Katalog

22 Ağustos 1949 CUMHURİYET B!R DAKİKA; Stfriye devrimlerindeki mantık ün Suriyenin değerli bir şahsiyeti ile görüştüğiimüz sırada konuşmamız orada yapılan de\Tİmlerin sıklaşması ve kullamlan şiddet usulleri jiizünden duyulaıı büyük teessiir üzerinde bir müddet duraklamış ve kıymetli muhatabmuz bu fırsattan faydalanarak birbirini takib eden bu hâdiselerin mana ve mahiyetini izah clmiştir. Bu izahata göre, Hiisnü Zaim tatahndan Orduaua yardunile başarılan inkılâbuı hedefi, memlekeün başına bir diktatör gerirmek, yahnd şahsî menfaatler peşinde kosacak parlak uuvanlarla göz kamaştıracak bir kimseyi baş belâsı yapmak dcğildi. Maksad memleket işlerinin bozuk olduğunu belirtmek ve bu bozukluğu gidererek durumu düzeltecek kimselerîn işbaşına geçmelcri içiu zemin hazırlamak, nıemleketin gidişini doğrultmak, yürüyiişünü hızlandırmaktı. Halbuki Hüsnü Zaim bu esas ve hcdef üzerinde durmıyarak inkılâbı, şahsı namına istismar etmek ve iktidar mevkiine geçmek istemiş. iktidar mevkiini ele geçirmek için ber careye başvurmuş, ondaıı soııra iktidarı clinden kaçırmamak için uğraşıp durmuş. MuhaliflerLni ezmiş, kendisine nasihat edenleri tevkif ettirmis velhasıl iktidann cazibesine kapılarak azgıulık alametleri gösteımiştir. Gene muhatabımmn izahatına göre, bütün bu hal ve harekctler, inkılâbm gayesine aykırı idi. Hüsnü Zaim, inkılâbı başarriıktaıı ve en kıymetli elemanlann işbaşına geçmesini sağladıktan sonra eskisi gibi askerî vazifesine dönecek, ordu ile meşgul olacak, sivil idarede memleketi inkişaf ettirmeğe çalışacak ve bozuklukları ıslab edecekti. Hüsnü Zaim ile kararlaştuılan iş t>u mahiyette idi. Fakat Hüsnü Zaim bu işi başarmak için önayak olduğu halde daba sonra kendisini iktidar hırsına kaptırmış. saltanat sürmek ve her aklma eseni yapmak sevdasına düşmüş ve bıı yüzden davaya iha'net etmiştir. Ordunun inkılâbı yapmaktan roaksadı bu olmadığı için işleri haIdkî hedcfine çevirmek ve memleketüı mukadderahm bir şahsın ikbali uğrunda feda ctmcmck icab ediyordu. Suriyeli mubatabımıza görc, ikinri inkılâb bu mantığın netîcesidir. Mademki Hüsnü Zaim inkılâbı kcndi emellerine göre istismar ediyor ve asıl başarılması icab eden işleri ihmal etmeyi gözc alıyordu, o halde inkılâbı asıl hedcfine çevirmek için ne yapmak lâzımsa onu yapnıak icab ederdi. Bu yüzden evvclâ Hüsnü Zaimi doğrultmak ve inkılâb yoluna çevirmek için çah.şıldı ve ancak bu çalışmaların hiç bir netice vermedifi görülünce şiddet siyaseti iltizam edildi ve ikinci inkılâb başarıldı. İkinci inkılâbı yapanlar fazla sertlik göstermiş olabilirlcr. Fakat asıl mescle inkılâbuı. hedefini bulması idi. Bu da tamamile tabakkuk etmiştir. Çünkü ikinci inkılâbı yapanlar idareyi ehline teslim etmişler ve kendi işlerile ve vazifelerile meşgul olarak siyasete karışmamışlardrrHüsnü Zaim de bu şekilde harekct etmiş olsaydı. ikinci inkılâba lüzum kalmıyacaktı. O halde ikinci inkılâbuı müsebbibi, Hüsnü Zaimin ken> disidir ve şahsını her şeyden üstün tutan siyasetidir. Artık Suriyede ikinci Hüsnü Zaim çıkamaz ve onun için inkılâb da son bulmuştur. Sayın mühatabınım anlattıkları burada bitiyor. Şu halde demek ikinci inkılâb birincisinin mütemmimidir. Birincisi aksaraış ve ikincisi onu yola getirmiştir. Bizim için .bunun hakikatte de böyle olmasını ve bu yola gelmenin Suıiye hakkında hayulı netkeler doğurmasını temcnni ctmekten başka yapılacak bir şey yoktur. Kızıl Çinliler müskül bir duruma düstüler Kuzeyde köylüler isyan halmdeler, güneye inen ordularda satgın hastalık var Ne\vYork 21 (R.) HongKong dan gelen haberlere göre, komünist Çinliler askerî sahada elde ettikleri muvaffakıyetlere rağmen günden güne daha müşkül bir duruma düşmektedirler. Buna üç sebeb gösterilmektedir: 1 Kuzey Çinde köylülerin isanları. 2 Komünist ordudan firarların «rtması. (Köyüne yaklaşan her «kızıl» uzun bir hasretin verdiği «zevk» le derhal firar etmektedir.) 3 Kuzeyden güneye inmekte olan kızıl askerler iklimin değişroesi yüzünden hastalanmaya başlamışlardır. Bilhassa kolera ve dizaneri salgın hslindedir. «Beyab Kitab» a hücum Wa?hing*onda üç cumhuriyetci ve bir demosrat âyan üyesi, Amerikan Dış İşleri Bakaniığının son zamsnlsrda neşrettiği Çin Beya? Kitabına çok şiddetli bir hücum teşkil eden oir ruuhhra yaymlamışlardır. Âyan üyeîeri Uzak Doğudaki Amerikan politikasrnın Asyayı Sovyet taarruzu.ıa .çık bıraktığını ve böyielikle dünya sulhunu tehdid üden ve Amerikanm emniyetini tehlikeye düşüren bir duramun doğduğunu Iddia ctmektedirler. Âyan üyeleri Çin millıyetçi kuvvetlerine derhal yardım yapılmasını istemektedirler. I Türkiyeyi Tanıtma Kurumu Ellere vermem seni... Her zaman yazdik durduk. Bizim Vali Lutfi Ktrdar, sıra nedir bilmedi gitti. Hasta yatağı olmıyan şehre, Açıkhava Tiyatrosu; zerre kadar içtimaî yardırnı olmıyan şehre, kapalı Spor Sarayı; suyu olmıyan şehre, bol bol, geniş geniş yeşil sahalar yaptı. Inönü dün gece İzmirden Ankaraya hareket etti ••ımmHiııılllltimilllllHlinilllllOillgnilHllllllllllllüllllllimıııiHiiMn. Baştarajx 1 inci sahijeâe rak vasıflandıran bu So\"jet notaîi. şimdiye kadar Yugos'.av basınında intişar etmemişti. Bu sabah bütün Yugoslsv gazeteîeri bu notayı neşretmişler ve Belşrad hükumetinin buna verdiği cevaba da büyük bir yer ayırmışlardır. Yugoslavya ile Rusya Atatürke ald hatıralar arasında nota düellosu ioplanıyor 1 inci sahifede oldukları bir devirdc anekdotların toplanması ve bunların doğruluk derecelerinin tayin ve tevsikinin daha kolay olacağı şüphesizdir. Bu itibarla. Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Büyük Atatürke aid olan r e ya kendisine ıtfedilen menkıbe ve hatıraları toplamak işinde vatandaşIsviçreye senede eelen scyyahYugoilavya, Sovyetleri ikiylizlü larımızın değerli yardımlanndan gece lükie itham etmekte ve şoyle de faydalanmayı arzu etmektedir. Bu ların Isviçrede geçirdiklçri mektedir: maksadla. şu husu?ları ilgililerden miktarı 8 milyondur. Ysni İsvicre nüfusur:un iki misli.. Bu yıl yalnız «Avusturyadan istediğimiz toprak rica edDriz: Amerikadan Fransaya 200.000 seyparçalarımn bize bırakılması için Atatürke aid olduğu biliıien veya yah gelmiştir. çalışacağını söyliyen Moskova hü şüvenilir lcaynaklardan işitüroi^ Bu seyyahlar hem bizim meraiokümeti, daha 1945 senesinde Yu olan menkıbe ve hatıralaıdaıı henü? ketimiz îçin çok muhtac olduğumuz goslavyaya karşı ikiyüzlü bir siya bir yerde yayınlanmamış bulunandöviz kaynağıdırlar, hem de, gelip set takib etmeye başlamıştı. Sta !arı olayın yeri, zamanı. mümkünso memleketi tanıdıklan icin bizim lin, Avusturyada kendine kazanclsr kiaılerin yanuıda ceıeyan etmiş'ol fahrî propsgE.ndacımız olurlar. Tur iemininden başka bir şey düşün duğu, naklen jğrenilmişse,. nakilin kiye, âsarı atikasile. tabiî ve tarihî memiş ve bu hedefine varmak için adı ve hüviysti ^österilmek sureüle güzeliiklenle, sağlık ve şifa kayisteklerimizi şantaj mevzuu yap ve her bir anekdot yazılı olarak naklarile, deniz ve dağ sporlarile, Bundan dünjanın eşsiz bir kb'şesidir. biz bu mıştı. Bundan 3 sene evvel Dr. Enstitüye gönd;riimelidir. r Karl Renner'e Stah'n tarafmdan bsşka. menlu'je . e haiıralardan her imkânlarm üzerinde uyuyup Kalgönderilen bir mektubda Avustur hangi bir kitab, dergi veya gazete maktansa onun memleket lehiae ya topraklarma dokunulmıyacağı de yaymlanmış olanlar için, bunla istismar edilmesini istedik. husiisunda teminat veriliyordıı. rın bulur.duk!arı kitabm adı ile sayBu iş elbetteki çok rordur. Fakat fa numarası, lergi ve gazetelerin Rusyamn bu ikiyüzlü siyaseti son sayılarile tarihleri de ilâve olunma zordur diye. ilânihaye ihmal etmek zamanlara kadar devam etmiş, fadoğru olmazdı. Türkiyenin tuıist hdir.« kat sonunda hakikat anlaşılmışlır.» diyan olabümesi için. yol. otel lâDiğer taıaftan, Enstitüce, bu top zımdır. Üstelik seyyahları ?üler Yugoslav notast, Rus notasmda lanan menkıbe ve hatıralar yayın üzle karşılayabilmek için, hususî «5ik sık rastlanan hakaretlere» aylanırken, bu.ilaruı toplanmasına nen ce\'ab vermekte ve Moskova hizmet etmi; oHn bütün vatandaş bir turizm terbiyesi gerekir. Gürcnın hakikatleri tahrif ettiğini bil ları adları ve sojadlarile adresleri rük ve pasaport formalitelerİBin zorluğu da rr.alumdur. Memlekette dirtnektedir. alfabetik bir liste halinde kitaba iç turizm bile inkişaf etmemiştirYugoslav notası, Moskova tara konacak ve geniş ölçüde yardım Elbet bütün bu zorlukları yenmek fından Belgrada gönderilen nota yapmış oîanlara Enstitüce, bu ki lâzımdır. Kurulumuz işte memle•daki «düşman» tabirini de Rusya tabdan birer nüsha hediye edile kette bu lüzum ve zaruretin hismn yüzüne çai"pmakta «Sovj'et hü cektir. sedilmesinden doğmuştur. Vatankumetinin düşmanca politikası» ndaşlarm alâkasile, iktidara gelecok hükumetlerin bu istikamete sevdan 'bahietmketedir. kediknesile, bu güne kadar yapılBelgraddald resmî çevTeler, Rosmamış olan bu işleri hal yo.luna yanın son notasını tefeir etmemeksokmak isteriz. te ve biraz beklenaenin doğru olaKir&inle temas etti isek herkes Bajtaraft 1 inci sahifede cağını söylemektedirler. radyo teknisyenlerini seferber et ten teşvik gördük. Perşembe günmiş, aylarca tecrübeler yaphrmış kü toplantıya memleketin bir çok tanınmış insanlarmı davet ettik. tır. 1948 senesinin başında Sovyetlerin Nasılsa unuttuklarımız ohnuşsa ve bozueu istasyonlar kullandıklan bu davaya kendilerini vermek ishakkında raporlar alınmış, fakat o tiyenler varsa kusurumuza bakvakit buna ehemmiyet verilmemiş mamalannı ve davetname aimair ti. Şimdiki halde Amerikada ka üzere müteşebbis heyete isimlersHelsüıki21 (aa.) (United Press) yıdlı 1700 radyo istasyonu mevcud ni bildirmelerini rica ederiz. Bu Bir hükumet kaynağuun bildirdi dur. Rusyadaki bozueu istasyonlar yolda esajlı ve emin adımlarla yüğine göre, Finlandiya endüstrisini bu miktarın yarısından fazladır.» rümek azmindeyiz. felce uğratmak için tasarlanan koBize hükuraetin turizm ile alâmünist plânı muvarfakiyetsizliğe kalı şehir ve belediyelerimizin, tiAğa Hanırı mücevherleri uğrarnıştır. caret odalarmm, otel, eğlence yerVenezuella'da aranıyor leri gibi, hususî müesseselerm müGrev yapan 150 bin işcinin büyük bir kısmını inşaat işçileri teşkil etKaraksa 21 (a a.) Ağa Hamn zaheret edeceğinden eminiz» mekta idi. Perşembe ve cuma gün çalman mücevherlerinin şimdi Vsleri komünistlerin emirlerine itaat nezuella'da aranmasına başlanmışiır İngilterenin Akdeniz filosu ederek greve başlayan bu işcilerln Venezuellalı sivil polisler Ağa HâBaşkomutanı geliyor büyük bir kısmı, pazartesi günü iç nın çalman ve iki yüz milyon frank Malta 21 (a.a.) EXchange Tebaşı yapmayı kararlaştıiTnışlardır. tutarında olan mücevher ve paraSar.ayi işçileri de işbaşı yapmaya sını aramaktadırlar. Fran^ız polisi legraph ajansının bir hsberine göre İngilterenin Akdeniz filosu başkarar vermişlerdir. hırsızların mülteci olarak Venezu komutanı Amiral Sir A. Y. PoWer Üziimler için artık asgarî cllaya gitmiş olduklarmı iddia et yarm Maltadan 9100 tonluk NeWmektedir. castle kruvazörile hareket *eder«k B<Ljtarafı 1 inci sahifede dan kurulmak istenen. Türkiye Turizm ve Tanıtma kurumunun. ilk içtimaı 25 sğustos perşembe günü Eminönü Halkevinde yapılacakür. Bu hususta müteşebbis heyetten malumat rica ettik. Bize şunları söylediler: « Içimizden bir kısmımız Isviçre hükumetinin davetlisi olarak İ s vierede bulunduğumuz sırada böyie bir teşebbüse girjşmek ihtiyacını duyduk. Diğerlerimiz de bu fikri benimsedik. Gaz.etecilerimiz vakit vakit kendilerini davet edenlsre maalessf muksbele imkânını bulimıyorlar. Bir de bütün dünyada \'e bilhasss Amerikada Türkiye aleyhine işleyen propagandaîara mukabil tedbirler alamamanm ıstırabını şiddeüe duyuyoruz. İstedik ki, Kızılay gibi partiler üstü ve memleket şümul bir eemiyet kurarak, Türkiyeyi yabancı ülkelcrde tanıunak ve şimdiye kad;jr bir türlü harekcte geçemiyen turizm cereyamnı miüete mal etmek carelerini arayahm. Geıçi, bu Basın Yayın Umum Müdürlüğünün vazifeleri arasındadır. Fakat. onun bu vazifesi halk tarafından desteklenmsdiği takdirde yarım kalacaktır. Biz de düşündük ve sırf tanıtma ve tuıizm işlerile meşgul olacak bir kurum tesisine karar verdik. Rnsyadaki bozueu radyo istasyonları Finlandiyada komiinisller hezimete uğradılar ihrac fiatı konmıyacak İzmir, 21 (Telefonla) Ekonorai ve Ticaret Bakanı Vedad Dicleli bu sabah Manisaya giderek, bağcılarla konuşmuştur. Bakan'. ihrac edilecek üziimler için asgari fiat konulması artık Ömer Eıza DOĞRUL bahis mevzuu olamıyacağını, fakat Ziraat Bankasının müstahsiDış İşleri Bakanımız le kredi sağhyacağını bildirmiş Vichy 21 (a.a.) Türkiye Dlş tir. İşleri Bakanı Necmeddin Sadak byBakan akşam, İzmire dönmüşgün Vichy'ye gelmiştir. tür. Osmaniyedeki hafriyat iyi neticeler verdi Kıbrıs İstanbul ve İzmiri ziyaret edecektir. « Ankaıa 21 (Telefonla) Adanamn Osmaniye ilçesinm Tecirli oucağına bağlı Henike köyünde DİI yıldır yapümakta olan arkeolojik sraştırmalar son günlerde iyi J nuçlar vermeye başlamıştır. Bu yerde. bundan 3500 sene önceki tarihi bir devrin henüz büinmiytn taraflaruıı aydmlatacak yazjlı bu Eti kabartması bulunmuçtur. bir de cinayet meselesi var. Sahi. Ne Lse, ben her halde bir saate kadar hastaneye geliriıh. Eğer, Mis Deane o zamana kadar baygın vaziyetini muhafazada devam ederse benim ziyaretim onun için hic bir rahatsızlığı mucib olmaz. Yok, düzelir de kendine gelirse tabiatile teyzesinin bu alâkasmdan dolayı son derece sevinc duyacağı şüphcsizdir. Newstead bu sözleri söyledikten soni'a, kadmm tekrar adresini sormasına vakit bırakrnsmak icin telefonu süratle kapadı. Kabinden dışarı çıktığı zaman kbpckli kadinrn hâlâ oralarda dolaşnıakta olduğunu gördü. Başhemşireye o>Tiadığt oyunun bsşarı ile neticelenmesinden duyduğu memnunluğu birdenbire kaybetti. Acaba, bu köpekli kadın polise mi mensubdu, kendisini takib mi ediyordu? Yoksa. onu peşine takan Grook muydu? Öyle olunca da ihtiyar polis hafiyesinm hâkim duruma geçmiş bulunduğuna hükmetmek lâzîm geliyordu. Tek başma bildiğini sandığı sır da herkese ilân edilmiş demekti. Yok canım, hayır. Belki de genc kadın, gezdiği yerde mütemadijen ötesini berisini unutan sersemin biri idi. Başhemşireye gelince, onun uyiurma hüviyetinden ve Edinbourg'daki üıtiyar teyseden şüphelenmesi için ortada hemen hemen hiç bir sebeb mevcurl değildi. Kurdufu plânm teferrüatı henüz kafîsıoda yd«p»<n]h billurlaşmamıçtı. Tekel Bakanı Samsunda Samsun, 21 (a.a.) Gümrük ve Tekel Bakanı Dr. Fazıl Şerefeddin Bürge, beraberindeki zevat ile birlikte bugün saat 13.30 da Taşovadan şehrimize gelmiştir. Bakan, yarın tütün işletmelerinde ve sigara fabrikasında tetkiklerde bulunacaktır. Tatbik edıimesine imkân bulunup bulunmadığı da ancak doktorun kendisini Nora'run yanında yalnız buakıp bırakmaması neticesindeanlasılacaktı. Yeniden çoi tehlikeli bir maceraya atılıyordu. Lâkin, kim bilir, belki de şansı, şimdiye kadar olduğu gibi ona yardun edecekti. Pansiyondaki odasma döndü. Eşyasmı bavullara yerleştirdi. Oraya bir daha dönmemek kararrnda idiYahıız, her iki tarafa da uydurma ad olarak Winter'i verdiğinden dolayı üzüldü. Öyle ya, böyle çift şekilde sarkan bir ipucu polisin çok işine yarayabilirdi. Masanm üzerine, ev sahibesinia hakkı olan kiradan biraz daha fazla para bırakarak bir bavulunu sağ eline, ötekini de sol eline aldı, merdivenden aşağıya inmeğe koyuldu. Kaduı, birden karşısma çıkacak diye ödü kopuyor, vücudünün her tarafı tiril tiril titriyordu. Yok canım, o her gün bu saatte mutlaka pazara giderdi. Sapa ve tenha yollardan istasyona kadar yürüdü. Eşyasını emanetçiye bıraktı ve Londra için bir bilet istedi. Bu hareketi, şayed kendisini takib edenler varsa onları yanlış bir iz üzfirine sevketmek üzere yapmışü. Biraz dolaşıp etrafını inceden inceye tetkik ettikten sonra öteki gişeden Lestingham için bir bilet aldı. Çok geçmeden gelen trene atîadı. LestLnghama' indiği vakit bütün yoldan geçenlerin sanki kim olduğunu büiyorlanruş gibi «CUMHURIİET» in telrikası: 7O BU KAPIYI Yazan: Authcny Giibert Mis Deane da benzerleri gibi epey ce bir müddeitenberi teyzesi ile alâ kasmı kesmişti. Onu ne arıyor. ne de soruyordu. Zavalîı ihtiyar kadıncağızm hiç oknazsa ayda yılda yazacağı bir mektubla gönlüaü alsaydı, ne olurdu sanki. Mis Fenton'iüi adresini lutfedecek olursanız ben kendisine gerçek vaziyeti etrafile bildii'irim. Ne'R'stead, Eiimboui'g'da uydurnıa bir adres verdi. Lâkia o anda pişman oldu. Çünkü, başhemşire vadettiği gibi mektub yazar ve bu mektub da geri gelirse işte o vakit ipliğinin tam pazara çıktığı gündü Demin doktor Dacre'in ümidli olduğunu söylemiştiniz araa, araya lâkırdı karıştı. Tafsilât vermediniz. Efendim, tıbdaki prensip rnalum. Hayat eseri göstermeite devam eden bütün hastalardan ümid kesilmez. Daktor Dacre bir saat sonra gelecek. Elbette ki o ber.den daha salâhiye+li konuşabilecekt.ir. Lutfen teşrif edir.iz ve görüşünüz! Ya. Çok iyi olur. Hattâ ou fırsattan faydalanarak belki ^îis Deaae'ı da görürüm, değil mi? Zita, Mis Featoa böyle yapmakiıgım IsÇACMAYINl Türkçesi: A. Hidayet Reel için ne kadar yalvardı, bilmezsinizZavailı kadıncağız rom'atizmadan rahatsız. Yataktan kalkanuyacak vaziyette. Yeğeninin iyi olur olmaz yanına. dönmesini dört gözle bekl:ycr. Mis Deane'ın Edinbourg'da da Londradaki gibi bir iş bulnıası lıiç da müşkül olmıyacaktır Aınan ne iyi tesadüf. Doktor Dscre de geçen gün bir hasbıhal sıra sında sbu kızcağızı, nekahet devrini geçirmek üzere mutlaka bir yere göndermek lâzım. Çünkü onu L u hale koyan darbenin tesiri epeyi devam edebilir> diyordu. Bana lutfen adresinizi verir misiniz? Şimdilik iki gece için istasyondaki otellerden birindeyim. Yalnız Mis Deane'ın vaziyelini bîzzat gözlerimle görmeği çok arzu ediyorum ve bu suretle Mis Fenton'ım ricasmı harfi harfine yerüıe getirmek istiyorum. Evvelce de ariettim, bir saate kadar IDr. Dacre burada olacak. Gelin, göıü?ün. Vâkıa bu ana kadar kimsenin genc kızı ziyaret etmesine izin vermedi ama, belki size müsaade eder. Malum ya. biçarenin rahatsulığından başka üstelik Baştarafı 1 inci sahifede 1 mesi, bizirole alâkadar olması ve partilere şimdi muhalefetin haiz ol sulhun müşterek ku^'vetlerle muduğu emniyeti vereceğine dairdlr. hafazası temin edümis olur.» Sözlerine İzmirdeki sendikalar ve İki unsur sportmenlere teşekkürle başlaysi) Inönü memlekete kudret ve itibar Gumhur Baskaru buraya'gelir gel temin eden iki unsurdan birinin mez karşısına çikan vaâyetleri u Türklerin dışarıdan gelecek bütün zun boylu kalışma sebeb olarak tehlikelere karşı aralarmdaki büşöstermiş, bu vaziyetleri karanlık tün ihtüâfları unutarak tek bir gördüğünü ve tedaviye muhtac sir cephe kuracakları yolundaki kahastalıgm arazını saytuğıru kay naatte olduğunu söylerken: «HakiBuna göre daha neler de detmekle beraber tasvirine lüzum katen bugün vaziyet öyledir» deneler, •m.aydanozlu köjteler. görmemiş: «Bu, beni maksadundan miş ve siyasî partilerin dış tehlike uzaklaştırır, hâdiseler tazedir, tc karşısuıda vazifeleri elbirUği ile Fakat, ne olursa olsun, bilferrüatını hatırlarsınız» demiştir. mem nereye sefir dlacağını canla başla yapmak kararında olduydukça üzülüyoruz: Biz. Cumhur Başkanı memnun aynlıyoı duklarını anlatmış, fakat bu noktatzmirin civaruıı, ilçelerini ve ya gelmek için 946 nın güçlüklerini Lutfi Kırdar'ı hiçbir yers bîşehrin bel kemiğini teşkil eden büyenmenin kolay ohnadığını ilâve rafcmak istemiyoruz! D. N. yük semtlerini yakrndan görerek etmiştir. binlerce ve binlerce vatandaşla yüzDışarıda cephe birligi vüze geldiğini beyan eden İnönü, «Tafsilât verip kabuk tutmuş ya; memnunluk verici bir netice ie raları açmak, banim yapmıyacağıra aynldığını anlatarak: «Ege bölgs bir şeydir. Türkler dışanda cephe sinde diğer vilâyetlere ve diğer birligi yapmak için kendi Uanaalkazalara da söz venniştim. Bu se lerini birleştirmekte çok emek sarferki seyahatimde oralara gidecek fetmiş ve çekişmişlerdir.» tim. İmkânsızlık karşısında buni) Cumhur Başkanı, ikinci kuv Başmakaledert devam tehir ediyorum. Huzurunuzda on vet unsurunu da «Türklerin içeharbin bittiii 1945 eyjulündenberi lardan özür dilerim. Ankaraya va ride münakaşaları ne olursa olher banş teşebbüsüne çebrne takan. rmcıya kadar uğrıyacağım yerler sun birbirlerinin boğazına sanlBirleşmiş Slilletler teşkilâtım ma de de hemen hiç temas edecek hal mıyacakları hakikatinin içeride, hud vetolarile felce uğratan Sovyet de olmadığım. için vatandaşlarnnın dışarıda malum olmasıdır» şekbeni mazur görmelermi rica ediyoRusya barışcıdır. linde ifade etmiş* ve demiştir ki: NVallace'a ;öre. dünja ihtilâli vo rum» demiştir. « 40 senedenberi hiç bir dıhâkimiveti pc^inde koşan. emrindeİnönü: «Ben gezilerimde, vatan şan hâdise biimiyorum ki bir ki komünistler vasıtasile her mcm daşîanma, birbirlerine düşmanhk iç buhranı ile beraber yürümelckctte sizli ve açık fesadlar, ihti âfetinden kendilerini ve cemiyet sin ve onunla beraber neticelenlâller. Hahilî harbler çıkarmaya uğ lerini korumalarını söylemeye ça mesin. Hiç bir büyük iç hâdise rasan Sovyet Rusya. «müfsid» de hştım.» demiştir. Vatandaşlık ara biimiyorum ki mutlaka dışarı ğildir de, kendi yıırdunda hür ve sında düşmanhk meselesine niçin bir hâdiseyi davet etmesin. Bümüstakil yaşamaktan başka hiç bir bu kadar ehemmiyet verdigini an yük meziyetleri, hesabsız fedaarzusu olmıyan Türkiye «müfsid» latırken: «Sizi tarih içerisinde gez kârlıkları yanmda Türkler de dir. Amerikan Âyan Meclisi komis direrek biraz tafsilât vereceğün» içeri ihtilâflarm doğurabüeceği yonlarının bu herzeleri İ!,irmek için, diyerek şöyle devam etmi|tir: akıbetlere karşı masuniyet ve Tarihî hâdiseler \Vallace'ı şahid olarak dinlemesi muafiyet kazanmamışlardır. dcmokratik hürriy t adına da olsa, • Bu memleketin siyasî tarihile Bu sözlerin vatandaşlar araşasılacak bir şeydir. 1908 de yani 41 senedenberi ya smda huzurun muhafazSsı hiç Boğazların ıniUetlerarası bir ida km bir alâka içindeyiz. 908 Meşru bir sebeb ve bahane ile birbirreye lâbi »utulni'jsı bahsine gelince, tiyetinden 1911 harbüıe kadar 6 se lerine karşı düşmanlık olmaması Wallaccrın 'stediği idare, Sovyet ne içinde Balkan Harbi, İtalya se mevzuu üzerinde ne kadar hasRusynmn Boğazlar hakkında orta feri gibi iki büyük sefer ve hatı sas olduğumun izahıdır, zanneya attığı şekilde bir idaredir; yani rımda kaldığına göre hiç olmazsa derim. MontreiK mukayelesi değiştirilerek iki Yemen ve iki Arnavudluk sefeTürlü hâdiseler ve münakaşayalnız Karadenlzde kıyıları olan ri gibi bir tskım küçük seferleı lar içinde gelişmeler fena bir isdevletler Boğazlara hâkim olacak yaptık. Bunlar arasuıda memleketin tikamet aldığı zaman canevime lardır. Tabiî bu idarenin, Moskova başına büyük felâketleri hanrlayan, şiş saplanmış gibi yerimden fırdoğuran hâdise nın arzulanna gdre hareket etme en büyük elemleri lamamm sebebi budur. Bu kaT sinî temin için Boğazların kontro 31 Mart vak asıdır. Çünkü bu vak'a, naatle vatandaşlarıma bu seyaMeşrutiyeti müteakıb, harb için lıına Sovyet Susyanın iştiraki ve hatimde dilimin döndüğü kadar böylece. Sovyet Kusyaya Boğazlar hazırlanan ve çoktanberi ikmal e her türlü gelişmelerimiz ve tardilmiş olan ordu kısımlannı birbida üs verilmesi lâznn gelecektir. tışmalarımız içinde dahi birbiKızıl Çarlık, kendi ihtiraslannı A rine çarpü ve sonra belkemiği kı rimizi dost gözile görmenin bümerikpda miidafaa ettirmek için ne nlmış bu vaziyete düştük. Vak'a. yük ehemmiyetini telkine koyul iyi bir avukat tutmuş! Deli Pet Yemende, Arnavudlukta ohnadı. İs dum. Şimdi bahtiyar olarak dötanbulda oldu. Tehlikeler bu kadar ro'dan başlayarak bütün Bcyaz Çaryakuı iken içerideki düşmanlık, fe nüyorum. Çünkü vatandaşlarım laruı, bu avukatın sözleri karşısında lâketi önlenemedi. Harb bizi içine en kat'î nazarla söyliyeyim sevinclerindan mezarlarına sığmaaldı. Aleme dört sene sürmüşken gözü kapalı siyaset mücadeleledıklartna şüphe yoktur; Kızıl Çarbiz İstiklâl Harbi şeklinde 8 sene rinin telkinlerine, tesirlerine nilar ise ne kadar nişanlan varsa, de bitirdik. hayet galebe ederek birbirleritopyekun hepsini Wallace'ın göğsüne sokulmuşlar, türlü hâdiseler İstiklâl Harbi ne takmak karannda olsalar gerekiçinde birbirlerine düşman oltir. Bunun en güç safhası 1918 de mıyacaklarma dair bana güzel Stalinin Amerikadaki 1 numaralı başlayan İstiklâl Harbidir. İstiklâl misaller vermişlerdir. ajanı, Sovyet Busyanm Türkiyeye seferinin parlak hareketleri ve neBu memleketin mütefekkirletaarruz edeceğine inanmamakla be ticeleri çekilen bir çok sıkmtıları gazetelerinden siyasî raber. böyle bir şey olursa Ame gözden kaçırmaktadır. Unutma rinden, rikanın bize yardım etmesi doğru malıyız ki, İstiklâl seferinde biz partilerin gövdesini teşkil eden olacağını söylemek lutfunda bulun düşman ordularile verdiğuniz mu büyük vatandaş kütlelerinden muş. Bunun manası şudur: Ame harebelerden ad^dce fazlasını ve bu esaslı noktalarda birbirimitîka, Türkiyeye biç bir yardun yap daha tehlikelilerini iç harblerde ver ze yardım beklerim.» Seçim münakaşalarınm, bütün masm ve Türkiye iktisaden zayıf dik. Türkler Anadolunun hemen düşsün, Türk ordusu silâhsız kal her şehrinde iki kısun olarak bir bu iç gelişmelerin birleştiği başsm; Sovjet Rusya da kolay bir za defa çarpıştuar. İçerideki tasfiye lıca nokta olduğunu belirten fer kazanacağuu düşünerek bir yıl den sonra kuvvetleri birleştirmek İnönü: « Bu mesele bence, eitibarile hallolunmuştur. dırım harbile Türkiyeye saldırsın; kabil oldu. Bunun için de bir çok sas Amerika, ancak Türkiye erildikten İstiklâl Mahkemelerini işletraek Çektığimiz zorluklar ve münakaşalar ruhî buhranlardan, itisonra, yardım etsin. Böyle bir va icab etti. riyette Wallace Yoldaşm .mürte<v> mad havasmın eksikliğinden Cumhuriyetten sonra parlak bir ileri geliyor. ve «müfsid» Türkiyeye yardım etmek için Amerikan kanı dökmeye inkılâb ve imar devrine girdik ama, Halk Partisinin durumu ne lüzum var diye bağıracagına iç hâdiselerle ne kadar uğraştığıHalk Partisi serbest bir se§üphe yoktur. Bereket versin ki mızı haürlamak elem vereceği içüı çimle iktidarda kalmak ve serhiç düsünmüyoruz. 1923 ten 1937 ye dost Amerikan milleti kahir ekseriyetile hakikati görüyor ve Wal kadar en aşağı 10 sefer, bir kaç Der best seçimi kaybedince iktidarlace'a rağmen kervan yüriiyor. Ba Sim, birkaç Ağrı dağı seferi. adla da kalmamak mukadder oldunş, medeniyet, demokrasi, hürriyet nru saymryayHn, böyle birtakım ğunu anlamıştır. Halk Partisinin bu anlayışma en büyük delil, ve istiklâl düşmanı Sovyet Rusya seferler... seçim kamınu üzerinde 946 dan nuı avukatlığım yapan Wallace'm İkinci Cihan Harbi 948 senesine kadar yapılmış oasıl kendisi «mürteci» ve «müfsid» Türk milleti de diğer milletler lan değişikliklerdir. olduğunu bütün medeni dünyaya 948 de çıkarılmış olan kanun gibi içeride vatandaslar arasmda ilân etmiş bulunuyor. çıkacak düşmanlığa karşı muafiyet emniyetli bir seçimin bütün ABİDÎN DAVER kazanmış değildir. ikinci Cihan şartlarını haizdir. Bir çok ekHarbi bizim için, bütün dünyaya siklikleri olabilir ama, serbest Konya Ereğlisinde makara nisbetle katmerli geçmistir. Gerçi bir seçime yarıyacak modern uharbin içerisinde bulunmadık. Biz suller kanunda yer almıştır. Bu fabrikası kuruluyor harbe hukukan 1944 nihayetierinde konuda inandırıcı bir misal veAnkara 21 (Telefonla) Öğ girdik ve fiilen harb etmemize valîit reyim: Bu kanun üzerinde mürendiğimize göre Konya Ereğlisi ve sebeb kalmadı. Yoksa harb ilân nakaşalar açıldığı zaman hükuDokuma fabrikasına. ilâveten büyük etmiştik. Eğer harb kat'î hareketi met de, Halk Partisi de artık bir makara fabrikası kurulmasına mizi icab ettirseydi, pek güzel gire maddeler üzerinde münakaşayı karar verilmiştir. Tesisat için getir rek vaztfemizi yapacaktık. Evet biz, bırakmışlar; «Ne istiyorsamz yapmağa hazırw» demişlerdir. tilen makine vesair malzeme fasrm harbi katmerli geçirdik. Demek ki tereddüd edilecek ve kısrm Ereğliye gönderilmekte, bir 1917 1944 kaba tâbirile vermekten sakmıtaraftan da montaj işlerile uğraşü944 nihayeüne kadar olan safha lacak hiç bir yeri kalmamıştır. maktadır. Sümerbalik tarafından yapılan bu teşebbüs sayesinde mem nın tafsilâtı hatınnızda tazedir. AHalk Partisinin zihnini işgal leketin ihtiyacı olan makara içUği sıl bilinmiyen safhalar 944 le 1947 eden seçimi meşru usullerle katamamen karşüanacak, hattâ ihra arasuıdadrr. Bunun biziın için en zanma gayreti olabilir. Fakat güç devresi 1944 ten 46 ya kadar cat bile yapılacaktrr. Halk Partisinin zihnini işgal eolan kısmıdır. Neşrolunan vesikalar den ikinci nokta: «Gelecek iktigösteriyor ki türlü devletlerie, türdikkatli dikkatli yüzüne bakmakta lü devletler arasında, türlü şekil dar kendisine emniyet verecek olduklarını sandı. Fakat, biraz ma lerde bir çok parçalara bölünmü mi?» endişesidir. kul düşününce bu hissin, sırf bir şüz. Bunların da tıpkı Sevr muaSeçimi kazanmak veya vehimden ibaret olduğuna kanaat hedesî ve ondan evvelki savsaklama getirdi. niyetleri gibi, tesirsiz, hükümsüz ve .Meseleyi olduğu gibi altı altıBir müddet yürüdükten sonra mıutulmuş olmas Türk milletinin na görmek lâzımdır. Muhalefet yarıyolda bir taksiye bindi, Hasta göze aldığı bir çok fedakârlıklann için seçimi kazanmak, bütün ne kapısuıın önünde otomobilden neticesidir. Bu müddet zarfinda iç gayretleri sarfetmeğe değer bir inmesi ve kapıcınm kendisini bu vaziyette hiç bir müşkülât görme mevzudur. Bütün mücadelelerin vaziyette görmesi lâzımdı. Mis Fen dik. teMike geçirmedik, diyemeyiz. hedefi de zaten budur. Ve haklı ton'un vekili hissini verebilmesi Harbin muhteuf safhalarından Al bir davadır. için böyle küçük bir şatafat yap manlar türlü muvaffakıyetlerle dün Fakat bu mücadelenin sonunması gerekiyordu. Kapıcıya adını yaları devirirlerken, yahud niha da nihayet seçimi kazanmamak söyleyip hüviyetini bildirince adam yetlerine doğru Müttefik ordvıları da vardır. Bu neticeye razı olonun önüne düştü. Uzun hir kori dünyaları devirip ilerlerken bizde mayı da evvelden kabul etmek safhkla dorda ilerlemeğe koyuldular. Artık, de bir takun vatandaşlar lâzundır. Kabul etmek; seçim veya telkine uğrayarak (ne duruyogayesine adım adrm yaklaşmakta imtihanına girmekle, zor kulruz?) heyecanına kapıhToışlardır. olduğu muhakkaktı. Tuhaf şey. Eslanmamakla, kanun içinde haBunların içinden kurtulmak kolay ol ki bir şarkının şu dört mısraı hiç, reket etmekle olur. aralık vermeden zihnine hücum e mamıştır. Muhalefet, diğer bir teminatı diyordu: Fakat 1947 denberi vaziyet baş da vermeğe mecburdur. Kenkadu. Yabuzlıktan kurtulmuşuz. disi iktidara geldiği zaman karBiz. örümcekle bir sinek.. Medeniyet âlemirdn alâkasını üzeri şısında bulunacak partilere bu«Buyurun!» dedi örümcek, mize çekmişir ve dünyanın itibar gö gün kendisinin haiz olduğu emTereddüd içinde sinek, ren başlıca kuvvet unsurlarrndan niyeti vermesidir. Bunlar, bir Ama, şüphesiz gîrecek! memleketlerinden biri olarak takım itimad unsurlarıdır. VaNihayet, kapıcı onu küçük odaya ve milletler arasmda vaziyetler almışız tandaşlar arasmda bu itimad sokarak: Buyurun, dedi, burada biraz dır. Sebebi memleketin kıymet gös havası ne kadar teessüs ederse, termesidir. Hiç bir zaman unutma mücadele o kadar az sert olur. bekleyin! yınız ki biz bugün büyük bir çölün Ben: «Vatandaşlar arasında düş İskemlelerden birine ilişti. Kapıcı ortasmda ada gibiyiz. Medeniyet manlık olmasm, birbirinize sokanadı kuvvetle çekip dışarı çıktı âleminin bu adası gelecek sadmekulun. canmızı, malınızı birbive ayak seslerinin akisleri koridor lere karşı ilkönoe kendi kuvvetile rinize emanet etmiyecek hiç bir da yavas yavaş k=boldu. cephe ahp vazife görecek değerde mevzu yoktur.» telkinlerimi yap Alfred kendi kendine: dir. tığım zaman, iktidar seçimi kay Bir sıçrarsın çekirge.. İki sıçEğer biz, kendimiz, irade ve kuv bederse, muhalefet seçimi kararsın çekirge!. vet göstererek her hangi bir buh zamrsa şimdiki hal ve tavrınDedi ve sonra ilâve etti: ran önünde vaziyet alacak îlctidar dan âti. için hiç bir endişe ver(Arkası var) da olursak, dünyanın bize yeüş miyecek vaziyette olsun, bunu Doğudaki zelzelenin tahribatı Baştaraft 1 inci sahifede görenler emrine verilmiştir. Bundan başka Kığıya 100 çuval un gönderildiği gibi çadır yollanmasına cia devam ediknektedir. Ellişer kişilik* iki seyyar hastane süratle hazırlanmış ve yola çıkarılmıştır. Karlıovaya da buradan iki sağlık memuru, bir hastabakıcı ve ilâç gönderilmiştir. Daha evvel de 200 çadrr, 2 sandık gemici feneri, ekmek, peynir. zeytin, patiska, kaput bezi yollanmıştır. Kığıya bir doktor, 2 sağlık ; reuru, kâfi ilâç, 200 çadır, yiyecek,| giyecek, patiska, kabut bezi gönderildiği gibi yarduna hararetle devam edilmektedir. Kığı 21 (a.a.) (Özel muhabirimiz bildiriyor): Son tesbite göre vııku bulan depremden Kığı köylej rinde 136 kişinin öldüğü ve 217 kişinin yaralandığı anlaşümıştır. 74! ^ ev tamamen yıkdmış olup diğer^ leri oturulamıyacak derecede ha; Asıl miirteci ve müîsid, kimdir? Galatasaray Lisesine rağbet Baştarafı l inci sahifede cuklarmı Galatasaraya vertnek is tiyen veliler olduğu anlaşümıştır^ Galatasaray Ldsesine bu yıl mua yen miktarda yeni talebe ahnacağ ve talebeler müracaat sırasuıa gör seçileceği için, veliler geceya kaprya gelnüşler, sıra aimışlardır| Bu sabah kapı açıldığı zaman, i ilk girecekler. çocuklarını kayd tirecekîerdir. Dün geceyarısından itibaren senin önünde suraya girenlerin bu«f yük bir kısmının yanlarına yemek rini de almış oldukları görülüyor* duj ^ Fatih Demokratlan dün bir toplantı yaptılar Demokrat Parti Fatih idare heyetinin tertib ettiği siyasî toplantı dün saat 15 de Fatihteki ilçe binasında yapılmıştır. Kalabalık bir partili kütlesinin iştirak ettiği toplantıyı ilçe başftanı Fahreddin Sayıner kısa bir hitabe ile açmıştır. ^ Toplantıda bulunan D.P. Mee» lis Grupu Bafkanı Fuad Hulusi Demirelli şunları söylemiştir: « Siyaset imtihanlarmda haklı ile haksızın ayırd edilemiyeceği söylenmektedir ki, bu doğru değildir. Millet, kendisine fenalık yapanlarla, iyilik edenleri birbirinden ayırd etmesini bilir.» 85 inci yıldönümünü paraşütle atkyarak kutlıyan adam NevYork 21 (aa.) Bedea terbiyesi uzmanı Bernard Macfadden, 900 metre yükseklikteki bir j uçaktan atlamak suretüe 85 inci yıldönümünü kutlanuştır^ ^^^ murad ediyorum, anbyor musunuz.» Toplantıda bulunanlar «anlıyoruz» diye cevab vermişlerdir. İtimad meselesi İnönü. «itimad havası teessüs ' eder, yerleşirse şiddet politika : sına hacet kalmaz, diye ilâve etmiş, seçimi kazanmıyan tarafın iktidarda kalamıyacağı gibi, iktidara da gelemiyeceğini. ancak iki tarafın bu neticeden sonra da birbirine güvenmesi gerektiğini anlatarak, vatandaşlar arasında bu mevzuda itimad teessüs ederse çekişmelerin salim bir mecrada gelişeceğini, iktidar için de, muhalefet için de mücadele hududlarını böyle düşün; düğünü, bu münasebetlerin herhangi bir safhasında tereddüd olduğu zaman ruhlarda buhranın başladığmı izah etmiş, «seçi; min zorla kazanılmasma im' yoktur; zorla iktidaîda kalmak' mümkün olmadığı gibi...» demi tir. Cumhur Başkanı, halk kütte sinin sandık başlarmda emni; istiyeceğine, baş göz yarmak hâ> diselerine ise karışmak isterni' yeceğine de işaret etmiştir. İnönü konuşmasma son verirk demiştir ki: « Bütün güçlüklere rağmı onları nihayet bir araya get: rebildim. Birbirlerini gösterer dedim ki: Görüyorsunuz ya hı hal ve kârda, birbirinizin dü manı olmıyacaksmız. Onlara dı mek istedim ki, hanginiz seçi kazansanız, ötekine zulmetm> istidadınız yoktur, olmam dır.» İnönü, İzmirden muhabbe' avrüdığını beyanla «eğer büti konuşmalarımda sizi yormad: sizi incitmedim ve zihinlerin. deki bir çok suallere cevablı hazırladımsa, buradan hakikatı bahtiyar ayrılacağım» demişti Bu sırada Fuardaki sun'i gc lün Ada Gazinosuna bakan k: yıları Fuarm ziyaretçilerile ç relenmişti. İnönü halkın selâ larına ve alkışlarma mukabe! etti, güzel hazırlanmış Fua tam şekilde faydalanmala: tavsiye etti, hepsine iyi günl diledi, «bu akşam gidiyorum, lahaısmarladık» dedi ve Kül' Parktan ayrıldı. Mekki Said ES Cumhur Başkanı, İzmirden ayrıldı İzmir, 21 (Telefonla) temmuzdanberi İzmir ve dola; larmda temaslarda ve tetkikl de bulunan İnönü, bu gece saat 23 de Alsancak garmdan hususî trenlerile Ankaraya hareket etti. Söylenildiğine göre Cumhur Başkanı, yarın Ankarada toplanacak Millî Eğitim Şurasında'' hâzrr bulunacak ve sonra Erzu* ruma hareket edecektir.