Katalog

Radyo Rehberi ve İstasyon Jisteleri Radyonuzda aramak istediğiniz istasyonları en kolay şekilde bulabilmek için rehber çıktı. Fiatı 50 kuruş. OSMAN GÜZEL Radyo Mağazalanndan ve gazete müvezzilerinden isteyiniz. 25 ınci yıl Sayı : 887 i umhuriyet Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu İstanbul No 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24298. Yazı İsleri: 24299. Matbaa: 24290 KURUCUSU.'YUNUS NADÎ Basbakanın basın konferansı Günaltay, yeni seçim kanununu ve seçimlere dair meseleleri konferans gündeminin başına almıştı Başbakan, ara seçimlerden "Düşünölebilir,, diye bahsetti, partüerin sandık başlannda temsild bulundumalanna hnkâaetin razı oldoğunu Celâl Bayara bildirdiğini anlattı, Valilerc gizli cnirler verildiği sayialarını yalanladı Cuma 22 Nisan 1949 * **" ' ?•• <4jfc'^ # ^^ .: « H 5 Başbakan Şemseddin Günaltay diinkü basm konferansmda Tiirk vatanında komflnistliğe ver voktur umhuriyet Halk Partisi Meclis grupu, hayatî ehemmiyette bir mevluıı ele almış bulunuyor. Bu, aşırı «ağeı ve aşın solcu cereyanlar dediğimiz, bakikî adlan irtica ve komünistlik olan iki tehlikeye karşı, inkdâbı, cumhuriyeti, milliyeü, istiklâli hartâ ileri giderek bir kelime ile söyliyebiliriz, varlığunızı koruma tnevzundur: Bu maksadla epey zamandanberi ceza kamınunda yapılması diişünülen tadiller bir rapor halinde iktidar partisi Meclis grupuna sunulmuştur. Raporda teklif edilen tadillerle komünistlik ve ırkçdık sarih şekilde suç sayılmış ve ceza tehdidi altına alınmıştır. İrticaa karşı da kanunî müeyyideler kouuhnuştur. Memleket içinde kuruhnuş siyasî ve hukukî nizamın yerine başka bir Bizam koymak istiyenlcr için, bir tek istisnasile kanunda yasak olmadıfi "foruYmüs, ba tteamuh. demokrajıinin icabı telâkki edilmiş olmakla beraber, bazı istisnalarm suç addedilmesi lâzınt geldiği düfünülmüştür. Meselâ lâikliğe a\kın düşecek bir siyasî ve hukukî nizam tesis edilemez; yani memleketin kurulmuş siyasi ve hukukî nizamı, dinî esas ve dinî akidelere Uydurularaaz. Bir zamanlar. memlekette dinin shasete alet edilmesi ve her ilerleme ve yenileşme hamlesi karşısında «şeriat isteriz» nâralarile bu hareketlerin dnrdurulması âdet ılmuşlu. Bu irtica hareketlerinin birini, 1908 de meşrutiyetin ilânmdan sonra, 31 tnart vakasında gbrdük. Bir ikincisini de, Millî Mücadele yıllarında. Vahideddinin memleketi kurtarmak için Anadoluda çalışan ve çarpışanlar aleyhinde çıkarttığı fetvalar teşkil eder. Daha sonra Şeyh Said is>anı da. Menemendeki Kubilây hâdiscsi de hep «şeriat isteriz» diyenlerin ve dini siyasete alet edenierin yaptıklan hareketlerdi. Nihayet son günlerde Bujuk Komünistlerlc savastan Nankin e jaralı doneıı milliyetçi erler Millet Meclisinin toplantısı sırasında, kanunî yasağa rağmen, arabca ezan okuyanlar çıktı. Bunlara meczub denildi. Fakat bu mecnıblar çoğalabilir ve Atatürk inkılâbının lâiklik prensipine karşı küçük buyuk, hafif ağır hdcumlar yapılabilir. Cumhuriyet ve inkılâb devri nesilleri çoğaldıkça dinî irtica tehlikesi gittikçe azalacaktır. Fakat, mevdandaki tezahurlerinden anlaşılıyor ki henüz lâikiiği hazmetmek şoyle dursun, kabul etmemiş olanlar vardır. Bunlara karşı inkılâbı korumak lâzımdır. Fakat asıl büyük tehlike, irticaEt narkna riayet etmiyenler hak daıı ziyade ko.Tuınistliktedir. Çunkü kında Koordinasyon kararları tat Arkası Sa. 3, Sü. 5[ te 1bik edilmesinin Vılâjete tebliğ oCUMHURİYET 1 lunduğunu yazmışük. Bu karar Ankara 21 (Telefonla) Bugün saat 11 de Başbakan Şemseddın Günaltayın nezdinde yapüan basın konferansında hemen bütün memleket meseleleri görüşülmüştür. Bu arada Seçim Kanunu ve umumiyetle seçimlere daır meseleler, üzerinde durulan baslıca mevzulardan birini teşkil etmıştır. Bizzat Şemseddin Günaltay, bu konuyu, konferans gündeminin bajına almıştı. Günaltay, «muvakkat ve şahıslarla kaım idareler yerine demokrasıyi mutlaka yerleştırmek ıcab ettiğini» söylemiş, «seçim meselesini tam manasıle halk iradesini tecelli ettirecek şekle sokmak mecburıyetmdeyız.» demıs, bu mevzuda tarihî bir vazife ve mesuliyet karşısında bulunduğunu açıklamış, bu yolda yapılan işleri, alınan merhalelerı anlatmıştır. Başbakan, 14 kadar milletin Seçim Kanununun terciıme^ edildiğini, bir kısmının basıldığını, Hasan Sakanın Anayasamız hakkında yabancı mütehassıslardan istediğı raporların geldiğini, bunları baştan sona kadar gözden geçırecek heyetin kurulduğunu, partilerin noktai nazarlarını bildirdikleri takdirde bu komisyona tevdi edileceğini, daha sonra profesörlerden müteşekkil bir heyetin de hazırlıklan ve mevzuu tetkik edeceğini, matbuatta yapılacak enıne boyu' na münakaşalardan da faydalanılacağını ve böylece tasannın ı son şekhni alarak önümuzdeki kıs devresinde Meclise sunu, Arkası Sa. 4, Sü. 7 d e , Muhalefet ve umumi seçimler Umumî seçimlerin vaktiıt' den önce yapılacağı ısrarla ileri sürülüyor Ankara 21 (Telefonla) Umumî seçimlerin vaktinden önce yapılacağı, bazı muhalefet çevrelerinde, bugün ısrarla iddia edilmiştir. Bu çevreler, genel seçimlerin arifesinde bulunulduğu hissini veren alimetlerin son zamanlarda üst üste Arkası Sa. 3. Sü. 2 de Devlet dairelerinde Komünizm ve irticaa karşı yapılacak ıslahat Başbakan Şemseddin Günaltay, diinkü basın konferansmda bu mevzuda ve diğer memleket meseleleri etrafmda önemli izahat verdi Ankara 21 (Telefonla) Bugün:ü basın konferansmda Başbakan, tükumet beyannamesinde ele alınan ijlerin ne safhada olduğuna lair uzun uzadıya izahlarda bulunlu. Bu arada, gazetecilerin suallerini de cevablandırdı. Günaltay, söze bajlarken, bu meslekte çalışmış bir insan sıfatile matbuat salasmda uğraşanlann memleket jlerindeki heyecanlarına ve herşein daha iyi olması yolundaki şidletli arzularına vâkıf bulunduğunu ijelirttL Basın kanunu Basın kanununda yapılacak değişiklikler dolayısile: < Şahsî noktai nazanm şudur: Memlekette fikir ve tenkid tam bir serbestiye mazhar olmalıdır. Bu temin edılmedikçe memlekette isteFikirleri bağlayacak herhangi bir kayıd, netice itibarile bütün memlekete zarar verir. Bundan en çok müteessir olacaklar da, o kayıdlan koyanlardır.> dedi. Şeref ve haysiyeti terzil imkânı açık bırakılmamak şartile bir takım cezalariıi tamamen kaldırıldığını, hapis cezasının bertaraf edildiğini, bunların yerine nakdî ceza konul Arkası Sa. 3, Sü. 6 da tedbirler Başbakan dun ba tedbirleri anlattı Şeyhler, mahkeme kararile bulunduklan yerlerden nakledilecekler Ankara 21 (Telefonla) Komünizm« ve irticaa meydan vermemek, rejimi ve ınkıUbı müdafaa edecek esaslan hanrlanak yolun Arkan Sa. 3, Sü. 1 de Çinde Komünistler dün büyük taarruza geçtiler Londra 21 (B.B.C.) Komunıst Şefi Mao Tse Çung ve General Couteh, bugün mahalli saatle 16 da, YoungÇe'nin kuzey ve güneyınde bulunan bütun komunist kuvvctlerine, radyo ıle, umumi taarruz erari vermişlerdir. Yayınlanan emirlerin metni çudur: 1 Bütün irtica kuvvetlermi yok ediniz. 2 Butun harb suç'ularını tevkif ediniz. 3 Eyalet hükumetlerile, müzakerelere girişmek istedikleri h<»r yerde bolge barış anlaşmalarını mıizakere ediniz. Mao Tse Çung ve General Çu Teh, kıt'alarına Nankini çevirmek emrinı vermişler ve Başkan Li Tung Yen, şehirde kaldığı takdirde kendisine, 24 barış teklifi Uıtiva eden komunist projesıni imzalamak için son bir fırsat verılece Arfcost Sa. 3, Sü. 4 te Kızıllar, Yang Çc nehrini aştılar, milliyetçi hükumet Nankin'den Kanton'a çekilmek kararım verdi Albay Zaim Mısır Kralı ıle goruştu Kahire 21 (Radyo) Suriyed* Albay Husnu Zaim Bey, bugün bir tayyare ile Kahireye geîoıiş, tayyare alanında indikten sonra başka bir tayyare ile Kral Faruğtın şimdiki halde ikamet ettiği Insas'ta ElZehra sarayına gitnnş ve Kral Faruk ile görüşmüştür. Görüşme sırasmda iki memleket arasındaki dostluk ve k^rdeşlik tekid olunmuştur. Mülâkat uzun sürmüş ve EOnunda Albay Hüsnü Zaim, tekrar tayyare ile Şatna dönmüştür. Mülâkat hakkında neşrolunan resmt tebliğ bu mahiyettedir. Kaçak gencler dün karaya çıkarılırlarken İki miihinı Ümer Cemil Tansı Kaçak Yahudilerin garib macerası Dün şehrimiıe getirilen 86 Yahudi genci Filistine gidememenin üziintüsü içinde idiler Et buhranı devam edecek piyasada endişe uyandırmıştır. Çünkü Millî Korunma kanunuhun 31 inci maddesine gdre. narka ria Arkast Sa. 4, Sü. 7 de Bir avukat 10 meslektaşııtı Genelkurmay Başkanbği Millî Sa\nınma Bakanhğına bağlanıyor, bir Yüksek Savunma Kurulu teşkil edilecek Ankara 21 (Telefonla) Millî savunma işlerinin bugünün ihtiyac ve icablarma göre nizamlanması yolunda tedbirler alınmakta olduğu, Basbakanın bugünkü izahlarmdan anlaşılmıştır. Günaltay: < Hükumet, demokrasi icabı gayrimesul makam bırakmamak Arkası Sa. 3, Sü. 3 te dava etti Nark konuldugu takdirde buhranın daha da artacağı söyleniyor Meslekten üç ay tardedilen avukat, eski Baro İdare heyetinden 10 bin lira tazminat istiyor Avukat Ömer Cemil Tansının, eski Baro idare heyetini temsil eden 10 avukat aleyhine açtığı tazminat davasına dün saat 11 de ısliye 5 inci hukuk mahkemesinde başlanmıştır .Şehrimiz avukatlann. Arkası Sa. 4, Sü. 2 de Bulgaristanda "Milli komttmztıı,, Bulgar komunist partisinde Moskovadan aynlmak temayülleri belirdi Londra 21 (aa.) (Lps) Londrada iyi haber alan mahfillerde, Bulgar komünistleri arasmda bazı huzursuzluk alâmetleri görüldüğü ve Moskovanm politbürosuna bağlı olmıyacak millî bir komünizm vucude getirmek için bazı Bulgar komünistleri arasında bir hareketdn açıkça başlamış olduğu belirtilmek tedir. Möskovaya sadık olan Bulgar ba Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Fethiye limanına bağlı 28 tonluk başarısından dolayı motörün kapŞahinkaya motörile Hayfaya kaçak tanı bizden bahşiş istedi. Aramızda olarak giderken mazotun bitmesi topladığımız 150 lirayı kaptana Güney Afrtka Başbakanî, üzerine yanyolda kalan ve Ayva verdik. Neşe içinde yolumuza delık adl! makamlanna teslim edilen vam ederken bize mazotun bitüği ortaya böyle bir teklif atü 86 Musevi genci, dün saat 11 de, ni ve mazot almak için 1000 lira dKap 21 (Nafen) Güney AfriSaadet vapurile şehrimize getiril demekliğimizi söyledi. Bu kadar miş ve savcılığa teslim edilmişler paramız yoktu. Topladığımız para ka Başbakanı Dr. Malan'ın bir <Af356 lira ediyordu. Mazot almak ü rika Paktı» kurulmasuu teklif etdir. Umumiyetle yaşlan otuzu geçmi zere Ayvalığa giden kaptan bizi ele tiği bildirilmektedır. Önümüzdeki yen ve çoğu 2021 yaşlannda olan verdi. Ayvahk Cumhuriyet savcısı hafta Kuzey Rodezya, Güney RoMusevi genclerirun, vapurdaki hal sorgumuzu yaptıktan sonra bizi İs dezya, Nyasalnd, Tanganyka, Kenya ve Ouganda delegelerimn iştilerinden şehrimizin en fakir Muse tanbula gdnderdi.» vi ailelerine mensub olduklan belli Musevi genci, Filistinde k\ırul rakile yapılacak olan toplantıda bu oluyordu. Geri dönmenin verdiği muş olan vatanına gitmek hevesi «Afrika Paktı. ndan bahsedTeceği memnuniyetsizlik yüzlerinden oku Arkası Sa. 4, Sü. 1 de soylenmektedir. nuyordu. Bunlardan biri olan Avram Cüibi, dün 'apurda kendisile BUGÜNKÜ ORTAŞARK görüşen bir arkadajımıza hâdiseyi SÖyle anlatmıştır: c Hemen hepimiz Kuledibinde otururuz. Geçen cuma günü akçama doğru Rumelihisarından hareket edecek bir motörün Hayfaya gideceğini duyunca hemen hazırbk yapmağa başladım. Saat 10 da Rumelihisanna gittiğün vakit söylenen yerde hakikaten bir motörün beklediğini görer;k hemen içine atladım. Saat bire kadar diğer arTavanında geniş vantilâtörler bıları, k ı l ü a n ile hoş bir tezad kadaşlarun geldiler. bulunan bir otel salonundayım. Bu teşkil etmekte. Bunlar otelin garHareket ettik. Motörün İçin rası taştan, büyük bir bina. Etra sonları. Geniş ve yayvan koltukde bulunan uzun boylu şişmanca fında beyaz entariler giyinmiş, kır lara her milletten insan kuruhnuş; bir zat bizden yirmişer lira aldı. mızı fesli zenciler dolaşıyor. Yırt Amerikalı, İngiliz, Fransız, BelçiÇanakkaleyi geçtikten sonra, bu maçlanndan görünen ipek jartiMetin TOKEB yerli çorabları ve modern ayakka Arkası Sa. 4. Sü. 1 de Aîrika Paktı AmmanMa bir gece Ürdünde en çok görülen şey askerler, bunlardan sonra otomobiller geliyor Türk Ocakları tuzuğu dutı vilâyeîe verildi Türk Ocaklarırun 10 mayıstan Itibaren faaliyete geçeceğini bildiren istida ile cemiyetin tuzüğü, dün İstanbul milletvekili Hamdullab Suphi Tanrıover tarafından Vali /e Belediye Başkanı Lutfi Kırdara verilmıştir. Tuzük 70 maddeden müteşekkildir. Oc3klılardan aranacak vasıflar şunlardır: «Milliyet şuuruna ve Turkldk Arkası Sa. 4, Sü. 3 de bu Yedek Subay Okulunun 29 uncu dönemini bitiren genc asteğmenlerimize Ankarada diplomalarmm dağıüldığmı pdan tcrende Büyuk Millet Meclisı Başkanı Şukrü Saraccğlu. Başbakan Günaltay, Genelkunnay Başkan Vekdı ^ ™ ' " " " *™^! ve Ş v l e t erkâru ile milletvekiUermin hazır bulunduklarını yaznuştik. Resun, orduya katılan genc subaylan toren esnasmda gostermektedır. Amman'dan bir göriinüs (ortadajd bina Philadelphia otelidir)