Katalog

CUMRUKÎYE1 13 Ocak 194İ> BUGÜNKÜ IÇ YU.Z.U Nasıl tevkif edildim? Bulgaristanda halkm muhtelif kategorilere ayrıldığım yazmıştım. Tevkifat da bu katagorilere uyan eşkâl dahilinde yapılır Yazan: Slefan Minçef Sarbakof S e h i r = Dil davasında kat'î karara doğru haberleri Tasfiyecilerin türkçeye Almanyadan •lilHlilliiiüliüülllCHlllllillllUlilüüiiüiüiüiiiiüiiiiiiiliiliiiii! İHEM NALINA M1HINA JTTTTTi 171TTrîTTTTfT;;.':. ı7TTT77!7l7M771. <; .'liillllIMIIIIIIIIiil/IIÎÜIIÜİK 1 Komursuzlukten trenler azalırken... iinkü gazetelerden birinde okuduğuma göre, Devlct Demiryolan Idaresi, kbmürsüzluk yüzünden ban tren seferlerini tatil etmek zorunda kalmışür. Gazete, kaldınlan ekspres seferlerinin hangileri olduğunu birer birer yazdıktan sonra, bunlardan başka ban marîandiz katerlarmın da ya esaslı surette tahdidine, yahud da tamamile kaldırdmasına doğru gidildiğini Uâve ediyor. Devlet Demirjollan Idaresi, nakliyat müesseselerine tebligatta bulunarak kbmürsüzlük jüzünden vagon taleblerinin karşdananııyacağını, eş>a nakliyatmın ancak hasü olacak imkân nisbetinde yapılabileceğini bildirmiş. Bu yüzden antrepolar, dcpolar ağızlanna kadar doludur ve Anadolu\a mal sevkedilememektedir. Lokomotiflerde linjit yakmak kabü olamamakta. hattâ yeni alman lokomotiflerde bile ancak sbmikok yakdabilmekte imiş Şoyle bir halk tabiri vardu:: Iki yakamız bir araya gelmiyor. Bir zamanlar az çok komur vardı: fakat kâfı miktarda lokomotif yoktu; vagon yoktu. Her turlu eş>a \e mal nakliyatı büyük sektelere uğrujor; >olcn trenleri ise. Istanbuhın 194243 teki tramvaj larına, bugunkü ot'ibuslerine rahmet okutacak kadar, tıklım tıklun doluyor; yolcular. \agonlara pencerelcrden inip bini>orlardı. >Jiha>et sağdan soldan bir miktar lokomotif ve %agon tedarik edildi: bazı >ük vasonları artık bunlara 4 uncu sınıf demeli yolcu va?onu halıııe getirilmek yoluna gidildi. Yolcu trcnlerinin ve marşandiz katarlannın seferleri biraz artınldı. Fakat felek (arkadaşım Burhan Felek değil, hani her be ceriksizlikten ve fena giden işten mcsul tuttuğumuz mevhum kuvvet olan fcleU) gene bize j â r ohnadı. Başımıza bir komur buhranı çıkardı ve demiryollarımızda naklijat işleıini sekteye uğrattı. Haydi komur buhranının kabahatini üstümıızden atıp bir samur kürk gibi felcğin sırtuıa gi.Ndirelim. Ya. su Amerikava ısmavlanan ve kömür yerine linyit yakacak olan yeni lokomotiflerm linyit jakamajışlarına ne dijelim? Gazetenin somikoktaıı bahsettiğine bakıhrsa. bunların ocaklarmda komür dahi jakda'nadığına hukmetmek lâzım gelijor. Çunku sömıkok. halka kilo ile dağıtılan kı\metli \e nadir bir jakıt olduğuna gore, >eni lokomotifler körnür >akabilseydiler. onlara somikok yerine verilirdi. Linyit >akmak üzere Amerikaya ısnıarlanan 80 küsur yeni makinenin r.asıl ohıp da bu eins \akitla iş'elilrmcfllkle Bundan evvelki lerinden Hony «Asson ıki yazı ile maya cemiyeti kraliye dalj amn sağ yüzusi gazetesı> nde neş nu gorduk: Türkçerettıği Türk diline Ithalât Bürosuna yarım gün nın asırlar boyu e I aid etüdünde («Cuın hurıyet, 19 hazi içinde 700 tüccar müracaat mek çekerek ; i ran 1948 . Ahmed Halil, «Bir Ingiliz âlibancı dıllerden aiıp kendine malettik almağa \aixmak duın ıstıklâl 13 minüı türkçemıze dair düşünceleri») etti lerıne karşı «fesahatçiler birteviye riayetsi7İık değıl de nedır? ikinci • gslat, gaJat» di\ e savaşmaları. O ka reket, yani dilin istemedıği uydurma \ e aynı kelimeyi ele alarak diyor kı: Bulgaristanda sıyasi maksadiarla ya dan çalıruyordu. Karıma. İstanbul Tıcaret ve Sanayi Odasınn ciar cmekerine rağmen fesahatçiler dıl yapmacık kelimeleri ona zorla kabııl I ('school» kelimesinin ingilızce oluşu pılan tevkıiat, umumıyetle sabaha kar Kalk da kapıyı aç, dedim. Herifle$ı, gun dogmadan cereyan eder. Bu, ri dışarıda bekletmenın manası yok. İthalât Burosu, Almanyadan ıthalât ya deki bir tane yanlışı devıremedikleri ettırmeğe kalkmak: Iyi amma dilin ta kadar turkçe olan «mekteb> in okul» yazın sabahın dordunde, kışın ıse saat Birşey sakladığımızı sanacaklar.. bu bi pacak olan tacirlerin formülerlerini ka halde dıl onların butun doğrulannı sarruf ettığını tanımamak ne ıse etme olmasında mana nedır?) dığinı zorla tasarruf ettirmeğe kalkmak Iki nevi kelimevi aMrama\ış: 56 sularında yapılır. zim için daha fena olur. Sen onları ho bule başlamıştır. İthalâtçılar, Alman j cre serdi. j da aynı kapıya çıkar. «Fesahatçiler» le piyasasından çok ümidvar olmadıklan I >Sağ» la soU un birleşmesi: Yabancı kelimelerin hepsi bır değıl, Dk yazılarımdan birinde, Bulgaris le al, ben de giyinir gelirım. tanda halkın çejidli kategorilere ayrılItaatli bir ev kadını olan karım ka halde bu piyasaya şimdiden yerieşmek j Madalyanın bte yüzü, yani sol tarafı «tasfıyecüer» düin istıklâlini tanımamak kelime var, kelimecik var. Iplikle dışımıza bağlı olanlar ve sinirde enerji, dadjğını yazmıştım. Tevkifat da, aşağı pıyı açmca, karşısına, ellerı ceketleri üzere teşebbüse geçmişlerdır. Nitekım ' Bızım Dıl Kuıumunun 1935 teki «Ceb bahsinde de bırleşmiş oluj'orlar. marda kan gıbi bun\emıze \erleşenler yukan bu kategorıler çerçevesı içınde nin cebinde üç kışı dıkilir. Sert ve kes dun öğleye kadar 700 e yakın tacir Al Kılavuzu> muk?ddemcsınde şoyle bır Atılamıyacaklara misaller: ve bu kategorilere göre yapılır. Şayed kin bakışlı, tunc renkli bu uç adam, bu manyadan ithalât için İthalât Bürosuna karar vardır: «Dılimizde kılllanıla kulDilin kendine malettiğı için atılanv, bır olur mu? Dil Kurumu çok kere bu tevkif edilmesı kararlaşürılan künse temmuz sıcağmda ellerini, üşüdüğü için, başvurmuslardır. Bu muracaatlerın da lanıla arRbca ve farsça anlammdan ay yacak olanlerla, dilin kendine maleünek 1 ikı cıns kelimeyi ayıramıyor. «Tesamuh» eski bir bakan, mılletvekilı, başpapaz, ceblerine sokmamışlardır. Ceblerinde ha da artacağı anlaşılmaktadır. Dün, rılaıak turlu duşunccler anlaltığından ıstemedığı için tutunamıyacak olanıar. yerıne «hoş gorme», hoş gorduk gitti. edıb, muharrır, gazete mudürü, dıplo tuttuklan şeyler, tabancalandır. Küçu Ithlât Bürosunda kalabalık bir tüccar bunlar ioın tek karşılık bulunamıyan Once bırincıleri gorclim Bunlar dılın «Inkijaf> yerine •gelişme» pekâlâ. Mumat gıbi munevver bir kimse ise, milis cuk bir muhalefet karşısında ateş ede grupu müracaat numarası almak içm jerlerde her anlama başka bir karşılık bun} esınde uzvleşmış olanlardır. Bız savat yerine «eşıtlık», salâhiyettar yekoymak gerekmiftir.. Bu, bizun ctasfi knrduğumuz o he>betli imparatorlukta une «yetkılı>, «pışdar yerine «öncu adını taşıyan kızıl Bulgar polis bunlara cekleri şuphesizdir. bira beklemiştır. \ecılsr> ın «fcsphatnler» le birleştığini şarktan ve gaıbdan valnız ulkeler değıl, Saymaga lüzum yok, hepsı guzel. Hatbajka turlu muamele eder. Böyle taKarım onları hole alıp yer gosteıınee. İthalât formalitelerinin ilândan başka bir şey değıl. Madalyanın mnmıj kimseleri, Sofya milis mudürlü Zeyefı hafifletilnıesi kelimeler de fethettik. Bu serınin ılk tâ kelımeleıın kı\metleıını nereje kasağ \ üzünde bulunanlar türkçenın ğünün umum müdürü yahudi Zeyef Sızin mobilyeleriniz, kanapelerinız yazısında Fransız muste^rıklerinden dıl dar tartmak lâzım geldiği hakkında İthalât formalitelerinin hafifletılmesim «arabca ve farsça anlammdan ayrılarak tevkif eder. Görünüşte çok kibar, cen bizi alâkadar etmez! Biz kocanızı istıâlımı Bısnchı nın «Turk ırkı gıhi cıhan kuçuk bır fıkır vermek için şunu da hedef tutmak üzere İstanbul Ticaret ve turlü düşunceler anlatan» kelimelerine tolmen bu: adam olan bu Zeyef, haki yoruz, kendisi nerede1" dive sorar soyliyeyım. «Mekteb» le beraber «muSanayi Odası, Tıcaret Bakanlığına bazı galat damgasını vurup onlan nasıl ta gır olan Turk dılinin Arab ve Acem katte kana susarruş bir canavardan, deallim. de gitti. Fakat ıkişının acısı bir Karımkamuslarından vaptığı fetıh» ten bahteklıfle de bulunmu^tur Bu arada it nımadılarsa madalyanın sol yüzundekijjenere bır sadıstten başka bir şey dedegıl Neden? «Mekteb» bır defa seman Şımdi gelecek, gıyını\or. cevabını setmıştık. Cografyadakı fetıhlerımız clğildir. Kurbanım tevkif etmek ıçm, venr ve beni çağırmak ıçın vatak od= halât yın Tıcaret Odasma verılen vı ler de ışte o kararla aynı k?naate işti den gitti, dıldekılere de mi kıyacağız? tik değışmeye uğıayarak turkçeleşmişti, ze i'inn Gamrükler İdaresıne devredil rak etmış oluyorlar. Bu sağla sol birarabcacia o «buro» manasına kullamlır. fcizzat kendisi luke otomobilıle o şahsin mıza doğru vürur me<i tek'if edılmış, Ticaret Bakanlığı leşmesinin madde halinde misallerını Bız gafletle kıymak istesek bile, en Sonra o bütün mazrmızde yaşıyordu, evine gider. Yanında da bir kaç sıvıl Zeyef, kaba bır hareketle karımı oyaşlı çınarlardan daha uzun omurlu oda Gummk ve Tekel Bakanlığı nezdin verehm: hepsüıden ku\vetlısi o iki evli koye polıs bulundurur. muzlarmdan yaka'ayıp: lan o kelımeler oyle derin kökler salari° te=eb Dİıse gecmiştir Gümruk Ba«muallım» Eğer tevkif edilecek şahıs yuksek bır Turkçe «semantık» ve tfonetik> denen rak byle sağlam yeıleşmişlerdir ki on kadar yayılmıştı. Halbuki Sız burada kalın. bız gıder onu çakimse değılse, onu herhangi bir polıs ğırırız, dıye bağınr ve bir baş hareke '•ianlığırun alacağı kararın buşün.crde mana ve ses değiştirme çarklarını kul ların meselâ cşya isimlerile beraber ge öyle değıl, turkçe onun yerine daıma komiseri tevkif eder. Bu komısenn bın tile, polıs ajanlarının ıçerıye gırmele al?kadar makamlara bildirılmesi beklen lanarak işlettığı «temsil cıhazı» saye lenlerini atabılmek için evvelâ evimizi «hoca» yı kullandı. «Oğretmen» in >adiğı otomobil o kadar luks değıldır. sinde meselâ farsçanın cpertevsuz» u ve odalanmızı tamtakır hale getirmek dırganmayışı bundandır. Evet iplık kerini emreder Başta Ze\ef olmak uzere, mcktedır Şayed tevkif edilecek kımseler muha uçü birden yatak od?ma gırdiler Arkanu «perdahsız> japmıştı değil mi? Dıl icab eder: Cam. perde, reEİm, çerçeve, lımeler zaten gidecek. Fakat sınır haHf partinin ikinci veya üçüncu derece larmdan karım da gırdı Korkudan yüfabrikasında o hale gelen kelimeyi Dıl mum, şamdan, kâğıd. saat. yelkovan, lınde bünyemıze işleyenlcr. Biz olan den idarecileri, yahud da burjuva sını zü kireç gibi olan karım gardroba daKurumunun çıkırığı «büyütçe» şekline ldbrit. hokka. çuha, cember . Bır de kelimelerin gidişıne karşı derın sızımız fından alelâde bir yurddaş ise bunlan yanarak ne olacağını beklemeğe başlakor. Halbuki perdahsız yalnız büyüten garbdan gclenler: Pi.vano. porselen. sinirlenmizin kelimesinden ıleri gelialelâde bir polis şefi veyahud bir polis dı. değıl guneşe tutunca yakandır da. Dıl lâmba, tablo, tabla, telgraf, telefon, fo yor. neferi tevkif eder. Bu çeşid mevkuflar fabrikasında >calque> denen çarkla tograf llmin çİTdiği hudud: Zeyef ve diğer ajanlar, hiç bir şey Dılimıze manevî mefhumlarla bir jip otomobilile sevkedilir. Bunlann, söylemeden, yakalarnın arkasındaki O. «perendebaz» denmış değil mi? Çıkırık yerleşen pek çok kelimeleri ise kafaGaıbın «lısanıyat ümi« dillerin millisokaklardan gelip geçenler tarafından F. W. M.> harflerini bana gdsterdüer. A. ın \ırmı \cdı^ nde geleıek, şubatın 'k' ta o «taklaban» olur. Bari «perendeci» larımızın içile ruhlanmızın derinliğinde leşme hakkını tereddüdsuz olarak kabul görülmemesi için jip otomobilinin her Bu harfler «Vatan cephesi halk milisi» *;*~ıe fcacar lımanımızda kalacak olan Anıe dı>eydiler. Dilin terasil fabrikası «şe korkunc bosluklar bırakmadan atama eder. Bunda şek şüphe yoktur. Demin tarau kapatılır. manasma gelen «Oteçestven Front Wa ıman fı'osunun karsılanma lorenı ıcın geıe mfdan» ı fonetık bir değışmevle «şam yız: Akıl. fikir. kalb. ruh. ahlâk, vıc ısmı geçen Ingılız musıcşrıki Hony de Tevkif edilecek şahıslar, rauhalefete rodna Militsiya» kelimelerinin baş kpn hazkrlıklar ^apılmaktadır. Altı parca dan> dive türkçeleştirdiği halde çıkınk dan, zekâ, ırz, namus, aşk, can Falih a > n e n 5°yle diyor: .Me%cud turkçe dptn murekkeb olan fılo. Marmara açıklamensub alelâde kimselerse, o zaman bu harfleri idı. onu tanımayıp «çırakman> diye bir şey Rıfk. Atay üç. dört ay önce («Cumhu! kokleıden kelımeler yapmak; buna ıtırında ı s^^'arımızdan murekkeb bır fılo işi alelâde pohsler yapar. Aşağı kategoBu suretle onlar huvivetlcrini ispat îarpfından ü'ıkbat edilecek ve An ral Ko uydurdu. Fabrikada «dellâl «tellâl» olri\et. 27 eylul 1948 .Ikız dılden tek di raz edılemez. Butun diller bu usulu tatriye mensub olan bu mevkuflar, yaya etmış oldular. Ben de başımı eğmek nellı de, bi/zrt Denız Fıiosu Komutanı muştur, cıkınkta .çağırman» oldu. halbik etmışlerdır ve etmektedırler.» Peki le») ne kadar kat'î ve doğru soyledi: tarafırdan buki tellâl >alnız cağıran olarak Emniyet müdürlüğüne getirüir. suretile kim olduklarıru anladığımı an Orami'al ^Tchaned All Olgen değil ilân «Tuıkceleşmenin önune nasıl geçemez ondan sonra? «Fakat gayritabiıliklere kartılanaoaktıATDiral. Istanbula rama«a edendir. Arabcada Yani onlar için herhangi bir otomobil latmak istedim. «mparif» diye bir sek kelimelerde ırkçı da olamayız.» bu noktada raslanıyor» dıye Dıl K u r u Istırın e'tcsı g\ınu Ankaraja hareket ecegdnderilmez!. kelıme yok. Onu •marifet» in cem'i dıye Zeyef bana: m u n u n hatalarını sayıp döker. Dillerin cekur Ba\rak kelimeler: Bir aralık benim de tevkif edilmem bb uydurmuşuz. Hem de cemi olarak Gospodin gazeteci, dedi. bir yankendılerıni bulma hakkını kabul eden İstsnbul İmaın Hatib Kursu Delalet ettıklcıı eşya ile evunızuı h a 1 karaılaştmlmış. Anlaşılan resmî polis lışlığın düzeltilmesi için bizimle berauvdurulduiju halde mufred gibi kul«lbaniyat ılmı» o hakkın h u d u d u n u da 15 ocakta açıhjor makamlarımn gafletine gelmiş olacak ber Polis müdurlüğune geleceksiniz! lanmak yüzundcn ikinci bir galat dsha rımıne gııcıı \e gctııdıklcrı mefîıum 1j gosteııyor Z,ten hangı hak hududsuz j riııi bir turlu nariz aklım slmı>or. B u ?IılU E2U1P1 Bakanhgınm. açılaca^ ^lan laıla kafamızın içinde, ruhumuzun d e j ki, beni de bnınci kategoriye, o «bahtıKasim Giılektcn s o Böyle ufak tefek yanlışlann duzel Iın = m Kat b kurslarının mufreaat prog!a:n vaptığımız icın cıkırık Kı noktayı da dur? Hakka hudud koj mamak hakkı mı dosttım sa\m yar1» mevkuflar sınıfına ithal ermişler. tılmesinin (') aylarca surdüğunu bU larilç. ders dağıtma cetvellerım İstanbul tsshih ederek ona liılimler» dedi Sok rırılısınce, kaİLnmızin darabanıiıda yer h a k s u h ğ a goturmclı olur. Nedn bu b u ( racaktım anıa o da makam deei'tirdL Bovlehklc. Zeyefin elile tevkif edıl diğim için: Mıllı Egıtını Aî .cı rlucune gonderdıgır.ı ; <A7 meyince kanun yolıle «eğitım» i soktur alan kelımaleıden başka bır de t a n h . Mıchel Breel . Yuksek Deııizcilık Okıılunun, Ulastır, , . . ,. u ı ı ı dua? Buyuk lısanıvatçı dım ve luks araba içinde göturüldum. Yanıma çamaşır falan alayım mı? miîtK Bunun uzerıne hareivete geçeu Mıl 1 duler 1924 te çıkan .E=aı de Semantinue» te , ma Bakanlığırdan a.vrılıp Milli Eğitim bo> unca bır kultur ışıgı halınde akıp I " Eğıtım Mudurluğu. Imam Hatib Kursu ıçın Tevkif edildiğim gün, sıcak bir tem diye sordum. (S. 271) dillerin taf^ijecıl.kteki h u d u ' Bakanlığına bağlanmasmdan ne gibi llmin ^csi: Etveme~re nijtoıd bır bına bulmuştuı geicn kelimeler var. Ea>rc»k bir bcz demuz sabahı idi. Takriben saat 4 ü 10 ged a | f3jda!?.r mi.lahaza edıHiği hakkuırlaki Şimdılik lüzumu yok, dedi. Icab Halbuki bö; : e bir vaziyet karşıainda ğıl; bütün milletı birlcştıren bir sembol | dunu edebî mazi ile olan alâk,?; Mılli Egıtım Muduru Murad Uraz, dun bu çe, otorduğumuz dairenin zili şiddetle ederse madamınız getirir!. vandığı zaman dcıhal durdurarak o sualime cevab \ermediği gibi, j e n i lohususta kerdısıle cruşen bır arkadaşıntı/a medcnıj et âlemındeki «lisaniyat ilmı» oldugu ifir nasıl muknddcsse oyle kcc çalmpğa başlsdı. Karım benden önce aha ılen attırmaz, kcmotiflcrin sipari^ şaıtı lıili>fına ncdcn hiç de bu fıkııde değıldır O bizinı fe lımeleıde de bır ba; ıak heybetı buluOna bir şey daha soracaküm Fakat şanları 5o^lc^rı tır • Derjlere bu ayın 13 ınde başlajacagız sehatçılere dc tasfiyecilere de ysilıs liir uyanmış. Acaba bu saatte kim olabilir Zeyef sözümü kesti. Beni bir kenara maziden kopulur, o linjit j p k a m a d ı k l a n >o!iındaki sor^u0 nur Sekız Mİ oncekı s e n vazıla'dan 1941 dıye duşunup duruyormuş. Halbuki ben iterek yazı masama yaklajtı. Masamın Dets^er og'^den e\\el eskı ogretrıenlc"'' rı yol tuttuklp.ımı basıııp duruyor < H T birinde («Cumhurıyet» 12 nısan , , I kopuş mazı ile ıstıkbalı ayırıştır, bu, | ma Ha cevab vermi^erektir. S i ^ ı n milK l.s!ı Pıfet \e Celâleddm Oktem tarsîm• Ii'ılahlarda bocalayış») o cins C m e mışıl mışıl uyuyormuşum. ' " ' milleli yekpaıe bir devamhlıktan ma'n heUekilleriır.izden biri. bir sozlu soru gözlerinde ne kadar yazılı kâğıd varsa d?n vcılfcektır Sağhk bılgısı der^ı Mıll! dıl dığcr dıllerden kelımeler alır, ^u iere bir n u m u n e olarak mekteb» i ele ı Kanm kapıyı açmadan önce beni u hepsüıi masamın üzerine yığdı. Bunla Egıtım Mudurluğu doktorlarından bınsı ta alış zarar değil kârdır. dunyada saf ırk rum etmek olur, hududu aşan tasfnecı ile bu mesele>i snrsa da bu işin neden almışım. Sekız buçuk yıl once yazdığım | rafından okutulacak*ır • > yandırdı: gibı saf dil de yok Dıller aldıhları yabojlc falso olduîunu bğrcnsek \e bu filık dile kâr değil zarar verir diyor. rın arasında: Hususî mektublar, çeşıdli aynen şudur: i bamu kelımeleri bir de semantık veya Biri ısrarla zili çalıyor, herhalde el yazılanm ve gazetelerden kesılmış jaskcdan kimin mesul bulunduğunu Meğer Bcsım Atalay da bizdenmiş: Bir resim sergisi • Bazan bır Uelıme bir tarih heybetı . | Garib bir tesaduf daha, Besim Atalay anla'ak. onlar olsa gerek, diye kulağıma fısladı kupürler vardı. Hattâ boj yan kâğıdlaRe^sam Bedri Rahmı E>uboğlu ile Eren fonetik değişürmelere uğratarak tanınArtık ben de uyannrştım. Kanmın rnnı bile almışü. Bundan sonra da, ka Eyuboglııpı.n resım serg:sı, bu cumartesı gu mıi.acak Vır şckle korlaısa bunlar o taçır. .Mekteb. kelimesı Tanzimattan j d o s t u m u z g e ç E n a y Burhan Feleğın bır Kömür kı'Iışına gelincc. bu derde âcil bu sozlerme karşılık: nu saat 16 da Balyoz sokagı 25 dılın artık öz kelirr.eleri savılır . Nıte or.ceki eskı zamsnda da vardı. «Mek | y a 2 l s ı n a c e v a b verirken («Cumhuriyet.. bir de\a bu!unmı>?rak mı? Sayın Iktinredan istediği bos bir bavula bunlan r.jmsradakı atohclerinde açılacaktır. 38 e^e kım Fransada <semantik» ılminın ku tebi Sıbyan« diye mahaüe mektebleri j j ^ Onlardan başka kim olabilir. diye doldurdu. Bavulu kilidleyerek polislere 1948) eskilerin «intâkı hak» sâd Bakanı. ancak üç yıl sonra, komür rın teshır edı'«cei;ı sergı, nısan somına ka rucusu olan Vondn es frans rca ıçın kullanıhrdı Çocuğun ılk yazıj ı oğ dedikleri. hani o kendi kendıni hapt et istihsalimizin yüzde 30 aıtacağım söysoylendim, tabiî onlar olacak. Insanı teslim etti, anahtannı da kendisi aldı. dar, paza^dan başka her gun saat 1419 aradaki o bılmez tükenmez lâtince lenıp Kur'anı ılk soktüıduğü %er. Tan meğe bir rrusal verir gibi. bir Rus lemi^ti. Bu uc >ıl içinde knmıır isfihlâböyle sabah karanlığında onlardan başArtık biz de gitmek üzereydık. Ka ^ında acık bulıınacaktır. kelimelerin asıllan gıbi okunması zimat o kelimeyi mahallec'en aldı, r u ş âlıminden dclil cetirej im derken ka kim rahatsız edebilir? Vi kımizin de en az >uzde 39 artarak \anm ağlayarak boynuma sarıldı. Sarsıla Türkiyp Tıb Enciimeni kongresi lâzım geke hiç bır Fransızîn on dıjc%e. ıdadıve. ve cıaiulıuruna çıkaıdı. negradofun Rus edebi dılı tarıhi» nın zijctin gcnc cski hanıam c=ki tas haKarım kızmağa başlamışü: sarsıla hıçkınyordu. Belki de bu son Turk^e Tıb Encjme^ı dun Etıbba Oda lardan bir şey anlıyamıyacESmı söy«Mr'ctcblı>. mecrcsch' dej ınce gozu 1938 tarıhlı kıtabmın 156 ncı sahıfesin ünde ('.evam crtccc^ıni kcjtiımck Ne haklan var?. diye itiraz etti görüşmemizdi. Çünkü kanm, içuıde bin sında vılhk kongrps nı yapmıştır. Ko ıgre güç Ya bir §ey değihe de. bu mııHdet esnasmda Hani anayasaya göre sabah 7 den önce bir esrar saklayan G. P. U. mahzenleri bajkanhğına Oıd Prof Dr Tevfıp Sağlam ler ve cene söyler ki o cesicl fran muzjn onune garblı şarklı ıki ayn kul , d ç n ş u s a t I r l a n n a k l e tmektedir: ve akşam da 7 den sonra vatandaşm ne gittiğimi biliyordu. Bu acı sahhe »eçılmıştîr. Encumenın cahşmacı takd r edıî sızca kelimeleri bir Lâtıne soylersıniz, turu temsil eden ıki Üp peur. onun yej b a n c | k a , n a k l a r d a n geldiği halde hal her kış komür buhranı ilc'kaışılaşacak Mekteb artık ne kın diline girıniş ve vatandaşlüi hakkı ve kömür yakan trenleri. vapurlan, ikametgâhına eirilemezdı?. Mesken Zeyefe hiç tesir etmemişti. Acıklı ay mıştır. YapıJaT secmde Ba;kanlığa Prof o da bunların lâtince olduğunu anlıva rıne «okul» hayır Dr. Ihsan ŞuKru Ak^el Ikınci Başkanhja maz. Bizim «dolama» fransızcaya «dol arabeadır, ne de kelımedir: Orada bir nı kazanmış olan kelimeleri atıp yerle elektrik sanrrallannı ve diğer sanayi masuniyeti nerede kaldı?. nlısunm bir kaç sanlye, ilgisizce sey Prof Dr. Nacı Bengısu, Genelsekreterlığe man» diye geçmiş. Ne Fransıza bizim bayrak gibi bir asııhk carblılaşma ham r j n e k i m s c n i n «nlamadığı. sbzde rusça mücsseselerini, kaloriferleri, kok vakan Karım, yatışt.rmağa Çalıştım j „ „ „ . . Dr. Şukru Hazım Tıner Vczr.edarhğa Doc r e t t i k t e n ! kelimeyi söylersek bir şey anlar. ne o lemizın nuru dalgalanıyor Dr. Kemal Akguder. Celse Sekreterlıgıne Doç i kelimeler ko\mak görerıeği, lisanın ge| sobalan darlık içinde mi bırakacaifiz? Fazla safsın kancığım, dedim. Bu Kaybedecek vaktimiz, kadın göz Dr. Resad Garan, Arşıv Ujelığıne Doç. Dr nun kelimesinden biz bir şey anlarız. a Tesadufe bakınız. Ingiliz musla5i''t lişme'ine ve kararlıldi bulmasına engel j Kutahyanm, Iımitin i'â " I yaşlarile uğraşacak zamanımız yok, gı Omer Ozek seçılmışlerd r. nunlanm, dinî ahkâmı tanımıyan bu a ı Asıl esaslı hata: kbmuısuz kalması karşısında bojnuolur.» delim! dedi ve kaba bir hareketle, boyArmatörlere tahsis edilen damlar, kendi yaptıklan kanunlara mı Ilâhı Besim Atalay. biz ışte Rus âli muzu buküp, ko!İ3nmi7i kavuşturup Semantık ve fonetık değişmelerle numa sanlmış olan kanmı bir yana itinanacaklar ? . doviz tukendi j mının dedıği yoldayız. Sız o yazıda! duracak mı.M?? Komür huhranmm, doğrudan doğruya ilmen dahi türkçeü. Kanm iyice köpünnüştü: Yabsncı rnemleketlerden >^uk ve yolcu ge leşmiş olan kelimelerden başka türkçesağcılarla solcuları biraz karıştırırıssınız menıleke'te zararlı bir ikti";adî bnhran Aşağıda Zeyefin lüks otomobili bizı m si almsk ıç.n armatörlere tahsis edılsn Ama bu vaziyet, vatandaşın hakama kıtabın dediğile bızdeki ımnzara doğuracak bir hal alması üzerine hiç nın ne sesine, ne manasma dokunmıyabir ^ « r d u . Polisler evrak dolu bavulu dovız miktarı tııksnmiş \e a^rılan dov.zle apacık meydanda olduğuna goıe biz o bir tedbir bulamıj acak mıvız? mu otomobile yerleştirdiler Kendılen de şımdı>e kadar dokuz aded ç'lep ahnırıştır rak, fakat bin yıldanberi bağrma basıp Bugünkü sayısında : sey değildir. diye protestoda bulundu. sağcılarla solculan olduğu gibı söyliKomürsüz Avrupa memleketleri Aısındığı binlerle ve binlerle kelime var. şofbrun yanma oturdular. Zeyef, alaycı Bunların tonaji takrıben 39 b n tcndur. yelım. Sağcılar, yani «fesahatçıler>, on merikadan komıır tedarik ediyorlar. Bil Ben de onaBunun hanc'.nde armatorler yenl gemı alTürkçenin öz malı gibi benimsediği bu bir nezaketle bana otomobilinin kapısı Aman kancığım yavaş konuş' Se ' nı açtı ve otomobile hareket emrini mak üzere te=ebb ıslerinı ılerletmektedirler kelimelere karşı bizim Dil Kurumu iki lar devrildıler. Soîcular, yani, «tasfiye de aj nı şej i > apamaz mı\ ız? Şimdiden ni de benimle beratsr gdtürürlerse. | verdi. Bır kaç dakıka sonra Milis miı Halen arnıatorlerımi7den bazılan Yunan türlü harekete geçmektedir. Birinci haciler»: dıl ki ezelden ebede akan b:r teşebbüs ederek bu >az. kömür yakan fırmalarıle anlssmaya varmışlardır Ancsk t1 Mal Beyannamesi! bana hapisanede kim bakacak? dedim dürluğünün binası önündeydik. kudretler kudretidir. onun karşısında tesislerimİ7den baz 3rının yeni lokobunlar, kend.'erıne yenıden dovız tahslsını reket durmadan o kelimeleri atmak. 0 Kanm hâ'âmiîiflpre brnzcmemeU şartile linyit Ijte bunun için onlara «tasfiyeci» diyoona karşı gelen kim dayanabilir Onutemektedırıer. Otomobılden ilk inen Zeyef oldu Buna imkân var mı. bu nssıl olaDiğer taraftan armator çemılerinden ko ruz. Ddncisi atılan o kelimeler yerine lar da devrilecek Siz, Rus âliminin ki yakacak surette tad'li mümkün değil Sonra bavulu aldılar. Bir başka po murle çalı^anlar. dış sulara sefere çıktık <öz türkçe > diye, ya bin yılm ötesinde bilir' dıye soylenip duruyordu. tabındaki satırlara inanan m:sın"? midir? Feleğc kabahnt bulmaktan vazları vakıt. komuru ı.ç misli pahahya almak kalmış ölü kelimeleri diriltmek, yahud Kancığım dedim galiba demir per lıs de bem müduılük binasma soktu. Oyleyse safınızı değıştırıruz. Yerıniz bi ' geçerek şu komur bulıranına âcil bir Sofva Emnı\et mudürlüğu bınasında mecburiyebnde bırakılmaktadırlar. Hususi yeniden kelimeler uydurmak. Bu haredenin arkannda vaşad'Şımızı unu»uvorzım yanımızdadır. î a r e bulrnamız lâzımdır. geml sahıblerı, bu yuzden dıs sulardakl bırne'er corduğiımu geıecek jazımda an çok işlerı baska memleketlerin gemıcılerıne ketleri yüzünden de onlara «zoraki özIsraail Habib SEVÜK Zil. e\n.ekirden daha hızlı ve durma i latacağım bırskrr.aktadırlar Artnatorlerden bir heyet leştirici» denebilir. Birinci hareket dili bu Isleıle meşgul olmaktsdır dilin kendinden fazla sevmek gibi güBugünkü sayısında : Türkçe davası \e Kür Fikirleri Yabancı memleketlerden simdiye kadar lünc bir çey oluyor. Hem dilin bin yılEge Gecesi İkinci devrc lik maçlan alman dokuz îilepten Vehbi Aldıkaçtıya aid Yayma Cemiyeti Naklhat işlerimizi düienlejecek cumartesiye başlayor Istaı'bulda okıı\an Ezelı yuksek Ub=ı lık emekle benimsediğini onun elinden ithalât hazırhkları Ismaif Hmfoib Sevük Yazan : Limanımıza gelecek Amerîkan filosunun karsılanma töreni MEMURLARÎN AKBÂE FİLİSTİN MEKTUBU ! gercNsı tara'mdan tcrtıtlenen Egff Gecesi, 15 ocak cumaıte^ı ar.^amı saat 20 den sabaha kadar Konak (Tokat'rar) salonlannda \?ar P'lacaktır. Bsrçok sujrı^I îe eeçecck olan bu gece ıcın Izmırden 7e; bekler cçlbedılırıztıı Istanbiil Mılli Eğılım Muduru Murad Urazın annesı Bayan Paınuk Uraz. bir muddettenben çektieı hastahktaT kurtulamıyarak vefz* etın şîır. M&ıhu'iıe,\e ralımet, Murad Uraza \e a:!»sme ba^sğ'ığı dılenz. Vefat tstanbul Mualhmier Bırlıgının tesebbi'SÜ ıle bundan bır muddet evvel Emınonu Halke%ınde bır Dıl Kongresı açılmış ve gurultu!u geçen oturumlaıda bır netıceye varılmadan kongre teh r edılm ştı. MuaUımle^ Bırlığı, son toplantımn ne zaman yapılacaEirı hennz ilân etmemiftır Bu işın suruncemede kaİTv.m dojru bulıri'an Hur Tıl'irler, Ys ,ııa Cem.etı. Turkce meselesını umumi bır tonlantı halınde muzahere €d p bT netıceyc baSlamaya karsr vermıçtır Hatırlsrd^dır kı, Har Fık rlerı Ya\ma CeToetı coır^a ^''Ja lımler B rliğımn D.l Koıgresmde oku^au rapoıda. yeru kelımeler ve terırnler ••ıddetle tenkid edılmi} ve Dıl Kurumuna agır hıcumlar "saoİTiış*! Kendı ıne^ermın 15tırakıle bu cumaı^esı gunu saat 15 te akt»dece:ı t'>^la^•1da V\.r F'kirler. Ya\rra C?m vct . bu me;eî":ı bı r nstıcrye bag anıa; 1 •'favdp'ı \e Îi7umlu' gormektedîr. 420O tonluk •IlerU gemisi dün, İskenderun lımanına varmıj ve bovlece geml, iç naklıvarta hizmete girmistır. Konservahıar Tiirk musikisi konseri Konser\atuar tarafından her on beç gîınde bir venlınekte olan konserlerden altıncı Türk musikisi konseri, 18 ocak 'all günıi «aat 18 de Şehlr Komedi Tıyatrosunda venlecek ve bu konserde Acem Kurdî faslı icra edilecektır Ik'ncı devre l.k macları. onamuzdekı cumartesı gunu başlamaktadır. O gun saat 12,30 da Inonu Stadyomunda Vefa ile Kasımpaşa, ardından da Galatasara\la Beykoz Karşı îa,acaklardır Pazar gunu Şeref Stadyomunda saat 14 30 da fstanbulspor Ue Suleymanıye. Inonu Stadyomunda da saat 14,30 da Fenerbahçe ile Beşıktaş karşılajacaklardır bir mutehassıs geldi Bırleşık Amenka Dış Işlerı Bakanlığı Den.z Nsklıyat Mu=a.ırı Aîr. ?Ijron B'ack, djn uçaJcla Londudan sehrıınıze gelmıştır. Mr. Myron, DeUst Dei:z ve DemıryoUarının raklıjat sıstemlennı duzenlemek ıçın ılgıli muesse^elerde ca'ışacaktır Mr Myron j a'anda Demzyolları Genel lluduru Cemıl Parman ve Arrenkan Elçıhk erkânı ka^fanıı^lardır. C Konservatuar Koro konseri Bugunkü sayısında : KÜÇÜK HABERLER • YUKSEK Ticaret Okulunun 66 ncı yıldonumu dolayısı'e M T T B . Yuksek Ticaret Derneği tarafından tertıbletıen an'anevl çaj, 16 ocak 1949 gunu Taksım Beledıye Gazınosu ssionlarında verilecektır • * • İSTANBUL Unıvetıte'îi Edebıja' FakutSiir'at ^lensucat Fabrikası tesı Fan.ız Fılolojısı Şubesınde Fransız işcüsrinin bir şikâyeti edebı\atını okutacaK olan Prof. Mıchaıiü Profesor, bugun Enıonlı Fınn sckağında kâın Sur'at Men d m çehrımıze gelnnş'ır sucat Fabnkası ıplıgı pahah temırı ettığını der5lpme başlavacaktır • lcrı surerek. ıjciye tatılı faahyet kararı ver Ir SKANDINAVYA Havavollarl Şirketi, dıgmı bıidırmıjtır. Bunun uzerıne iscı, Bol Bejoglunda } enı yaptırdıgı buro^unun açılge Çahsma Mudurluğune müracaat etmıs ma toreiı için bugun bir kokteyl parti terlaVın Mudu'luk. tatılı faalıyet kararını haklı tıb etm ştır k •k İSTANBUL Ünıversıtesi Talebe Birllfı ıulmu«t»ır. Bu >uzden pek muşkul durumda l.a'3 ,=cıler alâkalı makamların meseleve yeni yonet'm ku>uH!. dun \azıfe taksımi y?pmış ve başkanhğa. mevcudun ekseriyetı mud.halesını ıstemcktcdırler le gene Orban Arıman seçılmişttr it BEVOĞLU Halker vden Evımızde yann saat 18 de Kemal Emın Bora tarafından TıyatrO'i mevzu'u bır kanfera^s venlecekKomünistin tarifi î'. herkes gelebıLr ON SEKİZ KARİKATÜR ! Konservahıar, senenın ilk Koro konserinı 17 ocak pazartesı gunu saat 18 30 oa Se{ hır Dram Tı>atrosunda verecektır. rMuhıdcin Sadağın ıdare edeceğı bu kon^e programında Havdn, Bella Bartok Beçthcven gıbı san atkârların cok sevılen eseılen u r dır. A>Tica Verdâ On de bu konsere scLst olarak ıştırak eoecektır. Nikâh töreni Hılmı Duru^an l.en . es. B ^ . r . T T e > n ile Halıd Y=şaroğlunun mahdumu AyA hıred han Yaşcroğlunun n'kâhları, duT N'ışantaşındakı evlemde ı : vakın akraoilzrı huzurı'e ıcra ed lmıştır. Iki tarafa da saadetler dilerız I Garb edebiyatındaki romantik şaheserlerin en giizeDerinden biri olan AYRILIK ŞARKISI emsalsiz bir a?kın hikâyesidir. Yüzlerce güzel kadında aradığı hakikl aşkı bulamıyan bir genç ressamm ideal aşkı ve ona bu ideal aşkı ilham den genc kızın buyuk feda\ârlıkları. Zaman zaman ocuyanın gözlerini yaşartacak buyuk bir aşk ve his romanıdır. Fiatı 250 kuru». Çıkaran: Tttrldye rayınevi FETHİYE MEMDUH KAVALA j \ ıle AGAOÛLU 6/1/49 Evlendiler. ECZACILARAÎ, BUGÜN BİR $VT(JN KITAPt IAK BULUNU* REBİÜL'EVVEL 13 c •J PERŞEMBE • 6 a «• VASANO ıo or. 1.95 gelmiştir, kıyrnetli siparişlerinizi bekleriz. TÜRKİYE ECZAC1LARI DEPOSU P Faıtı Miıshası 10 Abone şeraiti Bıı aylıjt Üc «ylık Altı a v : ı k rur&ıye 1Ç1D MILLET A L I N I Z. Vasati Ezani 5 z X 2 1 jou KJ 801) • ı5ui: . Senelm om ] 7 24 12 22 14 4? 17 02 18 38 5 38 , | 2 231 7 21 9 46 12 00 1.37 12.38 ü I K K A 1 Gazetemize gondemen eTTak ve yazıiaı nefredılsio edıünesın Ud« olunmaz. bânlardan mesullyet kabul edilmet