Katalog

Bı, C, D, VİTAMİNLERİ GIOASI KATILM1Ş fegâne kuvnt Vital umhu 28 ncı yıi Sayı : 9065 KURUCUSU: YUNUS NADÎ Telgral ve mektub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu tstanbul No. 246 Telefonlar: Usouml Santral Numaraa: 24298. Yaa İşleri: 24299. Matbaa: 24290 Başbakan dün Denizli ve Aydında nutuklar s Günaltay, şahıslar etrafında toplanma memlekette diktatörler yetîştirir, dedi Dün Denizlide kurulacak fabrikanın temelini atan Başbakan bugün İzmirde Sümerbankm dokuma fabrikasının da temelatma töreninde bulunacak ve Halkevinde bir konuşma yapacak J Pazar 6 Kasım 1949 JULES VERNE 15 çoeuğun Zelandadan bir gemiye blnerek ve fırtınaya kapılarak hali bir adaya düsmelerini ve tabiatla başbaşa kalarak birçok mahrumiyetler içinde bu adada yasamalannı tasvir eden heyecanh, meraklı, meşfaor bir eeer. Ferid Namık Hansoy dilimize çevirmistir. Fiatı 300, Cüdlisi 400 kuruştur. İKİ SENE 1EKTEP İNKİLÂP KİTABEVİ Evreka! evincden çırılçıplak soI kağa fulajacağunı sanmayınız. Bulduğum şey Be insanlık tarihine ışık serpecek bir vesikadır, ne de medeni\ete faydası dokunacak bir kanun, Tersine, dünya kuruldu kurulalı bil^iğimiTi sandığımız bir şeyden, kendimizden bahsetmek istiyornnv İnsan oğlu, nedense, bütün davalarm kendi varlığmda başladığını ve orada bittiğini düşünmeğe pek yanaşmıyor. Seçim kanunu, hiirriyet, demokrasi gibi toplum düzeni ile ilgili bir takun hazır fikirler nğruna sözüm ona kafa yorarken kendimizi hiç hesaba katmıyoBaşbakan trenin penceresinden Meclis Başkanile vedalaşırken ve trene binmeden nız. Biz her birimiz sanki olaylaönce Başbakan Tardımcısı Nihad Erimle göriişürken rm dışmda ve öteki insanların üstünde, onlan uzaktan tetkik buyuran yan Tannsal kimseleriz. Kusurlar mı? Onlan toptan karşı tarafa yüklemek hnsusunda gerçek nstayızdır. Muhaliflere göre iktidar, iktidara göre muhalifler islerin kötii gitmesinden sorumludur. Zfimrüdanka kuşuna benziyen tanfsızlar ise, iki tarah da eşit dereeede haklı veya haVsız çıkararak akıllan stra sosya] ve riyasal ödevlerini yerine getirirler. Peki ama ya biz? Tanl ben, siz. a, teker teker bu memleketin halinden zerrece sorumlu değfl miyiz? Ister Başbakan, ister tapu sicO kâtibi olalun, biz, hükumetçi, muhalefetci veya tarafsız olmadan önce vatandas olarak elimizi vicdanımıza koyup şoyle bir kendimiri yoklamak ihtiyacını neden duvmuyoruz? Işte. ne kadar bayat sayılsa da benim e\rekam budur. Kısafa anlata>ım: Elimizi virdammıza koyamavız, çünkü oradan gelecek sesin bizc ferahhk vereceğinden süpheliyiz. Bu memlekette seçim hakkı uğruna çalışan, kanun hâkimiyetini sa\unan, yahııd da hürriyet deyu dervNer misali gece gündüz zikreden bizler. gerçekte kendi kendimizden kacan suçlularız. HeDış tşleri Bakanunız pimiz, bü\ük. kiiçük bir takun radün Bevin ve hatlıklara ahsmısız, onlardan aynlma\a kıjamıyoruz. Hayatımız Schuman'la görüştü gülünç derecede burjuvalaşmıstrr. Sabah kalnaltımız şoyle, aksam Paris 5 (R.) Avrupa Kcr^eyi yemeğımiz bo.\le olacaktır. Gerçi Bakanlar Komitesinin müzakereleEatafath ha\atta pek gozümüz yokGensoru önergesini imzalıyan milletv ekilleri (soldan sağa) rine iştirak efmiş olan Tnrk Dış tur. Çoluk çocuk Allah ne verdi Ahmed Oğuz, Hasan Dinçer, Ahmed Tahtakıhç İşleri Bakam Necmeddin Sadak ise yiyip geçiniyoruz iste. tçimizbugün İngiliz ve Fransız Dış İşleri de yarı aç, yan tok gezenler de Ankara 5 (Telefonla) Cumhur hâdısesi, Millet Partisi Meclis gru Bakanlarile görüşmijştür. var. Onlar da Ulu Tannya hamdü Başkanının açış nutkundan sonra punca tenkid edilmiş ve neticede sena etmekten geri kalnuyorlar. Necmeddin Sadak yarın akşam soz istiyen Eskişehir milletvekılı bu mevzu üzerinde ayrıca bir genBeri\anda milletimizin ihtiyac Ahmed Oğuzun konuşturulmaması Arkası Sa. 3, Sü. 4 te trenle Romava hareket ed .ir ları. gunden gune kabaran bir çığ gibi üzerimize doğru ağır ağır yuvarlanırken bunu görmemezlik edetniyoruz. Hepimizi teker teker bekleyen vazifelerin bü>Tİk!üğü karsısında dehsete düstüeümüz de oluvor. Bir ara%a geldiçimiz zaman içimiri bosaltıp birbirimizi teselliye çalısıjoruz. Kımıldamak, hareket etmek nefsi nefisi kebirimizden fedakârlıkta bulunmak lünımunu ka\TiyoruzFakat beriyanda bizi yerimize mıhlıyan kiiçük menfaatlerimiz, basit alıskanhklanmız, sözümona olmaz olası burjuva hayaümız varOna nasıl kıyılır? O halde elimizi vîcdanımıza değdirmiyeceğiz, kendi kendimizi hasa dinlemiyeceğiz. Biz bir Türk vatandası, bir insan olarak bugünkü kör topal durumdan zerrece sorumlu değiliz. Bütun knsurlar, bütün suçlar, gözle görübnez, elle tutulmaz, kim olduğu bilinmez, yan »J.ıe\hum bir varlık olan «karşı taraf» tadır. Zinhar bize söz gebnesin, müdür bey dujinasın, vekil pocunmasm. baskan aluunasın. Gözünü sevdiğimin demokrasisi! Not Bu vazıyı her vatandas kendi yazmıs gibi okumalıdır. NADIR NADİ Soğuk harbin en buhranlı devresinde 946 dan 948 e kadar Millet Partisi dün Meclise gensoru önergesi verdi Önergede Cnmhur Başkanının son nutku ile Anayasaya aykın harekette bulunduğu iddia ediliyor ve hükumetten izahat isteniyor Denizli 5 (Hususî) Denizli iplik fabrikasının temeli bugün Başbakan Şemseddin Günaltay tarafından atılmıştır. Sümerbank tarafından 13 bin metre karelik bir arsada 8.5 milon liraya yaptınlan bu 15 bin iğlik fabrıka Denizlinin iktisadî hayatmda muhira bir rol oynayacakür. 1951 de faaliyete geçecek olan müessese yılda 17 bin ton pamuk işleyecek ve on beş bin ton iplık yapılacaktır. Törene Sümerbank Genel Müdürü Cevad Adıgünün bir konuşnıasile başlanmış, mü.teakıben İşletmeler Bakanı Münir Birsel bir nutuk söylemiştir. Bakan, nutkunda, Denizlinin yurdun iktisadî faaliyetinde tesirli çalışmalar ve hamleler yaptığuu kaydettikten sonra demiştir ki: < Fabrikanız hepirize ve yurda uğurlu olsun. Bu güzel eseri hım Arkası Sa. 4, Sü. 7 de Bayarı Gördeste (DP.) lilerle beraber (C.H.P.) liler de karşıladılar ve Bayar C.HP, merkezini zîyaret etti Celâl Bayarın konuşması: <(Birbirimize düşman değiliz. Demokrat, Halk Partili ve tarafsızlar bugün gösterdikleri anlayışla ideal bir harekette bulunrauş oldular,, Akhisar 5 CTelefonla) Demokrat Parti Başkanı Celâl Bayar bu sabah saat. 9 da bersberinde Parti ileri gelenleri olduğu halde Akhisardan Gordese gitti. Gördesliler mahallî kıyefetlerle ve atlar üzerinde Bayarı karşıladılar. Kasaba önünde kurbanlar kesildi. Bayan karşılayanlar arasında yakalannda rozetleri olduğu halde C H. P. mensublan da vardı. D. P. Başkanı, Belediye binasına gitti. Kısa bir istirahatten sonra, Belediye meydamru dolduran Gördeslüerin tezahüratı arasmda toplanü açıldı. Önco il başkanı Şem'i Krgin konuştu. Arkası Sa. 3, Sü. 2 de Parti kavgatannda Gördesin verdiği ders Celâl Bayar evrelM gün Akhisard» halk arasmda Piyasada beklenen yeni ifflâslar Vaziyetleri sarsılan 4 firmanın iflâstan kurtanlmasma çahşıhyor İstanbul ticaret piyasasının gayet iyi tanıdığı mılyonluk bir firmanın iflâsı yolundaki haber malî ve ticarî çe\Telerde derin akisleı yapmışür. Bu hâdıse yüzünden dört bankanm ve 1520 kadar ticaret ve sanayi işletmesinin mühim zararlar karşısında kaldığı anlaşümaktadır. Arkası Sa. 3, Sü. lde Sadakın Paristeki temasları Yugoslavyada yapılan son manevralarda Tito kurmaylarile görüşürken Muhakemesiz kurşuna dizüenler Çaldıranda öldürülen 6 vatandaşa aid bir başka hâdisenin sivil mahkemede görülmesi istendi Ali Ertekin Ali Ertekin davası Sabahaddin Alinin öldürüldügü yerde yann bir keşif yapılacak KırklareU 5 (Telefonla) AU Ertekinin, Sabahaddin Aliyi öldurdüğü mahalde yarın bir keşif yapılacakür. KırklareU Ağırceza mah kemesi reisi, asliye ceza hâkimi, asliye hukuk yargıcı, mühendis Kemal Tarman, sanık avnkatı Edib Türkmen ve zabıt kâtîbinden teşekkül eden heyet yann saat 9 da hâdise mahalline hareket edecektîr. Aynı heyetle birlikte hâdise mahal line götürülecek olan sanık Ali Erte kin, Sabahaddin Aliyi nerede ve nasıl öldürdüğünü etraflı bir şekilde anlatacaktır. Sabahaddin Alinin cesedini ilk defa görerek alâkalı makamlara haber veren şahıs da heyetle birlikte hâdise mahalline götürülecek ve kendisinden lüzumlu malumat alınacaktır. Bu keşfin mahkemenin cereyan tarzı üzerine müessir olacağı tahmin dümektedir. Moskovada 3 yı Birleşik Amerikanın Moskova Büyük Elçüiğini yapmış olan General Bedel Smith, Rusyanın içyüzünü, Stalin'le yaphğı gizli görüşmeleri, Tito Stalin mücadelesmin dünyaca bilinmiyen taraflanm, Kızıl temizliği, Politbüroyu, Rus halkının çektiği müthiş ıshrablan anlatarak Sovyet Busyayı örtmekte bulunan esrar perdesini Italdınyor" ...". I j Amerîkanın eski Noskova Büyük Ekisi General Bedell Smith'in hatıraları Ankara 5 (Hususî) Alü vatandaşın mahkeme karan olmadan Çaldıranda kurşuna dizildiklerine daır bir hâdise bugün GeneLkurBelgraddaki muhabirler Tito davayı kazanırsa may Baskanlığı askerî mahkemesinde müdahil avukatlar tarafınMoskova yerinden oynar» diyorlar dan ortaya atıhnıştır. Bugünkü du» rusmada yargıç gerek savcıdan. Londra 5 (B3.C. Nafen) çıkaracak çetelerin BulgaristasdaB gerek sanık avukatlaımdan tevsii Daily Herald gazetesinin Belgrad gelecekleri söylenmektedır. B e n taJikikat yolunda bir dıyecekleri daki muhabiri Tito Stalin ihti Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Arkası Sa. 3, Sü. 3 te lâfınuı komünist dünyasının temellerini oynatmakta olduğunu belirtmektedir. Muhabir şunlan da ilâve etmektedir: «Tito müstakil bir komünizm davasını ortaya atmıştır. Bu davayı kazanması Moskovayı yerinden oynatabilecektir. Kremlin bunun farkındadır ve Tito'ya karşı açtığı savaşın şiddeti buna bir delildir.» Bu muhabire beyanatta bulunan Yugoslav Başbakan muavini Moşe Piyade de Rusyanın «Pan Rus» siyasetini takib ettiğini ve tam manasile kapitalist bir Tnemleket olŞehrimizde temsiller verecek olan Yunanistanm devlet tiyatrosunduğunu söylemiştir. dan sonra en ehemmiyetli tiyatro trup, bu arada aym 25 inden ititopluluğu olan Katerina tiyatrosu baren Cevad Fehmi Başkutun Askerî tedbirler Yugoslavyada ilk kanşıklıklan dün uçakla Atinadan şehrimize (Paydos) adlı eserini de oynıya Arkası Sa. 3, Sü. 7 de gelmiştir. Kızıl dünyanın temeli sarsıhyor Büyük bir Yunan tîyatro heyetî geldi Yunan sanatkârları şehrimizde «Paydos» u rumca olarak oynıyacakiar Yüksek rüfbeli 28 Amerikan subayı ge!di Yüksek rütbeli 28 Amerikan subayı ailelerile b^ıhkte dün sabah Mısır bandıralı Hidiv İsmail vapurile şehrimize gelmiâlerdir. Heyet başkanı ATbay Goron, kendilerinin Amerikan Askerî Yardım H' 1 '^'"» Tnensub olduklarını, ordumuz suhs^l ı .!e feeraber calısaca'larını. ılkönee Ar!araya, oradan da tayin eâılecekleri yerlere İlçler, çarşambaya foplanıyorlar Paris 5 (R.) Çarşamba günü burada toplanacak ola^ı Amerikan, Fransız ve ingiliz Dış İşleri Bakanlarının gbruşmeleri iki gün d«vam edecektir. Bir hafoe^e göre Acheson «Birleşmiş Avrupa Federasyomı» ile ileili bir proje ile Parise gelecektir. Ba=!.... Truman'ın böyle bir birliğin süratle kurulmasmı istediği de ilâye edj]m.eİ5tedİTj 1949 senesinin en büyük gazetecilik hâdisesi addedaip «Cumhuriyet» tarafmdan satm alınan bu hatıralar dünyanın en büyük gazetelerile birlikte gazetemizde yanndan itibaren neşrolunacaktır. bgyan etmijtirı y~~^ Yarın Başlıyoruz sanatkârlaıile meşhur fözeteçi ss muackkidi Açhiü