Katalog

r Bayanlar istifade edinîz 11 Liraya sattığımız Hakiki DUPONT NAYLON 15 Denier KADIN ÇORAPLABI fabrika fiatına 5 7 5 Kuruşa NECMİ RIZA MAĞAZASI Beyoğlu, Istiklâl Cad. (Elhamra HanT 26 ncı yıl Sayı : 9 1 1 0 umhuriyet KURUCUSU.'YUNUS NADİ Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbul Posta kutuâu îstanbul No 246 Telefonlar: Umum! Santral NumaraaK 24298. Yaa İsleri: 24299. Matbaa: 24290 İSMAİL AKGÜN TAKVİMİ Masa ve^cTuvar için ayn olarak ÇlfeMIŞTIR Masa Takvimleri 200, Duvar takvimleti 100 kuruştur, Umumî Satış Yeri: Ankara Cad. No. 4. İstanbul Telefon: 20968 Çarşamba 21 Araltk 1949 Suriyede yeni bir kabine Bütçe Komisyonunda ilmek ttzere dün yapılan tenkidler Mısırda, Suriyelilerin Ürdiin ve Irakı istemedikleri, Londrada ise, Büyiik Suriye projesinin son ve öldürücü darbeyi yediği belirtiliyor Dıırıııak yok il Kurultajı ümid verici bir hava içinde çalışmaj a basladı. Ileri geri aşırı cereyanlar birbirlerile (arpışa dursun, biz, bu seier aklın ve mantığıu ara bulucu zaferini bekliyoruz. Açı.ş nutkunda Sayın Banguoğlunun dediği gibi, Dil inkılâbı heışejden once tarihî bir hâdisedir. Onu bu >önden ele Bİmak, boyle incelemek daha doğrn olur. Heniiz başlangıcda iken bu şekilde hareket edebilseydik, belki bir çok luzumsuz yorgunluklara, sürçmelere, aksamalara engel olabilirdik. Fakat hâdiselerin içinde yaşadığımız için ister istemez hislerimize kapıldık, vasatın dışına çıkıp kendi kendimizi objektii bir gbzle inceliyemedik. Dikkat edilecek olursa, bizdeki Londra 20 (B.B.C.) Ftanaz komünist hükumeti, Peiin radyosu (' fu on on beş yıllık dil tartışmalarının daha zi>ade kelimeler \e hükumeti, Çin dahilî harbine mü vasıta^ile yayınladığı bir teblığde zevkler üzerinde geçtiği görülür. dahale etmiş olmakla suçlandırıl şunları bildirmiştir: Arkast Sa. 3, Sü. 5 te Fikir olarak da zaman zaman geç mıştır. Fransayı itham eden Çln mişe bağülık veya geçmisle ilişiğimizi kesmek gibi gene iemeli duyguya dayanan bir takım iddialar ortaya atılır. Oysa ki, aslında sosyal bir hâdise olan Dil meselesini çözmek, herşeyden önce sosyal bilimlerin metoduna saygı göstermekle mümkündür. Bu metodan da birinci kaidesi.öteki miisbet bilimlerdekinin tıpkısıdır: Hâdiseyi kabul etmek, onu tarüşmaksızın, mahiyetini ve sebeblerini izaha çabşmak. Elde edeceğiDünkü celsede emekli General Erkilet, fab | miz neticeye göre de kendimize bir yol çizmek. rika mesul müdürü kendisi olmadığım söyledi I Şam, 20 (B B C, A A. A,P) 14 ağustos inkılâbını yapan Sami Hinnavi ile kayuıbiraderi Dış İşleri Bakanlığı Genel Sekreteri Tallas'ın tevkif edilmelerinden sonra eski Başbakanlardan Halid ElAzzam'm yeni bir kabine kurması istenmiştir. Halid ElAzzam, bütün parülerin hürmetini kazanmış bağımsız bir devlet adamıdrr. Halid ElAzzam ile Nâzım ElKutsi bugün Cumhur Başkanı Hâşim ElAtasi ile görüşmüşlerdir. Yeni kabinenin şu zatlardan teşekkül edeceği anlaşılıyor: Başbakanlık ve Maliye: Halid ElAzzam, Dış İşleri: Nâzım Kutsi, Savunma: Ekrem Horanl, İç Işleri: Sabaî, Millî Eğitim: Feyzi Etasî, Bayındırhk: Fethullah Hüseyin, Millî Ekonomi: Şakir El'ami, Adalet: Said Haydar Ordunun teligi Dünkü hâdiseleri müteakıb Suriye ordusu resmî bir tebliğ yayınlamış ve ordunun son müdahalesi hakkında «memleketin güvenliği böyle Arkast Sa. 3, Sü. 6 da V J Dün uçakla Şama gelen iki Mısırlı albaydan Marshall yardımı mevzuu iizerindeki mürekkeb heyet Cumhur Başkanı ile görüştü mütalealara Barlas cevab verdi Muhalif milletvekilleri, yardımm günlük politikaya uygun işlerde eritildiğini söylediler Ankara, 20 (Telefonla) Marshall plânı işlerile meşgul Brtisadî İs Birliği İdaresirLİn bütçesi dolayısile Bütçe Komisycmunda hararetli müzakereler olmuf ve Devlet Bakaru Cemil Said Barlas, sorulan bir çok suallere cevaben izahlarda buluntnttştur. Barlas, Marshall yardımuun neden ve nasıl doğduğunu kısaca anlattıktan Arkast Sa. 3. Sü. 2 de Hîndi Çiniyi komünist Çinliler tehdid ediyor Fransayı ithan edeıt Pekin radyosu, kızılların geniş bir cephede Hindi Çiniye dayandıklarını bildirdl Turistlere gösterilecek kolayhklar Altmcı Dil Kurultayında Cumhur Başkanı, Başbakan ve diğer üjeler Siltlüce faciasının mahkemesi başladı 1 Imlâmızı ıslah etmek için verilen mtthim kararlar Dil Kurultayı Imlâ Komisyonu (Ka) ve (Ke) telâffozlanm birbirinden ayırmak, G ;e L harflerini inceltmek için aksan kullanılmasını kararîaştırdı Demirperde arkasında ya , şı>*anlardan gayn bütün turistler vizestz ' gelebilecekler I Botanik okuyan bir adam, Nor* veçte portakâl yetişmediği için turnnçgilleri veya Norveç toprağını tenkide kalkarsa gülünç olur. Bir Astronomi meraklısı, bizim güneş sisteminin kuruluş şeklini değiştirmeyi altlımian geçirebilir mi? Bir fizikçi, bir kimyacı, tabiat kanunlanna ayak direyebüirler mi? Bunon gibi, sosyoloji ile uğraşanlar da. sosyal hâdiseler karsısında tenkidden ziyade izah joJunu tercih ederler. Türkçenin arabca ve farsçadan yüz çevinneye başlaması eskidir. Bu aşağı, yukarı bizdeki Garblılaşma hareketlerile aynı tarihe rastlar. Yirminci yüzjılın baslarında uyanan milliyctçilik cereyanı, dil iizerindeki sadelik gayretlerini de kamçıladı. Cumhuriyeüen sonra ise, harf inkılâbının ve idarede halkçılık prensiplerinin de zoru ile dil hareketi, birdenbire bir ihtilâl mahiyeti aldı. Bir kasırgaya, bir fır tınaya tutulmusçasına dilimiz sarsıntılara uğradı. Eski kelimeler hazan yapraklan gibi birer birer dokülürken, yerlerine yenileri geçiyordu. Bunlardan kimi uydurma. kimi yakıştırma, kimi halk diünden dınma, kimi de muhacir kelimelerdi. Bir kısmı tutundu bir kısmı tntunamadı. Bazı vatandaşlar yenilere he%es etti. bazılan esküere takılı kaldı: çoğunluk orta yolda yürümeyi tercih eder gdrüniiyor. İyi mi oldu, kötü mü? İste bu sual lıizumsuzdur. Bir mület, yiizyıllardır bağh bulunduğu medeniyet zümresinden kopup ayrılırken, bundan, bülün müe«seselerile birlikte dili de müteessir olmasın, imkânsızdır. ArabIran medenij ellerinden uzaklasmamız ve bumın kaçınılmaz neticesi olan sosyal deği'iklikler, her hangi bir zümrenin veya ferdİD <r hevesi ile il ili değildir. Bugün ortada bir gerçek var: Kırk yaşından aşağı olan Türk vatandasları. kırk yıl önceki jazarJarı gücliıkle okuvabiliyorlar. Otuı yaşına kadar olanlar ise Arab harfJerini sökemez durumdadırlar. O halde dilimizde baslayan arıklasma hareketinin bundan boyle de bir hayli süreceğini düşünmek yanlış bir görtiş sayılmasa gerektir Yalnız bizden öncekiler ve biz degil, bizden sonradakilere de fedakârlık düşüyor. Aiıştı&ımız bir takım kelimeleri ister istemez bırakacağız; hoşumuza gitmese, ilkağız Keşad Aydınh mahkemede yaşında Bu münasebetle Moskovaya giden Kızıl lidcrlcrin bir toplanh yapmalan ' muhtemel ' Paris 20 (R) Yarın Stalin bir yaş daha ihtiyarlamış olacaktır. Bu munasebetîe, Moskovada, diğer Sovyet şehirlermde ve bütün peyk lerde tdrenler yapılacaktır. Bau Arkası Sa. 3, Su 2 de yetmiş Stalin R. Aydınhnın reddi hâkim talebi Ağırceza mahkemesi, ileri sürülen sebebleri varid görmedi Emekli General H. Erkilet dünkü muhakemede Geçen martın 2 nci günü akşamı müs, 29 kişi de vücudlerinin muhSutlücede Nuri Killigile aid fabri telif yerlerınden yaralanmışlardı. kada müessif bir infilâk hâdisesi Umumî eikârda büyük bir teessür olmus. neticede 27 vatandaşımız öl Arkası Sa. 4, Sü. 1de Ankara 20 (Telefonla) Reşad Aydınlının avukatı tarafından ileri sürülen reddi hâkim sebebleri 2 nci Ağırceza mahkemesi tarafından incelenmiş ve mahkeme bu .<=ebebleri Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Ankara 20 (a.a) 6 ncı Dil Kurultayı busun oğleden evvel ve sonra 6 komısyon halirde calışnıalarına devam ederek genel kurula sunukcak raporlarını hazırlamakla meşgul olmuştur. Lengustık komisyonu Ahmed Cevad Emrenin «Turk dılbilgisi» ve «Turk lehçelerinin mukayeseli gramerı» adlı kitablan üzerinde çalışmış ve kitablarm kurul ihm heyetine verılmesine karar vermıştir. Öğleden sonraki çalışmalarda Hüseyin Namık Orkunun «Karayüs yazıtınm yeni çozümü» adlı teblığinin Belletene basıîması uygun görülmüştur. Terim komisyonu 9.30 da toplanarak Teknik Ünıversıte profesorîerinden İlhanıı uıvaoğlunu başkanlığa, Prof. Esad Kadaster'i sozculüğe ve Proı. Sara Akdıki yazmanlığa seçmiştir. Ankaradaki turİ7m toplantısında Nihad Erim konuşurken C.H.P. nin 1950 Bulgarların Türklere seçim hazırlığı reva gördükleri zıilümler İlkmekteblerdeki Türk çocuğuna «Staliı» Atlah olarak tanıtılmak isteniyonnyş! İstanbul Bölge Müfettişi, seçim tarihinin öne alınması icin veri'nıiş bir karar buJunmadığım, vaziyetin Meclis müzakerelerinde belli olacağını söyledi milerimizi birer marangozhane haline getirmişlerdir. Bundan başka, Bulgar okullarında okuyan kiıçük çocuklanmıza, bir müddet yeımek verihnetnekte, açlığm tesirile feryada başlryanlarm önlerine envayi türlü yemek konulmakta ve: Arkası Sa. 3, Sü. 7 de C. H. P. Genel Sekreterlıği, 1S50 seçimlen için hazırhklara başlanması ve partililerin serbest tenkidlerine yer verümesi hususunda '1 başkanlarına birer tamim göndermiştir. Alâkahlar, önümüzdeki aydan itibaren, C. H. P. ilçe teşkilât Arkası Sa. 4, Sü. 7 de 1930 kutsal yıh münasebetile Komisyon bundan sonra, geçen çalışmalara aid metodlar ü Ttalyayı ziyaret edecek olan katozerinde bilgi edinmek üzere Dr. hk turıstlerden bir kısmınan TurM. Ali Ağakay ile Dr. Saim Aü kiyeyi de gezmelerini temin mak Arkası Sa. 3, Su. 3 te Dilemreyi dinlemistir. Komi%onun yeni yıl çalışmalarını bir Arkası Sa. 4, Sü. 8 de 40 yıllık Dörtler anlaşmasını Sovyetler nihayet reddettiler VAZAM.BedeU Moskova konferansmda bulunmak üzere Amerikan Dış İşleri Bakanı George Marshall 9 martt* tayyare ile geldi. Rusyaya mahsus soğuk ve güneşli bir günde öğleden sonra saat uç buçukta C54 tipı o büyük tayyare Moskovanm merkez hava meydarıına kondu. General Marshall gayet sağlam görünüyordu. Üzerindeki o sakin ve vakur hal, kendisini Vichinski'ye ve diğer büyük elçilere tanıttığım zaman hepsinde der hal derin bir intıba hasıl etti. Moskovadaki diplomatlar arasmda bir müddettenberi münakaşa edılen bir mesele vardı: Şimdiye kadar milletlerarası konferanslarda bulunmamış olan Amerikan Dış İşleri Bakanı bu «zorlu bazirgânlarla» nasıl başa çıkacak, diye merak ediliyordu. Fakat benim hiç bir hususta şüphera yoktu. General Marshall'ın en çetin ve sıkıntılı anlarda nasıl hareket ettiğini gözümle görmüştüm. En müskül anlarda bile muhakeme sini, durüst ve vakur hareket tarzını bir kere olsun kaybettiğini hatırlamıyordum. Moshovada 3 yıl: 45 Stalin Smith NADİB NADİ • mm Arkan Sa, 2t Sü. l dt ~ Arhası Sa, 3, Sü. 5 te Moskova Konferansındaki delegeler, suvareye Iştirak için toplu halde salooa inerlerken (dnde Marshall, arkasında Molotov, ra Bevü !S Bidaultl Yerli sanayiin muhteUf şubelerini ithal emtiasının ciddî rekabeünden korumak ve dahilde istihsal edilebılen sanayi mamullerinin vaziyetini tetkik ederek burdardan ihtiyacı karşılayabılecek miktar ve evsafta olanlarmın benzerlerini memlekete sokmamak veya ithali tahdid etmek maksadile'Ankarada toplanması mu karrer olan kongrelerden ikincisi bugün Ticaret Bakanlığında yapılacaktır. Bu maksadla şehrimizden yünlü ve pamuklu mensucat sanayicisi ve ithalcileri ve trikotajcılardan müteşekkil 25 kişilik bir heyet dun akşam Ankaraya hareket etmiştir. Sanayici ve ithalâtçılar bugünkü toplantıda mensucat ve manifatura Ithali menedilecek maddeler R. Onursal gene tahliye edildi Bu maksadla Ankarada tertiblenen kongrelerin ikincisi bugün toplanacak 3 üncü Asliye Ceza Hâkimi tahliye talebini reddetti. Fakat Ağır Ceza Başkanı kefaletle tahliyeye karar verdi Dün sabah şehrimize, Bulgaristandan yenıden alttnış mülteci gelmistir. Mültecilerin alışkanlık eseri, serbestçe konuşmaktan çekindiklerini goren arkadasımız, kendilerine Türkiyede bulunduklannı ve arzu ettikleri şekilde konuşabileceklerini hatırlatnuştrr. Bunun üzerine içlerinden Ihsan Şerif Baykal; < Biz rahatça konruşmayı unuttuk>, diye söze başlamış ve devamla şunlan söylemiştir: « Bulgaristandaki Türkler fed bir dururnun içerisinde bulunmaktadırlar. Bulgarlar, şimdi, Müslümanlığı kökünden kazımak maksadile harekete girişmişler ve ca ı Arkası So. 3, Sü. 3 te ™ Izmir 20 (Telefonla) 105 bin liralık tüccar eşyasını hâmil ve teknesi 100 bin liraya sigortalı Aktay motörünün sigorta paraa içuj kasdea batınlmasmdan sanık oîanlar arasında bulunan D. P. Izmir il idare heyeti azasından avukat Rauf Onursal sorgu yargıdığına müracaatle 1000 lira kefalet muka Arkası Sa. 3, Sü. Z i/t «• Altıncı Dil Kurult4yuıdân bir