Katalog

umhuri 9090 KURUCUSU: YUNUS NADİ Telgraf ve mektub adrftsi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu îstanbul No 246 Telefonlar: TJmuml Santral Numarası: 24298. Vazı İşleri: 24299, Matbaa; 24290 ıa TAKV Yıh , Cep taivimi Eengin^înuhteviyçıtı ile •eneden »eneye adedi rını tatmin edecek ve «aüşa çjkarılznıştır. îtatı: 135 kuruştur. Perşembe I Aralık 1949 Yayan: Kanaat Kitabevi İ S T A N B U L Reşad Aydınlıyı adalete teslim etti Denizli milletvekiîinin dokunulmazlığı Karma Komisyonun kararma rağmen ezici bir çoğunlukla kaldırıldı Aydınlının yaptığı müdafaa kaçamakh hissini verdi Rey verilirken Reşad Aydınlı Meclisi terketmiş bulunuyordu, Millet Partisi meb'uslarî müstenkif kaldılar? buna mukabil Karma Komisyon üyeleri bile karara iştirak ettilcr Komplo ve tertîb omplo meselesine dair Celâl Bayann dünkü garetelerde çıkan açıklaokuduğumuz zaman doğrusu hayret ettik. Çunku bu meselede oon her hangi bir açıklamaya zorlıyacak bir nokta bulunabilecegini düşünmüyorduk. Gazetelerde gordtiğümüz kadar, sayın Demokrat Parti Başkanı, nasılsa adı karı$tığı komplo hâdisesinde son derece j dürust hareket etmiş, ancak me i deni bir insanın yapacağım yapmışü. Halbuki dunkü açıklamada, Bayar, kendisi ve Partisi ale>hine ben tertiblerden şuphelendiğini j soylüyor. bu zamu doğuran bir hâ { diseden bahsediyor, Hâdise, Cumhur Başkanlığı Genel Sekreterliği tarahndan Meclis Karma Komisyonuaa gtmderilen ve Bayar, Özvlp konuşmasuu anlatao nottur. Detcokrat Parti Iideri, adı geçen not Başbakan Ankara 30 (Telefonla) Reşad Aydınluıın mületvekilliği dokunulmazlığı üzermde bugunkü Mecliste tereyan eden müzakereleri ajTien bildıriyorum: Rapor okunduktan sonra karma komisyon sözcüsü Ali Rıza Tuıel kürsüye gelerek karma komisyon kararına Lâkim olan esas ve kararın mahiyetini izah ettL Ali Rıza Tıirel günlerdenberi efkân umumivede genış akisler bırakan bAdiEe hakkında taisılât vererek ezcumle dedı ki: t İlk hâdise Reşad Aydınlıauı Mılii Emniyet başkanms yaptığı ilk ıhbardır. 25 eiünde, Millî EinniyKt ba?>anıııı görmeğs gitmiş, mühira neseleler aalatacağını kaydetmi^tir . izahat Türehn izatuna goro Millet ParUsınde yapUan içtimalardan iliı Devlet Reisi al«yhine ağır sözler sariettiklerinden dolayı baa parti 'ensublarının mahkemeye verihneo üzerine vaÜ olmuş, Aydmluıın bahsettiği kimseler daha çabuk dav ranarak İnönüyü imha etmek tasavvurunu ileri surmOşler, Aydınlı vatanl mülâhazalarla reddetmi?. fakat düşünmek için de zaman istemiş. Hıkmet Bayura soylemeği düşümnüçse de gSrüşemcmiş. toplantıların ikincisi, ilmî heyete verilecek cevab hazırlanmak için yapdaıış, Aldoğan bu sefer, Aydınlıyı yemeğe davet etmiş, Aydınlı itizar etmiş, Aldoğan mühfan meseleler' gorüşüleceğmden, hiç olmazsa yeReşad Aydınlı Arkası S a . 4, Sü. lde, Dünkü Hfeelisten intıbalar Ankara 30 (Telefonla) Reşad Aydınluıın milletvekilliği dokunulmazlığı, bugünkü Mecliste, karma komısyonun vardığı karara rağmen kaldırıldı. Millet Partisi mensublarından çekünser kalanlar müstesna olmak flzere karar ezici bir çoğunlukla ahndL Hattâ karma komisyon üyeîerinin de karara iştirak ettikleri gârüldu. Ali Rıra Türelin komısyoa adına verdiği uzun Sa. 3, Sü. 1 âe Birle>nüs Milletlerdekl Ingiliı delegesi Ne Neil, Vichinsky Ue benbec Sovyet Rusya karşısında Türkiyeıtiıt durumu Birleşmiş Milletlerde Moskovanın sulh propagandasma hü:um eden Mc Neil Türkiyeden sitayîşle bahsetti '( Flushlng Meadows 30 (BB.C nin imuhabiri bildiriyor) Sovyetler.n be? büyük devlet arasında bir sulh yapmak teklifine karşı İngiiiz murahhaa Mr. Mc. Neül cevab vermiş ve bu gibi sulh teşebbuslerlnin sahbir gösteriden ibaret olduğunu Mr. Mc Neill ev\'elâ kominforsran Mareşal Tito aleyhir.de aldığl kararlardan bahsederek bu kararın sulhçuhık ifade etmedığini, bilâkis Arkası Sa. 3, Sü. 4 te ien tekrarladıfcı birVıç eümleyi asfana uygun bulmamaktadır. Millet D. P. il başkanı Esad Çağa dün Partisi erkânından bir kaçma karşı aybk basın toplantısını yapmıştrr. Bayan ideta eephe alnu? gibi gösBaşkan verdıfi izahatta ezcümle tarcn o >anh? cümleler Karma çunlan söylemiştir: Kmnisyona gonderildiğinl duyduğu« Partimiz hem memur, hem muz Genel Sekreterlik notunda ber de parti azası olanları yer yer teshalde bir zühul eseti olarak yer bit etmektedir. Bız bu ışi bir vatan klmıştn*. vazıfesi olarak telâkki ediyoruz. 154 milyon 949.000 liralık bütçe açığı M»rshall Biz böyle düşünüyonu ve Celâl Hk kongremiz muhtemel olarak oBayann dünkü açıklamasile zaten cak ayında yapılacaktır. Kongrede yardunından istifade edilerek kapatılacak lüzumundan fazla uzaüküğuu inan Arkası Sa. 3, Sü. 1 de j dığmuz bu âdi polis vakasının böy1950 yılı devlet giderleri için iskce kapanacağını umuvoruz. Ankara 30 la.a.) 950 yılı butMahiyeti hakkında hiç bir fikri çesi Büyuk Millet Meclisıne sunul tenen ödenek geçen yıla nazaran ohnasa da. kendisine bildirilen muştur Bu miınasebetle Maliye 95454,416 lira £azlasile 1,467,330,043 komplo haberini General Özalpa Bakanı İsmail Riıştü Aksal Anado liradır. Eğer bu sene aldığunız ek söylemekle Celâl Bayar iyi niyetli lu ajansına açağıdaki beyanatta bu ödenek hesaba katılırsa bu fazlalık 79,423,751 lira olarak ifade edıleve namushı bir mııbalefet şefine lunmuştur: « 1950 yılı genel bütçe tasansı. bılir. dü$eB vazifeyi yerine getirnıistir. Mr. Mc Ghee, dün Görülen 95,454,416 liralık fazlalıOnu böyle bir harekete zorlayaa katma bütçeli idarelere aid tasanhuktıkl bir sorum her halde yoktn. larla bırlikte. kanunî müddeti için ğın, tasarruf tedbirlerinin ihmalinakşam Ankaraya gitti Belki politik bakımdan da Bayann de, bugün Buyük Millet Meclisine den veya bu husustaM gayretlerin noksanından ileri g»lm»diğıni, bilâbn ife adını kanşürmaması daba takdim olunmııştur. Salı akşamı sona eren Amerikanın Bilınd.ği gibi, bu sene kabul edi kis memleketin en önemli işlerinin Yakrn ve Ortadoğu diplomatlan top iyi olurdu. Fakat yordumuzda her bir an evvel tahakkuk ettirilmesi tn«*ele$inia açık konuşuhnasuu öz len 5419 sayılı kanunla bütçe yılı lanüsııun dün sabah umumi bir leyea düşünce ve tartasma hürriye baş: 1 ocaktan 1 marta aluımış ol endışesinin bu netioeyi doğurduğu bilânçosu yapümış ve Amerika D*ş duğundan bundan böyle bütçelerı nu anlamak için çu rakamlara bak tşleri Bakan yardımcLSi Mr. George ti ugTuna savasan bir Parti Lideri mak kâfidir: olarak, o, küçük veya büyük he miz ır.art ilâ şubat nıhayeti devreGeçen yıl başta yol işlerimiz gel G. Mc Ghee, saat 13 te. konsoloelerine taaluk edecek ve 1950 yılı eabiara değil, vicdamndan gelen mek üzere demiryolları, limanlar, hanede, gazetecileri kabul ederek sese u>~mak zorunda idi. Bu iti ocak ve şubat ayları için bir ek 6su işleri, hava meydanlan gibi ya hasbıhalde bulunmuştur. barla Bayann tuttuğu yol en doğ denek tasansı yakında Medise s\ı Arkası Sa. 3, SU 2 de Arkast Sa. 3, Sü. 2 de nulacakür. ru yoldur. Yeni bütçeye dair Maliye Bakammtt demeci Bayındırhk, Tanm bütçeleri tahsisatı Sağlık ve Millî Eğitîm geniş nisbette arttırıldı Esad Çağanın seçime dair .aştklaması . 1 İktidar, seçimleri roayıstan evyelj estı kanuıiıâ >apmak istdyormuş Amerikalı diplomatların son tebliği Fatma Tatari Müze>yen Senar Işü Uç zengın aile kadını ölümlemektub ve birer zehir paketi aldılar, tehdid edildiler Üçü de birer gösterilen yere 15 er bin lira bırakmazlarsa çocuklarıtu bu zehirle öldürüiecekleri bildirildi İstanbul polisi, bir aydanberi mahiyeti itibarile polis romanlannda ve filmlerdeki gangsterlik tertib ve vakalanna a; çıkartan esrarengiz bir hâdisenin aydınlaülmasile meşgul bulunmaktadjr. Memleketimizin yakından tanıdığı kıymetli bir ses eanatkârile içtimaî mevki sahibl £ d ev kadını k ve aile efradlannı cidden büyük bir korku ve heyecana düşüren ve bu sebebîe de zabıtamızı büyük bir dikkat ve hassasiyetle üzerinde durmağa .sevkeden hâdispnm m hiyet ve tafsüâtı şudıır: Tamnmış ses sanatkârlanmızdan Müzeyyen Senar,. şehrimizin maruf tüecarlanndan Hasan Tatarinin ep Fatma Tatarî ve gene şehrimiz ta Arkast Sa. 4, Sü. 7 de Atatürkiin hemşiresinin bağışları Bayan Makbule, Ankaradaki arsalarile otomobil ve radyosıınu Darüşşafakaya hediye edeceğini bildirdi Bu meselede partilerarası münasebetleri yeni bir buhrana sürükleyecek derecede tehlikeli ve ağır tertibler buluoabileceğioi biz sanmıyoniî. Hâdise adliyeye intikal etmistir. tşin içyüzü yakında orada aydut'.anacaktır. Neticeyi merak bile etmeksizin bckîerkea, biz, dünkü açıklama veEilesile bir kaç söz söylemekte fayd> umuyoruz; f Demokrasi açıklıktan hoşUnır bir rejimdir. Her memlekette iyi niyetlilerin yajunda kötü niyetli insanlar da bulunabilir. Bu sonunculann en gTİç bannabilecekleri yer hürrivet diyarlandır. Çünkü oralarda hiıküm süren sağduyunun aydınbğıdır. Maddi veya manevî varlıeımın yıkma hedefini güden komplolar ve tertibler daba ziyade baskılı idarelere yarasır. Vatandaşa soz hürriyetinin taıunmadıjh. bütün devlet cihazına emirle karanlıkta yürüdüğü memleketlerde haMkati gizleraek, yalanm sahte ve geçid raferinden faydalaıunak ihtimali baa hedbahtlan sasırtabilir. Bunlar doğru yeldan avnlıp bataklıklar içinde talihlerini deneyebilir, battâ bir ^ADİR VADI ArVası Sa. 3, Sü. S te Sovyet propagatıda teşkilâtimn harkteki kolları nasıl çaîısıyor? YAZAN: BedelL «Opera Mundi'den sahn alınan bu hatoalann Türkiyede neşri hakkı Moshovada 3 ytl: 25 Bayan Makbule (Yaztst 3 uncü sahıfemızde) Smlth Ye«i romanımız Ölüme dogru Yazan: Agatha Ghristi Bir kaç güne kadar Molotov V«|oya hava mcydanında yalnn «CUMHTR İYET» e aiddir.ı» Sovyetler Birliğinin siyasetile mületlerarası komünizmin hedefleri birbirile o kadar sıln münasebettedir ki birini diğerinden ayırd etmek imkânsızdır. Milletlerarası komünizmin vatanı Rusyadır ve faaliyetini Sovyet devletinin vasıtalarilp yapar. Malî ve manevî yardıma daima mazhardır. Cografî şartların müsaade ettiği ve Baü devletlerindeki uyanıklığın bulunmadığı yerlerde Sov yet hükumetınin maddî nüfuzu da bu faaliyete fi'len veya tehdid suretile inzimam eder. Bunun neticesi olarak ortaya şöyle bir halita çıkmıştır: Karl Ma Manc'tn nazarxyeleri «vvelâ Lenin, sonra Stalın tarafından türlü türlü tefsir ediîmiş ve bunlar asırlarca mazisi olan Rus emperyalıstliğüe karıştırılarak bugün dunyanın «Stalinizm» dedıği acayib doktrin vücud bulmuştur. Bunun Manc'ın düşurdüğü komünizmle alâkası olmadığı muhakkaktır. Sovyet propagatıdasının şümul ve tesırıni bir Amerıkahnın lâyıkile anlayabilmesı içın şunlan hatırlamak zarurıdir: Rusyada bütün Arkası Sa. 2, Sü. 1 d« İngiiiz millî takımı Italyayı 20 yendi nalli takımı bundan evvelki müsabakalarından birinde (Yazm 3 iıncv sahıjemud*).