Katalog

CUMHURİYET 29 Arahk 1949 } 3YII, italin'le mühim bir görüşme temini için hükumetimden talimat aldım Baştaratı 1 incı satııfede lerin iddiasma göre, batıh devletlerin mümessilleri, Rus işgal bölgesinin bir parçasını teşkil eden Berlinde ancak misafir olarak bulunuyorlardı! Batı devletleri, notalarında, tehdid, tftzyik v.s. gibi usuller'ie haklarından vazgeçmeye hiç, bir zaman razı olmıyacaklarııu tekrar biîdıriyorlar ve gerek bunun için, gerek Berlin halkmın iyiliği için, ablukanm kaldırümasını istiyorlardı. Gene bu notalarda batı devletlerı. Berlinde ortaya çıkan son derece ciddî milletlerarası vaziyetin rnüzakerelerle veya Birleşmiş Milletler anayasasınm 33 üncü maddesinde tayin edilen yollarla hallins taraftar olduklarmı tekrar Hldiriyorlar, fakat tazyık siyaseti devam ettiği müddetçe ne Berlin davası, ne de Almanyaya aid her hanai diğsr bir mesele üzerinde müzakerelere girişmiyeceklerine ehemmiyetle isaret ediyorlardı ki bu, hakikaten, mühim bir nokta idi. Açık kapı Rusya her üç Batı memleketi merkezindeki elçileri vasıtasile 14 temmuzda verdiği cevabda Eerlinin batı bölgelerındeki halka yiyecek maddesi temin etmek hususunda ortaya çıkan güçlüklenn Amerikan, İngiliz ve Fransız hükumetlerinin hareketlerinden ileri geldiğini iddia ediyordu. Rusların iddiasma göre bu güç leklerin başlıca sebebi Batı işgal bölgelerile Berlinin batı bölgelerinde başka başka paraların tedavülde olmasıydı. Rus notası Berlinin Sovyet işgal bölgesinin ortasmda bulunduğunu ve bu bölgenin bir parçasını teşkil ettiğini iddia ediyor, bu sebeble Sovyet yüksek koınutanlığımn kendi bölgesinin iktisadî hayatmı müdafaa bakımından bazı tedbirlere lüzum gördüğünü bildiriyordu. Berlin meselesini müzakere hususunda Batıh Müttefiklerin gösterdikleri arzuya gelince; Sov yet hükumeti müzakerelere girişmeğe muarız olmadığmı, fakat bu müzakerelere başlamanm başka şartlarm yerine getirilmesine bağlanmasını kabul edem:yeceğini söylüyordu. Rus notası umumiyet itibarils rnemnuniyet verici bir mahiyette değildi. Bununla beraber, Ber lin meselesinde müzakere kapısını tamamile de kapamıyordu Batı devletleri, Berlinde ortaya çıkan ihtilâfın gittikçe vahim bir şekil aldığım gördükleri için meseleyi halletmek hususunda büyük bir arzu duyuyorlar, doğrudan doğruya ve gayriresmî mahiyette bir teşebbüse geçildiği takdirde vaziyetin sulh yolile halli için bir çare bulunabileceğini umuyorlardı. Çünkü vaziyet, hakikaten, infilâk ihtimali bulunan unsurlarla doluydu. Frank Roberts'i göndermişti. Ahpabca bir müşavere Mr. Roberts, eskidenberi Moskovayı çok iyi tanıyan bir diplomattı ve o sırada İngiltere Dış İşleri Bakanı Mr. Bevin'in hususî kâtibi bulunuyordu. Ben Moskovaya geldiğım zaman Frank Roberts İngiliz Büyük Elçiliğinde Müsjeşardı ve gerek kendisi, gerek sevimli ve zeki eşi kısa zamanda Spaso konağının teklifsiz misafirleri arasına girmişlerdi. Mr. Roberts, mensublarında umumiyetle çok yüksek meziyet ler aranan bir diplomasi şubesinin en genc unsurlarından biridir. Hülâsa, ben kendi hesabıma, girişeceğimiz nazik bir müzakerede bunlardan daha iyi, daha kabiliyetli :ş arkadaşı bulamazdım. Ondan sonra başlıyan müzakereler esnasında sık sık ve uzun uzun konuştuk. Bu konuşmalarımıza büyük bir samimiyet ve anlaşma havası hâkim bulunuyordu. Bu görüşmeleri ne zaman hatırlasam şuna kanaat getiririm ki, ideal ve gayeleri bizimkilere benziyen milletlerle konuşmak n:sbeten kolay bir iştir; zira bu görüşmelere dürüstlük ve samimiyet hâkimdir; karşımızdakilerde müşterek bir anlayış ve gü ven vardır. Bir manevra Attığımız ilk adım Molotov'la bir görüşme temini için telefon etmek oldu. Sovyet Dış İşleri Bakanınm Başkâtibi Erfeyev, Molotov'un izinli olduğunu söyledi ve yardımcısı Vişinskiy de Belgradda Tuna konferansında bulunduğuna göre, Dış İşleri Bakan Vekili Zorin'le görüşmemlzi teklif etti. Zorin, o zamanlar Dış İşleri Bakan yardımcılarının en küçük rütbesiydi. Onun için Erfeyev'e Molotov'u çok mühim bir mesele üzerinde görüşmek üzere aradığımızı söyledim ve Bakanın biı iki güne kadar gelip gelmiyeceğini sordum. Erfeyev, derhal cevab vermedi ve o gün daha sonra bize kendisi telefon ederek Molotov'un izninin daha yeni başladığmı, bunun iç.n, Zorin'le görüşmek mecburiyetinde bulunduğumuzu bildirdi. Tahminimize göre, Molotov Moskovadan otomobille bir iki dakîkalık yerdeki köşkündeydi ve mezun olduğunun ileri sürülmesine asıl sebeb şuydu: Sovyet Dış Işleri Bakanlığı, ileri gelen kimseler arasında bir görüşmeye başlamadan evvel, maksadımızın ne olduğunu öğrenmek istiyordu. Bu tahminimizde her halde aldanmamıştık. Zira Molotov bizi Zorin'le görüştüğümüzün hemen ertesi günü kabul etti. =haberleri Dil Kuraltayı ve gazeteciliğimiz Piyasada f 1 HÂDİSELERDÜŞÜNCELER | NALINA M1HINA Bir vatandaşa cevab! ilmem neden imzasıru armak ve hüviyetini açıklamak, medenî cesareıinı gostermiyen bir okuyucudan şu mektubu aldım: Üstad; Yanılmıyorsam bu ikinci defadır ki İngiliz gazetelerinin, Londrayı ziyaıetınizden ve sorulan suallere verdiği'i z cevablardan bir iki satırla olsun bahsetmed;klerine temas ediyorsunuz. Belki sız kendinızi muhim bir şahsiyet telâkki ediyor, şahsımzda bazı meziyetler tevehhum ediyorsunuz. Ama tevehhume itıbar olunmaz. Öyle zannediyorum kı, okuyuculardan aldığı şı. kayet mektublarınm altına iki satır şahsi mutalea ilâvesüe bunları maka'e diye süren ve falanca Amerikan zırhhsının kaç topu olduğu hakkında, bi'.mem hangi mecmuadan derledıği hurda malumatı neşreden bir Tork yazarınm Lordrsyı sereflendlnnesi, İngıhz ga. zetecismi alâkadar etmemiştır. Sonra e'endim. bir insan, kıymetli bir edıb, sanatkâr, dunya çapında bir şahsiyet olahilir ve yabancı bir memleketi ziyaret edebılır. Lâkın aklı selim sahibi bir ınsan tasavvur olunabilır ml kl şohsından. • savurduiun nuktelerden bahsedılmedi şeklinde, alenen sıtem et. sm' Sız bu yazı'arınızla. Yalova Kaymakamanı hatırlattığmızın bılmem farkır.da msınız' 1 Oysa kl kim ipler Lon. drsda Cumhurıyet muharrirıni. Bir vatandaş Şimdi beni hor gören bu sayın vatandaşa cevab vermek isterim. İngilterede gazetelerin benim naçiz şahsımdan değil, çünkü kendimi pek iyi bilirim bizim memleketimizdcn hahsetmediklerinden şikâyet mak&adile o yazıları yazdım. ingiliz gazetecilerile mebusları beni bu vatandaş gibi hor görselerdi, asla benimle gorüiinek istemezler; davetlerime icabet, kendileride beni davet etmezlerdi. Bu garetcciler \e nıe'ouslar bana mera leketimiz hakkında muhtelif sualler sordular, kendilerine izahat verdim; bize dair bilmedikleri şeyleri öğrettim. Az veya yanlış bilriikleri şcyleri anlattım. Ümid ettim ki sorup öğrendiklerinden biraz tahscdcrler. Fakat içlerinden bir tanesinin acıkça so\lcdigi ve benim de yazdığım gibi, memleketimize aid haberleri de nesretmediklerinin sebebi ihtilâl, devlet ricaline suikasd. hükumet darbesi veya ani Mvaset dceişikliği pibi hâdiseler olmadıkça bizden bahsetmeğe lüzum giirmemekte imişler. Benim şikâ\ct ettiğim bu alâkasızhkb. Mühim bir vazife Bunun üzerine, bizzat Stalin'le GELECEK YAZI: Stalin; «Ne de görüşmek üzere bir teşebbüste olsa gene müttefikiz» diyor. bulunmak maksadile Moskovadaki İngiliz ve Fransız Büyük (Bu hatıralann telif hcfkkı Elçilerile temasa geçmek husu Opera Mundi Şirketine mddir.) sunda talimat aldım. Vazifem, gerek Berlinde, gerek bütün Almanyada ortaya çıkan zorluklan hal için doğrudan doğruya müzakerelere girişmek yollarını temin edinceye kadar, Mükelleflerin tutacaklan hiç olmazsa vaziyeti andınlatmağa çalışmaktı. Fransanm Moskova Büyük ElSerbest Meslek Kazanç çisi M. Yves Chatoigneux nisbeDefterleri Maliye Vekâleti ten kısa bir zamandanberi bu nümunelerine uygun olarak vazifede bulunuyordu. Fakat daiyi kâğıda basılmıştır. ha şimdiden fikirlerine büyük Umumî Saüş Yeri : bir kıymet verdiğim bir ahpabım olmuştu. Amerikada bulunmuştu İNKİLÂP KİTABEVÎ ve ilk dünya harbinde, teğmenken, Amerikan kuvvetleri yanında Fransız irtibat subaylığı etmiş ve yararlıklar göstermişti. İrtiHârika Piyanist bat subayı olduğu halde mümJEANNE MARİE kün oldukça muharebelere de ıştirak etmiş ve bu arada AmeriD A R R E kan ordusunun «mühim hizmet» Tek Konser nişanını almıştı ki bu nişan pek CHOPİN RESiTALl ö'yle kolay kolay verilmezdi. 4 Ocak Çarşamba saat 21 de İngilterenin Moskova Büyük GEL1R VERGISI Işletme Hesabı Elçisi Sir Maurice Peterson, rahatsızlığı dolayısile, mezun bulunuyordu. Fakat girişeceğimiz temasların ehemmıyeti dolayısile Ingiltere Dış İşleri Bakanlığı Moskovaya mümessil olarak Mr. SARAY'da Biletler gişede satılmaktadır. Telefon: 41656 Yılbaşî Hediyeleri SINEKLİ BAKKAL Halide Edib Adıvann, memleketirnizde ilk sanat mükâfatını kazanan ve satış rekorunu kıran bu romanı, beş renkli nefîs bir kapak içerisinde yeniden bastldı. 350, cildü 490 K. LA FONTAİHE'DEN MASALLAR Şirndiye kadar çıkanlann en büyük ve en zenginidir. îçinde 103 masal, 30 resim vardır. Çeviren: Ahmet Oğuz Saruhan 100 K. BEKTAŞİ FIKRALARI Hakikî 250 Bektaşi fıkra v« nuktesinl muhtevl bu eserin üdnci basınu çıktı. Toplayan: Ahmet Halit Yaçaroğlu. 100 K. BEYAZ LÂLE Ömer Seyfeddinin bu meşhur eserirdn 4 üncü basımı çıkü. 100 K. YAŞASIN DEMOKRASİ Genç ve değerli mnharrirlerimizden Haldun Tanerin seçme ve nefis 12 hikâyesi. Yeni çıktı. 100 kuruş. AHMED HAJÜD KİTABEVİ f rürkçeyi konuşan. bilen ve yazan ı kimselerin getırilmesi tamamile I Bu seneki Dil Kurultayı, yalnız Türkiye matbuatının hesabına dil meselesi bakımından değil. her kaydedilecck bir zaferdir. O halde cihetten dikkati çeken bir hâd;se Toptaneılar, fiatları düşürürken rapordaki hükümlere ne demeli? oldu. Bu hâdiseyi, 1954 teki yedinBu hükümler ve diğerleri, belki perakendeciler fiatları ci Kurultaya kadar vakit vakit ele hüsnüniyetleri o'an, fakat ilmin ve yüksek tutuyorlar almak, düşündürücü ve ibret verici la ileri süren pszetecilerin veya lük bir mecmua neşretmeli, bu gi ahlâkm asıl istediği objektif hüsnü taraflarını düşünce eleğindcn ge muharrirlerin «şuuraltı âleminde bi meraklılann yazılarını yaymalı hareketten mahrum bulunan kimIç piyasada, bir çok hayvanî çirmek fikir ve ahlâk terbiyemiz her türlü devrime karşı durnağ! imiş.' Bu mecmuada oz türkçeciler selerin iyi nıyetlerindeki enfüsi'İK ve nebatî gıda maddelerile, ihidare eden düğümler» bulunduğu bayraklarını açacaklar. «itivad esiiçin pek faydalı olacaktır. payına bağlamr ve bir çocuğun afrac emtiasmm fiatlarınm müteolmıyan ve "ŞuuraltİBr.nda fedilmesi nev'inden mazur görüleBaşmuharrirlerimizden ıkisi, kcn iddiasma ne demeli? Maalesef ou ri. madiyen düştüğü görülmektegrede Dil Kurumunun «genel yaz gibi boş ve manasız iddialar 'Ku devrime karşı düğüm bulunmıyan» bilir. Geriye kalsn Goethe'nin cedir. man> ı tarafından şüphesiz kurum ru'tay» da cevabsız kaldı ve gerçi kimseler bu mecrauada birlesecek diği gibi «iş» tır. Yedinci KurultaYapılan bir hesaba göre, bucevab verebilecek durumda olan ler. kendilerine ver vermiyen gagün müstahs.l ve tüccarm elın idare hejeti namına okunan uzun bazı kıymetli gazetelerimiz ve mu zete ve mecmus'ara eeeken ders va kadar olan zaman içinde sözpelimi mekteb çocuğu mektebde «bebir rapor^ın gazeteciliği alâkalande takriben 4,5 milyon liralık harrirlerimiz, kısmen rey hakkına leri bol bol vepcekler!... lediye» ye «uray>, «hikâye» ve ayçiçeği tohumu bulunmaktadır. dıran tarafına dokundular. Gerçek sahib aslî, kısmen yalnız söz hakV «öykü. demeğe, lise talebesi «akl» a ten bu cihet üzerine durulnıağa kını kullanabilecek davetli azalor Vaktile 35 kuruş olan ayçiçeği fiİşte basta Se'Im rlasıb oldujhı «us» «terbiye» ye «eğitim, 'l'aatları halen 31 kuruş üzerinde değer. arp.sında mevcuddu. Fakat dil işile ha!de bazı gpzetecüerin hiklı bir yal» e «ımge», «tecrübe» veva >deMatbuatta şu son senelerde dil yüksek politika işlerinin biıtün udurmaktadır. Bakliyat maddeleteessürle bahsettikleri «Kurultay neme» ye «deney», teşkilâtçı ıse meselesi üzeıinde yazı vazanlar midlere rağmen henüz birbirinden ri grupunda fiat düşüklüğü nisda gazetecilere hüct'm» hâdisesinin «umumî kâtib» e «gene! yazman» beti üç, dört ay evveline göre ya 1) gazete başnvjharrirleri, ya ayrılmadığını belirten teessür ve mshiveti bundan ibsrettir. Bana veya «kenel yazgan»... i'âh. denıe2) fıkracı muharrirler, yahui 3) rici bir hava. belki buna mâni ol göre Türk mbatbuatım idare edenyüzde 15 tır. Bu maddelerin dış ğe devam edecek mi? Kendııı.ize memleket piyasaîarındakfiatı, gazete mensubu olmıyan muhar du Esasen «senel vazman» m oku ler. bu hâdiseden as!a mütesssir mahsus bir içtimai ve siyasî büıırirlerdir. «Dil Kurumu> rapcru, duğru raporun dinlenebilmesı de ' olmamalı. asıl büyük hâdiseye, vabizim fiat seviyesinden düşükyemiz olduğu için bu suale şimditür. Piyasanın yavaş yavaş bu müphem bir surette bütün bu züm ancak böyle bir hava içinde müm ni «Kurum. un on yedi sene'ik den kat'î cevab verilemez. Fakat seviyeye doğru gıtt.ği haber ve releri toptan kasdediyjr ve bunları i kün olabilirdi. havatmda vaptığı işleri geçen £€ matbuatımız, üzerine düşen miilî çeşidlere ayırıyor. En başta «kanarilmektedir. IV neki Muallimler Birlıği Dil Kon ve harsî vazifeyi. şimdiye kadar olB r vakitler 230 kuruştan sa atlerini tamam:le ilim alanında \e Kurultayda Türk mstbuah hak gresinin is+edigi şekilde gözden gt du şu gibi bundan sonra da ıfayı tılan sabunluk zeytinyağları şım sarrimilikle ifade edenler» gelmek kında vaki olan tenkidlerin bir çirmeğe tâbi bulundu'"an «Terım avnı imanla karşılar. Türk halk efdi 155 ten, 1.5 asidli yemeklik te, arkası sıra diŞerleri su sırava kısmma, son toplantılarda şahıd komisvonu» raporund'ki i!mî pren kârının terbive edici kuvvetini yağlar 230 kuruştan, ikinci tip göre hirbirini takib etmektedır: oldum. Bunlarm topuna göre ga sialere dikkat etmeli, dolayısiîe temsilden eeri kalmaz, bu suretîe yemeklik zeytinyağları 220 ku «Bazıları dil devrimine itiyadıarı zete ve mecmualar «öz türkce» pördük'r"! isten ve yarj'tıklan tesir bizde matbuatın zuhurundan itiruştan muamele görmektedir. nm esiri olarak dokundular. Eun yazanların yazılanna ver vermı den macrur olmahd:r'.ar. GerçeK baren gelişen ve inceleşen tür'cçeSabun fiatlarında da umumî lar, en ufak ölçüde de olsa i enılik yorlar, böylece «devrim» veya de ten. bsşmuharrir'le. fıkracısiîe. haf yi scn seneîerde ârız olan tırtıllprbir düşüklük görülmektedir. U lerin yapacağı sarsıntıya dayana virme işine yardım etmivorlarrruş! talık vazı muharrirlerile hattâ ve dan kurtarma ameHyesine d e v . n mumiyetle birincı sınıf sabun fi mıyajı mizaçlardır. Yerüliğe inanır Yalnız bir gazete müstesna: Uîus. hattâ karıkatüristlerüe zira ricri edilirse bu sualm cevabı belki atları 140145 kuruştur. En lüks lar ve bunun daha çok yeni nesil Kurultayın en heyecanlı, hattâ bir katürist)er de bazı konuşucuiarın | müsbet olabilir. sabunlar ise 160 kuruştan satıl lerin havrı için yapıldığmı da bı bakıma en idrakli aslî azalarından tenkidine ugradı bütün m.ithuKtı*** maktadır. lirler; fakat fedakârhğa katlana olan sevimli «vazar» Nuruüah A mız eseri Altmcı Dil KurultavMin Bir kac gün için benim d"e katılToptan eşya fiatlarında görü mazlar. Bunlarm iyi niyetleri ilk tanın en oz türkçe yazılarına >vr karprlarında okunan büyük öl ;"Jtle len ve bundan sonra da düşeceği sarsıntıyı geçirdikten sonra devri veren bu gazetenin davraruşjnı, di millî bir hizmet ifa etmiştir. He!o , mıs olduğum \ e temaşasından iv^n tahmin olunan fiatların peraken me uyarlar. Bu dört yıl içinde bu ğer gazete ve mecmualanmızda, Kurum idare heyetınin on yedi se | derece istifade etîiğim Kurul.ay İstanbul gazeteUrindc nedenberi ilk defa hemen hen'.en J toplantılarından edindiğim ahlâkî deci ellerde hemen yüzde 4045 kategoriden bir çoklarını tanıdık. bilhassa nisbetinde yükselmesi umumî Gene bu devir içinde bazıları çıktı görseymişiz, dil devrimi çok ileri tamamile değiştirilmesi, demokra ve içtimaî dersleri, çıkardığım bazı hoşnudsuzluğa sebeb olmakta ki bunlarm şuuraltı âleminde her gidermiş: O halde ne yapalım? sinin kuv\et aktarma prensipine ilmî meselcleri sırası düştukçe bu Kurultaya verilen takdirlere gore, göre hareket edılmesi, yerlerine j sütunlarda okuyucularıma anla^adır. türlü devTİme karşı durmayı idare • Kurum» aylık veya on beş gün güzel dilimiz olan tabii ve hakikî ' cağım. eden düğümler vardır. Bunlar müAmerikan Büyük Elçisi bugün lâhazasız ve insafsız hareket ettiWashingtona gidiyor ler. Çoğunun kendilerine özgü bir Amerikan Buyuk Elçisi Ekselâns G. mantıkı vardı ve iddiaları sade VTadsworth, dün Ank&radan şehrımize gelmiştir. Elçi bir ay istirahat etmek ve duyeu üzerine kurulmuştu. Gene Turkiyeye yapılmakta olan askeri yar bu devirde bazı tenkidçiler gördi'k dıma aid raponınu vermek uzere bugun ki bunlar ilmin dışmda ve başka Londra tarikile Washingtona gıdecektir. alanlarda maksad eüttüler. BunVali, Athenagoras'ı ziyaret etti lara aynı polemik volları ile cevab Vall ve Bel«diye Başkanı Fahreddin vermek hatah olurdu. Çünkü o zaŞahsıma gelince, 41 senedir gaKerim Gökay, dün Fener Rum Patrık. hanesine giderek Rum Patriki Athena man işi gücü bırakıp kendimizi söz zetecilik eden beni siz hor görekavgasına vermemiz lâzım geliıdi.» goras'a ladel ziyarette bulunmuştur. bilirsiniz; fakat İngiliz ve AmeriDünyanın en büyük tankeri Bu duruma göre, «kansatlerini kan basın ve devlet adamları sizınlimanunızda tamamile ilim alanında ve samimiIe hemfikir değildirler. Î4 bin tonluk dunyanm en büyük likle ifade edenler», yani «ku1939 haziıanında İngiliz küllür tankeri olan Amerikan bandıratı «Savoc Astrol>, dün lımanımıza gelmiştir. rum» un 17 senedenberi vaptık'aheycti tarafından Londrava davet 12 bin ton akaryakıt hamulesile gelen nnı iyi bulanlar bir zümre, bunlacdiicn Türk gazetecileri arasında tanker, Çubukluya gıdecektir. rın cışında kalanlar da bir başka ben de vardım. O zaman benim naMemleketimize turist celbi zümre teşkil edivor .Bu ikinci rüm çiz şahsımdan da bahsettiler. 1942 reden içinde «sarsıntı» geçirdikten için çalışmalar de İngiltere ve Amerika hükumet1950 roukaddes yılında memleketi sonra «devrime uyan» ları cacaba leri tarafından davet edildim. İnmize turist celbi için gerekli temas ve kimler?> diye sormaksızın biriııcı meclisin bu ilk toplantısmda kor giliz gazetclrri dc, Amerikan gaze$am, aralık Bilindlfl ' inceletnelerde bulunmak uzere İsk«ndiplomatik arasında valnız lrak cl teleri de, bol bol benden bahsettiderun, Antakya. Mersin ve Tarsus ha. zümreye sokarsanız bu yaman tas Hüsnü Zaim ve Başbakanı Hüsnü valisine giden Denizyolları Genel Sek r.il tamam olacak! çiii yoktu. Bundan başka hükumet ler. Bazı İngiliz gazeteleri, o zaBarazi, Surive ordusu başkomutareteri Zihni Bılge şehrimıze dönmuştür. üyeleri sırasında Adabt Bakanı man yazı yazmamı da teklif ettiler. nı General Sami Hinnavi'nin hü II Temas ve tetkiklerinden iyi netice Sami Kayya da ve Dış Bakan Na Ben de bazı siyasî düşüncelerle Türk gazeteciliğinin çeşidli mcm kumet darbesi sırasında öldürüldük almış olan Genel Sekreter. gezdiği hazım Kutsi rahatsız oldukları balıa doğrudan doğruya yazı yazmak isvaliden bir çok tarihi malumat, resim leket meseleleri karşısındaki dav ten sonra Haşim Atasi'nin başkannesile gelmemişlerdi. Ziraat ve İs temedim; gazeteme yazdığım ve ve vesikalar getirmiş, turistlerin ra ranısını. son senelerde Amerikada lığında muvakkat bir hukumet kuhatça seyahat etmeleri, bilhassa tarihî gelişmeğe başlayan davranış sos rulmuştu. Bunu ekim ayında yapıühbarat Bakam Ekrem Horanı de İngiltere Haberler Nezareti vasıtaeserler bakımından çok zengin olan az evvel istifa ettiğinden doiayı sile ve telgrafla gönderilen makavolojlsi» zaviyesinden ele plmak, lan genel seçimler takib etti ve kaHatay ve Adana vilâyetlerinde gezme. Bakanlar arasında görülmüyordu. lelerimden birini neşretmelerinî leri ımkânını da sağlamıştır. bu yeni içtimaiyat çığırı için pek dınların da rey verdikleri bu seAnayasa projesi Turistler için yol ve vasıta bakımın istifadeli olsa gerek. Böyle bir de çimlerden sonra gazetelerde yarica ettim. The Tirrtes bu vazılarıdan gereken tedbir'.er ahnmıçtır. Öğleden sonra tekrar toplanan mın birini aldı. Bu defa da The neme. Türk gazeteciliğinin dil işi yınlanan resmî listeye görs 117 İsveç gazetecileri Üniversitedc karsısındaki hareket hattına tatbik milletvekilinden mürekkeb bir kumeclis 5 i halkçı ve 6 sı müstakil Asiatic Reviewe 1950 başında neşBursa ve Ankarada dolaştıktan son edildiği takdirde istifada iki kat rucu meclis meydana geldi. milletvekili olmak üzere 11 üyetra redeceği sayısı için benden bir yara İstanbula gelen iki Isveç gazetecisi mürekkeb bir komisyon seçti. Bu zı istedi. Yazıp verdim. Londra Bu kurucu meclisin iki mühim dün Üniversitemizin muhtelif fakulte olacaktır. Zira bizdeki durnmu ile komisyon muvakkat hükumetin radyosu 20 gün ara ile iki defa lerindekl derslere girmişler, bazı fo dil işi. istLsnasız bütün halk taba vazifesi vardı: Birincisi bir devlet toğraflar almışlardır. Gazeteciler bun kalarını, bütün münevver çeçidleri başkanı seçmek ve onun vasılasile verdiği anavasa projesini inceleve benden konuçma istedi; iki defa dan sonra Muallimler Birliğini ve Cum ni alâkalandırıyor. Bundan ötürü, cekti. Bu proje su üc maddeden konujtum. memleketi bir idare istikrarına kahuriyet Gazetesini ziyaret ederek muh. ibaretti : telif teşekkuller hakkında izahat al gazetelerimizin alâkası da gavet vusturmak, ikincisi Suriye milletiKurucu Meclisi Başkanı İngiliz Nafen ajansı, benim Lonmışlardır. Gazetecilerin şimal memle tabiî olarak dar bir okuyucu çev nin demokrasi yolunda yürümesini 1 Meclis, cumhur başkanı saRüştü Kâhya ketlerüı« aid bir çok gazete ve mec resi içinde kalmıyor. Üâtelik, mek sağlıyacak bir anayasa hazırlamak. lâhiyetlerini haiz olacak devlet re drada bir basın konferansı yaplığımuaların muhabirlıgini yapmalan do teblerdeki körpe dimağlara devlet mı bildirdiği gibi ajTica benim inİşte bu maksadla kurucu meclis 12 vilerin hükumet merkezi olan Şa isini oy cokluğu ile seçer; layısile topladıkları malumat ve algiliz basınınm Türkiyeden bahset2 Devlet reisi Başbakan ve dıkları resimler bütün bu orgarüarda zorile aşılanmak istenen vapma aralık 1949 günü saat 10 da ilk ta ma çevTİlmistir. Hepsi de Surivemeyişi hakkmdaki çikâyetiml de veya uydurma kelimeler bahis mev rihî toplantısını yaptı. Milletvekil nin engelleri ve güçlükleri başnrile hükumet üyelerini tayin eder. nejredilecekür. zuu olduğuna göre meselenin aksi lerinin en yaşhsı olan Şam millet aşacağmı umuyor. Hazırlamak şeKarr.denizde serseri bir 3 Devlet reisi bakanlar kurulu yayınladı. yonla sıkı bir ilişiği vardır. Böylece vekillerinden Hasan Hâkim bu mec refine nail olacağınız anayasa ümid yardımı ile ve 15 ağustos 1949 dan Demek ki İngilizler, beni siz vamayin görüldü Karadenizde Ağ\'a açıklarında Kef> bir yandan alâkadarlar cevresinin lise başkanlık ediyordu. Humus ederim ki, memleketin bünyesine yeni hazırlanacak anayasanın ka tendaîim gibi hor görmüyorlar ve ken adasının 12 mıl şımalinde seyir ha. genişliği. öte yandan yaçanan ha milletvekillerin'jen tabirinizle ayıblamıyor Abdülkerim ve milletin fikrine cevab verecek; bulüne kadar yürürlükte kalaoak »izin linde bir mayin görülmustür. Vaziyet, yat ile alâka derecesinin kuvveti Dandaşinin teklifi üzerine meclis bu, terakki sever demokrasiye bağlı kanunlara göre teşriî ve icrai sa lar. Yazılarıma gelince, onlan siKaradenizdeki bütün gemîlere tdsizle işin icine karışmca gazetecinin zin ffibi beğenmiyenler bulunabiüyeleri 1928 anayasasını hazırlamış ve liberal bir anayasa olacaktu. lâhiyetlerini kullanır. bildirilmi; ve imhası içüı tedbirler alın. davranışı bir kat daha ehemmiyet olanların hatırasını anmak için bır Bunu hazırlarken meclis Suriyeye mıştır. Bu proje 14 aralığa rastlıyan er lir; fakat aziz okuyuculanmdnn kazanıyor. Beşinci ve altmcı Ku dakika sustu. Bundan sonra müs beklendiği anayasayı vermek için tesi günü görüşüldü. Neticede her gün aldığun mektublar bu huBelediye murakıblannın rultaylar arasındaki de\Tede gaze takiller adına konuşan Şam millet geçmişin derslerinden ve diğer ikinci ve üçüncü maddeler değiş susta bana, kâfi bir fikir vermekkontıollan Belediye İktisad Mudurlüğü mura teciliğimiz bu ehemmiyeti yetss've vekillerinden Münir Aclanî meclis milletlerin terbiyelerinden feyda tirildi. Devlet reisinin salâhiveieri tedir. Ben 41 senedir gazeteeilik kıblan, şehirde tarama usulile sıkı bir şuurla kavramış, vazifesini ge başkanlığına yalnız halk partisini lanacaktır.> üç aya indirildi, bundan başka mil hayatımda gördüğüm teveccühün kontrollar yapmaktadırlar. Son 24 saat reği eibi ifa etmiş, hattâ bu vazifc değil aynı zamanda çogunluğun teBundan sonra meclis başkanhğj letlerarası anlaşmalar vapmak sa müteşekkir ve minnettarıyım. Eğer lçinde 27 fırın, 37 bakkal, SS manav, 51 de kendisini imtihan sden okuyucu mayüllerinî temsil ettiği için Haleb muavinliği için iki reis daha secil lâhiyeti de kaldırıldı. Bu hak mil beğenilmez, okunmaz bir gazeteci sebzeci; 32 kasab, 50 kahvehane, 27 lokanta, 25 otel ve diğer muhtelif es kütlesinden tam not almış saj'ila milletıekillerinden Rüştü Kâhya di. Bunlar da Şam miistakil m:l leti temsil eden mecliste kalmah olsaydım, bu ane kadar Türk basınında tutunamaz ve Cumhuriyei'e naf olmak üzere 405 dukkân ve müe». bilir. Bu not, Kurultay kararile bir nın oy birliği ile seçilmesini istedi. letvekili Zeki Kâtib ile Hama mil idi. seseyi kontroldan geçirmişler ve bun teşettüre bile değerdi. Maamafih Sosvalist müslüman cephesi adına başmakale yazmak şerefini de kaletvekillerinden Raif Meslekî idi. Anayasa projesi bu jekilde kalardan mevzuata aykırı hâreketlerl ifade edilmiyen bu teşekkürü, hâda Mustafa Sebaî meslekdaşının bu Bunu diğer idare üvelerinin seçimi bul edildikten sonra devlet reiîlı«i zanamazdun. görülen 28 müessese hakkında kanuni diseler fazlasile ifade eylemiştir. teklifini destekledi. Bunun üzerine takib etti. Şunu işaret edeyim ki, takibata geçmişlerdir. Kendimden bahsetmek mecburi A r f c a s t S a . 4, S ü . l d e meclis başkanlığı için oy toplandı. yetinde kaldığım için aziz okuyuHayfaya hareket eden Müseviler m Neticede Rü^tü Kâhya 98 oyla «Genc» motörü dün aksam 70 kijicularımdan özür dilerim. Kurultayda okunan raporun do meclis başkanı oldu; bu arada 8 oy lik bir Yahudi kafilesile Hayfaya mulayısile gazetecilerimizi alâkalandı puslası boştu, 2 oy da Mustafa Seteveccihen hareket etmiştir. Bugün de «Demirhisar» vapuru 100 ran tarafı benim de dikkatimi çekkisllik bir kafile ile hareket edecekür. ti. Toplanbya iştirak edenlerle baive verilmişti. Sanayicilerin gelir vergisi yaptığım hususî konusmalarda raRüştü Kâhyanın hitabesi ÖLÜM Defterdarlığın salâhiyetli bir memuru, porun tbazı'an» diye sınıflandırdıSuriye Halk Partisinin ileri şahbugun sabah saat 10 da İstanbul Böl ğı muharrir tiolerinin kimlerden Uşak rüccarlarmdan îbrehlm Taraksiyetlerinden biri olan Rüştü Kâhgesi Sanayi Birliğinde sanayicilerin geçıoğlu refikası. Hakkı, Aîira ve Oslir vergisi hakkında izahat vereeektir. ibaret olabileceğini konuştuk ve ya kurucu meclise teşekkürlerini başta şimdi aramızdan ayrılan İbman Tarakçıoğlunun valideleri. İstanİzahatı takib edecek. olan sanayiciler bildirdikten sonra şöyle konuştu: bul Sultanhamamında kumaî tüccarı vergi uzmanına icab eden «ualleri BO rahim Alâeddin ve Hıfzı Tevfik olCelâleddin Tarakçıoğlunun anneleri rabileceklerdir. duğu halde bir çok kıymetli mu «Memlekette derin izler ve akisler sayısını Bayan AYŞE TAKAKÇIOĞLU Osman Nihadın Radyo aleyhine harrirlerin ad2an üzerinde durduk. bırakmış olan iki hükumet darbesinden sonra Suriye tekrar anayaYazık ki kurultayın asîî azaları a25 aralık 1949 tar.hinde Uşak'a vefat açtığı dava etmiştir. Sâllhatı nisvandan olan mer. Bestekâr Osman Nıhad tarafından rasından hiç bir kimse, «Kurum> sa hayatma giriyor. Şimdi bütÜD humeye Ulu Tanrıdan rahmet ve keRadyoevi Müdürü aleyhine açılan 1 idare heyetinden bu ncktayı sor Arab milletlerinin bakışları Emederdide Taxakçıoğlu ailesine başsağlığl kuruşluk telif hakkı davasına Beyoğlu madı. Hakikatte sorulacak çok şeydileriz. Su'.h Hukuk mahkemesinde dun de de. ler vardı. En başta «itiyad esiri ovam edilmiştir. Dünkü orurumda ses lan muharrirler» in «öztürkçe> sanatkârlanndan Hamiyet Yüceses, bestekâr Salâhaddln Pınar, ses sanatkârı düşmanlığı sorulmah idi. Bahis Necmi Rıza Ahıskan sahid olarak din mevzuu olan, sigara içmek, kumar lenmişlerdir. Duruşma, gelmiyen diğer oynamak itiyadından vazgeçmek g ses sanatkârlannm dinlenmeleri için gibi bir şey midir? Meselâ raporu bir başka gııne kalmıştır. B A L K A N L I okuyan enerjik ve gayretli «genel Münir Nureddinin konseri yazman» a «umumî kâtib» demiyen Yeni Vergi Kanunlan Pek yakmda uzun bir seyahate çı, ve Fransızlıkla Almanlık iptilâsıkacak olan kıymetli sanatkâr Mürir ReSberi Nureddln. 11 ocak çarşamba günü ak nın ifadesi olan «genel yazman» ı ile kul'anan insan sadece «itiyad esissmı saat 21 de Saray sinemasında eski ve yeni eserlerden mürekkeb «ok ri» midir? Keza raporun bir yeKat'î Verşi Cedvelleri zeng'n hir programla hazu^amış clduğu rinde «kendilerine özgü bir manTekrar faaliyete gcçti. Gelir Vergis>i KurumJar büvı'k kons»rln! seçkin bir saz re tık» tan bahsedilij or. Bu sözun Ansiklopedili Vergisi Esnaf Vergisi fahntile vereeektir. türkçesinin ve doğrusunun «kenVergi Usul Kanunlan ile Rebiül'evv*! S Pe»=eınbe ) dilerine mahsus bir mantık» olacaB ü KAJOJNLARA ğını söyleyecek bir gazeteciye yalson macerasını okurken hayretler içinde kalacaksınız. MÜTEALLtK İZAHLARIN nızca «itiyad esiri» olarak mı rja| içinde herhangi bir hükmün t 1 s Duvar Takvimidir. kacağız? 3 kolaylıkla bulunmasını temin î a Fckat «Dil Kuıum» unun görmaksadile hazırlanmıj alfabedüğü işleri tenkid eden ve bu i§| V. J 7.25 12 16 14 38 16.48 18 27 1.38 tik rehber. Fiatı 150 kuruş. lerin memleket kültürü zarai' na E. ] 2.37 7.2S] 9.47H2.00 1.39 12 43 Yarın çıkacak olan 3 üncü sayısıru bekleyiniz. İNKİLÂP KİTABEVİ olduğunu derin ve sağlam bir imart istikrar yok r Pt'of. Fundtkoğlu Yazan j KO>ISl MEMLEKETLERDE Suriyede olup bitenlerin içyüzü ve karanlık istikbal azan: Ihsan Boran muhakkak YILBAŞI AZİZ TAHSIN TÜRKİYENİN ARSEN LÜPEN'İ BEDI Z. EBUZZİYA OnunüstadıSERVER i DETEKTİF MAGAZİN'in