Katalog

i CUMHURIYET 29 Eylul 1948 GUNUN MEVZULARI burluk ve açgözlülük edip de herhangi karın doyuracak, herhangi bir şeye doymadığunı sanmayımz. Doymadık diye Sanatı lüks, eğsanat eseri yaratmak hafif tertib şikâyet etmek istediğim lence, zevk, oyun suretindeki muka gey «Donanma günü» dür. Yalnız ben nev'inden bir şsy belesi muhakkak ıs değil, Istanbul halkı doymadı. Çünkü telâkki eden insantırabmın veya bed Donanma günü programı, pek sade sular, hattâ mütefekbahtlığının hikâyesi ya çorba kabilindcndi. Halbuki benim kirler vardır. Sanşeklinde olmaz. Ha kulağıma çalınan program başka türlü aun dinlendirici fonksyonu nazarı ıtı I ne teşmil etmek mümkündür. Sanat e yaünda macdi ve manevî ıstırablann ve tek güne sığdınhnış olmasma rağbara ahnır ve sanatın mahiyeti mesele seri sanatkârın ruhu ile başka ruhlar her çeşidini tatmış olan Moliere başka men, çok dolgun ve hayli zengin idi. Atmeydanı Sarayının rölöve levhala mecbur kaldı: (Sedad haklıdır, masi sanat eserlerinden istifade edenler, arasında bir münasebet zinciri kurar. larını güldürmek suretile talihten hınDonanma, Barbaros meydanındaki evvclce n iizerindeki imzanın altır.da 10VIII demki yıkmak isüyorsunuz, vani okuyucular, seyirciler ve dinleyi Sanatkâr ile okuyucusu arasındaki bu cını almıştır. Milletinin felâketleri kar merasimden sonra. Devlet Reisinin ö1938 tarihi vardır. Demek ki benim bu ckleme kısımları yıktınlsın, tarihi saMezarlıklarda ölü soyma ':i'er bakımmdan mütalea eöilirse, bun gizli. bu sihirli münasebeti Lsmartine şısmda ruhu ıstırablarla kı\Tanan Cho nünde geçid resmi yapacak: Beykoz değerli sarayı yıktırmamak için açtığım raym orijinal bünyesi meydana çıkabir hakikat payı buiunduğu teslim bır şiirinde ?öyle ifade etmiştir: , mücadele on yıltnı bitirmiş de on bi rılsın, iddia edildiği gibi kıymetli ise pin meşhur «Polonaise^ lerinde milleti açıklarına kadar gidip dönecek; sonra vak'alan son günlerde arttı da edilebilir. Fakat bizzat sanatı temsil eVerdikleri mestedici ra"şeyi hissetme nin destanını bestelemiştir. Birçok san rüzgâra karşı mahfuz bir yerde donantinci yılına basmış. Muhayyel adliye muhafaza edilsin. değilse hepsini yıkar ayının ise on iki yıl evvele giden yerine adliye sarayını yaparsınız) deatkârlar en mustarib zamanlannda ma filikalan arasında kürek ve yclken Mezarlıklarda, hattâ bu arada Bele denler. yani sanat eserlerini yaratanlar den, Kaleminden çıkmış mukaddes sahife eserlerinde özledikleri saadeti tasvir yarışlan, spor gösterileri yapılacak; akbir mazisi var. Bütün bu raüddet zar yince Vekiller Heyeti derhal bu emıe diyenin idaresinde bulunan Asrî Me bskımından mesele ele alınırsa, iş tafında, Atmeydanı sarayının 1939 da ha uyan bir karar aldı. Fakat tatbikaîla 2arhkta mezar açıp ölü soyma vakaları mamile aksinedir. Mübalâğaya sapraak üzerinde, şair ederler. Fakat bazan sanatkârın ruhun şamüstü harb gemileri donanmış bir rem dairesi yıktırılraış, fakat yeni ad ne tarihi sarayın eklemeleri yıktırıldı. son aünlerde bir hayli artmıştır. K\<A tan korkmaksızın diyebiliriz ki sanatın Meçuhl dudakların nice busesine nail rlaki ıstırab eserde doğrudan doğruya halde Beşiktaşla Kabataş açıklannda liye sarayına tarn on iki yıldır hâlâ bir ne de davadan vazgeçilerck adliye sa bir ir.manda 50 kadar ölünün mezarı ınayası ıstırabdır. Büyük ianatkârlır olmuştur! i ii'Bdesini bulur. Edebiyat sahasmda en demirliyecek, gemiler bütün projektörbüyük mustariblerdir. rayına başka bir yer arandı. Sadece kör yer bulunamamıştır" Ve bir hayali. bir sesi bile kıskanarak, büyuk şaheserleri aşkın sebeb olduğu lerini yakarak Barbarosun türbesini ve açılmış ve ağnlarmdaki altın diçler Ey Amerikan şehircileri, ey Ingiliz kazmayı muvakkat bir zaman için rafa Sazmdan yükselen nağmeler gibi, o ıstırablarla ölümün verdiği acılar do hcykelini olduğu gibi Boğazın BeşikSanatkâr mizacı itibarile hayatta fn söküimüştür. eski Aydın valisi Hüdaı mimarlaıı, Fransız âlim ve sanatkâr koyan yıkıcılar, pusuya yatmış oldular. ne kadar isterdi ğunnuştur. Bazan da hislerin en kuv taş Usküdar bölgesini de aydınlataKaratabanın mezarı da açılan mezarlar çok ıstırab çekmcğe mahküm insanVaktaki Atatürk ö'ldü, 1938 yılında ları, Italyan artistleri geiiniz ve ibretle Kendisini okuyacak olan gözlerin ba vetlisi olan aşk ile ıstırab kaynaklarının caktı. Gündüz, muayyen saatlerde fanrb clır. Bir kere herkesten daha hassasar. arasmdadır. Fakat şu en son hâdise. görünüz ki, Türkiyede Istanbul şehri işi nıükemmel bir punduna getirerek en ufak hâdiseler karşLsında teessür ka kışı içine dalmak!.. en büyüğü olan ölüm birleşerek cihan gemilerimiz halk tarafından ziyaret edibunlann hepsini bastırmıştır: nin, tarihi âbidelerden başka tek bir tarihî saraya kazmayı vurdular. Bu ilk biJıyeü fazlddır. Aynı zamanda acıyı Şu halde sanat eseri sanatkârın ken edebhatına ölmez Ebideler kazandır lecekti. Bu programın yalnız Barbaros meydeğerli binaya sahib olmıyan Istanbul hamlede Sinanın elçi salonları ile ha Geçenlcrde vefat eden Parls Sefa o'duğu gibi. vezkı de herkesten daha disini aniıyabilecek olan ruhlara bir mışlardır. Büyük Italyan şairi Dantecüıetinde bugünün imarcı pehlivanları rem dairesinin üst katlarını yıktılar, rctimiz memurlarından birinin cesedi, kuvvetli bir şekilde duymak kabiliyetı mesajıdır. fctetik âlınıleri aranndaki, nin hayatı, eseri ve sanatı üzerinde, da danındaki kısmı ile gemilcrimizin ziyaon yıldır, hattâ on iki yıldır bir adliye ondan sonra da ««Oh!!> diye dinlenrne orada tahnit edilmiş ve bir ceviz san tıc maJik olduğu için ve belki de ken sacEün bir ferdi hâdise mi, yoksa içti ha çocukken sevmeğe başladığı bir ka reti ve gece Yavuzun tenviri kısmı pek ye çekildiler. Bu suretle de, aynı huku duka içinde memleketiraize aeırilerek dı^inde nıevcud güzellik ve mutlak a maî hâdise mi olduğuna dair münaka dının ölümü derin. silinmez bir iz bı mükemmel surette tatbik edildi. Prevesarayı oturta(ak yer bulamıyorlar. Bu uzun yıllar içinde müteaddid meün bir yıl evveiki Vekiller Heyeti defnolunmuştur. Bir müddet sonra henk hi.Merinin bir neticesi olarak, zevk şalar işte bu noktada pekâlâ çözülebılir. rakmış, bu ölümün hatırası ondaki şür ze zaferi hakkında güzel nutuklar söylendi. Deniz Harb okulu ve Lisesile Adliye Vekilleri. Maliye Vekiileri, Na kararını hayret verici bir cüretle hiçe rahmotlinin mezarmı ziyarete giden a ve keyfin en ince şekillerine ve saadete 11 Sanatkâr eserini yaratırken bir tasvib dehasını daimi surette beslemiştir. il?3i cfradı, ölünün. içinde buiunduğu jiddetle mLhtacdır. Bütün bunlar onun ve takdir ihüyacını müphem surette Sevdiği gene kadının ölümünden sonra Deniz Gedikli Eıhaş Hazırlama Ortafıa Vekilleri geçip gıiti; hepsi de yılda saymış oldular. çabndığLnı bayretle mesud olama.T.ası, her adımda ıstırabla dahi duyduğu anda, sanat içtimai bır hakik şür kabiliyeti uyanan Lamartine, okulu ögrencilcri ve donanmadan çıkaAradan dört yıl geçti. 1942 de tarihî ceviz ssndukamn birkaç defa Istanbula geidiler ve kaç defalar gazetecilere: (Artık şu adaleı sarayın geriye kalan kısimlarını yıktır görerek ilgili makamlara müraraat et karii;aşma<ı için kâfi sebeblerdir. bütün şiirlerinde hayatı ölüm perdesi rılan boluklcr. hakikaten parlak bir ge\asıf kazanmış dcmektir. sarayına kesin olarak bir yer bulmak mak için ikinci bir hamleye kalkıştılar. mişlerdir. Söylendiğine göre. bu me Sanatkârların hayatlarını tetkik etmış arkasından tasvir etmiş, ekseri şiirlerini çid resmi yaptılar. Halk gemilerimizi *** raruretindeyiz..) diye beyanatta bulun Bu sefer de zamanın Maarif Vekili Ha zariıklarda bokçiler bulur.marntkta ve âiıinlerin müşahedelerine göre, bir çokbir ölüm dolayısile yazmış, fakat sana ziyaret etti, akşamüstü Yavuzda bir çay Sanatkâr yaradılışı itibarile hayatta tındaki bu yenüik ve derinlik sayesin ziyafeti verildi. ilk Donanma gününün dular, arama ve taramalar yaptılar, fa san Ali Yücele koştum, sarayın tarihi mezar hırsızlan, istedikleri gibi hare larınm çocukluğunda ayrıca hususi £eher adımda ısüraba maruz olduğu gibi. de romantik şıirin kurucusu olmuştur. en iyi ve hoş tarafı, şüphesiz, halkımıkat neticede şu bahtsız adliye sarayına ve mimarî kıymetini izah ettim. rapor ket ctmektedirler. âset veya bedbahtlıklara da tesadüf hayaün hususi darbeleri ve kaderin rın harb gemilerimizi ziyaret ve kahrayer bulamadan süklüm püklürn ma istediler verdim. O raporla Cumhur ctrr.ek mümkündür: Oksüzluk, yetimiık. Şark edebiyatında da buna pek çok man denizcilerimizle temas etmeleri olsilleleri kaışısında da herkesten daha Reisimize gidip meselenin ehemmiyekamlarına dondüler. Milli Savunına Bakanı e ahenksizlikleri, gurbet, muhaceret misal bulmak mümkündür. EdebiyatıAdalet ordurnuzun Istanbul sâkinleri tini izah ettiler. Ondan sonradır ki yeni Mrlli Savunnıa Baka: ı Husnu Çikır. duıi uzvî bir noksan veya raaluliyet vesaire.. derin bir ıstırabla sarsıhr. Hissiz insan mız şiir vadisinde en yüksek iirizme du. Filvaki, şimdiye kadar, limanınııza ların kayıdsızlıkla karşıladıkları, zayıf gelen dost devletlerin harb gemileİse, eski binaları yandı yanalı yurdsuz, bir emirle Vekiller Heyeti bu tarihî sa tkspreslc Ankaradan şehr.mize gelmiştır. Fakat sanatkârların hemen hemen insanlan ise ezip geçen felâket karşı erişmiş olan abidesini, yani <Makberi» rini bol bol gezen vatandaşlarımız, yuvasız şurada burada birer sığıntı va rayın ömrünü ikinci defa olarak uzattı Adalet Bakanı hepsinde görülen ve bilhassa eser verAdalet Bakanı Fuad Sirrr.en, bu ssbah sında, zahirî zâf ve sefalete rağmen sevilen bir kadının olümü hâdisesine kendi harb gemilerimizi ziyaret edcmeFakat Vekiller Heyeti kararlarmin ziyetinde hâlâ çile doldurmakta devam raeaen evveiki devire aid olan müştaMudanya postasile Burssya gidecektir. Bakuvvetli bir benlik ve büyük bir gurur medyundur. mckten mahzun ve mütecssir oluyorgelip geçici bir sey ımiş gibi yıkıcılar ediyorlar. kan; Bursa. Mudanya ve civaf adiıyelerinde rek ıstırab anlaşılmamış bir iasan olmak taşıyan sanatkâr herkesten bambaşka Sevilen bir şahsın ölümü insan oğlu lardı. Bunu aziz okuyııcularundan aldıne ümidlerini kestiler, ne de teşebbüsllgili Vekillerinıizin hcr gelişini neıstırabıdır. Filhakika sanatkâr kendisitetkıklerde buîunacaktır. bir aksülâmel gösterir, hayaün darbe nun duyabileceği en büyük ıstırabı do ğun mektublardan gayet iyi biliyordum ticesiz dönüşler takib ettikçe, bu acı lerinden vazgeçüler. Nitekim 1948 yıni istisnaî, seçkin bir varlık hissettiği Maliye ve Meshcn Kongrelerine sine cevab olarak bir eser, bazan bir ğurduğu için sanat âleminde de en de ve onun içindir ki bir Donanma günü durum karşısmda. insamn hatnına şu lında yepyeni bir Vekiller Heyeti kahalde, ve etrafındaki insanların hepgitlcn mümcssillerimiz rin aksülâmellere sebeb, en kuvvetli veya haftası yapılmasını, halkımızın jaheser yaratır. bakiye sual geliyor: «Yahu şu koskoca ve ha rarile Ibrahim Paşa sarayının sinden üstün olduğuna kani iken, çok Eyljlun "0 unda Romada toplanatak ol?r eserlere vesile olur. harb gemilerimizi ziyaret etmelerine rab Istanbulda bir adliye sarayı yapa kısmının da ortadan kaldırılması teşeb Milletlerarası Maliye Kongresine mumessil defa bunlar tarafından alelâdeden dahi Filhakika büyük ısürablar karşısında bütüne geçildi. Bu scfer de bir taraftan Sanat eseri her zaman bir ıstırabın müsaade edilmesini ısrarla istiyordum. cak yer bulunamıvor mu?..» reçı;en İktısad Fakultesi Profesorlerinden aşağı sayıldığını, kendisine en basit bir hıssizler, bazı ufak reaksiyonlara rağ«Cumhuriyet» sutunlarınt'a Bayındırhk F. NVjmark ile Orhan Dikoıcn, dun Romava irısandan daha az kıymet Evveiki gün Yavuzda amirallarımızla verildiğini men, nisbi bir kayıdsızlık rauhafaza hikâyesi değildir, demiştim. Filhakika Matbuatta, çeşidli rncslek sahibleBakanı sayın Kasım Gülek'e malum hareket etmişrerdir. fktisad Fakuitesi Do görür. Bunun sebcbleri vardır. Ekseri ederler. Normalin dışuıda veya üstünde sanatkâr her zaman ıstırabını teşhir görüşürken donanmamızın Çeşmeyi zirinden ve hele avukatlardan kaleme çentlerindcn Orhan Tuna. Holandada tonaçık mektubu «yazdım, diğer taraftan etmez. Onu bu şahsi unsuru gizlemeğe, yareti sırasında, gemilere gelen halkın sarılıp yazanlar. çizenler ve yeni adlanan Mesltcn Kongresine iştirak etmiş \e yetle sanatkâr hayata intıbak kabiliye bir hassasiyete malik olanlârda ise büda o sırada toplanan Tarih Kurumu Kongre>e. Turkiyedeki nıesken politikası tinden mahrum bir insandır. Fransız yük felâketler karşısında dört nevi ak değiştirmeğe veya süsleme sevkeden pek büyuk sevinc ve heyecan tezahüı» liye sarayına yer gösterenler oldu. KiKongresine başvurdum. Her iki teşeb durumuna aîd bir rapor surtmujtur bazı amiller vardır. Evvelâ eserde gü leri güsterdiklerini öğrendim. Hattâ ak ların tabirile bir «inadapte» dir. Haya sülâmel görülebilir: misi yangın kulesinin Haliç tarafınbüsüm de netiee vetdi, yani bugün şu zelliği tahakkuk ettirmek, yani eseri sakallı bir ihtiyar Yavuza çıkar çıkmaz 1 Ağlayıp feryad etmek, Tanm Bakanının sehrimizdeki ta taalluk eden hususlarda acemilik, en dan Sultanhamamına inen sırtlarda. on sene içinde üçüncü defadır ki bir estetik icablara uygun hale getirmek yere kapanmış ve ağlaya ağlaya guver2 Intihar etmek, basit işlerde beceriksizlik ve maharettetkiklcri kimisi Düyunuumumiye binasımn buVekiller Heyeti karari ile Sultanahendişesi, sonra okuyucunun, seyirdnin teyi öptükten sonra, 3 Cinnet getirmek, Tarım Bakanı, Cavid Oral, şenrimızde sizlik gösterir. Muhiti ise ona bu harelunduğu ve gene Sultanharnammın üstmeddeki tarihi Atmeydanı sarayının temaslarına devam etmekteoir. Şehrin kd ketleri. bu acemilikleri üzerine paha veya dinleyicinin dikkatini ve tecessüsü Böyle gemilerimiz olsaydı o güze4 Yaratmak. lerine kadar uıanan geniş ve harab tecavüzden muhafazasma karar veril mür ihtıyacı etra?ında Valı ve Belediye biçer ve kendisinde harikulâde şeyler nü celbetmek, onu ilgilendirmek arzu lim Ege adalan elimizden cıkmazdı. sahada. kimisi de Atatürk Bulvannda Çok hassas olup da zayıf olanlar su. bulunmus, ondan miş bulunuyor. Fakat sayın okuyucu Başkanı ile temaslarda diye etrafındaki genclere acıklı bir bulıınduğunu sezen sanatkâr, hakiki yer gösterdiler. Hattâ Cevdet Kerira larım zanentmesinler ki bu üçüncü Ve sonra Bnlge Orman tşletme Mudüru ile mt'ziyetlerinin etrafındaküer tarafından bunlardan ilk üçünü yapar, yani hahitabede bulunmaştur. Incedayının Nafia Vekili sıfatile b;ı gorüşmuştur. Şehırde muhim raiktarda Her iki gayeyi gerçekleştirmek husuyata karşı pasif bir mukabelede bulukiller Heyeti kararile dahi bu tarihi sa odun ıstoku mevcuddur: bir taraftan da görülmeme?i, keşfcdilmemesi Evet, memleket halkı şöyle dursun, ıstırabile mesele için toplamış olduğu komisyon cayın mukadderaü kesin olarak emni gelmekte cldugu için odnna nark konulmı kıvranır. Bunu Baudelaire «Albatros> nurlar; çok hassas olduğu halde kuv sunda sanatkâra geniş ölçüde sahib ol Istanbul halkı dahi, Donanma gününe üyelerinden Profesör A. Gabriel, «Aduğu muhayyile bol bol yardım eder. vetli bir benliğe ve gurura malik olan yete alınmış ve yıkıcıların ümidleri kö yacaktır. YaFnız komür sevkiyatı devam i?mindeki şıirinde pek güzel göstermişdoymamıştır. Ben, bunu bildiğim içindalet sarayı, Hukuk Fakültesinin yasanatkâr dördüncü şıkkı ihtiyar ede Şu var ki. sanat eserinde maddi veya etmektedir. Ve bunun hızlandırılmasınn künden kesilmiştir. dir ki Donanma haftası yapalım diye tir: Albatros kuçu, fırtınalardan korKnında yapılmalıdır> demişti. Yahya rek, kadere aktif bir mukabelede bu manevî acıların terennümü, hikâyesi Zira gerek bu tarihî sarayın mukad çalıçılmaktadır teklif etmiş, kendi isteği üzerine Başmıyan. kendisine atılan oklara bile *1Kemal Beyatlı ise, Ibrahim Paja saveya tasviri, eserin muhatablan için lunur. Istanbul milletvekilliği meselesi adliye bakanlığı sırasında Receb Pekere verdirayının hatın için. mimari ve tarihî deratı bahsinde, gerekse yeni Haik Pa:t;sı I] Merkezinde geçen pazar dırış etmiyen göklerin bu heybetli kralı Romantik şairlerin en sevirnlisi olan üzücü veya yorucu bir unsur değildir. sarayına yer bulma işinde on yıldır adeğeri olmıyan bugünku VUâyet biyapılan yoklajnada Parti II Başkanı Sadi yere ayak basıp da herkes gibi yürü Alfred de Jlusset en güzel şiirlerinden Çünkü hayatı mesud anlar ve eğlenceli ğim, sonra da Cumhuriyet le neşrettinaları yerinde yapılmasının uygun o yakta çarpışan kuvvet, basit ifadesi ile Bekteıin. milletvekili adsyı oiarak «e n.e^e kalkışinca, acemi. güliinç ve rasaatler veya dakikalarla olduğu kadar ğim zengin programı hazırlamıştun. birinde şöyle der: bir taraftan ilmî otorite, diğer tarafçildiği mafumdur. Bu netiee, bir kısıın Kara ve deniz nakil vasıtaları süratsiz vallı adımlarile tayfalann bile Utihlacağı fikrini ileri sürmüştü. Fakat bi• Hiç bir şey bizi derin bir ıstırab ka felâketler ve ıstırablarla da yuğrulmuş olan geniş memleketimizde, mutlaka Halk Parti'ilcr arasında memnunlukla kar zaiaiına maruz kalmaktarn. linmez neden, her şeye rağmen gene tan şahsi ye idari otoriteye dayanan si sılanmamıştır. olan insan bu eserde kendisine hiç yaOğrendi§nmıze gore, bu dar yükseltmez.» bir türlü yer bulunamamış ve hâlâ da yasetçilerin entrikalandır. banoı olmıyan bir takım şeyleri baş Donanma haftası yapnıak ve her yıl Işte sanstkâr da çok defa muhitinin İstanbullu Halkçılar. halkın reylerini daha Evet, tarihî Ibrahim Paşa sarayının Şairin burada kasdettiği ahlâk veya kasına aid olarak görmekle bulucamamaktadır. fazla toplıyscak bir aday ortaya atacakTardır. a"ni neviden anlayışiizJığile ferahlık donanmanın bir kısmını Istanbuldan karşılaşbir kısmmı yıktıranlar, Hasan Ali Yudeğil, duyar. Zira insan komşusunun başına başka limanlara göndermek lâzundır. Diger taraftan partılerle alâksl olmıyap makta. en ehemmiyetsiz ve kıymetsız cemiyet sahasındaki yükselme Işin püf tarafını bilmiyen münevver celin, kendisine sarayı gezdirdiğim va taraTsızlar da seçimde Istanbul halkını hareketleri ceğirine ve liyakatine mık sanat sahasındaki yükselme ve olgun gelen felâkctin hikâyesini memnuniyetSonra, 27 eylul ekscriya yağmurlu ve dcstlarım, yarı şaka yarı ciddi bana kit ayağıru yere vuıarak haykırdığı temsil edcb'lecek ve halkın ojunu kazanalaşmadır. Sanatkârların çoğu en büyük le dinlediği gibi, kendisinden uzak, baş fırtınah geçiyor. Nitekim evveiki gün yas tutulmakta ve yer üzerinde herkes şöyle bir serzeniş yaparlar: « Ibra gibi, cinayet cinayet işlemişlerdir. Bu bılçcek nian maruf bir zatı aday olarak ıstırablardan sonra en olgun eser'.erini hikâyesile de hayli sert bir rüzgâr esiyor ve yağhim Paşa sarayı mjcadelesindeki ga cinayetin hesabmı vermeğe mecbur ka gostermek ıç n inco'emeler yapmaktadır gib; yurümesini bilmediği için hor gö vermişlerdir. Goethe gibi, Rubens gibi ka insanların ıstırablarımn mur dolaşıyordu. Onun icin o gün bazı lar. de a\aınmağı sever. Sanatın dinlendirirülmektedir. Zira onun uçmasım bildizan üçüncü defa mübarek olsun, fakat lacakları gün gelecektir. Işte bu yüzhayatlarmın mesud devrelerınde ve»mirallarımız, Ders saatlcri ci oluşunun sırrı budur. ğinden etrafının haberi yoktur. adliye sarayma da bir yer bulmalısmü» dendir ki rahmetli Yunus Nadinin de Ne olurdu; Barbaros Preveze zaSehrimizdeki lise ve ortaokullarda 1 eBurada «creaüon artistique. yani «ib ludluk göstermiş olanlar istisna teşkil Ben de bu aziz dostlara şu cevabı diği gibi (Sarayı yıkıp burada saray ederler. Fakat sanatkârın talihe karşı ferini. bir yaz günü kazaıımış olsaydı, kimden itibaren tedrisata başlanacaktır. Âdile AYDA da» denilen şeyin sırlanndan birile karşı veriyorum: yoktu) diyebilmeyi hayatî bir umde Milli Eğitım Bakanhğı, oğleden ev\rel ve diyorlardL < Adliye sarayına yer arıyan Ve saymaktadırlar. Meselenin ruhu ve za Eonra ders okutmak uzera günlük çahşma karsıya bulunmaktayız. Sanatkâr anlaPreveze zaferinin yıldonümünü Barkillerin akıl hocaları ve bu konudaki vallı adliye sarayına yer bulunamayı Esatlerınin tesbıt.ni Milli Fğıtım Mudürluk jılmamak ve tarunmamak ıstırab ve febaros günü olarak kutlanz. Ayrıca yaleriae bırakmıştır. Şehrimıjdeki okullarda lâketine katlanmağa razı olamamaktadu. nvüşavirleri Yapı \e Imar Işleri Mü şmın esası buradadır. 7in ekseriya sakin ve iyi havalı geçen ders «astleri, 9Î2 13.3015.30 olarak tesbıt Çünkü sanatkârın mizacında hassasiyetdürü, Istanbul Nafıa Müdürü, Imar Artık Istanbulun bu işlerle Llgili i edılmiştır. bir haftasını da Donanma haftası yapale muhayyileden sonra gelen en mühim Müdürü ve şehircilik mutehassısıdır. marcı pehlivanları millî ve mesleki seDığ«r taraflpn lise ve ortaokul müdürleri Bu akşam 21,15 ten itibaren ' rız. Yalnız şunu temenni ederim ki DoBu Vekiller beni ne Ibrahim Paşa sa reflerini bu kadar inadla ayak altına dun Istanbul Erkek Lisesinde Milli Eğıtım unsur muazzam bir gururdur. Sanatkâr ! nanma günü veya haftası «yasak savMevsimin ilk bibük Türkçe aşk ve kahrsmanl>î filmini takdim eder. rayı, ne de adliye sarayı için çağırıp almadan bu kötü oyuna bir nihayet Mudurü Murad Urazın başkanlığında top çok defa kırılmağa ve yıkılmağa hazır I mak. kabiünden bir programla değil, EMİLİO SALGARİnin eseıinden meydana getirilen bir şey sormamışlardır. Toplantı yer vermeli, iyi niyetlerle by işi halletme lanmışlardır. Bu toplantıda onümüzdekı c!an bu titiz gururunu gizlemeğ ihtiyaç : canlı ve zengin bir programla kutlanJerini ve saatlerini keşfedip te damdan ye gelen Bakanlanmızı her mevkie ve ders yılı icin birtakım kararlar alınmıştır. cîuyar \eya buna mecburiyet hisseder. sın. Profesör Landsbergcr Hattâ bu yüzden kendisine bazan misdüşer gibi aralarına katılacak değilim her saraya bir kulp takarak şaşırtmaBirleşik Amerikanın Chicago Üniversitesı kin ve haysiyetsiz mahluk nazarile dahi ya! Hem benim ak diyeceğime, kara dan, onlara adüye sarayının yerini gösZavallı Tevfik Zoroğlu Sumer ve Sârru Dıller Profesorlugüne tayin (Son Korsanlar) (Türkçe Sözlü) diyecekleri muhakkak olan o büyük termelidirler. Zira bu harab şehir bir edılen Ankara Üniversîtesı Dil ve Tarıh bakılabilir. Fakat bu kendine has guEvveiki gün bir taraftan Donanma gü nıütehassısların yarunda benim gibi ca değil birkaç adliye sarayı kurulabile Coğrafya Fakcltesi Sumeroloji Oıdinarj"js rurdur ki sanatkârı eser yaratmağa sevnünü kutlarken diğer taraftan da LORE DANA OSVALDO VALENTİ keder Sar.atkâr etrafının anlayışsızlığıhil adamın işi ne?..» Yahyaefendi mezarlığmda aziz bir arcek boşluklara maliktir. Türk milletinin Profesoru Lr.ndsberger, yenı vazıfesine başna karşı bir aksülâmel olarak, sanat «Uğıunda büyük mücadeleler yapılan senelerce gizli kalmış bir define Tamak uzere Istanbuldan hareket etmiştir. Akıllara hayret veren bir muamma şuurile, vicdanile bu kadar kötü bir şekadaşı toprağa ve;dik. Bayrarrun seProfesör, memleketımizle olan munasebetıni seri vasıtasile daha anlayışlı kimselerirı Intikam için zindandan kaçan son korsanm müthiş maceraları halini almış olan şu adliye sarayının kilde oynamak ayıb ve adalet ailesi ile kesmiyeceğıni ve fırsat buldukça Tiırkiyeye vinciie o âni ve beklenmedik ölümün takdirine müracaat etmekte, kendisini Savrulan kılıçlar Aşk, macera ve kahramanlık filmi. mevkii meeslesinin içyüzüne gelince, bu kadar istihza etmek günahtır. matemi birbirine karıştı. geîerek, buradaki gene meslekdaşlarıle teNOT : Numarah yerlerinizi evvelden aldırınız. Tel: 40380. bu meselenin düğüm noktası ne sanat mastan ve ber?ber çalışmaktan zevk duya tanıtmak istemektedir. Tevfik Halis Zoroğlu, tâ Galatasaraycağını soylcraişür. ve ne teknik meselelerdir, ne de şeFilhakika, bazılarının iddia. ettikleri danberi tanıdığım son derece nazik, Muammer Karaca Opereti hircilik ilmidir. Bunun mahiyeti taYeni Belediye bütçesinin gibi, sanatkârın sırf organik bir ihtiyaç terbiyeli, vefakâr bir arkadaştı. Gayet mamile başkadır ki, işte şimdi bu nokneticesinde eser yarattığına, eser yaratmüzakereleri çabşkan, intizamı sever, dürüst bir megeldi tsyı alâkalıları. milletin huzurunda aBelediye Daimi Encumeni. dun de 84S manın sadece bir boşalma arrusuna temurdu. Bir zamanlar, Istanbul BelediBiiyuk bir muvaffakiyetle aylatdanberi çıklamağa lüzum gördüm. imkânsızdır, Ankara ve Izmlrde terasiller verdikten seneı butçe*inı tetkık etmiştir. Butçenın kabül cttiğine inanmak yesinin Turizm şubesinde idi; pek iyi sonra şchrimlze gelen Muammer Karaca, Mİ1H Eğitım kısmı ikmal edilmlştir. Yeni Sanatkârda bu ihtiyaç ve arzu ile bir*** fransızca bildiği için bu vazife onun yakında büyuk yenilikler ve geniş bir kadro sene butçesi, yarın akşam Şehlr Meclısuıe likte, slkış değilse bile takdir ve tasvib için biçilmiş kaftandı. Son zamanlarda, 1938 yıhndaki gürültülü mücadele ile Maksimde temsillerine başhyacağı ha verilecek ve cuma gunü toplanacak olan toplamak ihtiyacı hiç şüphesiz mevcudBelediye Neşriyat müdurlüğünde neşMecLıs, bütçeyi konuşacaktir. mizde rahmetli Atatürk müdahaleye ber alınmıştır. dur. Sanatkârlarda en şiddeüi şeklini riyat memuru olarak çalışıyordu. GazeTürk Cerrahî Kongresi teci arkadaşlara canla başla hizmet Her iki senede bır toplanmakta olan buîan bu kendini tanıtma ihtiyaç ve arTürk. Cerrahî Kongresinin 6 ncısı 9 ekimde, zusu, hakikatte bütün insanhğa hâs ederdi. Ankarada 10 uncu Milli Türk Tıb Kongre bir duygurur. Hattâ zannedersem, bir Şişman %oicudünün içinde, zarif, sanat tile birlikte Sağhk Bakanı Dr. Kemali Be hadîse göre, Allah bile meçhul bir haYENİ kâr bir ruh taşırdı. Musikişinasü. O, yazıd tarafından Halkevinde açılacaktır. ölümün sayılarmı gittikçe azalttığı eski Bu kongrede raportörlerin hazırladığı zine halinde kalmak istememis, kendiAmeliyat hazırhğn ve rAmehyat »onu 4 sini tanıtmak orzusunu duymuş ve oTürk terbiyesi almış, çelebi, haluk, 2 Ekim Cumartesi akşamı rızaları» ile rKaza istasyonları > teşkilâtı nun için dünyayı yaratmış. nüktedan bir adamdı. Teessürümü daha konuîarı münakaşa edilecektir. Mütefekkir ve münekkid Charles du arttıran bir nokta da, şu oldu: Donansaat 20,30 dan itibaren Bos"un dediği gibi «Edebiyat iki ruh ma bayramı günü, ricası üzerine onunarasında bir tesadüf noktasıdır > Du la beraber Yavuza gidecekük. Ne yaKÜÇÜK HABERLER Bos'un bu tarifini bütün sanat şubelerizık ki zavallı Tevfiğı Yavuza değil me• * • TEKNIK Üniversite Makine Fakülte' zara götürdük. Allah ralımet eylesin; Telif Operetile yeni Sezona bashyor: tinin Uçak Mühendisliği Kısmından pek iyi ruhu şâdolsun. Biletler 30/9 948 Perşembe günü saat 14 ten itibaren Tiyatro gişelerinde derece ile çıkmıj bulunan Nimet Ozdas. satılmağa başlanacaktır. tngiliz Kultur Heyeti taraiından Ir.gılterey» 948 949 sinema mevsimine ÖLÜM gönderilmektedir. * TEMIZLİK amelesinden Hasan Uzunun Şehrimu: tüccarlarından iki büyük filmile başlıyor. idaresindekl çöp arabası, Atatürk BulvaBay LEO ZİV rmdan geçmekte iken at, birdenbıre ürkerek dortnala koşmaya başlamı; ve yoldan geçkısa bir hastalığı müteakıb AllaMatineler: Cumartesi. Pazar ve Çarşamba günleridir ve saat 15 te. mekte olan Hikmet adında bir kadına çarhm rahmetine kavusrruştur. CeTAMAMEN RENKLİ Çarşamba gün'.eri tenzilâtlı Halk Matinesi. Telefon: 49369 parak ağır surette yaralanmasına sebeb olnaze merasimi 29 eylul 1948 mııştur. JEANNE CRAİN VİVİAN BLAİN çarşamba günü saat 13,30 da * KÜÇÜKPAZARDA oturan Hemzi. Faik DİC^C HAYMES DANA A\DREWS Yüsekkaldırımda Musevi Aşkeve Ramazan adlarmda üç gene. BeyoğlunEn nefis musiki, en mükemmel bir mevzuu, göz kamaştırıcı zengin ve daki Lâle sinemasında bilet alırlarken. kavnazi Sinagogtmda icra edilecekmuhteşem sahnelerle dolu süslü eşsiz bir şaheser. gaya tutuştnuşlar ve bıçaklarmı çekerek tir. birbirlerinl yaralamıslardır. Bu ilân, davetiye ınakamınadır. • * • DUVARLARDA asılı duran seçta defeski terleri bu aksamdan itibaren lndirilecek Çelenk ve çiçek gönderilmePAT O'BRİEN ve üs gün müddetle itlraz muracaatleri EYLÜL mesi rica olunur. tiyatro EYLÛL Baş döndürücü heyecanlı sahnelerle dolu sergüzeştler. sinema romam. kabu! edilecektir. * AKSARAYDAKİ Aynur «inemasmda Yeni sinema mevsimine çalıjan Kadriye adında bır gene kız, yü7 vermediği seyyar satıcı Sabri tarafından iki şaheser fihnile başlıyor. bıçakla yaralanmıştır. •* FATİH Halkevinden: Evim.izde kadınlar için BiçkiDlkiş ve Çiçek kursları aHer akşamki programa ilâveten 3 e k a d a r V E D A G A L A S I çıbnıştır. Kaydolmak istiyenlerin her gıı.ı saat 10 dan 20 ye kp.dar iki aded fotoğÜstad KAVUKLU H A M D İ'nin e n meşhur oyunu Nüshası 10 ktıruştut (AHLkK) (TÜEKÇE SÖZLÜ) raflarile b^likte Evlmiz İdare Mudurlugüne i'urklvt müracaatlen. GEORGES SIMENON'un meşhur «Londra Adamı» romanından ÇİFTE HAMAM Kâri Kadim Ortaoyunu A b o n e şeraiti ,Ç1D sinemaya çekilen hissl, içtimaî ve heyecan dolu emsalsiz bir şaheser. Kavuklu: Halk Sanatkân İSMAİL DÜMBÜLLÜ Ba ayhk 300 K.I. ZİLKADE 25 ÇARŞAMBA Baş Rollerde : Üç ayhk 800 > ROBERT NEWTON SİMONE SİMON MABCEL DALİO Kaduılar Hamamcısı: ŞABİNAZ, Erkekler Hamamcışı merhum meddah İsmef in A!tı ayük 1500 . Bu fevkalâde filme Üâveten: oğlu Kantarcı KADRt, Haaıanı ahçısı AHMET GÜLDÜRÜR, harnamda gelin Stneıik 2800 . alayı, kın» gecesi ve çengiler, kadınlar hamamında yangın, Çeşme meydanı tulumbası ve tulumbacıları tarafından yangınm söndürülmesi ve köşklü D I K K A T Vasati 13.04 , 16,24 18.56 20,28 I 5.16 tarafından ilânı. hamam susamcısı Arabm bayılması, değerli sanatkâr Tevhit Gazflcn,ıze gop<1enieı evras ve vazjlaı Baştan nihajete kadar görülmemiş bir hej'ecan ve meraklı sahnelerle Ezani | 6.0S 9.2S 12.00 1.31 I 10.13 Bilge, Aziz Basmacı ve Rauf Uluknf un İsmail Dümbüİfü ile hamamda kavgaları ve daha btrçok görülmemiş salıneler oeşredılsin edıknesiD Isde olunmaz. dolu büyuk gan^s^er tlânlardan menıliyet lcabul edlhcez. Adliye Sarayı niçin yapılamıyor ? Vazan: Yiikssk Mimar Sedad Geiintaş sanâukasını caldılar haberleri Sanat ve ıstırab Bir olunun ADILE Yazan EDEBIYAT BAHISLERI HEM NALINA5 MIHINA Doymadık! AYDA i ŞARK SİNEMASI KOUS\M\ KIZI SES OPERETİ KÖPRÜSÜ TÜRKÇE: Unutulmîyacak bir film AŞK MARMARA 1AŞK SÎNEMASI Bugün Matinelerden İtibaren MEYDANI Temsiller her gece saat 20.30 dadır. r BİTRS A TİYATRO ŞENLİĞİ MILLI ALFMDAR Buçün Matinelerden İtibaren MACERA LIMANI 2 GİZLÎ TEŞKİLÂT TEPEBAŞI BAHÇESİNDE: Yarın akşam TAYYARE Sinemasında CUMHURİYET ÖRÜMCEK AĞI