka Cazetemize gönderilen emak ve gazUar unmaktadır. nejredilsin, edilmesin iada olunmez mutlaka bu kitabı okuyunuz. Piatı 250 kuruş. I dar vilâyatı saire murahhasları da Bir bakıma oundan §u anlaşüıtlanlardan mesuUyet kabul ediimez. BAFEI ZAIMLEB YAYINEVİ. Aukara Cad. 66 İst. ^ I H İ ıvas ictimai umumiyesine' dahil İngilizlerin üzerinde ehemmiyetle durduklan bir nokta da şudur: Bu sütunlarda rvvelce de temas edildiği gibi, İngilterenin Amerikaya ihracatı, tekmil sterlin blokunun Amerikaya ihracatınm dörtte birinden biraz fazladır. Sterlin blokunun geri kaian kısmı Amerikaya bilhassa ham madde ihrac eder. bu ihracattan da =n emin dolarlaruu toplar. Ötedenberi bu böyle iken. bu ham maddeisrden kaiay, kauçuk gibi bazılarınm fiatlan, Amerikada talebin azalmasmdan düşmüştür. Sir Cripps'in görüşüne göre, Amerika konjonktüıünde bir gerilemc olmasaydı. bu fiatlar düşmiyecek. sterlin sahasırun dolar toplama kabiliyeti bugünkü gibi azalmıyacaktı. Gerçekten. Amerika iş âleminde bir gerileme vardır. Son rakamlar gösteriyor ki, Amerikada işsiz kalan işçi sayısı 4 milyona yaklaşmışİngiliz neşriyatı şimdiden, Ame dolar davasını yeni Tarihin bu surette tesbitinde amil tır. Halbuki, geçen yıl bu aytia işrikalılar sterHn sahasında yetişen aktaracaklardır. olan İngilizler şunu umuyorlar: Şayed sterlin dolar konuşmalarında ıııııınıııınııııııınıtııııııııtııtıııtıııınııııııııııııı kaybederlerse, durumu olduğu gibi takib edecek konferansa intikal ettirerek davalarıru orada yürütmeğe devam edebi'sinler. Buna bilhassa şundan dolayı da lüzum görülmüştür: Paris M^rshall yardımları müzakerelerinde İngilizler beklediklerini alamamışlardır. kıymetli ham maddeleri askerî stok olarak alabilirler diyor. Sterlin sahasının geri kalmış memleketlerine Truman'ın dördüucü nokta yardımının yapılabileceğini, İngilterenin de kendi cephesinden isühsalisizlik bir buçuk milyondan ibaret ni organize ederek ihracaünı arttırabileceğini gene bu neşriyat hatırti. Madalyanm ters tarafına da ba latmak istemektedir. Fakat, bu gibi kılacak olursa, İngilterede istihsalin tedbirlerin söylemesi kolay, alıngittikçe pahahlaşuğım tesbit etmek ması güç olduğu da muhakkaktır. mümkündür. İngilterede, sosyalist Eğer tartışmalar rejim mevzularına rejimin bir icabı olarak işçi ücret kadar götürülecek olursa, dolarleri gittikçe artıyor. İngiltere bu sterlin davasmın portesi çok genişyüzden rekabet kuvvetinden kay leyebilir. O takdirde, önümüzdeki bediyor. Halb ıki, diğer milletler müzakereler. takib edecek daha büdünya rek&becine göğüs germek yük çapta diğer müzakerelere bir için üat indirmeleri yapıyorlar. He başlangıc olabilecektir. le son aylarda. dünya istihsal âleAmerikalılar bir noktada ısrarla mine adamakı'h kab?dığı görülen duruyorlar. O nokta şudur: İngilAiman sanayıi rekabet yolunda sür terede tatbik olunan teşebbüsü tahatle ilerlemektedir. Serbest iktisadın did edici iktisad ciddi bir revizyona fazileti gibi gösterilen bu neticeleri, tâbi tutulmadan, İngiltereye genij İngiüz iktisadcılannın dikkatle göz yardımlarda bulunmak kabi! değilden geçirmeleri tavsiye^înde bulu dir. Amerika bir sosyalizm tecrübesi nan Amerikalı'.arm da hakları yok ni finanse etmek niyetinde değ" tur denemiyecektir. gibidir. Bu şartlar altında, şayed iki memleketin görüşleri arasında bir En büyük iki dünya para sahası iltihak noktası bulunmaz, Washingarasında çıkın ihülâfın tarüşma ton toplantısı suya düşerse, durukonuları bunlardır. Bu ihtilâfın hal mun daha da vahimleşmesinden li için 7 ey:ulde başlayacak Malij'e haklı olarak korkulur. Onun için Nazırları müzakerelerinin seyr ve olacak ki, sırf iktisadi olması lâzım neticeleri ne vjlabilecektir? İngiliz gelen bu toplantılara maliye nazırnazırı V/ashington a Amerikahlar larından başka dış işleri nazırları ortaya müsbct bir teklif koyacak da götürülüyor. Şu anlaşılıyor ki, lar ümidi'.e ^idiyor. Amerika Mali müzakereler çıkmaza saptığı takye Nazırının esmi ifadesine göre dirde. dış işleri nazırları ipin busise. teklif yapma teşebbüsünün İn bütün kopmasına mâni olacaklar, halledilemiyen bu çetin sterlingiltereden gelmesi beklenecektir. w^« ir kaç gündenberi denizcilerden ve denizcilikten fazlıca bahsediyornm ama bu, başka mevzu bulamadığınıdan dolayı değil: hâdiselerin sevkiledir. Kaç gündür dost İngiliz filosu burada idi. Bu nrada, hep gemilere gittim; Türk ve İngiliz denizcilerile temas ettim. Arada Deniz Harb Okulunun 173 üncü yıldönümü kutlandı. Gene deniz subayları kılıc kuşandı: pazar günü akşamı Yavuzda İngiliz bahriyelileri şerefine bir suare verildi. Dün de Deniz Gedikli Erbaş Orta Okulunda. bu ders yılında mezun olan genciere, diploraa ve mükâfat verme töreni yapıldı. Arada Türk deniz ticaret filosunun en büyük yolcu yük muhtelit gemisi Tarsus da geldi. Bütün bu lıâ'iiseltr. bugün de beni gene denizcilikten bahsetmeğe sevkediyor. Yavuzdaki suare Y MİLLI MÜCADELE TARİHİNDEN BİR YAPRAK Sivas Kongresinin yıldö 30 uncu vııaonumu Yazan: Vehbi Cem Aşkun İŞLET KAFANI DOLDUR KESENİ CARNEGIE '•'• CUMHÜRİYET Udnd)