Katalog

BALTACI ve KATERINA Osmanlı Rus harbi. Rus Çarırun ordusu ile muhasarası, Katerına'nm zekâsı. Baltacı Mehmed Paşanın hatası, Lofça muahedesi, Çar Petro'nun halası. dünya müverrihlerinin mütaleası. Fîatr 125 kurus. Satış yerleri: lkbal, Saray, Haşet, Köpru ve Kadıköy Türkiye Kitabevleri. umhuriyet 25 ıncı yıl Sayı: 8793 K U R U C U S U : Y U N U S NADİ Telgrai ve mektub adresü Cumhuriyet, Istanbul Posta fcutusu îstanbuJ No. 246 Telefonlar: Umuml Saatral Numaraau 24293. Yaa Uleri: 24253. Matbaaj 24290 r MAHMUT AMERİKA RU SEYAHAT v*»*ÜRSEK TAHSÎL K I L ^ ^ U Gerek okumak, gerek gezm'ek ve ıs takib etmek üzere Amerîkâj^' sej ahat edecekler için akla gelen iüzıitfSu bütun bllgiler. Bu kitapta yer almıştır. 250 KURUŞT^R. Perşembe 3 Şubat 1949 İNKİLÂP KİTABEVİ Stalin, Truman'ı Aşırı sağ ve sol yeniden davet etti cereyanlarla savaş Washington, Truman'm, ikî tarafa münhasır kalacak konusmalar yapmıyacağını dün açıkça bildirdi Stalin Trumaıt bulusması ihtimali hakkındaki suale Âmerikan Dış İşleri Bakamnın verdiği cerabs "Spekülasyon sırası değildir,, Hükumet her iki mevzuda gereken kamınları Medise getirmeğe hazırlamyor, Parti Komisyonu dün yeniden toplantıya çağınldı Hükumetin evvelce bir rapor vücude getirmiş olan komisyonla müştereken çalışarak tasarıları süratle Parti Grupuna sevkedecegi anlaşıbyor Ankara 2 (Telefonla) Aşın sağ ve sol cereyanlarla mücadele için gereklı tedbirlerı araştumak üzere CJIP. Meclia grupunda kurulan komisyon, bazı esaslar tesbit etmişti. Öğrendiğime göre, bu komisyon, cuma günü çin tekrar toplantıya çağırılmifbr. Yenl hükumet programında da bu mevsua ehemmiyetle yer verildiği malumdur. Programda, bilhassa, din perdesi altında bu mületi asırlar boyunca uyuşurmu? olan hurafelerin ye&ibaştan beinnesine meydan verılmiyeceği yanh ılduğu gibi, kanaatler ve düşüncelerinkanunlarımızın yasak ettiğı tahrik ve ıropaganda mahjyetıni aldığı zaman en ğır suç sayılacağı da belirtilmiştir. Her iki mevzuda da hükumet, Mecise, en kısa zamanda gereken kanunlan Arkası Sa. 4, Sü. 2 de Kravçenko'nun mahkeme esnasında konuşurken çizilen bir krokisi Lüzumsuz mu? öy kalkuuna davamıza yardım etmek maksadile ünlversite gencüjp hayırh bir teşebbüse girişmiş, yaz aylannda kafileler halinde köylere dağdarak çaIışmaya karar vermiştir. Bu güzel tasavvur hakkında yazdığun bir >azı üzerine bir çok mektublar aldun. Hemen hepsi ya köylii, yahud da köyle yakından ilgili vatandaşlar olan mektab sahibleri hiç de ümidli ve heyecanlı görünmüyorlar. Bunca yıldır ele aldığııruz köy kalkmma davası uğruna şimdjye kadar parlak projeler ve cilâlı sozlerden başka ortaya bir eser çıkaramayışımız onlan o kadar gücendirmiş ki artık en temiz niyetlcre bile şüphe ile baknorlar. Ankara köylerinden bjrinde öğretmenlik eden bir vatandaş daha da ileri giderek şojle diyor: «Ünherbhe gencliğini köylere gonderip de ne >apacağız sanki? Tiirk köjlüsü kra\ath insanlar rru gormedi? parlak nutuklar mı diıılemedi? medresecilerden, halkevcilerden, partieilere kadar o daha klmleri, kirnlerT dinlemedi? Hepsinin de sonucu malum. Şehirli ile kdjlü arasındald uçuruın biraz daha bü>udü. Koylıinüıı şehirli} e karşı olan şüphesi, n«|reti biraz daha arttL Artık Tiirk köylüsii lâftan tiksiniyor. O, kulağuu dolduran kuru lâflara değil, cebine gireceklere bakıyor. Hem köylere ne hacet canım! Üniversite gencliği, içinde sayısız fakültelerin sııalandığı biiyük şebirlerimizin kenar mahallelerini gönnüyorsa, Ankaranuzın Ziraat Fakültesine bir kıırşun atımı ötede buIunan köylerimizi gezsinler. Sizin de tâbirinizce bu çevre köylerinde hâlâ Timurlenk zamamndan kalma âletlerle istihsal, hâlâ kargalar, tilkiler gibi mağara kovuklannda geçen bir ömiir...» Bir idealist olduğuna inandığun bu vatandaşın, üniversite gencliği tarabndan girişilen iyi niyetli teşebbiis karşısında gösterdiği karamsar tepkiyi doğrusu anlıyamadım. Yüksek tahsil öğrencileri, köy davası dediğimiz muazzam konuyu tek başlanna ele almak ve onu başarmak gibi bir düşünceye kapılmış olamazlar. Çoğu kenar mahalle halkmdan daha kötii şartlar altında yaşayan, kısmen de köyden yetişen bu gencler memlekeümizdeki hayat seviyesine dair bütiin biitün bilgisiz sayılamazlar. Onlann karannı desteklerken ben de hayal peşinde koştuğumu tahmin etmiyorum. Bir kaç vüz, hattâ bir kaç bin genc yılda iki ay köylere gitmekle bu davanın çözülebileceğini îddia edemem. Bu, çocukluk olur. Ziraat Fakültesine bir kurşun aümı ötedeki köylerİD, bin kurşun atımı uzaktakilerden farksız olduğıınu gözlerimle gördünı. Eğer dava sadece oğrencinin ilgisile halledilebilecek cinsinden olsaydı, Kalaba köyiine şimdiye kadar herhalde yüzlercesinin uğradığım inNADİR NADİ Arkast Sa. 3, Sü. 4 te liffldr* 2 (AJL ve B J C ) Milletlerarası havadis servisl ajansmın Avrupa direktörii Kingsbury Smith 1 şubat 1949 tarjhile Mareşal Stalm'e bir telgraf çekmi? ve cevabını almıstır Çekilen telgrai judur: Beyaz Sarayın yüksek temsilcisi Başkan Truman'm sizinle Washingtonda görüşmek fırsatını elde etmekten mannun kalacağını bildirmistir. Ekselânsınız bu maksadla bir seyahat yapmağa hazır mıdır, yoksa Başkanla nerede buluşmak arzusundasınız? Derin saygılarmıla. Stalin'in cevabı Mareçal Stalin tarafından verilen cevab şudur: 1 çubat tarihli telgrafmızı aldım. Başkan Truman'ın beni Washingtona davet etmiş bulunmasına minnettanm. Uzun zamandanberi Washingto na gitmeği arzu etmiç, btınu Yalta'da Başkan Roosevelt'e ve Potsdam'da Başkan Truman'a çüahen bildimuş bulunuyorum. Doktorlar çundilik deniz veya hava yolu ile uzun sürecek bir seyahat yapmakbğuna müsaade etmedıkleri içın maalesef bu arzumu tahakkuk ettirememek imkânsızlığındayını. Sovyet hukumeti, Başkan Truan'm Rusjayı ziyaretini memnunlukla karşıhyacaktır. Başkanın izhar edeceği arzuya ve kendisine uygun gelecek şekle göre konferansın Mosko\a, Kaliningrad, Odesa veya Yalta'da yapılması mümkün olacaktır Bununla beraber bu tekhfin mahzuru ınucib olduğu gorulurse gene Baskanın arzusuna uygun olraak su' retile buluçmanın Polonya veya Çe' koslovakyada yapıiabılmesi de müm. Sa. 3, Sü. 5 te Kanunlar çabuk çıkacak Millet Meclîsinin tetküc usuHerinde değişiklikler yapüıyor Ankara 2 (Telefonla) Büyüfc Millet Meclısice sunulan tasanlarm alâkalı bürün komisyonlarda ayn ayn görüşulmesi, bu* çok zaman ahnakta, bu ı i 7den b:r çok kanun tasarılarjnm gö» Kravçenko davası üçhafta sürecek Dün dinîenen Âmerikah bir yazar ChurchilFe şiddetle hücıım etti Ankarada verilen suvareden: Solda; Bayan Conolly ve Bajan Sadak. Sağda; Amiral Conollj N. Sadakla gdrüşıirken Münevver işsizlerin çoğalma tehlikesi Dünkü Necliste açılan ve kapatılan liseler meselesi koiiyşıslurken bu ntevzua da temas edildi Ankara 2 (Telefonla) Nuıeddın Unenin bir sözlu sorusu vesılesile bugunkü Mecliste «münevver işsizliği> mevzuuna da temas edildi. Nureddin Unenin önergesi, yeniden açılacak lUele"r hakkında idi. Soru sahıbi, Mılli Eğitim Bakanının, mevcud liseler ıslah edilmeden yeni lise açılrmyacağına dair sözlerini haürlatmakta, buna r?ğmen 4 lıse aç.lnıış olduğunu da kaydederek «mevcud liseler hangi metodla birdenbıre ıslah edılnüştır?» demekteydi Barguoğlu: « Boyle bir şey vaki olmamıştır» dıyerek, bu yolda alınan tedbirlerden şoyle bahsetü: « Liselerımiz, binalan. çalışma mal Arkası Sa. 3. Sü. 5 te Âıtıiral Conolly Misafirimiz bugün Ankaradan şehrimİ7,e geîiyor Pa^ıs 2 (B B.C. nın muhabiri bildıj y o r ) «Hurriyeti Seçtim» adlı eserin musllifı Kravçenko'nun davasma bugun devam edılmişür. Davanın üç hsfta daha surmesı beklenmektedir, çunku ışin hukuki safhalanna henuz girümemiştir. Bugun dınlenen maruf Ingilız komunısti M Züıachus, muharririn bır çok hakıkatleri tahrıf etüğini ve üçüncü bir dünya harbini kışkırtmak için propaganda yapüğını, Sovyet r Dün î n ö n ü stacîında Âmerikan futbolu oynandı Şehrimizde misafir bulunmakta olan Amerikan donanmastna mensub Tarawa uçak gemisi futbol takımlan arasında, dün saat 14.30 da Inonu stadında bir Amerikan futbolu gösterisi yapılrnıjür. lnönü stadı yanyanya dolmuş vaziyetteydi. Sejdrciler arasında misafir gemicıler de bulunuyordu. Kalabahğın ekserıyetini. memleketımızde ılk defa oynanacak Amerikan futbolunu seyretrceğe gelmış olan genclık teşkıl ediyordu. Seyircıler arasında Amerikan elçilık erkânı ve Valı Dr. Kırdar da bulunmaktaydı. Arkast Sa 4 Sü 1 de Amerikan denizcileri arasında yapılan maçta üç oyuncu sakaflanarak hastaneye kaldırıldı Ankara, 2 (a a.) İki gündiir şehrimızde bulunmakta olan Doğu Atlantık ve Akdeniz Amerikan denız bırliklerı komutanı Oramiral Rıchard L Conolly ile Bayan Conolly ,ve Amerikan denız heyetı bu akşam saat 19 20 de eksprese bağlanan özel bir va?onla İstanbula hareket etmiştir. Conolly ve refakatindeki heyet istasyonda Genelkurmay İkmci Başkanı Orgeneral Muzaffer Tuğsavul, Genelkurmay Deniz Kurmay Başkanı Türnamiral Necati Özdeniz. Genelkur Emniyet Müdürlüğü, ikinci Şube ırsy Eğitim Yartaskanı Tümgeneral birinci kısmında komiser muavini oRüştü Erdelhun, Mıllî Savunma Ba lan Turan admda bir memurun bazı A r k a s ı S a . 3, Su l d e uygunsuz vaziyetlerini haber alan âmirleri Turanın harekâtmı takıbe koyulmuşlar ve bundan dört gün evvel, asker kaçaklığından aranan Sami Erişten 200 lira alacağmı öğrenmişlerdır. Bu vaziyet üzerine Sami Erış bizzat Emniyet Müdürü tsmail Hakkı Baykal tarafmdan memurlardan birıle çağırtümış ve kendisine numaraları zaptedilmiş 200 lira verilmiştir. Jül Sezar zırhlısının yarın Turan ile Sami arasında kararlaştırılan yerde bu para Turana verilimanunızdan geçmesi lirken; saklanan memurlar tarafmdan suçüstü yakalanmıştır. bekleniyor Zabıta tarafmdan derinleştirilen İkınci Dünya Harbı galiblerı arasında taksım edılen İtalyan donanmasından Rusyanın hıssesıne düşen 24 bin tonluk Jül Sezar zırhlısının yarın sabah Çanakkale boğazından, akşam üzerı de lımanımızdan geçmesi beklenmektedır. Jul Sezar zırhlısının limammızda Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Şehir Meclisinde gazeteci Bir komiser muavini, duşmanhğî rüsvet alırken tutuldu » Suçlu, Emniyet Müdürlöğü ikinci şube birinci kısmında çalışıyordu, cürmümeşhudo âmirleri tertib ettiler Basuı mensublanna aid rramvay ve otobüs pasolannın ilgası teklifi meğer D. P. yi tutan gazetecileri teczije maksadile hazırlanmış! tahkikat sonunda Samin.n Turanm karısı namma ayrıca 300 lıralık da borç senedı verdığı tesbit edikniş ve bu sened de ele geçirilerek Turan, Arkası Sa. 4, Sü. 1 de şeflerinm Batı dun; ası ile barış içinde yaşamak lehindeki arzularını 1947 de soylemış olduklarını anlatmıştır. Feridun Fikri Düçünsel Amerikah yazann sözleri rüşiılmesi de daha sonraii doneme kal» Pans 2 (A P ) Vıctor Kravçenko davasının bugı.ınku celsesinde söz alan maktadır. Bu sebeble son zamanlarda Arthur Hahn ısimli Amerikalı bir ya bir çok kanunlar içın karma veya ge« Arkası Sa. 3, Sü. 2 de zar, eski Ingiltere Başbakanı Winston Churchıll'e fiddetle hücum etmis^ ve demijtir ki Arkast Sa. 3, Sü. 6 da Hnslara verilen zırlılı Şehır Meclisi üyelerinden bazolan, eivelkı gunku Şehir Meclisi toplantısmda ET.T. idaresınin ziyan ettiğini ıleri surerek, basm mensublarile paso sahıblerir.den bu hakkın kaldınlmasını istsmişlerdi. C H P . il idare kurulu ve Şehir Meclisi üyesınden bir zat, kendısile Arkası Sa. 4, Sü. 7 de Cenaze istasyonu ve itfaiye garajı yapılan hal Kadıköy hali tam 20 30! ana kapılarında kocaman birer asma kilid taşıdıktan sonra niKayet böyle bir bina bulunduğu hatırlandı Istanbulda çoğalıyor Cevdef Keriıtı İncedayıya bir cevab Sinob mılletvekili ve Meclıs ikind baskanlarından Cevdet Kerim Incedayımn Aydm Halkevinde yaptığı bir konuşmayı dunka sayımızda bıldırmiştık. Fırsat düatiıkçe <memlekete demokrasiyi biz geürdık» sozunu tekrarlıyan mufrıt Halkçılar safında bulanan haüb, bu konuşmasında şark vilâyetlen halkmm Arkası Sa. 4, Sü. 6 da Hayır cemiyetleri yanında Halk Partisi adına da tacirlerden biner lira iane isteniyor Para darhğından ne japacağıru §aşırmış bir vaziyette olsn Istanbul tacirleri, şımdı de hayır cemıyetlerinin ardı arkası kesılmıyen muracaatlerınden şıkâvet etmektedirler. Bugunku halile Kadıköy hali Son zanıankrda sıyasî paıtılerin de. iane toplamak üzere, muhtelıf tacir ve Bir hal binası tarıf etmek istiyorum. fılân da değildir, bizaühi hal olarak insanajıcılere başvurdukları gorulmek'e Oyle bir hal bınas; kı. en orıjmalınız şa edıhniştir ve kelimenin tam manadır. Bu arada, oldukça gekr sahıbi bu büe eşıru ruyalarında dahi göremez sile muazzamdır. Arkast Sa. 3, Su. 6 da Hem bu bina, sonradan hale çe\Tİlnıi$ Arkast Sa. 4, Sü. 6 da J Amerikan denLccileri arasında dün yapılan maçtan bir (öriinü*