Katalog

Mevsimin çok beğenilen kumaşı SANTUNK Pek çok çcşidli renklerile herkesin takdirini celbetmektedir. AL İPEK MAG/IZASI Beyoğlu, İstiklâl Caddesi No. 318 umhuriyet 26 ncı yıl Sayı: 8925 KURUCUSU:YUNUS NADÎ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu İstanbul No. 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı Işleri: 24299. Matbaa: 24290 Prof. F. NEUMARK İktisad Fakültesi Ekonomi ve Maliye Ordinaryüs profsrti'ü İZAHLI VE NOTLU KANUJNLARI HAK Pek >aktn<îa cıkıjor. Gellr Vergisi Esnai Vergisi Kurumlar Vergisi Vergi Usulü Çarşamba 15 Haziran 1949 rC^ŞTABEVÎ Beyaad ^ İ s t a n b u l Bakanı Hububal fiatlarındaDört toplantı daha degişiMik olmıyacak gizli Berlin meselesinin görüşüldüğü bu toplantılar Hükumet, hububat alımında eski fiatların muhafazasını kararlaştırdı Para davası ana meseledir umhuriyet Halk Partisinin bir ekonomi konsevi veya konseyyesi var mıdır? Doğrusu bilmiyonız. Aslına bakarsanız bütün partileritniz hâlâ bebek halindedir. Deraokratik bir partinin biıtün u n i r e t l e Tİne malik değildirler ve olamazlar. Cemiyetler de insanlar gibi tekâmiıl kanununa uy*~sk gelişmek zorundadırlar. Cumhuriyet Halk Partisinin bir ekonomi konse>i \eya konseyyesine maük ohnadığım «österen alâmetler vardır. Meselâ: meşhur 7 ejlul kararlan böyle bir konsevin veya konseyyelerin tasvibini kazanmadan ilân «"dilmişlir ve aslında ne derece Hızumlu olursa olsıın veya bu liizumu ne derece kabili tnünakaşa bulunursa bulunsun bu gıın için bizim ana davamız haline gelmiştir. Hükumetleri eli kolu, hattâ dili bağlı hale getiren ve rcsmî ağızlardan «önüne geçilemeE bir âfet. olarak vasfoluran pahahhğm flk sebebi ve hareket noktası budırr. O zaman H»lk Partisi erkânından pek çoğu hiç kimseye danışmadan alınmış olan bu karann aleyhinde idi ve hâlâ da öyledir. Buna rağmen karann verilmiş olması ve maalesef tatbik edilmiş olması gerek memleket. gerek halk için felâketli olmuştur. Vaktile memlekete «ddviz girsin. mallanmız kolayca müşteri bulsun. dije alınmış olan bu tedbire raçmen bugün elimizde dovizimiz yokrur. Mallanmızı satamamaktayız. Tedij e muvazenemiz nçıktır. Altın stokundan satışlai' yapmaktayız. Bu'hal devam ederkctı simdi hükumet fülen ikinci bir devaluasyon kabul etnıişe benziyor. Vaktile yani 7 eylul kararlarından evvel 125 kuruş olan dolar o zaman primle. takasla 180 kuruşa kadar çıkıyordu. 7 ejlulde bu 180 >erine, dolara 284 kuruş resmî fiat kabul etmek suretile paramızı iyice Ucuzlatmıştık. Bugün durum, bu ameliyenin ya<pıldığı zamamn aynıdır. Yani resmi knrdan kimse dolar bulamamakta ve karaborsaya müracaat etmektedir Aradaki fark sadece o zamanki resmî karaborsa fiatınui şimdiki resmî <urdan 1W kuruş daha ucuz olmasıdır. Karaborsa>a gelince 425 450 etrafında dolaşı>or. Hukumet en lü/umlu maddeler lcin dahi kimsc>e dolar vermezken: isteklilere millî bankalardan birinin elinde takastan toplanmış bes mıhon kadar doları dbrt liradan alabileccklerini tavsiye etm'Kle, bojlece kendi resmî kuruna krndfci bir liradan fayla prün verilmesini kabul etmektedir. Bumın yanıbaşında vukte hafif. pshada ağır bir çok eşya lüzumlu nl»un. luzumsuz olsun, kolipostal lıalinde ta>>aıelerle memlekete < rmekte ve mukabili dolar olarak «idonmektedir. Burada odenen nakli\e ücıeti de cabadır. Iç pijasadaki para sıkıntısınııı scheb \e çaresini duşürunckten uzak olan ekonomik mckanizmamu, doviz davaM onünde de hajran hay ran baknıaktan başka bir şey japam'vor. Halk Partist kendi hükumetlerinden biri tarafından alınmış olsa bile 7 ejlul kararlan hakkmdaki kanaatlerini izhar ederek bunu red • v e para davamuı \eniden ve mutehassıslar vasıtasile hallelmeğe teşelıbııs etınedikce pahahlık, dövizsİ7İik. tedi.se nıuvazenesizliği ve daha hir çok iktisadî hastalıklar l>:^iosterebilir. fakat teda\İM çaresı hıılıınamaz. Çunkü bi/im icin baş da\a, paramızın knmcti davasıdır. Ekmek fiatlarınm yükseleceği haberleri asılsız, Unrra'ya 500 bin ton hububat vereceğimiz de doğru değil hakkında bir tebliğ neşredilmedi Bu iş hallolunduğu takdirde Dörtler Avusturya meselesini ele alacaklar ve konferans mesaisitıi ayın 17 nci gününe kadar tamanlıyacak Paris 14 (B. B. C. nin hususî muhabiri bildiriyor) Dört devlet Dış Işleri Bakanları bugün iki gizli toplanü yapmışlardır. Arada M. Vichinsky, talimat almak kasdile toplantıdan ayrılarak So\jet elçiliğine gitmiş ve ancak iki saat sonra toplanüya tekrar gelmiş ve toplantı devam etmiştir. Arayerde toplantmın kesildiğine dair bir sürü şayialar yapılmışsa da aslı yoktur. Toplantmın gizli geçmiş olması dolayısile sonunda bir demec neşrolunmamıştır. Yspılan ikinci toplantı da gizli olnmş ve anlaşüan hep Berlin meselesi komışulmuştur. Dort devlet mütehassısları Berlin meselesi hakkında raporlarını hazırlamış ve durumu iyiden ıyiye incelemiş ve açıklamışlardır. Bu hususta her ne kadar bir anlaşmaya varılmamışsa da, bir hayli mühim ilerlemeler kaydedildiği anlaşılmaktadır. Berlin bölgeleri arasındaki ücaret işlerini yoluna koymak ihtimali henüz mevcuddur ve bu hususta bir anlaşmaya varuması lmkân dairesınde sayümaktadır. Bu mesele hallolunduğu takdirde Dörtler Avusturya meselesıle de meşgul olacaklardır. Ruslarm Avusturyadaki Alman emlâkini ve Alman paralarını ele geçirmek istemeleri meselesi son derece mühim olmakla beraber bu hususta bir haVli terakkiler elde edildiği göze çarp Arkası Sa. 3, Sü 2 de Peyklere dair Rus cevabı Banş muahedeleri hakkındaki Amerikan teklifini Sovyetler reddettiler Londra, 14, (B.B.C.) Macaristan, Bulgaristan ve Rumanyanın barış andlaşmalarrnı ihlâli hus^usunu tetkik için Amerikan Dış İî'ısri Bevin ve Acheson, Fransız Dış İşleri Bakanlığına girerlerken Bakanhğı tarafından yapılan ve ug büyük devletin toplantısını istihdaf eden teklif Rusya tarafındao reddalumnuştur. Sovyet hükumeti, Bulgaristan, Macaristan ve Rumanyanm, barış andlaşmalannı ihlâl ettıkleri hakkmdaki ithamlaıı incelediğıni ve bu üç memleketin bilâkis insan haklan d& dahil oltnak uzere andlaşma hükünüeri gereğince bütun veeibeleri yerine getirdikleri mütaleasında olduğunu ve binaenaleyh bu lusrusta herhangi bir toplantıya luzum görmediğini kaydetmektedir. Bu red cevabı karşısmda İngütere ile Amerikanın, meseleyı Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda bahis mevzuu edeceklerı anlaşılmaktadır. Bu takdirde, Genel Kurulda acı bir diplamotik savaşın Ankara 14 (a a.) İktisadî İş muhabırimize, Türkiyeye tajin e doğacağı söylenmektedir. birliği Türkiye tdaresi Başkan mu dilmesini memnunıyetle karşıladıavinliğine tayin edilen Mr. Orren R ğını ve Yakın Şarkın bu sulhsever Mc Junkins, kendisıle konuşan "MT Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Polatlı silosunun uzaktan go'rünüşü Ankara 14 (Telefonla) Bu sene kışın şiddetli ve bir hayli uzun sürmesi yüzünden Orta Anadolunun muhim bir kısmında, bilhassa Konya ve Eskışehir bolgesinde kış mahsulü kâfi derecede gelişememiştir Bu sebebledir ki Orta Anadoluda mahsul durumu iyi değüdir. Fakat Tarım Bakanı Cavid Oralın Meclls kürsüsunden, bir kaç defa beyan ettiği gibi bu durum, memlekette bir kıtlık olacağma alâmet değildir. Bugün alâkalı makamlardan oğrendığime gore, Ege, Marmara, Karadeniz ve bilhassa Seyhan, Urfa, Erzuram, Sıvas çevrelerinde mahsul gayet bereketlıdir. Butun yurdda yaz mahsulünun, havalarm yağışlı gitmesi yüzünden ferahlaücı olduğu da gene aynı çevreler tarafuıdan beyan edilmektedir. Hububat fiatlarında bazı yerlerdc görülen yükselmelere gelince; bu, bır takım kötü niyetli şahısların, son günlerde bazı gazetelerde yer alan haberler karşısında, el Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Almanyanın iktisadî kalkınması ve Türkiye İktisadî İşbirliği Türkiye Başkan muavinliğine tayin edilen Mr. Nc Junkins. iki memleket ticarî münasebetlerine dair dün basına izahat verdi "D.P.,, den çıkarılanlar ve büyük kongre Müstakil Demokratlar bir brosiir haztrladıkları gibi "Kudret,, gazetesile de neşriyata başladılar Büyük kongrenin gündemi dün parti tarafından yayınlandı ıddetli bir mucadele açAnkara 14 (Telefonla'» mıştır Onlarm gayesi, D Demokrat Pârtı KongreP. Genel tdare Kurulunu sınin yaklaştığı şu günyıpratmaktır ve bu hulerde şehrimız siyasî çevsusta var kuv\etıle çalışrelerınde hummalı bir famaktadırlar ahyet goze çarpmaktadır. Demokrat Parti merkezi, Demokrat Partiden aybuyuk kongre hazırlıklarılan ve çıkarılan millçtrile gecelı gunduzlu meşvekılleri de, buyuk kongul olmakta, Genel Idare gre arifesinde aynı mahiKurulu da, iki senehk çayette faaliyet gdstermeklışmalarm ve hâdiselerin tedirler. Mustakıl Demokb:r bilânçosunu teşkil eratlar Grupunu teşkil eMıistakil Demokden raporunu tamamladen milletvekilleri. partiratların Genel maea çaüsmaktadır. den niçin ajTildıklarını Sekreteri Ahmed C H P . çevrelerınde de izah eden bir broşur haTahtakıhc her zamankinden daha zırlamıçlardır. ^ fazla faaliyet vardır. Bu cuma güBugünkü Kudret gazetesinde, Denu toplanacak C H P . Divanı gün mokrat Partiden çıkanlan milletvedemmde bazı mühim meselelerin killeri hakkında ihraç kararı veren yer aldığı sdylenmekte, fakat bu Haysiyet Dıvanınm salâhiyetsiz oîhususta ketumıyet muhafaza edil duğu ispat edilmeğe çalışılmakta, mektedir. Genel İdare Kurulu da şiddetle ıtMıllet Partisi ise, geçen gün neş ham olunmaktadır. Butün bu belirtiler. Demokrat rettikleri tebliğle Demokrat Parü Arkas\ Sa. 3, Sü 2 de ye ve bilhassa kuruculanna karşı Türk Fransız muahedesi Fransız Büyük Elçisi, muahedenin mer'iyette bulunduğunu resmen bildirdi Paris, 14 (a.a. Aip.) Ankaradan oğrenildiğirıe gore, Fransanm Ankara Buyuk Elçıîiği, 1939 IngilizFransızTürk muahedesinin mer'iyette bulunduğunu dün resmen ve tahriren Türk hükumetine bildirmiştir. Hatırlardadır ki, Ankaradaki İngiliz Büyük elçiliği de son günlerde bunun aynı bir teşebbüste bulunmuştu. Şehir Meclisinin salâhiyetsizliği Kostov, Bulgar Başbakanı Dimitrovla bir arada Rus ve Peyk devlet elçiHk memurları Dflnkü Şehir Medisi içtimaında bu mesele hararetli müzakerelere sebeb oldn Şehir Meclisi dün Sırrı Enver kında makamın tezkeresi okundu. Baturun başkanlığında toplandı İlhami Sancar ile dort arkadaşının Meclisin ayın yirmi dördüncu cuma okunan teklifinde, luks süıemalarda gününe kadar temdid edildiği hak Arkası Sa. 4, Sü. 7 de Memleketimiztle bıılunarç erkekler kadınlarla değiştiriliyor Sovyet Rusya ile peyklerinia, memleketimizdeki elçilık ve kon» solosluklannda çalışan memurların, istenildiği şekilde muvaffak olama* yışlan, kendilerine vazife verenleri sinirlendirmektedir. Bunların bil* Arkası Sa.. 3, Sü. 6 da . Komünistler arasında Eski Bulgar Başbakan Yarduncısı, Partiden ihrac edildi, Arnavudluk Başbakan Yardımcısı da kurşuna dizildi Edirne 14 (Telefonla) Sofya radyosu, bugün saat 14,30 yayımında, komunist partisi merkez komitesinin §u tebliğini yaymladı: «Komünist partisi merkez komitesi, Başbakan yardımcısı Vasil Kolarov'un başkanlığında 11 ve 12 haziran gunlerinde yaptığı toplantıda, parti içinde milliyetçilik cereyanı Arkası Sa. 3, Sü. 7 de Bir hava filomuz Kıbrısa gidiyor İran generali Alatiirkün kabrinde Helikopterle posta nakliyatı İngiltereden yakrnda gelecek Helikopterler, bilhassa Doku illerimizde çalıştırılacak CUMHURİYET Irak Naihi Tahranda Tahun, 14 (a a. Reuter) Irak Naıbı AbJulılâh ı, hava meydanında Iran Şahı Mehmed Eiza Pehlevî Naib. Şahın davetı uzerıne Irana gelmistir Basına göre bu ziyaıetten maksad, ikı m«nleket arssında miınasebet Uıi Ukvıye etmektir. Ankara 14 (Telefonla) Memleketimizde posta nakliyatının helıkopterlerle yapılabilmesi için çalışmalara başlamlmıştı. Haber •\erıldığine göre bu husus^aki temaslar bır ha\h ilerlemistir. Ingıltere, posta nakhne elverişk ve yaKin mesafeler içinde çalışabilecek hehkopteılerin memleketımize veıiYeşilköyde ruhsatsız ev leceğını bıldırmiştır/ Bu .müsl>et ce yaphran Amerikahlar, vab uzerıne P. T. T. ıdaresı. 8 bolyıktırmak masrahndan gede faalıyette bulunacak helikopkurtulmak için bunlan ter'.crin inış ve kalkıs mahalleıüe yaktılar taftma ücretı meselelerini incelem t r s başlavnıştır. Helıkopterleruı çal >acdkları verler arasında HakSa\cılık, dan mahiyetı ıtıbarile Hava kuvvetlerimizden bir gnıp kâıı, Van, Mu^, 'Jıfa, Maıdin ha>h garıb tir yanguı hâdısesinin havalısi bt.=;ta gelmektedır. He tahkıkme baş.cmiŞtır. Vak'a şuLefkoşe 14 (a.a.) 12 Spitfire u mi dordu arasında Kıbnsı a ret rafuıdan yapılmıştır. Iran güreş kafilesi başkanı Korgeneral Defterî, Atatuıkun tnu^ kopterler ajnı zam?r.da bolge sağ dur çağmdan murekkeb, General Suphi edeceği resmen bildırılmektedir. Bu munasebstTe Türkiye konso* Evvelki gece saat 22 de Yeşılkoy Gokerin komutasmda bır Turk havakkat kabrini ziyaret ederek bir çeleniî koymuştur. Resim, mısafir \\k teşkılâtının doktorlarını da ıcaBu davet, Sömürgeler Bakanhğı losluğuna gbnderdığı davet mektu^ Unda eu ucıa kojekre ta§ıyacaktır. Arkası Sa. 3, Sü. 6 da va filo5unuıı bu aym yurmisile, yırsekreteri ilr. Xîumbull tabu sırada A §a, 3,ğik5. t$. • Garib bir yangın hâdisesi