Katalog

CUMHURIYn Saııat Bahislerı Demirci Kulu Yusuf Efendi Yazan: Fahri Celâl İHEM Sehir ^ Ü N Ü N MEVZULARI haberleri Norveç Rus münasebetlerinin içiııdeki arsalar Tıcarelhane re apartıman injaatı sahan Aşındaki arsalar da haBca dağıtılacak Evvelki günkü nüshamızda mesken inşa edecek halka ucuz fiatla tevzi edilecek arsalardan bahsederken Def terdarbğın şehrın uzak yerlerındeki geniş arazıyı 2118 numaralı kanuna tevfikan verdıği halde mesken ınşasını teşvık kanununa uyarak munfcrıd arsaları tevzı etmek ıstemedığını ve bunların satışma devam ettığım yazmıştık. Aldığımız malumata gore, Defterdarlık bu kabil arsaların da Belediyeye devir ve halka tevzime muvafakat gosterm.ştır. Yalnız, ver.lecek arsalar, ımar kanunu ve şehrın imar plânı mucibince mesken ınşasına tahsis edilecek yerlerde olanlardır. Mesken mşası sahası ıse, akar getırecek yerde ve tıcarethane sahasında bulunmamak, ımar plânlarına göre apartıman inşa bölgesi olmamak jartıle mukayyeddır. Bu şartlara rağmen, şehır dahılinde halka verılebılecek pek çok arsanın mev cud olduğu tahmin ediliyorsa da Defterdsrhkta ha'.en bunların hazırlanmış b'r lıstesı yoktur. Mevcud dosyaların tasfiyesi veya ihbarlar vukuu ile bu arsalar ortaya çıkarılabilecektir. Esasen malıye de emlâk ıjleri ıle uğraşmak arzusunda değıldır, bu münasebetle bu emlâk ışimn tasfıyesı uygun gorülmektedır. Defterdarlığın sattığı arazi işıne ge'ınce, verılen malumata göre, arazi ve arsa olarak satılan yerler kısmen hısselı sahalarla sakıt hanedana aıd olan arazi ve çıftlıkler, bır de binalardır. Bunun haricınde, satış yapılmadığı ıddıa edilmektedir. Maamafih mevcud kanuna rağmen münferıd ve kıymetlı arsaların satışına Malıye Bakanlığının pek taraftar olmadığı, hattâ bu hususta Belediyeye bir de tezkere gönderıldığı söylenmektedir. NALINA M1HINA Rahmetli Molla Bey tarihini tetkik ederken... Demırri Kulu Yusuf Efendinin Kılıçalipasa tamiini siHivrn c.trlerinden biri Demirci Kulır Yusuf Efendinin ayni camideki eserlerinden bir diğeri Tarıh, vaktınde harcıâlem olup, ise yazıdaki kemale böyle bir şey dıllere destan olmamış, parmakla bulmak da o kadar acemılıktir. gosterılmeye lâyjkken hatıra gelŞımdi bu satırları yazarken Şeyh memış sanatkârlardan çokça bahse Hazretlerinden bir yazı nümunesi oder. Bazıları ıçin istıkbale sesleniyor nümde duruyor. Ona bakarken harfdu da zamanında onun ıçın farkedil lerdeki resim, handesî münasebetler medı der durur. Bu soz, ozur dıle âdeta riyazî bir kat'ıyetle nasıl tesmek ıçındır. Bır ekmek parasına bit edilmiştir, diye hayret ve haymuhtaç, otede beride sürünüp kay ranlık duyuyorum. Kelimelerın yanbedılen dahıler ıçın imtizaçsız, ge yana gelişindeki istif denılen tamaçıms.z ve serkeştı, ondan bır balta men zevk işı, buluş harıkulâdedır. ya sap olamadan heder olup gıtti, Şeyh, zamanında da beğenilmış, zadedıklerı sozde de bıraz hakikat var manını geçmış, gene beyenılmiş, gedır. Oylesine sanatkâr da kolay ko ne yolundan gidilmıştır. Nıce bdyük lay insanlara râm olmuyor, çünkü hattailar onu taklid etmekle şeref ve yaratılışları, kaıdeleri kırarak vuku san bulmuşlar... Namdaşı Zinnureyn bulmuştur. Hafız Osman gıbi bir büyük adam Şah Ismaıl Safevi, Çaldıranda Ya onun peşinden ayrılmamış,, Kazasker vuza mağlub olan İran Şahı, pek Efendi «400 sene ömrüm olsa, başıkudrctiı bır Türk şaıridlr. Hatai namı mı yazıdan kaldırmasam onun b'r emüstearıle nefesleri vardır ki Şahlı lifini çekmek ne haddımdır» demişğ:ndan daha meşhurdur. Ondan son tir. Evet öyle... ra yuzlerce şair daha gelmiş, Hataî Fakat Demirci kulu Yusuf Efendi namı müstearıle güzel şiirler yaz bütün bütün bir başka âlemdir. Sıze mışlardır. En küçük bir işaret farkı iki yazısını takdım ediyorum. Bu vermek zaafına kapılmadan, benim yazılar, bu celî yazılar sadece yazı demek ıhtıyacmı duymadan... Bu bi değild.r. Bizzat hayatın kendısidır, çırn sanatkâr meşhur olmaya âdeta akıp gidişile, yürüyüşile, kıp:rdanıdüşmandır. 5üe, konuşuşile, bakışile, canile... Güzel yazı Türkün elinde ancak Şu vavlar nasıl badem gözlü, şu kemalmi bulmuştur. Dinî sebeblerle mimler sizi süzüyor, elıfler nâmüteresmin men'inden dolayı bir nevi ru nahiliğin remzi, âymlar ağızlarmı hu tatmin olduğu iç:n revaç bul açmışlar. nun bir kucaktır, sizi kolmuştur, sözüne ınanmak mümkün larının arasma almak ister, iki gdzlü değıldir. Velev minyatür mahıyetin heler süzgiin, ahu gözler ki ağlar, de olsa bıle her zaman resim yapıl lâmelif rüzgârlara yelken açmıştır. tnıştır. Güzel yazı, modası geçmiyen Kılıçali Paşa camiinin mavi üzerine bir sanat olmuştur da ondan, ben beyaz, üç parmak kahnlığında yazılöyle sanıyorum. Lâtin harflerinden mı$, kusağında, cemaat çekilip gitbüyük hattat yetışmemiştir. Oralar tikten sonra: da resim dine mugayır değıldi de Bre cânım, kandesiz?.. Meded ondan yazıya o kadar düşkünluk ol Sultamm, ne aceb böyle söylersiz? madı, demeye ımkân yoktur. Yazı, Gör hele şol acayib devrü... der gıbi Şarkm secıyesine çok uygundur. konuşurlar. Tramvay çanlarından, Hilâlâne, Bevvabane, Şeyhane, Ya korna seslerinden habersiz, gayrimükutane denılen büyuk çığırlar ve vâ tenezzil, bir imparatorluk türkçesi dıler içinde öyle büyük sanatkârlar söyliyerek yaşarlar, gülerler, esef gelip geçmiştir ki menkıbelerini ederler, hattâ bize şaşmayı bile bilMustakimzade Süleyman Sadeddın mezler, 1949 dan o kadar o kadar uEfendi gıbı bır eviıyanın Tuhfeıhat zaktırlar... Baltacıoğlunun buyurdutatininde bıkmadan okumak gerek ğu gibi bir trajedi hemen orada oytir. Tuhfeıhattatinin bir eksıği, za nar durur. manında fotograf olmamasıdır. Hele Kâğıd üzerınde kamış kalemin imzasız Kur'anıkerimlerden bahseder yaptığı kıvrıntıları kım dsha mahaki hattatlarımn inanılmıyacak teva retle hıssettirirse, kım yenı bır ıszuuna delildır. Evet, Mılö Venüsü tifle tarz yürüturse, şayanı nazar olnun de sahıbi mechuldür. muş, Yesarıler de dahıl, fakat hiç Burada mevzuubahıs etmek ıstedi birisi de Yusuf Efendi gibı yazıya ğım bir başka türlü sanatkâr tıp:dır: hayatm kendisini, mânasının mânaBır türlü hakkı verilrr.ıyen. bir türlu sını vermeyı düşünmemişler... Deöne geçırilmıyen, âdeta zorîa unutul mirci kulu Yusuf Efendi acaba zamak istenen sanatkârlar kı, sanat manında farkedildi mı? larına dükkân açıp pazar kurrr.azlar. Galiba evet... Çünkü Kılıçalı Paşa, Bnrhrın bırı belkı bır:ncisi Demirci camiini yaptırırken en Idks malzekulu Yusuf Efendıdır. Yusuf Efen me kullandırmış. mimarı mühendisi diden evvel Sevh Hamdullah Haz ruzigâr, Serimimaranı âlem Sinan ret'erırde ~drüldüğü uzere altı ka İbnı Abdülmennandır. camı Ayasoflem vazıya bır başka çığır açılmış, yanın bir kopvesidir. Koca Sman gıbi arabm, acemın, sulu^iı, neshı. tâlıkı, bir üstad camlarını bile sarhoş İbno«talıkı. arabın. acemin hayalır.den rahim ustaya doktürürken hiç yageçmıvecek derecede ınzıbat altına zılannı bır alelâdeye yazdırır mıydı? ahnmış. venı bır yol açılmıştır. Şeyh Hem de bu suale ne yer var, Demirci Hamdullahın oğlu. damadı. tilmiz kulunun dillere destan olmaya ne Irn tâ Karehısarî Ahrrecı Efendıye . ıhtıyacı var? Bakmız kımse onu takkadar bu yazıları kemal noktalarma , lıde bile yeltenmemiş... k ^ a r ıletmışlerdır. Fatıh devrınde de bır buyuk sanEzan hâdisesile alâkalı bir mektub a'ker vardır: Yahva Sufi... BabıhüMecllslekı ezan bâdi3esıne sdı karı?an Ke! j"."un akı celı vazısı ıçin en buyük mal Pılâ\oğlu, b,ze gonderd'ğı bir mektubda ıpdlor b le nayran kalırlar. Elbette kendısinın herhangi bır tarikatle hlçbir aJâbulunmadıgım. iki aydır Istanbulda, Scyh Hamdullah bır başlansıç de tası kitablarının tabı' ijlenle mesgul olduğunu, k 'iır. Resme. heykele. musıkıye bır admın, hiç tar.ımadığı adamlar tarafından rr.upteda aramak ne kadar beyhude hâdlseye karı$tırıldığım b:ldınr.ektedır. TEKNİK DÜNYASILE İLGÎLİ MİSIN1Z SELIM RAHIM SUNTUR'un büyük bir itina ve titizlikle hazırladığı Bere ile gezenler hakkında takibat Son z?rranlarda Istanbul sokaklarında takk» bere ve kulaha benzeven garıb ba^hklar turemıştır. Iljrılıler Sapka Ksnumıra a\kırı olan bu hal.n onlemnesı ıçın lakıbata gınşeceklerdır. İstanbul Bcledi>esinin Valiliktcn aynlması Vılayen ıle Beledlvenin a.vrılm»«ı P'ojesi henuz Bü.\uk Mlliet Meclisıne s?ı ked.Lmemlşti' Bu hususta tetkıkler yapılmaktadır Pu kanun scçime tekaddjm eden filarda "Tecl.tten cıkacaktır Terfi eden öğretmenler Milll Eğıtım Bakanlığı şehrımız jlkokutlarmda b.rer derece terfı ettırılen cn dort ojrtemenin ısmıni dun Mıliı EJıtim Mudurl'jfu.ıe bıldirm.ytır. Tertı çden cğretmen'er şunlardır Yaman Oge, Mıthat Teker. HaHde Işcan, Bahtiyar Kdse. Cevdet Ka%a. Sadeddın Hazıkay. Emine Kurup.nar Rı^a Eıgın Şakır Pehlıvan, Münevver Yumruk?\a. Sabıha Ozduygu, Fehime Kural. Sukran Ozgur, Neriman Kolemcn. Beyruta giden talebcler Yuksek Tıcaret ve Ekonnmı Okulundan yirmı bej klçilık bir oğrencl kafıleei, tetkiklerde bulunmak uzere dun Bejrvta hareket etmiştır. Caddelcre tukurcnlerden ceza alınacak Saglık \e Sosval Yardım Mudarlüfune bağlı sağlık ek.plerı dun şehrin umumi m»hallerinl dezeniekte etmijlerdir. Bu arada, pıs görulen otel ve smemaların sahıblerı para cezasına çarptırılır.ıslardır Mudurluk, b.lhassa grlp salgınma karjı her turlu tedbırleri almıj bulunmaktadır Sağlık Mudur.ugu, bundan sonra. sokak \e kaldırımlara takurenlerder. ceza kesecektır. Havagazi fiatlaruıa zam meselesi Havagazi fiatlanna ikıjer kuru? zam yapllmajıru sağlamak maluadile Ankaraya gltml| olan Dolmabahçe Havagazi Fabrıkası Müduru ıle Şirketın Genelkâtıbi. jehnmıze donmuşlerdir Şırket, Belediyenln Ijlettığı Yedikule. Kadıkoy havagazi fıatlarını ileu sürerek. bu zammı istemektedır. Ayrıca Devlet Şurajına da muracaat edilerek dava açılmıştır. Dığer taraftan Belediye. Şirket ile bir anlaşma projesi hazırlıyarak, Dolmabahçe fabrikasınn Hahcıoğluna nakh sartile bu zammı kabul etmij, fakat Şehir Meclisi, projenın ozel bir komuyon tarafından tetkıkine luzum gostermlştir. Bayındırlık Bakanlıgı, Şirketın muracaatinl tetkik etmi? ve bu hususta İstanbul Beledlyesinden malumat istemijtır. S«hir Meclislnln bugünkü toplantısında özel komiıyonun raporu okunacaktır. Armatörlerin müşkülleri halledilecek Ankaraya gitmıj oaln armatorler heyetı, şehrbnlze ddnmuştur. Şilepçiligin Mrbcst çalışması, yeniden vapur siparişi Için dftvlz venîmesl, armatorlerın yalnıı bir cinj *fya taşımaya mecbur tutulmamaları gıbi hususlar hakklr.da Ulaş+ırma Hakanı ıle goniîen he>et, DenızyoHarı ve armatorlerden murekkeb bir komisyonım teskill !le muallikta kalmış olan bu meselelerîn halledilmesi va'dın: aldıktan sonra şehrimıze gelmıgtır. Yeni bir vapur Bır şirket taraiından satın alınan «IleTi» ısmındeki vapur, dun lımanımıza gelmıştır. Yerlı armatorler tarafından satın alınan bu vapur, dort bin ıkı vuz tonHıktur. »Cumhuriyet» vapuru >ann hareket etmiyecek Yarın sabah Karadenıze hareket etmesi lâzım gelevi «Cumhurıyet" vapuru, gonılen luzum uzertne bu seferfni ;. apamıyacaktır. Aynı vapur, cuma ısbahı Rlze ve Hopa seferlerinı birhkte yapaeaktır. İNGİLİZCE TÜRKÇE Cezaevine esrar sokan biri yakalandı Cezaevinin etuv dairesi mustahdem1«nnden Şukru Uluçağlar Cezaevine kullıyetli miktarda esrar sok£.rken suçustu > akalanmış ve Adlıyeje verılerek tevkıf edilmiştir TEKNİK LUGAT En yeni 20 000 teknik ıstılahlan taşıyan bir lugattir. Bütün teknisyenlerin, nühendislerin. fen subaylannm teknik enstitü ve okulları öğretmen ve l~~inin. ve bütun ış adamlannın elinde bul'inması zaruri olan yeni bır tserdır Fiat/ cildlı olarak 750 kuruştur REBİÜL'ÂHIR 9 SALI •3 O M ı I s i 1 11T5J Vasatı ] 7 05 12.28 15.15 17.33 19 05 1.33 6.55 9 41 İNKÎLÂP KİTABEVÎ ıFoo T33 Hududları, Avrupa kıtasının kuzey ettiklerı bildirıliyor. Fakat ortada bu Bunun üzerine Norveç albayı «No ucunda aırleşea Norveçle Rusya ara hususta kat'i bir emare henüz mevcud mands land» ın ortasında tahta bir basındakı siyasi munasebcüerın gergın değildir. rakarun inşa edilmesini ve görüşmelerin bir safhaya girmesı neticesmde dünya Geçenlerde bu hududu ziyaret etmiş orada yapılmasmı istemiştır. Rus alefkârının nazarı dıkkaü bu bolgeje olan yabancı bir gazete muhabıri şun bayı meseleyi gene Moskovaya soracaçe\ nlmıjtır. Norveç, uzun tarihi bo ları anlatmaktadlr: ğını bıldirmiş ve cevab gene 3 ayda yunca Rusya taıaiından ılk def a «Hududun iki tsrafında birer albay gelmistir: «Hayır!» olarak tehdid edılmı;,or. Komu var. Bunlar, haftarun iki günu, salı ve Nor\ eç albayı bundan sonra bir kaç nıst Rusvaıun, dış siyasetıni aynen cumaları konusabiliyorlar. Bunun için teklifte daha bulunmuş, fakat bunların taklid etmekte oldjğu Çarlık Rusyası de her biri 100 metre ilerliyor ve «No hepsme Moskovadan tnenfi cevab gelda uzun müddet Norveç topraklarına m&nds land^ de buluşuyorlar Birkaç mistir. goz dıkmıştı. Bunun sebebi, ananevî dakıka için demır perde burada aralaŞımdiki halde Norveç Rus huduRus si\ aseunin ana gayesmi gerçekleş nıyor \e Norveç albayı ile Rus subayı dunda. hudud meselelerini ilgilendiren tırmeku: Açık denızlerde bir liman te ufak tefek hudud hâdiseleri hakkında müzakereler gene açık havada cereyan mını müzakerelerde bulunuyorlar. Norveç ediyor ve haftada ancak iki defa de18 inci asrın başlaruıda, Kral Dor albayı bu müzakerelerin kar alünda ve mir perde aralanıyor» duncü Frederick zamanında, Norveç, açıkta yapılmamasını istemiş. bunun Bu halm daha ne kadar devam edeIsveçe kaışı yaptıâ' de\arab harbler ıçın de Rus albayına iki hudud karanetıcesmde za; ıf duşmuş ve halk ara kolu arasında bir telefon hatünın do ceği ve bir gün iki aJbaym buluştuksında memnunıyetsızlik hüküm surme seronesini teklif etmistir. Rus albayı bu lan noktada iki ordunun karşı karşıya ğe başlâm^şü. Bu vaziyetten istifade et hususu Moskovaya danışacağını bildir gelip gelmiyeceği henüz herkesin meçme\ı duşunen Çarlık Rusjası de/ha) mış, 3 ay sonra da cevab gelmiştır hulüdür. harekete geçmış ve Povel Juel ısmınds «Hayırl» Ömer COŞAR bırıni âlet dıye kullanarak Norveçı Rutiaya ilhaka ga>rct etmiştir. Fakai ııııııııııııııınınnnnııııııııııııııınmımııınııııijiiî komplo tam zamanmda keşfcdılerek Povel idam edilmiştir. Norveçı ele geçırmck ıçın hazırlanm:ş bu ılk teşebbusun akamste uğra» masından bır muddet sonra. Rusya > eniden faalıyete geçmiştir Rus Çarı Uçüncü Petro ısülâ plânlarını bızz^t hazırlamış, fakat bu plânlann tatbık mevküne konulmasından birkaç gun evvel çarın bir suikasde kurban gıtmesi ikinci teşebbüsıin de akamete uğramasını intac eylemişür. Bundan sonra Rutya devamlı surette tskandinav memleketlerini tehdide devam etmi} ve fırsat kollamağa başlamıstır. Bu vadyetten Norveç ve Isveç kadar Franaız ve Ingiliz hükumetleri d» Bir kaç gün evvelki gazetelerden bi ] rrazsa yarısuu armatörlere de yapmaendişe duymuşlardır. Bundan takriben bir asır evvel Ingil rınde çıkan bir Ankara haberinde, ar I lıyız. *** tere ile Franaa, Iskandinav memleket matörlerin son zamanlarda aldıkUı Armatorler çevresinde döviz müsaalerinin hududlannı korumak azmınd» gemilerden baska 17 gemi daha almak olduklarını açıkça bildirmeğe karar ver uzere teşebbüste bulundukları budiri desi etrafında ileri sürülen düşünceleri mijler ve 22 kasım 1855 tarihinde Fran liyordu. Bu haber ne dereceye doğru ve dilekleri söyle hulâsa etmek mümsa ile Ingiltere ve Norveç Isveç bir. dur, bılmem, fakat bildiğim bir şey var kündür: « Turk armatörlerini en çok ilgileşmiş devletleri arasında bir andlaşma sa o da armatörlerin gemi alabilmeler lendiren meselelerden biri de gemi satın irnza edilmiştir. Bu andlaşmanın doğ için iki şeye ihtiyaçları olduğudur: 1 Doviz. almak için muhtac olduğumuz döviz rudan doğruya Rusyaya karşı olduğu işidu Biz armatörlere döviz müsaadesi 2 Uzun vadeli kredi. aşikârdır. hasis davranan ve verdiği Şimdi Iskandinavyada komünistlerin Armatörlere eski Ulaştırma Baka'i vermekte pek i oftvine çekilmesı beklenılen sed. bun Kasım Guleğin hımmet ve gayrelıle dovız müs" adc=ini de b'r çok kayıdlara dan bir asır önce Çarlık Rusyasınm o t?;nceıı 3 mıhon dolarİK dovız mu bağlayan Malıye Bakanlıgı, ıkı, uç senune çekümışti. Tarihın ne tuhaf cilve îv.adesı veıilmiş; onlar da, bundan fay ne evvel Dev!«t Denizyollarma 100lîO sidir ki, bu 1855 andlaşmasının feshmi dalanarak r kcndı i«lerıne uvgun gordük milyon ürahk döviz verc'ihten başUa son Ankara havadıslerine görs 51 buçjk bizzat Norveç istemistir. Bu memlekrl lerı şu ge nilcrı almı^lar ve iefsrl milyon dolarhk doviz daha verccekmı^ Isveçten aynidıktan sonra, 20 nd asnu başlatmışlardır: Bu habere hem üzüldük. hem saştı't Gemınm başlarında bu andlaşmanın feshinı tekMaliye. şımdiye kadar armatörlere taka a ı T o n a s i S a h ı b i lif etmiştır. riben 3 milvon dolsrhk do\ ız verdıçi Doğrudan doğruya Ru=ya>a tevab Jermhan 8 550 halde D2\let Denizyollarmî' aşağı "Uedılmiş olaiı bu andlaşma. Norveç ta RUŞCT 7 500 Rj<en Sadıkojuüan karı 100 milyon dolarhk döviz verm ş 6 8(7 Ibralum Kaikavan rafınyan takibi düşünülen bitaraf <i Sartjkoy ve verecektir. Bıze verilen dovirlerlT 6 500 Knlka\'ıı S"ketı yascte uygun düşmüyordu. Bunun U7" KlZA kprsıhöım biz oerîi'îimiz halde Denııl'crı 4 200 Aldıksçf rine Ingiltere, Fransa, Alman\a v» yollarına verilen dovızlerin karsılı^ı, Rusva, Norveçle birlikte bu mcmlek" H&ndan 430 Sinaşı Önlz Devlet Hazinesinden çıkmaktadır. Y^ni tin hududlarını korumak hedefinı gu Buntaş : 400 Buntaç Şırketı bu milyonlarca lıravı Tiırk verşi mu73 Le\end S'dık Arsları den \eni bir andlaşma imza etmişierciir kelleHer! odemcktedır Bir tarrf^ı kar : ı Maamafih 2 kasım 1907 senesinde im \ sl un bu kedar hasıslik, oteki tarsfa # < Ja CS 360 za edümiş olan bu andlasma da RUFbu derece cömerdlik, memleket ı c m Bu dokuz gemi alındıktan sonıa, < yanın işti'akine rağmen gene bu memn.atoriere vcrılcn dovız musaadey.ndsn na çok yanlıs \e o nisbettc de uzucü bir lekete muteveccihtir eerive fazla bır şey kalırnmıştır. Kalan zihnıvetın mahzulüdür. Bir cephede netice elde edemcyince ^Bıze verilen 3 milyon dolar kadar tovizle. Ankara haberinds bıldırıldıs başka bir cephede kanşıklıklar çıkargıbi. 17 gemi daha almağa imkân yok döviı musaadesile çabucak 9 gemi altarak muvaffakıyet sağlamak siyasp'ııu dık ve bu gemıler sefere bîşiadı. Haltur Bınacnalevh Ma'.ıve Bakanlığm Kremlin liderleri, Çarlık Rusyasınm başka gemi alabılmeleri için armatörlere Luki Devlet Denizyolları tdaresının küflu arşivlerinden çıkarıp, benimse jeniden döviz müsaadesi \erme5i lâzım 1947 vazında aldığı 6 yolcu vapuru, :ır mişlerdir. Nitekim Iskandinavya kapı Eelmektedir. Armatorler çimdi tekıar buçuk jıldanberi hâlâ tamirdcdir larınm 1907 andlaşmasile tamamile ka gemi almak için Ulaşhrrrıa ve Malıye işittiğimize göre sncak ni.'anda teslİTi panmış olduğunu gören Çarlık Rusyası Bakanlıklanndan döviz müîtadesı be>. edilecek olan bu gemilerin valnız tamıvi, bu sefer guneye dönmüş, Balkanları krr.ektedirler. Bunların istedıkleri do asağı \,ukarı 11 milyon dcl?ra çıkacakkarıştırmış ve Ermeni davasını parma \iz de 3 4 milyon dclardan ıbaretUr tır Bu küçük mukayese. armatörlerin ğına dolayarak hem Ermenileri, hem ve Hasan Saka kabine=i, istlfasından mi, yok^a Devlet Denizyolları tdaresinm de Kürdleri silâhlandırıp kanjıkhklar evvel armatörlerin istedıkleri bu mik mi d?ha ziyade yaıdıma ve himayeye çıkarmıştır. Bu hareketten beklenilen tar döviz musaaderini vermek üzerevdi lâyık olduğunu gösterir. gaye, Şımal denizinde bulunamıyan a Kabinenin istifsü. Ulaştırma ve Mali'e • Iş başına gelen her hükumet, armaDün bir işçi ve işveren çık denız limanını, Iskenderun körfe Bakanlarının değişmesi urerine, şimdi törlere yardım edeceğini programına anlaşmazhğı görüşüldü zinde elde etmekti. bu döviz müsaadesi geri kalmıştır. koyduğu vey»hud vadettiği halde, MaKomünistler şimdi aynı siyaseti gütKartal Çıırento Fabrıkası amelesinin zam liye Bakanhğı bize döviz tahsisinde çok *** mekte. fakat tersine bir yol takib etfszla hassas davTandığı gıbi Kredi Ma talsbını konuşmak uzere, dun Vılâyette Valı Harb bittikten »onra iş başına gel°n ritim Bankası diye adlandırılan ve ar Muavınl İhsan Ecevidın başkanlıgır.da hamektedirler. Bir müddet evveline kadar kem heyeü toplantısı yapılmıştır. Işçı muErmeni ve Kürd davalarmı kanştırmış kabineler, Devlet Denızyolları tdaresın2, matörlere kredi verecek olan Bankadan rahhasları, hayat pahalılığı doîaysile geçım 1 lar. Birleşmiş Milletlerde Ermeni he gemi satın almak veya sipariş ctm? c da henüz eser yoktur. İşin garibi, istifa durumunun zorlugundan bahsetmij, son zayetleri ilen sürmüşler, Irandaki Kürd için milyonlarca dolarhk döviz verdık eden hükumet, henüz teşekkül etmc manlarda çımento fiatlanna yapılan zam coleri ayaklandırmışlardır. Türkiyeden top leri halde. daima üvey evlâa muamele nıiş bulunan ve gayesi de armatdrk'e lajısile ŞırkeUn arnele ücretlerim juzde 25 nuDetınde ertırabı'.eceğmi soylem şlerdır. rak istiyen, Boğazlarda üs taleb eden, si yaptığı armatörlere ancak 3 milyon kredi temin etmek olan bu bankadan Şirket murahhası l»e her ne kadar çımento dolarlık döviz vermiştir. Devlet Denizsiyasi tazyiklere yeltenen gene onlar1949 52 yıllarında insası veya teda fiatlarına zam yapılmışsa da bunun ıstlhdır. Fakat karşılınndaki kalenin sağ yolları İdaresi İsveçten 2. Amerikad riki plânlaştırılan 29 gemi için de kra sal fiatlarının artışından ıleri geldığıni, bllamhğını ardamışlar, açık denize bura 17 gemi satın aldığı ve İtalyaya 4 gemi, di almayi kararlaştırmıştır. Hazmenırj, naenaleyh ücretlere zam yapmak imkânı oldan çıkamıyacaklarmı kestirmişler. Holandaya 6 Boğaz vapuru siparis et mütemadıyen zarar eden Dcvlet Deniz madığı cevabmı vermlştir. Neticede hakem heyetınden Prof. ZiyaedGüney kapılanrun kendilefine kapalı tiği halde bu müddet içinde armator yollarmı asla doyuramıyacağı anlaşılıler yalnız 9 1 0 gemi tedarik edebıl yor. dın Tahri Fındıkoğlu ıle Prof. Osman Fıkret. olduğunu görmüşlerdir. her iki tarafm ta'eblerıni ve şırketin rr.ali mişlerdir. Işte bunun üzerinedir ki Rusya, Is• Yeni kabinenin ve bu kabinenin durumunu tetkik etmeye memur ediunişierHükumet Devlet Denizyollarma ayrıca kandinavya memleketlerine dönmüstür. genc Ulaşürma ve Maliye Bakanları dır Pazartesi gunü japılacak toplantıda hakem Emeli, Norveçin batı sahillerinde Çar 1949 1952 yıllan arasında yaptıracağı saym Kemal Satırla Ismail Rüştü Aklık Rusyasınm rüyalarına girmiş olan veya alacağı 29 gemi vesaire için de 51 sahn himmet ve gayretlennden biz ar heyetl karannı verecektir. Atlantik limanını elde etmektir. Bu, milyon 600 bin dolarlık döviz daha ver natörlere verilmesi Hasan Saka kabiViyana Opereti nesi tarafından kararlaştınlmış olan kızıllar için o kadar hayatî bir mesela meyi kararlaştırnuştır. Bu aym cnur.da «ehrimize gelecck dan haline gelmistir ki, ellerinden bir k a » Hükumetin, devlet tonajını artfırmak Ğo:İ7. müsaadelerinin bir an evvel ve raejhur Viyana Opîretine aid hazırhklar ılerçıkması ihtimali daima mevcuddur. ve yenilemek için Devlet Denizyollan rılmesini beklediğimiz ve rica ettiğımız lemekte Operet.n teknLsjeı.'erı de peyderpey geln^ekted'r. Opcetin 30 kışıl.k orkestrasıBu kaza, Avrupamn kuzey ucunda İdaresine bol bol doviz verrresine mu gıbi, kredi me^elesinin de artık daıa nı idare edecek olan Viyana Devlet Operası bulunan ve gayet dar olan Norveç kabil. armatörlere, yalnız 3 milyon do fazla geciktirilmemesini ve 1946 yazında orkestra şeflerıiıden Baron Von Falkhausen, Rus hududunda patlak verebilir. Bı» larhk döviz müsaadesi vermesi, Türk kurulacağı vadedılen bankanm da ya beraberınde aku=ttk teknısyenlerı olduğu hududda nöbet bekleyen Norveç albayi deniz ticaret filosunun ve deniz tica kın zamanda geıçekleşmesini bekliyor halde uşakla şehnrruzs gelmış'ır Operetin şimdıye kadar gelm s olan dekorları da Vıve emrindeki ufak müfreze mensublan retinın gelismesi bakımmdan doğru de ve rica ediyoruz., janadan gstrülmış clan dekorator Van der jimdiye kadar karlı gece ve gündüzle ğildir. Ley asutanları tarafından retüs edilmekArmatorlerin şıkâyetleri. ricaları ve rini kağıd oyunlarile geçirmişlerdir tedir Operetm orkestrası da prov^larına *** dilekleri yerınde ve haklıdır. 1935 ten başlamıştır. Halbuki 200 metre ilerideki, gene karSonra, hükumet, Devlet Denizyolsıı berı, hep Devlet Denizyollarına yardıın larla örtülü Rus blokhavzında ne kadai Uninsky'nin Senfoni'; Orkestra İdaresine son bir kaç yıl içinde vanıî edildı; türlü himayeler gosterildı; hatıâ subay ve er bulunduğu, bu blokhavzm mıyorsam 160 milyon lirslık tahsisat kabotaj inhisarı bir imtiyaz haünde b j ile konscri gerisinde ise nelerin cereyan ettiği hervermeyi kararlaştırdığı halde, armatör müesseseye verildi. Buna mukabıl arCemal Reşıd E"y ı4^îMnde Fıli'ıonı kesin meçhulüdür. Rusların, askerî tedlere uzun vadeli kredi temin etmek işi n.atdrlsr de ihmal'edildi; himayesiz ve Oern«ğ' Scnfo ıık Orkestrasının 10 şubat birler aldıklan, bu hududu takviye hep sozde kalmı*tır. Fılvaki 1946 yazın yardımsız bırakıldı. Türk deniz ticareıi peısembe gıınu vereccğı konsere rıeshur AnTrikalı piyano ustadı Uninsky solist olada i? başına gelen Receb Pek«r kabine de, 14 yıldır hemen hemen yerinie rak ıst'rak cdecektır. Frcgramda Beethoven .«inin programında armatörlere kredi saydı, denilebilir Bıraz da armatörlere şı"!C[ \e Tc ?tkcv r.y korcs'" "ları vardır. temin etmek üzer« kurulacağı bildirilsn yardım ve onları himaye edelim; Büyük Sanatkâr Maritim Bank'ın teskili i?i, kabinedcn lım, deniz ticaretimiz daha çabuk kabineye devredilerek bugüne kadar gelisrne, ilerlenıe ve yükselme Selrim.ıin tannmış svukatlarmdan sürüncemede kalmıştır. Halbuki arma cek mi, etmiyecek mi? Cîlâl Yarr'ımcı ile esi Karika Y?rdımlörler arasında mall vaziyeti gemi alZengin program, en yeni, ci.nn b.r kjz çocukları dunyaya gelmışmağa müsald olanlar bulunduğu gibi, görülmemiş hünerlerile Necmeddin Molla dün gömüldü tır Yavruya sıhhat ve saadet riiler. ana olmıyanlar da vafdır. Bu gibilerin ge9 Şubattan 13 Şubat akşamı Kalb sekteslnden vefat ede.ı eski Adlo« oabayı tebrik ederiz. mi tlabilmeleri için, kendilerine dö^iz Nazırlarından Necmeddin Molla namıle madahil, yalnıı S gece İçin müsaadesi verilmesi de kâH değildir; ruf Necmeddin Kocata;m cenazesı dun, hazin onlıra uzun vadeli kredi vermek de lâ bir törenle kaldırılmıştır. Merhumun cenaztsi. öğle ustü, Ni«antaşın•nldır. daki evinden alınmış ve ŞirketıhajTiye kapBiletîer saat 13 ten sonra Vüshası 10 kuruştur Rarbden sonra Yunan hükumeti A tanlarının ellerı üstunde Akaretiere kadar Halkevinden temin edılebilir Hant mtfrikadan aldığı gtmll^ri, uzun vade tasınmışür. Öğle namazı Besikta; Sinanpa;^ Abone şeraıh t<;ır tçİD ile «rmatörlere devretml? olduğu gibi, camlüıde kılındıktan «onra, Be;ikta; iskeleıinde bulundurulan Denizyollarının 75 nu300 Ki 600 S ı . İtalyan Deniz Ticaret Bakanı da, Mar maralı Lisan Müteh. Prof. ALBEB ANJEL Kocatag vıpurlle Üjküdara geçüil800 • 1600 shal plftnı kredllerinden htifade edile ml| v* Karacaahmed clvarındaki «İle makIS0O • 2900 rek ticaret filosu hesabına 700 bin ton beratlne defr.o'.unrnujtur. 1800 • M O O luk gemi sağlanacağını bir kaç gün önNecmeddin Mollanın cenaze torenııde eskı Batbakan Receb Peker e«ki tç Ijleri Bakanı Dersanesi: Bahçekapı, tramvay Cad. ce söylemiştir. ü I R K A I Jkru Ka>a, vah nıımınltn aılcı d f laıı Deniz ticaret filomuzun süratle «e ve Selâmet Han. Fransıcamz zayıfsa uygun ISazetemUe gondenlen evrak v» yazılaz merhunTun takdırk&rları hazır bulunmu;bir ücretle az zamanda takviye ederiz. lişmesini isüyorsak, Devlet Denizyolla tux. Bır askeri bando, Besıktajta merasıme oefrodilsİD edılmesm lade oMınmffT» rma yapılan malf yardiTnlann hiç ol katıbnıçtır. Denler münferid veya müşterektir. ÛÂnlardao mesnıliyet kabul edllmez. Denizcilik bahislerı Biraz da armatörlere yardım edelim! Yazan: Abidin Dav'er O stanbulun güzide ve kibar şahsi| 1 yetlerinden biri daha hayata gözU lerini kapadı. 74 yaşında olmasına rağmen, 60 ını bile bulmamış gibi gene ve dinc olan Necmeddin Molla, hergüu birer birer eksjlen ve artık yenisi yetişmiyen vakarh, terbiyeli, nazik, ho§sohbet eski nesil ricalindendL Necmeddin Molla Beyi 1909 da Mebusan Meclisinde Kastamonu mebusu olarak bulunduğu ve Adb'ye Nazın olduğu zanıandanberi tanırun. Natuktu; tok sesile guzel ve tatlı konuşurdu. Demagoji vapmaz, bilgiden, akıl ve mantıktan kuvvet alan sozlerile, dinlevenler üzerinde cazib ve ikna edici bir tesir buakan belâgatile münakaşalara hâkim olan değerii bir hatibdi. Uzaği goren zekâsı, ona ber tuttuğu işte başan temin etmiştir. Sarıjer sırtlarından sahildcki yahsının yanına indirdiği. sonra kendisine soy adı olarak aldığı Kocataş suyu, modern ve mukemmel doldurma ve şişe jıkama cihazlarlie bem kendisine ve ailesiııc, hem de halka faydalı bir hizmet olmuştur. Sarıjer pijasa caddesi üzerinde vaptırdığı ha\rat çeşme, onun, ecdadımızın Turk medenijetine şercf ve.en havrat ve hasenat jolunda bıraktı^ı bir escrdir. Bu çeşmeden su dolduı^nlar. onun aduu daima havırla anacaklaıdır. Uzun zaman Şirketi Hayriyenin idare meclisi reisi olan Necmeddin Molla bu ilk Turk şirketinin ve vapurculuk müessesesinin dinıağı ve ruhu olmuştur. Birinci Dunja Harfcinde vapurlarmın çoğunu, Milli Mudafaa hizmctıııde ka> beden Şirketi Hayriyc. Boğaziçinin de eski mamurluğunu kajbctmesi jıızundcn çok gııç bir duruma duştuğu vakit. merhumun biigili ve anlajışlı idaresi sajesinde kalkınmak ünkânını bulmuştu. O, veni %apurlar ısmarhvarak, bir Alman mutebassısı geürterek, Haskoj dcki tamir atölyesini yeni gemiler inşa edcbilecek bir hale kojarak, Boğaziçinde yapılan yeni inşaatm yapı malzemesini ücretsiz taşıyarak Şirketi Hayriyeyi de, Boğazı da canlandırmağa başlamıştı. Ne vazık ki harb içinde devletçilik siyasetimizin yanlış ve mufrit bir zihniyet alması neticesinde, Şirketi Ka>rive zorla yıkıldı ve bu Turk şirketi, Devlet Deıuzyolları idaresine katıldı. Sozde Boğsz halkını korumak için Şirketi Hayriyeden esirgenen küçük bir tarife zammı, Şirket ortadan kaldırıldıktan bir kac ay sonra, Dc\let Denizyolları idaresine ihsan edildi. Böjiece maksad ve hedefin Boğaz halkını korumak dcğil, Şirketi Hayriyeji yok pahasına ele geçirmek ve daima zarar eden Devlet Denizyolları Idarcsine jeni bir gelir kaynağı temin etmek olduğu anlaşıldı. O zaman. bir asra yakın hayatı olan ve Türk denizciliğine bir çok yenilikler getiren Şirketi Hayriyenin jıkılmaması tezini mudafaa ettiğim için. merhumdan aldığım bir teşekkür me!;tubunu. bir hatıra olsrak saklarım. Şirketi Ha\ri;. cnin eski bir kinin hmcmı almak için ortadan kaldınldiğını da stiyleyenlcr vardır. Bu söylenti doğru olsa da olmasa da, hususi scrma>e>i denizcilik yapmağa teş\ik etmeıniz lâzun Rcldiği bir sıraria, bo.vle bir müessesenin yokedihnesi, büyük bir hata olmııştur. şirketi Hayriyejl kuranlar ve jaşRtanlarm hajırla anılmasına ıııuknbi'. onu vokcdenlerin aynı mazhariyete nail olamı>acaklarına süphe yoktur. Şirketi Hayriycji ortadan kaldırmak jcrine Devlet Denizjollannı hükmî şahsiyeti haiz, ticaıi usullerle idare edilir bir devlet iktisadî müesse^esi haline koymak vc başına da, Necmeddin Mollayı geçirmek elbette daha faydalı olurdu. lyi bir ad htrakarak ıstırabsız bir ölUmle Allahm rahmetine kavuşan bu asil ve iyi yürekli insanı hurmctic ananm. H t ZATİ SUNGUR Eminönü Halkevinde CUMHURİYET FRANSIZC . * •