Katalog

CUMHURIYET 10 Aralık 1949 c Sovyetleri tehdid eden bir kuvvet: Dîndar Ruslar t arb, insanlık ve medeniyet için, yakıcı, yıkıcı, öldürücü bir hailedir. Hele zamanımız harbleri eeşid Baştarafı 1 inci sahifede keti devam etmişür. çeşid korkunc tahribkâr silâhlariFakat bu hareketin vukarıda işalarda din hissirün halen ne kadar le çok korkunc bir şey olmuştur. derin bir şekilde devam ettiğini an ret ettiğimiz âmilleri Rusya dışınmeselesi üzerinde, Meselâ Japonya, şiddetli depremlcdakilerce malum olduğu halde Rus Kuruluşu cak o zaman anlayabüiriz. rile meşhurdur. Fakat hiç bir dcpRusysda otuz senedenberi halkm lar için meçhuldür. Bundan dolayı, Sanayi Birliği ile Ticaret Odası rem. Hiroşima'ya atılan tek atom bütün hislerini komünist partisi dine karşı o zamana kadar gayet arasında anlaşmazlık bombası kadar adam öldürmemiş, kendi inhisarı altına almış ve buhaşin davranan partinin birdenbire başgösterdi Türk Tarih Kurumu «Görüp İşit kaza geçirdiğimden. hissettirme hahambaşıyı da getiririm.> dedi. Sultan Reşadın Enver Paşa bina yıkıp yakmamıştır, (Japonhisleri idare bahsinde her vasıta/a niçin daha mülâyim bir hareket ükierim. ismile pek kıymetli bir dim ama, epeyce telâşa düştüm.> Hüseyin Kâzım Bey de (Getirirsi haKkmdaki fikri olarak, kitabda yada depremler yüzünden çıkan başvurmuştur. Basm, radyo, umumî hattı takibe başladığını ve parti atstanbulda bir sanayi bankası haürat kitabı neşretmiştir. Hatıraniz ama faydası olmaz) mukabele geçen, tek hatıra şudur: + yangınlar, zelzelenin yıkamadığmı toplantılar. nakil vasıtaları, terbiye zası olmıyanların dinî faaliyetine kurulması yolundaki çalışmaiara « Başkâtib, bu adam yemek I yakarak ayrıca tnülhiş tahribat müesseseleri bu işte hep devletin müsamaha ettiğini parti çevreleri devam edilmektedir. Ancak bu tın sahibi «Meşrutiyet de\Tİnin en Vahideddin, şehzadeliği sırasın sinde bulundu. Hünkâr daha çok bir türlü anlayamamaktadır. Çünkü, bankanın Sanayi Birliği üyelerince karışık hâdiselerine şahid olmuş ve da mahfemi bulunan Refik Beye kızdı ve Meclis reisini istiskal ede yemesini bihniyor; bamya ile su! yapar.) «mrinde çahşmıştır. uzun yülar Sultan Reşadla Vahided (Hazinei Hassa Nazırı) şöyle der rek: içiyor, hiç bamya ile su içilir mi?»j Harbin bütün fenalıklarına rağBu müdcîet zarfında din müesse 1936 da çtkarılan bir kanunla Sov mi yoksa Ticaret Odasının sanayie yetler Birliğinde din serbestisi dev iid, meslek grupları tarafından mı dinin mabeyin başkâtibliğini yapa miş: (Dünyada üç mel'un vardır; Ben böyle karar verdim, geBamya yenirken su içmemek a, men, iyiliği de yok değildir; çünkü sesi memlekette yıkılıp yakılmaktan rak devletin ve sarayın esrarma ya bunlar sacayağıdır: caba saray ananelerinden miydi? bir çok faydalı keşiflere ve ihtiraBiri bizim tirteceğim» dedi. veya tamamile harab olmaktan kur letin teminatı altına ahndığı halde kuruhnası keyfiyîti bir mesele teşkmdan vükuf peyda etmiş olan» hemşire, biri zevci olan Ferid Palara vesile olur. Meselâ İkinci Dün tulmuş bir iki binada faalıyet gös bu kanun filiyattan ziyade sözde kil etmiş, anlajmazhklara sebeb İmparatorluğun son sadaret müs şa, bir de oğlu Sami.) Bir hatara: «Sultan Reşadın y a Harbinde Radar doğmuş, Atom termeye mecbur edilmiş, bu mah kalmıştır. oîmuştur. Ali Fuad Bey merhumun, sabah teşarı «Ali Fuad Türkgeldi» dir. hil a k l dud sahada bile daima devletin kon Harb esnasında Amerikadaki Rus Halbuki tahta geçtikten sonra, akşar hergün temas ederek yaıun i ? ' erdiremediğim bir sözünü; cncrjisine hüknıedilmiş, Penısiiın, İstanbul Ticaret ve Sanayi OAli Fuad Bey merhum eski bir Ferid Paşa, hünkârın en çok mef dan tanıdığı iki hükümdar hak j nakledeyim: KendisJ Edirne ile ö, D. D. T. gibi insanların sağlığı batrohma tâbi tutulmuştur. Kiliseler satın alma komisyonu azasından o dasında dün yapılan bir topianlıda nıdığı âyinlerir.i resmen ilândan mahrum lup sonradan Rusyaya dönmemeyi bu mesele görüşülmüştür. Sanayi aileye mensubdur. Dedesi Tanzimat tuniyet gösterdiği adam oldu. Hat kında yaptığı mukayeie ve tahü! ! tedenberi pek alâkadar olup şeh' kımından çok kıymetli ilâclar ve Kravçenko Birliğinin idare heyeti üyelerind'n ricalinden Dahiliye Misteşarı Ce tâ Talât Paşanın istifasını takiben de dikkate şayandır: edilmiş merasimlere cemaati nakil tercih eden Viktor rin istiıdadı üzerine de tarafından j kimyevî maddeler bulunmuştur. imkânları elinden alınmış, cemaatin «Hürriyeti Seçtim» isimli eserinde, Hüsiiü Himmetoğlu, yerli sanayün lâl Bey, babası tercüme kalemi mü İzzet Paşa kabinasi iktidara <etip Sultan Reşad fıtraten zeki sayıî sureti mahsusada benimle Seıya Bu ciimleden olarak Londrada dürlerinden Cemal Beydir. 1867 de mütareke akdine ayağına gitmek müsaadesi verilme Rusların zihinlerindeki suale veri ihtiyacı olan uzun vadeli krediyi teşebbüs ve mazsa da zannolunduğu kadar id veri izam etmiş ve fakir halka tev «Aureomycine) denilen yeni bir ırüştir. Memlekct gencliği kilisenin len cevablardan birini nakletmekte çok az faizle sağlayacak olan oöyle doğmuş ve 1935 te 68 yaşmda oldu (Mondros) ta müzakerata başlan raksiz değildi. Kalbi temiz, tab'ı zi olunmak üzere 2500 lira gön ilâcın faydasım bizzat müşanede ğu halde vefat etmiştir. Ömrü mil ması takarrür ettiği zaman Vahitesirinden tamamile uzak tutulmuş dir. dermişti. Ayrıca ufak gümüş pa ettim. bir bankanın acele kurulmasının let ve devlete hizmetle geçmiştir. deddin, birinci murahhaslığa Da halim idi; kimseyi incitmezdi. Se ralar bastırarak saray halkına datur. Hattâ kilisenin, gerek parti, geBir izafc şekli iyi neticeler vereceğini, bu .übarla Damadun hava yüzbaşısı Ali Ealâmhk resmine güleryüzle çıkar; Mevki ve şöhretini hem alın terine. mad Feridin tayini arzusunu izhar rek hükumet tarafından yapılan hüKravçenko'ya göre, halk komiser böyle bir teşebbüs karssında Tietrafmdakileri, basmakalıb da olğıttırmış, Ertuğrul mızıkası şefi ver, birdenbire hastalandı; ateşi cumlara cevab vermek hakkı bile leri meclisi erkânından biri, Mişo caret Odasının en az 250 oin, en hem de ahn açıklığına medyundur etti. İzzet Paşa. açıkça: sa, bir kaç sözle tatyibe çahşırdı. Lange Beye de bir marş yaptıra 41 e çıktı. Gelen doktor önce, nilÇünkü merhum hem lrültür, hem tanınmamıştır. nov, devletin bu siyaset değişikliği çok 500 bin lira ikraz etmçğe l'a« Bu adam mecnundur, ou Uzun sözden, dedikodudan sıkılır; rak her hafta huzurunda çaldırmış mem kaç ünite penisilin şırınga de iffet ve istikamet sahibi idi (1) ni şöyle izah etmişür: zır bulunduğunu söylemiştir. Oetti; fakat ateş zerre kadar düşmeGizli bir kuvvet Hali hayatmda neşredilen «Rical. misillu vazifei mühimme kendisine dinlemek istemezdi. Ne ahvali ile bulunduğu halde bir gün bana: «Yeni din siyasetimiz Roma ka rada bulunan sanayiciler, Ticareı « Başkâtib, Edirne bizde mi, di. Ertesi sabah doktor bir seyyar Bütün bunlara rağmen dinî bir Mühimmei Siyasiye» bimli kitabı, na=ıl tevdi olunabüir?. diye muvafa , me, ne de mem'ekeün haline vâ| Röntgen ve elektrokardiyogram znerasim yapılacağına dair ağızdan toliklerinin, Luther'cilerin ve diğer Odası idare heyetinin Himmetoğ tarih kütübhanemizin en değerli e kat etmediği halde padişah: kıf değildi. Âhir ömründe çıktığı diye sormasın mı?» Başkâtibin, nezaketle «akıl erdi cihazile geldi. Ayrıca kanını tahlil ağıza haber yayıluıca halk büyük mezhebler mensublannın Sovyet a luna yapılan böyle bir 'aidden fca serlerinden « Biz onu idare ederiz.» diye saltanat tahtı kendine yabancı kalbiridir. Merhumun remediğini» söyle.nekle iktifa ettiği ederek malarya aradı ve nihayet bir heyecanla kiliselere koşmakta, leyhtan propagandasını durdurma berdar olup olmadığını bilmedik neşredilmcmiş başka eserleri de fikrinde ısrar etti. Bu ısrar karşı mıştı: lerini söylemişler ve eğer vajd hattâ kiliselerin civarındaki bütün ya yarayacaktır. sında İzzet Paşa, o sırada âyan ı« Herkes, benim için işlere ka bu sözden Sultan Reşadın, âhir I hastalığın zatürrie olduğunu kativardır. Bunlar Tarih Kurumu tasokakları doldurmaktadır. Bu suretle, diğer memleketlerin hakikaten varsa kurulacak ı>an«:yi rafından satın alınmış ve sırasile zasmdan bulunan Ferid Paşa ile nşmıyor, diyor. Meşrutiyet zama' ömründe, bunad.ğı anlaşılmıyor yetle tesbit etti. Bu, bizim bildigibankası için ödenecek "lan 2bObir defa görüşmeyi düşündü ve k!Ö nında işlere karışacak olursam h\Komünist partisi iatediği zaman ortodokslannı Rusyaya daha fazla m« soydan bir zatürrie dcğilmiş. neşri kararlaşmıştır. rüştü. Ferid Paşa, kendisine ne der raderin (yani Abdülhamidin) suçu I caddelerde nümayişler tertib edebi yaklastırraak ve Moskovayı «Üçün 500 bin liranın üzerinde ijcarın Onun için penisilin fayda etmemiş. «Görüp tçittiklerim», Hüseyin se beğenirsiniz: lir ve bu t*zahürata istediği kadar cü Roma haline getirmek için bir da bir hakkı olduğunu, ileride t u neydi?» derdi. I Garb memlîkcJerinde en çok Doktor Amerikada icad edilmiş ve zümrenin mezkur hakkı taleb e^e Hilmi Paşanm ilk sadareti sırasınBzasmı veya halkı toplay.ibilir. Bu imkân elde etmiş oluyoruz. « Devletin tamamiyeti mülkiVahideddin ise cin fikirli ve satıhp okunan eserler haiırat ki 6 ay evvel İnçiltereye de geleıek bileceğini belirtmişlerdir. Hüsnü dan ba=!a'arak Daırod FerH'n dörhususta yapılacak çağrrya ahali seYeni nesil din hurafesine kapıla Himmetoğlu bu çüpheler üzerinde düncü sadaretine kadar uzayan u yesi üzerine mütareke akdini na ati intikal sahibivdi. Asabi ve ha tablarıdır. Yalnız siyasî ricalin ! hasialara tatbikına başlanmış olan bebini ve maksadını sormaksızın cak diye endişe etmeyin. Herkesin bul ettiremezsem hemen bir sefinei dıdnlmizacdı. Selâmhğa gidip çe değil, hattâ tsmnmış edebiyat ve' Aureomycine (Oreomisin) ismindegelir, çünkü Ruslar, her ne seküde malumudur ki dinî temayülleri olan durarak cevablar vermi} ve neti zun ve kanşık devrin hatıraların: harbiye isteyip doğruca Londraya lirken başını önüne eğsr, k'inseye san3t adsmlarınm, artistlerin hatı ki yeni ilâcı yazdı. Altı hastaya cede beş kişilik bir heyet seçılmiş ihtiva ediyer. Büyük kıt'ada üç vüz gider ve Ingiltere kralile mülâkat olursa oLsun, merasimi pek sever bir gencin kendisine istikbal temin iltifat etmez, çatık çehre ile ge1 rakrıru ihtiva eden eserler bile tatbik ettim, mükemmel netice altir. Bu heyet, Ticaret Odasile te küsur sahifedir. Esere, ayrıca ism: ler. etmesi imkânsızdır. Komsomal (genc maslar yaparEk kurulması m'ih.e geçen şahsiyetlerden 36 sının Ku ederek( Ben senin babanın ksriim çercU. Kendine söylenenleri, bir j rökor kıran bir romanın satışile j dım» dedi. Ağızdan alınan bu i'âFakat benim Moskova kilisesinde lik teşkilâtı) nm rahiblerden daha mel olan Sanayi Bankası için ne rum azasından muhterem Osman dostuyum, arzularımın kabulünü sözü kaçırmsksızın. sonuna kadar' muvazi bir seyir takib cder. Biz, cın bir şişesi, dört buçuk İnEİliz senden beklerim) diyerek teklifle dinlerdi. Sultan R »şf.da nazarpn ' maattecsjüf. böyle bir mazhariyete j lirasıydı. Fakat daha ilk şişedeki ve etrafındaki meydanda gördüğüm büyük bir kuvvet teşkil edeceğine miktar yardım yapılabileceğini Ferid Sağlamm kıymetli koleksiyo rimi kabul ettiririm!» daha 8klı başında ve daha vukufiu eriçnıiş degiliz. Çünkü bizde siyasî hapların dörtte birini kıtllanır kulkalabalık ve heyecan bundan çok emin olabilirsiniz.> tesbit edecektir. nundan alınmış resimleri de ilâ^e Bu cevab karşısında aklı baş'n olduğu halde muannid ve mu^ır, rical hatıraİErını günü gününe yaz lanmaz yani 12 saat içinde, hastadaha derin hislere dayanıyordu. EBugün iyice anlaşılmış olan bir edilmiştir. dan giden İzzet Paşa hemen Mec vehham ve kararsızdı. Ahvalin * a mağı itiyad edinmerrişîcr, sonralan nın ateşi 41 den 38 buçuğa düştü. İstanbul Bölgesi Sanayi Birlığinmindim ki Bolşevik partisi o pas nokta vardır ki o da şudur: lisi vükelâya gelip işi arkadajları hametinden nefsini korumak şöyle hatırat neşredenler de Said Paşa Bu ilâcdan üç şişe aldıktan sonra kalya gecesi kalabalık arasında hüden beç kişilik bir heyet de :r.n+ Harb esnasında Moskovadan ge ca Sanayi Bankasının statüsunü na anlatır. Vükelâ müçtemian sah dursun, her türlü tchlikeyi üzeri nınki istisna edilirse yüzlerine da hastalık bir hafta içinde geçti küm süren hakiki heyecanın gölge«O devrin devlet adamlarında len haberler üzerine dindar kimse hazırlamaktadır. lanıp Ferid Paşanın izamını xaü ne davet ederdi. Nitekim, meşhi'r gözlerine sini bile temin etmekten âcizdir. bulaştırmışlardır. Ali ve hasta 15 gün gcçmeden tamamigörünen ruh haletlerini pek güler bir çok güzel ümidlere kapılyetle red ve padişahı istifa ile mesel olduğu üzere acemi cinci l.o Fuad Türkgeldi merhumun «Göiyileşerek Londranın sisli. y a | Bu manzara, komünist partisinin mışlardır; fakat bu ümidler boş çıkzel tasvir eden. bu hatıralar, Os: Ccmil Bilseli anma töreni bir mağlubiyeüni en ikna edici bir mışür, çünkü Sovyet hükumeti manlı İmparatorluğunun inhilâl tehdid ederler. Böylelikle Ferid ca gibi cinleri başına topladı da r ü p işittiklerim» i garbdaki a>nı! raurlu. soğuk ve rutubetli havaMndağıtamadı! cins eserlerle mukayese edilebile da vazifesine devama başladı. dün yapıldı delille vösteriyordu: Bolşevikler halkın ağzına bir parmak bal sürtarihini yazacaklar için doğrulu Paşanın izareı önlenir. İngiliz doktorunun anlattıçına cek degcrdedir. İmparatorluğun Sezar'ın malmı elde etmeye muvaf mekten ileri gitmemiş ve hakikî din İstanbul Üniversitesi Devletler Hu ğuna güvenilir bir memba kıymeMondros mütarekesinin akdini fak olmuşlardı ama, Allaha a:d olan serbestisine hiç bir şekilde yanaş kuku Enstitüau, Cemil Bilsel için dün tini taşımaktadır. Bu hatıralardas Vahideddinin saman altmdan inhilâl tarihini yazacaklar «herke göre, eskiden bu hastalığa yakala•aat 16 da bir tnm> törenl yapmıstır. bazılarım aynen, rıazılarıru da kı müleakıb Istanbula dönen başmu su yürüten tabiatine. tlrafındaki se malum olmıyan bir takım haka nanlardan kalbi sağlam o!an dnyabir seyi almaya teşebbüs ettikleri mamıştır. Anma töreninde, şehrlnuzde bulunan saltarak iktibas ediyo;um: rahhas Rauf Bey, Vahideddınîe leri birbirine katmaktan hoşlanışı yikı ihtiva eden» bu eserden çok nıp iyileşir, sağlam olmıyan öliirzaman yaşlı Rus halkı tarafından Üniversite Rcktöru, Şu da muhakkaktır ki, Sovyet milletvekiüeri. müş. Doktor, Oreomisin'in ratürri» ilk mülâkatında, Damaddan: sessizce fakat kat'i bir şekilde red na mukabil Sultan Reşad sakin bir i faydalanacaklardır. Dekan ve Profesörleri, merhumun ai Talât Paşa merhumun iffet ve ishükumeti diğer bütün din ve mez lesi. Ankaradan gelen Ünlversite hegibi zatülcenb, peritomt gibi has« Şerefi sıhriyeti seniyeniz» hayat geçirmiş, muhitine ve gelip i cevabı görmüşlerdi. S. heblerden ziyade Rus ortodoks ki yetl ve seçkin bir ka'.abaUk kütiesi tikameti bahsinde çok şeyler yazıl mazhariyetten başka bir meziyetı tahklann tedavisinde de çok ili Bunun amelî bakımdan haiz oldu lisesine karşı nisbeten müsaid davmıştır. Umumî Harbde evine gön olmıyan Ferid Paşa...» ' ,cümlesile geçen hükumetlpre karşı hemen hazır bulunmustur. tamamen lâkayd kalmıştır. Büyük j (1) Ali Fuad Bey merhumun iki i olduğunu. büvük kardeşleri Peniğu mana belki bugün için pek gö ranmıstır, çünkü bu mezheb menderilen beyaz ekmeği hiddetle red Merasimi rektor Ömer rünmez. Fakat muhakkak olan bir sublan Sovyet hükumetini de vak mış ve Cemıl Bilselin, Cclâl Sarç aç ve iade eden ve halkın yediğinden bahsedince hünkâr o kadar sinır kıtada 300 küiur sahife tutan eser oğlundan biri muhtsrem Âli Türk I silin ve Streptomisin'in tedavisindo Üniversitenin şey varsa o da şudur ki, bazı his ve tile Çarlık idaresini destekledikleri bugünkü durumuna gelmesinüe ayna başkasını yemiyen bu büyük vatan lenmiştir ki elindeki sigara ağız de, onun başkaları hakkmdaki fi geldi, halen Hindistan hükumeti ı âciz kaldıçı vakalara karşı buncnıla dğ ldL heyecan kaynaklan devletin kon kadar kuvvetle desteklemektedir dığl rolü beürtmıs; bunun. merhumun perver hakkında şu yeni bilgiyi, Ali lığile birlikte yere düşmüştür (2) ' kirlerini merak edenierin bulabi nezdinde sefirimizdir. Diferi ki || çok iyi neticeler alındığını I leceği pek az şey vardır. Şu fıkbüyük dedesinin ismini almışhr I İstanbula geYvc gelmez, bn ı!âctrolu altma almmamıştır, halkm dine ler. Moskovanm, diğer hırtstiyanla yorulmak bilmez, gayretü, leragaüi Fuad Bey merhumun hatıraları aVahideddin, Ferid Paşanın o 'ta ralar o pek az şeyden bir ikisidir: Adliyemizin «Hâkim Celâl Bey» di dan memleketimizde henüz bJÎunkarşı bağlılığı da bunun en güzel ra ve Yahudilere karçı hareketi da çalışması sayesinde temin edlldiğirü rasında gördüm: söylemiş. ölümünden duyduğu teessüSultan Reşad, Hahmud Şevket ye tanman mümtaz simasıdır, Ha madığını öğrendim. da* cazibesine tutulmuştu ki onu bir delilidir. ha haşindir. Çünkü bu mezheb veya rü ifade eüniş ve Ünivenitenin Bilseli Sultan Reşad bir gün Talât PaBu satırları yazmaktan maksadım dört defa Sadarete getirmekte te Paşanın çehresini korkunc bulur, len İstanbul İcra reisidir. Bu nokta. devletin gözönünde bu din mensublan Kremlin'den başjta hiç bir zaman unutamıyacağuu sözle şaya: (2) Bu fıkra muhterem Ali Penisilin, Streptomisin gibi faydah reddüd etmedi. Hattâ dördüncü sert ve süratli adunlarla sofadan lundurır.ası icab eden bir tehlike yerden emir beklerler. rine ilâve eüniştir. « Senin evin yok, bir ev tedaAnkara Üniversitesi adına konuşan rik edersen ben de yardım ederim» sadarete gelişine takaddüm eden geçerek, hele ayağındaki mahmuzlu Türkgeldinin ki Mondrosa giden olduğu anlaşılan bu ilâcın memleihtimalini işaret etmektedir. heyete kâtib sıfaüle refakat etmiş kete girmesine müsaade edilmesi bir profesör de Cemil Bilselin ilmî. GELECEK TAZI. Kremlin'in din idari, siyasi hayatını »nlatmıs ve onun demişti. Talât Paşa huzurdan çık günlerde Mebusan Meclisi ikinci çizmelerle parkeleri çaürdatarak Kilise zararsız yollarda muhafaza reisi Hüseyin Kâzım Bey huzura huzuruna gelişinden adeta ürkerdi. ür (Mondros ve Mudanya müta ve getiıtilmesi için Sağlık Bakanedildikçe ve insan tabiat ve faali yolu il« nüfuz siyaseü karşısında faaliyetini bütün gençliğe misal tıktan sonra başmabeyinci ile beni çıkarak Ferid Paşanın tekrar sa Fakat yüzyüze gelince bu ürkün rekelerinin tarihi) unvanlı eserin lığımızın dikkatini çekmeklir. çağırdı. Padişahın teklifinden bahyetinin bu mühim kaynaklarına dı bir tek mukavemet noktası: İstan olabileceğinl söylemlstir. darete geürilmesinin memleket ve tüsünü belli etmez, iltifatta bulu den alınmışür. Geçen sene neşreDaha sonra Profesör Ali Fuad Başgil. sederek dedi ki: şarıdan gelecek bir kuvvetin değ bul PatrikhanesL saltanat için mucibi felâket olaca nurdu. Hattâ bir defasında şöyle dilmiştir. Bu mevzu üzerinde yaProf. Crozat. Prof. Kâzım İsmail, Prof. mesine müsade edilmedikçe pek o Muavenet kabulü benim prenzılmış ve iki mütareke ile aradaki (Bu hatıralann telif hakkı O Fmdıkoğlu merhum Rektörün çahsi sipime muvafık değildir. Şayed bu ğını söyledi. Padişah ise kızarak: dem»şti: kadar tehlike yoktur. Fakat bu kay yetini belirtmisler, hukuk sahasmdaki « Ben istesem Rum patriğini « Harbiye Nazırı Paşa devletin devrin «iyasî vakıalarını bir araya Merhum Hıfzı Tevfiğin hatırası pera Mundı Şirketine aiddir.) naklar dışarıdan gelecek bir tesirle milletlerarası kıymetinl açıklamıglar ve fikirde ısrar edecek olur?a kendisi de Ermeni patriğini de getiririm; bir ordusudur.» toplamış tek kıymetii telif eserdir. anıldı harekete geçirilecek olursa Sovyet şahsi hatıralarını arüatmıstır. ni gücendirmeksizin önünün alınMektebler dinlenme tatili Boğaziçi Liscsinl Bitirenler Derneği, Merkez binasında yapılan törene masını sizlerden bilhassa rica edeidaresinin karşılaşacağı tehlikeler yapacak ıııııınıııııııııııııınııııııııııııımnıııııııııııiHiııı merhum Hıfzı Tevfik Gönensayın aziz Oniversite Profesörleri akademik kıyasayısızdır. hatırasım »nmak üzere dün Baat 17J0 Bu sene okullar, fasılasız tedrisata letlerile iştirak etmiş'.er ve toplantıya rim. da bir toplantı yapmıştır. Hünkâr kendisine 2500 lira verdevam etmektedirler. Resmî tatil gün merhumun refikasının teşekkürii ile Halkı avlamak için Toplantıda, miUetvekillert merhumun lerl de hemen ktrallen eumtrteai ve mek istiyordu. (Bi'."vnkü piyasa ile Rusyada doğu ortodoks ve Erme pazara tctadül etmtştlr. Bu munucbet son verllmljtir. dostlan, aile efradı, ve gazetecller ile Sanayi müessescierine kıymet 110,000 lira). Talât Paşa menafii zani kiliselerine karşı yu.nuşak bir le üç aylık notların verllmesini mütekalabalık bir gençlut kütlesi hazır tiye takib etmek Lster bir adam debulunmuştur. hareket hattı takib edilmeye 1941 de akıb mekteblerin cene basında bir takdiri ğildi.» Söz alan Faruk Nafiz Çambbel, HıfillUmllllllllllllllIlllllllllllllllllllilllllilllilllilll başlandı. Zira o sırada Rusyanın hafta müdd«tle dinlenme tatili yspaSanayi tesi< ve makinelerlnin veya ZL Tevliğin edebi ha>Titından. Bahadır büyük bir kısmı Almanlar tarafın caklan anlaşıbnakUdır. ssbit kıymetlerlnin yeniden değerlenDülger gazeteciliğlnden, Samih Nafiz Kâmil Paşanm Balkan mağlubidirlmesi mevzuunda gerek Sanayi Birdan istilâ edilmişti ve Sovyet hürrnuallimllk v e ldarecUiginden. Okul « liğinca, gerfkse Defterdarlıkça çalış yeti sıralarında İttihad ve Terakki kumeti bir taraftan halkın ve . rMüdürü Kudret Sandalcı da merhurnmaiara başlanmıştır. Bilindlği gibi Cemiyeti ve mensublan hakkında la olan arkadaîlığından ve ona aid dunun mücadele kabiliyetini arthGelir Verglsi sabit kıymetlerin yeni söylediği şu garazkâr sözîer de hahatıralarır.dan bahsetaüşlerdir. Top'.anrabilmek, diğer taraftan Batı milletdeğerlerl üzerinden amortlsman nis tıratta yer almıştır: tıya merhumun «Jirlerlnin okunması lerinin Rusyaya karşı daha 'yi hisbetlerinln tayininl icab ettirmektedir. ile nihayet verilmlştir. Artık atisi filân kalmadı; onler beslemelerini temin edebilmek Maliye Bakanlığı İstanbul Ticaret ve Sanayi Odasına da bir tamim yapa lar bir fırkai ihtilâliye idi. Merkezihtiyacmı duymuştu. Dil inkılâbını bütün içyüÂYİNİ RUHANÎ rak bu husustakl mütaelasını istemi; leri de Selânikti. Selânik gitti, onzü ile ve en hakiki çehresile 1942 de Moskova ortodoks patriktir. Manifatura tüecarlarından eçim lar da defolup gittiler! anlatan bu uzun. tetkikler liğine «Dine Dair Hakikat» isimli Dün sabah bu mevıuu görüîmek MİHAL NİKOLAİDİS in Hangi vatanpen'er, hele bu sözmahsulü özlü kitab aynı zabir kitabın neşrine yardım mücaade üzerc bir topl&ntı yapılmı; v« neticeTemmuz Aralık aylarında buğ ruhuna ithaf edilmek üzere ölümünün Cumhuriyet gazetesinin 7 Aralık I b) Karadenizde bir «barınma lima de mevzuu lncelemek üzere bir kmnij leri işittikten sonra, Babıâli baskımanda müellifin sürükleyici ve vazifesi verildi. Bu kitab halkı k'rkıncı gününe müsadif 11 aralık nını bir kere daha alkışlamaz! yon seçilmiştir. tarihli sayısında sayın Fehmi Te|nı» ihtiyacını takdir etmekle beraber day, arpa, ağustos Mart ayların 1949 pazar günü saat 11 de Şişlide Rum Sovyet davasına sadakate davet e üslubu sayesinde edebiyatımız vetoğlunun (Mersin mi, Sam^un bunun örnek tesis olmasındaki lü da kuru madde, Eylul Mart ay mezarlığında kâin «METAMORFOSİS» Türk Tıb Tarihi Kurumu diyor ve dindarların işkenceye tâbi için de ayrıca. bir sanat eseri Harb içinde ölen Abdülhamidin mu?) başlıklı bir yazısı çıkü. Bu zumu anlayamadık. Kendilerinin larında canlı hayvan, Eylul Şukiliseslnde Ayinl Ruhani lcra edilecetutulduklan hakkmdaki kanaati yaolmuştur. Bir Sentez halinyılh.k toplantısı cenazesi Sultan Mahnıud Türbesine na cevab vermek istiyoruz. Dava söylediği gibi Samsun etraflarHe bat aylarında kuru sebze, Ekim ğinden akraba, dost ve kendisinl tanılanhyordu. deki 20 etüd yazısından ibaTUrk Tıb Tarihi Kurumu yıllık topyanlarla. arzu buyuran levatın •tejriflantısı Tıb Tarihi Enstitüsünde yapıl getirilerek defnedildikten sonra na mızın haklılığına ve efkân umu mahfuz ve esasen rüzgârsız ise Majns aylarında küspe, Ağustos leri rica olunur. ret 125 sahifelik kitabın fiaü 1943 ekiminde Rus ortodoks mümı}. vefat eden üyelerden Dr. Akil hoş bir vak'a olmuş, dili daima Sul miyeye arzetme Zimanı geldiğine burada yapılacak bir dalgakırainn Nisan ayîarında ham deri. 125 kuruştur. messülerinden mürekkeb bir meclis Merhumvn «»t RodonlM Nikolaidis Muhtar Özden, Dr. Saim Erkun, Eczacı tan Reşadı yadetmeye alışmış bulu inanan bizlere konujmak fırsatı 510 gemiyi koruyacağını tahmin İstanbul. Ankara Caddesinde ve olcrobalart Mersin limanında yapılan ihracat kuruldu ve bu meclise kilise meseHüsnü Arsan hürmetle anılmış, gün nan imamı evvel Suzi Efendi, kabir verdiği için sayuı yazara teşekkür ediyoruz. İNKİLÂP KİTABEVİ 1938 senesinde 215.475.305 kiloyu lelerini gözden geçirmek vazifesi demdeki hususlar konuşularak bazı başmda dua ederken, Sultan Hamid ederiz. c) Samsunda bir «iaşe antral». bulmuştur. Yalnız Almanyaya DU nl limanın Mersinde yapılmasınm verildi. Aynı zamanda patrikliğe de kararlara varılmıstır. , Şimdi yazıyı beraberce 'tetkik enteresan fikrini salâhiyet .rhibi bir sene zarfında 7.667 ton mal ih hayatî bir zaruret olduğunu MerDr. Âkil Muhtar Özdenden boçalan diyecek yerde, sürci lisanla (... bugeniş bir faaliyet müsaadesi bahşoBir müddettenberi rahatsız ^ birincl başkanlığa lfclnci bajkan Dr. rada medfun olan Sultan Mehmed edelim: kimselere bırakarak «Santral» a rac etmiş olan Mersin dünyanın sini ziyaretlerinda defalarca tcklunuyordu. Rıza Tahsin Gencer, ikinci başkanlığa Reşad Han Hazretlerinin ruhu şerarlamışlardır. Bir harb vukuunda bulunan Eminönü meydanı Yeni liman tam bir «örnek >esis» depo edilmesi teklif edilen iabu muhtelif yerlerine: 1945 ocağında, Rus prcpaganda Operatör Dr. Cemil Topuzlu secilmiş riflerine...) demiş, yanlışlık, nahoş Müttefikler yardımınm Samsundan olacagı için iki şehir arasında ya batın Anadolunun içinden geiib 46.731.041 kilo arpa, 28.277.212 kicihazınm kopardığı büvük oir rek I (Altun Kasap) sahibi Şerif lerdir. Yerli ve yabancı üyeler nambir tesir bırakmasma rağmen, S e y pılacak tercihin her türlü nüfgene içine sarfedileceğini düşüne lo buğday, 2S.714.222 kilo çavdar, değil, fakat Mersinden geleceği de Türkmen, iadei afiyet ederek red gBsterilmlş, seçimlerl bir komlsyolâm gürültüsü arasmda Leningrad ' salrverecek ve muvakkat âmillerin tesirlerin rek limanla bir alâkası jlmadığuıa 14.870.974 kilo pamuk, 22.615.108 tabiidir. Harb ihtimali düşünüldüna havale edilmlstlr. Toplantıyı müte hülislâmı kahkahasmı 1012949 tarihinden itibaren metropoüdi Aleksiy patrik secildi. ğü zaman İskenderundaki dört akıb Dr. Âkll Muhtar Özden müzesl kadar güldürmüştür. Fakat garib den uzak olarak mütalea edilmesi işaret etmeden geçemiyeceğiz. mağazasında işine başladığını Ondan sonra gittikçe artan, fakat kilo çiyit, 9.365.698 kilo bakliyat, ve kütübhanetl gezilmijtir. dir, sanki Suzi Efendinin rehvi in hususunda yazarla beraberiz. ç) Samsunun hinterlandını çl :n 77.742.800 kilo krom, 12.279.722 kilo vincm yetersizliği gülünc bir mandaima sıkı bir kontrol altmda bu i saygı değer muşterilerine arzara arzeder. takı hak kabilinden imişçesine, Sulİstanbulun 500 üncü jılını lundurulan bir «dine dönüş» hare I zeder.l «Mersin limanımız bütün rüz sayın yazara rica ederiz, hiç ol küspe, 7.986.086 kilo kuru yemiş tan Reşad da dört ay sonra ölmüş gârlara açık ve pek sığdır. Liman mazsa Torosları Mersine Biz hiç bir zaman Samsuna licsın göndererek hakikî bir ihrac iskelesi kutlama programı imanile olduğunu göstermiştir. Aynı sene man yapılmasın demeyiz. Oraya da İstanbulun 500 üncü yılını kutlama ve «ruhu şerifineı fatiha okunmuş inşası İçin aranılacak vasıCırdan lar. Maamafih Samsun Hafta tatilinde eğlenmek için Yeşilköy'de programını tetkik etmekte olan komis tur. hemen mahrum gibidir..» diyen Haydarpasanın ferahlıyc^Şını da içinde Samsundan yapılan ihracat liman yapılsın. Fakat bu limandan r yon salı günü Milll Eğirlm Bakanı Tevetoğluna şunu hatırlatalım ki ha ev\ el söylemiş olsalardı ou ü 49.967.000 kilodur ki Mersin ılıra beklenenin 510 gemiyi banndırTahsin B&nguoglunun baskanllgında maktan ibaret olduğu unutulmasın. Vahideddinin şeameti, tahta eülu liman yapmak için bu asırda ara kirden hükumetimizin hayli isticatırun dörtte birini bile bulmaz. bir toplantı yapacaktır. Bu toplantıya su ile birlikte ağzından çıkan ilk Yoksa milyonlar sarfile meydar^a nılacak ye?âne vasıf «ihtiyac» dır fade edeceği de aşikârdı. İstanbul Vall ve Belediye Baskanı Mersin ihrac olduğu kadar da Fahreddin Kerlm Gökayın da iştiraki fiözle başlar: Yeni Padişah cülus ve kendi söyledikleri gibi Mîrsinin d) Yapılması teklif edilen Sam bir ithal iskelesidir: Gene 1938 de gelecek böyle bir abideyi buraya Ç Ü N K Ü hasretmenin garabetini düşünmckmerasiminin yapılacağı Topkapı sa rüzgârlı ve iığ oluşu bu ihtiyacı sun İskenderun yolunun k?ymemuhtemeldir. muhtelif memleketlerden 82.11^.552 ten kendimizl alamayız. Geçen hafta gidenler âdeta bir masal hayatı yaşadıklarmı rayına geldiği sırada, romatizmadan doğuran sebeblerden biridir. İmam Hatib okulu ilk tine inandığımız kadar bu işin ya kiloyu bulan ithalât bu limandan söylüyorlar. Deniz üstünde şahane bir *alon, zengin bir müzik, muztarib olduğu cihetle, güçlükle Mersinin liman derdi yeni demezunlartnı verdi Mersmin ehemmiyetini Konya pılacak limanla bir alâkası olnu yapılmış olup bunun 46.527.282 kl ğildir. Daha Osmanlı imparatorluvaryeteler, sürpriz ve nefis yemekler. Cumartesi ve pazar günyürüyebiliyordu. Kapıdan girer girGeçen yıl faallyete geçen İrnam Have Çukurovalarından aldığını ka yacağma da inanıyoruz. Samsun losu demir, 5.334.468 kilosu makine, leri 1619 arası matine. Geceleri Yeşilköyden Şişliye kadar otobüs tib okulu İlk mezunlarını vermiştlr. mez maiyetindekilerden bastonunu bul ederiz. Fakat azlığından dola limanına gelen bir mahn yeni yalla 990.778 kilosu da kimyevî madde ğu zamanında buranın ihtiyacı naservisleri mevcuddur. Telefon: 18215/216. istedi. Aksiliğe bakın ki baston buPek tyi derece İle mezun olanlar şunİskenderuna naklini kabul edemı lerdir. Mersinin bu çalışmasına zarı dikkaü çeknüfl, Hallaçyan Elardır. Şevket Çanga, Durmus Ceylân lunamadı. Çengelköyünde. unutul yı hububat ihracı bahis mevzuu fendinin Naia Nazrrlığı zamanında edilemez şeldindeki satırlarda 1938 yeceğimiz için yazaruı affmı oek karşılık c sene Samsun limanı rn limanın yapılmasına karar verileCemal Vurus; Selâhaddln Yaratır, Se muştu. Söylenince: Sayın müşterilerimizin Bankamızdaki leriz. lâhaddin Halamoglu. cak 16.670.000 kilo ithalât yapabil rek projeleri hazırlanmıstır. Son Bu bir felâket!.. diyerek yü yılında yalnız Mersinden 98.722,5 e) Trabzon limanı yapılırken ve miştir ki bu rakam Mersinin bejte ra yerine gelen meşhur Maliye Burhan Feleğin konferanst rümeğe başladı. Ali Fuad Bey ha ton hububat ihrac edildiğini bilen Kadıköy Halkevi bu yıl da büyük tıratında şöyle diyor: «Bu suretle bizler büyük hatalar oiduğuna İran transit yolu yeni bajtan teç biridir Nazın Cavid Bey Hmanm ehembir itina İle hazırlamıs olduğu konfekilâtlandınhrken bütün lunların İrili ufaklı 18 fabrikası ve 5 bü miyeti üzerinde durmuf, bunun Lnanıyoruz. rans serisine 12 aralık pazarteal günü saray kapısından içeri girince .ebırakılarak Samsunda yük bankası olman Mersinin ne kendi nazırlığı zamanında yapılaİskendenın limanına methiye o yüzüstü saat 18.30 da arkadasımız Burhan Fe fevvüh ettiği söz (felâket) lâfı ol•iîmasın ikinci bir transit limanı kurmak kadar işlek bir ticaret mıntakdui cağını müjdelemîjtL MU11 Mücadelek tarafından verilecek konferanıla du. Bütün zamanı saltanatı da fe lan satırlara yazımız 1950 yılında yürürlüğe girecek olan bajlıyacaktır. olduğunu gösteren delillerden bi leden sonra yapılması kararlaşan diye cevab vermiyeceğİ7 Yalnız en hafif tabirile abe»tir. lâketle geçti.» şunu belirtelim: Kendilerinin de ilk liman gene Mersindir. Hattâ bu Yunan operet trupu gitti f) Samsun tütünlerinin kıymeü ridir. «Ankara i vapuru dün saat 12 de Vahideddinin cülusunu takiben kabul ettiği gibi bu kadar methe ni takdir ederiz. Fakat sırf ounlaİskenderun limanı bu bölgeye hususta Gıombilnd Fransız şirkeaBtı Akdeniz seferine, 200 yolcu 100 ilk defa olarak Mabeyn odasına dilen Iskenderun limanı bir iskele rın ihracı için hususî bir «âbide başka bir liman kurulmasına engel tile mutabık kalınmıştı. Sonradan ton yükle, hareket etmiştir. ve dört vinçten ibarettir. Bugün liman» yapılmasındaki yersizliği de teşkil etmez. Bir kere büyük bir bu şirkete imtiyaa Termekten vaz kanunu gereğince ödenecek aaevduat feiderine aid Giden yolcular arasında 14 kişlik maruzat götüren Ali Fuad Bey liman değildir, yukarıda söylediği geçen hükumet Irmanm devlet elile Yunan operet trupu da vardır. merhum büyük bir kaza atlatmıa bu dört vinçten elde edilecek iş daima söylemek hakkımızdır. Harbdtn evvel üçüncü büyük li miz gibi yüz küsur metre uzuilu Vapılmasma karar vermlftir. Butır. Diyor ki: «... Maruzata bakar herhalde krlayca tahmin edi'ebiken. zatı şahane masamn üzerine lır. Buranın haühszır "aziyetini manımız olan Mersin, artıK bir liğunda bir iskele ve dört tane vinç gün her türlü etfld T» projelerl SEFER 19 CUMARTESİ ten ibarettir. Sonra, buranın Kom hazır olan limanın yapılacağı her doğru eğilmiş olduğu bir sırada, iskeleyi uzatmadan takviye et mana kavuşmayı hakketmiştır: Bankamızca kar?ılanacaktrr. Mersinde ihracat Samsunun jumuz Suriyeye serbsst liman la devirde, her hükumet tarafındal ayağımın üstüne (;at!) diye bir şey meğe de imkân yoktur. İ ı) «Mersin kadar sığ ve bitun tütün ihracında olduğu gibi yüın nınması için görüşmeler oiduğuna söylenmi;, son .olarak Hasan Sak« düştü. Bir de baktım, büyük kıtada bir rövolver. Ateş almasına ra denizlere açık değildir» derksn muayyen bir zamanında yapılmaz. duymaktayız. Ayrıca buranın bir hükumeti tarafından «ilk yapılacak GA1ATA KÜCÜKPAZAR ÇEMBERLİTAŞ KADKÖY BEYKOZ mak keImış. Hünkâr hemen rövoi Samsunun Mersin kadar limana Limanımız her mevsim, hergün iş askerî tesis olması da daima ıhti liman Mersindir» geklinde teminat | 7.14 12.07 14.28] 16.41 |1S.19 5.28 vtrilmigtir. Tel: 446656 Tel: 25328 Tel: 25283 Tel: 60921 Tel; 3029 veri yerden alıp tozunu üfledi ve muhtac olmadığını kabul ctmis • ! ler. Bunun için aşağıdaki ihrac ay mal dahilindedir. •] 2.33J 7.28| 9.47,12.00| 139J12.47 laruıa bakmak kâfidir sanınz: , Dost Amerika n«manl»Ti da j e cebine koydu. Ben ise böyle oır duklaruu zannediyoruz. =haberleri Çok kıymetli bir eser: Sanayi Bankası «Görüp işittiklerim» Yakın tarihten bir kaç yaprak j Yeni bir hârika ilâc daha SERBEST SlTl\ DİL D A V A S I İsmail Habib Sevük Liman davasında Mersînlilerin Samsunlulara verdikleri cevab Yazan: Kenan Mörel OTEL DENİZ PARK'a gidiniz gerek KÜÇÜK CARÎ ve gerek ALAGAKLI GARI htubUrmm GELİR VERGİSİ VERGİLERİ TÜRKİYE GARANTİ BANKASI A, 0.