Katalog

CL:Mı".: ( İKTİBASLAR C S o v y e t Rusya ile doğu Avrupa çiftçileri Şehir Meclisi arasmdald mücadele toplantılarma Yazan: Eski Macar Basbakanı Nâgy Ferenc Senelerdenberi, dünyanın ha de evlerinden alınarak Rusyaya j «Rasyonalizasyon» kelimesi, gei Dün başkan vekiHeri ve beri olmadan, bir «soğuk harb» sürüldü. çen umumî harbden sonra moda Macaristanda da, 1947 de Ra j devam edip gidiyor. Bu çetin Daimî Encümen üyeleri haline gelen tabirlerden biridir. muharebede bir tarafta Rusya kosi Mathias hükumeti devirip Lâtinceden alınan bu kelime, iktiteçildi ile onun her dediğine boyun e iktidarı eline alınca Köylü Parsad lisanına girerken hakikî manatisi liderlerinden ikisini beni ğen peyk hükumetler, bir tarafsını kaybetmiştir. Muasır müe'.lifŞ«hir Meclisi dün haziran topta da Orta ve Doğu Avrupa ve Varga Bela'yı memleketten lantılarına başlanuştır. Vali açış ler «asgarî ga\Tet ve masrafla is sıslarının tavsiyeleıine aldananiar, gelmektedir. Lenine, re&mi daireleus memleketlerinin köylüleri bulu dışarı sürdü, Kovacs Bel'yi H ' kunda, Meclisin bu toplantesında tihsal verimini azam! seviyeye çınuyor. Zira, demir perdenin ar yaya gönderdi. Partimizin men Tramvay, Elektrik, Sular İdareleri karmak» üzere tatbik edilen •ame kendilerini diğer iptilâlara kaptı ri ömek hıtarak iktisadî işletmeleranlardan daha çsbuk mahva sü rin faaliyet usullerini tanzime çakasındaki memleketlerde bugün sublanndan hemen hemen bü nin 1948 yılı bilânço vt murakıb lî» usulleri ifade maksadile rasyoStaünin istibdad idaresine kar* tün gencler «Halk Cumhuriyeti raporları ile mahallî idarenin üç nalizasyon tsbirini kullanmaktadır rüklenmek tehlikesine maruzdur lıştığı vakit muvaffak olamamışü. lar.» Memleketimizde ise, devlet teşkiiâşı çarpışmaya devam eden bıt ne karşı ihanet» suçile hapse a senelik kat'î hesab raporları, tahlil lar. Bir vakitler liberal müelliflerin bna ticari işletme ruhunu aşılamak zümre varsa o da bu memleket tıldılar. Bugün bunların 8 bin ücretleri raporlarmdaki tadiller, Rasyonalizasyon mefhumu, yirlerin demokrat zihniyetli koy den fazlası şimdi Rusyadaki tec Spor Saraymın idaresi hakkındaki minci anr tekniğinin yarattığı ye üzerinde durduklan rasyonalizas zaruretinden bahsedenlere rastlanlüleri ve çiftçileridir. Avrupamn rid ve mecburi çalışma kamp eklif ve 5218 sayıh kanuna göre niliklerden biri değildir. «Asgarî yon mefhumu, zamanımızda sosya maktadır. Hakikatte ise. ticaret ve list iktisad nizamımn temel fikirle sanayi sahasmda müsbet faydalar ve kısmen Amerikanm ütikbalı, larındadır. halka tevzi edilecek ars«lara aid gayret mukabilinde azamî menfaati Fakat, başlarından liderleri a tatbikat plânları bulunduğunu söy temin edecek şekilde istihsali teş ıinden birini teşkil ebnektedir. Es temin eden rasyonaüzasyon teıibirferdın hürriyetini, malını ve ki Alman başvekillerinden \Valtei leri resmî teşkilâta tatbik edildiii mülkünü gasbeden diktatorluğe lındıktan sonra da Macar çift emiştir. kilâtlandırmak> düşüncesi, eski Rathenau'nun yazdığı gibi. 191418 vakit, aynı neticeleri almağa ımkarşı gösterilen bu mukaveme çileri Rakosi hükumetine karşı Yapılan seçimlerde birinci baş çağlarda da mevcuddu. On altıncı harbinden sonra, istihsal vasıtaları kân ve ihtimal yoktur. Rasyonaligene mukavemet gösterdiler ve kan te bağlıdır diyebüiriz. veküliğine Atıf Ödül. ikinci asırda. Makiyavel. bu mefhumun nı ve idare teşkilâtını tek elden zpsyonun ticaret müessese'ıerine Doğu ve Orta Avrupanm bir onu derhal felce uğrattılar. Bu vekilliğe de Sırrı Enver Batur se hududlannı genişletmiş ve içtimai idare zsruretini ileri süren sosya kazandırdığı menfaati istihsal sçok memleketlerinde nüfusun nun üzerine komünist Budapeş gilraişlerdir. Daimî Encümen üye meselelere teşmil etmistir (1). Onlizm nazariyeleri. rasyonalizasyon kamlanna, maliyet hesablarına •.'€ ekseriyetini çiftçiler ve köylüler te hükumeti sıkı bir tedbire baş iklerine de, Parti Grupunda karar yedinci asırda ise. Fransada sınaî hareketini tehalükle benimsemiş mal kalitesine bakarak takib tegkil eder. Bugün oralarda ık vurmak zorunda kaldı: Köyler* verildiği üzere Ekrem Tur, Ekrem imalât uıullerinden ve işçilerden lerdir. Rasyonalizasyon fikri, Ruskabildir. Fakat yeni faaliyet usultidarı ellerine geçirmiç bulunaD de, kasabalarda komünistlerden Amaç, Bican Bağcıoğlu. Meliha azamî randıman terninini hedef ru yada, istihsal ve idare îisteminin leıinin devlet teşkiiâtmda veidiği komünistlerin ise gayeleri bu mürekkeb bir takım komiteler Avni Sözen intihab olunmuslardır. tan genif bir mevzuat vücude ge dayandığı mutlakiyet ve merkeziiraanları devlet emrinde çalı kuruldu ve sözde bir toprak ıs Bu arada, grup karan hilâfına Ham tirilmiştir (2). Daha sonra Man yetçilik esaslarını maskelrmek üze neticeleri anlamrğa hizmet edecek madöî bir kıymet ölçüsü bulmak gan birer ırgat haline getirmek lahatı yapılarak çiftçilerin mül di Rasim İle Burhan Feîeğe de bi chesteı ekolüne mensub mütefe* re kullanılraııtır. müşküldür. Hükumet idaresi kâr tir. Kbylünün bir karıç bile top kü bu komıtelerdeki azaya tev rer rey verildiği görülmüştür. Ihti kirler de. rasyonalizasyon fikrini gayesile çahşmaâığı ve ârame hizRasyonalizasyon meselesi, memsiyasî teşkilât ve faaliyetin tanziragı olraıyacak ve hükumet ta zi olundu. sas komisyonları da seçildikten sonmetlerine fiat tekdir edileraediği leketimizde de zaman zaman siyamile alâkalı mevzuîara intikal etrafmdan tesbit edilen ücret musah ve cuma günleri toplanılBundan bajka, 15 dönümden için, ıslahatm fayda ve mahzurlarısî ve edebiyat mevzuu haline gelkabilinde devlet hesabına çalifâ fazla arazisi olanlara aşırı de mak üzere içtimaa son verilmiştir. ti rmişlerdir. miştir. Amme hizmetlerinin veri nı kemiyet esasiarına dayanarak Yirminti asırda rasyonalizasyon recede yüksek vergiler yüklencak. mindeki kiyafetsizliği hisseden dev tesbit kabiüyetinden mahrumuz (4). cereyamnın kuvvet kazanmasına Komünistlerin, bu gayeye var di. Bu suretle orta halli bir çiftlet adamlannın müteaddid defalar Amme hizmetlerinin siyasî ve içtizemin hazııhyan amiller büyük bir mak için başvurdukları zalim çi kazancının yüzde 50 sini, darasyonalizasyon tasavvurlan üze mai kıvmetini tayin eden unsurlar, tenevvü arzetmektedir. Bu cereyave insafsız tazyikleri medenî bir ha zenginler de yiizde 75 ini rinde ehemmiyet ve hassasiyetle maddî kıstasa dayanan rasyonalinın hareket noktasında, Fayol isinsanın havsalası alamaz. Bugün hükumete vermeğe mecbur edıldurduklan görülmüştür. Fakat »im zasyon ölçulerinin jümulü haricinminde İstanbulda doğmuş bir FranVirginia (Amerika) daki çiftli diler. 10 dönümden fazla toprağı diye kadar, rasyonalizasyon mef dedir. sızı bulmaktayız. Fayol, işletmelerin ğimde otururken bana da daha olanlardan da arazi vergisi alınhumunun teşkilât bünyesine ne dere Devlet işleri iyi yürümediği va Idare ve muhasebesinde asgaıî mebir kaç »y evvel işittiklerim ya maktadır. Bu ağır vergiler alceye kadar uygun düstüğünü aras kit, rasyonalizasyon mütehassısUMezbahada bazı toptancı kasablsrla lan gibi geliyor. Fakat, toprak tında kSylü ve çiftçiler gündeıj clbirliği ederek. Kınurda zayıf hayvan murla sistemli bir şekilde iş göre tırmak lüzumu belirtilmemiştir. rının tavsiyelerinden fayda beklebilmek imkânlannı tetkik etmiş ve larını muhafaza etmek ve can güne yıkılmaya başlamıştır. Halbuki devlet idaresiniıi rasyonel mek beyhude bir ümiddir. Makiyaları tartıp kesim yerine semiz ha^'ançohşmaİErının neticesini altı ciîd ları dilediği gibi çalışıp ekmek leştirilmesini hedef tutan tecrübe vel, hükumet faaliyetini kolaylıkla Fakat hükumet bunu da kâfi ları sevketmek suretile Belediye ücretparalarını çıkarmak istedıklen görememekte, çiftçilerin kazan Ifrini ugari hadde indirdikleri iddia tutan bir eser halinde yaymlamış lerin tatbikatta karsılaşacağı bazı tanzim imkânını umumî ahlâk seIçin tazyik gören, tecavüze uğ cını azaltmak için daha başka edilen S Belediye memuru ilt 14 top tır. F. W. Taylor isminde bir Ame mukadder güçlükler vardır. viyesine bağh görmektedir (5). J tancı kasab Millî Korunmaya verll rikah ise. işçilerin sarfettikleri uzrayan, hattâ öldürülen insanla çarelere de başvurmaktadır. Me mişlerdir. Bu güçlüklerden en muhimmi, mumî ahlâk seviyesi sukut ettiği ve sî gayretten mümkün en yüksek rın bu feci maceraları maalesef selâ, her sene bir çiftçinin ne Roma Büyük Klçimiz geldi iktisadî semereyi temin usullerini devlet dairelerile ticart işletmeler halkın menfaatlerine karşı kayıdhakikat. kadar yer ekip biçeceğini ve o« Dün İtalyadan şehrimize gelmi? olan araştırmışrır. İnsanlan canlı birer arasındaki mahiyet farkından ileri sızlık ruhu uyandığı vakit, ıslahat Bugün demir perde arkasında rada neler yetiştireceğini Ziraat Roma Büyük Eiçimiz Hüseyin Rağıb makine haline sokmayı hedef tufan cereyan eden fecaate güzel bir Bakanlığı tayin eder. Şayet çift Baydur, ak»*ra ekspresle Ankaraya git Taylorizm, isühsalin mühim mikmiftir. örnek olmak üzere «u vakayı çi bunun bir adım haricine çıtarca artmasma zemin hazırlamışLutfi Kırdarın Pakistan elçisi anlatabilirim: kacak olursa «baltalama» suçile tır. Fakat Taylor sistemi tatbikatta olacağı şayiası Küçük bir Macar köyünde çift mahkum olur. Cezası da ya uİşçiliğin yeknasaklaşmasina ve meVsli ve Belediye Başkanı Lutli Kırçinin biri bir bardak şarap içmek zun müddet hapis, malınm müsai yorpunluğunun aşırı derecede darın Pakistan e'.cilt^ine tayin edileceği üzere hana uğruyor. Yanıba§m saderesi, yahud sürgün veya hakkınd? bir haber şavi olmufsa da ağırlaşmasına sebebiyet vermıştir. da oturan iki yabancı adam. Bu idamdır. Böyle bir «suç» tan do kendisi bundan malumattar olmıdıj'.nı Tavlor sistemine göre çalışan işçiradaki bir köyden olduklannı layı mahkum olanlardan müsa töylemiştir. lerin ruhi teşevvüşlere maıiız kalsöylüyorlar ve hallerinden şikâ dere edilen mallarla Macar hüdıklan. çabuk ^prandıkîan ve Üniversitedeld lisan derdi yete başlıyorlar. Köylü hiç sesi kumeti 2000 büyük çiftlik kurHukuk FakUlteıinln 34 ve 3« «ö yaşlandıkUn vakit çetin mcsai mestr talebeleri aruında lisandan musf şartlarına tahammül edemedikleri ni çıkarmadan onları ddnliyor. muştur. olraıyanlara da, son senato karar! le görülmüştür. Taylorizm tatbikatıİki adam kanunları tenkid edi*** imtihanlara girme hakkı verilmiştir. nın amele anıfı arasında uyandıryorlar. Çiftçiden alınan öşürden Takat en nazik durumtfa olan 78 «6Devlet elile ziraat başlangıçta dığı mukivemet, sistemin L^lahma derd yanıyorlar, hükumetin arr.estr talebeleti bu karardan istifade propagandalarla halka pek parzaruret hissettirmiştir. Taylorizmin leyhinde bulunuyorlar. Bir saat ettirtlyı«ç|ktecirler. Mütkül durumda lak bir §ey olarak gösterilmişti. kalan bu talebelerin tnUracaati. bugiii mahzurlarını bertaraf etmek maksonra, köylü artık, memleketteHerkes geniş bir arazi dahilinde toplanacak olan »enatoda görüşülecek sadile yapılan tetkikler. müteajd'.d ki sefaletin birer kurbanı olduekip biçecek, ucuz tohum ve tir. Senatonun talebe lehinde bir kara yeni prensiplerin doğrmasile neticeğu anlaşılan bu köylülere karşı gübre temin edecek, traktörler ra varacafı ümid edilmektedir. lenmiştir. Amerikada Major Gilyakınhk duyuyor ve kendisi de Aıaştırmarun ana vatanı olan A Nötıoıı, 4 Alfa daneciği ve 5 den ve diğer ziraat makinelerinYeni gelen şilepler berth azamî iş randımanını temins açılıyor, çektiklerini sayıp dökArmatörlerden Cerrahoglu firmasının matuf tedbirlerin uzvî yorgunluğu merikadan gelen haberlere bakı Doyteron isimli danecikleri kullanden faydalanacaktı. Bu suretle meğe başlıyor. Ötekiler başlarıziraat inkişaf edecek ve mem Portekizden satın aldığı 4 bin küsur hafifletecek bir istikamette inkişa lusa, bu memlekette son zaman mış. makinesüe bunlaıı hızlandıra. nı sallıyarak ve onun her deditonluk «Selçuk» silepi ve Mehmed Do larda, atom parçalama makinesi in rak, cam, pirinçten vapılmış, balleket refaha kavuşacaktı. ğan flrma'imn Ingiltereden satın al fma hizmet etmiştir. Henry Ford, şasına fazla ehemrniyet ğini tasdik ederek dinliyorlar. verildiği mumu ile hava geçmiyecek şekilde Avusturyaya kaçmağa mu dı|ı «Kozlu» isimli 5 bin hamule tonluk istihsal sistemine ^etirdiği yeniiik kolayca görülebilir Evvelki yaErtesi sabah köylü, kapıya gekapatıimış olan yuvarlak «soraun» Sİlep dün limanımııa gelmişlerdir. len iki kiginin dünkü ahbapları vaffak olan bir Macar çiftçisi son zılarımızda, bu makinelere, yan? unun havasını boşaltarak, çeşidli abir !er sayesinde istüısalde yeni Denizyollarutda yaz tarifesi olduğunu görüyor; fakat onların seyahatimde bana şöyle dedi: Denizyollannın jehir hatlarında ye çığır açmışür. Almanyada Giese ve Sayklotron'lara, sık sık temas et tomları bombardıman edebilmiştir. « O zaman bunun ne demek uzattıkları hüviyet varakalarma ni yaz tarifesi dünden itibaren yürur Munsterberg. teknik şartların icab miş, fakat bunların hususiyetleı) 18 sene evvel bu kıvmetli ilim abakmca işi anlıyor: Bunlar bi olduğunu bilmiyorduk, onun i l:iee girmistir. larile insan psikVlojisinin hususi üzerinde durmamıştık. Bugün, bi dammın kullandığı mıknatıslara çoçin sevinmiştik. Fakat şimdi birer gizl; polis memurudur ve oİstanbul öğretınenlerine ev yetleri arasında ahenk sağlavan raz teferruata girmek istiyoruz. Ha cuk oyuncağı nazarile bakılabilir nu tevkife gelmişlerdir. Zavallı liyoruz. Size verilen toprağı taÖgretmen Yapı Sandıgı İjtanbul Öğ mesai şartlarım tesbite çalışmıslar len dünyanın en büyük Sayklot Rivayet olunduğuna göre, 500 doadam «vatana ihanet ve baltala yin edilen şekilde işleyip muay retmenlerine ev in;sjı için para gdnder dır. Fransada Taylor'un tilmizleri, ronundan birine sahib bulunan Kalar buirr.ak için müıacaat ettiği biı ma» suçile mahkum oluyor ve yen zamanda mahsul yetiştire mi;tir. Bu sene otuz Bğretmen için ev Amerikan istihsa'. u=ullerini Fran liforniya üniversitesidir. Burada «ıslah edilmek üzere» Rusyaya mezseniz vesikayla verilen yi yaptırılacaktır. Bu evlerin beheri 7500 sız işçisinin temayüilerine uydur mevoud makineyi isletebilmek için, zat kendisine 5000 dolar bulmasını tavsiye etmiş ve o zamanki tabigönderiliyor. Ondan sonra ken yecek istihkakınız ve insanı an 12000 liraya mal olacaktır. mak maksadile geniş tetkiklere gi iki tane 50,000 kilovatlık jenerato rile, «Dev> Sayklotronu için 10.000 Müdahale sahşlan yapılacak disinden bir daha haber alına cak ölmiyecek kadar geçindirrişmişlerdir. İlk cihan harbinden re lüzum hasıl olmuş, şekrin elekdolar toplamışu. meye yarayan ücretiniz kesilir. mağazalar dün açılamadı mamıştır. sonra çalışma usulierini ilmî esas trik santralına ilâveler yapümıştır. Devlet çiftliklerindeki usta baYaj sebze ve meyva müdahale satısNihayet 60 tonluk mıkııatısı bu*** lara göre tanzim istikametinde ularına bazı sebebler dolayısiie ancsk Diğer taraftan, Amerikanın en lunan ilk Sayklotrommu ikmal eBugün Orta ve Doğu Avrupa şılar ya polistir, yahud hafiye; par.artesi giinü başl?nacaktır. Meyva ve mumî bir hareket belirmiçtir. Bu da cereyan eden komünist köy hiç birinin ziraatle alâkası yok Sebze KooDeratifmden verilen bilşiye hareket, aynı zamanda makineleş büyük çeiik fabrikalan, Sayklot dıp. bir çok atomu paiçaladıktan lü mücadelesi Kızıl idarenin ilk tur. Onun için, işten anlamazlar göre, insaatı bitm?k üzere olan ve Mac me cereyanmı hızlandırmış. nnaî ronlarda kullarulan miknatısların sonra, Nobei mükâfatı aldı ve daha günlerinde aynen Rusyada da ve herhangi bir şeyden şıkâyet ka. Talimhane. Tahmis Çarşışi. Beyoğlu temerküz temayüUerini desteklemiş imaline müsaid, hususî terkibde büyük Sayklotron inşası için, bir görülmüstü. 1920 de Moskova edecek olsanız derhal cezaya Balıkp,T7arı. Mısırçarjısı. Kadıköyde ve standardizasyon işlerine ehpm 160,000 tonluk çelik imal etmişler milyon küsur dolarlık teberru tebulunan oerakende »atış maeazalan padir. Bu miktarm sekiz aylık bir si min etti. hükumeti, memleketin komü çarpılırsınız.» îartesi sünü faaliyete geçeceklerdir. DI rriyet kazandırmıştır. parişe tekabül ettiği de tebarüz etnistleştirilmesine köylülerin ş;dO zamanın «Dev» SavklotronlarıBu tazyik ve zulüm Moskova ğer semtlerde bulunan majazaların lnRasyonalizasyon kelimesi idareyi tirilmektedır. Şu iki rnisal, bu madetli bir mukavemet gösterdiği dan verilen emirle yapılmakta saatı hııla devam etmektedir merkezileştirmek, makine isümalini kinelerin inşasrna verilen ehemmi nı, bugünün, hakikî d«v Sayklotni görmüş, bu mukavemet ezil dır. Çünkü Moskovanın istediği Üniversifeüler adına belediyeye genişletmek, işçi randımanını yükronları takib ebnektedir. Çeşidli yeti pekâlâ ispat edebilir. tnedikçe gayeye vasıl olamıya şey, tahakkümü altmdaki memisimler altında muhtelif prensipseltmek, imalâtı standard bir hale bir müıacaat Bu atom parçaiama makinelerinin lerle çalışan makinelerin. her gün cağını anlamıştı. Memleketin bü leketlerde halkı sefalete düşür Oniversite Talebe Birliğinden bir he koymak ve işletme teşkilâtını ıslah tün yiyecek mahsulünü temin mektir. yet dün Şehir MeclJsine gelerek Üni suretile istihsal masraflannı azalt ne işlerde kullanıldığına işaret et biraz daha büyüğü plânlanıyor ve versite öğrencileri için verilmiş olan mezden evvel, mezkur makinenin imaline gayret olunuyor. Bu gayeden bu sınıf hakikaten kuvvetli Orta Avrupa köyluleri şimdiye otobüslerde tenzüatlı seyahat müsaade mağa ve faaliyetten elde edilen keşfi üzerinde durmağı biraz fay ret, sadece, «filânca bir zümre teşkil ediyordu. üniversite semereyi arttirmağa matuf tedbirkadar kendilerini ve ailelerini sinin tatil devresinde de muteber o!maMoskova hükumeti bu muka ferahfahur geçindirmiş kimseler sını rica etmişlerdir. Keyfiyet Mecliite Ierin heyeti umumiyesini şümulü dalı bulraaktayız. dünyanuı en büyük Sayklotronuna içine almaktadır. Rasyonalizasyon ilk atom parçalama makinesini maliktir> dedirtmek için değildir. vemeti kırmak için en şiddetlı dir. Patatesini kendisi yetiştirir, görüîülecektir. hareketi, son cihan harbleri arasın yapan Dr. Ernest O. Lawrence, o Bilâkis, orta yerdeki mânileri yençareye başvurdu: Köylülerin ununu, ekmeğini kendisi yapar Millî Türk Talebe Birliğinm da sanayi memleketlerinde geniş zaman 29 yaşmda idi. Bundan 18 mek, bir türlü mallarını zorla ellerinden aldı, Hiç kimseye muhtac olmadan aydmlatılamıyan cevabı devlete mal etti. Mukavemet gös müstakil bir şekilde yaşıyan bu Millî Türk Talebe Birliği Başkanlı bir tatbik sahası bulmuştur. Harb sene evvel yapılan ilk makinenin hakikatleri meydana çıkarmai mak teren yüz binlerce köylü Sibir zümre komünistlerin hoşuna gından dün aldıgımız bir mektubda, den fakirleşen milletler, rasyona esasını, bir sandalye ve esvab as sadile, hacmi ve kudreti artan Sayyaya sürüldü. Bunlarm arasm gidemezdi. Çünkü onlar sefil ve Türkiye Milli Talebe Pederasyonu Bsş lizasyon tedbirlerinin kı>met ve mek için kullarulan iki sehpa teş klotronlara ihtiyac hasıl olmaktadan binlercesi yollarda öldü. Bu perişan bir millet görmek isti kanlığınm yazısına cçvab verilmekte faydasım takdir hususunda müba kil etmekte idi. Sehpanın şapka ve dır. dir. Bu cevabda iddia edildiğine göre hâdise Rus tayhinin en kanlı yorlardı. Onun için, 1948 sonba yüksek taharil talebe*ini onlar değil, lâğaya kapılnujlardır. Amerikada palto asılacak olan kancalaruıa orDeğerli âlim U235 i U238 den Eahifelerinden biri olarak daims harında o derece vergi yüklen kendileri temsil etmektedirler. Son mi ve Almanyada rasyonalizasyon iş tada bulunan sandalyeyi çepe çevlerine büyük ehemmiyet verilmiş re, ihata edecek şekilde, çok sayı ayırmak için de bir alet yapmıştır, tingin organizasyonunu yapmskla da hatırlanacaktır. mistir iti köylüler buğday yokve istihsal usuileri geniş ıslahata da ve dairevi şekilde bulunan elek Calutron ismini verdiği bu alet, bir Bugün Orta ve Doğu Avrupa sulluğundan 1949 ocak ayını bi iftihar duyduklarmı söylemektedirler. tâbi tutulmuştur. Rasyonalizasyon trik telleri asılrnıştL Bu tellere ve çok cisimleri birbirinden ayırmaita İngilizce kursu da da peyk hükumetlerin Mosko le çıkaramıyacak hale gelmişlerkeümesinin ilk defa halk dilinde rilen cereyanın iskemie üzerindeki büyük kolaylıklar sağlıyor. İstanbul Muallimler Birliği bu yaz Vadan aldıkları emirle aynı u dir. Dr. La"Wrence bu çok çaprasık yapılması ve bir propaganda formevsiminde bir ingilizc» kurs açmaga sulü tekrarladıklarını görüyoBu vaziyet karşısında yiyece karar vennljtir. Kajıd muamelesine mülü haline gelmesi ise, Almanla eb'adı bir somunu geçmiyen cam, keyfiyeti vecia bir »ekilde ezcümle pirinc ve bahnumdan ibaret olan ruz. Meselâ Rumanycda ziraate ; ğini devletten dilenmeye mec baslanmıgtır. Isteyecler her gün uai rın eseridir. bir yuvarlakta bulunan bir madde şöyle hulâsa etmiştir: elverişli toprakların hemen he ' bur kalan Macar köylüsüne hü 17.30 19.30 arasında Çemberlitaş kar<• Ağırlıklan farklı olan iki nin atomlarmı muazzam hızla dönşısında bulunan Atikali medresesindeki men yarısı devlete mal edilmiş kumet de istediği şekilde tazyik İktisadî hayatta. her fiil bir aktaşı, aynı kuvvetle atınız. Pek tatir ve oralarda köylüler hüku imkânını bulmuş ve onu, «siyasî Birlik İngilizc« Kursu Müdürlüğün» sülâmel doğurur. İlk cihan harbin dürdüğü anlaşılmıştı. müracaat ebnelidirltr. metin tesbit ettiği gayet cüz'i bir hatalarmdan» dolayı cezalandı1930 senesinin, ekim ayında ya biî olarak, birisi daha uzağa gideden sonra, rssyonalizaıyon cereyaMillî sergi açılacak cektir. Bu taşların havada çizmiş ücret mukabilinde zorla çalıştı rabilmigtir. nının birdenbire mübalâğah ve mu pılmış olan bu teşhire, Amerikanın istanbul Belediyesi, tkim «yında Haroldukları mahrekleri tayin eden rılmaktadır. Topraklan ellerin£en akademisi azaları davet olungalâtalı bir ehemmiyet kazanması Bu sene Macar hükumeti mem biyede yeni yapılan Spor v» Sergi Saarz cazibesidir. İşte atomik taslarla den henüz gasbedi'.memiş olan lekette feci bir kıtlık olduğunu rayında milli bir sergi açmağa karar da, bir çok suiistimallere yol aç muş, hepsi bu genc fen adamımn arz cazibesini taklid hususunda, biz, çiftçiler de haftada iki gün devmıştır. İş adamları, henüz mahiyekeşfi karşısında hayranlıklaruu gizvermiştir. Bu serginin idaresi hakkında ilân etmış ve bunun önüne de mıknatısiyeti kullanmaktayız.» hazırlanan talimatname tasdik edilmek tini kavrıyamadıklan bu terakki leyememişlerdi. let çiftliklerinde çalışmaya mecancak bütün ziraatin devletleş üzere Şehir Meclisine verilmiştir. Nasıl, dünyada mevcud mikrosburdurlar, ve onlara buna mueserinin maliyet masraflannı ucuzDr. LaWrence, makinesine Saytirilmesile geçileceğini bildirmişlatmak ve randımanı yükseltmek klotıon adını vermiştir. Bu makine kopla, çaplarile ve bulunduklan kabU ayda bir somun ekmek vetir. Halbuki depolar buğday do ş hususunda mucizeler yarattığını nin yegâne hususiyeti çok ucuza rasadhanelerin isimlerile anümakta riür Küçük Haberler ludur ve bunlar Rusyaya sevkezannetmişleıdir. Parlak menfaatle mal edilmiş olmasıydı. Esasen, pa iseler, Sayklotronlar da aynı şekilı. ^skovanın Lehistan, Ruman dilmektedir. Fakat komünist • * • BATI Akdeniz seferinden dönen rin cazibesi. teşebbüs sahiblerini de. isim alıyorlar. Halen dünyanın ya, Bulgaristan ve Yugoslavya hükumete, köylüyü ve çiftçiy «İstanbul.. bugün saat 14.30 da lima şarlatanlann ve sahte mütehassıs rası, şohreti ve elinde imkânı mev en büyük Sayklotronları sırasile, da çiftçinin mukavemetini kır tazyik için yeni bahaneler lâ nımıza gelecektir. cud olmıyan genc bir adarrun, masmak için ilk başvurduğu çare, zımdır. Onun için, önümüzdek • AMERİKADAN yüklediği hamu lann ağına düşürmüştür. Bir çok raflı bir işe girişmesi de beklene Lawrence'in 184 pusluk (467 om.) müesseseler, rasyonalizasyon müteve 3,700 tonluk çelik mıknaüsı hâköylü partilerini lâğvetmek ol sene tohumluğun ve gübrenin leyi Hayfaya bogaltan «Malaty»» $ilepi, mezdi. mil Berkeley Sayklotronu, Şikadu. Lehistanda Köylü Partisi Li ancak devlet çiftliklerine verile dün akşam İskendenına visıl olmuftıır. hassısları tarafmdan yapılan tavsiAtom çekirdeğini bombardıman go üniversitesinin 170 pusluk ve Gemi buradan Amerika için krom yük yeleri yerine getirmek üzere boş deri Mikolajczyk memleketten ceği. kendi* toprağını ekip bi leyecektir. yere a\Tiç dolıısu para harcamış etmek üzere o zamana kadar rad 2300 tonluk Sayklotronu ve bunu sürüldükten sonra memlekette çenlerin bunlardan istifade ede* KARAGÜMRÜK Kulübii menfaa lardır. Rasyonalizasyon hareketinin yum kullanılmakta, fakat radyunüfuz sahibi olan 10 bin çiftçi miyecekleri bildirilmiştir. tine yarın akşam Çiçek »inemajmda ifrata kaçması yüzünden zararlar mun pahah ve nadir bir madde o takiben, Colunabia'nın Sayklotronu gelmektedir. Bugün dünyada, ses sanatkârlarının da Iştiratevkif edilip Rusyaya sürüldü. luşu, her lâboratuarda bulunama(Reader's Digestften) tanmmış kile zengin bir musamere verilecektir. la karşılaşılmış ve tahmin hilâfına 36 Sayklotron mevcuddur. Bunlar Rumanyada Köylü Partisi Lidemasrefların arttığı görülmüştür (3). yışına saik olmakta idi. İşte, LaW Amerikada, İngilterede, İskoçyadaı ri Maniu ile kendisine en fazla Gaetan Pirou. rasyonalizasyon ü rence, bu keşfile bir manii ortadan İtalyada, Fransada, ŞABAN 5 PERŞEMBE Almanyada, bağlı olanlardan 18 bin kişi «vamidlerinin yarattığı hayal sukuturu kaldırmış, ucuz bir vasıta ile, hattâ ^forveç ve İsveçte bulunmaktadır. Beyoğlu KÜYUMC13 tana ihanet» suçile zindana atılradyumun yalnız başına yapamabelirtmsk üzere. meşhur bir bankeRusyada, en az bir, en çok üç tane ve GÜMÜŞÇÜLERJ dı. O gündenben de çoğu ortarin §u sözlerini zikretmektedir: dığı işleri başaracak bir makineyi bulunduğu rivayet ediliyor. yaz mevsimi dolayısik . a dan kayboldu Bulgaristanda «İnsanlar üç yoldan iflâsa sürükle ortaya koymuştur. S a Atom enerjisi komisyonunun verğazalaruu CUMARTESÎ günÇiftçi Partisi Liderı Dr. Georgiy nebilirler: Kumar iptilâsı, kadın Dr. Lawrence yapmış olduğu ma diği 9,000^)00 dolarla, inşası beş se5.29(1312 17.12 20.36 22.35 3.İ4 V. leri saat 14 ten itibaren kaM. Dimitrov kaçmağa muvaffak düskünlüğü ve rasyonalizasyon kinede, yacaklarıru muhterem müş nede bitecek olan Sayklotron da Z. | 8.54 4.36 8.36 12 00 2.00 6.39 oldu, fakat muavini Nikolay raerakı. Rasyonalizasyon mütehasterilerine büdirirler. 1 Proton, 2 Elektron, 3 feşa halinıjedir. 10,000 tonluk mıkPetkov idana edildi, 12 bin kişi =haberieri Devlet hizmetierinde başladı rasyonalizasyon Dr. Feridun Ergin ] a za n İKTİSADÎ BVIIİSLER HEM NALINA MIHINA O elim hâdise karşısında T 5 belediye memuru ile 14 kasab, Millî Korunmaya verildi harekeîleıinden umulan neticenin tahakkuk eden.ıyeceği aşikârdır. Âmme hizme'.lerinin verimine tesir eden âmiller arasında, menfaat temayüllerinin ve zihniyet meselelerinin mühim bir rolü vardır. Devlet idaresi, klâsik manada oir rasyonalizasyon hareketine me zu teşkil edecek hususiyetleri haiz '.eğildir. B^njamin Constant'ın yaza:ğı gibi, âmme hizmet'eıini ıslah için başlıca çare, devlrtin faaliyet hududlarını daraltrnaktadır. işleri azaltmak. basitleştirır.ek ve kolaylaştırmak teşkilâtın aksamasına karşı en müessir tedavi vasıtasıdır. Tatbik kabiiiyctinin noksanlığına rağmen rssyonalizasyon mefhumunuıı devlet bünyesine girmesi; âmme hizmetlerinin aksadıjom gördük'.eri halde iküdarm imtiyazlarmdan fedskârlık yapmasına 1,0nülleri razı o!rn;yan fikir ve siyaset adamiannın eseridir. Bu gibi kimseler idare teşkilâtını merkezileştirmek, muhtelif servisler arasında füzyon yapmak ve kontrol usullerini yeknaisklaştırmak suretile koUektivizm temayüllerinin tahakkukuna çalışmışlardır! Fakat çeyrek asırlık tatbikat. merkeziyetçilik sisteminin inkişafı Eayesinde masrafları azaltmak ve müstahsiliyeti yükseltmek kabil olamıyacağını göstermiştir. Buna mukabil, mer keziyetçilik prensipleri kökleştiği nisbette, bürokrasinin önlenmesi imkânsızlaşmıştır. ürk milleriııin, vatanı ve istiklâli korumak için kau raman ordusuna sağiadığı filâh ve eepaneden bir kısmı, depolardan çalınıp Filistine götüıülınek isteniıken İstanbul Enıniyet te»kilâtrnın takdir ve teşekküre lâyık uyanıklığı sayesinde ele geçirildi. Bu başarıdan dolayı değerü Emniyet Müdürümüz İsmail Hakkı Baykal ile arkadaşlarını tebrik ettikten sonra, bu hem hırsızlık Jıem kaçakçıhk suçunrlan duyduğumuz büyük teessürii de ifade etmek isteriz. ıııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııı 111 BAHISLGR Son atom arastırmaları ve dev sayklotronlar Yazan: Rıdvan Tezel Bu teessürümüz iki cepheüdir. Bir Türk yüzbaşısmın kendisine emanet edilen silah ve cepaneyi satması, çok acıdu. Kendisi de işlediği ağır suçun ve günahm vahametini, ne yazık ki çok geç anlamış ve kendi cezasını kendi eli ile vermiştir. Bu. münferid bir hâdise olmakla beraber, bir tek Türk subayınuı dahi, yolunu şaşırnus, askeri şeref ve namusuna unutmuş olması bize acı geliyor. Bu acıyı, bütün Türk urdusu mensublarmın duyduğuna ve o kahraman yüreklerin büyük bir ıstuabla • stzladığına şüphem yoktur. Yüzbaşı Nazım Güı>o>Tm bu fena jola sapnıaiina çahşan ve bunda muvaffak olan müşevvikler vardır ki onlar da suç ortakları olaa Vahudilerdir. Bu subay, elbette onlar tarafmdan yapılan büyük para teklifleri karşısında kalmıştır ki tamaa kapılıp bu işi yapmağa kalkışmjU}tır. Kendisine böyle bastan çıkarıcı tcklifler yapılmanuş olsaydı, hiç şüphesiz, bu ihanet suçunu işlemiyecekti. Silâh ve cepane, ko>un değildir ki saülığa çıkarıp müşteri arasuı da. bu İki Yahudi de almağa talib olsunlar. Bu silâb (1) Moritz J. Bonn, Encyclopaedia ve cepaneyi Filistin hesabına tedaof the Social Sciences. rik etmek istijcnler, kimbilir ne (2) Jules Gourdault, Colbert, Mi cazib teklinerle bedbaht >üzbaşınistre de Louis XIV. nın gözünü ve vicdanını karartnus(3) Gaetan Pirou, Traite d'Eco lardır. Bu suretle Nazım Gürsoy» nomie politique. onların daraı iğfaliııe düsmüştür. (4) Ludwig von Mises, BureaucEsaen bü kısım Musevi vatanracy. bir müddertenberi (5) Machiavelli, The Discourses, daijlarımi7in, müthiş bir Filistin ve Israil aski First Book, Chapter LV. ile yaıup tutuştuklarıru görüp duruyorduk. Bunlar, Filistine gitmek için, kendilerine müsaade ve pasaport vcrilmesine rağmen, para, döviz ve altın kaçakçıbğı yapıyorlar; torla veya para kuvvetile motörler tedarik ederek miisaadesiz Filistine çitmcğe çaii'ı.vorlardı. Bu suretl« gizlice Filisline gitmeğe çahsanların ve gidcnîctin hemen hepsi asker kaçağı idi. Bütün bu kanuo dışı harcketierden sonra, nihayet İMP Türk ordusuııun silâh ve cepancsini de Filistine kaçırmak gibi çok daha ağır bir suçu da islemekten kaçınmıyan Yahudiler çıktı. Bu son suçu işliyenlerin hem Filistin sevdaü, hem de para kazanmak husile hareket ettiklerine şüphe yokııatısı taşıyacak olan bu Sayklotron hır. Aralarında iki kiçinin böyle bitnıedcn. daha büyük1crinin plân ihanetkâr bir suç işlemelerinden larının da hazırlandığı gelen haber dolayı, bütün Musevi vatandaşlarıler arasmdadır. Meselâ bunlardan mızı itham edecek değiliz. Yalnu bir tanesi, Romadaki Coliscum'a şu var ki Filistin ve Israil aşkı ile benziyeceğinden, Dr. La^rence bu tiirlü suçlar işlenmekte olmasını na Cyclodrome admı vermeği dü hoş görmckte mazumz. Yüzlerce senedir içinde yaşadıkları bu memsünmektedir. Sayklotronların tarihçesi ve mev leket ve millete bağlı olan dürüst cud olanlan hakkında kısaca malu j Mıısevi vatanda^larımız, İsrail sevmat verdikten sonra. her gün biraz j dasile ne vaptıklarını bilmez hale öaha büyüğünün inçanndaki hik gelen soydaşlarını doğru yola davel etmelidirler. İsraili sevebilirler, ometi. mevzuu banıs edebiliriz. Bugün fcn âlemini işgal edsn raya sritnıek istiyenler kanunî yolmevzulardan birisi kâir.attan dün lardan çidebilirler. fakat İsrail asyamıza geldiği malum olan kozmik kı, Türkiyeye ihanet şcklini alma şuaların mahiyetinin meydana çı malıdır. Bunu istemck bizim hakkarümasıdtr. Her ne kf.dEU, lâbora1 Ik l m ı z v e vazifemizdir: temine çatuarda. mevcud Sayklotronları kulla lışmak da Musevi cemaatinin bu narak kozmik tanecikler vücude gs memlekete karsı borcu ve vaziletirilmişse de, bunlar. tf.tminkâr de sidir. ğillerdir. Daha kudretli atom paıçalama makineleri sayesinde, kütleleri muhtelif olan kozmik taneoik lerin meydana getirileceği umul1 Zincirli Hürıivet» ga/etesi maktadır. sahibi mahkum oldu Kuvveüi makinelerüı ortaya kon«Ziııc:ru Hurrıyetı dergiiinde bundaa masındaki başka bir âmil de, dünbir mıddet evvel solcu muharriı Sayada mevcud olmıyan maddelerin, bahsddin Alinin ysıdığı • asıl telılika sun'î bir şekilde, meydana getirıl bugünkii iktidarın devamıdıru başlıllı mesi ve tabir caizse, «yaıatılması> nıakaleden dolayı aîeyhinde takibata dır. Nitekim bugüne kadar Ameri başlanan ve nihayet tevkif edilerek hlicuim, Guruim, Neptumuun, Plpto kumetın mar.evi :,iluiyetini tahıtir ırıaddesind?n verildiğ: 2 ncı Ağırcezada yarnuim ismini verdikleri ve Sayklot gılanan bu ga etenin 2 hihi ronlarda vücude getirilmiş olan bu Ah Aybarın duruşması dün Mehmed sona ermaddeler, kürrei arzm ilk devirle miştir. i HakkındaKi karara göre. Mehrinde her halde mevcuddular. Rad med Ali Aybdrın suçu sabit çhriılmüs. yoaktif olduklarmdan ve miktarlar: 1 sene miiddetle ağır hapse malıkum mahdud olduğundan, parçalanarak eriılmıştır. .Zincirli Hürriyet. derg^l «ahibi aynı zamanda 4 ay müddct^e e* ortadan kayboldular. umumı emniyet nezareti al'ı^da bulnnDr. LaWrence, madde yaratmada, öiirulacaktır. Verilen kararda sanıgın 100C ürahk nakdi kcfalet verdiği takilk adunı Mezon isimli kozmik ta d:rde hüküm kafiyet kesbedmceje neciği vücude getirerek atmış ol kadar «rbest kalacağ. zıkrediin^ekteduğuna göre, bu işte ümidvar oi dır. Mshmed Ali Aybar dün öğlden makta, her halde hayale kapılmış sonra bu kefalet muame!eEıni ta'mamaddedilemez, Zira Einstein nazari lamış, serbest bırakılmıştır. yesine dayanarak yapılan hesablara göre, her hangi bir Sayklotronda 2 milyar elektron volttan fazla enerji hasıl edilecek olursa, bu enerjini/ı muhtemel olarak Nötron adı verilen taneciklere tahavvül edeceği ve bugün bilinmiyen bir sebebden dolayı nötronlann protonlara tahavvül ettiği düşünülerek nötronlarla protonların, bir maddenin %99 unu teşkil ettiği gözönünde bulunduru ! larak, bu işte de ergeç muvaffak olunacağı söylenebilir. İşte, milyonlar pahasında Sayfclotronlar imalinin bilinen sebebleri arasında bunlar zikredilebüir. Yapılan bu araştırmaların çeşidli tstbikatı arasında, müstakbel savaşlarda kullanılacak silâhların bulunmıyacağını iddia etmek hakikaten pek güçtür L OTOMOEÎL Mecmuası BUGÜN ÇIKTI CUMHÜRİYET lü kurujtu Türkıye ıçın Eiı aylık 300 Kr. Üç aylık 800 . Altı aylık 1500 > Senelik 2800 • R K A Gozetemıse gcnderüen tvrak vt yazılar nesrediLsm, edilmesin iade olun»a» riânlarHan mesulivet kabul edilmrz. Nushası Abone şeraiti İL AN YAKUP KADRİ KARAOSMANOĞLU 10 uncu sayısı yarın çıkıyor.