Katalog

• * * Yutdi /ITAMİNLERİ CIDASI KATILMIŞ JTegâne kuvvtf Bı, C, 0, J ı e £U nCI yil bayi ! umhuri OOCM < 0y0 + Telefonlan Umuml Saatral Numarası: 24298. Yazı İ«lerü 24299. Matbaa: 24290 GÖZLÜK DEPOSU nevi fennl gözlük. Cam, çerçeve ve gözlükçülüğe aid bütün malzeme Her J. Saragossi KLIRUCUSUrYUNUSNADİ relgral ve mektubtdresi: Cumhurlyet, tstanbul Posta kutusu tstanbul No 248 Pazar 24 Temmuz 1949 Bahçekapı Celâl Bey han No. 29 İSTANBUI. İzmir ve havalisinde şiddetli bir zelzele oldu Zelzeleden en fazla hasara uğrayan Karaburunda insanca zayiat var Çeşmede büyük tahribat oldu, İzmîrde de bir çok binalar, bu arada Vilâyet Konağı ve Adalet Sarayı hasara uğradı, Karaburun ve köyleri nde 250 ev yıkıldı Başbakan Şemseddin Gunaltay dün Haydarpaşada basın temsilcilerile bir ırada Bir gttnüıı manası 23 tcmmuz elbetle sadece bir başfangıç değildir. Taıihin akışı içinde unutulmaz saydığınnz her gün, daha onceki hamlelerin (ecuğu, daha sonraki gelişmelerin de tohumudur. Boylecc, 23 temmuz uzerinde geç' mişin payını kabul ettikten sonra o günden bu yana 41 jıl içinde attığımız ileri adımları goz kararlamasile ölçmek daha kolay olacaktırBoyle yaparsak 23 temmuz devriminin Türk tarihinde büjük gelişmelere yol hazırlnan verimli ve mutlu bir gün olduğu kendiliğindep meydana çıkar. Kendimize dair varacağunız hükünılerde aldanmamak için şu noktaya dikkat etmeliyiz: Yakın geçmişimizin türlii inişçıkışları arasında 23 temmuza verebileceğimi/ mana, buaun bir seçkinler devrimi olmasından ibarettir. 23 temmuz bir sınıf kavgası neticesinde doğmanuştı. Sınıf kavgasınjn ayrılmaı bir vasfı büdiğHniz ideolojik cefhesilc 23 temmuz uzaktan 1789 u hahrlatıyorsa, bu daha ziyade c günii yaratan idealist seçkinlere hâkim olduğunu gördüğümüz fikü terbiyesinden ötürüdür. Aslında bir sınıf ayaklanması olan Fransız devrimi, butün on dokuzuncu yüzyıl boyunca adım adım Avrupaya yayılmış, taçlı rejimlere musallat olmuştur. Ekonomik şartl'arın uygunsuzluğu yüziinden hemen her yerde sınıfsal vasfını kaybeden 1789 ruhu, bilhassa imparatorluk camiaian içinde milliyetçilik hareketlerinin doğmasma ve mozaik devletlerin birer birer çatırdajıp sarsılmasına yol açmıştır. Gittikçe taşan böyie kocaman bir fikir ve heyecan seli karşısında Osmanlı İmparatorluğu renkli parçalardan yapılma bir bohçayı andıran kendi varlığını uzun miiddet koruyamazdı. Yunan ihtilâli ile başlayan milliğ bağıtnsızlık hareketleri, zaman zaman Türkleri Avrupadan atmayı hedef bilici büyük kin dalgaları halinde kabararak bir çorab söküğü gibi birbirini kovaladı. Izmır, 23 (Telefonla) Bu akşarn saat 18 04 te İzmirde 2023 saniye kadar suren çok şiâdeth bir zelzele olmuç, halk, binalardan dışanya hrladığı gibi, bağıranlar ve korku ile koşanlar da gorulmüştür, En sağlam binaların bile sıvaları dokülmüş, birçok evlerin camları kırılmış, çatlaklar. çoküntüler, duvar yıkılmaiarı olmuş^ur. Zelzelenin, butün vilâyelimirde gayet şiddetle hissedüdiği, guneyden kuzeye ve ufkî o'duğu bildirılmektedir. Çeşmeden haber aljndığına göre, zelzele esnasmda Hna'ar, âdeta iskambil kâğjdı gibi birbirine çarpmış, deniz karaya hücum etmiş, birçnk bahk karada kalmı^tır Halk, şaskın bi1" halc1" foka'vlars Arkası Sa. 3. Sü 1 de Lozan zaferi Yarın Universitede bir kutlama töreni yapılacak Bugün Lausanne andlaşmasının 16 ncı yıldönümüdür. 20 temmuz 1936 da imzalanmış olan Montreu'i andlaşması ile tamamlanmış olan Lausanne, Türkün iradesinden doğan Mısakı Mıllinin bütün dunyîya kabul ettirilmesidir. Lausanne andiaşmasırun ehemmiyef"i anlamak için Sevr'i hatırlamak kâfidır Avrupanın meşhur köturum adamı, Lausanne'dan sonra, kudretli bir genc halinde, dünva mvvacehesinde hakikî yerini almıştı. Ondan önce istıklâl, bir sözden ibaretti. Lauc ?"n^ , «areti hic bir zaman kabul etmı%ec*e:ırrt terfet ermft'olan Ttirlc mılleti yaratmıstır. Bu büyuk gunun 26 ncı yıldönümu munasebetile yarm saat 16 da Unıversıte merkez b'na=mda bir kutlama toreni yapılacaktır. 0ün sehrimize gelen beyanafı Gunaltay, münakaşalar karşısında hükumetin görüşünü açıkladı •'•••• • «••••• • ••••• I • • ••• • !•! «Hükumetin, kabadayıca atıp tutmalara bir kıymet vererek demokrasiyi yerleçtirme yolundan inhiraf edeceğini sananlar, aldanmış olduklarmı ankyacaklardır» Başr>akan Şemseddin Günaltsy, bir k»ç gün dinlenmek ve bu arada Bursaya kısa bir zdyaret yapmak uzere dün sabab Ankaradan şehrimize gelmiştir»Wtîünaltayı, Haydarpaşa gannda, İç İşleri Bakanı Emin Erişirgil, Vali ve Belediye Reisi Dr. Lutfi Kırdar, 1 inci Ordu mufettişi Orgeneral Asım Tınaztepe, Orgeneral Nuri Yamut, Korgeneral Şahab Gürler, C. H. Partısi Istanbul müfettişi Dr. Sadi Irmak, Arkası Sa. 4, Sü 1 de Zelzele sahasını gosterir harita Rus peyklerinde silâhlı ayaklanmalar genişliyor Çekoslövakyada kısıuı seferberük başiadı, Baltıkta çeteler Ruslara karşı bafif tanklar kullanıyorlar Londra 23 (BBC.Nafen) Peyk memleketlerdeki komünıst idarecilerinin askerî hazırlıklarda bulundukları bıldirilmektedır, Pragdan gelen hab«rlere göre, Çekoslovak seferberhk dairesı bir çok ihtiyat sınıfları silâh altına çağırmıştır. Bunların arasmda yedek subaylar da bulunmaktadır. Dığeı taraftan, âni bir harb patlak verdiği takdirde tek bir elde toplanmış ıaşe mekanizmasının hava bombardımanlan altında işliyemiyeceği kanaatine varan seferberlik müdurü kasabların. fınnların ve dukkânların milhleştirılmesi işini durdurmuştur. Bu arada Prag şehrin Arkasi Sa. 3, Sü. 6 da Nihad Erim İzmirde C. H. P. merkezinde "Radyo ile şehir toplantıları,, Amemkalılarla i7k toplanti dün Ankarada yapıldı Ankara 23 (a.a.) Amerikan • Radyo île şehir toplantılaru heye' tı üyelerıni memleketımizde ilgi» lendıkleri konular hakkırıda tenvir etmek üzere ilk seminer bu sabah saat 11 de Millî Kütübhanede yapılmıştır. Toplantıyı Unesco Türkiye milll komitesi adına Prof. Orhan Alisb^h açmış ve sözü Birleşmiş Mılletlet Amerika teşkilâtı temsilcisi Mr. Arkası Sa. 3, Sü. 7 de Iki kızkardeş bir adam öldürdüler İngiltereye ihracat artıyor Bu senenin ilk 6 ayında 2,631,138 sterlin değerinde tütün sattık Londra 23 (Nafen) İngilterenin şu anda en falzı tütün satın aldığı memleketin Turkiye olduğu belırtilmektedir. İngıliz Tıcaret Vekâleti tarafından neşredılen istatıstıkJer şu rakamları vermektedir: Tflrkiyenin İngiltereye sattığı tütun mıktarı: 1947 senesinin ilk altj avında 88,000 İngiliz lirası değerinde, 1948 senesinin ilk altı ayında: 200,000 İngiliz lirası değerinde. Bu enenın ilk atı ayında' 2,631,138 ingiliz lira«ı deJprindedır. Ârkast Sa 3, Sü. 3 te C.H.P. nin açtığı mücadele muhalif partileri birleştiriyor Bu bakımdatı bazı C. H. P. mahHUeri, Nihad Erimin son gezisini ve söylediği mıtukları beğenmiyorlar Ankara, 23 (Telefonla) İç politıka tartışmalarında sertliğe doğru giden bir hava kendini göstermiş bulunuyor. Umumiyetle mü^ahecleler, Halk Partisinin bazı çevrelerinde Celâl Bayarın şahsiyetini yıpratma yolunda gayrete gelınmiş olduğu merkezindedir. D, P. Buyuk Kongresi. muhaletet liderinin. kut Arkası Sa. 3, Sü. 8 de .] İzmirde bir otomobil denize unlu Yüzjıla yakın süren bu fırtına ortasında bizim durumumuz bir karşıkoyma çırpınısından öteye geçemiyordu. Ve ne tuhaftır: SarayiD zavahiri koruyucu opportünist tedbirlerile beraber gerçek aydınlanmızın jürekten mucadeleleri de imparatorluk bürünlüğünü korumayı hedef ruruyordu. Bu ise Fransız devriminin Avrupada kaydettiği o zamanki geli;me>i inkâr etmeksizin mümkün değildi. 23 temmuz, dünyaya hâkim olan milliyetrilik cereyanlarınm bizde de eski karsıkoyma zihnijetini genis ülçüde aştığı bir yıldönümüdür. Gerçi bu ileri hamleyi o devrin sartları içinde açıkça ifade eden kimse pek çıkmamıştır. Tersine, inkılâb nazarijesini kuran bilginlerimiz, bir yandan ırk, din ve dil farklannı göManavı öldüren kardeşler: Çocuklu olan Bâhiredir zetmeksizin vatandaslar arasınd* E\v'elki akşam Beyoğlunda, Ye Vakanın sebebi ve cereyan tarzı genel bir hürriyet düzeninden bahis açarken, bir yandan da bütün niçarşıda bir cinayet olmuj, iki şudur: Maçkada Selânik caddesinde 4 Türklük ve islâmlık camiasını biı genc kadın, 35 yaşlarında bir ma Arkan Sa. 3, Sü. 6 da bavrak altında birlestirmeyi amaç navı bıçaklayarak öldürmüjlerdir. biliyor, böylelikle hem elimizdeki İmparatorluk parçalannı korumaya. hem de Avrupa ve Balkanlardald kayıblarımızı telâfiye çalışıyorlardı. Bu itibarla 23 temmu? basüca üç ana cereyanın çarpı$tığı, belki biraz müphem, fakat oldukça kompleks bir devrlm harekerldir. Ferdî hürriyetler eereyanı, realist millivetcilik eereyanı, diniğ ırkiğ üiopist bir imparatorluk trre\anı. Hatayın kurtuluş yıldönümü heyecanla kuilandı Hatay 23 (a a ) HaUy bugün mumtaz ve sayılı günlermden birini yasamaktadır. 18 yıl süren bir esaret devrinden sonra, ana yurda katılışının 10 uncu jildönümü, bu büyük kurtuluş günü, Hatay Cumhurijet alanını, ana caddelerini dolduran 30,000 kişintn iştirak ettiği bir tezahüratla ve şimdiye kaHatiblerden bjri konuşurken Terbiye Kongresi dün sona erdi İstanbul Muallimler Birliğinin tertib ettıği «Birinci Terbiye Kongresi > dün de Üniversite konferans salonunda toplanmıştır. Raporlarmı okuyan mütehassıslarm ekserisi, bugünkü maarif teşkilâtını, ve mufredat programlarını hanrlayan zihniyeti şiddetle tenkid etmişlerdir. Halide Edib Adıvarın raporu Profesör Halide Edib Adıvar, rahatsız bulunduğu için toplant'ya gelememiş, hazırladığı yazıyt göndermişti. Halide Edib, bu yazısında, demokrasi ve terbiye uzerinde duruyor, ba iki mefhumun birbirlerine olan tesirlerini inceliyor ve İzmir, 23 (Telefonla ı Dun geee yarısından sonra Vedıı, Kemal, Muzaffer, Naci ve Kâzıın isimîerinde 5 genc, içtikten sonra, 120 numaralı taksiye binerek, Alsancaktan Konak istıkametine gıtmeğa başlamışlardır. Direksiyonu Kâz'ra idare etmiştir. Fazla süratle giden otomobil, İzmir Palas onunda denize uçmuş icindekilerden dprdü ctomobildgn çıkabılmış'er ve poüsterbiye karşısında Türk bğretmen ter tarafından guçlukle kurtarılmıslerinin durumuna temasla yazısııu lardır. Kâzım, otomobilın içindo kakruş ve ceçedi, bugun otomobille şoyle nihayetlendiriyordu: Arkası Sa. 4, Sü. 7 de beraber denizden çıkarılmıstır. İstanbul ampul fabrikasının temeli atıldı (Gazetelerden) c Arkası Sa. 3. Sü. 3 te Kızlannızu Askerlik Kanpı Bitti Hürriyet tepesindeki tören 41 inci yıldönümü münasebetile dün saat 18 de Hürriyet Tepesindeki anıt önünde bir kutlama toreni yapılmıştır. Kalabahk halk kütlesi ve yüksek tahsil gencliğınin huzurile yapdan torene İstiklâl marşıle başlannuş ve müteakıben sırasile Kâmran Evliyaoğlu, Rize eski milletvekilı Ektem Rize, C.HP. adına Eminönü ilçe başkanı avukat Fehmi Ataç, D.P. adına Prof Sadi Yaver Ataman, M P. adına Ahmed Beded birer soylevle 23 temmuz 1908 tarihinin memleket olçusunde yaratraağa sebeb olduîu derın ve asla Sosyal sartlarm dünyadaki umumî gidisine bakılırsa Carpısan bu ana cereyanlardan ancak ilk ikisi birbirini tamamlayıcı bir karakter ta'nnrdu. Feıdî hiırrivetlcri gelistirmek, kendi Mnırları içinde hiç bir zumreye üstunluk \asfı tanımıjan, •vabancı topraklara da gcra dikmiven bir de\letin basarabileceği bir i«ti. Eski ittihadı anasır formiilii ise, ne de olsa yapmacık bir temele d^annordn. Hele diniijııkiğ ııtopist bir imparatorluk nazarhesi ile bu somınçıı\u bağYüksek bğıetim kız bğrencilerinin a^kerlik kampları sona ermistir Bu münasebede yarın Harbidaştırmaya imkân yoktu. Bclki d c < \ctl" bir toren yapılacak ve kursu muvaffakıyyetle başaran kızlanmıza 1 incı Ordu Mufettişı Orgeneral NADIR NADİ Asım Tınaztepe tarafındrn rozet takılacaktır. Yukarıdaki resinij Radar kursu goren öğrencilerı göstermektedır. Arkası Sa. 3, Sil. 5 te Hürriyet inkılâbunızın 41 inci yıldönümü dün Basın mensublan, bugün kutlandı kendi bayramlarını 23 temmuz hürriyet inkılâbının kuthyacaklar Bugün Gazetecıler bayramıdır Bu munasebetle İstanbul Gazeteciler cemiyetı tarafmdan azalara, Taksinı gazinosunda bir kokteyl verilecekür. İstanbul Gazeteciler cemiyeti, bayram dolayısile, neşrettiği bir beyannamede şöyle demektedir: «Turk kalem dünyasmın büyük devrimcısi Şinasinin Agah Efendi ile beraber kurduğu «Tercümanı Ahval» den bugüne kadar binbır guçlüğe uğradığı, hürriyetini turlu vasıtalarla yok etmek istiyen müstebid bir zihniyeti karşısında gör Gazeteciler bayramı Arkas\ Sa. 3, Sü 2 de Arkası Sa. 3, Sü. 4 te Dr. Lutfi Kırtiar Müjde sevgili hemşerilerim, ampullerimiz yapüıyor. Bir de elektrik meselesini halledersek, artık sırtuuz yere gelmiyecek demektir.