Katalog

I I İSVKKE MEKTÜBLARI | Yazan: referandum Haldun Seî 1*1 Orman katliâmmın korkımç neticeleri Bundan bsr kaç sene cnce kesif bir onnanla kaplı bulunan ve müteadtJid korucular tarafından muhafaza edilen Baltacı çiftliği civan bıtgün dümdüz ve prçıplak bir arazi parçası oldu jamum IIIIIHIIIIIIIIIIIK Dünya meseleleri Eııdonezya meselesi nasıl çıktı ve neye varacak? Yazan: Süha Sâklb Taner Zflrlah (aralsk) Ahnsnca büıaiyen Yukand* da behjettifiaı glbi, bugün 1 tile bir poütika oyunu yapasak istedüer. bir «anebi 18 aralık pazar aabdu Zü bürOn dünyada olduğu gibl Isviçr«de de Sosyalistler buna yanaşnü>d^ kesndi taÇok isterdlm, işlerine geldiği za gLtleniyorlar, biz geçükten sonra y e rioh'te fcendon ltsssydi, her hangi bü hayat pahalılığı en fazla hlssedilen K { raftarlanna müstenklf kalmalanıu tevman «bu raemlekette kanunJarı h â niden ortaya çıkıyorlardı. Karşı t e fcvkal&daliğin tankma varmazdı. Var kmtılardandır. Vergüer çok «ğırdır; halk j siye eftL Buna rağmen komünistier mazdı, çünkü ortada her hangt bir fv iki ucu bir araya geünnek için makiııe I reyierin ytiide kırkını toplayabildiler. kira kılacağız» diy« nutuk parlatan pelerde, atlı arabalar gidip geliyor«liD. îstanbula hamftn iki adım du du. Sofnr: Şoför: ialidelik do yoktu. Sade o sabah Zü gibi çehşmak zorundadır v« bu yüzden | Teklifleri reddedi'mekle beraber, hal ları alıp, îstsnbula hamen mesafedski BBUSCI çifüiğine kadar « Kaçakçıların arabaları..» dedi. rich çehriade ve kantomında oldukça de kabehati hükumetir.de bulmasa bile j km da&a ileri bir içtiımî adalete taralŞu kısa saat içinde her şeyi görrr.ühirn meseieler hakkında bir reieran gayrinıemnundur. I(t* Ijçi partiai (ko tar olduğu belirmiş oldu. Komünist götürmek kabil olıun. Orada kanundum yapıLyor, kantan erkeklerinln fl möniat) bu memnuniyetsizlikten istü» lerin bo kftdar çok rey toplamaaını larm nasü ayaklar altına alındığmı, müştük: Kaçakçılar, onların arabaorman kaçakçılarının ne kadar cür' ları, kesilmiş ağaçlar, gece kaldırılkirleri soruluyordu. de etmek gayesile halktan imza toplı kuv^.etlerinde arEinak hatadır. IsviçreDemokrasinin ük defa kavgaao, gü yaratc y«nl bir vergi reformu il«ri rür de efkân uroumiye parti tesirinden u etle icrayi faaliyet ettiklerini göre mak üzere yığıimxş dallar, taze kurültüsüz tatbü edildlStoi gördüğüm içlfi dü. Keforra kısaca 5u fekijde lzah edl zak kalmışür. Mesel* bütün kuvvvtli cekl«r ve rannederim utırab duya tükler. Her jeyi, her şeyi görnıüştük; bir tek şey müstesna: Bu crmadcğrusu şeşydım, hattâ yadırgadyn. Bt lebilir: Aa geiirlilerin verglairü möhim partüerin dastekledikleri beş yÜs bin caklardıı. Oireksiyonunun yanına gtlçlükle nı bekliyen teşkilat mftnsublan! rafta biraz heyecan, referandumdan ev~ miktarda «aıltmak, çok gelirlileria " « franklık masr&f hududunun kaldırıl sığıstıgımız kamyon, Kısıklıyı geri*** vel veya sonra aattnakaşalar çakrossım gislnl de mühlm miktarda arrtırarak mpsı te'Jifi ayru günde reddedidl. de bırakıp, Umraniya asfaltı üzeribir &i gazetenin birbirine girmesini muvazeneyi teıntn etmek. Bugün arhk Bundan senelerce evvel, Baltacı Harb, her memlrkette oldu^j gibi Istekliyordura. Galiba yabencı olduğiMD bütün demokrmsilerde kom'inistlerin viçrede de muvs^enesizlik ysrattL Bir 1 ne çıktığı zaman soförün dill açıldı. çiftliğınin sahibi Halim Paşa bir tebAcıklı bir lisanla «0 güzelim orman rik vesilesile padi§aha gitmiş ve lâf halde tek heyecanlanan bendim. Ne ev blrind dOjmanı v» muhalifl olan sosyavel. ne do sonra sandıkiann eroniyetiy listler d« Zurleh kantotıunda bnna BVUC Insan mühlm sen'etlar yapabüdl ların», elleri baltalı insaisızlardan arasında kendiainden bir niyazda Bir istatisüğe gcr» buFÛn miilî senetin tniş, korcisyonlpnn bl^sraflığıyrruş tar» benıer bir kanun tasangı banrlamışlar nelor ç«ktiğini anlatıyordu. Bundan bulunrauş. Demiş ki: vuzds geksen bcji lıa'an yüzde 00 be daha bir kaç sene evvel ormanlarm ttnda en ufak bir hnaya rastlamadım. ve hnza toplamiktâ idiler. t Efendimiz, ormandaki ağaçşlnin ellndedJr. Her halde partiler ve hilk böyle çeyîere devletleştırilmesi henüz bahiı mev lann altını çalt, çırpı bürüdü. İrade Koznünlstlar bu i|t« tocvaM^tlerden Haldun SEL zuu değilken, Baltacı çiftliği denilen buyurunuz da, bunîarı keselim.» îsviçrede faıla ehemmiyet vermiyor Şaka bir tttrefa., in*an gıpta tderek gö •w»l davraıup aaref payuu kendilerine O vakit, Sultan başını sallamış: <*) HjkMvm Sel, kıymetîi ark&daşmuc, yer, nefis ağaçlarla kaplı, yazın serüyor kl bu memlekette deookraci m ı ayırmak btedlklerhıden alelacele harin ve gölgelikli bir cennet köşeal t Paşa, diye cevab vermiş, böyle taoııvnif gazeted ve tmılittrrir Kenai kiııası o kadar muntazam, şoşmadan iç nrladıklan reiormu 19 anlıkta umuıni imis. Bu ormanı korucular muhafaza bir şey yaparsak, az zamanda ormaSalih Selin oğlud'jr. Wi^rede gajeteefkira an«ttU«r. BUB« yaparken sosliyor va icablan yemefc y«mek gibi ederlermiş. Çiftliğe giden yol, iki sı nm izi bile kalmaz, gel sen bu işten Endonezyayı ve komsnlanm gösterir harit» günlüi, «aatllk yerin* getiril«a bireı yallat halbn vt blr dereceye kadar sos cilüc tehsil ebnektffdir. Bundan böyle ra giniş yaprakiı ağaçlarla güslüy sarfınszar et!> yslist partlslntn d# kendileriri dustek gazetemije muntacamaa twriçr« mekalelâds hâdise olmuç. îkinci Dünyjı Harbinin ba^lamasından başgoetermi? v* bu ayrıbkiar yeni oaxmüş ve bu yoldan geçmek herke» Aradan yıllar geçtikten sonra, simtubları ymzacakbr. O m a ük yaasıaı BüMn tnücadeU gazete futunlarmı v« llyeceklertöl urüd •diyorlardı. Bu müiçin büjoik bir zevk olurmuş. Adam di köylüye çalı çırpı kesmek mü önoc Cava ve Sumatra edalarüe Şark! pifmalara sebeb ohnufto. Bu ayrılıklasık beürrcesinln sebebi, Holagban partÜerln posta TasıtaMle evlere raheretl temin tderek kendi kuvvetle baHasına tam mâııasile bir hayrülhalef cağız: saadesi Devlet Orraan Işletmesi ta Hind adalarımn bir çoğu, Holandanın rrn s k r tf r r da ty f i ' " somürgecilik ziimiyetindea Eömürgeleri id£er. Bu üliıekrde gerçi gönderddkleri brofürleri a^madı. Hattâ rini oldufundan fazla gösterrnek sure olacagı Inancı ve ••vinci ile koyuyoruz. rafından verilmiş. Bunıın tek sebebi « Şimdi o aj&çlar nerede? diye bir tfirlü aynlamamaaı v« mutl&ka «slan daha ziyade gazeteleria İlân »Otunlanayıllanıyordu. Eline baltayı alan, köylünun, artık kesecek ağaç bula roillî hareketler başlam:çtı, fakat Hormda kaldL Muhtelif partiler, ya kendl landa b'jnlara değer vsıraemek^e ve zor payını ele geçirmek arzusile harektl fütursuzca ormana dalıp, ıstedıği ka mamasıdır. gazetelerinde veya burada çıkan günlük tşten anlıyanlann bana sdyledik la bu adalan s6mürme§e devam etmekte etmesi idl. Buna mukabil Endon«zyalıdar dal kesıyor. Gcce olunca de, ara Bcştarajt 1 inc» sahifede kürsuden uıdi ve kendısirsi tebrik eden ilânlar gazetesinde Ükirlerini belirttiler. Japonyanın İkinci Dünya Harbtne lar da hürriyet ve istlklâll«rüı« kavuşlerine göre, kesilen bir ağaç ancak idL balarla teşkilftt gebyor ve gündüzReferandum wbahı .aehrin bir Md ye fllmler çekilmtdl, plAklar doldurulmadı, ijçüeria Doyuniarına sarıinaak »uretile girmesi üzerine durum değişmiş. Jarx3n mak iateğü» hareket •ttikl«ri İçin iki 20 sene sonra eski haline gslebilir. den budanan gövdeyı bir hamlede rindeki sendıklara gidlldİ, gttkunetle hattâ kshramanlarına «şeyhlik» unvanı hislerini ifadelendırmege çalıştı. M e h lar Doğu Asyarjn hemen her tarafı taraf yapılan anlaşmayı tatblka muvaideviriyor, yükleyip götürüyor. Bu Bu 5üzden, ormanlar kesilirken pafreyler abldı. Akşam gazetelerinde illı tevcıh olunup bajlarına taclar kor.du med Yaşar Uresiıü, 42 senedir bu fabrigibi bu ad^ları da işgal etmişler ve 1945 fak olamıyOT ve iki taraf da dıamadan talar yapılır ve beltalık denilen kıeli baltalıiarın ne kadar cüretkâr oloeticeîer, ertesi sab*h da k a t i netice nılmadı. Fakat «mln ohın ki bu jübile, kada »ayacılık yapan Bayan Nazir* t a te teslim oldukları sıraya kadar bu ada birblrinl itham edip duruyordu. duklarını anlatamam. Geçen gün bir sım, ormanın heyeti umumiyesine ler !îân edildi. Artkk demc&rasi bu hepsinden daha canb. ve tnmİTnt bir ha kib eltL O da müesseseye henüz 18 y a larda kshmşlardı. Japonlarm teslim olDurum 1947 temmuzuna kadar k a n zarar vermiyecek şekilde tesbit olumernlek'tte o V*dar yerleçmiş ki amh' v» İçinde gejtl Te onlara surekH ve ve şmda genc bir kızken girmistL Şımdı 60 tanesini çevireyim dedira, baltasile maları üzerine Endonearyalüar, (yani çıklığı muhafaza etmi?, daha »onra Honur. üzerime doğru bir yürüyüş >ürüdü, : yaşında olduğunu söylüyor, belinin b ü zurlan da meydana. gıkryor, Haikın ba falı bir i$ hayaünın gerek maddî, geŞimdi çalı çırpı kesmek müsaade Şarkî Hind adalarımn ahalisi) Cava ve landa, devam eden müzakereleri birdenfmdakilere errniyeti ve nasıl clsa kendl rekse manevî butta hariannı doyaeıya külmesinde ve k a m b u r u n u n çıkmasında ödüm patladı. Gaza bastım, kabahatli Bini alan köylii, on binlerce yeni I Sumatrada bir Endonerj'a Cumhıniyeti bire kesmiş ve mütarekeyi tanmıadığıru saya makiaesinin bir rolü olduğunu a s benmişım gibi kaçtun.» Istediğirdn. yapılacağma inancı o kadar tatttrmıı oldu. sürmüş filizi arabasına yüklüyor ve J krurmuş olduklannı ilân etmişler ve bu ilân ederek kara ve hava kuvvetierinl Sonra, 'acı acı üâve etti: büyük kl politika ile auâkadar biîe olCumhııriyetin hürriyet ve i.stiklâlinl ta faaliyete gecinnisti. Zaien onun fırgat Beykoı Kundura fabrikasınır 42 yıl la kabul eüm>erek: pazara götürüp satıyor. Böylelikle muyor. îstirak nisbetl bazı referandısn» bk sayaem Beyan Nszire Tühineri ve O benim 42 senelik vefakftr bir a r « Tabiî hükumet onun yakasına rutmak isten:ışlerdi. koüadığı va kâfi derecede «ilâhlandıklarda yuzde yedl nisbeönde Ule otenjş. aynı fabrikada tam 53 senedir çekiç kadaş:mdır ,daha bir çck yıllar bu dost yapışu; cezasını da verir. Ama ben, orman, bir daha yerine aslâ gelmiFakat tara bu sırada bir takım ingiİB tan sonra Endonezya Cumhuriyetirü oryecek şek.lde, yani tam mânasıle J beynim parçalanmış «mortoyu çekj kuvvetlerl Cavaya çıkarak burada bu tadan kaldırmak Istedifi besbelll idL Isviçre demokrasisinta en mühlra hu sallayan Mehmed Yaşar usta ve diger luğumuz devam edecektir.!. dlyordu. Bayan Nszireden sonra sırasile, Ah1 tikten sonra», herifi ister hapisha barbarcasma tahrib ediliyor. Holanda, îngüterenin tavassut teklifini susiyeü halkın kendisial bilvasrta idaı» arkadaslKrırn kaçımız tanıyor ve biliyoBunun önüne geçmenin imkânı lunan Japon askerlerini etrrtfiidir. Yinni flri kentondan müte rur. îtte dOnkü Jubile, bütün ömürleri med Askın, Aü Karakaj ve diğer arka | neye tıkmışlar, ıster asmışlar; bana yok mudur? Vardır; fakat fikrimi, | mak istemiş, aynı zamaııda Endonezya reddetmia .Hindistan İle AvuBtralya. hüçekkil bir konfederasyon olan Isviçre nl bir saya makineslnt veya bir tezgâ daşlan kürsüye geldiler ve ikramiyele I ne?» I Cumhuriyetmi tancnadıâını belirtmiş kumetleri de OüvenUk Konseyine | A i k l l ibi Asfaltın solundaki toprak yola sap Amerikalılar gibi, ancak büyük bir ve bu yüzden îngiliz kuv\etlerile Blndo vurarak müdahale etmesini lstemblerdi. de her kanton, konfederal aaayaaayı & ha vakfetmiı bu muteıvazı v« iddlasız rini aldılar. Bu surctle iki yüzdan fazla meblâğ karjılığı satabilirim. Ama ijçiye «kıdernli işçilik ikramiyesi» da tığımızda, şoföriin ne kadar haklı ollâl etraerock şartile idart •• hukukî bm İBsanlar içia tertiblencaifti. GKhenlik Konseyi iki tarafa «ateş kes» göreceksiniz ki bu fikir, hakikaten p.ezyalUar arasında bir takmı mücadîleduğunu anladık. Yol kenarları, hekımdan müetaikildlr. Kantonlaruı asıağıtildı, daha sonra bugünün jerefine ler ^^ıku bulmuştu. Bu mücadelelerin emrini vermi? v t bir Amerİkalı, bir A* * * değer... men baştan aşağı, 2530 santim boyasalara, veya ftrerlerinde yapılacsfc t * vukuu sırasınds Cavedald Japon îtsker vustralyalı ve bir Belçikalıdan mütaDfln bu maksadla «aüsı alünda bln ' zerdeler, plâvlar yendi. Çıplak sahanm ortasında bir tek dilâtlar, butçelerin, vergilerin tasdiki, lerce i»çiyi çabftıran «Beykoz deri ve leri de yeriüçrin tar?.fını rutmuş, niha şekkil arabulma komijyomınu EiıdoFabrikaıun en emektaf işçiai Mehmed yundaki kütiıklerle kaphydı. Ağaç yer vardı ki, ağaçlarla kaplıydı. Hay yeni kamın teklifleri b a n hallerde mu kundura sanayii fabrikası» bir düğün Yaşar Uresinle konuştum. Bakın, 53 namına yalnız, kesilmesi pek güç bir yet iki taraf arasında yapılan bir an!iş nezyaya göndermişti. ret ettik. Hayretimizi gören şoför y v« bayram havası içinde çalkandı dur yıldır bu fabrikada çahşan ve hâlâ da iki kocaman çınar veya meşe kal ızahat verdı. Bıuaya «Dedeler;> de ma r.eticednda çarpışmalar durmuş ve Bunun üzerine 194S ocağında yeni bir hsVkak. b a a hallerde d« halk Japonlar teslim olarak yurdlanna gönzinr'tehğini kay'cetmıyen bu enerjik ih mıştı. Pek kısa bir müddet evvel ke niyormuş. iki tane mezar mütarekB lmzalarımıs ve iki taraf aravarmış; (Volks ini*iati\'e) D« referanduına arze du. Toplantınm yapdacağı genij yem*k derilmişler, Ingilizler de bu adalardan silmi? oldukları için, üzerleri henüz tiyar neler anlatıyor: smda yeni müzakereler başlarorştı. Faköylüler nçarpıhrız» diye korkuycr dllir, szızsk ondan sonra tatbik sahasına salonu saat 12 den itibaren kadm erkek « 53 yıl 3<'.nki bir su gibi akıp gidi sarı olan bu kütükler, insana hakı ve mezar bulunan yerlerdeki ağaç rvTilniLşlar ve Kolandalılar. bu ülkele kat^ müzakereler 1948 yüının hariran doldurulmus konulabüır Ban küçuk kantonlarda hal bütün İBÇİler tarafından rın eski sahibleri sıfatile geri dörcr.ek vertniş... 12 ya§ında ıken fabrikaya çı katen hüzün veriyordu. Sankı bir lar ı kesmiyorlarmış. ayma kadar devam ettiğı halde bir nekm kenü kendinl idaresl Yunan »ehtt bulunuyordu. Blr müddet »onra babrfis^emişierdi. rak oîarak girdira. O tarihte burada j düşman istilâsı görmüş topraklardan tice vermemiş ve Holandahlar tarafındeır.okrr.'d'orini hatarlabyor. Kjmton ka mtidürü Cavid Bilgen. ba7irlanan Şimdi fıkrimi enladınız ya? Zingeyr.orduk. O zavalh, bikes duran Şu var ki İngilizler burada bulunduk dan ke?ilmiş, arabulma komîsjon'unun «rkekleri Landj^wn«ind«n denilen top kürsüye gtldi Te bu törenin müessese böyle binalor yoktu. Levazımntı Umukütükler etrafa öyle bir harabe man j cirliku'udaki mrzarlığı ;öyle dağı ları sırada Holandrlılarm e^kisi gibi bu gayretile tekrar başlamışsa da temmuzmiyeye aid bir kaç baraka vardı. O zaye 15, 25, 35 yıllık sürekll emegi geçen Untılarda mün?.k3i?Bİar yaparak karari tıversek ve muhafaza etmek istediğidiyo iıçiler İçin teıüb edildiğini söyliyerek man çift başma 3 kuruş işçilik alırdım. zarası venyorlardı ki... Ormanlarm | miz ormanlardaki her ağacın altına havalide hüsüm süremiyeceklerini an da Endonezyalüar tarafmdan kesintije Urmı verirler. Kanton »rkeklerl k l d dıli olduğunu söyliyenlere inanmazlamışlar ve iki tarafı udaştırmak için uğratümış ve arabulma komisyormnua cuıtı, ira İsiçrede kadml"na rey ver bu çahfkan v* vefakftr ircnn'.ara hizmet Meçrutiyet ilânı Süraiarında çıraklıktan, gıden I bir ölü görr.çsk... Ölü mü yetmez, ta^assutta tulunmu^lardı. Mesele, Hoieşebbüsleri de boşa gitmişti. âdet deŞil. Anayasada kadınlann ve kıdemltri dereeelerine göre ikrarni işçilife terfi ettim ve bu sayede yevmi dım. Gerçi Baltacı çiftliğıne ı diyeceksiniz? Kdylünün elindeki «•p verm^lcriT1.* mânl bir madde yokss yeler dagılacağuu Te bunun müteakıb yem 6 kuruşa yukseldı. Aradan bu ka ynlun kenanndaki orman artık or j balta bu hızla işlerr.ekte devam et landamn hâkimiyet davasile EndonezyaBu sırada Endonszya Cumhuriyeti yok olmuştu ama, gerıde ka j tikçe. böyle bir tehlikeyi aslâ hatı am hürriyet v> istixlâlini uzlaştırmaktı. da" rey vermemelerini b»7an kanrnlardan yıîlarda da tekrarlanac?ğını bildirdl. dar sene geçti, jimdi seatte 87 kuruş ij tadan TJzun konuşmalardan sonra Holanda içinde kamünistler türejerek bir koo ! l a n b i r kaç ağaç ve o yeni kesilmiş | nnıza getirrneyiniz! dB üstün btr kuvvet haline gelen örf T« İ Mfldürden sonra konusan fabrika işçi çillk aby?rum amma, manın bana ile Endoneıya tarafından tayin olunan münist Cumhuriyetl kurduklarını ilio âdetlerde sramak lâzırndır. leri temsildsi Vasfi Ozalp, Sümerbank eski günleri mumla arıyorum. Hani pa j kütükler gene da acıklı bir lisanla t birer komısar üe bir Ingilız araoısı 1945 etmişlerse de Cumhuriyst hükumeti beü bereketi kaimadı gibi bir j ıztırablarmı ve talihsizliklerini ıfa! * * * 19 ara!ık+a yatıılan ref'Tandvun, üeri Umura Müdürlügünün k»ndi işçiîeri d e d e n senesinin kasım ayında bir anlaşma ha bunlara karşı gayet ciddî bir savaş açSeri kalmıyorlardı. ' Gittik, gezdik, gördük... Ve dönübir dçmokrasids uır.uml efkânn kudre hakkmda tatbikına başladığı bu yerin jey... Düjunün b!r kere, ayda 200 lbra ' zırlamışlarîa da bu anlaşma h«m Honuş ve Holanda hükumea larafmdan zaman üni gösterecek mrJıiyettedir. Bugün se de yardıra «jekHni övdü ve dlğer iktisa •ben aayoıum. Htı damıdim ve oğlum j Şoför, ızahatma devam ediyordu: , yorduk. Asfalta çıktığımız teklif olunan yardımlara da lüzum gorfalet ve kararsııhk içinde bocalayan Av dl devlet tejekküllerüe husus! müesse Niyazi de burada çalışıyorlar. Onlar da ' « Evvelden buradan, karşı sırt \ ağzımız bir karış açık kaldı. Araba landaldar, he:n Sntlonszyalılar tarafın meden komünistlerin kâkünü kırmağa l a r ı dan kcbul olunmadışı için uzla^tırma görmek kabil olmazdı. Ağaçlar ; lara yüklenmiş ağaç gövdeleri fünıpada îrviçrenın batı ro^der'.yetinin selerin de bunu blr örnek olarak ele al ıaşsğı yukan benım aldiEimm iki misli t muvaffak olmuştu. tek sağlam biiMun olarak kala,bilroesinia malannı T« aynı yolda yürümelerinl ı ni kazanıyorlar. Fakat buna ragmen " kadar. sık ve ormanın mesahası • tursuzca naklediliyordu. Or.ların re komısyonu yeniden çalışmaya başlamıç Endonezya Cumhuriyetinin bu mui simlerıni aldığımız zaman, öyle gen;ş*i.» arabacı| ve 1947 yıiımn martında yeni bir arJaşsımııı bu kudrette bulabiliriz. temennl etrl. Bu münasebetle hlzmetleri evdeki kazan kuru fasulye kaynatmakonun yalnız Uzak Doğudakl Halbuki geçtiğimiz yerler ya düm , lar b'^imle alay ettiler: ma hazırlaTnış, iki tarrf da bu arlaş dvaffakıyeti. **• 15, 25, 35 yılı ve daha fszlasıru asanl u j ta devam ediyor. Haunuze şukret"iyoe â U b ü t ü n mavı Jmzalamıştı. j ' hürriyet dünyasındakı iti« Hırsızlann fotografmı çekidüz, ya da çalı çırpı ile kaplı soğuk sırasdle haıırlanan kürsüye Ç ı ı ruz. Başka elimizden ne gelir, öyle dets\içTen!n fidnri Dünya Harbind« d« 1 Bu anlasrava göre eskiden Holan b a r u u >ükseltmeğe yardım etmiş V | yorsunur, değil mi?» dediîer. sahalardı. Yalnız karâ . sırtlar değil, bitarai kalmış oldugunu Wd!a etmek kanldılar. Hk olarak Mehmed Yaşar ğü ml?...» omın müfrlt «olculuğa âlet olmak istetâ Taşdelene kadar her yer apaçık ç ; Hele ürrerinde çalı çırpı, altında daya aid o!an bütün Şarkî Hird adala miyerek Mehmed Yaşar u=taya aldığı ikramiye ıj pek de dnğru değildir. Her n« kadar bil Üresin adında 85 ysîjİRrında bu usta tam bir demokrasi kurmak leise ağaç gövdeleri bulunan bir ara rından müt«şekkil bir •Birleşik Endo| me>dandaydı. Bir iki sene sonra, o ile ne yapacaemı sordum: fiil harbe işürak etaPtnise de bah de jübiled» bulunanlara tanıtıldı. 12 yaba yammızdan geçiyordu. Durdurup, nezya Devlet!eri> kurulacaktı. Endonez hinde olduğunu açıklamıştı. Bakfcal/kasab yolumu gczlüyori kütükler de ortadan kaybclunca, bir mokrasUerins her fersatta pempatisini şında Beykoz kundura rabrikasma çır?k resmini aldığımızda arabacı bir mem ya Cuırhuriyeti unvanmı muhafaza Anlajılan bu durum Hoîandayı hoçizhar etmi?, tepeden tırr.ağa kadar » olsrak giren MehmM Yaşar, 53 yıl lar&r eviad. dedi. Eve gidinceye kadar i zsmanlar burada orman olduğuna edecek v? bu tirleşik derletler m a n r ı nud etmemiş ve bu yüzden geçen ayın inanmıyacaktır. Yalak başma , nun oldu, bir memnun oldu ki tarif lahlı, Hitier ve Muflsoluü'nin muhtemel sürekll bir şekilde bu »ües^seve em»k ! dde bir ,oy>r kal.r» han.m yengeni ' imiz zaman, su içen hâyvsnları i edemem. Sanki kendisine dünyalan rr.esi lçinde yer alacaktı. Bütün Birle başlannda dunıroun yeniden gerginleşhelvası götüreceh h l bir istilâsıru beklemia r e faşist memle vermijti. FabrUra müdörü Cavid Bilein | zs 250 gram tahan ^ik Endonezya Devletleri de Hchrsdaya tifi ve mütarekenin yeniden fiüâl olunı yazın güneşten muhafaza eden bol vermiştik. ğim.» ketlerien ka^an serbest flkirli insanlara bu vefakâr işçisini alnından öptü ve c Çekin, çekin takalım, dedi. bağlı Er.donezya birliğirdn bir parçası duğu anlaşılnu^ü. Arabtılma komisyonu yaprakiı ağaçlara bile, kaçakçı balen emin btr srfcnak varifeMnl görmC? kıdemli iççilik lkrBmiyesi olarp.k verilFerdi ÖNER olacakb. tarafından Birleşnüs Milletier mahfilleHırsızlann sonu gelecek mi?» tasının değdiğini esefle gördük. tur. Fa>at tna mü'.tcctl^r ÎE.içreriTi mi meri lâzmi gelen 475 lirayı kendisine Bu anlaşmanın imzalanması her ta j rine vçrilen malumata gdre HolandahBize ve bizimle beraber bütün katşin en ömür tarafı, bu değildi. Tramvaylann iç kapılan safirpeîreTİ'&inden azaml derecede lsti verdi. Fabrikanm bu en eski ve en eZaman zaman çalıların arasında, el nunlara, nizamlara, devlete, Orman rafça r^.'?n;n']nluîv".a karsılanmış ve bu lar, bu defa kat" bir netic« elde etmek otorıatik olrscak fade etmekte olmalarma rağınen gene mektar işçisi sonsuz bir heyecan ve »elerinde balta bulunan adamların do îşletmesinç ve jar.darmaya guldü, nun üzerine nyjhasamat durdrralmuş için ciddî bir teşebbüste bulunmak n i E.T.T. Idaresl, tramvaylsrın ıç cam kapıde tam huzur i ^ d e yaşamjyor, gi5nÜB vinc Içindeydi. Birjeyler «öylemek isteve Tnütareke ilan olunmuş, fakat ar.l'ş yetinde idiler. Bunun üzerine iki taraf laştığını farkediyorduk. Bunlar. kam arabasmı sürüp gitti. lannı ctonnatik .vapmaya karar vermlj ve bu birinde kendüerini polis refakatinda di, muvaffak olamadı, ynşeran gö^lerle h en;d !çln t<^pbbıhi"r= geçrn!=ür. yonun sesi kendılerine yaklaşmca I Metin TOKER manın tatbikı sırasında veni ayrıliklar | arasında konuşmalar başlaaıışsa da bu tekrar hudud<1« bulmaktan korkuyorkonuşmalar aüratle fikmaza sapmış va lardı. Tire. îsviçre kanunlsrvna n»xaAcayib haber, geçen yüm 13 eylulünLSkin, cizmeden yukan pkması kendi bühassa bir mesela iki taraf arasında ran ancak muvakkat ve gayrtmuayyen sini güiünc bir duruma düşürr.ıese bile herhangi bir anla^maya varmaya fenkâa bir laman için bu misafirperverHkten de bütün dünyaya yajfildı: «Dün, Birleşmi» Mıiletler Cemiyeti temsilcilerinin hakkında bin türlü şüphe uyandınyor. bırakrr.anuştı. Bu mesele şu idi. Endoist'isdfye haklan vardı. toFİandıklan Paris civarındaki Chsillot Halbuki o, yapüğı bu yarma harekeüle nezj'a Oumh'jriyeti ker.di ordu ve müBunlann bir kısnu iş yapamıyacak sarayı yakınuıda kurulmus bir çadırda Andre Breton. Emmanuel Mounier, Al dafaasına sahib ve hâkim ohnak lstiyor, derscede ihtiyar veya hastaydı; bir kısgeceyi geçirmi^ olen Araerikalı Garrjbert Camus, profesor Girard, piskopos Holar.da ise, Endonezya müdafaa mı aa muhtelif i?lerd« çalışnuşlar, îsDavis adında biri yoldan geçen üyelere Pierre, papaz Jîonod gibi aydınlann ve cjsunun icab ertikçe kendi kunr.mviçreyi ikinci bir vatan olarak benim ve hf.lka: i din adamlarının destekle\iciliğini bir j ^ası aitmda bulunmasuu istedikten başsetnişlerdi. Bütün paıüierin muvafaka Ben dünya vatandajıyım.. Sulha ' anda kazanıvermişti. Bu beyanatmdan i : ' : a b u i = a b l * 3 ^ etmej'i kendine hasretile yapüan bir kanun teklifi Ue Züricb dolajT şimdi. ne sa?cı!ar. ne de solcular I dıyordu. Yani Holanda hükumeti her ksntonunda bu vazi^ erte bulunan 3C0 başka türlü erişmemiz imkânı yoktur. isted^kçe, Endonezya Cumhuriyeti bü~ kişiye daimî olarak kantonda y e r l e t Bu fikri benimseyiniî ve yürütünüz! kendisinden memnun. ^ f ^ l"vv«üerüıl onun eline ve. Diye tsğırnusür. Polis, kendisinl umek hakkının veribnesi istendi. 19 araKomünist lideri Pierre Herve; Garry lıkta Zürich'liler inssniyet terihtade muma mahsus açık bir yerde barmmaDa\ns üe «vazı makineii Gandi» diye a ^ ^ „ . , , , . . , , daima takdirie anıla;a'< b i r k a r a r a var ğa çshşması ve ahalinin istirahatini , ,. . , , / « T , , cektt Holandarun bu talebini kabul etbczmBğa kalkısması suçlarüe tevkö etdılar, b u insanlan a r n k r ı n a aldılar. B u tamamile farksız olduğu için Endonezk a u m a ı kab;'lü ile diğer kantonlarda mi ştir. sulhçusu» na benzetlyor. yalılar da bu talebi kabul etmemişler va ds buna benzer kanıuıların yapılraasina Bu telgrafı okur okumaz, hiç şüpheOte taraftan kapitalistler ve muhafa bu yüzden müzakereîer çıkmaza giryo! açıldığı gibi mültecilerin çoğunun siz bir çoğumuz güldü ve tnır'ldarjdı: kârlar, gözlerini açmışlar üzerine yürtt mi?Ö. «sçığ' ırk» mensııbu olduçu da göz Hım.jn dinya vatandaşı.. ne uyorlar: Geçen aralığın onuncu günü Hclanda öniinde tutulacak olursa antisemitisme zak bir hayal.. ne erişilmez bir tasav Söyle bakalım, senln bfltün bu hükumeti, arabulma komisyonuna «arde bir darbe indiriîraiş oldu. vur! masraflarını kim veriyor? tık müzakere yolile herhangi bir netice ReferEndumda bundan bagka daba «1Bazılarunıs da aadı: Ondan sonra gürültülü bir kahkaha eide edileceğini imkâr.sız saydığım» ü madde ms\cuddu. Bunlardan e n t e r s Vah zavalh, kRçmnış!. atıyorlar ve haykınyorlar: bildirmiş ve geçen ayın 16 ncı gümi hasan olan iki tanesir.den daha babs^deFakat meseie o noktada kalmadı. sarmış. mesele halkın ağzma lâhzada oluverecegini tasavvur eden bir rekete müheyya olan Holanda kuvvet Ha.. ha.. Moskova degil mi? Garry Davis, serbest bırakılmca ikinci tür. Paris kabareierindekl şarkıcıların hayald belki! cesım. leri faaliyete geçerek darbelerini indirBizce Gsrry Davis ne odur, ne budur. referan< 1920 senesinde yapılan bir bir nümavij daha yapb. çoğu bu konuda maniler düzmüşlerdir. Dk olarak bir «umumî kâtiblik büromeğe başlamıştı. dum neticesinrie anayasaya gircn bir 19 kasım 1948.. öğle vak*i. Birleşmiş i Alkışlayanlar arasında ıslık çalan, te1 su» tesisi icab ertiği fikrinde.. bu umu Biçare hayald, çimdüik iki cami araEndonezya meselesinin sayrinden de srnda kalır.ış bir namaz kaçkınıdır. Çünmacldoye göre beş yüz bin frangı geçen , Milletler temrilcileri Chaillot sara^nda pinenler de var.. I mî kâtibliein emrınde şubelsr teşkiîâtı kü neşer der.ilen ve sülâlesinin yırtıcı kclayca anlaşüdıfı gibi Holancîa hükuİEşant vesair işler için kantcn hslkının | u r o , , m j toplanü hs'ılnde.. müzakerenin ! yapılacak.. cihamn dört bucağmda Ama, hâdise böj'Ie gsçici bir rüzgâr ha:>"vanlara dayandığı rcuhakkak olan metinin bütün arzu ve dileği sömürgecimuvafakati şart koşuluyordu. 1920 den e n hararetli bir anınd^ din;eyicllere j tesiri yaparak da kayboiup ', «dürya vatandaşı• olmağa hazır kimsegltmiyor. mahlukun tı>neti değiştirilmedikçe yer lik siyaseünden aynlmamak ve Endoberi hayat pahahlığmm arttıgmı. doia tabis edilmis botmçdekî sıralann bi B;rleşmiş Mi>ietler Cemiyeti reisi Mr. ler kayıd ve tesbit edilecek. Bunlann vüründe ebedî ban?ın kuruhnasıra im nezyanm hürriyet ve lstiklâlini en sıkı yısile paranm eski deŞerinl kaybettiğ'. rinde, kırmızı saçlı, uf»k tefek yspılı | E\'att, bisiklet yan;ı yapümağa mahsus aeçeceği temsilcilerden mürekfteb bir kân yoktur. kayıdlarla bağlamaktır. r ni ileri süren sos> aHrtler ve muhala bir adam ayağa kalkıyor ve haykın j kapalı spor alanınd3 15 bin ki;inin hu•dünya parlamentosu» toplanscak. büHolanda bu şekilde hareket etmekle * * * zai.âr olan HberaHer haric dlğer parti yor: tün millî salâhiyetlej; «dünya devleti» ns ; zurunda G?rry Davis'in suallfrıne cevab bütün Güney Doğu Asyayı, hattâ bü^ veri r ler bu maddenin kaldınlmaanı istede^ Tedilecek! Efendiler. s!z burada brşiana çene' y ° Isteklerinden yerine getirilmesi Bu da bir başka garib adam tün Asyayı kendi aleyhine çe'inp.i'îtir. 1 di'cr mÜTnkün olacakiarı seçiyor, seçiyor fayQ"îlanılfayQ"îlanıl Peki ya kızıl perdenin gensi.. yonayorsunuz.. dunya mıtletleri adms mÜTnkün NawYorkun en büyük gündeiik ga Hindistan hükumetinin bu durumu tet^ivıçreli hayatını kazanmak için çok konuşm^k asıl biz dünya VHtandaşlan ması kabU olacak fikirierini ayınyor ve Doğu üe Bs+' arasmdaki ihtiJânn zetelerinden birindeki şu. üâna bakm: kik etmek fizere bütün Asya devlst!?çr.Lş:r Ama hakiknten çok çalışır. Ha nm hakkıdır.. herşeyden evvel bir ci bir aralık dünya vatandaşma o da bir esash noktalan mülî kanaatler veauto«Sükuneti seven bir aile Büyük Ok rir.i toplantrya davate karar vsrmasi. 1 yat mütWş pahalıdır; vergiler çok a | ı r han parlamentosu kurulmasmı istiyo sual soruyor: rite er arasmdaki farklardan doğmak yanustaki küçük adalardan birinin sa Holanda aleyhindeki kalkınnnarun gelip djr. Alnının terile kazandığı paranrn ruz.. Birleşmiş Milletier Cemiyetinic tadır. Bunlar birleştirilince ortada ihti hibi ile müzakereye girişmek istiyor. geçici olmıyacağmı belirtmektedir. Birhük'ömet tarafından kontrolsuz ve key Fakat Grrry daba fazla devam edemi gayelerinize hbrtnet edebileceğinden ve lâf da kalmaz.. leşmiş Milletier Kurulunun da bu duMaksad, orada yerleşmektir.» fî o'.arak harcanmasınq tahammül ede yor. Başkan ve üyelerle diğer hszır bu bekledijimiz sulhu sağ'ayacağmdan eruma bigâne" kaİTnıyacağı şüphe cfStürBcind Dünya Savaşında muhtelif ve orada o da bir meyhaneye girmiş Bu ilânı bizim gibi garib bulan başka mez. tek bir santimine kadar yerinde j lunanlann âni olmakla bcvaber kısa bir min değil misiniz? bombardıman tayyareleri idsre ederek gazeteciler de onu veren Mr. L. R. o e mez. üraşa tutulmustur. harcanm';mı ister. Tabil bu hangi şaçlcınhğım müteakıb sivil polisler yaharbin bir çok farialanna şahid olduk enan'ı arayıp tarayıp bubnuşlar ve E, peki bu çıkmazdan nasıl kurtulUfak tefek saıışın genc, nefsuıe sonHulâsa; Holanda yeniden sömürgecimemlekete mensub olursa olsun. her kasına yapışıp adamcağızı dışan çıkangösterir bir j mak mümkün olabilir? tan sonra dünya sullmnu sa^lamak için kendisinden izahat istemişler. Mistsr 'iğe dönmekle ve blr milletin hürriyet ferdin tabiî hak'3rındandır. Yalnız Is j'orlar. Ama, arkadaşlaıı, onun sövleme i suz itimadı bulunducunu | Federatif bir dünya devleti kur 15 mayıs 1948 de tekbaşına Fransız top onlara şu cevabı vermiş: .<*. istiklâlmt çiğr.emekle hür dünyanın viçrede bu tebiî hakka riayete hüku ği tarnrlarlığı bütün s ö » r i kimlerin ağ tavırla cevab veriyor: raklanna ayak bcsan ve derhai Paris Hayır.. çünkü Birleşmiş Milletier İkinci Dünya Savaşı esnasında bir • ger.el oyuıtu aleyhinde failivete geçirmakla.. mrtler mcrburriur Işte bu sebeblerden zından çıktığı belü olmran bü homurGördünüz ya.. Garry Davis ne bir de teki Arr.erikan sefarsthanesine giderek çok karıpık ve gürültülü hâdiseler oldu.. niştir. Bunun neticesi, Endor)53vaCeruyeiinin bugünkü hali, arkadaşı dolayı bu kanun teklifi en kuvvetli tu şeL'inde t^mamliyorlpr c + rt : txılıs çağırmsğn gitmiş bü adamm iki li. ne de alelâr1> şöhret budalaoı bir pasaporbjnu geri verpn ve o gündenbe Hâl? da bu ciaylann arkası gelnısmek1 hîarm yeai bir istiklâl savaşma gipartiîprin Gr u'!Tio]«r np r^rnıcn b ? l Herhaldp bir nokta gozu:ı ızdetı kaç hırsnı o;al?mak i;in cene çalmasına şsr.+ajcı.. aklı baîmda. mürekkeb ysla ri «Dünya va*andaşı> urıvarunı takınan j t»di.. Onun için Eobinson Kruzoe gibi rişmeleri ve Asya milletlerinden da km tüyük bir ekseriyeti tarafından , maım 5 tır sanıyorum.. Garry Da\is artık benziyor.' Ne yazık'ki arkadaşı karakola mış, hattâ fazlaca nüktedan bir deli .Garry Davis'in kanaatleri ve hareket £ bü adaya çekilip kendimi dinleme mümkün , olan her yMdımı görmeleri reddedüffl. I yalnız değildir.. İ5 gittikçe dal budak I varmadan, bir iki tane parlatmak Için kanh.. yalnız düşündüklerinln hemen lerinden bir kısmı dddiye almabilir.! ğ e pek ihtiyacım var. lolaeokta. Beykoz fabrikasmda giizel bir jiibita J Oluyç% Rsel Ild camî arasında kalmış namaz kaçkım Dünya vatandası Garry Davis Toplayan; Â. Hidayet