Katalog

H. N. ERKSOH KADIN ERKEK HA Y A T I I C İL T Avrupa ve Amerikada bu mevzuda yaymlanmış pek çok değerli ve yeni eeerlerden istifade edilerek hazrrlanan bn eserde bütün konular en etraflı ve en açık bir dille anlatilmıştır. Fiafa 400 Krs. 5 cildlik takımı 12 liradır. İNKILÂP KİTABEVİ 25 inci yıl Sayı: 8788 umhuriyet K U R U C U S U . Y U N Ü S NADI Telgraf ve mektub adresü Cumhuriyet, İstanbul Posta kutasu tstanbul No. 246 Telefenlar. Umumî Saatral Numarase 24298. Yaa İsJerU 24299, Matbaa: 24290 DİM0DÖNÜŞ >ji Dairesi Şefl Henry ÖMEB RIZA DOĞçok notlar ve haslçevrilmistir. Bö kitab, a r a t a a ^ | s # 4 değil, aydın kafaIarm okuyacağı "bireserdir. 2 liradır. Cumartesi 29 Ocak 1949 AHMET HALİT Kitabevi v ^ Evvelce verileceğî bildirilenlerin ve bu yeni Hükumetin, verdiği kararları, perşembeye gemilerin donanmamıza iltihakile Bütçe Komisyonuna bildirmesi bekleniyor muhriblerimizin sayısı 12 ye yükselmiş olacak Devlet daireleri masraflarından yüzde 1,5 tasarruf edilecek, Daha evvel verilen iki aohrib yakında nemlcketimze •öteveccihetı yola çıkacaklar, yeni verilenleri getirecek olan koMutaa, sabay ve •ürettebat ise birkaç güne kadar Amerikaya hareket edecekier Amerika hükumeti bize Bütçeyi miitevazin ha iki muhrib daha verdi getirmek için tedblrler Kinıdir o? ir siyasi topluluğun içinde birleşen insanlar, bazı anaprensiplere bağlı kakalar da, seri halindeki fabrika malları gibi birbirlerine benzemezler. Onun için her partinin sağ, sol, orta kanadlan, müfrit ve mutedil gruplan bulunur. Şu veya bu taraftan olmak bir insanın ancak siyasî kanaatlerile ilgili sayılabileceği için ayıb değildir. Hangi partinin hangi kanadmdan olursa olsun, vatandaş, samimi düşünccJcrile ancak iftihar eder; onlar uğruna savaşmayı vazife bilir. Fakat Cumhuriyet Halk Partisinin müfritleri bu pek tabü hali yadırgayor, onu bir türlü kabul etmek istemiyorlar. Parti içinde sahiden müfrit bir zümre yok mudur? Meclis Grupunun bütün üyeleri istisnasız mutedil midir? Bunu iddia etmek, meselâ yaçayan, hareket eden bir vücudün r bazı ödemeler durdurulacak, benzin zammı on üç milyon gelir ele geçirilecek Ankara, 28 (Telefonla) Hiikumetin yeni bütçeyi mütevazin bir hale getirmek için girişmiş olduğu çaJışmalar, bugünlerde sona erecektir. Devlet dairelen masraflarından ıımumi olarak vüzde 1,5 kadar bir tasarnıfun yapılabileceği söylenmektedir. Diğer taraftan Tekel varidat fazlası olan 13 milyon lira 1949 yılı bütçesine alınacak, benzine yapılması düşünülen 10 kuruş zamla da 13 milyon lira gellr elde edilecektir. Maliye butçesindekı yardım fasılları üzerinde baa tenziller ya ile pılması uygun görülmüştür. Şeker fîatlannın arttınlmasile elde edilecek 60 milyon lira ve durdurulacak diğer bazı ödenelerle hâsıl olacak yekunun bütçeyi mütevazin bir hale getireceği hesablanmaktadır. Hiikumetin, bu husustaki tekliflerini önümüzdeki perşembe günü Bütçe Komisyonuna getireceği anlaşılıyor. Komisyonda yapılacak görüşmelerden sonra yekunlar bağlanıcak ve bütçe mazbatası hazrrlanacaktır. Amerika hükumeti tarafmdan bize verilmesi kararlashrümıs olan Buchanan sııııft mnhriblerden biri Dost Amerika hükumeti, askerî yar merikaya gönderilmış olan Buchanan ve dım plânına dahil olarak bize verdiği Mc Calla muhriblerinden ayndır. gemılere ilâveten iki muhrib daha verAmerika hükumeti, önceden bize 4 meyi kabul etmiştir. Bu iki muhrib. ge muhrib vermeyi kararlaşürdığı halde çenîerde verilmiş ve bir kısım mürette sonradan bu 4 muhribi donatacak kadar batı Cumhuriyet bayramı gunlerinde A Arkast Sa. 3, Su 5 te Dün bir Amerikan Amiralı daha geldi eKaT "DâTresI T&şkariı Visamiral Carney, Amiral Conolly ile birlikte Ankaraya gideceğini söylüyor Macaristandan istanbula gelen gizli müleltişler Bunlar, eski Macar elçisi Gulaşy'yi Macaristana götürmek istediler, fakat muvaffak olamadılar mize kurye adı altında iki müfettı; gelmiştır. Müfetüşler incelemelerıni bıtırmısler ve dün Budapeşteye hareket etmişlerdir. Bu hâdisede dikkati çeken nokta fudur: Macaristanın eski Ankara Büyük Elçisi Andahazi'nin bir para meselesini tahkik için de a\ru şahıslar müfetti; olarak gelmişlerdi. Halbuki o zaman Macaristanda komünizm henüz kurulmamıjti. Bilindiği üzere eski Büyük Hçi Gula$y, komünist değildir. Kendisi Küçük Çiftçi Partisinin sol cenahındanmekten vazgeçmıştir. Müfettişler, Gulaşy'yi tehdid etmışler ve Peftedt bulunan akrabalan ile ailesi mensublanna tazyik yapılacağını bildirmişlerse de eski Büyük Elçı, hukumetile arasınm kâfi derecede açılmış olduğunu ileri sürerek dönmesile neticenin değişmiyeceğıni söylemiştir. Gulaşy, Istanbul vapurunun gelecek seferile Italyaya hareket edecektir. Orada 15 gün kaldıktan sonra Şiliye giderek yerleşecektir. Bundan onceki Ankara Elçisi Andahazi de halen Şilide ikamet etmektedir. Bir müddet önce hükumetimize iltica I dır. Bu müfettişler ise Komünist Partl etmıs bulunan Macar Büyük Elçisi Ge sindendır. Gulaşy ile müfettişlerin teBusjaya verilecek olan denizaltılardan orgy Gulaşy'nüı istifa ve iltica sebeb maslan hiç bir musbet netice venr dar abestir. Gördüklerimize ve okuduklannuza b<ıkııu:>a Halk Partisinin pekalâ müfnt bir zümresi vardır. Meclis Gı^;,unda veya Mecliste üç yddanberi yürütmeye çahşbğk politika ile bu ziimre, azımsanamıya ( cak derecede kuvvetli olduğunu d a ' ispat etraiştir. Liderleri, sözcüleri,! muharrirleri, hınk diyicileri, propagandacılan. velhasıl bütün teşkilâb ile her şevi aşağı yukan tamamdır. Siyasi hayatımızdaki olaylan müfritler yakından takib eder ve bunlara karşı lâzımgelen tepkiji de gostermekten çekinmezler. Falaıı adamı falan mevkie getirmek, falan seçimde falan rolü oynamak suretile kuvvetlerini sık sık meydana vururlar. Italyada Rusyaya karşı Basbakaa, Meclis kürsüsânde . galeyan Harb gemilerinin Rusyaya verilmesi aleyhinde nümayişler yapılıyor Gemilerin devri esnasında vahim hâdiseler çıkmasmdan endişe ediliyor Paris 28 (R ) Italyanın bir çok şehırlermde umversıtelüer, Italyan harb gemilerınin Rusyaya verilmesini protesto mahiyetinde nümayişler tertib eünektedırler. Roma, Napolı ve Taranto öğrencılerinden sonra Palermo şehri talebeleri de bu gemilerin Rusyaja verilmemesuıı istemışlerdır. Bu soa numayişler esnasında hıç bir hâdise çıkmanuştır. Bıldirildiğine göre, Italyan zırhlısı Jules Cesar 2 şubatta Rusyaya hareket Arkast Sa. 4. Sü. 7 de dün D.P. yi Hikmet Bayur davasmda ziyaret etti avukatların müdafaaları Böylece Şemseddin Günaltay, D.P. Genel Merkezine Uk ayak b&san Başbakan oldu Ankara 28 (Telefonla) Şemseddin Gunaltaym Başbakanlığa tayininden sonra Demokrat Parti Genel Baskam Celâl Bayar, Başbakanbğa giderek ken« disini ziyaret etmişti. Şemseddin GünaW tay, bugün saat 12,30 da D. P. Genel ' Merkezine gelerek Celâl Bayann riyaretini iade etmiştir. Başbakan, Parti genel merkezinde saat 13 e kadar kalmıstır. Çoç partili hayata geçişimizden v^ D. P. nin kuruluşundanberi genel mer« kez binasına ilk defa ayak basan Başbakan, Şemseddin Günaltay olmuftur. Birinci kabinesi zarnanında W»«3n 5a« ka, Celâl Bayarı, bir defa eviade ziyaret etmiştir. Başbakan Fakat illâ ve lâkin sakın bir nıüfrite müfrit demeyiniz. Sizi yalancı çıkarmak için derhal hüpuma kalkarlar. Hürriyet \e demokraM uğruna canını feda edercesine uğraşan i bir vatandaşa nasıl müfrit denirmiş? | Yeryüzünde bundan büyük bir hak j VisAmiral Carney, dün Yeşilkriyde uçaktan iudikten sonra sızük olur mu inuş? Ya özüx diledeniz müfrezesini teftiş ediyor yerek sözünüzü geri aür, yahud da bir nankör, bir bulanık su avcısı, bit Amerıka Birleşik Devlet'eri Askerî vetlerme mensub bir uçakla şehrimize iMraeı yerine konursunuz. Müfrit Harekât Dairesi baskanı VısAmiral D gelmıştir. Amiral Carney'e yuksek rutler hücumlarında bile ifrata kaçmak Csuney, iki gündenberi şehrimizde bu beli yedi deniz ve bir kara subayı retan kendilerini alamazlar. Arasıra lunan doğu Atlantık ve Akdeniz bır fakat efnektedir. likleri başkomutanı Amiral Richard L. Birleşik Devletler askeri hareket daiçlerinde paniğe uğrayanlar, yahud Conolly ve îdaresindeki filoya iltıhak iresi başkanını Yeşılköyde. Istanbul Deda bir vicdan krizine turularak yap etmek üzere, dün Amerika deniz kuv Arkast Sa. 4. Sii. 6 da bğından pişmanhk duyanlar da olur. Mahrem veya umumî itiraflar dinleriz. Arka arkaya isimler sıralanır, çecereler ortaya dökülür. Fakat gene de kimseye bu sıfah açıkça kondoramazsuuz. Çok şükür yurdumuz bir hürriyet diyandır: Burada müfrite müfrit denemez. Şu garib halin izahı basittir: Bizdeki müfritlerin belli bir siyasî düşünee ve inanclan yoktur. Hiçbir içthnai mezhebe de bağb değillerdir. 8 u milletin haynna olarak savunabilecekleri herhangi bir prensipten mahrumdurlar. Yoksa g^zli bir cemiyet gibi kendilerini inkâr etmelerinde, tckmi! faaliyetlerini elaltından yihiitmeye çalışmalannda bir Patrik Athenagoras, taç gi>me torenı NADİR NADİ dolayısile Amerıkan Cumhur Ba|kanı Arkast Sa. 3. Su. 4 te Truman'dan şu telgrafı almıştır: «Veda mesajınızla ifade olunan hararetli hissıyata butün kalbimle teşekkür eder, kemaiı samimiyetle mukabele eylerim. Sizi tanımak ve derin tecrubenizin, eseri olan ruhanî nasihat. lerinizi telâkki etmek buyük bir istifade idi. Ifasma davet olunduğunuz genış mesuliyeti deruhte ettiğiniz bu sırada, sizi takvrve \e taziz etmesi için Allaha dua ederim. Harry S. Truman» Berlinin Rus işgal bölgesinden Patrilj bugını Arnavudkinde bir kaçarak İngilizlere iltica eden âyinde hazır bulunacak Sovyet Yarbayı Athenagoras, taç giydikten sonra ilk defa olarak bugün Patrıkhaneden dışarı çıkacak ve Arnavudkpyüne gidecektir. Athenagoras, Arnavudköy Metropolidini ziyaret ettikten sonra, dinî bir merasünde hazır bulunacaktır. Patnğin Ankaraya gidiş tarihi henuz tespit edılTürkiyede neşir hakkı yalnız memişür «CUMHURİYET» e aid olan bu Athenagoras'la beraber gelen makalelere yann başlayoruz. Amerikalılar şphrinıizden ;a>rJdllar Patrik Athenagoras'la beraber jehri Bajkaıı Truman ve Patrik Athenagoras Bir midafi matbaa! kanmana, okuyanların da cezalandırılması hakkmda bir madde ilâve edilsin de tamam olsun» dedi Ankara, 28 (Telefonla) Hikmet Bayurla arkadaşlarının bugünkü duruşmalarında sanık müdafileri, savunmalarma devam ettiler. Reşad, Cemal Emek, savcmın, kendini müdafaadan başka bir şey yapmadığını, üstelik de kendilerine, «adaleti siyasete âlet ediyorlar» dediğini kaydederek: « Bereket versin, bir çok cumhuriyet savcüarı, saym iddia makamı gibi düşünmüyorlar.» dedi. Ceza tehdidi ile ağızlar kilidlense ve kalemler kınlsa bile milletin hürriyetini almakta gecikmiyeceğini kaydetti ve müekkilleri suçsuz olduğundan beraetlerini istedi. Bundan sonra Nihad Akpınar, tamamen zayıf ve çürük bulduğu iddianamenin, siyasetin taaffün etmiş havasını taşıdığını ve esasen bir kaç el tarafmdan yazıldığını ileri sürerek: « Emanet ata binen, tez iner.» dedi, savcımn siyaset yapmak istediğini, bu suretle de kendi kazdığı kuyuya düştüğünü ifade etti, iddianamenin bir suretini istediği halde cyok» cevabı aldığını, halbuki ertesi gün aynen Ulus gazetesinde yayınlandığmı beyandan sonra: « Müekkillerimiz, yazılarını Aliye veya Veliye hakaret olsun diye Arkast Sa. 4, Su. 6 da 4 TrumanMan Athenagoras'a bir tcbrik telgratı geldi mize gehniş bulunan Başkan Truman'ın yaveri Albay Charlie J. Tara ve Fox Filim Şirketinin Umum Müdürü M. S. Skuras, dün uçakla şehrimizden Atinaya hareket etmişlerdir. Ozel uçak, Atinadan, Amerikanın Yunanistan elçisini de alarak NewYorka gidecektir. Hareketinden önce kendisile konuşan bir arkadaşımıza Albay Charlie demijtir ki: c Şehrinizde kaldığun müddet zarfında bana gösterilmij olan alâkadan dolayı çok mütehassisim. Başkan Truman'a Amerikalıların Türkiyede ne kadar çok sevildiğini, yakinen gördüğümü söylemek fırsatını kazandığımdan dolayı da ayrıca bahtiyarım. Amerikaya çok büyük bir hatıra götürüyorum. Bunun adı. «samimi, içten gelen dostluk» tur. Bu hatırayı Başkan Truman'a bizzat vereceğim.», , Trunfen'ın İnönüye mesajı ' Ankara 28 (Telefonla) Dun torenle tahta çıkan Patrik Athenagoras'ın Ankaraya gelişinde Cumlıur Başkanına su*" Arkan Sa, 3t Sü, S te » Dr. Lutfi Kırdar dün Avrupadan döndü Vali, iyileştiğini ve birkaç güne kadar vazifesine başlıyacağını söyledi Başkanın dün Amerikaya dönen yaveri, «Truman'a Türkiyeden pek. kıymetli bir hâtıra götürüyorum. Bu hâtıranın adı samımı ve içten gelen dostluktur» dedi STALIN aid bütçe kabul edildi Çok çocuklu hâkimlere verilecek ikramiye hakkmdaki kanunun kaldırılmasma dair teklifin müzakeresi başka bir güne brrakıldı Şubat ayına Ne yapmak istiyor? Grigoriy A, Tokayey'in miihim ifşaafı Ankara, 28 (Telefonla) Meclis, bugün, Ferıdun Fıkri Düşünselin baş kanhğında toplanmış ve kürsüye gelen Maliye Bakanı Ismail Rüştü Aksal, 949 yılı şubat ayına aid geçici bütçe tasarısının müstacelıyetine binaen bugunkü gündeme alınmasmı istemiştır. "Çu teklîf kabul edılmiştır. Bundan sofea soz aian, Sağlık ve Sosyal Yardrm Komısyonu başkanı Gazıanteb milletvekili Muzaffer, geçici komisyonda görüşülmekte olan Lutfi Kırdar Vesilkov hava meydamnda karşıla< ı :ı!arı arr. ı:ıda Bir müddettenberi Londrada buluVali ve Belediye Reisı Lutfi Kır»j nan ve orada muvaffakıyetli bir a dar, Yeşillföy hava meydamnda baş* meliyat geçiren Vali ve Belediye ta Vali ve Belediye Reis vekilı Ha« Reisı Dr. Lutfi Kırdar, eşile birlikte luk Nıhad Pepeyi olnıak üzere Ordün saat 15 de uçakla şehrimize dön general Asım Tınaztepe, iOrgeneral