Katalog

CUMHURIYET LONDRA MEKTUBLARI : nkara radyosu da, hükumerin memurları azaltma yoluyla yaptiffi teasikata ayak uydurmuş ve bayramın ilk gunii yazdığun Türkiyeye mektub verince posta memurları hep bir araya yazıda, kısaca dokunduğum gibi, en gügelerek, «Türkiye nere&i?» diye müşavereye koyuluyorlar. ride Türk musikisi sanatkârlarını, kadAmma ben Büyiik Elçiliğinıize gidip, binasında bayrak, karolannı ilga etmek suretile kapı dışan pısında tabciâ ve içiııde tek memur bulamadığım gündenberi etmiştir. Bu suretle çıkanlan sanatkârlar, Sıdıka Çandarlı, Radife Erten, Meİngiliz posta memurlarının bu celılini artık a> ıplaraıyorum » lek Erdik. Scmahat Ergokmen ile Sadi Hofses, Muzaffer Hkardır. Londra 5 Postanelsrle başım derd susiyet j'ok. Koca hinada hiç bir şey, Bunlar. yıllardanberi kendilerine ya<Je.. Mecbur olmasam biç uğifmıyaca güzel memleketimızi hatırlatmıyor. y ib tklif öiümün, insan mukadderatını dur lerde evvelâ, garbın fikir ananesine yesinde, sosyalist idarecilerle sosya pılan hakikaten parlak ve cazib ğım. Mektubumu uzatınca, ihtiyar olBiz böyle, şaşkm şaşkın antreyi seyteklifkuvvetle bağlı bir Marx »örülüyor. lıst fikır adamlarının kendir.ine olan dur nadığını, doğuşta tesbit edilen sun, genc olsun ber rr.emur soruyor. rederken, j aşh bir ingiliz karşımıza Bina için bulunan yeni arsaya, leri reddederek radyoya karşı vefa ve La Nef mecmuasının haziran 1948 bağlılıkları sayesinde eserinin hezayıçenın, her ferdın j'almz haya< Nercje gondereoeksiniz?». Ifti dikildi. Türk elçiliğinin başkavası. mesadakat gösteren en kıymetli, en çok bu sefer de Universite tmdaki hâdıseleri değil, nüfuzunun sayısında çıkan, Marx'ın Sokrat ve nüz bilinmiyen cepheleri komünist sevilen sanatkârlardır. Bu sanatkârlarharla: ğer bu zatmış. Bizden, ne istediğimizi veya hareketlerının, ölüraünden son İsâ isimli bir yazısı buna delildir. taassubunun demir perdesini delip dan Muzaffer İlkarla Melek Erdik, ilga « Türkiyeye> diyoTum. Onlarda oir sordu. Hiç bir şey istemedişimizi, yalitiraz ediyor raki devam mı da tahmin etmek im Sonra, gene bu yazılarda taıih ma geçtikçe belki bu rolü oynıyabile kararından dort gün e\rvel, senelik izinhpyret. bende de asabiyet başlıyor. A nız Londradaki alâkalı memurlanmızın kânım verdiğinı müneccimler iddia teryalizmi, mütemadiyen ahJâk kay cektir. cinrPvağızlar, Türkiyeyi bulmak için bir adreslcıini alacağımızı söyledik. lerini almı.şlardır. İzinlerini aldıkları zaAdalet Bakanının, Beyazıddaki Asederler. Bu doğru ise, Marx'm istik gularile tâdil veya tashıh edilen bır Cenevredeki milletlerarası ılk top man dört gün sonra yapılacak olan bu taraftan harita üzerinde aranırlarken, Bizi bir koridordan geçirdi ve köşe keri Tıbbiye okulunun bulunduğu Marx, yani ahlâkçı bir Marx görübalini öğrenmek için bir müneccime lantılarda, bir Sovyet tebaası, aşağı muameleden kendilerine hiç bahsedilbır teraîtan da kendi aralarında joyle ' de duran telefonun yanındaki levhadp.n, > ere Adliye Sarayı inşasmın muhyoruz. yukarı şu sözleri söylemişt'.r <>Piz, medikten başka, vazifelerine nihayet konuşuyorlar: | istediğimiz adresleri almamıza musaade temel bulunduğu hakkındak' sözle danışmak yerınde olur. Gerçek, Sermaye isimli eserin müFelsefî bakımdan çok ehemmiyetl:.' Dostoyevski'nin, Gogol'ün, Puşkin'in \erildiğine dair 5 ağustosa kadar tebli«Türkiye Asyada mı?», •Afrıkada ol ' etti. ri, Universite muhitinde teessurle v e e l l l f l Tolstoy'ün memleketlisivız. Bu j ğ a t da yapılmamıştır. m.ıdığı muhakkak.> <Fakat Asyanın nekarşüanmısür. 'İstanbür'üniv'ersitesî j . öiümünden sonra bir macera olduğunu kabul etmek gereken bu ! *** hâdiselerden siyasî noktai nazardan ! memlekette, Sovyet rejımi, rr.ilyonlar j Kadrolarının ilgasına sebeb olarak resinde?» Parmağımı, haritayı delecek Bunu kenoısı her halde Sefarethanemize yolum hafta arasın Rektbrlüğu, Milli Eğitim Bakanı ıle I geçırıyor. ca cahil erkek ve kadını kültüre ka ı belki de bu üstad sanatkârların 11 yd tir şekilde memleketimın üzerine bası da tekrar düştü. Binanın yerini artık tstanbul Belediyesi Başkanı.ıa birer tahmın etmıştır, lakın şımdiKi mu da esaslı neticeler çıkartılabılir. yoruın. Evvelâ: Karl Marx'ın az bilinen vuşturmak meziyetini göstermiştir. , j^inde beşinci defa olarak imtihana tâbi ö'ğrendiğım için. sıkıntı çckmeden bul nıektub göndererek, Adliye Sarayı rıdlerın; bu macera şaş]rtıyor. MarxGazeteme muhtelif olimpıyad resım oum. Elçiliğimizin önünc geldiğim zaman. nın söylenen yere inşasından vazge ın neşredılmemış yazıları keşfedil yahud neşredilmemiş yazıları eseri Süphesiz ki, bu cahillere, siddetli bir j tutulmak kararına, pek haklı olarak di. Her büyük adam. her büyük mü nin ahlâki ve mutlak hürriyptçi cep disiplin tatbik etmek sureti'e bu isı ı itiraz etraiş olmaları, ileri sürülecektir. lerı gönderebılmek için auedleri 100 ü saat onu yırmi geçiyordu. Kapıdan, bir Imesıni tavsiye etmiştir. eserler hesini kuvvetlendirmek suretile ona başarmıştır. Fakat, ne Dostoytvski'yi. Ancak Cevdet Çağlar ile Vecihe Daryal buian resim acentalarım geımek mec îngiliz kadını ilc beraber girdık. Ben Rektur Ord. Prof. Sıcidık Samı O ellif daıma neşredilmemis buııyetındeyim. Bir çok defasmda boş ho'.de. bir iskemleye oturup, beklemeğe nar, kendisile görü§en bir .^rkadaşı bırakır, sonradan bunların neşri : yeni bir ışık saçmakta. kendi netıcesi ne Tolstoy'u, ne Moliere'i. ne Vol j d a bu imrihaaa tâbi tutulmak isteniİdiği dcndüın. 21 beynelmiiel karşılaşmada başladım. Hani ne olur, Allahın bir tek mıza bu hususta şunları soylemiş çin uğraşanlar çıkar. Çoğu aefa bir olan sistemleştirme ve d'ktatörlük taire'i, ne geçmiş asırların hür fikirli ve onlar da itiraz etükleri balde bu iki kenara atılıp unutulmuş, henüz kul gayretlerine karşı onu ayaklandır yazarlarmdan herhangi birini oku sanatkârın tcnsikata uğramamalan. asıl Taşla 19 zaferimız olmuştu. Muhaka pek kulu gelsin de. kim olduğumu, ne iste tır: lanılmamış taslaklar veya parçalar makta, hulâsa, komünist beyanna malarını yasak etmiştir. Bu kadar sebebin bu olmadığı zannını uyandırıçok resim çekıimiştır, duşüncesile Reuter diğimi sorsun' Ne gezer. Genc ingiliz < • Universite merkez rınasınınj dan ibr.ret olan bu yazılar. umumittjansının foto servısıne gittim. Çacık uşak, elınde elektrikli süpürgesi. temizmesi müellifinin bır gün ağzından fazla kavrama kabiliyeti olan, bu yor. Bu kadro ilçası marifcti yüzünden j amrrda bulunan ve halen Asker. | yetle, ölenin jŞÖhretine pek fazla bir kaşh kadm memur, önüme 100 kadar likle meşguldü. çıkıveren meşhur: «Ama ben Marx' kadar ateşli ve bu kadar kalabalık ] Cevdet Kozanoğlu, clinde cleman kalTb Okulu tarafından ışgal edilmek j şey katmaz; onun hakkında edinilresim fırlattı. Fakat içlerınde Turk gu ( Niha;et, gene ben davanamıyarak te olan eski Maliye Nezareti bınası mış olan kanaati pek dağişdirt sist değılim ki « nüktesinin asıl mâ bir kütle ıçinde kültürün ne şekilde | madığı için çalışamıyacağını söyliycrek re§çilerirıe aid tek resim yoktu. Aksine, sordum: nasını, bır asra yakın bir iaraan son fılizleneceğini hiç kimse, hsttâ h ü i i^ıifa etmiştir. Boylece rad>onun Türk nın, yerine Adalet Sarayı japılmaic mez. gureşçilerimizin mağlub ettikleri pehlira, kavramak imkânını veı.nektedir kumet bile tahmin edeme7 Fıkır, musikisi kısmı hemen hemen tamamile • Yahu, kimse yok mu?» üzere yıktırılacağı ve hattî Adalet vanlardan her bırisıne aid 56 poz varİkincisi: Marx ihtılâlini başarmak onünde sonunda, daima, tahmin edı feice uğramış bulunuyor. Çiınkü kadro Karl Marx'ın öiümünden sonra buUşak, başını aheste beste saate çevir | Sarayının sığması için Takvimhane dı. Oıimpiyadların açılış törenine aid ve bir komür.ist rejim kurmak gıbi lemiyen yollardan eser. Baznn fır üsasile acığa çıkarılanlar dort defa imlunan yazılarına gelince, gerek 1920 di: caddesının de binaya ilâve edilerek, binlerce resim çekildi. Ancak A.P. a< Daha erken» diye cevab verdi. Universite bahçesinden de istifade e ıle 1935 arasında neşredilen felsefe tarıhî bir vazifenin yerine getirilme tma halinde eser, en kuvvetle telkin tihan geçirmiş, en eski ve değerli sanjansında bizimkilerin geçişine aid bir Tekrar temizliğe daldı. bir aıa benim dılmeğe başlanacağını öğrendık. Bu ve gençlik eserleri, gerek henüz ele si 1905 le 1917 tarihleri erasında edilmış olan akideleri kökünden sö atkârlardır. Kplanlar, son zamanlarda tek re.im bulabildim. Auxbridge kamgeçenler, bilâkis, müellifı tanımak kendilerine teveccüh eden insanlar, küp atar, yasakları darmadağm eder. radyoya alınraış genc clemanlardır ki pırun fotografçısı da Türk sporcularını önüme gelince, iki çift söz daha lutfet nun mahzurlarını, şu şekilie hulâsa hususunda yeni ve kat'î vesikalar Karl Marx'ın fikrini, ancak parça Aynı zamanda hemfıkir hurmetkâr onların da. yarın aynı akibcte uğramak Ü: edebılirim: alabiidiğme ilımal etmişti. teşkıl etmektedir. Bu yazılaı, şu lar halınde öğrenmiş olabıürlerdi. larının sayısmı çoğaltmak, hem de rndişesile sevk ve hevesleri kırıldığına « Bir işiniz varsa, kâtibe burada. Şehir plânında bu saha Ümversite mulleri itıbarıle, Ekim ihti.'âli sıra Maddeten, bundan daha haşka im onları kendi kanununa baclamak is şiıphc yoktur. Bu mevtular üzerinde konuşulurken onu görünüz.» ye tahsis edilmiştır. Universite mer sında Mark'cıların çoktan bildikle kâna sahib değıllerdi. Ne Lcnin, ne tiyen kimseye acımahdır. Bu, düşünâsjbınızın bozulmıyacağını bilsem, size Radyoya bağlılıkîarı, yüksek sanatKâtibe dediği, elçiliğe beraber girdidaha pek çok misal verebilirim. Haydi ğim ingiliz kadını. Kapısını vurup. içe kez binasının Takvimhane caddesi ri muazzam metinler yığınuna hemen Trostkyi onun intişar etmemiş ya cesizlık ve delilik eseridir.» ları ve tatlı seslerile tcmayüz etnıiş, kısmına Hukuk ve İktisad Enstitüleri de muadildir. Ruh bakımınrtan. bun zılarını okumamişlardı, bu itibarla, Hasımlanmızın deli olmalsrmı te halkın sevgisini ve rağbetini kazanmış son bir tanesini daha yazayım: ri girdim. Kimi aradığımı sordu. ıle kitablıkları yapılmaktadır Halen lar her halde beklenmedik yeni un Marx'ın eserinin, bugün en fazla ak menni etmiyelim. Yapacakları zararOlımpiyadlara iştirak eden milletlerin olan bu sanatkârları durup dururken çı« Kim olursa, olsun, dedim. Bir Üniversite Kitablığı olarak kullanısurları ıhtiva etse gerek kı, aynı tüaüte ve en fazla mâna kazanarı ları belki biz ödemeğe meebur olu karıp atmanın manası nedir? Hükumct, bayrakları, birer dostluk nişanesi ola Türk memur göreyim yeter.» lan eski Medresetül Kuzzat, binanın zamanda hem Rusyada, hem Almanrak büyük otellere ve muazzam binakısmını görmemişlerdi. Staıın'e ge ruz. delilikleri belki bize de sirayet biitçcde tasarruf yapılmasını emrctti Çok şükür, biraz sonra birinci kâtib için lince, o daha da ileridir. Stalin, bu eder. Yalnız, temenni edelim ki, biz diye hemen fırsatı ganimet bilerek böylara asılmıştı. Binlerce otel ve bina ü geldi de, onunla yukarı çıktık, biraz yanındaki bir kaç arsa da, evvelce yada Marx küiliyatının neşıı terinde bayrağımızı aradım; ancak Sa RÖrüştük. Birinci kâtibimiz, son derece Üniversite tarafından istimlâk edil girişilen teşebbüs, Almanyada Nazı yazıları o zaman bilmemek!» kalma ler gibi onlar da kendi geıenekleH le tcpeden inınc bir kararla kadroları voy otelinde görebildim. O da bizim kibar bir zat. Biz konuşurken mütema miştir. Bu sahaya; yani Takvimhane lerın, Rusyada da Stalincılerin emri mış, sonradan, bunların öğrenilmesi içinde, şimdiki hastalıklarına devalar lâğvetmek suretile sanatkâr çıkarmak caddesinın Maliye Nezareti binası le durduruldu. Bu metmlerin neşri Jale Günay dolayısile asılmıştı. ve bu hastalıkları gidcrecek hekim çok sakim bir yoldur. Bu yola giriürsa diyen telefon çalıyor, mütemadiyen tarafında bır Üniversite ve Şehir Ki teşebbüsüne girişen Marx Engels nı de yasak etmiştir. ler bulsunlar. İddiamı «yabancı memleketlerde, ya müsteşar, yahud şu, bu aranıyor, müher gün bir kadroyu ilga etmek suretablığı yapılması ve dağınık bir hal Enstitüsü Müdürü Riazonof, bu kaÜçüncüsü: Bugün umumiyetle kaMarx'la Proudhon'un, gelecek ne tile senelerce hizmet etmiş mernurlan hud hududumuzun ötelerindeki memle temadiyen de adamcağız: «Biraz sonra de bulunan nadide kitablar.n buraya dar zararlı fikir sahiblerile yakmlık bul edilen Marx'izm telâkkı, nasyona ketlerde hiç tanmmıyoruz» diyerek u gelirler» diye cevab veriyor. Filler elile uzlaşmalarını Georges kapı dışan etmek mümkiin olur ki, hüalmarak, şehre ve Üniversi'eye lâyık tesis etmenin ve bu kadar dalâlete lızmlerin kuvvetlendirilmesıne, aşırı mumileştirmiyeceğim. Ama, şurası bir Sand temenni etmiş deâil miydi? Bu kumetin yapılraasım istediği tasarruf da Bilmem kaçıncı defa olarak telefon bır kıtablık meydana getirlmesi dü sapan yazılar neşretmenın rcahzurla totalıter devietçiliğe gelip dayanır. hakikat ki, Londrada bile hiç tanınrruçaldığı zaman, saatime baküm, 12 ol şünülmektedir. Halbuki, oraya bir rını, gözden düşmekle görmu; oldu. Gerek dışandan gerek içeriden öyle gün Marx, bu yakınlığı gerçekleştir bu kadar insafsız bir tasarruf dcğildir. yuruz. mek için elini sahiden uzatırsa ),<;tıl Evvelki yanmızda da söylediğimiz muştu. Bu mesai gününde. birinci kâ Adalet Sarayının inşası bu ımkâııları bır tahakküm teşebbüsü k^, buna Halbuki şimdiye kadar yalnız Lon tibimiz, vazifeleri başında bulunmiyan tamamen ortadan kaldıra'Mİ: ve ÜKarl Marj? için garib bir maeera karşı bir müdafaa vasıtası aramak bir inanç veya gurur yüzü.ıden bu gibi, Ankara radyosuııda arasıra Türk dıada, propagandamız için oldukça pa arkadaşları için bir defa daha «şimdi niversıte Kıtablığının geliçmesine hazırlanıyor. Bereket versin ki ken zarureti vardır. Eğer bu tahakküm eli tutmak istemijenlcr düaedüz di mu^ikisine karşı bir husumet havası ra harcanmış'tır, sanırım. Hiç bir sefaret disi tehlıkeden masundur Fakat, teşebbüsü dışarıdan gelıyoua, neti vane demektir. eser ve alarurka musiki ile onu sevcn mâni olacaktır. gelirler efendim. derken, müsaade alamemurumuzun göğsünde Türk rozeti Gazette de Lausanne'dan: vc dinlemek istiyenler, yani halkımmn Marx'sistler hiç ummadîklan, pek ce ergeç harbdır, hsrb ise. haddizarak kalktım. Daha fazla beklemeğe tagormedim. Bu, en basit bir misaldir. Takvimhane caddesinin 'oinaya ilâ rahatsızlık verici bir değişiklik kar> üzde 99 u bir manevî eza ve cefaya hammülüm kalmamıştı. tında, h^ç bir zaman siyasi sağduyu Halbuki diğer mi'letlerin mümessilleri, maruz bırakılırlar. Artık Londra sokaklarında bayrağı ve edilmesi ve kaldırılması î?e aklın şısında kahyorlar. ıle ve hürrıyetle telıf edıleme<:. Harb HALİME KASA U ^ rozetlerini göğüsleriııde ıftiharla taşıa'amıyacağı bir şeydir. S^hrin ve Bugün Stalm Konformiztninin ka hiç bir şeyı halletmez, kend' kendini Radyo, halkın parasile balka hi/.met yorlardı. Bizim Londra basın ataşemız, mızı aramıyor, sporcuların kampına ay belki dünj'anm en büyük abideleıle j'ildızı yanlış sancak çektiler diye İnttmekle mükeüef bir vasıtadır. Radyoranhğmdan çıkmağa başhya^ eserler doğurur. Yegâne sclâmet çaresi, Staen mühim günlerde, tutmuş Isviçrede rınden biri olan Süleymaniyeve gıEKREM R. KURTOĞLU j u idare edenlcr, kendi zevklcrini halşu mahijetleri taşıyorlar: Bir taraf lın emperyalizminın aşırılıklarına toplanan bir konfe. ansa gitmijtir. Hoş giliz.lere kızmıyor, Reuter'i haklı buluden yol nasıl kapatılır? Adılet Sıl E •lendiler. ka zorla kabul ettirmek hak ve salâhlyor, «Türkiye de neresi?» diye başı ı tan 1920 denberi neşredilert telsefi e karşı gösterilecek tepkinin içeriden olsa da bir, olmasa da bir ya! rayının daha münasib bir y n e na.. i jctini haiz dcğildirler ve bunu yapmağa kaldırat. şaşkın suratlı posta memuruna serlerde, dıktatörlüğe düsman, dey gelebilmesidir. 7c mir: 5 ağusros 194H her halde faydalı olacaktır.>. Ankara radyosunu Londradan dinlekalkıştıkça da halkın infial ve hiddeti zerre kadar sinirlenmiyorum. letçılikle mücadele eden ve bu nokMarx, hâlâ sahib olduğu nüfuz sainek kabil olmuyor. Halbuki bizim radi!e karşılaşırlar. Hoş. kendi zevklcrini | tada Hegel'den açıkça ayr'lan bir Haluk DURUKAL yo, harıl harıl ingilizce neşriyat yapar. kin.seye de kabul ettiremezler ya! ÇünMarx görülüyor. Öyle ki, bugünün İSMAİL DÜMBÜLLÜ TİYATROSU Kim din'.er, kimlere dinletirler, bilinkü ıadyonun düğmesini çe^irivcrmek, Beykoz Kundura Fabrikasının komünistlerı, Marx'cı olmalct.an ziyaBugün giüıdüz BEŞİKTAŞ Bahçesinde Tiez. Bari oncağızı ıslah etsinler. radyo idarecilerinin tahakkümünü ' i rie Hegel'cidirler denilebilir. Öyle ki, hususi sermayeye devri meselesi *** Yüksek Ses Sanatkârları fıra indirmeğe ve onların zevkini suya bundan bir sene evvel, Mösyö SaraSumerbankın Beyko2dakı kundura fabrikaFakat Londralıcan bizi tanımasını na sının MENŞURE TUNAY KEMAL MISKLI düşürmeğe. daha doğrusu hava boşluğu kendüerine devredılmesınl ıstcmek ugat, İtalj'adakı komünist partısi aBayram tatılini gççırmck üzere sehnmize sıl istiyebilir, hakkımızda malumat sa zere Ank«raya gıden hususî müteşebbislerden AHMED GÜLDÜRÜR, MELÂHAT CİVEiçinde buaknıağa kâfidir. leyhine giriştiği seçim müradelesinı hibi olmasını nasıl taleb edebiliriz? O bir kısnı, şehrımize dbnmuşlerdır. Şımdı pflen Dış İşleri Bakanı Necrr.eddin Sadak, LEK ve HAKK1 KAKADAY1 birlikte kendısıle goruşen bır arkadaşımıza şun kazanmak için, Karl Marx'ı?ı öiümün Evet. kendi musikisini. kendi sesini Londralı ki, yaşadığı muazzam şehirde lık, üç l:rm» adına Sumerbank. Umumi Mu oün ları scyîemı£tır. Progrcm saat 15.30 da fasıl sazı, 16.30 da den sonra meydana çıkan h'! metirAnkara radyosunda bulamıyEnlar. düğki muazzam Türk sefarethanesinin üs d'JrlüJüno yapılan müracaatte, müteşebbis« Marshall plârı tatbıkatı dolayısile öni lerini kullandığını bana scvlemişti. varyete. 17.30 da Mustafa Okur, 18 de meyi çcvirirler, Türk musikisi yajını tünde bile, pazar günü olsun, Türk bay ler, Beykoz Kundura Fabrikasının sıvıl iş ni'izdfkı ç'.mlerde Pariste yapılacak Dıs Is Son hâdiseler gösteriyor ki, Saragat. letmesini. kuracakları jırkete kiralanmasım Kem.il Mısırlı; 18.30 da Menşure Tunay; yspan yabancı radyoları dinlerler ve hu rağını göremez. Sefarethanemizde dai veya kurulacak bir anonım jirkete kendile !en Bakan'.arı (oplar.tısıra gıdeceğ.m hak19 da Çifte Yumurcaklar komedisi. Bu akşam Üsküdar İnkılâp bahçesinde arada, meselâ Bolşevik radyolaıının güanmıyan bayrağrmıza, bilmem hangi rınm de hıssedar edilmelerini istemişlerdlr. k:ndaki haberler. P..rıste Dış Işleri Bskan Marx"sıstler aleyhine olarak Marx> kullanmakla hata etmemiştir. Diğpr yaptıkları propagandalara da istemiyela"ı arasında yapıîacak bir toplantı olmaotelin kapısında bulmayı ümid etmek, Sumeıbank kanununa göre, devlet fabrırek bakalım, ne söylüyor, diye kulak «imam evinde aş aramak> değil de ne kaları hususi âmillere kuruJus kıymetleri dığı ıçın, doğru değıldr. Ben; Eirf tedavı taraftan, bugün henüz neşredılmemış B U A K Ş A M uzerınden devredılirler. Mevcud Sumerbank makspdıle ve ımkân olduğu takdirde ayın bulunan, yahud, Marx'cı f'kirlerin kabartırlar. dir? fabrikalarının kurulus kıymetlerinın yekunu 20 sınde Vıchı'ye gideceğim. Bunun için ikı bir mütehassıs] olan Mösyö MaximiIşte rad>oda kâh alaturka musiki yayın Tiyatro ve Konser Tertib İşleri Miisameresi Londraya ilk geldiğimiz günlerden bir ıse. takrıben 200 milyon lirayı aşmamakta hafta izin almıj bullıruvorıım Bıından sonra. lıen Rubel'in himmetile parça par;a larınt asgariye indiımek. kâh bunları en pazardı. Dort Türk vatandaşı, sefaret oır. Beykoz Kundura Fabrikasının bu şart eğer ahval musaıd olursa eylul ayı ıcensind? neşrine başlanan eserler. daba başka ırtünasebetsiz saatlerde yapmak, kâh en banemize gitmeğe karar verdik. Tele lar altınds hususi »ermayeye devri Devletın Pariste toplanacak Bırleşrais Mılle*]er Yıllık a:sabl»si» nde Türkiye heyetıne baçkan!ık dakikatleri aç:klamaktadır. Bu eserçok sevilen ve en çok dinlenen sanatfon rehberinden adres aradık ve «Port zarsrına olacaktır. Beykoz Kundura Tabrıkası, faaliyeti dola edeceğım.» kârları kapı dışan etmek suretile Türk land Polace» diye bir mmtaka bulduk. yısile ötedenberi hususi muteşebbıslerin tenDış İşleri Bakammız Sadak. bu akşam Anmusikisine karşı bir nevi lıusumct gösBurası, hemen bütün elçiliklerin bu kıdlerine manız kalrnakta idi. Fabrıkayı karaya hsr^ket edecekîır. Eczacı teren idareciler, radyoyu kendi gramo: lunduğu mıntakaymif. k ralamak: ıstıyenler, kendileri ışe başlar başBir genc boguldu fonları imiş gibi kendi zevklerinc göre XEVİN VAROL AZİZ ŞENSES NERMİN ÇÎLELİ Hakikaten «Portland Palace, a var lamaz, fıaüarda yuzde 20 tenzılât ve îstıhidare etmeğe kalkışmakla böyle zararlı Haydarpaşadan Kopruye kalkan Rağbet vaYüksek AUıhendis dığımız zaman, kendimizi Bâbii kule salde de yüzde 50 nısbetınde artış olacağını S U A T S İ M S K E C İ söylemektedırler. Fabrika, bu ıhbarla bütun puruncaki yolculardan biri, denize duşmuş ve islere alet oluyorlar. sinde zannettik. Her kapımn üstünde SELİM ÜLGEN Hayali Oyunlar Üstadı F A R A B İ memleket ihtiyacma cevab vcrdikten baska. butun araştırmalara rsğmen bulunamaımştır Görülüyor ki Ankara radyosu, en başka bir milletin bayrağı dalgalanıyor, harice de ıhraeat yapabilecektır. Nişanlandılar. Müzeyyen Senar İstanbulun Hasosu ve arkadaşları tarafından Yapılan tahkıkat sonunda. boğulan gencin l.ı? metli elemanlarını kapı dışan ether binanın levhasmda başka bir mem Sumerbank Umumi Mudürluğü. vâki rıü afkerden yeni teîhis olunan Husevın oldveu Kadıköy 78'948 I Ş IL KAHKAHALI KOMEDI mek suretile hem haksızhk ve insafsızleketin adı yazılı bulunuyordu. Elbette racaaü ıncelemektedır. i anlaçılmıştır. lık ediyor, hem de Türk dinleyicilerinl kl Türk elçiliğini de, bayrak ve tabelâecnebi ve hattâ düşman radyolarma kudan buluruz diye yürümeye başladık. lüks yaşıyor diye lak vermeğe teşvik etmek suretile büYürü babam, yürü! Bir türlü sokaklar Nimetle külfet: kıskanır, villâ sayük bir siyasî hata da işliyor. İyin bir bitip tükenmek bilmez. B i r i hibi için şato lüksolmadıkça ö, neticesi de, halkı. boşuna C.H. PartisinBaktık başka çare yok, yanımızdan tür, üç kat kostümü I den ve hükumetten soğutmak oluyor. geçen Ingilizlerden yardım istemeğe olan kimse, on üç görmemek icab eHulâsa. radyo, halka hizmet etmekle koyulduk. Bunlardan bir kısmı, omuzkat esvsbla dolu den bu çift, bir mükelleftir: halkın istediği ve sevdiğl larını silkerek yollarına devam ettiler. gardrob sahibine yastıkta kocaması rausikiyi ve sanatkân ona dinletmeğe Dıtimal ki Türk sefarethanesinden delüks düşkünü diye gerektiği halde, nemecburdur. ğil, Türkiyeden haberleri yoktu. Diğer bakar. Dün lüks dense çoğu zaman bir kısmı ise, bayraklara bakmamızı olan radyo, bugün ayrı yaşar. çiviledim, camladım. şeridledim, duvara versin. Elbette, onun da istediği ve istavsiye ettiler. Bazılanna gelince, onihtiyac haline geidL Burnundan ter astım. Altma da şumı yazdım: «Bağt?mediği bazı şeyler vardır. lar alay ettiler: «Insan kendi evini arar Her şey gibi, lüks damlayan külfet daddan dönen yanlış hesabın resmidir.. mı?» diye. Lüks ve mücadele: Kajinpederini yaralıyan daınad de itibaridir. Yani başındakinin gazeerbabı vardır, niNihayet yaşlı bir ingiliz merhamete Tensikat salgını: Be> azıdda, Mımarsinan caddesınde 38 numaleâine göz misafiri olmaya alışık havametin yüzünü ugeldi. ralı evde oturan Mustafa. damadı Yajarla yok Gazetelerde bir haber: «Lüksle Mü dis meraklısı, on kuruş verip gazete yere kavgaya tutuşmuşlar. kavga sonunda; « Ben bir defa gitmiştim, gelin sizi zaktan, sısler arkasmdan, hayal mejai Doğrusunu söylemeli, tensikat tedbir güzel şekilde duyurmağa mavaffak olan cadele Cemiyeti toplanmış, birtakım kaalmayı lüks farzeder, âriyet kitabları Yaşar. bıçağını çekerek kayınpederini muhgorür. Sonra, önüne konmuş hazır lok olmaktan çıktı, salgın haline geldi. bu altı sanatkâr, halkın sevmediği, be rarlar vermiştir. götüreyim» dedi. Faaliyetle çalışmaya iç edip kütubbane kurana açıkgöz, pe telii yerlerınden yaralamıştır. mayı çiğnemeği bile külfet sayan nice ğenmediğı, takdir etmediği kimselar Nedendir acaba, ele aldığımız işlerin Adamcağızın peşine takıldık, karsevgili kul bilirim, nimet ayağma gelir. çoğu Tuba ağacı gibi, dalları toprakta, miydi? Yoco! O halde, bir gün içinde. başlıjan Komisyonun hazırlıyacağı ra şinden kovalasanız, tek kitaba para verşıya geçtik ve köşedeki binamn önünporda, lüksle mücadeleye nereden baş meye lüks merakı der, almaz. Fiatlar Artıyor Haydi, kullar için bu böyledir, diye kökü yukanda oluyor? rr.intarafillâh sesleri kısıldı da şarkı de durduk. Rehberimizde bu sırada lanscağı hakkında maddeler bulunalim. Ama, hikmeti vücudü «nimet külfet söylemek kabiliyetinclen mahrum mu Lüksle mücadele etmek için kuruLondra merkezimizde fiatın fevkalâtereddüd başgösterdi. Gözlerile sanki Tensikat der demez, kalemine sancaktır.> mukabilidir» düsturunun ta kendisi oian eemiyetin işe nereden başlıyacağı de artması üzerine Türkiyede de mekaldılaıdı? Hayır! bir şeyler arıyordu. Sordum: Gene ayni gazelelerde bir başka halan, âmme hizmetile mükellef teşekkül lan âmir, önüne serdiği kadroya attı O halde. Mutlaka, hakikaten uzun uzadıya düşünülmeğe todlarunızın fiatını 95 liradan asgarî o« Yalnışhk olmasın diye, tabelâya ber: «Devlet Denizyolları vapurlannda lere ne diyelim? Başta, Allah eksikli tırpanı, derken, daha büyuk bir âmir birer birer küsüp doğer bir keyfiyettir. Karagümrükte o larak 110 liraya yükseltmek zarureti baküm. Binaya bayrak çekmemişler bırinci ve ikinci mevki farklarının kal turan fakir kızcağızın Nylon coraba öğini göstermesin, belediyemiz gelir, bu geldi. tırpalananları vazifelerine iade kendilerinden evvel, hâsıl olmuştur. Hayat şartlarının meyde ..» dedi. dırılmssı, yalnız lüks mevki ihdası dü zeıımesi, cemiyeti büyük zararlara sodüsturdan haberi olup olmadığını so etti. Ya o büyük âmir gelmeseydi, bu radyodan ayrılarak dana koyduğu bu icabı kısmen olsun" Evet, Ingilterenin payitahtı Londranın da bakın ne diyecek? Onun yerine sellemehüsselâm karar isabetli mi sayı serbest şünü!mektedir.> çahşmava kacak kadar tehlikeli bir lüks iptilâsı sizinle paylaşmağa mecbur kalmaktan daki sefarethanemizin üzerinde, baylacaktı? ben de söylesem olur: başlayan meslekdaşBirbirine ne kadar uygun iki haber sayıhyorsa, e\Telâ bununla mücadeie dolayı üzüntümüz büyüktür. Bununla rağımızı bir kenara bırakın, burasının Tensikatın bana en acayib gelen ta ları gıbı kurnazca Elbette. Nimetin külfet mukabıli •Jeğil mi? etmenin imkânsızlığını düşünmeli. Dün beraher umuma bir cemile olmak üzere •Türk elçiliği» olduğunu gösteren en olduğuna şüphe mi var? Nitekim öyle rafı, hain çocuk şakasına benzemesi. hareket edemedikleufak bir alâmet yoktur. Hoş. ikisi de isabetsizlikten yana biri yanın her tarafında, fakir. zenginin yeni fiatı 1 Eylul 1948 tarihinden itibalüksüne imrer.egelmiştir Hiçbir di ren yürürlüğe koyacak. yani 31 AğusKorka korka kapıyı çaldık. Genc bir olmuyor mu? Belediye demek şehir Başka ay. başka gün yokmuş gibi, tam ri için, başkalarına aırile yarış halinde ya, o da başka. olsun diye, halkı demek. Şu halde, külfete, beledi Ramazan ve Bayram günlerini seçip ibret yarda da, hiçbir zaman zengini faki tos 1948 akşamma kadar eski fiat üzeİngiliz uşak açtı. Her yiğitin bir yoğurt yiyişi, her « Türk sefarethanesi burası mı?> ye namına halk da katlansa olur. Gene paydos borusu çalmakta isabetin ve kad.odan çıksrılma eemiyetin kendine göre bir yaşayışı ri imrendirmemek için lüksünden fe rinden muameleye devam edeceğiz. 1 belediye demek, mademki şehir halkı ferasetm yüzde kaç nisbetmde hissesi cczasına çarpılmiş olacaklar! AkılsızEylulden sonra herhangi istisna yapıdiye sorduk. vardır. Vapurlarda mevki farkı, cemi dakârhkta bulur.matnıştır. lamıyacağı cihetie. yabancı dilleri kuHışımla «bugün pazar» dedi ve ka demek, nimete halk yerine belediye de olduğunu sormak yerindedir. Hem de lıklanna yansmlar. yetteki smıf farkına benzemez, Kapah Maömafih. lüksle mücadeleye karar bu paydos borusunu, vaktile «dar gehrBir yab?ncı deıgide okudum. Bı. pıyı yüzümüze kapadı. Iyi ki biraz lisan konsa olur. Arada teklif yok. yerlere girildiği vakit genizleri doldu verenler de belki bcnim gibi düşünüp. laktan ve kolaylıkla öğreten metodüDoğru. Son defaki zamlar bile, külfet li« diye isim koyduğumuz kimseler için müfettiç, bir daireye giriyor. Bir memuza sahib clmak için arzedilen bu biliyorduk. yoksa bu diyan gurbette, mur. başını masaya dayamış, horul ho ran kokuları hatırlamak. tnevki farkı savaşa. maroken koltuk. bilârdo masası müstesna vesileden istifade etmenizi kendi elçiliğimizin adamlarile anlaşmak mukabili nimet tertibüıden. Belediye çalıyoruz. Ibret alınacak şeydir. nın lüzumu hakkında kâfi bir fikir ve yavrusu yazıhane faslmdan başlamayı demek biz demek olduğuna göre, yüzYekunu milyonlara varan, hesabsız rul uyumakta. Soruyor: chemmiyetle tavsiye ederiz. LİNGUAimkânını bulamıyacaktık. rir zannederim. tasarlıyorlardır. Ona diyeceğim yok. Ne yapıyorsunuz? israflar FON ENSTİTÜSÜ. Ankara Caddesi, Kapıyı tekrar çaldık, gürültüye pa de onları bir cebimizden çıkarıp öteki lık, bilgisizlik, şaşkınhk eseri Lüksle mücadele keyfiyetine gelince, Lâkırdı dönüp dolaştı, gene yu 43îstanbul tümen tümen ortada dururken, birkaç Aifedersiniz, biraz içim geçmiş de.. (Telgraf: LİNGUAFON buc bırakmak niyetinde olmadığımızı cebimize koyuyoruz sayılır. karıda adı geçen tensikat bahsine gel KMSTİTÜSÜ). Yüksünmeden vermeliyiz. Yüzde on yüz ailenin boynunu bükmekten başka Yanıbsşındaki masada, bir memur da o başka bir âlem. göstermek ister gibi «Biz Türküz» deLüksün haddi. payanı yoktur. Pey di. diyip geçmeyin, ve damlâya damlaya faydası olmıyan beş on kuruşluk tasar ha var. O da t:pkı öteki gibi mışıl mışıl. dik. nir ekmekle karın doyuran için. piRadyodaki tensikat yıldırımma uğrıUşak, lâübali bir tavırla omuzlarını göl olup, günün birinde, musluklarımız rufun garabetini uzunboylu kaleme nıüfettiş, ona da baktıktan sonra: Yooo, olmadı! diyor. Aynı kalem yazcı dükkânı lükstür. Parasızlık yü yanlar arasında, evinde telefonu bul'jndan, tıknefes soluğu yerine su bile akı vurmağa hacet yok Zıra, karakuşidon silkti ve söylendi: daha başka tabirle ifadesine imkân ol de iki memur aynı işi yapamaz. Birini ziinden yaya yürüyene, hele yağmurlu duğu için kadro harici edilen bir me« Çok yavaş olunuz. Sefir bey yu tabilir. Niishası 10 kuruştuı havada tramvay lüks gözükür, tram mur da varmış. tTelefon lükstur sen Zammrn faydasını gören vatandaşlar mıyan başka garabetler var. Işte Rad 'n vazifesine nihayet verdireceğım. karıdadırlar.» Galiba radyo idaresi, altı sanatkârın vaydaki, taksidekini lüks yaşamakla ki. şu kadar maaş alan bir mernursun. dan biri olduğumu söyliyebilirim. Evet, yo idaresinin kadrosunda yapılan tenSonra ilâve etti: AboneŞeraiti v dün bir kuruş kazandım. Bir gişe me sikat bu garabetlere şaheser bir örnek. a.tısı birden aynı işi yapıyor, fazladır, itham eder. Yazuı, sıcaktan kavrulur evinde nasıl telefon bulundurursun?» Biı «ylı* « Size başkavası çağırayım.» 800 Ki O gittikten sonra, çekingen adımlar muru, verdiğim paranın bir kuruşunu Bunu herkes duydu, tabiî, her duyan ciye düşündü, ken, buzcudan yarım kilo buz alıp demişler. bicareyi k'jla^ından tutunca C'ç «ylık 800 • Altı avhk ISO0 « la, antrede ilerledik. Etrafımıza bakı bana iade etti. Bu zammın kaldınldığını ibretle karşıladı. Ankara Radvosunun Sazile. sözile, propagandaları, nutuk içirıi serinletmeye çalışan fakir. Frij knpı önüne oturtmuşlar r.»li^ «00 • nıyoruz. ne perdelerin renginde. ne rf söyledi. Bir sevindim ki sormayın. O çok se\ ilen altı ses sanatkârı, bir çır ]=rı vesairesile efkârı umumiyenin de derinden çıkardığı buğulu yemişlerı İster misiniz. şimdi Telefon İdaresi de L) ! K K A 1 kadroları yüzünder vamh hatibi olan radyo, yalnız söylemc şövdeye indirenlere ^lüküs» havat sür radyoyu lüks eşyadan sayıp. evinde radgara güllüklerinin şeklinde, ne mobil nüme torba dolusu para konmuş gibi pıda lâğvedilen Gazttemlze gonderilen evraic ve yazılaı yaların biçiminde burasmm Türk sefa oldu. Ustelik de, iade ettiği kuruş, de açıkta kaldılar. sini değil, dinlemecini de biliyorsa, bir düğü için hased eder. Hususi otomobi'.i yosu bulunan bütün memurları kadro nejredllıİD edllmetln İade oJonmaı. olduğunu gasteıecek bir hu lilclj irmıi|iarHnTidi, Hemen bir talıtaya Türk musikisini bütün dünyaya eni parçacik muhatebuııa sözlerine kuiakj olan, yat ' kendiginden daha haria etsinî, tnuullyıt r Bize dair acı ve iç sızlatan hakikatler Adliye Saraymın talihsizliği berleri İKTİBASLAR J 8 Ağustos 1948 NALINAİ Radyoda tensikat sonra arx Dts İşleri Bakanı Fransaya tedavi maksadile gidiyor i\ SALACAK KIZKULESİ PARK GAZİNOSUNDA r Yazan: Hamdi Yaroğlu CÜMÜÜHİYET