Katalog

CUMHURIYE1 2 Afusto* 1948 | HÂDİSELER DÜŞÜNCELER ÜNÜN MEVZULAR1 Ticaretimize aid yeni kararlar Falih Rıfkı Atayın Tahsin Banguoğluna bir mektubu ouyük bır lurk alımımn irkaf fftin evrel bn sütunda şehrin Eminönü ve Karaköy gibi kalabalık yerlerinde yeni tatbika bajlanan beynelmilel seyhisefer nizammdan bahsederken GalaBir müddettenberi Türkiye dışı Türk ssf pek raslanmıyan Musa Carullah BeTaUh Bıfkı Ataydan, Tahsin ] Ali Suavi olmuşrur. Garibdir ki milli | çede bir karşılığı var mıdır? Hayır. ta köprUsiinün altmdan Galataya giden lü>. âleminin son yıllarda nasılsa yetiş yın temas ettiği problemlerden birisi Banguoğluna hitcben şu mek | leştirme prensiplerini de ortaya atan I Kelimeyi olduğu gibi ahyorduk. Yaban bir geçid vapılması lüzumnndan bahtirebildiği büyük bir âlim aramızda islşmiyetin kendi tabirile bir «Rahmeti tubu aldık: j bu medreseli inkılâbcıdır: « Arabdan ! cı yazı keiimelerinden bir çoğuna, bu setmiştim. bulunuyor. Onun memleketimize bu sîi.'âhiye» dini olmasıdır. Başka ifade ile Gazetecilerden birine uydurma dilin kitab kelimesini almışız ama kütüb de | gün herkesin severek kullandığı, güzel ferki gelişini en evvel «Cumhuriyeı» i müslüır.Tnlfk, yalnız tarihi sıra ile en bir tarafa bırakılacağını pöylemişsiniz. meyiz, kitablar deriz..» gibi sözlerile ve ve yeni karşılıklar buluyorduk. Bu sı Emniyet Alhncı $ube müdürlüğünüa, 1 T haber vermişti. Bir arahk hastalanön sonuncu hüyük din olmakla kalmıyor, |Bir başka muharrir de bu sözünüzü konuşma dilini esas rutmakla, 1908 rada Dil cemiyetindeki özleştirmeciler böyle bir geçid yapılması hakkmdaki Bakanlık tarafmdan bugün övmüş. Gerek gp^pjfecînin, gerek bu meşrutiyetinden sonıaki Genc Kalemler de komisyonumuza katıldılar. Işler tek teklifi, esas itibarile muvafık gbriilmiişâ'imle, kjyınet bilir bütün yurddaşlar I aynı zamanda en külli, â^emşümul din alâkalandılar. Şimdi ileri yaşına rağ oîuyor. Fıkat bunu nasıl Upat etmeli? nıuharririrı sizi yanhş anlamış olma davasmın öncüsü olmuştur. rar karıştı. Nihayet hikâyesini uzatmak se de, buraya bir duba konıılması lâilânı muhtemel kararlar. rönesanîtanberi kendine men zinde, bilhasas düşünme kuvvati ECarşımiEia larında jüphe etmiyorum. Anayasayı Ali Suavi hemen solunda ve sağında istemediğim, bugünkü dil araştırma zım geleceği ve bu dubanın da 300 bin itibarile çok canlı ve hararetli olan bu | mahsus bir iç tekâmül geçirmiş, orga piyasada merakla bekleniyor türkçeleştirme komisyonunun sözcülü iki türlü müfritler belirdiğini gördü: kurumuna varan değişmeler meydana liraya mal olacağı düşünülerek istanbul Belediyesinin bugünkti gıkısık malî Türk âlimi, Türkiye tebaası olarak ar j nizasyona sahib, mektebleri ve fakülTicaret Bakanlığmm muhtemel ola ğünü eden siz «uydurma dil» deyimini Dilden bütün yabancı kelimeleri atmsk geldi. Atatürkün sağlığında dil işinde vaziyetinde, bu masrafın ihtiyar ediletık anavatanda kalmak arzusunun hü tsîeri, enstitüleri mevcud muazzam bir kuilanmamışsınızdır. Bizim bildiğimize istiyenler, yani özleştirmeciler, türkçe herkesin ne kadar serbestçe fikirlerini lak bugün ilân edeceği kararlar İstankumet tarafmdan hemen kabul edili hıristiyanlıkla dinî. febefî kültürü kuvgöre uydurma dil Şemseddin Saminin ile insanın babasına bir mektub bile savunmuş olduğunun başlıca ispatı, be miyeceği cevabı verilmiştir. fcul piyasasmda merakla beklenmekteşinden dolayı da pek memr.un bulunu vetlenmif: mümessilleri var. Onlara karbüe: Eminönü ve Unkapaıu meydanlan yazamıyacağım iddia edenler, yani os nim Ulus gazetesinde Kurum Genel çı aynı garb ilminln usullerile cihaz dir. Alâkadarlar, bu kararların büyük yor. Bu nasıl lisandır ki Araba söyle manlıcaya saph kalanlar! Kalebden Sekreteri Ibrahim Necmi Dilınenle uzun arasında yeni ve geniş bir yol açılıp da bir sürpriz teşkil etmemekle beraber Bu Türk âliminin adını bugünkü lanmak gercktir. Yoksa gelişigüzel bir gene de tüccar için mühim olduğuna sen anlamaz, Aceme söylesen anlamaz, «Muhbir» gazetesine gelen bir mektub tartışmalarda bulunmaklığım ve yuka Galata köprüsünün yükü kısmen Gazi genclik hiç bilmez. Fakat 1908 ile 1928iddia, kolayca baltalanacaktır. Kendi söylemektedirler. Resmî ve hususî kay Türke söylesen anlamaz, dediği osman belki ilk özleşürmjş örneğidir. Bu mek rıda saydığım prensipleri dilediğim gibi küprüsüne devredilinciye kadar, Galaaıasında yetişmiş, ikinci Meşrutiyet ve ifrdesile .Yavrupa Avrups» nın jeonaklar, Ticaret Bakanlığının alacağı ka lıca yazı dili idi. Siz, olsa olsa, zoruna tubda hakim manasma uslunun kulla savunmakiığımdır. Herkes de böyle idi. ta ve Karaköydeki kalabalığın akmasıilk Cumhuriyet yüksek tahsil gencligi loji cereyanlarma rusça ve Rus kültürü Atatürkün son rahatsızlık devrine ras nı kolaylastırmak için, bu geçidi mutrcrların muayj'en ölçüden dışarıya çık bir özleşrirme yolu tutanların, dil nıldığını görüyoruz. vasıtasile vâkif olan, hattâ 1908 den Musa Cârüllah Beyi çok iyi tanır. Türlayan bazj hâdiseleri bir tarafa bıraka laka yapmak lâzımdır. Filvaki, sabahkaidelerimizle izah edilmesine imkân Biz türkçüler artık arabcadan yemıyacağı ve bu kararların şöyle hulâsa kiye türkçesinin, yani en yüksek Türk önceki İstanbul Darülfünununda «Dinlîm. Atatürkün ana davası «güzel, ve ları ve akjamlan, Galatanın bu kısmı olmıyan bir takım kelimelerini kasdetni kelime almıyorduk. Yeni yaedilebileceği noktasuıda müttefiktirler: kültür türkçesinin uzak Türk illerinde ler tarihi» müderrisi Ahnned Mithat Eherşeyi anlatabilir» bir millî dil idi. bir mahşer halini almaktadır. Gerçi, miş olabilirsiniz. Bu kelimeleri ben de fcancı şekiller kurmuyorduk. Yeni terİthalât büroları kaldırılacak, bunlafendinin fikirlerine de aşina bulunan emsalsiz bir yaratıcısı ve mümessili oSon fikrimi sövlemeden önce sağh Belediye, eski Borsa Hanı arsasında sevmiyorum ve kullanrmyorum. Anaya kibler yapmıyorduk. Pek alışkm olduklan, yeni bir müslümanlık görüşü ile Musa bey, sağlam bir bilgi nazariyesin rın yaptıkları işi Ticaret ve Sanayi Osaya selli s?.llı kelime sokturmamak lanmızı klişe adı altında kullanmakla sollu ifratlar arasında dil hareketinin vaktile inşa cdilmiş olan ve kendisine dalarma devrolunacaktır. |den hareket etmek, «Kur'an. ile bugün en ileri bir din telâkkisi güden, bu yüz«vatan» ve •millet» kelimelerini kurtar kalıyorduk. O vakitler Genc Kalemle küçük bir büânçosunu yapalım: Ba az çok gelir getiren dükkânlan yıkmak den meselâ eski Şeyhülisiâm Sabri E ' LiESina girmiş iskolastiklcrden kurtula Toprak Mahsulleri Ofisi memleketin mak için ne kadar uğraştığımı bilirsi rin bütün istanbul basınında nasıl ala ğımsız türkçe davası artık geriye dö suretile burada bir otomobil parkı vühububat ihtiyacını fazlasila temin ettikfendi tipinde iskolâstik din uleması ile rak doğrudan doğruya «Kur'an vasıtacude getirmek istiyorsa da, bu fedakârniz (1). ya alınmış olduğunu hep hatırlarız. nülmcmesiye kazamlmıştır, bir. Muttn sonra hububat mübayaasından çesi!e hakikate erişmek» yolunu tutuyor: gayet tabiî olarak anlaşarmyan M. Calığa rağmen, Galatada koprünün başınharrirler de kalcminin ucuna gelen Inönü sık sık şu sözü tekrar ederdi: Türkçe kelimeyi kölelikten efendiliğe kilecek ve piyasayı tüccara bırakacakDini meselelere aid sualler saatlerce rullah Beyi bizim nesil iyi bilir ve pek Kendimize aîker millet deriz. As çıkarmak, yani onun ekleri ve kökleri türkçe kelimenin arabca veya fars da nakil vasıtalarile yayaların vücude sever. Onun din ve feLsefe problemleri beni işgal eder. Cevablarmın tefsirlerde tir. Hububat ihracmı tüccar yapacak, getirdikleri izdihamı önlemek kabil olhakkındaki yeni «Nazar Görüş. leri bulunmarr.ak ciheti beni diğer yollara Ofis müdahale etmiyecektir. Ayrıca kerliği ne Arablardan, ne de Farslar le abstrait mefhumlar' için kelime ya ça karşıiığı yerine, kaleminin ucumıyacak: yalnız taksilere ve hususi na gelen yabancı kelimenin türkçesini dan öğrenmiş değiliz. Nasıl olur da öz sevkeder, giderim, o cevablan Kur'anı ratmak, yoğurtçu der gibi türkçü diyehububat ihrac şartlan ayrı bir sirkü19081918 ve 19181928 arasında yetiştürkç askerî terimlerimiz olmaz? bilmek, Süleyman Nazifi tâ Bağdadda aramak âdeti kökleşmiştir, iki. Türkçe otomobillere genişçe bir durak yeri tc« i î olan Universitelilerin çok aşinası Kerimin özünden taleb ederim. Dttida lerle ilân edilecektir. Eski metinleri karıştırdıkça türkçe çileden çıkaran cinayetlerdi. Süleyman ek ve köklerle ilim ve fen terimleri min edilmi; olacaktır. Bu suretle şimdi Arılaşmp.mız bulunmıyan memle dır. Can ve usaresi nazarî bakımdan rım kadar cevablar bulurum, şadoluZiraat Bankası karşısında durmalarına gittikçe çekilen ve hakikî mütefekkir lum, fevkalâde memnuniyetim bana bir ketlerle olan ticaretimizin takviyesi yo a?kerlik terimlerini sonradan bıraktığı Nazif sabırsızlıktan türkçü kelimesini yapmak tabiî hale gelmiştir, üç! Bu üçü türkçenin kurtuluşu demek musaade edilen mahdud sayıda hususi telgrafla hicvetmiştir. Ziya Gökaîpın gösteri.ecektir. mızı görmüştüm. leri azalan müslümanlığa yeni bir ruhkadar cesaret verir, bulunmuş cevab lun.da bszı kolaylıklar arabalarla. Galata rıhtımı parmaklığı Karaman Tarıhinde bile muhasara bile o kadar cesareti kırıldı ki Yeni tir. nefhetmek cehcîi, Musa Beyin asıl en lan bem de hususî fikirlerimi arzede Bilhassa bu memleketlere mahalli para Bir zamsnlar tutan. tutmıyan yeni boyunca Devlet Denizyollan idaresinin teşvık nın türkçesi «ortaya almak», cebrî hü Mecmuadaki yazılarında arabcayı ilim dişesi idi. İkinci Dünya Harbi sonunda lim diğerlere. Rağbet eden muhterem \mukabilinde yapılacak ihracat cumun türkçesi «yürüyüş», «takib« in dilinin kaynağı gibi tutmak fikrini öne terimlere dair Millî Eğitim Bakanlıgı bulunduğu Rıhtım Hanına kadar uzaki imkânlardan istifade ederek memle zevat mütalea eder, medrese talebeler; ccilecektir. ketimize gelen muhterem âlimi ilk ziKur'anı Kerim mütaleasma âdet eder. Bu arada yabancı memleketlere Türk türkçesi koğmak» tı. Fakat bugün sürdü. Ziya Gökalp kelimede arabcayı, hocalar arasmda bir anket açtı: Hoca nıp giden taksiler, kısmen bu yeni otoyaret edişimde edindiğim intiba da Bizim en mühim matlabımızda talebenin paras mukabilinde bazt şartlar dahilin yürüyüş bir spor terimi olmuştur. Koğ kaidede türkçeyi, Abdullah Cevdet ke lar yeni terimlerden yüzde on beşini mobil parkına, kısmen de Sahil Sıhhiye bundan ibaret oldu. Bir taraftan dinî ellerine Kura'nı Kerim verip talebeleri de bazı maddelerin ihracına müsaade mak «tardetmek» manasına kaymıştır. limede milletlerarası terimleri, kaide reddettiler. Onlar üzerinde tereddüd binası önünde park haline konulması şuurun uyandığı ve bu şuurun muh şııruh ve havaşî karanhğından halâs edilmesi de muhtemeldir. Bu karışıklıklardan artık hayır yoktu. de arabcayı savunurdu: Ziya Gökalp cösterdiler. Bu anket Hasan Ali Yüce düşünülen ycşil sahada durabileceklertac olduğu öğTenim ve terbiye cihazının etmektir.(4). Takasla ilırac edilen maddelerin a Nitekim askerlerimiz muhasarayı bile • ruhiyat» ve «ruhiyatçı» Abdullah Cev lin Bakanlıgı zamanında idi. Bir defa dir. Ayrıca Yolcu Salonunun karşısmyaratılmasına doğru adımlar atıldığı, dedleri çoğaltılacaktır. Bilhassa 1947 bize daha uygun gelen «kuşatma» ile det ise «psikoloçya» ve «psikoloçyaî» düşününüz: Asırlarca ilim ve edebi da Belediyeye aid olan ve şimdi Devdiğer taraftan yüksek ve felsefi bir din Bir dinin küllî obnasına engel nedir? , yılı bakliyat ve yağlı tohumların mev türkçeye çevirmişlerdir. yattan koğulan bir dil, eğer bir kaç yıl let Denizyollan Idaresi tarafmdan malderdi. kültürünü yeni esaslar üzorinde geliş Doğuşu ve yayılışı itibarile muayyen i cud stokları bu tarz ihracatla eritileiçinde, terimlerde bile yüzde yetmiş zeme deposu olarak kullanılan arsada Bu arada «müdafaa» kelimesi zihniLâtin yazısı alınıncaya kadar edebitirmek için İlâhiyat Fakültelerinin ku ");r kavim ve cemaate veya cemaatlere cektir. Muhtemelen 1948 mahsulü ke mi tutar, dururdu. Bir gün Ulus'taki obeş kendi varlığmı ispat etmişse, Türk da bir otomobil parkı vücude getirileyat dili durmaksizan sadeleşü, türkçerulmasmdan sık sık bahsedildiği bir ,:d olan din, kendine inananlardan ba tentohumunun da takasla ihracına mü damda kendi kendime: olanların bununla övünmeleri lâzım cektir. leşti. Ilim ve devlet dili ise aynı kargünde «Cumhuriyet> okuyucularmn, zı «amels ler ister. Bunların işlenmesi, saade edilecektir. Savmak defetmektir de niçin sa gaşahk içinde bocaladı, durdu. Yeni değil midir? Bu üç park, otomobillerin durak yeri şimdi memleketimizde bulunan ve arinsanları, biri o dine meosub olanlarFakat bir kaç isabetsiz kelime veya olacak; fakat Karakoyden Galata köpSterlinle ihrac edilen bazı maddeler vvnmak müdafaa etmek değildir, diye yazı dili meselesini kendiliğinden ortadan ibaret, diğeri olmıyanlardan mütık anavatanın bir âlimi olarak aramızden almnaakta olan fon, kaldırılacaktır. düşünüyordum. Içeri siz girdiniz. Balısi ya atmıştır. Arabca şekilleri gözden kimsenin aklı almadığı bir kaç ek ve rüsüne pidip gelen otomobillerle yayada yaşayacak olan muhtsrem mütefek rekkeb iki kola ayıracaktır. Bu takdirYabancı memleketlerdeki ticaret ata açtım. kaybetmiştik. Artık Türk çocukları için kök yüzünden bütün hareketi baltalat ların kesafetini azaltmağa yaramıyakirin dinî görüşlerinden birini tanıtmak de küllilikten bahsedilemez. Zira mu şeliklerimiz ihrac mallarımızı satacak Müdafaanın p«k iyi karşılığıdır, • alâ, ilâ, atiyye, mu'lâ» kelimelerinden mağa da lüzum var mıdır? caktır. Şimdilik buradan geçcn tramsyyen amel ve hareketlerde bulunanlaistiyorum. Dil Araştırma Kurumu yalnız ara vayları ve motörlu nakil vasıtalannı dediniz. tirer ajans hp.line getirileceklerdir. eski ayın'ı ve tı'yı görebilmelerine ve rın kavuşacakiarı cnecat» ve trahmet> Ama vatanı savunmak diyebilir bizim neslin bile içinden çıkamadığı malı ve teklif etmeliydi. Millî Eğitim azaltmağa imkân yoktur; fakat Tünel n ten o hareketleri tatbik etmiyenleı , miyiz? den ve Karaköy duraklarmdaki tramüreme ve üretme zorluklarını kavra Bakanhğında ayn bir heyet bu karMusa Carullah Bsy çok genc yaşta mahrum kalacaklardır. Nitekim «İlnıi ; Siz şimdi aklımda bile kalmıyan, famalarına ihtimal yoktu. Bu yazıyı oku şıhklardan seçmeler yaparak, daha ve vaylarla otobüslerden inerek köprüye, şimal Türklüğünün genc bir muharriri kelâm* cılarm DÜtün tefsirleri bu merkat anayasa türkçeleştirme projesinde yanlara fransızca, türkçe büyük dil rimli ve sağlam yol tutulmaü idi. Kivapur iskelelerine gelen ve buralardan olarak ortaya çıktı. O devrin Çarhk kezdedir. Musa Beye göre, bu gibi tefhemen bulabileceğimiz bir gramer iza kılavuzunun 635 inci sahifesindeki taba ve lugata zorlanmıyarak, aykın Galataya giden yayalar için koprünün Rusyası, bugünkü Rusya yanmda çoX sirler tamamile yanhş ve karanlıktır. Evvelki gcce gehreminıncic feci bir cina hı ile bana kanaat verdiniz. Bu haberi homme kelimesinin altına bir göz gezgibi gördüğümüz kelimeler sadece tek altından bir geçid yapılırsa, yayaların hür bir Rusyadır ve Türk ülkelerinin Mantik bakımmdan kelâmcılar, .umu ;ct olnmş. Uzunyusuf mahallesinde Alyanak lif olarak kalmakta ve kullanılmakta kesafetini azaltmak mümkündür. fıkir hayatından karşıhkh olarak ha mî» ve «hususi» farkını gözönüne almı sokağında 27 mırrarada oturan ve Aksaray Inönüye adeta bir müjde gibi götür dirmelerini isterdim. O «muştulkadem» düm, o da sofrasında bulunan Genelleri, «müsta'arazı enfiye» leri, « «müs serbest bırakılmalı idi. Bunlar doğruberdar olmak mümkündür. Musa Bey yorlar. Eğer biz «Kur'an • ı rehber edi Tramvay Deposıında makasçılık yapan CaFilvaki koprünün Kadıköy Haydur, bugün de sadece bu yapılmalı ve de bu irrıkânlardan fazlasile istifade et nirsek «Rahmeti ilâhiye. nin umumilik vıd Yurd. lcarısı 2S ya;ında Nunyeyi beş kurmay Başkanı Orgeneral Kâzım Or takîmei kuddamiye» leri hecelemeğe darpaşa, Adalar ve Usküdar îskeleleyaJnız ihtisag ve zevk ve prensip Sahibbıçaklıyarak öldurmüştür. Hâdisc baya ve bir diğer komutana ayru habe uğraşsmlar. Bir gün üstad Kemal Cetiği için kullandığı lisan yüksek kültür ve külliliği yanmda, «Home insanlar> a yennden rinden Galataya gidip gelen halk için, îöyle olmustur: ri müjde gibi verdi. Sizi gazeteciye nab eski terimlerle beş parmağın admı leri tarafından bir ayıklamaya teşebbüs Kadıköy iskelesinden Yataklı Vagonlar türkçesinin edebî nümunelerinden sa aitl Tanrı rahmeti yanmda. bazı diai Karaköyde Sadcttin Lâstik Fabrikasınca edilmelidir ama, herkes toplanıp saysa yılraağa değer ve bir Türkiyeli tarafm amel ve hareketleri ifa edenlere aid çahşmakta olan Nuriye, haftaljğım aldıktsn söylediğiniz söz için tebrik eden mu sayarken biri üstünde durdu: Idaresi önüne doğru bir duba vasıtasile yekunu otuzu kırkı bulmıyacak olan uydurma dan hiç yadırganmaz. Hele bu Türkiyeli • rahmet» in hususî kaldığmı görürüz. sonra evme gelm.stir. Gece yarısına doğvu harririn aklmca «savunma» Tuhaf şey, otuz yıl hocalık ettim.. yapılacak Köprüaltı geçidi, yayaların : bu türlü kelimeler yüzünden, Türk milTürk, muhtelif Türk lehçelerine az ve Kıymetli Türk teoloji âlimi, uzun za nobetini bitirip evine donfn Cavtd. içeriye kelimelerin başında gelir. Halbuki Al ben bile unutmuşum, dedi. izdihamını çok hafifletir. Şimdi ihtiyar letinin en şercfli hareketini baltalamak çok, Rumeli ve Anadolur.un çeşîdli manlar «Kur'anı Kerim, üzerinde de girer, girmfz. karısına yemeğin hazır olup manyada dil ilmi öğrenen ve TürkiyeMecelle dili de böyle değil midir? eıkekler, kadınlar ve çocuklar değil, olmadiRinı sormus, kadın da yorgun olduğu de dil davası tutan Siz, bu kelimenin ve onun nihayet bağımsızlığma kavutürkçe sivelerine oldukça vâkıf ise ken vam eden muhakeme ve mürakabeleri için yemek yapamadığır.ı söylemiştir. CaIlim ve devlet dili ister istemez hayat hattâ biraz dalgın gencler ve vapurlara şan diline «uydurma» demek. bir kaç disini adeta onun eserlerindeki dil için nin neticesi olan bu sezişini, iskolâstik vıd, karısından, aldığı haftalığın hesabını ilmi vaftizcisi olduğunuzu unutamazsı dilinin gidişine uyacaktı. Asıl mesele koşanlar. daima ezilmek tehlikcsile işin veya kişinin kusurunu geçen yirmi >de daha iyi hissedecek, kendinden biri eserlerden uzak kalarak asıl kaynağa istemiî. o da haftalığının ı^ühim bir kıs nız. Belki onlar tarizcilikle hiç bir sı türkçeyi de, Türkiye gibi kendi bağımkarşı karşıyadırlar. Ziraat Bankasının beş yılın üstüne bulayarak, iki buçuk nin yazdığına hükmeyliyecektir. Bu başvurmak suretile ispata çahşırken mını evin ihtiyacına sarlettiğini söyliyerek nır, prensip değil, hattâ basit ahlâk sızlığına kavuşturmakta, ona kendi keönündeki yayakaldırımda on dakika asırdanberi durmaksızın düşen Türk kalan beş lırayı kocasına vermiştır. Pa bağhlığı tanımamanm demokrasi mu limelerini yapma ve yaratma gücünü yüzdendir ki sayısı bcnim bildiğime gö dokuz delil üzerinde durmaktadır. Bu =rta durup vaziyeti gözden geçirmek bunun rayı aldıktan sonra pürhiddet sofraya otumilletinin haklı olarak tenkid etüğimiz re, yirmi beşi geçen ana eser ve risa delilleri burada tekrarlamak, belki dini ran Cavid. bu defa da peçete istemiş. Nu kaddesleri arasına geçmiş olduğunu tekrar vermekte idi. böyle olduğunu görüp anlamağa kâfiher çeşid aksamalara rağmen, yirmi lesini, Türkiye dışı Türklük âleminde Vir ibadet ve spor ayı olan ramazanın rjye. evlerinde peçete olmadığını, bugüne iktidar denen şeyin muhalefet adı al Ilkönce lugat komisyonu, daha sonıa dir. Koprünün altında yapılacak geçid, beş yıldır durmaksızm kalkmışrnı topkl türkçe neşriyatın en munisi olarak ^on günlerini geçiren okuyucular için kadar da peçete kullanmadlklarınl beyhude tında nasıl bir kıpırdama olursa hemen dil cemiyeti kuruldu. Hemen iki ifrat bu tehlikeli izdihamı azaltmak için tek yekun kötülemek gibi bir şey değil mianlatmaya çahşmıştır. onun biçimini ahvercn yumuşak bir karşıîıyacaksınız. arasında kaldık: Sağda Şurayi devlete çaredir. Yayalar azalırsa motörlü nakil zcvkli bir şey olabilirdi. Fakat ne bir dir? Ardı arkası kesilmiyen münakasalardan kojun postu haline getirildiğini zannet «Devlet Şurası» demeği bile aykın Türkiyedeki açık fikirli din mütefek gaezte sütunu, ne de yazı sahibinin ihvasıtalan. tramvaylar, atlı arahalar da, sonra, Nuriye, kocasına anlaçamıyacaklarını, Isanm ölümünden 60 yıl sonra Saykirlerinin düşündüğü gibi Musa Carul tisası buna müsaid değildir. Burada sa şayed ayrılmaları icab edıyorsa. bunu gü mek hayaline kapılmışlardır. bulan Osmanlı inşacıları, solda «şey» o dar yoldan daha kolay ve daha çabuk da şehrinde bir kaç kişi dinin gittikçe 1916 danberi, yani otuz iki yıldır dili kelimesinin bile, arabca olduğu için, lah Bey de, islâmiyetin «cahil uletna> dece şuna işaret edeyim ki derin bir zellikle yapmanın doğru olacağım söylemişgeçebilirler. bozulduğuna üzülerek, Isa ne dediyse olanlardanım. atılmasını istiyen özleştirmeciler.. elinde kötüleştiğine, müsbet ilimlerin dinî içtihad şuurunun izlerini taşıyan tir. Karısının bu sözlerini büjuk bir jup millileştirme yolunda 300 bin liralık duba meselesine geöyle yapmak, Isa ne yaptıysa ona uyVaktin ilk adı,<halkm anlıyacağı gibi terbiyesini «ılnns olan gencliğin bu eser, yeni açılacak orta ve yüksek de he ile karşılıyan Cavid: Biz: mak için bir dernek kurmuşlar. Zama lince, gerçi bütçesinde 3 milyon liradan « Vay! demek seain başkalarile alâkan yazmak. kısacası «yazı dilini sadeleş«Molla dini> ne karsı yabancı kaldığına receleri ilâhiyat mekteblerinin en ön 1 Konuşma diline geçen ve türk nın adamlan da bunlan Isanın dininde fazla açığı olan Istanhul Belediyesinden var da bana ayrılır.ak teklif ediyorsun.» dcv« kalmıyanların da tistırablı olduğuna, safta gelecek okuma kitablarından biri miş ve dolaDin üstündeii bıçağı kaparak. tirme» idi. Davanuı ilk kahramam da çeleşen kelimelere dokunulmamak, bidat çıkarıyorlar diye asmışlar. Ata 300 bin liralık bir duba yaptırmasını hakikatte islâmiyetin pek ince ve yüko'mak meziyetindedir. Fakat yalnız eser karısını koltuk altından ve kasığının dcrt galiba «Muhbir» gazetesindeki yazılarile 2 Anlaşılabilir bir karşılığı bulun türkün ölümü üstünden henüz on yıl istemek kolay değilse de. yeni bir dusek ükirlerle örülü bir «rahmeti ilâhi mi? Eserin sahibi de, ileri yaşına rağ >erinden ağır surette yaralamıştır. Kadının yerine, mevcud eski dubalardan bi(11 En çok sinirime dokunan bu msbetler mıyan yabancı terimleri tutmak, fakat geçmedi. Kabrinin üstünde bütün muye» dini bulunduğuna çok samimî ola nıen, bu gibi öğretim müesseselerinde çığlıklarını dııyarak içeriye dalan ev sahibi dır: Ulusal gibi... Bu şekli teklıf etmekle türkçe kaidelere göre şekillendirmek, halefet partilerinin taze çelenkleri var. rini tamir etmek suretile bu mewle Hediye, çı'.gın makasçının korkunç tecavurak kanidiı. Hemen bütün eserlerinın yetiştirilecek genc din ilmî mensubları 3 Başlıca kültür dillerinde ortakla Fakat bir de o kadar candan sarılarak halledilebilir, sanıyorum. Tamir edilmis zünden kendıni zor kurtarmıştır. Bu sırada kaîmalı, ve nasıl karçılanacağını beklemeli öıünü teşkil eden bu hads, bu kuvvetli için sonsuz bir feyz ve ilham kaynağı dışarıya çıkmak istiyen Nuriye, kapının ö idik. Çekil doğrumudur, yanlıs mıdır, me şa kullanılan Lâtin aslından terimleri güttüğü davaların haline bakınız. Ata eski bir duba, üstünden ağır nakil vaselesi vsr. Bir de bizim bugünkü zevkımızın ilim dilimize almak, sezgi tnütefekkirimizin bilhassa 1911 de olabilir. B.M.M. de bir zaıcandanberi nünde cansız yere serilmiştir. geçeceği türk, hiç olmazsa Cumhuriyet Halk sıtalan değil, yalnız yayalar devamlı bir ölçü olup olmıyacağı meselesi Rusyada Orenburg'da neşredilen iki e dini kültürü milli kültürün tamamlayıcı Karı kocanın biri 10 yasında, di|eri 7 ya4 Yabancı lehçelerden ek ve kök Parüsine, yalnız Iş Bankasının birkaç için, bu yükü çekebilir. Köprüler Başvar. haydi yersel ve öğretmen terimleri luaerinde çok anlayışlı bir şekilde izah bir unsuru oiarak müdafaa eden Maarif ;ında iki çocuğu vardır. Hâdiseye savcıhk mühendisliği, bu teklifimi tetkik ederşe gate zorlanmıştır, ya telefon defterindeki sa almamak, hisse senedini mi miras bırakü? edilmiştir. (1) Bunlarm birincisinde de Vekili, Türkiyeyi şereflendiren bu büelkoyıruştur. 5 Olmüşleri diriltmeğe kalkmafena olmaz. yısız selli, sallı. menli, manlı, soyadlarma Be.ynelmilel Tıb Kongresine ğerli Türk âlimi, modern din sosyolo yük Türk âliminin son derece garbh ve Falih Rına ATAY ne diyelim? Soyadları h:ç kimseye zorlan mak, jUinin temel düşüncelerinden birinj ele aydın olan dinî felsefesinden, terbiye katılacak delegelerimiz mamışlır, herkes en beğendiği adı aimıştır. Fikirlerile ortada kaldık. Savaş gitEylulün ilk haftasında Cenevrede toplana Bu da ancak gelecek zamanların halledeceğı tikçe sertleşti. Nihayet Saffet Ankanın almaktadır: «Hayati insaniyede her bir ve maarif politikası itibarile istifade ecak olan Tıb Kongresine memleketimizden başka bir rnesele! Dil işi emre de gelmez. »ey tabi! «nrrette başlayıp tabii tarzda dilmesine abaca yol açabilir mi? Maarif Vekilliği zamanında bir yeni beş kişihk bir heyet iştirak edecektir. Bun nehye de... bir lilsüei terakkiyat üzere terakki eİzciler kampı IV lugat komisyonu kurulmak karannı lar, Samsundan Dr. Kemal Akar. Adanadan Gazetemiz, Olimpiyad maçmın dip durur. İnsanlarrn dini de bu kaidei Memleketin muhtelif vilayetlerinden gelen Türkiye dışı Türklük âleminin yetiş Dr. Ahmed Menteşoğlu, İzmitîen Dr. Behzad verdirmeğe muvaffak oldum. Hasan Ali. neticesini verebilmek için Salı tabiiye hükmünden müstesna değildir. tirdiği bir âiim, Rus işkencesinden ken Sıbel, İstanbuldan Dr. Murad Cankat ve Dr. yirmi üç lise ve sanat enstitüsüne mensup Necmeddin Sadak, Eeşad Nuri (Güngünü çıkacaktır. Türkiye Çin izciler. Maltepe civarındaki Dragos tepesinde Ahvali iktisadiya ve ahvali siyasiye gibi disini kurtararak Türkiyeye gelmiş. Sa Orhan Tahsin Tildir. Mübarek Leylei Kadir tekin), Köprülü Fuad gibi tabii türkçemaçının ve diğer Olimpiyad n e kamp kurmuşlardır. Gençlik Konferansma gidecek insanların dini de gayet sade bir tarz dece bu, Musa Carullahtan bahsetmek ci saydıklanmız komisyonda idiler (2) ticelerini bol resimlerile bu sayımünasebetile büyük dinî da baçlayıp sonra daima harekette bu için kâfidir. Fakat Türkiye, dinî bir udelegeler Bu komisyona uzun müddet reislik etmızda muhakkak görünüz. lunup bazan terakki, bazan inhitat ede yanış devri yaşıyor ve inkılâbla dinî Ağus'.os ayı içerisinde Londrada toplanacab merasim tim. Hk zamanlan herşey yolunda idi. FENER'i müvezzilerden ısrarrek bugünkü haline yetmiştir (2).> O hareket arasında bir sevişme cereyanı olan Beynelmilel Gençlik Konferansına, İsHüküm kelimesinin kullandığımız türk Bu akşsm KADİR Gecesi hürla isteyiniz. balde her hangi bir din hakkmda fikir doğurmak istiyor. Böyle bir anda, isko tanbul Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi ve Ankara Üniversttesinden birer mümetine Eminönü Yenicamide yükyrriitmek için .sadece o dinin çerçevesi lâstik usuller haricinde, modern sosyo messil davet edilmiştir. Bu konferansa işti(2) İlk kılavuzun altında imzaları olan'.ar. sek hahzlar grupu taraündan içinde kalmak kâfi değildir. Musa bey, loji ve dinî psikoloji mütearifelerini rak eaecek talebelerîn bir yabancı dil bilokunacak Mevlidi Şerif ve h a islâm memleketlerinde tMolla» larm gözönüne alan bir Türk âiiminden bah meleri şart koşulmuştur. P İT İGRİLL î tim duasına ihvanı dinin teşrif«Hoca. ların ve <Ahond> larm gelişigü îedilmezse nankörlük etmez miyiz? Has ekmek. 750 gram üzerinden leri rica olunur. ze! «islâmiyet, dinlerin en efdali> deme Büyük dinler arasında bir «dinler arasatılmaya başlanıldı Nimet Gişesi Sahibi lerini ve din tarihine aid hiç bir bilgi sa sı birleşme hareketi, nden dem vuruluŞehrimizde 800 gramı 35 kuruşa ;atılmakta Hacı Nimet Abla hibi olmadan islâmiyetin füzulî ve cahil yor ve bir Türkiye mümessilinin de A olan has ekmek, dün saoahlan itibaren 750 Pitigrilli. bu son eseri için şöyle diyor: «Museviler, ırkdaşlannm, müdafiî olmalarmı hoş görmüyor: «Ev merikadaki bu harekete iştirak ettiğini gram olarak 30 kumştan satılmağa basiamısHitler ve Mussolitıi tarafından niçin ve nagıl katiiâm edildiğini öğrenmek Size en son. en yeni Paris, NewYork, vel de gelip gitmiş, yahud şu güne kadar ajanslar haber veriyor. Bu neviden bey tır. Veni mahsul piyasaya geldiği için, önüTÜRKİYE ÇÎN FUTBOL istemiyorlarsa bu kitabı okumamalıdırlar.> müzdeki günîerde beyaz ekmek fiaüarı yeniLondra ve bütün dünya modalarını ve kalmış dinlerin her birine tafsilâtile vâ nelmilel bir davranışın zihinleri işgal den ucuzhyacaktır. patronlarını verecektir. kıf olmak lâzımdır. Diğer dinlerin iti ettiği bir zamanda hakikî islâmiyetin M AÇI in*v* KİTABEVİ Belediye zamlanna aid mazbatalar kadlarmı, talimlerini bilmemiş iken is rnuayyen dinî amelleri sayan insanlaBirkaç güne kadar çıkıyor. Türkiye Çin futbol maçı bugün Umumî Meclisin dört gün devam eden fevlâmiyet dinlerin en efdalidir demek rm dini olduğu kadar aynı zamanda kalâde toplantısında Belediye vergi ve resim oynanıyor. Dünyanın birbirinden uzak Çıkaran: durüst olur mu? Sözümüz dürüst de ol küllî ve umumî bir rahmet dini oldu lerinden bir kısmına zam yapılmıştı. Yeni bu iki memleketinde büyük bir ekseriTüRUiYE TiCnnET POSTRSI ARÎF BOLAT KÎTABEVI sun, lâkin bilâmukayese söylenmiş sö« ğvnu, o dinin ana kitabma dayanarak den tayin olunan vergi ve resimlerin yünir yet maçm neticesirü sabırsızhkla bek j ENEÛEH BERi HED CUN ÇIKHN Vf ASONC îVttETiyit Wt diğer milletlerin gözünde bir kıymeti yarım asır kadar önce ilmî şekilde }s İÜS« girmesi için tanzim edilen mazbatalar îemektedir. Londra, HongKong ve [ İç İşleri Bakanhğına gbnderilmiştir. ilmiyeyi haiz olabilir mi? Evvelde gelip pît çalışan bir büyük müçtehide karsı İstanbuldan binlerce kilometre uzak \ Hemşire okullaruıa alınacak gitmiş dinlerin tafsilâtı bize malum de takdir, «evgi ve saygı duygularile dolup olduğnna göre, radyo icad edilmemiş talebeler ğil iken o dinlerin noksanı yahud but taşmamak imkânsızdır. n!sv'i l'")er.>ndan hplımiz nice olurdu Sağhk ve Sosyal Yardım Bakanlıgı. çehrilanı ile nasıl hükmedebiliriz? İslâmiyet. mizdeki Haydarpaşa Nümune ve Çocuk has diye düşünmekten insan kendini alao dinlerden üstündür demek için, şüp(1) Bk. Rahmeti İlâhiye Bürhanları. tanelerine ilâve olarak inşa edilen Hemşire mıyor. Londra radyosu türkçe olarak he yok, o dinlerin de bize malum olması 1910, Orenburg, Şark kütübhanesi, 5f. okullarına bu yıl talebe alacaktır. Bu yıl Olimpiyad haberlerini aşağıda gösterilâzımdır. (3)> İşte bu tarihi kültürden 198. ve Bk. İnsanların Akidei ilâhiye okullara geçen seneden daha fazla hemçire îen saat ve dalga uzunluklarmda günü ; İstanbul mahrum olan «kara cahil> bir takım lerine bir nazar, 1911, Orenburg, Sf. namzedi kabul edilmesine karar verilmiştir. gününe verec?ktir. Merakla beklediğiniz mecmua İsviçre Konfederasyonunun «İmam» lar, «Molla» ve «Ahond» lar, as 126. Müteiekkirin hayati ve eserleri Bugün çıktı. Türkiye saati Kısa dalga metreleri runızın başında dinî öğretime yeni bir hpkkında ne eskiden, ne de şimdi ya657 nci yıldönünıü 07.30 24.92 31.32 BAYİLEBDEN ABAYINIZ. pılmış bir araştnma bulunmadığını tetarihi usul sokmak istiyen genc âlim İsviçre Konfederasyonunun 657 nci kuruluş 19.45 19.60 24.92 Teknik Dergi kimleri ilgilendirir: lâzımdır. Yalnız yıldönümü münasebetile dün, sehrimizdeki hakkında (vakitsiz bir mesele çıkar essürle kaydefcmek Birinci baskısı 3 ayda kapışılan ve Rus cennetinin içyüzünü bütün 24.00 24.92 31.32 İş adamları, mühendisler, müdın da imamları beyhude zahmetlere Cumhuriyet» in 12 eylul 1947 ve «Tas İsviçre Başkor.soloslugunda bir toplantı tertib çıplaklığile anlatan bu kitabın 2 nci baskısı, Kravchenko'nun Amerikan Bugün saat 18,00 de başlıyacak olan edilmiçtir. Toplantıda, bütün İsviçre koloteahhidler, teknisyenler, subaysaldın. Akibet seni medreseden de vir» in 23 eylul 1947 tarihli nüshaların nisi ve bu arada millî kıyafetlerini giyinSenatosuna vermiş olduğu gizli raporun da ilâvesile piyasaya arzedilmiştir. mühim futbol maçının neticesini, 19.45 lar. öğretmenlor, öğrencil«r. tardecierler. Sana biraz siyaset kullan da mütefskkire aid bazı bilgilere ras traş İsviçreli genc kızlar bulunmuştur. BaşFiatta fark joktur. Karton cildli 5. Cildli 6. Liradır yaymmın son dakikalarında öğrenmeİd?rehanesi: İstanbul Sultanahmak lâzımdO diyorlar. Fakat karşıla lanmaktadır. konsolos M. Martiz. söylediği bir nutukta niz büyük bir ihtimal dahilindedir. Damet. Divanyolu Cad. 16/3 Türkİsviçre doçtlugunu haraıetle övmüşKir. rında sağlam imanlı ve seciye sahibi bir BERKALP KİTABEVİ Ankara (2) Bk. Rahmeti ilâhiye, Sf 6. ha etraflı teferruat için saat 24 00 deki Akademide bütünleme imtihanlan müçtehid RÖrüyorlar: «Efkârı ilmiym '3) Bk Kz. Sf. 80 Güzci Sanatlat Akademisinin bütün çube neşriyatı takib edebilirsiniz. de hürriyetimi hiç bir vakit insanlarm *4 Bk. Bir Nazar, Sf. 2] Müellifin Evinizde bir General Electric radyo•atırı için, yahud maaştm ıçm frda ei^ bu eserinden almmış baz) sahifeler ıcrinde, bütünleme imtihanlarına 20 eylulde başlanacaktır. su varsa, Londra Olimpfyad haberlerini mem. Bir hakikat bürhanlan ile gön•İş» mecmuasmın 83 üncü Nüshası 10 kuruştuı. sayısmda dinlemek için dostlarmızı da davet ediüm de rüsuh bulursa ben o hakikati yeniden neçredilmiştir. Aynı mecmuaKAMAZAN 26 PAZARTESİ niz. Yoksa bir GE radyosuna sahib AboneŞeraiti ^ cetmetmek rezaletine tenezzül ede nın 82 nci nüshasmda Musa Bejin dünolan akraba veya komçunuza gidîniz. Btı lytık Kuması idareden verilmek, diğer malzemesi müteahhide aid olmak 800 KJ "iem.» ya Türklüğü ve bu Türklük içinda TürYayınları mükemmel ve pürüzsüz din î üzere 50 takım elbise, 38 aded paltonun imali açık eksiltmeye konulmuştur. Öc aylık 300 > | | m kiyenin müstesna değeri h..kkmda 1921 Altı aylık ıSOO • leısiniz. Muhammen bedeli 1560 lira, geçici teminatı 117 liradır. Şartnamesi Mü Senellt > • 2800 » En yeni bir tanh ve sosyoloji meto de ileri sürülmuş alâkaya şEyan düşünHeniiz bir Gen?ral Elecfric rad< n=una dürlüğümüzde her gün görülebilir. U I K K A 1 dunu ele alarak dinî meseleleri inee celerinc raslsnabilir. Sivasi taıihimizle Vasati 13.20 17.15 20,25 22,14 3,56 sahib değilseniz yahında tatbik edileİsteklilerin eksiltmenin yapılacağı 13 ağustos 948 cuına günü saat 12 Gazctemlze gönderüen evrak ve yazılaı lemeğe başlayan ve başka nümuneleri iliçiği olanları dikkatini bu iki noktaİstifade edebi de Galatada Müdürlüğümüz binasında toplanacak komisyona rnüracaatleri. Ezani 4,54 i 8.50 12.00 1.48 , 7,31 ! cek taksitli satışlardan nesredilsin edilmesin iad* oluamaz. ne başka islâm memleketlerinde maale ya celbetmek isterim. lirsiniz. . (1786) (11238) dinî felsefesi Yâzan: Pref, Fındikoğlu urma dile dair Galatadaki izdihamı azaltmak için Bir framvay makasçısı karısını öldürdü MUSA ve Ç Ö M E Z L E R İ YENİ MODA B nermjemue VİCTOR KRAVCHENKO TEKNIK DERGÎ HÜRRİYETİ SECTİht Marmara Bölgesi Liman ve Deniz İşleri Müdürliiğünden: CUMHURİYET i tklndl