Katalog

Loııdra Itfektııbları J Londrada Cumhuriyet bayramımız Genel nufus Yazan: Abidin Dav'er f =haherleri i GÖRÜŞLER DÜŞÜNCELER Pekill biliriz ki kültür denilen şey yalnız okurr.ak ik elde edilir bir nesne değildir. O, okumak, görLondra, 30 Ekim Cumhuriyet kata aid diğer bazı hatıralarını damek ve okunulan, görülen şeyleıi Bayramını kuüamak ve Büyük El ha anlattı. Atatürkün hakikaten düşünmek, münakaşa etmek ve çimiz muhterem Cevad Açıkahnı eşsiz ve nev'i jahsına münhaaır bir n«tic«de elde edilen bilgi ile ditebrik etmek için, Londradaki büyük adam olduğunu ifade etti. Şehrimizde ilk hazırîıklar mağın kül rengi (gris) hücrelerini Türklerin hemen hepsi, sefarethaCevad Açıkalm da, ona. geçen için faaliyete geçildi doyurduktan sonra oradan dışarınemizin yüksek zevkle döşenmi? seneki Cumhuriyet Bayramında ya göze görünmez ışıklar halinde muhteşem salonlannda toplandı. Bu, radyodaki hi»abesinde, Atatürkün Şehrimizde bugünlerde' genel benim 26 yıldanberi memleket dı hakikr.ten fevktlâde bir tasvirini nüfus sayımı hazırhklarına baş çıkıp başka dimağlara intikal eden şında kutladığım ikinci Cumhuri yaptığını söyiedi. Ve Sir Percy lanacaktır. Vaii Fahreddin Ke bir bilgiler bütünüdür. Yani kiyet Bayramıdır. Birincisini 1942 de Lorraine, bu yıi Cumhuriyet Bay rim Gökayl Ankaradan şehrimi tablar, divanlar, yazmaların sahiWashingtonda tes'id etmiıtim. Bay ramını davetsiz, sefarethanemize ze gelen İstatistik Umum Müdür felerinden dlmağın hafız* hücrcramda sefarethanemizde 1200 da gelerek tebrik eden tek İngiliz ol vekili Selim Sabit Aykut ile bu lerine geçen ve oradan alınarak vetli vardı. Bu davetlilerin çoğu maktan çok memnun clduğunu bir meseleyı görüjmüştür. Bu gö kullanılan türlü türlü malumata kültür diyemeyiz; ona malumat Amerikan devlet adamlarile kor daha tekrarlayarak ayrıldı. rüşmeler esnasında İstatistik Udemek kâfidir. Eğer infan o maludiplomatik azası idi. Saîonlardaki *** mum Müdürlüğü Nüfus Şubesi matı kendi müşahedolerine tatbikbüfeler bakîavalar, börekler, ÇerMüdürü Kemal ve İstanbul NüEvet, bu Türk dostu İngiliz. bay . le üzerÜKİe düşünüp kendinden kes tavukları, s:cak ve soğuk başka fus Müdürü Zeki Kmcal da haj bir şey ilâve ederek bir terkib nefis Türk yemeklerıle dolu idi. ramımızı dosîça ve pek cenîilmen zır bulunmuşlardır, l meydana getiremezsc o insana saBir kısım Amerikahlar «aslan sütü» ce tebrik eden tek İngilizdi. O. buToplantıda 1950 senesi ekim dedikleri rakımtzı beğenerek ve na memnundu ama biz, Türkler ayında yapılacak nüfus sayımı dece «ansiklopedik adam. derlerFakat ne olursa olsun kültüriin bir büyük zevkle içiyorlardı. Genc ve onun te!; k?!m?sından memnun oliçin, şimdiden yapılması icab eli kütübhanelerde. bir eli lâboragüzel bir kadın bir viski bardağı ır.adık. Çünkü hcr yıl Cumhuriyet eden numarataj hazırlıkları batuarlarda olduğu gibi, münakaşadolusu rakıyı içiyor ve üstüne me Bayramında, İngilterenin en güzihis mevzuu olmuştur. ze olarak baklava yiyorriu. Kendi de şahsiyetlerile kordiplomatikten İ lar, konferanslar onun hem yetişip Vali bu hususta Daimî Encüsine o zaman Amerikada tahsilde 1500 kişi. bsyr.ımımızı tebrik ec'erbüyüdüğü. hem de kendini gösterbulunan Bayan Afife ile mü?tere di. Ve sefarethanemizdeki kabul menden tahsisat istiyecektır. Beş diği yerlerdir. Kültürü teşkil eden resmi, Londrada en mühim hâdise sene evvel yapılan sayımda nüfuken, rakı ile baklsva yerte hasta unsurlann hjç şüphesiz en gücü olacağını söylemiştik. R?kının ne olurdu. Bu defa yanîış, hem de pek sumuz 18.863,726 idi. Bu sayım düşünmektir. Goerhe'nin büyük olduğunu bilmıyen bu genc kadın yanhş bir düşünce ile kabul resmi da nüfusumuzun yirmi milyonu dostu meşhur ressam Meyer tenin yalnız Türklere inhisar ettiril tecavüz edeceği tahmin edilmekşu cevabı vermişti: mesi de, mühim bir hâdise oldu; tedir. Selim Sabit Aykut, ken vekkeli «ah şu düşünmek bu kadar güç olmasaydı» dememiştlr. Böyle 10 bardak ra:<ı içerim fakat menfj tarafından bakıruz ne disıle görüşen bir muharririmiHer ne olursa olsun bugün biz den? ve bir tabak baklava da yerim; bir ze şunları söylemiştir: ilk en mühim ve elde edilmesi şey olmam. « 1950 senesinin ekim aymın 1 25 yıldanberi parlak bir suen kolay kültür unsuru olan oku Biraz sonr& göriişürüz. demiî rette kutlanan Cumhuriyet Bayra son haftasına tesadüf eden pamağı ele alalım: Okumak için ya tim. munızın bu seneki sönük feklinin zar günü memleketimizde bir ge j kitab satm alırıır veyahud umumî Bu güzel Amerikalı kadın dedi ebebini hiç bir İngiliz ve kordip nel sayım yapılacaktır. Esasen k'ütübhanclerdeki kitablardan istiğini yaptı; rakıları baklava meze lomatik mensubu anlıyamadı; buna beynelmilel bir anlaşma ile aynı fade edilir. Bizde Tanzimattan sonsile devirdi ve bir müddet sonra da hiç kimse bir nana veremedi. Şüp tarihte bir çok memleke'.lerde ra modern kültür, memle u r(c girtabiaüle ortaian kayboldu. Ameri hesiz türlü türlü tefsirlere yol açtı. genel sayım yapılmaktadır. j m«ğe bajlayınca kitab z«vki de bir kan türküleri arasında «bana ne Acaba Türk İngiliz dostluğu sarGenel sayım için Büyük Mil dereceye kadar ginniştir denilebioldu da ben bilemem> diye bir şar sıldı mı gibi? let Meclisine bir kanun arzedil lir. Benim yetiştiğim zamana pek kl varsa, o gecc ve erte»i gün akBüyük HçiHğimiz erkânından miş bulunmaktadır. Her ne ka yakın bir geçmi^te kültür merkezi şama kadar, onu söyleyip durciu öğrendiğime göıe, kabul resmine dar sayjm tarihine kadar bir seBeyazıd meydanının etrafı idi Sağuna şüphe etmiyorum. davet edilmeleri mutad olan zeva ne bir müddet varsa da şimdihaflar çarsısı bir taraftan eski yazHulâsa Am*rikan be^kentinde tın çoğu, telefonla, davetiyelerini den bazı hazırlıkların yapılmasımaları alıp satarken yeni kitabları 1S42 Cumhariyet Bayramj, fevka almadıklannı söyleyerek bir yan na, bu ara'da numarataj işine baş da yayar ve saUrdı. Hemen onun lâde bir hâdise olmuştu. Davet edi lışlık, yokıa bir dargınhk mı oldu lanılmasına lüzum vardır. Çünyanında Tanzimatın iki büyük Malenler, rahmetli sefirimizi hararetle ğunu «ormuşlar, kendilerine veri kü beş sene evvelki ssyımdan arif Nazonndan Saffet Pa^anın dütebrik etmiş!»r. davet edilemiyen len cevabı, diplomatik ve nazikâne sonra yeni bir çok inşaat yapıl•ündügü ve Münif Paşanın açtığı ler veya edilio de işleri dolayısne bir mazeret teîâkki etmijler. Açık mıştır. Bunlarla beraber eskilere Beyazıd Umumî Kütübhanesi vargelemiyenler, bu pek parlak kabul ça izhar etmemekle beraber, tees de numara koymak suretile dı. Daha biraz dtede muntazam bir sürlerini ima etmigler. resminden teîssür ve hasretle bahnumarataj isine yakında baslana edebiyat siyaiiyat ve tarih kütübsetmişlerdi. 2 Ingilizieri ve Londrayı tanı caktır.» hanesine ve gazete ve mecmualar *•* yanlar, bu /nemlekettfl, cemiyet kolek»iyonuna malik olan «SaraiiBu defa, Londra sefarethanemiz temaslannın vz şahsi dostluklann Vali, Etnniyet Müdürlüğunde min kıraathanesi» bulunurdu. Şimbüyük ehem;niyetini bilirler. İngide. yalnu biz Türkler, başbaşa '.dik. diki Okçularbaıı caddesinde bulutetkiklerde bulnndu Muhterem Ce/ad Açıkalına, ıiçin lizler ttzim «bır kahvenin kırk yıl Vali ve Belediye Reisi Ord. Prof. Dr.,' nan bu mütevazi, sejsiz, sadasız hatın vardirsözüne uygun hareİngiliz devlet adamlarını, Avam Fahreddin Kerim Gdkay, dün sabah kıraathaneyi bir makalemde bildiKamarası azasını. lordları. basm ket ederler. Bir çay, bir koktcyl, Emnîyet Müdürlügüne jiderek tetkik ğim kadar yazmıştım fl), Bizden bir yemek daveti bu memlekette, ve teftlşlerde bulunmu*. şehrin asayiileri gelenlerini davet etmediğini daha evvelki neâllerden sonra öğderin bir intıba ve memnunîuk ?ini ilgllendiren çalısmalar üzerinde sordum: uyandırır, hemen mı.kabele görür; izthat almıştır. Müteakıben Cerrah rendim ki oraya Namık Kemal Merkazden öyle emir aldık: kıymetli ve büyük dostlukta zemin pasa haıtanesine glden Prof. Gokay. Bey, Ziya Paşa devam ederek okur bu yıl Cumhuriyet Bayramında, hazırlar. Bu bakımdan Cumhuriyet nıuhtelif servUleri gözden gecirmiV ve münakaşalar ederlermiş. Benim mcmlekette ve memleket dıjında, Bayramımızın muttd şekilde, an"a hastanenin durumu etrafında malumat neslimin ve belki benden evvelki bEİolar, kabul resimleri, 'mvareler nevi diyebilîceğimiz tarzda kutlan almııtır. neslin pek iyi hatırlayamadığı ve venlmernesi kararlaşürılmıj da maması. hiç de 4yi bjr,teşir husule gene Münif Paşa merhumun himOlgunluk imtihanları oncian». dedi. metile teşkil olunan Cemiyeti getirmemiştir; çünkü bunun scbohakkında bir haber frmiye1 Osmaniyenin Yenicami Bu sırada İngilterenin eski An bini, herkese izah etmek kabil olDün bir sabah gazetesınde olgunl \k bir mütaleahanesi de kaıa sefiri, büyük ve samimî Tüık mamıştır. inıtihanîarının bundan sonra liselerde civarında doftu Sir Perey Lorraine «alona değil. memleketin muhteilf yerlerinde büyük bir azim ve imanla açılmış 3 Kendimizi tanıtmıyoıuz, di teşekkül edecek olan kurulUr tarafın bir kültür ocağı idi. Bu ocakların girdi ve Büyük Elçimizin yanına geldi. Müteossir bir tavırla aynen ye şikâyet edip dururuz. Londra, dftn yaoılacağına dair çıkan havadiı, hepsi karardık Lstibdad devrinm tarafından zehirli soluğu ile söndürülmüştür. Washington, Paris gibi büyük §c Milli Eğitirn Mudurlufu şu sözleri söyledi: teyid crtilmemiştir. Daha sonraları kültür merkezleri < Anlaşıla.ı bana dargın ola hirlerde, Cumhuriyet Bayramlarmİlkokulların kadrolan artık bir kültür pazarı şeklindc caksınız ki Cumhurijet Bayramına da yapılan kabul resimleri, kadın, Milli Eğitım Müdürlüğü ilkokul iğ Babıâli cadde»ine intikal etti (hatdavet etmedıruz. Fakat, ben hakiki eıkek büyük bir güzideler kütlebir Türk •iost^ıyum. Büyük milli sine kendimizi tanıtmağa, Türkiye reunenlerine aid ikm»l kadrolannın ti orada Fransız kitablannı satan den ve Türklerden günîerce bah hazırlıklarına başlamıştır. Bu kadıo bir de Nikolayidi Efendi vardı). Bayrjmınızı Ankarada olduğu ^ lara göre. mevcudu altmışı aşan tazı Londrada da !ıer yıl kutlanm ve sedilmesine vesile teşkil eder; le sınıfların ikiye »yrılmajı ihtimal da Vakit vakit kitabcı dükkânlaıında himizde büyük bir propaganda zamanenin müellifleri otururdu ki buraya gelirim. Bvgün de davet hilindedir. bu da kitabcılar için bir nevi rekedilmemif olmama rağmen, gene olur. Günlerdenberi takib edebilAmiral Stevens lâm olurdu. Bu kültür pazarı iâ gelHim. Bana reden darıldığiıiızı diğim İngiliz ve Fransız gazeteleşehrimize geldi ve niçin davet etmediğinizi «orabi rinde, Tür«ciyeye aid yalnız üç naAmerikanın Moskovadaki At»jenavali zamanımıza kadar devam etti. Beyber gözüme çarptı. Bir Fransız ga Amiral lir miyim?» »tevens, dün jehrimize gelmi# oğlu tarafında eaki zamanın Wei.it Cevad Açık<>lın. talonu gö»teıe zetesi. sıtma .rıiicadeîesinde D.D.T. tir. Amiral, buradan Amerikaja gi adında bir Almanın . bir kitabcı kullandığımızı iç satırla yazmıştı. decektir. Fakat Amlralin hareketinden dükkânı ile Yüsekkaldırımdaki kul rek: Times gazetesi de gelecek sene önce bazı temaslar yapacagı söylen lanılmı?, kelepir kitablar satıcılar « Bakımz, .ledi hlç bir İngiliz mektedir iki Türk yüzücüsünün Manşı geçve yaymacılan bir nevi pazar dave kordiplomrlik menmbu yok Amiral Bristol Haitanesl ha açmiflardı. Bu pazarların yanıYalnız Türkler var. Bu yıl Ankara nıeğe teşebbüs edeceklerini bildiriHenışire Okıılunun na tabii ancak istcdiğini satın aladan âldığımız emir üzerine. rnuıad yordu. Reuter in Ankara muhabiri temel atma törenl bilecek parası olan münevverler kabul resmini yapmadık. Size Kar da ordumuzun yüksek kadroları»Amiral Bristol. Hastanesinin yeni uğrayabilir. Onlar da bütün isteşı derin bir sevgim ve hünnetım nın genclcştirileceğine dair bir haokulunun temel atma töreni diklerini satın alamazlar, çünkü vardır. Hiç bir dargınhk bahis ber verdi. Bir de bu yıl Cumhuri hemşfre yet Bayramıroız münasebctile eski bugün saat 16 da Nljantasında yapı bulamazlar. Onun için kültürün umevzuu değildir.» lacaktır. ! O zaman Sir Percy Lorraine in İngiliz scfiri B.B.C. de bir konujma Temel!, Amerikan Büyük Elçisi mumî merkezi kitabcı dükkânları yaptı, o kadar. yuzü güldü ve: George Wads\vorth atacaktır. Mera değil, umumî klitübhanelerdir. Ne Bizimle pek az rrtşgul olan ve simde, Vilayet ve Belediye erkânile yazık ki »u koca İstanbulda tâ Be« O haîde, Cumhuriyet Bayramınızı tebrik "den tek İngiliz ol Türkiyeden pcA az bahscuen, bizi basın rr.ensubları hazır bulunacaktır. yazıd umum! kütübhanesindenbeıi Çivi fabrikatörleri kadar az tanıyan Ünlversite kütübhanesinden ba?';a makla memnun ve müftehir olabi hiç denilecek miişkül durumda memleketlerde, Cumhuriyet Baymodern kültür merkezi olacak bir lirim,» dedi. Şehrimizde bulunan beş çivi fabıi kütübhane bile açılamadı (bazı ecKendisinl, daha Ankarada Büyük ramı. en iyi bir propaganda vesilesi kasından dördü, iki aya kadar 'htiBıitanyayı temsil ettigl »mşnctan 1 oluıken bu yıl. bu fırsattan da fay yacları olan ham maddeyl ithal ede nebi liselerin güzel kütübhanelerini beri tanıdığım vo 1942 de evinde. dalanmrdık. Cumhuriyet balolan medikleri takdirde faaliyetlerine hcsaba katmıyorum). Zaten son iki hizmetçisi olmadığı için, ıefikası ve mn. m».mlekette, şu veya bu se son verecekl«rdir. Çiri fâbrikatoılerl, üç senedenberi bu kitabcı Jükîcânakrabasından bir Mis Ue beraocr j beble veıümsme»! de pek doğru dün, Ticaret Bakanı Dr. Vedad Dic ları pazarının da duıgunlaştığını ce n hep birbir;mize hizmet ederek I eimtmakla beraber. bu, memleket leliye bir telgraf çekerek, vaziyeti bil görüyoruz. Fakat kilab satışınm dırmifler ve yeni ithal rejiminin (A) yemek yediğimiz bu samimî Türk dışında, bir oata olmuştur. Hata listesine dahil bulunan tel çivi h*m tamamen durduğunu kabul ebnek olduğunu da ancak ecnebi memledostu ile otur.ıp hasbıhal ettik. maddesinin Uhall için llsan» verilm* de doğru olamaz Bunu eğer Köpketlerinde müş3hedc etmek mtim mesini protesto etmi?Ierdir. rüden kalkan vapurlara binerseniz « Siz. dedim, Atatürk ve Kral kündür. Yurd içir.dc pek göze Çünkü Ticaret Bakanı. bundan İki buçuk sy derhal teslim edersiniz. Sekizinci Edvv.ırd ils beraber Türkçarpmıyan bu vaziyet. Londrada önce kendisini Ankarada ziyaret eden bugünün kültür pazarı, vapurlarIngiliz dostluğunu kuran kıymetli üzüntü verdiği içindir ki uzunuza çivi sanayicilerine tel 0vi imaline ya da aman arahk vermeden birbiri bir diplomatsınız. Siz. TürkJyîyi dıya bahsetmekten Türkiyeyi ta nyan fiKmazin maddesinin ithali için arkası «ıra dolaçıp bağya, bağua unutmadığınız glbi, biz de slzi nıtmaya büyük ehemmiyet ve kıy gereken dövizin ayrılacağını vadet kitab. gazete. mecmua satan ayak unutmadık. Bir İngiliz firması lamet veren bir Türk gazetecisi ve misti. Aradan bu kadar zaman geç saücılarmın elindedir. Bir de vapur rfefmdan inşa edilen Karabük çem?sine rsğmçn ithalât için izin çıkvatandaşı sıfatile kendimi alaim roamıştır. Buna mtıkabi! ithal reji iskelelerinde renk, renk mecmuaHk ve demir fabrikalarımızın tedım. Bu, bir tenkid değil. bir daha minln (C) listesine dahil bulunan lar ve resimli kitablarl» süslenmtş meli atılırken bu teırele konulan tekerrür etm^mesiri c'i'?diğim bir mamul çividen üç bin tonun lthalin* yazıyı İsmet İnönü ve Celâl Bamüsaade edilerek gereken «Jöviz tah kütübhaneler görürsünüz. Buralarvâkıayı tesbitten ibarettir. yarla beraber. «iz de imza etmiştisi'i yapılmıştır. Filimaşinin. yani t«l da satılan eserler acaba ne gibi kül niz. Bu yazı ile Türk4ngiliz dostçivi ham maddesinin kilosu 21 kuruşa, tür vaiitalandır? Onu hiç sormaithal malı mamul çivinin kilosu ise yın, ekseruîi meemualar, clnayet luğunun ilk temeli atılmıştı. Bu, 42 kuru«a gelmekte. böylece harice gazeteleri, şehvet dergüeri ve moda bir semboldü. Üç yıl sonra. Türk iki mlsli döviz gitmektedlr İngiliz ittifakı sizin de ımzanızı mecmualan arasmda Amerikanın Ticaret Bakanlığının bu meseleyle ta^ıyan bu temelin üstüne kuruldu.» yak.:ndan alâkadar olmagı beklenmek her şeyi komprime haline getirmek merakile son harbde askerler için Sir Percy Lorraine, bu sözlerime ted'r. icad ettiği ceb romanları gibi milçok memnun u!du ve A*ntürk ile Denizyollan teknik müşavirj letin kültürüne değil, zaman ölKral Sekizinci Edward'ı İstanbulda İtalyaya gitti nasıl görüştüıdüğünü anlattı. Tac dürmeğe yarayan eserlerdîr. BunDenizyollan teknik müşsviri Mehve tahtını aşkına feda etmiş olan lardan bari doğru dürüst insanlamed Erer, uçakla İtalyaya gitmbür. dönmüştür. Getirdiği en yeni bu Hükürr.dann İstanbulda AtaMüsavir. Ansaldo tezgâhlarında in rm kullandığı bir ecnebi dil öğrenmodelleri Ayazpa?ada Yeni türkten ve halktan gördüğü pek şa edilmekte olan yeni gîmiler üze mek kabil olaaydı: o da mümkün rinde tetkikler yapacaktır. sânıimî kabulden son derece mem$ehir Tiyatrosu karşısındaki değildir. Çünkü ek««ri«i ne ko'.ay Konser nun ve mütehassis oldugunu, ou anlaşılan, ne de kolay kullanılabiatölyede teşhir etmektedir. Emtnönü tialkevi Reisliğinden: mülâkatı hazırladığı için kendisine len Amerikan argosile yazılmıştır. Frederic Chopin'in ölümünün mo ünteşekkür ettiğini söyledi. O mülâ» cü yıldörıümü münasebetlle Birle?mi» Öyle zannolunur Iti bizim Babıâli Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Tcş caddesi de böyle eserlerin türkçe kilatı (Unesc«) adına e k » , l m pazar muadillerini basıp kültür pazarlagünü scat 18.30 da: Halkovi salonunda, rında sattırmak suretile açıklsrıCemal Hejid H*y. öroer Hefik Yaltkaya ve Ferdi Ştatzer taraftndan, nı kapamağa çalışıyorlar, Onun ClıoDİnin eserlerinden mürekkeb bir içindir ki bu pazarda satışı olmıkoıeer verilecektir. Giriş kartları, yan ilmî değil, hattâ ciddice kitabHalbevi Idaresinden temin edilebilir. ları bastırmak için bugün tabî bul: mak rnümkün değildir. Hdllywood a çağrılmadan en son yarattığı MUHARREM 14 Cumattesİ Ciddî eserleri eğer müellif zenMİCHEL ZEVACCO'nun şaheseri gin ije doğrudan doğruya kendisi ba*tırıp pazara sürmek mecburiyetinde kalacak ve nihayet mensub olduğu veyahud bir kolayını bulup V. J 6.M'11.58 14.43 17.01 18 35 456 Türkçe <V Bilgi Cumhurlyeü haberleri, E. | 1.34 6..56 9.42,12,00 1.33 11.53 • • Büyük muvaffakıyeü» d«vam «diyor. MONDIAL FİLM • S. 198. sayımı için hazırîıklar Kültür pazarı Yazan İşçi Bankası { için temaslar başladı İşçllere istlhlâk kooperarlflerî ve mcsken temini için de faaliyete geçildi İstanbul mületvekıli Ali Rıza An ile Çalışma Bakanlığı Müsteşarı, İş Müdürü, İş Bulma Müdürü, Bakanlık Hukuk Müdürü, Sigorta Umum Müdürü, İşçi Ban kasının teşkili için Zonguldaktan gelen bir heyetle temasa girişmişlerdir. Zonguldak işçilerinin mevcud iki milyon lirası, bu Bankanın sermayesini teşkil edecektir. İleride İzmir, Samsun, İstanbulda da aynı isimde bankalar açılacak ve diğer yerlerde de bu bankaların şubeleri kurulacaktır. Ayrıca işçilere istihlâk kooperatifleri teşkili için de faaliyete geçilmiştir. îşletmeler Bakanlığının vazifeleri arasında işçilere mesken tedariki keyfiyeti de vardır. Bakanlık bu işlerle meşgul olmak üzere üç yerde komisyon teşkil etmiştir. Bu arada şehrimizde fabrikalara yakın mahallerde amele mahalleleri teşkil edilecektir. İstanbul milletvekili Ali Rıza An bu hususta Belediye İmar Müdürlüğü ile temas etmektedir. İmar Müdürlüğü 600 evlik arsanın parselâsyonunu hazırlamış olup 1800 evlik arsanın parselâsyonunu da hazırlamaktadır. İşletmeler Bakanlığı bu arsalar üzerine amele mahalleleri inşasını düşünmek tedir. Bankacılarui verdiklcri karardan piyasa memnua Merkez Bankaiının, hususî bankaların kredi ihtiyacını karşılaması yolunda. Ankarada BaııfcaLararası toplantıda alman karar, ruccar ve «anayiciler «rasında memnunlyet uyandırmiftır. Merkez Bankasının reeskontmu •mele'erinde hususi bankalar» gösterdiği müjkülit; tlc«ret plyasasında cid» di bir kred! darlıfını intac etmekte, tücear ve sanayici bundan azami zarar görmekteydl. HUJUJİ bankalar, bundan sonra itimad eîtikleri tücear ve sanayicinin bor.olarını daha kolaylıkla kabul edeceklerdir. Ancak Merkez Bankasının bu bonoları ne nispette karşılıyacağı b 'imııemektedir. Bankaya yatırılacak 9rl0 lar için müddet uzatıldı Tacirlenn Amerikadan İthal edecekleri emtianın yüzde onumı bir bankaya yjtjrdıklarım göîterir teminat mektubLaril* birllkte 31 eklme kadar İthalât Blirosuna mfiracaar etmeleri icab etmekt»vdi. Baksnlık. gereken lüzum uzerine müracaat müdaeuni bu ayın onuna kadar uzatnuftır. «Nazar» vapum hacüan getirdi ' •Naz»r vapuru. hactları himılen dun sabah limanımıza gelmiaur. Geml« yolculardan başka Hacda ölen Ucl şahsm cenazelerini de getlrmljtlr. Tedaviildeki para miktan artıyor Merkez Bankasının haftalık son bllânçosundsn anlaçıldığına göre. 4 mllyon 700 bin liralık emisyon yapilmi}, bdylellkle tedavüldekl p«ra mikUrı 909.232551 ilraya yük»eimi»tir. Bir katil 12 yıl hapis cezasına çarptınldı BeıikUşU. Ferma adında evli Wr kadını kendî»lne yüzvermedigl Ufla vurarak ölduren Oımanın Birinci Ağırceza Mahkemesinde devam etmekte olan muhakemesl sona remiş ve sanık, 12 s«ıe hapse mahkum edilmlştir Kadın .Vaçırmak istiyen üç kişi mahkum oldu Fatihte Fatma adında genc bir kadını kaçırmaya teşebbüs eden J3U mitri. Zekl ve Ahmed: Birlnci A|ırceza Mahkemesince birer ay üçer gün napte mahkum olmuşlardır. Bir motörde yangın çıktı Şıle limanına bağlı. Dursun Aliye aid 8 tonluk 327 numaralı motor. 175 balya kuru ot hamulesile Paşabahçe cam fabrikasma glderken Kandllll açıklarında ekzozdan çıkan kıvılcımlar neticeaind* tutu?mu»tur. Yangının otlara tirayet etmesi üzerine motords bulunanLar imdsd ııtemışler ve 6ahildekiler hâdiseyi İstinye ltfaiyesme bildirmişledir. Vak'a mahalline gelen İtfaiye. yangınt söndürmüştur. Ne» tlcede 80 balya kuru ot; güverte v« kaptan kö}ki.nün bazı kuımları yanmıştır. Ruhsatiyeleri olmadan balık tutanlar Maliye rnemurlan Llman Tdaretl Kontrol Şefi Seraceddln ile birllkte evvelki gece Boğazda balık tutanî.ırı kontrol ermişler ve eüerinde rulısatlyesl olmıyanları cezalandınnışlardır. A. Adnan nisbet kazandığı müessesenin yardımile eserini b&stırabilecektir. Bu suretle bagılan kitabların mukaddeı'atı, eğer ders kitabı değiise, de'.'letin muhtelif depolannda çürümek ve günün birinde kantar ile s:.tılmaktır. İşte kültürün ilk ve en mühiın unsuru olan okumanın uğradığı buhran bu merkezdedir. Bir memlekette kültür pazarları bu halde olursa o kültürün ne acayib oır nesne olacağı kolaylıkla anlaşuır. Bunun sebebini halkın okumaya alışmamasında arayabilirsek de, iu tek sebeb değildir. Bugün kitab dıyebileceğimiz bir e»erin dört H:adan aşağı alınması kabil değildir. Devletin bütün vesaiti, bütün taUbirleri kullanarak hiç olmazsa kağıdı ucuzlatmak suretile bu oanahlığın önüne geçmesi gerektir. Çün kü bu okumazlık itiyad haline i:çerse milleti yeni baştan okumayı alıştırmak hayli güç olur. Kâğı.i ucuzladığı halde tabilerin az satıp az kazanacak yerde biraz daha zahmeti göze alıp çok satıp az kazanmavı tercih ederek memleketin r • Adtvar fanına hizmet edecekleri zannoiunabilir. Bu ucuz kitab tedariki buyün hemen yapılamazsa kira ile kitab veren kütübhar.elerin tesisi pek faydalı olur. Bugün garbda bu gibi kütübhanclerden hususî kamyonlar üzerinde köylere kadar gidip kitab dağıtanlan bile vardır. Bizds şimdilik bir kaç büyük kitabcı bu UMIIÜ kabui edip günde ucuz bir fiatla kitab iare etse, az bir paıa kazansa bile hem memleketin irfanına hizmet eder. hem de Kitab'a rekîâm yaparak milleti ona tekrar ısındırır. (Bir hatıra olarak arzedeyim ki. bundan altl, yedi sene evvel, İzmirden dönerken Denizyolları Idaresinin himmetile Bandırmadan bir türlü vapura binmeğe muvaffak olamıyarak o güzel $ehirde iki gün kalmıştım. (Acaba Bandırma hattı şimdi daha iyi işliyor mu?) Orada camiiin kenannda bir ysymacı kitabcı vardı. Bu adamcjğız kendiliğinden bu kitab iare Usulünü bulmuş ve tatbika baslamıştı.) Fakat bütün tedbirlerin en böjında gelen iş. memltîkette kültürü yaymak, hiç olttiazsa milletln malumatmı ziyadeleşcirmek için büyük şehirlerde ve hattâ fcasabalarda umumî ve konforlu kütübhaneler kurulmaktıxBugün şehirlerimizdeki (Ankara, İstanbul ve îzmlr dahil) umumi modern kütübhanelerin adedi on parmak üzerinde üstünde iayı'acak miktan geçmez. Bu umumî halk kütübhanelerinden başka atıl mühim olan müe»«e»eler ilml ilerletmek, orijinal çalı»malar, nra|tırmalar yapmak isteyenlerin istifade edecekleri yüksek vasıfll Uütübhınelerdir. Bugün bu kabil bir kütübhane (maatteessüf üniveısite kütübhaneleri de dahil) yoktur. Vâkıa böyle bir kütübhane tesisi, çift nü«halan da sayarak mevcudünü yüz binlere çıkmış •isteıilen kütübhaneler tesisi kadar kolay değildir Fakat şimdiden gaıb ve şarkın tenkidi bibliyoğrafya büllatenleri mütehassıslar tarafından muntazaman takib edilerek en lüzumlularından başlamak jartile ner Avrupa postasile kürkler, kokular, kumaslar, boyun bağlar yerine değilse bile oniann yanında, »andık sandık kitab bu memlekete srtrmezse böyle ilim kütübhane.'eri tesis edefeeyiz. Bu lüzumu nissr:'enler hep beraber söylesek, yazsak acaba bir faydaaı olur mu dersiniz? Gülmeyin, sual gayet ciddidir: "Okumasını bilir ıtıîsiniz?,, Bu suali size kim sorsa kızarsınız. Çünkü okuyup yazma bugün pek tabii bir şey haline gelmiştir. Hele bu suale bir gazetede rastlamanız sizi her halde daha fazla kızdırır. «Okumasını bilmiyen adamda gazetenin ne işi var?» diyebilirginiz. Fakat bu sualden maksad oku f yup yazma bilip bilmediğinizi değil de, iyi ve lâyıkile okumasını bilip bilmediğinizi öğrenmektir. Hakikaten, nice kimseler vardır ki malumatlarımn derinliği dünyaca teslim edilir. Fakat ellerine aldıkları bir kitabı veya gâzete'yi yüksek »esle okurken kekelerler, duralarlar. Bu, okuyup yazma bilmemeye değil, bir yazıyı kolayca okumasını bilmemeye aid bir hatadır ve gözlerin kabahatidir. Bir yazıyı yüksek sesle çabuk ye rahat okuyabilmek için yapılacak şey, gözleri dudaklardan ciaha evvel hareket ettirmektir. Öyle ki, göz daima bir iki kelime ilerisini okuyacak, dudaklar onun sessizce okuduklarını telâffuz edeceklerdir. Rahat okuma bahsinde bugünkü yazı şeklimizi beğenmiyenler de var. Meselâ. bir Amerikan âlinıi şunu ilerı sürüyor: «İnsanların hayatında asırlardanberi değişmiyen bir şey var. sa o da yazının satır halinde yazıl masıdır. Çinliler, Japonlar yukarıdan aşağı, îbraniler, Arablar sağddn sola, Lâtinler, Slavlar soldan s?ğa yazarlar, fakat hepsi kelimeleri satır halinde dizerler. "Halbuki gözün gövme sahası geniştir. Bir noktaya baktığı zaman yalnız enlemesine değil, aynı zamanda boylamasına da görür. Onun için, bir satın okurken üst ve alt satırlardaki kelimeleri de görür. Gözümüzü o keîimeleri görmemeye zorlıyarak o andaki nurunun ziyan olmasına sebebiyet veriyoruz. «Buna rnukabil. kelimeler satır halinde değil de, fikir bölümlerine göre gruplar halinde yazılsa okuma daha kolay ve rahat olur, aynı zamanda mâna daha iyi anlasılır. Vakitten de kazanılır.» Bu âlımin tavsiyesini tatbik edecek olursak, yazımızın geri kalan kısmını şu şekilde yazmamız icab edecektir: Bu belki gazete usuî hakikaten ve kitab okumayı kolaylaştıracaktır. yazı ınsanı yazarken daha düşündüreceği fazla muhakkaktır. Tabiat sağını. solunu şaşinnca Sağını. solunu şaşırarak, kalbini gösterirken sağ tarafmı işaret eden kimseler başkalarına alay mevzuu olurlar. Fakat bunlara gülmemek lâzımdır. Zira, belki de kalbleri sağ taraftadır! Hakikaten, uzuvları normalin aksi tarafında bulunan insanlar pek öyle zannedildiği gibi ender değildir. Bu hususta uzun tetkiklerde bulunmuş olan bir Amerikan doktoru. bu gayritabiîliğin 1400 de bir olduğunu iddia etmektedir Fakat Pek yakında İ^Bİ İç uzuvları ters tarafta bulunanların bu gariblikleri hiç de bir kusur sayılamaz. Böyle olduk ları halde sıhhatleri gayet yerinde bulunanlar % 97 yi geçen bir ekseriyet teşkil etmektedir. Hattâ bir doktor kalbi, kalın barsağı ve apandisi ters tarafta olan bir hastaya rastlamıştır. Hastsnın bu gayritabiiliği apandisit ameliyatında meydana çıkmıstır. Amerika nasıl öğrendi? Neden bahsettiğimiz malum: Rusyadaki atom infilâki. Hakikaten, Başka.n Truman bunu ilân ederken Amerikan hükumetinin elinde deliller bulunduğunu söy lemişti. Bu deliller nelerdir? Rusyadan kaçarak Batı devletlerine sığınan ve geçen hafta Amerikaya giden binbaşı Boris Silov adında bir Rus subayı, United Press ajansına verdiği demecde şöyle demiştir: » Rusyada bir atom infilâki vuku bulduğunu Amerika her halde kaçan Ruslardan öğrenmiştir. Fakat bu haberleri tahkik etmek de lâzımdır ki bu da kolay bir iş değildi. Son defa olarak Orta Asyada ve Siberyada bulunduğum sırada Rus mukabil casusluk teşkilâtındaki kimselerden öğrendiğime göre. atom silâhlarının tecrübe edildiği bolgelerin üzerinden, milliyetleri tesbit edilemiyen tayyareler geçmiştir. Gayet yüksekten ve büyük bir hızla geçen bu tayyarelerin Iran hududundan doğru geldikleri görülmüştür ve Bahreyn adalarındaki Amerikan üslerinden kalkmış olmaları muhtemeldir. Bunların Rus atom tecrübelerinin bütün safhalarını takib etmiş olmalan kabul edilebilir.» Dünyanın en biivük... Dünyanın en büyük hayvanı balinadır. Mavi balina denen cin sin boyu 33 metredir. Balinaların yavruları da dünyanın en büj'ük yavrusudur. Doğduğu zaman annesinin yarı boyundadır. Dünyanın en büyük tatlı su balığı Cenubî Amerika nehirlerinde bulunan «arapayman balığıdır. 44.5 metre boyundadır ve 200250 kilo gelir. Dünyanın en büyük yumurtası Madagaskar adasında yaşıyan filkuşunun yumurtasıdır. Bu hayvanların cinsi yer yüzünde hemen hemen tamamile kaybolmuştur. Filkuşu yumurtası 32 santim boyundadır. Kabuğu 9 litre su alır. Bu hesabca, tavuk yumurtasından 150 defa, devekuşu yumurtasından 6 defa büyüktür. Filkuşuna artık mevcud olmıyan bir hayvan nazarile bakarsak bugün dünyanın en büyük yumurtasını devekuşu yumurtlar. Devekuşu yumurtası 1517 santim boyundadır. Dünyaya gel dikten ancak 40 dakika sonra tamamile sertleşir. Dünyanın en büyük yılanı pitondur. On metre boyunda olanlarına rastlanmıştır. Dünyanın en büyük yıllığı on altıncı asırda Venedikte neşredilmiştir. Bu almanakta o zamanlar şehrin nüfusunun beşte birini teşkil eden 12 bin «hafif meşreb ve şuh kadın» ın adresi bulunuyordu. D. D. T.'den iyisi Bir Amerikan kimyevî maddeler fabrikası, dört senelik araştırma ve denemelerden sonra, DDT. den daha iyi bir «böcek öldürür» ilâc yapmağa muvaffak olduğunu ilân etmektedir. «Pyrenone» adı verilen ve «piperonyl butoxide» ile «piperonyl cyclonene" ve «pyrethum» dan mürekkeb olan bu yeni ilâc 500 fare üzerinde tecrübe edilmiş ve böceklere aman vermez bir zehir teşkil ettiği halde, insan ve sığır vs. gibi ciğerli hayvanlara zerre kadar zararı dokunmadığı tesbit olunmuştur. Onümüzdeki yaza «pyrenone» un bütün dünya piyasasına yayılacağı tahmin olunmaktadır. EKE1M YEGEN Müesaesesi: Lokantalarda olduğu gibi her gün için 10 çeşid içinden yemek seçmek imkânmı vermektedir. Etler. sebzeler, pilâv ve makarnalar, envai çeşid börekler. nefîa alaturka ve alafranga tatiı ve pastalar EKREM YEĞEN'in nezareti altmda memleketin tanınmış mütehassısları tarafmdan yaptırumakta, *terhze ve mühürlü kaplar içinde tevzi edümektedir. Her zevke uygun yemek ve tathları makul şartlarla ancak EKREM YEĞEN Müessesesinden temin edebilirsiniz. KURTULUŞ, SİNEMKÖY. Tel: 84474. PARİSTEN 6. SAYISI ÇIKTI. Bu sayıda 30 mevzu, 3 roman, 3 hikaye, 100 reslm vardır. BU SAYIDA: Mizahî Icmal (Yedekçi) Demokrasimizi kendi bünyemizde aramalıyız. (Tahsin Demiray) îngiltere, Amerika Birleşik devletlerine katılacak mı? Atom bombası denemeleri dünya iklimini bozuyormuş Amerikada Avrupaya yaıdımın durdurulmasını istiyenler var Politika nükteleri Randevuya gelmeyen ruh (C.C.Cem) Ucuza satılan adalar Dünya kıtlık tehlikesinde Dünyanın en meşhur palavracıları Gnl. Franko'nun kızı kime vancak? Çıpkkllk saçmadır Sanat aşkı (Hikâye) İçindeki yangın (Roman: Server Bedî) Bir 800 metre sampiyonu Evvelden veıilmiş kaıarlar Tazı yarışları (Hikâye) Kadın avcısı (Hikâye) Tenkidci yok (Vecdi Bürün) Tarihin meşhur kadınları Kozmatik komedya»ı Bu evde ne var? (Roman) Demir Perdenin önü ve arkası Aşka inanmıyorum (roman) Karın deşen Jack Çocuk aldırmak sadece bir cinayet değildir Haftanın tarihi Fıkralar Karikatürler vs Fiatı 50 kuruş., Çıkaran TÜRKrYE YAYINEVİ ŞARK SİNEMASINDA ROSSANO BRAZZİ KANLI İFTİRA TAKSİM Sinemaaında Nüshası 10 kuruştuı Abone şeraiti lurkıye Harie lçio iln flOO KJ BU ayhk 300 Kr. 800 . MOO • ü« ayhk 1500 • 3800 • Altı aylık 2800 » 3400 * Senalik D f K K A ' Oazetemizt Gönderüen evrak ve yazılar ntıredılltn, tdilmtsin Ut&u olunnuu îlânlardan mesuliyet kabu1 edilmezı Fedakâr Ana İşte, böyle Ö M E R Güneş Film