Katalog

r POKER PLAJt " O,O 6 26 ncı yıl Sayı: 8973 umhuriyet KURUCUSUrYUNUS NADİ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, îstanbul Posta kutusu tstanbul No. 246 Telefoolan Umuml Santral Numaraau 24298. Yazj Işleri: 24299, Matbaa: 24290 1 Ben Devlet tahvillerînln dai.na ustün kazanc getiıdığini kabul ederim. Çunku yuksek bir faiz, bol ve zengin bir ikramij e sağlar. tılaıdan tek bir satim Bir. aluımadığını duşun. Pbtıni tasdık etmekün olur mu? (11132) Perşembe 4%Ağustos 1949 Fuad Köprülü de gazetecilere demeçte bulunarak iktidar İngiliz Amerikan Kurmay Başkanlarınm partisini DP.yi dağıtmak üzere hazırlık görmekle suçlandırdı toplatttılanna dair bir tebliğ neşredildi Hilmi üran dün Celâl Londrada dün verilen Bayara cevab verdi mühim askerl kararlar Diğer taraftan Demokrat Parti erhânından bir xat Hilmi Uram Kuzey Atlantik Paktı gereğince kurulacak askerî itham etmek üzere ortaya yeni ve mühim bir iddia attı bölgelere kimlerin kumanda edecekleri tesbit olundu Cözülmeyen I •• w •• urumu şojlece hulasa | edebılırız 1945 jılında «Ya Allah. dıve paçaları sıvavarak demokrası kervanına dogru hamle ettıgunız sıralaıda, bu işın o\le sanıldığı kadar kolay olmadığını. avagımızın bir takım sıkı duğumlere takıldıgını gorduk. Seçım duğumu, antıdemokratık kanunlar duğumu, Devlet Baskanlığı ile Partı başkanlıgı ode\lerının a>nl şahsıjette bırlesmesı dugumu. bunların başında gelıvordu. Bunlar çozulurse iş olup bitecek, demokrasi rejuni vurdumuzda tıkır tıkır jurujecek mıvdi? bız bovle bir hayale hiç bir zaman kapılmadık Tam tersine, demokrasının akla gelen \e gelmıjen bir çok sartlara bağb oldugunu, bir tanesı aksarsa islej emı> eceğıni burada dılımızin donduğu kadar jazdık. Fakat şu \ardı ki yukarıda adı geçcn duğuntler ele alınıp çgzuhnedıgı muddctçe memlcketımızde demokrası rejımıni kurmava \e j erleştırmeğe he\es etmek bıle manasız bir teçcbbus olmaktan oteje geçemıjecekti. Uzurr bojtu soviendı, yazıldı «demokrasının alfabcsıdır, ıhmal edıhrse kıtab okunamaz» dendı Nıhajet sorumlu sorumsuz hemen herkes bu dugunılenn mutlaka çozulmesı gerektığı noktasında bırlestı. Ne japılacaktı 7 Onumuzdeki seçımlere kadar vatandasa emnijet sagiavıcı bir secım kanunu hazırlanacak basın kanunu degıstırılecck, otekı kanunlaıdan da gerekenler >enı sartlara gore avarlanacakU Bojlelıkle onumuzdeki secımlere mılletçe daha hazırhklı bir sekılde gırccek, hurrıvet nızamının nımetlcıınden favdalanmak ımkânına v aklasacaktık Evet v aklasacaktık dıvomz, çunku buaz once de belııttıgımız gıbı demokıasm jurutmek ıçın bu sartlar her ne kadar lâzımsa da bızce veter degıldır. Fakat ne goruvoruz'' Partıler ar?nnda hafıalardanbeıı alcvlenen tartışmalar hâla uc vıl oncckı duğumler uzerınde vapıl'vor Gene seçım meselesı gene antıdemokratık kanunlar meselesı gene seflık \e dıktatorluk ıddıaları Devlet u parti adamlarımız daha zıvade sen, b«n kavgalarıle ugrasmavı teıeıh eder gıbıdırler Gerçı demokrasılerde «ahsıvet mucadelesının onunu aln ak hcnien de ımkansızdır Her guıı ılrie I a aı s l?n vatar derler; her vatP'if'as da de\let gemısırun aneak du ven baMiıda kenJı bulunmak sartıle selamete ulasabılecegıne ınanu. Huıııvet ıejımı. bu ınancı mcru sa\ar Bu itıbarla cemokrası bir bakıma savı^ız dıktator n?m?edlerının bııbırlerıne zarar vermeksızın bır arada jasavabılHıklerı bır ıejıındır Bunlaıdan cogu kPndını tutama/, ısı sahsıvata dnVer manaıi mana'iz soz eder dogıu \anhs ^azI ^azar Rad\odakı parazıtler gıbı bunlar da deırokı a^ıııın kaçınıbnaz mahzurlarıdır Fakat nasıl her şe\e rağrnen bîze aıadığımız ıstasjonu dujurmasını ıad\omıi7t!an bekleısek, demnkıasıden de o\lece kuru gurıılluicun arkrsındakı, japıcı \e jaratıcı ıklimle bizi temasa gecırmesını î'terız Parantten baska bit se\ \ermnen rad\o ise ^aramı^or t'enıektır Gurultuden ıbaıet bır demokrası de ışte o kadar luzumsuz bır e5jadır Oııun ıçin dort Mİdır ikide bir B\r~tm!za takıldıgını gorduğumuz EU kor dugumler çozuluncı>e kadar «aıın polıtıkacılarımızın butun gajrrtleıının hosıına olaeaâından h\z sııpîıe etmı>oııi7 MeınltktMın anı dı\"laıı ıi7c)inde kar°ılıklı prensıp sınıılaıı ıcıııde arık, cetın fakat ^urutucu fakat musbet tartısmaların 1 a^'T^abılmeNi ıcn her se^den once ırn 'e bulrn('ııçumH7 teıeddud \" kaıar^ırlık ha\asıııdan kurtulp >"iiız Ia7imdır Tekrar edelım F^mokrası cıddcn ıslemesi kola\ c'nınan bır rejımdır. Ba^lıca saıtları gerccklcstııdığımız zaman da onıımu7e Mr takım jeni guclukler cıkması mulıtemelılıı Fakat a>ağımi7i oldtıgumıi7 •Nere basla\an duğumler cozulmedıkce daıma yerımızde sa> acagımiîdan Herive doğru hır adım bıle atanınacağımızdan itıphcmız olmasın Şah«si>at kımsenın karnını dojiırnıaz Mılletınkıni Celâl Bajarın son Çeşme )in adma ıhtıyar edılmış bır bejanatı hakkmda fıkrı soajgı harekeünden ıbarettır rulan Hılmı Uran, gazeteciSonra gorı/yoruz kı Bayar lere dun şunları soylemış<endılennc€ ıhtıyar edılmış tır olan boyle bır hareketı nı< Celâl Bajar bızı n ıajet bugunku parüler aanladıgımıza gore Çesmera^ı munasebetının normal iekı son bejanatı ıle dana Dİma>ıs.ıa baglamağa çazı\ade, Demokrat Fartı ıl •naktadır. ıdare kurulu başkanmn Fılhakjça partıler araai r Cumhur Ba=kanmı pa tuı xunî=ebeü bugun maatteadına k< ılamağa re=men "ssuf normal bır seyır taf ırı d sı hald° ona ı^a e >cıb ctmemektedır \e ba etmemı; ve Cumhur Başieyrı Baıma normal gormek kanı ıle bırl kte vılâyst ıst:\3n ve ona emek harcaıcmde sezıye çıkacak "kun>.an herkes gıbı bız de buEeler arasmda \er almaK nı,n »«tırabmı ckmektevız îitememış olrre.sinı ızana "•'kpt her halde bu munave bu ha'"eke'tı nemlek't " ( ı çığr'ndan çıkaran bız J umum efkârına karsı haklı eğılız ve çığ" ndan çıkarıC H P eskı Istanbu1 rjartı mufet"n~ğe ca'ısTiıştır ^VL bu munasebet. normale tışlerınden OIUD halen Kutahya partı cene b>zım anladıoturmenın yolu da sınırbaşkanlıgı ve avuVatlık yapan Alâgımıza gore bojle bır la' Ukle \e tuhaf bır kuskun Hılmi Uran Fuad Koprulu eddın Tırıdos'u dun C H P I merreketın ı ' r n'm s olakle her turlu munasebet Arkası Sa 3 Su 7 de kadfer Bajarm bunj mazur kanmı karşılamaga \e ıl ıçındekı ten \e temastan mutemadıyei kago te'mege çalışan ızahı da hak^ız gezısınde ona refakat etmege çağ çınmak degıl bılâkıs çıkacak fırdır \e •lersızdır Çunku bır defa her rılı^ı onun şah^ı ıçm duyulan her satlardan ve ıyı myetlerd«n faydakes b'hr kı Demokrat Fartı ıle ıdare hangı bır ıhtıyacdan degıl bu par lanarak bır an ev\el temasa geçkurula başkanınm Cumhur Bas ti' e mensub vatandaşlara karşı re Arfcost Sa. 4, Su. 7 de Tiridoğlu Istanbulda Londra 3 I B B C v e A P ) h gıltere ve Amerika kuırray çeüeii bugun konuşrıalarıra başlaT^lar ve sabahleyın altı saat kadar goruştukten sonra oglejı rm.teakıa gayrıresmî temaslarda buluîma c lardır. Konuşmalar son derece gızli ıdı Toplantı, Ingüız B2 c cakarla = ı daıresınde yapılmış, dolu tabanca Arkast Sa 3. Su. 2 de Eski C.H.P. müj fettişi iki partiyi de tenkid ediyor Avrupa Konseyi ve Türkiye I; Işleri Bakanı dun gazetecılerle goruşurken Inönünün dün Izmirae yaptığı konuşmalar "Kusur çok... Bunlan, toptan veya 95 ini bana atacaklar da bulunacaktır,, ıvjnm dun alınan re;>mı iç işleri Bakanına göre «Veliefendi» hâdisesi «Ümid ederim ki bu hâdise, uluorta nutuk söyliyenleri de ikaz edecektir» Şehrımızde bulunan Iç işlerı Bakan' Emın Erışırgıl dun Vılâyelte gazetecılerle goruşmuş ve Velıe^endı jarış safıasındakı hâdise dolayısıle şu beyanatta bulunmuştur « Sanıyorum kı benden, evvelâ Velıefendı at koş'i yerındekı vaka bakkında izahat ıstıveceksınız Evvelâ Velıefendı hâdisesi dolavısıle halkımızı ıkaz edecek mahjyette >azılar >azan nuharrır arkadaşlara bılhassa teş°kkur ederim* Bu nâdısenın butun cerjhelerı, gerek adalet mercılerınce, gerek mufettışler vasıtasıle tabkık edılmektedır Şımdıye kadar bıldığırniz sayıda adamın mevkuf olarak muhakeme edılmeierme, ılgıh hâkım karar vermış bulunmaktadır Bu hâdise dolayısıle, bır kısım v atandaşların, kendı kendılerıne ihkakı hakka kalkmalarının nasıl netıceler doğurabıleceğını herkesın gormuş olması lâzım gehr Umıd edenın kı, Ve' lıefendı vakası, memlekettekı hurrıyet havasından faydalanarak uluorta nutuklar soylemeğı ıtıyad edinen bazı kımselerı de ıkaz etmış olacaktır Bu umıdım tahakkuk Arfca« Sa. 4. Sü. 6 da Sadakın demeci 8 agustosta yapılacak toplantıya hükumetimiz 8 üye ile iştirak edecek Ankara 3 (a a ) Avrupa Bırlıgı konsevınm Strasbourg'da v apacağı toplantıya ışürak edecek olan Dış Isjep Bakanıniiz Necjneddın Sadak . bugto ^ehdîsini ınakamında zıy aret eden Anadolu Ajansı muhabıri tarafından sorulan bazı suallen ş\> şekılde cevablandırmıştır Turkıyenın Avrupa Bırlıği Arkası sa 4, Su 2 de Günaltay, önümüzdeki hafta içinde doğu seyahatine çıkıyor Easbakan Bursadan döndü ((Karadeniz)) vapuru da az kalsın bir faciaya sahne olacaktı Kimyevî maddelerle dolu iki sandıktan çıkan damanlar vaktinde görülerek tehlikenin önü alındı Tophanede 6 nvımaralı rıhtıma yanaşmıs bulunan ve Karadeniz seferıne hazırlık yapmakta olan 5000 torfuk Karadeniz vapurunda dun sabah saat 11,30 da ıkınci bır «Çorum hâdisesı> vuku bulmak uzere iken yangın onlsnmış boy Mareşal Çakmak hastaneye kaldtrıldı Inonu, Lrlada halk aıasında Izrrar 3 (Telefonîa) Cumhur lar Kırında motorlu topçu bırlıklearın Mene rını teftış edecek \e tatbıkatta haBskanı Ismet mene \e Foçaya gıdeıek halkla te zır bulun~caktır Inonu, bugjn cğleden e^\el Vllâ mas aıda bulunacak akşam uzerı Arkasr Sa 3 Su 5 te Lımıre donecek cuma gunu Hacı Isîanbul Üniversiîesi Eektörütıün demeci Celâl Sarc, inşaat durumu, Senatonun çalışmaları ve Üniversiteye kabul şartları hakkında izahat veriyor Başbakan Semsedaın Günaltay, dun aksam saat 20 05 de Marakaz vapurıle Mudanyadan şehrımıze gelm»ştır Başhakan rıhhmda Iç İşlerı Bakanı Emın Erışırgıl, Ulaştırma Bakanı Dr Kem^l Satır, Valı ve Beledıve Başkam Dr Lutfı Kırdar yenı Fmnıvet Muduru Cemal &oktan, dostlsrı ve gazetecıler tarafından karşılanmıştır. Başbakan, v apurdan çıkmadan ev\el gazetecılere bır haftalık seyahatı hakkında şunlan soylemıştır« Sevahatım çok ıyı geçtı. Gezdiğım jerlerde vatandaşlan ış ^e guclerıle meşgul ve hayatlarından memnun buldum Vatandaşlarla Amerika, yardım progra yaptığım temaslardan çok ıyı intıbalarla aynldım mında değişiklikler Bursada kuvvetli bır umran haTeketi başlamıştır Şehrm sıması yapmağa karar verdi gunden gune daha mamur bır şeWashıngton 3 (a a ) (Unıted kıl almaktadır Arkası Sa. 3. Su. 6 da Press) Bırieşık Amerika tarafından Batı A^Tupaya ve dunyanuı bazı hur memleketlerıne yapılması tasarlanan askerî yardıma aıd prograrrda Baskan Truman'a çok genış jetkıler verıldığı hakkında Kongrerın Cumhurıyetçi ujelerın:e yapılan •nutpıdd'd ıtırazlar uzerme, AD. D. Y. Genel Muduru, merıkan hu k ume + ı programda bır kamvon sahiblerinin, sonu trts.ım desısıklıkler •vapmayı ka v ar husranla biten bir rekahealtma almı=tır Hukumetm bu 1 ate giriştiklerini so> luv or Arkası Sa 3, Su 4 te Avrupaya yardım lelıkle buyuk bir tehl^e atlatılmıştır. Yaptığımız tahkıkata göre hâdısenm cereyan tarzı şoyledır: Bugun sabah saat 5 te Hopa seferıne çıkacak olan Karadeniz vapuru, saat 10 da rıhtıma yanaşmıs Arfcast Sa. 4, Su 3 te Mareşal Fevzi Çakmağın rahatsızlığı bırdenbıre artmıştır. Bunan ıızerıne kendtsı Teşvıkıye Sağlıfc Yurdıtna kaldırılıaıştır. Maresale âcıl şafalar dılerız. ( Kanadadan İlk Parti Buğday Geldi ') Treıt Kamyon rekabeti komürcü diğer bır komurcuyu öldürdü E>\e kı gun Uskudaa oaglı Omeı lı rahıvesınie bır cmajet ı=lenrrış, rekabet yuzunden by komurcu, Cı^tfr bır komurcuyu tabanca ıle vurc.rak old'irmuştur. U.küdaı Savcıhgının elkovduğu bu cmavet etraünda a'djgımız malucnat şud ır Arkası Sa. 3, Sü. 1de »se hiç. NADİR NADI Omer Celâl Sarc, dun gazetecılerle goruşurken ^ Yazısı 3 uncu sohı/ede Ankara 3 (Telefonla) Devlet Demırjollarının bu yılkı faalıyetı hakkında kendısıle goruştuğum D D Y. Genel Muduıu Galıb Guran, demıryollanndakı naklıvat durumu hakkında izahat vermış ve kışın şıddetlı geçmesı varıdatın bır mıktar duşmesme sebeb oldugunu soyhyerek demıştır kı Tren kamvon rekabeti « Kara nakhyatının derrırjolu ıle rekabet edebılmesı ıçm yoilann muntazam, ıkaiyakıt ve >edek parçaların ucuz olması tamir atolyelerının rae cud bulunması lâzımdır kı, m«=ml°ketımızaekı durunı Karadacan satın alınan bugdaylardan 10 bm tonluk ılk partivi Yunan bandııah Sen Jorj Arkası Sa. 3, Sü, 3 te limanırmza geürmıştır Resım, buğdaylarm vapurdan tahlıyesını gostermektedır.