Katalog

iü i^Kuıı İ.8» Busya. tom sırrına 1946 sonbaharmdanben vâkıftrr Parçalayıcı zerıeleri ıhtjva eden küçuk olçude bir .bomba» hakikatte 1947 senasj 15 temmuzunda yeraltındaki bir lâboratuvarda infilâk etmiştir ve bu, Amerikamn 1941 senesınde yaptığı teerubenin benzerıdir. Husya tam manasıle atom bomb a ı imahne 1948 baharında başlam.hr. Şimdiye kadar, 23 eylul 1949 da Başkan Truman'ın ılân ettiği gıbi bir değıl, iki atom bombası mflâk etmiştir. Bugun Rusyanuı elinde, hakn imal safha=ında bulunan uçuncu bir bomba daha vardır ki bunun da önumuzriekı 36 ay zarhnda infilâk ettireceğı muhakkaktır. Bunlar tecrube bombalandır ve Politburonun sıkı emirleri i.zenne zor şerait altında ve buyuk bir süratle imal edilmiştir. Bu tecrube bombalarmdan başka Rusyanan elinde oe mamul, ne de imal Halinde, hiç bir atom bombası yoktur. Rusya henüz külhyetlı mik*arda uranyum235 ve plutonyum23» jsühsalıne başlamış d«ğildır. Yabancı memleketlere aülacak veya gizJice sokulacak atom bombası mevcudu olmadığı gibi, bu parçalanıct ham maddelerden eKnde «tok da yoktur. Fakat Amerikanın atom hâkim:yetırıe karşı tehlike t^şkıl edebüecek hale 1986 sonbaharında gelecektir. Bu tarih insana pek ral.at nefes aldıracak lcadar uzak desıldir. İlk rnühim rapor G U N U N M E V Z U L A R I TOMBOMBASININ Ş e h i r = Rusyada iki atom bom* =haberleri Piyasada cam Seçim psikolojisi ve bası infilâk etmiştir eşya darlığı olmıyacak umumî menfaat us I NALINA İ Ingilterede turiztn Londra, Ekim umhuriyeı'in 3 ekim taıihli sayısuıda, bu sene Amerikadan Ingiltereye gelen sevvahların savısı 70.000 kadar tahmin edlldigini ve bu seyyah akınının İngiltereje 70 milyon dolardan fazla bir kazanc temin ettiği ni okudum. Gazetemizin o gunkü başrnakalesinde de, İstanbul Sergisi münascbetile gıizel şehrtmizin bir turist şehri olması için hukumet ve belediycnin elele vererek çalışmaları lıizumundan kısata bahsedili>ordıı. İngiltere eskideıı turizme ehemmiyet vermezdi. Çunku İngilizlerin, kendileri turist idiler.' Bugıin vaziyet değişmiştir. iktisadi ve malî darlıklar yüzünden tasarrufa son dırece riavet etmek mecburijetinde kalan Ingilizler. turist olmaktan zivade. İngiltereve turist celbetınek yolu la girmiş.lerdir. Daha İstanbulda pasaportumu Ingiltere konsoloshanesinde vize ettirirken pasaportunra küçuk. fakat mükemmel bir turUt rehberi ile pasaport hıhuklüğtindc bir reklâm raptettiler. Paristekı biıvük Kuk merkezlerinden biri munha'iran Ingiltereye seyyah celbi işile mesgul olmaktaHır. Tivatro perdelerinde «İngilterevi zivarct ediniz» diye ilânlar vardır. Londrada jalnız Amcrikalılara değil. her millettcn seyyahlara rastlıyorum. Vapurda polis kontrolunun ve Dovver'de gıımruk muamelesinın ne kadar basit. kolay ve nazik olduğunu daha evvel jazmıştını. Turkije.ve diplomatlar haricinde, yabancı bir seyyahın bavulları açılmadan eirdiği vaki midir? Gunırukçulerimiz azamî nezaket gostermekle bcraber. mevzuat ve mufrit kacakçılık endişesi. Fransa ve bilhassa İngilteredeki kadar buvuk kolavlık >apıhnai>ına imkân vermemektedir. Istanbuldan vapura bindiğim gun, polislerimizin haşin muame» lelerine pek uzulmuştum. Yolcu salonundan vapurun guvertesine cıkıncaya kadar, kaç kere pasaport sordular. Daha kapıdan içeri girerken bir polis elile goksume dayandı. Bu kaba muamelevi lelefonla Polis Mudurumüze bildirmekten kendimi zor tuttum. Fransa ve bilhassa İngiltercde polisin nezaketine hayran olmamak kabil değildir. Polis, bu memleketlerde halkın hâmisidir. Buvük suç i<jleyenlerden ba^kasına asla elini surmez. Hele yabancılara her türlu kolavhğı ve jardımı gosterir. Londra, caddc ve sokakları karınakanşık. mııazzam bir şehirdir. Kaybolmak isten bile değildir. Büvuk caddeleıin coğunda. koşebaşİarında, buyuk rnağazalann siislü duvarlarına caddenın ismi >azılmamıştır. Tıırizm bakınundan bu büyuk bir noksandır. Amerikan şehirlerinde cadde ve sokak başlannda birer sütun üzcrine caddelerin isimleri ve bina bloklarmın şu numaradan bu numaıa>a kadar o kısımda bulunduğu bile jazılıdır. Vaktile Berlinde de boyle idi. Evvelki sefaretlıanemıze giderken yolumu saşıvdım. Ecnebi olduğumu soyleverek bir polisc sordum. Bir kaç defa sağa, sola dönmemi so>ledi. Yuıudum. Biraz .onra, sağa mı, yoksa sola mı drineceğimi unuttum: Şaskın şaşkın ne tarafıma sapacagunı du^unürken biraz evvel >ol sorduğura polis karşıma dikildi ve beni selâmlayarak jolumu bir defa daha tekrarladı. Bu sefcr elimdeki gazeteye not ettim ve scfarethaııevi buldum. Anladım ki bu polis, ş,aş.ıracağımı sezerek beni takib etmiş. Avnı hal 1911 de de ba;,ıma çclmi^ti. 1937 de de bir polis, bizi bizzat bir otele gonırmüştu. Londıadan donüşte de istasyonda biletlcrünizi alaıak bizi bir trcne hindiıcn gene bir polis olmuştu. Turizm muazzam bir davadır, bin bir guclüğü jenıuek lâ/ımdır. 1 Son d«rece itımada savan huso3Î fca\ naklardan gizli surette elde ettiğim malumat bu •nerkezdedir. Amerikan donanmasındun emîkliye ayrıldığım eundenberi bu sahadaki malumatı toplamaya dfvam ettim, zira bu mevzuun ileıiıeki millî emniyetirrazîe çok r\üHm alâkası olacağmı düşünjyorum. 1948 sonbaharmdaydi, bir Hus bınbaşısından son derece guven !ebilir bir rapor gtfldi. Son zam%nlara kadar 1IVD 'Rus aıziı poli^ı) nin atom emniyeü ijlerile alâkadar olan şubesinin itımada sayan bi«" kuryesi olan ve nihayet kaçarak Batı Muttefislenne Utıca eden bu binbaşuıın bombasuıa saiab olduklarınj gosterıyorduBu zatla ilk temas Almanyada vuku buldu. Sonra kendısindon cTaha tafsilâüı malumat alabihnek için İtalyaya getirüdi Bmbaşı. Rusyanın At^mgrad «Atom şehriı dedıklen ; kı şehirden bırmde bulunmuştu: onun için. Rusların atom bahsirr'eki faal'vet ve tekâmülleri hakkında en salshıyetlk malumat ssHbı ıdi. Bu temastan elde edilen gizli malumat. daha sonra bir diğer multecirin ıfsHelerile de takviye edilmiştir. Bu ifadelenn sahibi de 1 nurnarah A+omgradda kimya muhendisi olarak calışmış ve 1948 yazında kacmıştı. Bu noktalardan hareket ederck, güvenılır malumatın bıılunduğu tahmin edilen memleketlerde hususi temaslara girişildi. Bu arada. bir çok muşahidler İsveç ve Norveçi. Türkıye ve İranı, Fransa ve Macaristanı gezdiler. Diğer taraftan. Rus ilmî ve ask«ri mecmuaları da dikkatle gozden geçirilerek. bu kaynaklardan alınabilecek malumat da toplandı. Butün bunların neücesi olarak, bu' bahis üzerinde bütün dünyada resmî gizli istihbarat teçekkü'.lerinin SPORCULAR. Adalet Mensucat Fabrikası İmal ettikleri etiketli FUTBOLCULARININ Battaniye ve İstanbul Sergisinde de satılmaktadır. dışmda en vazıh ve doğru malumatı elde etmiş olduk Kaza eseri infilâk Bu raporlara gore, ilk Rus atom Spekülâtörlerin iddialan asılsıı inhlâkı «son haftalar zarfında» SÖrulüyor, Paşabahçe Fabrikası imalâtuu arttırdı değıl, 1948 ekıminde, yanı bundan tam bir sene evvel vuku bulmuşPaşabahçe Şışe ve Cam Fabritur. kası, harb yılları içınde memleBu iafılâk bir kaza eseridir. Amerikanm üstü cilâlı parıl pa ket ihtıyacına cevab veremedığı rıl parlayan atom bombalarına hiç için bır takım huSusi imalâtha: benzemiyen b r atom ucubesı henuz neler kurulmuş ve bunlar piyakısa imal halindeydi ve sü altmda pat saya cam eşya çıkararak latılmak üzere teerüoe için hazırla zamanda genışlemışlerdı. Bu seneye kadar faalıyetlerine nıyorduKsza. Karakum çolunde 110 000 devam eden bu hususi teşekkülmil murabbalık bır saha icinde vu ler, Paşabahçe fabrıkasının haız 1 ku bulmustur Malumdur kı Rııs olduğu 35 senelık ınhısar hakkıların 1 numaraJı atom sehri bu çö nı kullanması yüzünden kapaiur kara kumlarla ve k'']e kaplı tılmıştır. Bdylece şişe, cam ve genjş arszısmde kurulm^tı.r Ha cam eşya ıst hsal unsurlarından aer denizinin doğusunda buîunan bır kısmı atıl hale gelmiştır. bu ıssız ve kimsesiz bolg^ bir "çok Diğer taraftan Tıcaret ve Ebakjirlardan Amerıkanın ilk c.tom konomı Bakanlığı, son ıthal retecrubelerici yaptığı Nev ] mıle cam ve cam eşya ıthalinı çöllerıne ve Los Alaıros hemen hemen yasak etmıştır. benzer. Fakat, iki atom bombaîi Progranıa gore bır kaç sene müd tecrubesı arasınaa tek benzeriık detle bu maddeler dışarıdan geburdan ibarettır tırtümıyecektır. İlk Rus atom bombasmm kazaen Bu fırsatlardan istıfade eden patlaması beceıiksizlk, emr.iyet spekü'.âtörler hır kaç haftadır tedbırlerınin noksanlığı yu?unden cam ve cam eşyasının fıatlan uvuku buhnuş ve etıaf'akıle^ien zerınde oynamağa başlamışlar yüzlercesinin ölumüne sebeb ol ve fiatlarm yükseleceğını ötede mustur Eombsnın. ımaH ı=ı'e vazi berıde anlatmağa çalışmışlardır feiendirilmiş olan baş'ıra Rus ilım Hak katen fıatlarda umumî bır adamları da bu aradad r. yuksekhk gorülmüştür. Btınlardan baska d?ha uzaklarda Yaptığımız tahkıkata gore bir da trinlerce kişi ölmuş veya kolunu, kısım cam ve cam eşyası fabribaca^ğjnı kaybetm^Jır ivladdî kayıb kası kapandıktan sonra Paşada gayet fazla olnus*jr. bahçe fabrıkası ist^ısal kapasıGarib bir zelzele tesini arttırmıjtır. Piyasada BelBu muvaffakijetsizlikten âolz. çıka. Polonya. Çekoslovakya ve yı cam sıiulan Rus hukumeü, ili Avrupanın diğer memleketlerin atom infflâkını maskelemeüe kaıar den gelmiş ve, uzun seneler halverdi ve bu sarsmtıyı •görulmemış kın ihtiyacını karşıhyacak mikderecede knvvetlı bır ze zele» cia tarda cam ve cam eşyası bulunra< gösterdi. maktadır. Evvelce s'parişleri veV>i.4«e taraeftan ^u da maıumduırilip akredıtifi açtırılmış pek çok ki. NewYorkUakı Fordh=ın Univeı mal da henüz memleketımıze sitesi de dahüolmak aze:». dünya gelmemiştir. Bunlar da yakında nın en buyuk rasadhanele.ınm sis gelecektır. moğraf âletleri, 5 jkim 1948 de Bu itibarla memlekette cam Greenwich saat ayarile oğledcn ve cam eşyası sıkıntısı çekılmısonra 8 de şıddcüi sarsıntılar kay yeceğı tabiidir. detmişlerdır ki bu sarsıntılarm merkezı bugunkü maıumatımızs Üniversite 1 kasımda gore ilk Rus atom inıilâkıpın vu. açılacak ku bulduğu yerdir. îşte. Rus resıni istanbul Umveısıtesının muhtelıf lamakamları t>u zelzeleyi iırsat bilerek, atom iniüâkım oBunla mas kultelennde Gui devr«u ımtıhanlan de\am etmektedır. Edebıyat FaJcultesı kelemeye muvaifak oîmuşlardır. Cografşa Bolumu Mevzl Sertıfıkuının Zıra, tcsadufen, atom infîlâkı aşağı ımtlhanlacı dun başlamıştır. Bu d<rp yukarı aynı tarihte vuku bulmuş sın ımuhanlarına bufunde devjm edılecektır. Dıger taraftan Umverııtenın tur. butun fakııltelerınde ımtıhanlar 2Ş Atom borabasınm sırrı netlir 9 ek'mde mhayete eıectk ve OnİYetut* Rusların bu kaza esen infUâktan 1 kasımdn torenle açılaçaktır. muhim bir kazancları olmuştur ki Lise 9 uncu sınıflardan o da, atom sırrına dair o zamana Fizik dersleri kaldınldı kadar meçhulleri olan bir noktayı ogrenmeleridir. Liselerın yenl ders programlauna Rus âlimleri, Amerikan atom gorc; dokuzuncu sınıflarda Fızlk dersEylül ddnemind» snlarmın bir çoğunu sadece resmî leri kaldırılmıjtır. fızik dersinden sınırta kalan ögrencAmerikan raporlarıru okuTn^kla öğ ler, bu yıl onuncu ıınıla devam ıderenmıs'erdir. Bu suretle, «V?35 in aeklerd r. muayyen şeraıt altmda parçalanıp Brükselde yapılacak Talebe infilâk edebılmesi için 2 kıbdan Federaijonlan toplantısı asağı. 100 kilodan yukarı olmamasn Dunya Yukıek Tahsıl T«lebe Fedelâzım geldiğini daha 1945 tenberi bıliyorlardı Fakat. âlimlerin «na \orlan; onumuzdekı ay başında Bruk9«)de umumî bir toplamı >apacakl»rzik miktar» dedikleri şeyin. yani dır. Bu toplanuya ıstırak edecek olan zincirlcme usalu reaksiyonu r.vsule Turkıye Talebe redeıaıyonu d«leg3İerı getirebilmek için lâzım gelen en ayın 25 inde uçakla şehrlrnızden ayufak miktarın ne olduğunu biimi rılacaklardır. yorlardı. Millî Eğitim Bakanlığı İşte bunun içindir ki ilk atom Müsteşarının tetkikleri bombâsı lüzumundan fazla dolduBırkaç gundenberı şehrlmızde bu'urulmus ve bunun neticesi olarak ds nan Mıllı Egıtım Bakanlığı Mustes=rı o kaza vuku bulmus'tu Bu "îuretlc. Besım Kadırgan ıle Mıllı Eğıtım 14uRus atom bombasuıa ne dııru Murad Uraz dun şehrımızdeki ]ıs«mıktarda parçalanıcı madde konul le:ı gezmışler ve nokıanlarını tesbıt etmişlerdır. ması lâzım geldiğini de bğremus Mr. Dorr. Parise hareket etti ^luyorlardı. Marshall P ânımn Turknedeki Icr» Gdecek yazı: Ruslar Amerikadan Konitesı Ba;kanı |E C. A.I Orta kadar çeride buluıi'.T\orlar9 Elçı Russe] Dorr dun sabah Aiı France uçağıle Panse hareket etmlştır Mr Dorr, Parıste Avrupa Iktisadi Işbirhgl toplantısına ıştırak edecektır Avnı toplnntıja Türkıye adına Devlet B k a n ı Cemıl Saıd Barlas da ıştrak edecektir. Cemil Saıd Barlas bugıın Izmırden »Istanbulı vapurıle hareket etmiştir, Batı Ahnanyadan ithal edilen maddeler Batı Almanvadan merrüeketımize jımdıye kadar motor; fabrıka tesıslen, otomobil ve kamyon aksamı; Slâc: rr>akıne gıbı maddeler ıthal edılmektevdı. Son bırkaj hafta içınde bu memleketten radyo, gomleklik poplır; pardesuluk şapka ve elbıselik kumaş: elektrık âiet.erı de gelmtyt başlamıj. tır. Bunlar, pjjasada çabucak tutunmuştur «Sıvas» tankeri. Abadandan Izmire geldi Abadandan 3.400 ton akaryakıt yukIıjer ..S.rası tankeri: dun Iemiregelmış'ır T?nker İzmude hamulesml bosalıtıktan sonra limanırtuza gelecektır eOrdu vapuru, hacılan bugün İskenderuna getirecek Hac referine tahsis edilen .Ordu» vacuru btgun Iskenderuna gelecek va ilk hacı kafılesını tahliye ett'kten soı.ra tekrar Cıddrye gidecektır. Siyaset hayatnın hedefi, iktidar mevkjıdır. Demokrası rejimlerinde. iktidar mevküni işgal eden mesuhyet sahıblerinin halk tarafmdan Eeçilmesı usuldendir. Muasır cemiyet nizamında, h«lkın iradesi, siyaset hayatına istikamet veren hâkim bir kuvvet haline gelmiştir. Sıyaset cereyanlanrun mukadderatı, efkân umumiyenin hLslerine ve kanaatlerine bağlıdır. Umumi seçurJer, milletin «karar zamanıdır.» Seçirn ânında efkân umumiyenin teveccuhünü kazanmağa muvaffak olan siyaıî zümre'.er, senelerce müddet. memleket ışlerini kendı programlarına gore yurütrnek fırsatuu elde edebiljrler. Seçimler, siyasî teşekkulMrin havatında, bırer donum noktasıdır. Halkın sandık başında izhar ettiği kanaat. bir siyasî partinin istikbalini tayıne kâfıdir. Bu itibarla. ıktıdar uğruna. partıler arasmda haharetli mucadaleler cereyan etmesi gayrıkabili ictinab gozükmektedır. Yazan: Dr* Feridun Ergin hiç bir vakit, seçimleri takib eden guıılerdeki kadar tehlikeb. ve zararlı olamaz. Nitekim o vakitkı hükumetın birraç hafta içınde muhim ve şümullü kararlar almak mecburiyetmde kalması, memleket hesabına ağır kayıblara zemin hazırlamıştn. 7 Ağustos tarihinde vazifeye başlıyan Bakaniardan ekserisi, icraî mesulıyet me\kiıne ilk defa getirilmıs şahsiyetlerdi. Onların emirleri altındaki teşkilâtı tanıyabilmeleri. hukumet mekaniımasını ka/rıyabılme'.eri \e değişen şartlara intıbak edebılmeleri zamana mute /akkıftı. Ancak bu safha atlatıldıktan sonıa. iktisadî bünyenia. ıslaianı hedef tutan tetkikler ve hazırhklar salim bir istıkamete gırebılirlerdi Halbuki hukumet azası, en muhım ıcraatını Jk vazife giınlerıne sığdırmak istemiştir. Mahsul \e ıhıacat mevsimi ilerlemeden ve Ankaradaki mılletvekilleri dağılmadan ortaj a bır eser koymak zarureti, Yedı Eylul kararları adı verilen tedbn'ıere ıhtıyac duyurmuştur. Yedi Eyiul kararları alındıktan sonra, gene aynı telâş havası içinde, biitçe hazırlıklanna başlanmıstır. O zaman moriyette bulunan mevzuata gore, bükumetin bütçe tasarısını 1 ekim tarıhıne kadar Meclise tevdı etmesi lâzım geliyordu. Bu mecburıjet altında, bütçe hazırhkları görulmemış ve süraüe bırkaç gün içinde tRmamlanmıştır. Siyaset hayatında, fena başlıyan ışlerin hayırlı bir şekilde bitmesi nadirdir. 1946 seçimlerınden âonra, hukumetin dar bir zaman içinde genış icraata giıışmesı, iktisad ve mahye sıyasetinın cıkmaza duşmesine zemia hazırlamıştır. Bu yuzden, memleket refahını temellerı sarsılmıştır. Yedi £ylul kararlaıının ve bütçe mu\ azenesızlığimn açtığı iktisadi hezımetîer çığın, ara Seçim mücadelesinde. iktidarla muhalefetın sılâhları musavı değildır. iktidar mensubları. mute = anıd bir kutle hahnde, hukumetm etrafına toplanabılmektedır. Muteaddid hiziblere bolünen muhalefet grupları ise, yalmz iktidarla değil, a>nı zamanda birbırlerı'e mucadeleye girişmektedir. Yekdiğerile çarpışan siyasî zümreler karşısmda. iktidarın vaziyeti, çok defa göründüğünden daha muhkemdir. İktidar mevkii, tseçimleri pışirmeğe. hizmet edecek bütün vasıtaları elinde tutmaktadır. Resmî teşkilât, .ıukumet kuvvetinin emrindedir. Mcvzyatı ihtivaclara göre ayarlamak salâhiyetı, parlamento ekseriyetine aiddir. Seçim tarihinin tesbiti de, iktidar partisinın fi'lî imtiyazları arasmdadır. Kuvvet, salâhiyet ve para itibarıle, iktidar daima muhalefetten daha müsaid vaziyettedır. Fakat seçimler yaklaştığı vakit, iktidar mevkii, uzun bir icraat devresınin hesabını vermek mecburivetındedir. Efkân umurmye, iktidar senelerinin muhasebesıni tetkik ederken. bitaraf degıldir. J. Barthelmy. menfaat kutlelerının şukran duygusunu çabuk unuttuklarını. fakat kın beslemek kabılı•yetinde oldukiarını seylenıekteda'i Bu muşahede, genış bir hakıkat payı taşımaktadır. Fılıyatta, bekıenen tarih yaklagtığı nisbet^et: *craat bilânçosunun pasif tarafı üzerinde kesif bir alâka toplanmaktadır. Hukumet adamlarının memnuniyetsizlik h^vasını yatıştırmağa ve musbet hizmetleri hatırlatmağa maruf gayretleri, umumıvetle aksı tesirler yaratmaktadır. Yenı scçımlere intızar devresı bailauıktan sonra. her geçen gun ıktidan bıraz yıpratmaktadır. Halk üzerinde menfi tesir uyandırmak korkusu da. bır çok mera j leketlerde, salâhiyet sahıblerinin emırleri altındaki vasıtalardan istifade imkânını tahdıd etmektedır İngiliz filozofu Bertrand Russell'in behrttıği gibı, efkân umumiyenin aksülâmelleri, sıvaset adamlarını adalet esaslarına rıayete sevkeden kuvvetli bir müeyyide rolü oynamaktadır. Teerübeler. resmî teşkilât ve salâhiyetlere dayanarak seçimlerden musbet netice almağa çalışan hukumetlerin ekserıya zararh çıktıklarını gbstermektedir. Bazı yabancı memleketlerde, ekseriyet partilerinin seçim tarihlnı tesbit meselesi üzerinde hassasiyetle durdukâarı gorülmektedır. Seçimleri beklenen tarihten ileriye almak veya geriye atmak sruretr.e, psikolojik temayüllerüı seyrine müdahale etmeğe ve muhalefeü hazırhksız yakalamağa maruf teşebbüslere hayli sık rastlanmaktadır. Seçimlerin iktidar hesabına en uygun sayılan devrede yapılmasına bariz bir ehemmiyet verilmektedir. Seçim tarihini tesbit salâhiyeti, ilk bakışta, iküdarın serbestçe faydalanabileceği bir hak gibi gözükür. Hakikatte ise, memlekete hizmet emelini besliyen hiç bir hükumet, seçim tarihini siyasî mülâhazal^a göre kararlaştırmak hususunda serbest değildir. Seçimlerin iktisadi hayat üzerinde derin tesirleri vardır. Muayyen mevsimlerde. piyasa faaliyetinin aksamaksızın cereyan edebilmesi. iktisad siyasetinin istikrarlı bir seyir göstermesine bağhdır. Âmme teşkilâtının hizmet saflarmda vukubulacak âni değışiklikler, iktisadî bünyede zaıarh neticeler doğurabilir. Memleketimiz 1946 senesüıde. iktisadî bakımdan müsaid sayılamıyacak bir mevsime rastlıyan ıımumî seçimlerin nasıl bir vaziye: yaratüğmı tecrube etmiştir. Receb Peker kabınesinin talihsizliği. biraz da seçim tarihıle alâkalıdır. Türkiyede, müteaddid partilerin ıştirak ettikleri ilk umumî seçim. 1946 temmuzunda yapılmıştır. Yeni hukumet, 7 ağustos tarihinde vazıfeye başlamıştır. Mesuliyet mevküne geçen şahsıyetler, iktisadî şartlardski bozukluğun memlekette uyandırdığı memnuniyetsizlık havasmı iîk günlerden itıbaren tarketmişlerdir. Fakat o tarihlerde. mVnsul mevsımi idrak edılmiş ve ıhracat devresi başlamış bulunu> ardu. Hukumeün alacağı iktisadî tedbırleri geciktirmesı, mustahsii ve ıhracaünın vazıyetiai guçîeştirebılirii. Yeni bir iküsad siyasetırun esasîarını kararlaşurmak için, kabinenın onunde ancak mr ksç haftalık zaman vardı. Tallejrand, siyasî meselelerde, acele haıektün zararlı neticeler veıdıgıaı sojler. Fakat «acelecıliü,, »aklet merkezi halinde kalmaktadır. Fakat bu safha henuz kapanmadan. umumî alâka. senenin diğer büyük iktisadî hâdisesini teşkıl eden bütçe meselesi üzerinde toplanmaktadır. Mahsul mevsirmnin hululünden bütçe müzakerelerinin dan seneler geçüği halde henüz ikmaline kadar geçen uzun devre önlenememiştir. Fiatlarm yüksel zarfında vazife alan yeni bir hulâyıkile hazırlanmağa vamesi. devlet borclarının kabarması, kumet, 1 altm stokunun erimesi, ihracatm kit bulamadan hâdiselerin akıntıtıkanması ve hububat ihtiyatları sına sürüklenmek zaruretindedir. nm elden çıkarılması, 1946 sec mSiyaset mucadelesi umumî menlerınde ekılen tohumların veıdiğı faat cephesrnden tetkik edıldiğı mahstılden ba;ka bir şey değıldır. vakit, iktidarın seçim tarihini kaHalkm menfaati, iktıdarın ıcıaat rarlaştırmak hususunda genış bir sahalarında göstereceği muvaifa takdir hakkından mahrum bulunkıyete bağlıdır. Mesuliyet sahible duğu dıkkate çarpmaktadır. Bütçe rinin memleket hızmetindeki mu yılı başlangıcınm mart ayına nakvaffakneü ise. yalnız bır zihniyet. ledilmesi. hukumetin gunluk hâkabiliyet ve arogram meselesi de dıselere boğulmaksızın yeni bir ğıîair. İcra kuvvetinin vazife b« program vücude geürmek üzere zamanı daraltşma geçtiğı andaki şartlar da, ta faydalanabileceği değığıkliklerinın kib edilen siyasetin neticesi üze mıştır. Program rinde tesir yarıtmaktadır. Siyaset hazırlanması \e tatbika geçılmesı adamları, umumiyetle, seçimleri ne için en müsaid devre, b«h»r «ylapahasma olursa olsun kazanmas rıdır. azmindedırler. Hukumetin iktidar Zamanımızda, scçım mucadelesi, mevkıini işeal ettikten sonra kar iktidarla muhalefet arasında halşılaşacağı \azjyet, onlar nazarında ledılmesi gereken bir dava olmaktâll bir ehemmiyet taşımaktadır. tan çıkmışür. Memlekete hakıkaten Halbukı asıl dava, seçimleri ka hizmet »rzusunu besliyen butün zanmak değil, mesulıyet maka siyasî teşekkuller. faaliyetlermi umında memlekete faydalı hizmet murai menfaat icablarına uydurler yapmaktır. Bu itibarla, seçim mak mecburiyeü karfisındadıflar zEmamnın Meclis ve hukumetin Seçımlerin neticesi halkın zihniyeilk gunlerden itibaren âni ve ha tine bağlı olduğundan, umumi z.r'ıksız kararlara sürüklenmek menfaate hizmet fıkrinden inhiral. zaruretınde bırakmıyacak bir mev geçici fırsatları istismara çalışansime rastlanmasına ihtiyac vardır. ların aleyhine netice vermektedir 1946 senesinin tecrübeleri, bu ihti Bugün hiç bir hukumet, psikolojik yacın ehemraiyetini belirten dera aksülâmelleri tahrik etmeksizin. lerle doludur. elindeki salâhıyetler sayesinde ıkMemîeketimizde, her sene, cemiyet hayatının akjjina Uükamet veren iki büyük iktisadi hareketle karşılaşmaktayız. Bu hareketlerden bııincısı, mahsul ve ıhracat mevsimlerinde başlamaktadır. Istıhsahn piyasalara arıedılmesi, tedavui ve inkısam mekanizmasının umumi manzarasmı değıştırmektedır. Mahsul mevsimıni, ıhracat faaiıvetındeki can'anış takıb etmektedır. Ihracat meseleleri, kış aylarına kadar, piyasa muamelelerının tidan takviye imkânına sahib değildir. Halk nazarında, umumî menfaatin kıyıneti ve ehemmiyeü. daima siyasî temayüüerın ustündedir. Demokrasi ananesi, memleket hizmetinin bir feragat mesleğı halıne gelmesini âmırdır. Ikt'darın en zü\ uk zâfı, icraat ve seçim meselelerınde, feragat ruhunu temsıl kabilıyetınden mahrum bulunmasından ı'erı gelmektedır. Siyaset hayatında, feragatın ihtırastan daha asil bir mevkii vardır. İhracatı tcşvik için almacak tedbirler Ihracat mevsımının ıçmde bulunmamıza ragmen, lhrac«tın bır turlü canlanamamasında fiatlarımızın yuksek olması kadar yabancı memleket paralarının dü;ürulmesı de rol oynamıştır Ih^ac enıt,asının fıatlannda hakıkı bır dujuklugun imkân harıcl olduğunu tebaruz ettıren bir kısım tacır, Hukumetin bu mevzuda ne gibı tedbır i almak yolunda olcuğunu oğrenmek ı arzusunaadır. Ankaradan şımdı>e ı kadar alınacak tedbirler hakkında hıçDir haber aızmamıştır. Bu itibarla lhracatçılar şımdıhk eekı fıatîa musterı :ırarr.a>a devam euı.ektedır.er. Şubeve davet Sçln.ıye As. D Ba*kar\Ug,ndanTıb ve Veterıner FakuUesı mezun'arı da dahıl olmak uzere >uksek ehllyetnamelı oğrencı'eı cğrenım ve <>Sltlm ıçm 7 ka^ım 1949 gunu Ankara Yedek Suba> Okulunda bulunmak uzere sevkedıleceklerdır. , Ilgılılenn çımdıden şubelerme muracaatle d'uumlarını tesbit ve ıslemlerırı ıkmal ettırmelen ılân olunur L MUAMMER KARAGA OPERETI MAKSİMDE çıkarılmışjtır. Gise her gun 11 de açıktır Cumarteıi akşamından itibaren: RÂKIM 185 'Damgalı doktor» kimdir? .. Hangı cüıumcien mücazatlandıı ıldı? Kurtarmak isterken kaybeıtiğı kad»n 1ımdır?... JOAN BENNETT ve PAUL HENRİED DAMGALI DOKTOR (HOLLOW TRIUMPh) Dr»m fılminin orijinal kopyaları tarafından yaıatılan kuvvetli ve hareketli Bu perşembe akşamından itibaren SARAY ve İNCİ Sinemalarında birden goslerilccektir. bır EAGLE LİON Ne\«.York filmidir. Alkanon'u tepeleyen... Kuçuk Sezar'a pes dediren... G 4NGSTERLER K RALI D İ L L İ N G E R ' ın Senenin en meFaklı ve heyecanh filmi MEVLİDİ NEBEVÎ~ hayatı filme almdı Amerikaya dehşet salmıştı... Yaktı yıkü, soydu, ölduıdü ve en buyuk Gangsterleri kendine ram etti, takat... Aska tutuldu, yakayı ele verdi... Baş Rollerde: Lavvrence Tıerney Ann e Jeffereys Edmund Lowe Yann akşamdan itibaren Y I L D I Z SİNEMASINDft I BU AKŞ AM Kumaslar SÜMER Altın DON (For the Love of Emsalsiz güzellikteki filmle mevsimin yor. DEANNA DURBİN'in teganni Barbier de Seville'in büyük operasını Yerlerinizi evvelden S İ N E M A S I Mary) ilk musikili galasını verîettiği yeni 12 şarkı ile bu filmde dinliyeceksiniz. aldınnız. Nadir yaratılan bir sanat harikası, büyük rejisör CECİL B de I MİLLE'in dehasıle şahlanan bir tarih sahifesi. Perşembe akşanu sesli DEANNA DUBBIN EDMOND O BRİEN TAYLOB JEFFREY LYNN tarafmdan yaratılan Türkçesi LÂLE ELHAMRA Sinemalarmda KORSANLAR .The BUCCANER, FREDERİC MAKCH FRANSİSCA GAALTn zaferi Orijiriali BİR ÇİÇEK ÜO BÖCEK YARIN AKŞAM Bcsfancıda Kartal Kadasfro Müdürlüğünden: Kartal Soğanlık köyünün bütün gayrimenkullerile Kartal iloes<nın kadastro sahası dahilinde bulunan bılcümle mahaile ve köylerıne a:d «Yeni Karyeden Gebzeye kadar olan demiryolu ve tesısatları dahil» perakendelerin kadastrosu tekemmül ettirılerek 2613 numarah kanunun 25 inci maddesi mucibince tanzim edilen askı cetvelleri 17/10/949 dan ^tibaren dairemiz salonu ile mahallî beled:ye dairelerme ve köy odalanna asılmıştır. Soğanlık, Yakacık ve Pendiğe aid plânları görınek isteyenlerin Müdürlüğumüze. diğerlerine aid plânları görmek isteyenlerin Kartal Tapu Sıcıl Muhafızhğma ve herhangı bir itirazı olanların da askı tanh ; nden ıtıbaren 2 ay zarfında Müdürlüğumüze mi'i:c^atlerı ilân olunur. (14924) MELEK Sinemasında ı Kiiçük Haberler j Gozleri kamaştıran. en zengin ve lüks sahnelerde çevrilmiş nefis bir aşk ve müzik filmi 20 ekim 1949 peısembe günu oğle namazını müteakıb Beyoğlu, İs• tıklâl caddesinde Ağacarpu çerı'i:ıj de emekli Bmbaşı Ziya Yazıcıoğlu lefıkası merhume HACER YAZICIOĞLUnun azız ruhuna ithai edılmek uzere Mevlıdı Nebevi kıraat olunacağından. yevmi mezkurda merhumerın yakın akrabasde kendisine sevgi ve saygı gösteren hilumum dost!arının hazır bulunmaları rica olunur. Beledive ve zabıta te^kilâtuun Merhumenin zevci avrıhnası Istanbultia >enı bır Zabıtaı Beledıye Emekli Binbaşı Teşkilâtı yamlacagırı; bu surelle BeZiya Yazıcıoğlu ledıye ve Eramyct TeşKilâtının bırbııınden ayrılacagı.ıı jazraışük. Bu kaİSTANBUL FELEMENK rara go.e Be!eaı>e Zabıtası Teşk14tını vaon'ak ıızeıc yarın Beledıyede KONSOLOSLUGU bır toolartı >anı'acaktır. Yurdda ekim faaliyeti Felemenk ihracat mahsullerinin ı listesini taleb vukuunda aiâkadarla ! MuhleU bolgc.erırr.'.zden gelen harın isim ve adreslerinl bildirmek su ] ber lere gore guz ekımıne aid faalı>et çok gerii m,tv\astadır. Havaların çols retile İstiklâl caâdesinde 393 No. Jmusaıd g'Tnesı ekim faaliyetıni arttırFelemenk Konsolosluğundan tetarik mıştır. Bu l'areketın daha şımdıden edebileceklerini malumlan olmak piyasa u?erınde musaid tesir bıraküzere ilân eder. Aynı zamanda Fe tığı gcr'jlnuı;far. lemenk Konsolosluğu. bütün Felemenk fabrika ve müesseseleri mümessillerinin isim ve adreslerini bildirmelerini rica eder. Nüshası 10 kuruştur Abone şeraiti l^rkiye Haric Solmuş ve bozulmakta olan ıçin T A R İ H Î ve E S K İ Bir »yUk 300 Kr. 600 Kr hâtıra resimlermiz Üç avlık 800 • 1600 » Altı ayhk 1 1500 » 2900 * Senelık 2500 » 5400 » D İ K K A T ihya edilir. Cüzetemıze gönderılen evrak vt yzzi1ar nefredilsin, edircLesın iade olunmjz İstiklâl Caddesi 289, Telefon. 40108 fiânlardan mesuliyet kabul edilmez. CUMHÜRİYET F O T O S A B A H ta Karabük Belediyesinden: 1 Su şebekesı için b r aded tulumba alınacaktır. 2 Munamrr.en bedeh 3000 liradır 3 Bu işe aid şartnameler her gün Belediyemizden gorulebilır. ^ 4 Bırinei eksiltmeye talib çıkmad â >"ian ikincı eksiltme 25/10/949 salı günü saat 16 da Beledıyemız Daımî Encümen nde yapUgcakUr. (14876) • KARADENIZDE dunden ıübaren kuzey ftrtınası ba;lamıştır. * FIRTINA >uzunden Ereğhde bir gun rbtar vapmış olan «Trabzon» vapuru dun lımanımiza saat 15 te gelmıştır * REVIZYONA tâbı tutulacak olan «Rıze> ;ılepi, dun havuca »lınmıştır. Şılep: 25 ekimde Ukenaeruna gıdecek ve yukliyeceği krorau Amenkaya goturecekfir • İSTANBUL piyasasına*gelen lıir hab«re gor»; Türkıje, Ingıltereye sltın karşılığır.da buyuk blr partı krom satrnıştır. ZİLHİCCE £ •İ V. E m «• o SARI MENEKŞELER | ( I Wonder Who's kissing Her Now ) R E N K L İ Baş Rollerde: JUNE HAVER MARK STEVENS Amerikanuı müzikhollerinin en cazib varyete numaralan Meşhur bir müzisyenin aşk, müzik ve hayatı. Numaralı koltuklar bugünden satıbnaktadur. M A K S I M'de Son üç gün Fuar için gelmis olan dünyanm en meşhur illüzyonisti Fatih ilçesine bağlı Kazlıçeşme mahallesinin kadastrosu ikmal edilmiştir. Bu mahallede bulunan gayrimenkullere aid kadastro tahdid ve tesbit işlerini gösterır cetvellerin bir nüshası Kazlıçeşme mahallesi muhtarhğında. bır nüshası da İstanbul Sultanahmed Tapu Daıresi üst katında İst. Kadastro Müdürlüğü salonunda 2 ay müddetle asılmış bulunmaktadır. Bu müddet içinde plânlarını görmek ısteyenler n tahdıd ve tesbit işlerine karşı bır ıtirazları olan lgili mal sahiblerınin İstanbul Kadastro Müdürlüğüne başvurmaları 2613 sayılı kanun gereğince ilân olunur. (14911) İstanbul Kadastro Mödüriüğnnden: 21 SALI I 9 4 34 İ 9 3S 12 00 i i 1 CHABERNOT Trupu 1 6 15 11 59 15.02 17.25 Tg.58 J12 48 6 34 1.31 U 10 Sayın faalkımızdan gördügü büyük alâka ve yer bulamayıp dör.en müşterilerin umumî isteği üzerine'gösterilerme Perşembe aksamına kadar devam edecektir. Her gün suare saat 21 de, fıatlar 1.5 2 lira. Çarşamba günü saat 16 da talebe matinesi tenzüâtli tariie. Peışembe gunu halk maucesi saat 16 da DEKORASYON i J STİL MOBİLYALARIMIZ