Katalog

CUMHURİYET İİMIIIHIIIHIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİ 8 Nisan 194!> IKTIBASLAR c Stalin'le Molotov arasında benzerlikler • • • " • * Yazan: Yiktor Kravçenko haberler Beyhudebir derd Bugün Süleymaniye camiinde bir mevlid okutulacak, îhtifal yann yapıhyor İstanbul Teknik Üniversitesi Talebe Birliğile, Türkiye Millî Talebe Federasyonu ve G. S. Akademisi Yüksek Mimarî Bölümü Talebe Cemiyetinin müştereken tertiblediği «Mimar Sinan ve sanat günü ihtifali» yarın saat 10 da Süleymaniye camünin iç avlusunda yapılacaktır. Bugün de cuma namazmı müteakıb Süleymaniye camiînde Sinan ve diğer Türk mimar ve sanatkârları için bir mevlid okunacaktır. Sinan hakkında konferans İstanbul Bayındırlık Müdürü İsmail Devletkuşu, yarın saat 18 de Eminönü Halkevinde «Mimar SinaTannya şükür vatanm yüzde doksanın hayatı ve eserleri» mevzuunda nını gezip görmek nasib oldu. Ne çare bir konferans verecektir. ki gördüklerimin ancak beş bölgesi yatYurddan Yazılar> m «Başlamadan önce» başlıklı ön yazısı şu satırlarla biter: «Vatan vatanı bilmediğimiz için çöküyordu. Temel bilgimiz kendinıizi bilmektir» O iki cümle kalemimden lâf diye çıkmadı. O cümleleri otuz küsur yılhk yazı hayatımda kendime rehber edindiğim için Şarktan ve Garbdan okuduğum bütün eserlerde yurda aid olanlan not defterlerime kaydettim. Yakın arkadaşlanm bilir, bu defterler altmışı bulmuştur. Fakat yurdu bilmek yalnız kitabla olamaz. Zaten memleke+in çeşidli bölgelerinde uzun yıllar vazife gördüğüm gibi fırsat buldukça memleket seyahatleri de yaptığım için yurda aid yazılarımda «kitab» ile «müşahede yi elele yürütmeğe çalışüm. i MEML E KE T MESEL E LERİ .V, Millî Savunma Bakanına açık mektub a zan Moskovadaki hâdiseleri yakından ta maya nivetli olmadığı meydana çıktığı kib edenler Molotov'un son senelerde zaman. Dış İşleri Bakanhğındaki değibirdenbire yükseldiğini herhalde farket şikük kısmen izah edilebilmiş bulunumişlerdir Fakat onun Kremlin'de ne yordu. Fakat Stalin'in yukarıya nakbüyük bir nüfuz ve iübar sahibi oldu lettiğim ?öz!eri bu meseleyi daha açık ğunu ancak bizim gibi Moskovada ve hir şekilde izah ediyor. Kızıl sarayın yakınlarında yaşamış oHakikatte belki Litvinov da Rus silanlar bilir. yasetine Molotov kadar hizmet etmisMolotov, Rus Dış İşleri Bakanı sıfati tiı ve mevkiinde kalsa bugün de edele iştirak ettiği milletlerarası konferans cekti; belki Litvinov da bugün Baü anlaşmıyacak ve hatlâ larda o kadar şiddetli bir lisanla, o ka devletlerile dar kat'i bir ifadeyle konuşmuştur ki Molotov kadar sert bir çehre takınacakbu salâhiyeti sadece bakanlık çerçeve tı. Fakat. dar bolşevik zihniyeti ona hiç si içine sığdırmak kabil değildir. Gerek bir zaman Molotov'a verdiği mevkii veBirleşmiş Milletier genel kurul toplan rcmez. aynı itimadı gösteremezdi. tılarında, gerekse Dış İşleri Bakanları Çünkü bolşevik zihniyetine göre Sovkonseyinde Molotov, Bevin'le Mar yet hükumetine hizmet ancak kapitalist shall'ın karşısında sadece bir bakan gi devletlere karşı duyuîan hıncla kabilbi değil, Sovyet imparatorluğunun nâ dir. Aksi takdirde, onlara karşı bir yakimi bir adam gibi idarei kelâra etmiş kınlık duymak ve yumuşak davranmak tir ihtimali ve tehlikesi vardır. Litvinov Batı devletlerinden sevgi Onun Kremlin'de haiz bulunduğu mevkii bilenler buna hiç şaşmazlar. Zi gören, hiç bir tenkid ve hücuma maruz ra Molotov, Kremlin'de Stalin'den son kalmıyan bir Sovyet hükumet adamıyra gelmekle beraber, diğer bütün Poîit dı. Binaenaleyh, bolşevik zihniyetine buro azasından iutün bir mevkie ?a göre, onlara karşı sert davranmasına imkân yoktur. Bunun için de Sovyet hibdir. Onun Kremlin'de temin ettiği bu ihtilâline hizmet edemezdi. müstesna mevkii iki cepheden tetkik Molotov, Batı devletlerinden hiç bir etmek yerinde olur. Evvelft, kendi cep sevgi ve yakınhk görmiyen, mütemadihesi; Molotov, acaba Stalin'in yerine yen tenkid ve hücuma uğrayan bir geçmek istiyor mu? Sovyet hükumet adamıdır. Bunun için Bu arzu muhakkak ki Onüçlerin her kendisinin de onlara karşı hınç, nefret birinde vardır. Fakat, Molotov'un bu ve düşmanhk duyması pek tabiidir. Bu arzuyu hepsinden daha büyük bir ıh bakımdan da Sovyet siyasetine hizmet timale güvenerek beslediği şüphesizdir edeceği muhakkaktır ve kendisine itiZira, ötekilerin hepsinden daha zeki, mad caizdir. daha bilgili ve daha sevimlidir. Onun için, Litvinov, uzun müddet Dış Meselenin ikinci cephesine gelince; İşleri Bakanı olduğu halde. hiç bir zaStalin acaba kendi yerine Molotov'un man bu bakanlığın salâhiyetini haiz geçmesini istiyor mu? bulunmamışür. Bu suale menfi cevab vermek biraz Batı devletleri. kendi cemiyetlerindeeordur. Zira Molotov'un böyle bir arzu ki ölçüye ve demokrasi zihniyetine göbeslediğini Stalin'in bilmemesine imkân re düşündükleri için Litvinof hakkınyoktur. Eğer, ileride yerine onun geç da çok yanılmışlardır. Onlar bir çok mesini istemeseydi onu ortadan kaldır hâdiselerde Sovyet Dış İşleri Bakanıntnanın yolunu bulur, hiç olmazsa bu dan, kendi bakanları kadar salâhiyetle derece yükselmesine imkân vermezdi hsreket etmeyi beklemişler. fakat LitHalbuki, Stalin, bilhassa son zaman vinov'un bundan âciz olduğunu görlaıda, Molotov'a yalnız Kremlin'de ve müşlerdir. Rusyada değil, aynı zamanda bütün Hakikaten, Litvinov Sovyet Dış işleri dünyada yüksek bir mevki kazandıra Bakanlığmda bulunduğu zaman Ruscak şekilde hareket etmiştir. yanuı haricî siyasetine hiç bir surette Molotov'un Birleşmiş Milletier ku müessir olamamış, hareketlerinde dairulunda ve diğer konferanslarda büyük ma Kremlin'in, yani Stalin'le Politbubir jöhret kazandığı muhakkaktır. İ'.k ro nun esiri olarak kalmıştıi". bakışta bu şöhret onun pek lehine saMolotov'un Dış İşleri Bakanhğı zamayılamaz gibi görünebilir. Fakat. Sovyet nmda muavini olan Andrey Vişinskiy hükumetinin eski bir memuru olmak de aynı vaziyetteydi. Bugün Dış İşleri «ıiatüe. tecrübelerime istinaden söyli Bakanı olunca da vaziyeti değişmemişyebilirim ki Molotov'un kazandığı bu tir. Yalnız, Batı devletlerinden hücum merıfı şöhret. Moskova hükumetinin, ;ördüğü için ona Kremlin Litvinov'dan y.Tiı Stalin'in hassaten istediği bir şey daha fazla kıymet vermektedir. dir Bununla beraber, Milletier Cemiyeti zamariında nasıl Litvinov kürsüden ken Stalin'in manalı sözlett Kremlin'in cn yüksek mevkili men di fikrini ifadeye mezun değildi/se, bu«uM.pndan öjirendiğime göre Sta'.in bü gün de Vişinskiy Birleşmiş Milletier aün yanındakilere şöyle demiş: , ! kürKÜsünde kendi fikirlerini Ueri sür Eğer kapitalistler ve onların gaze mek müsaadesinden mahrumdur. O sateleri bizim diplomatlara hücum ediyor dece Politburo'nun sözcüsüdür ve anlaısa bundan memnun olmalıyız. Zira cak oradan aldığı talimat üzerine harebu. diplomatlarımızın vazifelerini iyi ket edebilir. goi rlüklerine. ihtilâl uğrunda çalıştıkiaGörülüyor ki Stalin'le Molotov ararına delildir. Bilâkis. diplomatlanmız sında, Poütburo azasından başka hiç onlaıdan methüsena görüyorlarsa buna kimseye nasib olmıyan bir yakınhk ve memnun ölmamamız lâzımdır; çünkü o benzerlik vardır: Molotov da Stalin gibi lanıan, burjuvalara hizmet ettikleri an sert konuşan, haşin hareket etmesini fesılıyor demektir.^ seven bir adamdır. Gene tıpkı onun giStalin'in. kendisine hâs Gürcü haşin bi kapitalist memleketlerden tenkid göliğile ve dar bir bolşevik zihniyeüle en, hücuma uğrayan ve zerre kadar soylediği bu sözler Maksim Litvinov un sevgi görmiyen bir Sovyet devlet adaniçin Dış İşleri Bakanlığından alındığını mıdır. Fakat Stalin'le Molotov arasında ve yerine niçin Molotov'un getirildiğıni daha mühim bir benzerlik vardır ki o da Lenin'in ölümünden hemen evvelki bize bütün vuzuhile anlatiyor. Hakikaten, Molotov'dan evvelki R«s günlerde. 1924 senesinde, Stalin'in alDış İşleri Bakanı olan Litvinov Baü dığı mevkidir. O zaman Stalin Lenin'in devletîerinin sevgisini ve teveccühünü yanında nasıl muavin derecesinde bir kazanmış tek Sovyet hükumet adamıy mevki elde etmeğe muvaffak olmuşsa, dı denilebilir. Litvinov'un görüşleri Batı bugün de Molotov aynı mevkii kazanBİhniyetine çok yakındı; hâdiseleri on mış bulunmaktadır. Gelecek makale: Yastığınm altuıda lar gibi guur, mantık ve hak çerçevesi içinde mütalea ederdi; gayesi harbe de tabancayla uyuyan adam. .jil, sulha hizmetti. MESUD BİR NIKAH Sulh istiyen bir memleket için böyle Matbaamızın genc operatörlerinden Osman bir hükumet adamı ne kadar faydalıysa, ^okrak ile Kadriye Şengözün nikâh merasimj Batı devletlerile anlaşmanın aleyhinde leri 741949 perşembe günü saat 15 te Fabulunan bir memleket için o kadar za ih Evlenme Memurluğunda güzide bir dararlıdır. vetli huzurunda icra edilmistir. Yeni evliLitvinov'un bilhassa Rusya ile Batı eri tebrik eder. saadetler dileriz. devletleri arasında bir anlaşmaya ve sıkı bir işbirliğine ihtiyac hissedildiği biı İngiliz sırada Dıs İşleri Bakanlığından alınması o zamanlar pek garib görülmüş ve biı Radyoları türlü izah edilememişti. gelmiftir. Litvinov muamması RADIO RuByanın, Batı memleketlerile anlaş Ismail Habib Sevük men artakalan şimdiki kale bedenlerinin heybetini kitabda şöyle anlatmıştım: «Karsın simaiine gerilmiş bu tepenin üstünü baştanbaşa tachyan eski kale; iki ucunda mikâbî iki büyük burc, bu iki burc arasındaki beden duvarlarına kademe kademe, tırtıllama, dalgalı bir kavisle yanm bir daire çizdirip, bu daireye yer yer takviye çıkıntılan yaptırarak; diri, canlı, şakrak bir kıvraklık içinde, kendine asırları dokundurmamış mamur bir hatıra gibi heybetle sevimliliği birleştire birleştire işte kurulup duıııyor.» Karsın tasvirine aid o yazı şu sâtırlarla biter: «Ankara kalesi, bulunduğu tepenin üstünde bir hotoz gibi; Trabzon kalesi şehrin içinde kaybolmuş gibi, Afyon kalesi her taraftan şehri eziverecekmiş gibi; fakat Kars kalesi.. Bu, duvar, beden ve burc değil; ou, tepenin üstünde tunc bir destan gibi oturuyor. Şatranch caddelerinin hendescsile övünen Kars güzel ama ben ondan çok bu kaleye gönül verdim.» Peki Karstan kalenin görünüşü böyle. Ya kaleden Karsın görünüşü? Bunu ne söyliyebilirim, ne de yazabildim. Çünkü o eski kaleye çıkmak da yasakmış. vet, o kadar gönül verdiğim o kalenin içini, yani asıl kendini, Karsa kadar gıttiğim halde göremedim. Polonya P 0 Z N A N Beynelmilel Fuarı 2 3 Nisan 1 0 Mayıs Bu münasebetle 21 nîsanda İstanbul'dan Varşova'y» fidiş ve 6 Mayısta Varşova'dan İstanbul'a dönüş olmak üzere birer hususî uçak servisi yapılacaktır. Gidiş servisinde Belgrad, Varşova, Copenhagen. Goteborg, Oslo, Stockholm'a ücari koli kabul edilir. zıya geçebümiştir. Seksen yazılık üç bölgeyi bir araya toplayıp büyük hacimde 400 sahifelik bir kitab halinde «Yurddan .Yazılart ismile 1943 te neşŞehrimızde bulunan İngiliz Orta Şark Le retmiştim. Dördüncü bölge «Doğuyu vazım Reisi General Dawis, dun akşam Ankaraya hareket etmistir. General, Ankarada tanıyalım», beşinci bölge de «Büyük Genelkurmay erkânile kendi sahasını alâka inşaat mıntakasında notlar» başlıklarile 1946 haziranından 1948 martına kadar dareden mevzular uzerinde görügecektir. <Cumhuriyet» te çıktı. Bu yazüan yerAmerika genel Sağlık Servisinden lerin mesafeleri belki on bin kilometrebir kadın mcmur geliyor yi aşar. Bütün o seyahatlerde yurd yaAmerika Birleşik Devletleri Gene] Sağlık zılarının en çok zabitlerimiz tarafmdan Servisinden Miss Virgina Arnold. 20 nısanda okunduğunu müşahede etmekle ne kaTurkiyeye gelecek ve genel Bağlık öğretim kolaylıklarile sağlık ihüyacları uzerinde tet dar içim ferahladıyga her yerde ve herkesten daima kolaylıklar ve yardımlar kikatU bulurıacaktır. göımeme rağmen maruz kaldığım bir Gene 1936 yazı. Orta Anadoludan izBir İtalyan profesörü şehrinıizde kaç müşkülün sadece «ciheti askeriye» mite geldim. Doğru İstanbula gidip üç, Ankarada bir konferans veren İtalyan Padova Üniversitesi Ceza Hukuku Ord. Pro den geldiğini görmckle de o kadar üzül dört gün kaldıktan sonra, Adapazarı ve Bolu üzerinden Zonguldağa inerek fesörü ve İtalyan Mıllet Meclisi Adalet Ko müştüm. misyonu Başkanı Sinyor Gulseppe Bettiol, Karadeniz seyanatine çıkacağım için * * * dün Ankaıadan şehnmize gelmistir. Izmitte kalmıyacaktım. Fakat dostum 1936 da Erzuıumdayım. Oraya aid se Vali Hâmid Beyin ısrariie kaldım. ü r Gecekondular hakkında bir kanun kiz yazınm ikisi «Aziziye harikası» na tesi gün Vali ile Derinceye gidiyoruz. tasarısı hazırlandı Iç Islerı Bakanhğı. gecekondular hakkında dairdir. «93 Harbi» denen üç çeyrek a Yeni yapılan travers fabrikasını görehazırladığı mühim bir kanun tasarısını vilâ sır önceki Rus cenginde devlet yenildi; ceğiz. Izmit körfezi zaten baslıbaşına yetlere göndermi} ve mütalea sormuştur. İd fakat Azizije baskınında şahlanan Kr bir âlemdir. Karşı dağlaruı nefli akisleri diaya gbre, bu tasarı kabul edildiği takdirde, zurum halkı devleti yeneni yendi. Azigecekondu meselesi kökünden halledilecektir. ziye tabyasının bulunduğu «Topdağı» na ve ikindi güneşinin hüzmeli yaldızlarile baygın renk cümbüşleri içinde geTicaret Ofisi etlerini çıkıp o gazalar gazasının yapıldığı top rüen körfezin füsununu tam karşımıza aşçılar kapışıyor rakları bir tavaf kutsiyetile gezeceğim. raslayan Golcükteki Yavuzla diğer harb Ticaret Ofisi, piyasaya günde 400 kadar ko Fakat gezemedim. «Yasak. mış. Canım gemiltrimizin birer efsane mahlukunu yun sevketmektedir. Bunlar. aşçılar ve diğer muesseseier tarafından erkenden kapı;ıl o koskoca dağda o kadar tarla dolu, andıran iphamlı görünüşleri büsbütün maktadır. Halk ise, kasab dukkâniarında Allahın günü binlerîe Erzurumlu oraya arttırıyordu. O füsunlu güzelliği daha sadece Ticaret Ofisi etlerinin satış levhalarile gidip geliyor, bir memleket yazannın yakına getirebilmek iştiyakile «ah biı karsılaşmakta. eti gene yüksek fiaftan satın gitmesinde... Hayır. ne söylesen nafile, dürbün olsaydı. dedim. Vali «Ne yapıalmaktadır. mantık yok. yasak var. İşte şimdi açık yorsun. dedi, burası memnu mıntaka, Ermeni Patrikhanesinde lıyorum. o cenge aid iki yazı (S: 265 burada ne dürbün. ne fotograf makine272) o cengin yapı'.dığı topraklar görü «si taşmamaz. Hattâ ben bile vali olduanlaşmazlık devam ediyor ğum halde ta§ıyamam.> Bunu söyleErmeni Patrikhanesinde Patrik Arslanyan lcmeden yazıldı. ile muhalifleri arasındaki anlasmazlık devam Erzuruma kadar gidip de Aziziyeye dikten sonra bu isin garabetine kendi etmektedir. Eskl Patrik. kendisine muhalif de şaşmış gibi ilâve etti: «Evet tasıyaolan papazları azletmistir. Muhalifler, Ars Çikamayi|ima Mekkeye kadar gidip de mam, Valiyim, Göîcüğü teftişe giderım, lanyanı makamından uzaklastırmak için zora Arafata çıkamıvan bir hacı gibi kırıldım müracaat etmek istemişlerse de, alâkadar ma ama, eh o cenk o topraklar gezilip gö resmi ziyafetlerde Yavuza giderim, fakamlar, herhangi bir hâdiseye mâni olmak rülmeden de yazUabiUrdi, fakat «ya kat onlara dürbünle bakamam.» çin buna müsaade etmemislerdir. Bunlari Konya medresesi» gibi bir sanat abideÇok geçmeden tekrar gelmek üzere tekrar Vilâyete gelmislerdir. Kendilerine bu sinde buna imkân olur mu? Halbuki oIzmitten ayrılırken fırka kumandanı isin zor ile halli imkansız olduğuna göre, mahkemeye müracaat etmeleri tavsiye olun rayı «ciheti askeriye» eşya deposu yap rahmetli Mürsel Pa.şa bana and içtirdi: mış. Girilemezmiş. Bir defa öyie Karşı sahili doya doya yakından göremustur. bir sanat eseri ne hakla ambar yerine bilmek için dönüşte mutlaka vapurla Gece kurslarında çahşan lullaıulır? Sonra ben kapının dıbinden gelmeliymişim., .Karşı sahilde Karaöğretmenlerin alacaklan veriliyor beş on dakika içeri bakıp bir kaç sat;ı mürsel diye adaşın bir kasaba olduğu Gece kurslarında vazife gönnüş olan öğreünenlerden şimdiye kadar paralarını ala r.ot alacağım. o kadar. Rahmetli Umumî çin o sahile karşı bu iltiması yapıyormıyanların ücreflerinin bir an evvel verilmesi Müfettiş Tahsin Uzerin bu işe benden mn paşam» diye takılacak oldum. İşin hususunda Genel Meclis üyelerinden Ekrem fazla canı sıkıldı. Günlerce uğraştı, ma şakaya bile tahammülü olamıyacağını Amaç tarafından Meclise verilen takrir, dün, nevrada bulunan kolordu kumandanile Daimi Encümende görüjülmü? ve 46 bin 11 muhaberalere girişti, nafile. Ben de ıçi gösteren bir tonlu: «Hayır be, İsmail Habib, orası tek kıyılı bir Ren sahili ranın verilmesi kararlaşmıştır. ni göremediğim binayı yazamadığım ribidir. mutlaka gör ve bana da yeminü «Kadınlar doktor olnıalı mıdır?» çin kitabda yalmz minareyi yazdım: İstanbul Üniversitesi Tıb Fakültesile An «M&vi, yeşilimtrak, vişne çürüğü çini bir söz ver.» kara Üniversitesi Tıb Fakültesi arasında yarın saat 15 te Ankarada. «Kadınlar doktor erle bezenip kızıl tuğla ile işlenerek olmalı mıdır, olmamalı mıdır?» mevzuunda yükselen minaresi sahiden yakut bir bir münazara yapılacaktır. cKadınlar dok sütun gibi duruyor.» tor olmalıdır» uygun tezini müdafaa edecek 1 *** olan İstanbu . Ekipi. üç kız talebeden müteşekkildir. Münazara. Radyo ile yayınlanaGene 1936 yazı. Kaıstayım. Yeni göcaktır. rülen bir beldenin içini gezmekle orası Ortaokul ve liselerde tanınmış olmaz. Beldeyi yalnız en yükimtihaıı günleri sek bir yerden görmekle de o belde MıUi Eğitim Bakanhğı, ortaokul, lise. öğ kavranılmış sayılamaz. Birincisi yalnız retmen okulları, ticaret liselerinin imtihan giınlerini tesbit etmiştir. Ortaokullarda im «tahlil», ikincisi yalnız «terkib» dir. Yetihanlar 6 haziranda bashyacak. 29 haziranda ni gördüğüm beldeleıde kendimce dalbitirilecektir. Liselerde 30 mayısta başlayıp, ma şöyle bir sistem takib ederim: Önce 16 haziranda nihayete erecektir. Devlet ol en yüksek bir yerden beldenin ufuklagunluk imtihanları, 23 haziranda bashyacak ra kadar çepçevre dış çerçevesini görve üç gün devam edecektir. Diğer taraftan, mek, sonra beldenin içini gezmek, en öğretmen okullarında imtihaniarâ 6 haziranda başlanacak ve 2S haziranda son veri sonra da beldenin kendine gene yüksek bir yerden derlitoplu bakmak. Bu, lecektir. iki terkib arasında bir tahlil gibi birşey Kapalıçarşı cinayeti, esrarını olur. Karsta o terkibleri yapmak için muhafaza ediyor en elverişli ye tek yer Kars kalesiydi Kapalıçarşı cinayetinin tahkikatına dün de devam edilmistir. Zabıta tarafından yaka Bu kaleyi Üçüncü Murad zamamndaki landıgını yazdığımız Ordulu Mustafa, dün de İran seferinde Türk ordusu 1579 temSabah Sabah Almazsanız Bir Daha Bulamazsınız. belirttiğimiz gibi uzerinde çlkan altın ma muzunun 27 sinde başhyarak 28 günde dalyonu sokakta bulduğunu söylemekte ve bitirdi. Yedi Lnırca göre ordu yedi kola bunda ısrar etmektedir. Dünkü sorgusu sı ayrılıp her kol bir beylerbeyinin kurasmda Mustafa, gehrimizde birkaç müesseseye is bulmak üzere müracaat ettiğinl söy mandasma verilmişti. Kale yalnız kudlemişse de yapılan sorustunnalar sonunda retimiz değil ordumuzdaki medeniyet sözleri teeyyüd etmemiştir. Bu sebeble Mus seviyesinin de haşmetli bir abidesi oldu. tafa hakkında şüpheler büsbütün artmış, İç kale, dış kale, ve şehir surlan, hepinadlı. ketumiyeti muhafaza ettiği için. tah sinin çevre yekunu otuz kilometreyo Haftahk Hâdise Gazeteti kikatın baska cephelerden derinleştirilmesine yakın. Oraya çıkmakla yalnız şimdöri ihtiyac hâsll olmuşrur. Karsı değil, dört asır önceki Türk orduZabıta ekipleri. dün şehrin bazl semtlerindekl evlerde arastırmalar yapmıştır. Kapalı sunun o harikalı med«niyet hamlesini İçindekiler: Kuyunıcunun katlinin esrarı Geyvede işlenen cinayetin çarşı cinayetinin bütün vuzuhile aydınlanması de görecektim. btitün tafsilâb Telefondaki cinayet Susuzdere cinayeti Bütün tanıniçin İstanbul Polisi, büyük bir gayret sarfetmıs zabıta mubarrirlerinin yazılarını ibtiva eden «CÎNAYET» i okuyunuz. Dört asırlık zamarun kemirmelerine m«ktedir. Bize verilen en lon malümata göre, Zabıta, ve bir sürü cenklerin tahriblerine rağkatil veya katillerln iıi üıerindedir ve canilerin çok kısa bir zamanda ele geçirllmeleri beklenmektedir. Diğer taraftan Savcı İhsan Köknel, dün öğleden evvel maktul S«rkisin oğlu Agobu Ad^yeye davet etmiş, bazı hususlar etrafında kendisinden malumat aknıştır. İngiliz Orta Şark Levazun Reisi Ankaraya gitti merikada, ordu, donanma ve hava kuvvetleri günleri vardır. O günler, bu silâhh kuvvetlerin bayramı olarak kutlanır1942 de Amerikada bulunduğumu* sırada donanma ve deniz piyadesi dediğimiz M»rine sınıfınuı günleri kutlanmış ve her ikisine biz de davet edilnuşHâlâ İzmite o va tik. 27 ekim günü Atlanta şehrinde ıken purlar işliyor mu yapılan donanma günü töreninde. bir bilmem. Kendi çatâ dost devletin gazetecileri elarak bizi de nadan büyük, ismi toplantıda bulunanlara takdim etmişler serçeden biraz halü ve hakkımızda samimî tezahürler yapılce, sürati isminden mıştı. Dünkü Cumhıuiyefte çıkan bir haçok ağır, yani Kırlangıç. adlı bir vapurcağa bindim. Paşanın hakkı var, bere göre, 6 nisan ordu günü olarak k:yı değil, baştan sona güzellikler di kutlanmış; Amerikan ordusu tarafından lisi. Gölcüğe yaklaştık, meşhur Havuzu milloHn barışı, refahı ve emniyeti için dolandık, Yavuzun • yanmdan geçtik, yapılan hizmctler anılmts: orduya menGölçüğe çıktık, kahved* oturduk. tek "sub şahsiyetler. 1.600.000 kişilik kara rar vapura binip İzmite geldik. Bütün oıdusunun gerek Amerikada, gerek habu yolculuk esnasında kimse yanıma ricde yapılan şenlikleıe iştirak etmiş »ckulup ne hüviyetimi, ne adımı sordu. olduklarını söylemişlerdir. Amerikan urdusıı 1947 de 1 milyon Gülerek kendi kendime mırıldandım: «Demek Yavuzun da, Havuzun da ya 70 bin kişi iken, şimdi yarım milyon nına kadar sokulmak yasak değil d« fazlasile 1 milyon 600 bin kişinin silâh Derinceden dürbünle bakmak yasak!» altında bulunması, Amerikanm dünyanın bu karışık devrinde, İkinci Dünya *** Harbinde olduğu gibi kürük ve kifaMisaileri hep 1936 dan getirdiğim için yetsiz bir ordu ile gattl avianmamak isbu yasaklar eskiden varmış da şimdi tediğini ({östcrir. O zaman Amerikanın, kalkmış sanmamaİL «Cumhuriyet» te donanma müstesna, kara ve hava kuven yakın bir arkadaşımız üç beş gün vetleri bakımından zayıf bir duıumda önce, karı koca İsveçli iki misafirini, olması ve infiradcılık politikası takib Büyükderedeki bir lokantaya götürür. etmesi, Mihver devletlerine ve bilhassa Bir aralık misafirler bir kaç dakika Jsponyaya çok cesaret vermişti. Bu sonra gelmek üzere izin alırlar. Manza yüzden Mihverciler, kendi harb ha/.ııranın güzelliğile mest hale gelen karı hklarına ve silâhlı kuvvetlerinin çoklu•;ına bir hatıra olsun diye kocası fotog jfiına KÜvenerek mutlaka muzaffer olaıai makineaini çıkarıp karısının resminj caklarına emniyet getirdiler ve harbe alır. Bizim davet sahibi lokantada bek atılmaktan çckinmediler. leye dursun. Meğer İsveçli karı kocayı 1939 tpmmuzunda Amerikan muvazyakapaça karakola götürmüşler. Allahzaf ordusu, 174.000 kişi idi ve bütün tan lokantacı hâdiseyi işitip davet saihtiyatlarile beraber 485 bin kişiden ibahibine haber verir de arkadaşımız saatretti. Amerika, harb iç'nde 14 milyon lerce uğraşıp sağa sola telefonlardan kişi seferber etti. Bu kuvvetin 8 milyon sonra misafirlerini kurtarabilir. 300 bin kişisinden fazlası kara ordıısunda ve bu orduya bağlı hava kuvvetŞimdiki Millî Savunma Bakaru aziz lerinde idi. Böylece Amerika, kısa bir bir dostumdur, abidevj endamı gibi ru zamanda. muazzam bir askerî devlet hunun da yerli ve bu yerlilik yüzünden haline gelmişti. fikrinin köklü olduğunu bilirim. KendiBaşta Japonlar olmak üzere, MihItrine, millet huzurunda apaçık soruyorum, bu uçak devrinde, Rus vapur verciler vc hattâ başka Avrupalılar, bir larının her türlü vasıtalarla mücehhez, askerlik ananesi mevcud olmıyan. iş boyıuıa Boğazdan gelip gittikleri bir za adamı Amerikalıların iyi dövüşmiyecekmanda, Boğaz kıyısmda fotogıaf çıkart lerini sanıyorlar ve Amerikan ordusunu mamak ne demektir? En aşağı tabirle istihfaf ediyorlardı. Bizdc de, yoktan gülüncün gülüncü oluyoruz. Vaktile var edilen bu ordunun iyi harbedemiAvrupadan askerî sırları saklama mü jeceği kanaatinde olanlar, hatta emekll tehassısı getirmişiz. Adam tetkikatım general askerî muharrirler de vardı. yaptıktan sonra: «En zengin ve büyük Japonyayı Amerikaya harb ilânına sevdevletler bile hayatî ehemmiyeti haiz kelmek surctile tarihinin en büyük haancak dört bes sırrı saklıyabilirlerse tasını işlemeğe sevkeden amiller arasuıkendilerini bahtiyar sayar, sizde her da kendi k,<hramanlıklan karşısında Angloşey sir olduğuna göre, hiç sırrımz yok Amerikshların vc umumlyetle Saksonların dayanamıyacakları yolundemek» d«yip bavulunu aldığı gibi geldaki yanlış kanaat de büyük rol oynad:ği yere gider. nııstır. Halledemediğimiz ve halli için didinAmerikayı, Amerikan ordulannı ve diğimiz büyüklü, ortalı bir çok derdlerimiz var Fakat her yerde ve her ve Amerikan milletinin askcrliğini ve kahsile ile karşımıza çıkan şu «yasak» der ıamaıılığmı küçümsiyenlerin hepsi, fedi kadar beyhudesi yok. Azizim Hüsnü na halde aldandılar. Bugün, Amerika Çakır, oturduğımuz sandalyede bu bey dünyanın en mükemmel ordusuna sahib hude derdin bir çaresini bulursanız çok bulunuyor. İs adamlan. yaman sav«j hayırlı bir işi başararak yerliden ve ec adamlan olduklarını da ispat etmişlernebiden sayısız dualar alacağınıza emin dir. Sovyet Rusya, dünyanm en kalabaolmanızı dileyerek hürmetlerimi sunalık ordusuna sahib bulunduğuna güvenerek Amerika ile harbe tutuşursa, tsmail Habib Kızılordu da Nazi, Faşist ve Japon ordularının akıhetine uğıayacaktır. Bolşeviklerin ıınutmamaları lâzımdır FAYDALI BİLGİLER ki Amerika, şimdiye kadar girdlği harbGıda maddelerinde bugün aranılan lerin hiç birini kaybetmemiştir. Slavvasıf, kalori kuvvetile beraber bilhassa Bolşcvik Rusvanın tarihinde ise mağaf vitaminlerinin kudretidir. A R I lubiyetler ve hezlmetler, zaferlerden daha fazladır. unları en yeni ve mütekâmil bilgilere istinaden hazırlanan en mükemmel gıdadır. İsviçre Konsolosu geldi Bir muddettenberi memleketimlzde bulumın İsviçre Konsolosu M. J. Martig, dün Mr tiviçre uça|ile sehrimize gelmişür. 1 c HEM NALINA MIHINA Amerikan ordu günü TEŞEKKÜR Büyük bir tehlike gösteren hastalığımı Mmanında teşhis. alâka ve ihtimamla tedavl eden Cerrahpaşa Hastanesi Kulak, Burun, Boğaz Mütehassısı kiymetli Dr. Ziyaeddin Maktav ve değerli asistanı Dr. Hasan Gürkana v« hastanede kaldığım müddetçe alakalarını esirgemiyen hemşire ve hastabakıcı Bayan Hikmet. Nalân, Seher ve Sabahata ve hastaneye geleıek veya telefon ederek. hatır somıak lutfunda bulunan akraba ve do»tlar« ayrı ayrı teşekküre imkân bulamadığımdan, kendilerin* derin mınnet ve jukTanlarımın iblâğına sayın gazetenizin tavassutunu rica ederim. Beyoğlu Sulh Hakimi Nedim Ergilven Ucüncü Sayısı Yarın Çıkıyor ı BOĞAZİÇİ ÜSESİNİ ' BITIRENLER DERNEGİ 17 Nisan Pazar günü saat 13 te mektebde bir kuzulu pilâv günü yapmayı kararlaştırmıştır. Bütün Boğaziçili arkadaşlar ve hocalarımız bugünkü büyük toplantıya davetlidir. CINÂYET Bugün Çıktı. ON GÜZEL ROMAN Büyük Türk romancısı Hüseyin Rahmi Gürpınarın bütün eserleri bir külliyat halinde basılmaktadır. Şimdiye kadar 10 mühim eseri basılarak satışa çıkarılmıştır. Neşredilenleri gunlardır: Kurus Tesadüf 200 Ölüm bir kurtulus mudur? 100 Metres 250, Şıp sevdi 300 Bir muadelei sevda 150 Dirilen iskelet 225 Sevda peşinde 200 Son arzu 200 Toraman 150 Dünyanın mihveri Kadın mı. Para tnı? 175 Müracaatlerin çokluğuudan yerlerin şimdiden kapatılması sayın yolculann m enfaatleri icabı olduğunu hatırlahnz. Vilâyetteki Şikâyet Bürosuna dün. biri Besiktaçta açık bir lâğamm kapatılmaması, diğeri de Belediye EmlSk İdaresine yatırılan bir paranın iade edilmemis olması hakkmdo İki müracaat vâki olmustur. Şimdiye kadar vftkl 58 miiracaatten 52 si neticelendirilmiştir. Şikâyet Bürosuna yapılan müracaatler KÜÇÜK HABERLER Fazla malumat için ANTAŞ Havacılık ve Turizm A. O. Bürolanna ve diğer seychat acentalamm müracaat edilmesi rica olunur. ^ ANTAŞ Havacılık ve Turizm A. 0. Beyoğlu İstiklâl Cad. Yapı Kredi Han, * İNGİLTERE BUyük Elçisi Sir David Kelly, dün Vilâyerte İstanbul Valisi ve Belediye Baskam Dr. Lutfi Kırdarı ziyaret etmiştir. * TÜRKİYE İktlsadcılar Derneginin «Türk parasının kıymetlnl ihlAl eden amlller» mevzuundaki ikinci munakasalı konferansı. 9 nisan cumartesi günü saat 17 de Ticaret ve Sanayi Odası tnplantı salonunda yapılacaktır. Cemaziyel'âhır 9 Cuma Bütün Dün HILMİ KITABEVI CUMHURIYET Nüshası 10 kuruştur A • Bu a>Uk Üç tylılc Alb ayuk Senelik . . . Türkiye lçiD lçiD Abone şeraıtı Telefon: 44825 • 44824 • 44823 ANTAS Seyahat Bürosu : Sirked Telefon: 24220 Vasati Ezani 1 O fiİ I ffl ttoo 300 Kr. 800 • 1500 • • 60C ıSOU 2900 5400 Ki. •' t • ! 4.48. | 5 33 12.16 15,56 18,41 20,15 J10.52 5,36! 9,16 12.00 1,35 , 9.07. D İ K K A T Gazetemize gönderilen evraü ve yazılaj ossredilsin edilmesın iade olunmaz. titotacdan meıuliyet kabul edilmez.