Katalog

r [ Ortaşark Seyahatînin Iıttıbalan ^^•" ~ ı •• ı ıT»""ı"• ~ra~ 8 '• * !••.... . i < . . , J L İ ı .. f | . ı. t { ı ı •• . T ^. , y p. i . .. . . ^ ^ O stanbnl Tüccar Derntği, son toplanbsında istanbul Hmanının müstakil bir sekilde Idaresi hususunda deraek ihtısas knmisyonu tarafından hanrlanan raporu tctkik ve kabul etü. Raporda «gerek tahmil ve tahli^e işlerinde, ferekse diğer liman işlerindeki aksaklığın asıl sebebini mevcud vasıta ve tesislerüi kifayetsizliği ve her devlet işletmesinde olduğu gibi, burada da zırlamak üniversiKendi=mi iki yıl evvel tanımıştLB|j»ü gbğsüne atılan bir bomba telâkik etmek. Mucadel* yalnız telere düsen bir ijletme ve Idare tarzının bozukluğu» zunboylu, sert bakışlı, bakışları ıst3^? bu boırbayı körletmek için e'birliği yap Bayram bugün bütün jrurdda diller arasında olvazifedir, üniver teşkil ettiği ileri süriıldükten sonra, ve samimiyet ifade «den bir adarndı. mak demekti. Arab milletlerinin ve bümuyor, bir dılin oklugu gibi şehrimizd* de siteler de bu vazi Türkiyenin en büyük Umanı olan istanOlgun bir siyasî şahsiyet olmakla bera tün islâm milletlerinin bu hususta son içindeki kelimeler feyi ldrâk etmis bul limanınnı iyi bir tarzda işlemesi ve derece uyanık davranmaları, elbirliği kutlanacak ber daha ziyade temiz bir vatansever ve arasında da bazan ve ona göre ha ıslahı için bu isle üsili daire ve teşek. kuvvetli bir idealist hissini veriyordu yapmck ihtiyacıru hissetmeleri, birbirağır, bazan seri kü 1lerden müreltkeb bir komisyon te§Eakışlarmın ıstırab ve sarnimiyet ifade lerini maddeten ve manen deî.teklemeBuşiin dördüncü Toprak bayramıdır. çatışmalar olduğu için nice diller bu mak hamlelerini daha împsıatoıluk zırlanmışlardır. kili ve limanın müstakiT ve muhtar bir ieri. devrimizin olağamistü hâdiîeleri ebnesi, karakterinin bu iki vasfına son *** Toprak kanunu 11 haziranda kabul e mücadeleler sonunda kaybolmuş, ge zamanında gösteren dilin böyle yanDilimizi yeni medeniyet kültürüne şekilde bu komisyon tarafuıdan idaresi İ derece uygundu. Vatanseverlik de, ideve vaka'lan arasmda yer slmağa lâyık dildiğinden kanun gereğince bu tarihi ne nice diller yabancı dilierin tesir lış bir telâkki ile damgaıanarak â»eklif edilmektedir. laiıstlik de. tatmin edilmez gayeier tası bir keyfiyettir. takib eden ilk pazar günü Toprak bay lerile şekilden şekle girmiş, hiç bir deta düşmanhğa maruz k=)lması di ulaştırmak için daha Tanzimattan Raporun münakaşası sırasında soz Bu suretle saym Şiikrü Bcyüı görü ramının kutlanması icab etmektedir. şeyi olduğu gibi bırakmıyan zaman limizin yeni ihtiyaçlarla geçirmekte başhyan bir hareket, büyük Türk in; mak demektir ve bunlarm ikisi. hakiki bir insan için ancak birer ıstırab kay çündeki derinliği daha faz^la takdir e Bu münasebetie hugün şehrin bütün dilleri de bir yandan geliştirirken olduğu iç mücadeleyi bir buhrana kılâbından sonra hızlanarak bir «Dil alan azadan biri şövle demiştir: «Raporda da görüldüğü üzere liman diyor ve onun vatanseverliğini, samimi kazalarında Toprak bayramını kutla bir yandan aşmdırmıştır. Bu kanun uğratmış ve bu buhran devam ettik Kurumu» nun doğmasına sebeb olnjğı olabilir. geniş bilgi^ini tezyin eden bu m ı için programlar yapılmoştır. Bu me dan hariç kalan ancak artık yaşa çe 'Öz Türkçe» diye yepyeni bir muş., daha çok Ortazaman kültürüne işıetmesini üzerine alacak olan muiıtar İki yü evvel bir Kurban Bayramı saffcahı, yığın 3'iğın bayram ziyaretçil»rl kvvvetli tarihî görüşü aramızdaki ya yanda Orman Fakültesinin de iştirakiie mıyan ölü diller olabiliyor. Herhan Türkçenin yaratılacağı ve bunun i göre düzenlenmi^ eski terimlerin ye idare, bu işi yalnız bir âmıne hizmeLİ [ftrasında onu serbestçe çörmek, serbest kınlığı arttırıyordu. Bunun neticesi o Büyükdere Meyva fidpnlığında bir tögi bir dilin yabancı tesirlere rnuka çin de bir dil inkılâbı yapmak lâ ni ihtiyaçlara göre âhenktar bir bir olarak yapacak, hiç bir maddi menfaat vaziyette lik halinde düzenlenmesinde önsyak düşünmiyecektir. Bugünkü tçe selâmlamak istemiştim. Karşısına çı larak fözün Türkiye Suriye münsse ren yapılacak, oradan Taksim abide vemeti, eriştiği kültür seviyesinin zımgeldiği vehmini uyandırmıştır. olması, devletin de bu hususta mü lirnanın senelik kân 16 milyon liıadır. rfcan biricik başı açık adam olmak dik fcetlerine intikal ehr.esi, bu yakmlıga sıne gidilerek çelenk konacaktır. Hal derecesine göre olduğundan kuvvet*** zaheret göstermesi icabetmiştir. Yal Eğ°r bu para, yalmz liman tesblcrine |kaÜBİ çekmiş olduğu için yanından.ay en samimf ifadeyi yermeğe yeni bir ve kab Ziraat okulunda, Yeşilköy Tohüm li ve yiiksek bir kültürle temellenle tpşkil erti. Vehmini diyorum. çünkü «Öz nız manevî ilimlere aid olan terim sarfedilseydi, bugün dünyanın geri h üzerine kim olduğumu sorrmış luk Enstitüsünde, Ei'enköy fidanhğmda miş olan bır dil, meselâ bunlarm baSayın Başkan meramını ne kedar sa da çeşid'.i kutlama törenleri yapılacak, jında sayılabilecek te'acak ki indiğim merdıvenden geri olan Yunanca, Türkçen ve Türkçe» dıye bir lerde çok ihtiyatlı olmak, radikal, manları arasında sayılmakta olan IsŞçevrilmiş ve onun genis bilgisine ve mimî ve srüzel anlabyordu: abideye çelenk konacaktır. Bunlardan maruz kaldığı bunca tariht «ademe şey yoktur, böyle bir telâkki dilin rasyonel hareketlerden sakınmak lâ tsnbul limanı modem bir hale gelirdL «Acı fakat hakıkattir: Amerikan şı Emin olunıız ki diyordu, bir Türk boşka Bakırköy kazası Mahmudbey kö lere rağmen dayanmış, değişiklikle tarihî seyrini insanlaştıran antropo zımdı. Çünkü bunlar yeknasak ve uvvetii hafızasma delâlet eden,değerli iltifatla karşılasmıştım. Çünkü Su dost ile karpılaştiîinm zaman, yirmi beş yünde, Beykoz kezası Bfykoz çayırın re uğrsmakla beraber asıl hüviyeti morfik bir düşüncenin mahsuîü ol fen terimleri mahiyetinde olmayıp lepleri Istanbula gçtirecek'cri malîariye Cumhur Başkanı, beni karşısına yıl uzak kalan bir kardeşle buluşmuş da, Beyoğlu kazası K?ğıdhane kö\ünde ni muhafaza ederek bugüne kadar duğu için ilmî hiç bir mânası yok duygu ve düşüncelerimizin dekor dan. ts'nmil ve tahliyenin iptidaî olması BIS, bütün hal tercümemi bana anlat gibi seviniyorum. Aramızdrki bağlantı Toprak bayramını kutlayacaklardır. gelmiştir. Farsça, Arabca böyle ol tur. Kaldı ki inkılâb kclimesinin dil larına karışmış, çok ince nüanslarla yüzünden vakit kaybettikleri için. ton yazdığım bütün eserleri hulâsa et bu derece kuvvetli ve bu derece derinduğu gibi Türkçe de böyle olmuş hayatında kullanılması da acayip bir birbirlerinden ayrılmış. edebiyatta basına 5 dolar fazla navlun ücreti alTörenlerin en mühimmi Tazlada Ça|tnis ve Suriyeyi ziyaretimden son dere dır. Gene sizi temin ederim ki Suriye yırova mevkiinde Tarım BakarJığı ta tur. Bunlara karsılık bir zamanlar şey olur. Bir siyaset tâbiri olan inDilin tekâmüliine maktadırlar.» işlenmişlerdir. deki elçinizle her görüştüğümde, kendi oldukça kılâbm ne hayatiyatta, ne ruhiyat yardım etmek, bunları bir hamlede Tüccar Derncğinin toplajıhsmda «Tmemnun olduğunu bildirmişti. raiından tesis edilmiş olan Teknik Bah koca bir imparatorluğun yüksek bir kültür seviyesine erişmiş ta, ne de içtimaiyatta yeri olmadı ortadan kaldırarak yerlerine dilin birliğile kahul edilen raporu görmedirfl Vatanseverliğine ve samirniliğine, her Diş İşleri Bakanımla konuşur gibi gö çıvanhk okulunda yapılacaktır. Bu tökullanıhnası hazmetmesine imkân olmıyan alel ama, gazetelerden aldığım yukarıki kütanımak istemek ve tanıdığı her rürüyorum!. Ararruzdaki sevgi ve gürene Kocaeli Valisi Fazlı Güleç ile vi bir dili olan Lâtince, asırlarca ya ğından dil vâdisinde değerlendirmek vesıflarım kat ven bu mahiyettedir! lâyet erkânı geleceği gibi şehıimizden şadıktan sonra Cermen muhaceıetle boş bir tasavvurdan ibaret kalacak acele tasni edilmiş kelimeleri yığmak çük hulâsadan r e heıgünkü müşahedeistihale tır. Neden mi? Şundan ki, inkılâb ile olacaksa bu derece bir saldırışa İerden Istanbııl limanınuı hâlâ iptidaî Sayın Suriye Cumhur Başkanının çok de pek çok kimseler davet edilmişler ri sonunda Lâtin diîlerine ıa inanmıştnn. ederek artık konu^ulmayıp sadece deyince: «'Bir rejimin umuimadık hiç bir dilin tahammülü olamaz. vasıtalarla mücchhez bir liman olduİki yıl sonra geçenlerde Ürinci defa samimJ bir musahabe «ırasmda söyledi dir. yazılan ölü bir dıl haline gelmiştir. bir zamanda ansızın ve birdenbire ğunu biliyonım. Bunun ilk sebehl Isjörüştüğümüz zaman onun yeni vasıf ği bu sözleri neşretmek, belki de doğru * * * Köylüye toprak dağitımı vilâyetimiz Yalnız zaman ve mekânların tesir kaldırılarak yerine başka bir reiimin Unbul limanının da, Devlet Denizyolîanna ve yeni meziyetlerine şahid ol değildir. Fakat bu sözler o kadar açık Konuşma dili ile yazıl dili arasınkonmasm ndan daki farkı kaldırmak gibi ortada do lan ve Limanlan Idare«;i gibi şreri zihve temiz bir hakikati ifade ediyor ki o de de başlamışiır. Cemal Arıtmanm lerine mukavemet mutlak olmadı cebir ve şiddetle dura. başkanlığında bir heyet Çatalcanın Ya ğından canhlıklarını muhafaza eden başka bir şey aniaşılamıyacağı için laşan bir arzu da ne yapalım ki te niveili ve kırtasiyeci bir idare tarafınKendisi islâm tarihini çok iyi bilen ve nun şahFİyetini belirtmeyi istihdaf eden kublu mevkünde bu işle meşgul olmak diller bile devir devir iytihale ge ortada mevcud olan ve asırlar kapbir yanda yer almamaiina imkân yokkâmül etmiş hiç bir dürie \nicud bul dan işlctilmekte olmasıdır. çok ryi tahlil eden blr şahsiyetti. Karşı tadır. Tevriata en ziyade müsaid arazisi çirmiş, nasıl ki bir eski Yunanca lıyan bir dil safhası birdenbire. hem Devlet I)enizyolları ve Limanlan muş değildir. Çünkü dil, konuşmalarkargıya geçerek, Filistra meselesini in tu. Sonra Türkiye ile Suriye halkı abulunan Çatalcadan başlanmL'jtır. Bu devri olduğu gibi bir Bizans Yunan de cebir ve şiddetle yok oJabilir. Bu, dan ziyade yazı ile geliştiği için yazı Genel müdürlüğü bir bahriye bakanlıcelediğimiz raman bütün islâm tarihine rasındaki sevgi, saygı ve giiven hisleri rsd» 25,000 dönüm kadar arazj toprak cası devri, şimdi de bir yeni Yunan olsa olsa ya bir ütopi veya sadik bir dilikonuşma dilini daima aşmıj, ontoplu bir bakıs atmak earuretile karşı günden güne o derece kuvvetleniyor ki ğı kadar muazzam bir idare hBİindodir. ca devri yaşanmaktadır. Fârsça, A temayül ifade eder ki yanlış ve in dan çok daha zengin olmuştur. Kal\aeftik. Çünkü ancak bu sayede Filistin iki taraf arasmda hiiküm süren hakiki sız çütçiye dağıtılabilecekür. Vaktile ayn ayn idare edildikleri halHeyet, Çatalcadan sonra Silivirde çarabça, Türkçe için de aynı çeyler safsız bir telâkkiden doğmu? olan dı ki yazı dili konuşanlann değil, o de. jimdi"hepsi Devlet DeniıyoUan vo ılesinin hakiki mana ve ehemmiye hisleri açıklamak ancak faydah ve ancak hayırlı olur. Belki bu hakikati a lıçrjcaktır. Burada tevzie müsaid 5000 söylenebilir. Çünkü bu dillerde ta bir dil şaşkınlığı havasını »zatmak nu yazmasını bilenlerin eseri olduğu tiai idrak etmek mümkündü. Limanlan Genel müdürlüğüne verilmiî rihin maceralarını, asıllarını ve can tan ibaret kalabilir. çıklamak iki memleket arasında kurul dönüm toprak vardır. için dilin gelişmesi kaderi de bunla olan idareler ve işletmelerin sayısı 20 ye İslâm tarihi, bilhassa *on asırlarda bir hlıklarını koruyaraktan atlatmağa ması özlenen samimi dostluğa temel yazanlarm yakmdır. Aralannda, L«tanbuldaa Wlf«rileme manzarası arzedsr ve bu geDüsünmeli ki Orta Aayadan Ak rın elinde kalrrtış, yazı muvaffak olmuş bahtiyar diller ateşkil eder, bu uğurda sarfolunan gaykültür seviyelerile deha ve kabili ir.em kaç günlük mesafedeki Van gölü Yeni Ticaret Bakanı geliyor lilem« devri bir türü kayibları kaydedeniz kıyılarına, Viyanalara kadar rasındadır. retleri kuvvetlendirir ve hızlandırır. der. Fakat bütün bu kayıblar, kenardan Ticaret Bakanı Ceml! 6»ld B»r!a«. b" giden ve bütün İslâm memleketleri yetleri ne mertebede ise dilin tekâ isletmesi ve temir atöljesi de bulunan mülü de o nisbette olmuştur. Hangi Suriye Cumhur Başkanının bana ver h«fU içtnde şehrimiıe gelerek. tucc»rlar ve Jtıyıdan feda edilmiştir. Kanadlar yobu idaıeleri ve isleri «yn bir yazıda Filhakika Türk dili de tarihî sey ni kuşatan bir dil yalnız topraklan kelimelerle bir göriisme yspaeaktır. çalışacaklarım, bunları neşrelidmiş ve «anayidlerle lunmuı, fakat gövde sağlam kalmıştır. (rriş olduğu demeç, synen değil, bir çok kültürleri de fethetsıralayacağun. rinde bir «Eski Türkçe», bir «OrtaDerntği, bu münasebetle bir taniima nasıl yuğuracaklarını herkesten iyi Endülüîün kaybı bu mahiyette olduğu olduğu için buraöa ondan bahsetmiye Tiiccar Birbirlerile. dcni* miiessesesl olmaktoplan'.ısı haıırlamıstır. zaman Türkçesi», bir de «Yeni Türk miş olduktan sonra tabiatile eski ha bMecekler de bunlar olduğu için hiç Fakat bu demecin ifade etmtş gibi Osmanlı devletinin Avrupada verlile kalamıyacak, yeni hal ve vazitan baska hiç bir \\g\ mevtud bulunmıçe» olmak üzere başlıca üç safha gediği kayıblar aynı mahiyette idi. Yani olduğu hakikatlerden birine temaa etŞekec tcvziah yete göre bir şekil alacaktı. Osman bir dircktif veya güdücülüğe muhtaç ytn bu Jşletmeleri ve işleri, rihniyeti çirmiş görünüyor. Bunlarm arasınolacak gibi değildirler. Diledikleri mcden de bu yazıya son veremiyeceğiraislâm âleminin bütünlüğünü temsil edenilen dil, işte bu safhanm Şeker tevziatı dün de üc\am etmijtlr. da esasda bir yabancılık bulunmadı lıca malum bulunan o kırtasiyeci Genel Bu hakikat, başta sayın Suriye Dev Halk. den asıl gövde sapsağlamdı. Filistin gaTürkçesi olup, çoğunu temsil ettiği, tecrübeleri yapmakta muhtardırlar. müdürlük nasıl iyi idare ed.ebilir? bakkallarda «ıra beklemek turetlle ğı gibi, kendi devirlerinde canlılıkilesi i«e bu sapsağlam gövdeyi, içinden let Başkanı olduğu halde Arab âleminin «ekerini »lmalcUdır. İsin Küç gelen t»r»fı hele yeni harflerden sonra şekilleri Hangi yolun çıkmıyacağını ergeç anHiç olmazsa. bütün işleri bir araya kundaklamak için icad edilmiş bir teh Cumhur Başkanımız Ismet Inönüye da bu ııra b«klemelc keyfiy*tidlr. Bilhassa larını, konuşulur ve yazılır olmak ni değiştirdiği yabancı kelimelerin lıyacak olanlar da onlardır. Hattâ toplamaktan bir tasamıf temin edilebilvasıflarmı kaybetmemişler, sadece Boğszjçinde çcker mJmalc daha mii5ki.1l olyazı eri olduktan sonra Galib Atacın karşı beslediği »evgi ve saygıdır. Bu çok lıke idi ve bu tehlikeyi tam ciddiyetlç Türkçenin malı yapmış, bunun akâmillerle savaştığı seydi! Bilmem kaç tane muhasebesl karçdamak icab ediyordu. Çünkü göv yerınde olan s«vgi ve saygı, bir taraf makUdır. Me«tli Oskildard» hemen her tarihî, coğrafi ve sosyal sini iddiaya kalkışmak, realitelere kanter içinde yxığurmağa bakkilda »eker bulundugu halde aynı kamedeniyet tebeddülleri dolayısile bir «Öz Türkçe» bile idealist bir öncü olan ve bir mernur ordusu çalışhran tan Suriye ile en samimt ve en iyi denin parçalanması tehlikesi başgösterimeydan okumaktan başka bir şey izaya b*ğlı Bfylerbeyl, Çengelköyü, KuzDevlet Dcntzyollan ve Limanlar» Idatakım istihale geçirmişlerdir. Bir Ornün kendi kendisine karşı yaptığı dostluğu kurmağa, diğer taraftan büyor ve gövdeyi korumak kesin bir yazife g\ıncuk gibi yerlerde pek »2 bakkala aeker fade etmez. Kaldı ki bu derece beterkil ediyordu. Bu tehlike bertaraf e tün Arab âlemile alâkalarımızı sağlam verild!Jind»n buralardaki |eker hemen tü tazaman ve İslâmî bir imparatorluk nimsenmiş kelimelerin köklerini öğ bir fedakârlık olmak dolayısile ancak resl miljonlsr kazanması lâzım geldidilemediği tskdirde neticeleri 'pek ya lamağa ve yükselrmeğe en çok yardım kenmis. ellerinde fijleri kalan halk. urak Türkçesi olan «Osmanlıca» yı Türk rcnmek için bütün okurların behe saygı ile karşılanmak lâzım gelir. Bu ği halde, ikide birde «rmayesi devlet edilmeğe muhtac decek bir ilham kaynağıdır: Suriye «emtlere giderek geker almak mecburiye çeye aykırı, yabancı bir dil gibi gör mehal Arabca ve Farsça görmcleri noktada: «Ihtimaldir padiçahım bel tarsfmdan tf7yid man olabiliıdi. Cagaloğlu ve Divanyolu mek, Bizansçanın Yunanca olmadıbir Hurunıa düşen bedbaht bir muesseki derya tutuşa» diyecekler de olaCumhur Bsşkanı. bana vermiş olduğu tinde kalmıştır. Yapılan tahlil ve ileri sürülen müta yazılı demecde bu hakikati resmen bakkalları da dün l'rjrvli makamiara müra ğını söylemek kadar garib bir iddia de artık bir zaruret olmaktan çık bilir. Bunlara da bir şey demeğe lü sedir. lea çok kuvvetli idi. Ben de Rynı fikir takrir etmekle ve apaçık anlatmakla csat ederek, kendilerine leker verecek olan olur. Bu ârızi tesir ve istihaieler Yu mîştır. Bunlarm asülarını, kökleri zum yoktur. Çünkü zamanla yürüKsnaf Cemiyeti Kooperat'fînin diğer tcsekni sözlüklerde göstermek, gramerde idim. Siyonizm, Haçlıiar teşebbüsv bizi de. kendilerini de bu kutlu ve vel^üllerle rnejırül olup, bakkailrnn f«kerlerinl nancanın her devirde canlı bir dil lerde bunun için bir bölüm ayırmak yen hakikati hiç kimse durduracak nün bir baska türlüsü idi. Ancak ara rimli kaynaktâri faydalanmağa davet vermediğinden bu yüıden R#mtlerindekt olarak yaşamasına mâni olamadığı kâfidir. Yüksek kültürle uğraşacak gibi olamaz. daki fark çok büyüktü. Çünkü Haçlıla etmiş oluyordu. Bu işi başsrmak bizim halkır. eek«rsiz kaldıâını bildirmişlerdlr. gibi Türkçenin Osmanlıca denen bir oîanları bu hususta daha esaslı haSayin okuyuculanmıza: rın teşebbüsü islâm âleminin gürbüzlük en değerli ödevlerimizden birini teşkil Belediye İkti.'ad Müdürlüğfl e\\*el emirde M. Sekib TUNC halka daSıtılncak jekerlerin verita»«lnl safhadan geçmesi ne canlılığım tüdevrind* vuku btılmuştu. Siyonizm ta eder. Te\flk Fikretin hiç çıkmamı* emretnîijtlr. Birkac mahalle halkt d* ma ketecak, ne de mukavemetini kıraerruzu ise daha başka şartlar altında bir şiirini kendi el yazısile sah hıllrlerindeki muhtarların ba;ka t$lerle cak bir sademe olamadığı Bizans ve Eihasıl Suriye Cumhur Başkanı Şükvuku bulmakta ve islâm âleminin içmrr.eîgul olduklnrından ancak günde bir. iki Osmanlı İmparatorlukları yıkıldıklagünü çıkacak sayımızda okurü Beyle mülâkatımız bu derece sade bir rahne açmayı istihdaf etnnekte .«a»t fis tevjii isinde çalıstıklarını «<>yleKADINLARrMIZ HAKKTNDA NE DÜŞÜNUYORLAE? yunuz. rı halde bu împaratorluklarda hâkim idi. Bu rahnenin acılmasına meydan mimî ve güzel oldu. Türkiye Suriye nıiçl?rdir. olan dillerin hayatiyetlerinı muhaSah günü çıkacak SALON Mecmuasmda okuyunuz vermek, islâm âleminin kalkınmasını münasebctlerinin bu derece samimt ve SALON MECMUASI Dinî tczyif eden Necib FBZII faza ederek tekâmüllerinde devam baJtalamak. islâm memleketlerinin sa bu derece güzel olmasına, iki milletin mahkum oldu etmelerile s?b:t olmuştur. Hakikat navileşmesine ve iktLsadî istiklâlini ka en grnis elbirliği yapmasına karşı hiç N«ib Tt7.1l Kuakiirek. Bu\ük Doju Mec bu merkezde iken Ortazarnar. TürkLisan Müteh. Prof. Albcrt Anjel zanmasma karşı gelmek, bundan böyle bir engel bulunmadığına göre bu işi mua'inda yazriıgı bir yazıdan dolay'l dini iktısadi esarete ve onun neticesi ola bsşarmamak, iki taraf için de bir mu Wvlf »ttifci lddiasile Birlnci A'ltye C«:a çesine bir yabancılık damgası vu rak siyasi esarete. süresiye boyun eğ vaffakıyetsizlik teşkil eder. Biz se bu Mahkemesine verilmisti. Mezkür mahke rarak üvey bir dil muamiiesi yapbaşarımn iki tarafı hem hoşnud edece menin ewelce verdiŞl beraet karan Yargı mak cok yanlış ve insafia biı hamesine sebeb olmektı. B Ü Y Ü K S İ Y A S l G A Z E T E D"T£İiane5İ, Bahçekapı, Tramvay Cad. hem faydalandıracağına inanıyo tayca bpiulmıif v» yenlden yspıian mr.hu reket olur. Hezale uğrıyan İslâm meSivonizmin Filistine muEallat olmasıkemesi neücefinde Necib Fazıl Kısakürek, Selâmet Han. Fransızcanız zayıfsa uydeniyeti dolayısiîe yeni bir medeniruZı bir av hapse mahkum olmujtur. Ceza te«ll nın mana ve mahiyerini bu şekilde an j gun ücretle az zamanda takviye edsrit yetin zaruret ve ihtiyaçlarma uyedilmiştir. ÖMER RIZA lamak, onu islâm âleminin gövdeîine ve I Dersler münferid vtya müşterettir. Suriye "fievlet Reisi ile kar^ı karşıya Yazan: ÖSfer Rıza Doğrnl Setıir haberleri Toprak beyranu CUMHURÎYET Hatlran J.848 HEM NALINA M1HINA ilimizin geçirmekte n oldusu ic mucadele .wv Yazan Prof. İstanbul limanı M. Sekib Tuttc Meşhur Berberler ve Şapkacılar D E V I R FRANSIZCA Pek Yakmda Çıkıyor. culardan bir hanun daha doğrusu blr Allıh eksik etmetakmakla ad?.m otmaz,. biıaz da mübalâ • bayan kalcslannı fazlaca açtığı için sin sevenler var. Birşeycik demem. Irışallah gözün ğa karıştırduiL. dinll yer kalmamiş gibi görünüyordu ama s§\Tiîiyenler de var kör olsun« yenler memnun, ben gene >"jzümü kızdırdım: ya! Onları ısia ge Senin gözün kör olsun.. sokak süde karıyı gülünc Müsaade eder misiniz? dedikten çiyorum ısrar edi pürgesi.. sulukule gülü... »en de... hale getirdim diye s"nra onların cevabuıı beklemeden kayorlar. tlle de bi Duydunuc mu a dostlar.. bana memnunum.. artık hamın snl kanadmı araya soktum. Ozim taraJta bir konçingene dedi.. davacıyım.. vallahi de agzıma geleni anlatur... mak istedim. Baktım, kadında ferans ver, diye. Eh davvcıyım, billâhi de. Şu herifi zindanbyordum: hareket yok. Bu sefçr ona döndüm: paramız yok ki velarda çürüteyim de görsün.. fahidsiniz ... Efendim tarelim, kızunız yok Henimefendi, biraz müsaade edin ya!. (o sura oradan geçen ' kahveciye) ş« ölçeUm, kadın ki verelim, gönlütuyu alırken...Biamkl.. de oturayım. Haytr efendim, Şehir tiyatrosun bana bak mamur efendi... Ben bu akadın değil.. baş be« müz yok ki verelim, Kucağıma mı oturacaksmız? Kibrit değil, ölii g5zu, diye bir de da... damdan davacıyım... lâsı... İnönü gezisifikrimiz yok ki verelim, kala kala bir • Hayır. öyle bir niyetim yok, ama flüküm verdi. Aaa! Siz o musunuz?.. Hâhi birKahveci gülerek cevab verdi... nin parmaklıklan gibi parmaklar... kcnferans kalıyor. Onu da vermezsek yer vermezseniz, bter istemez öyle oKutuyu alan çoeufcun ann««i, çocuşeycik demem.. Allahtan bulun. Siz Kahve, çay... gazoz getireyün mi Salmatomruk gibi bacaklar... Yolunmuş tefe koyup çalacaklar... Biz de; Incak. guna seslendi: miydiniz c . dur bakajim.. Vasfi Ziya baj'an.. tavuk katısı gibi kaşlar... Bırak Tuğrul, pis «teyleri alma! Peki! diyoruz. Diyoruz da ne olu Baktı ki dilli bir adam, kadın bursigara yandı. Çantadan çıkardığı posta mı? Gazozun da kafanda patlasın... daDerken karşımdaki kapıdan içeriye yor sanki? Bir hay huydur gidiyor. nundan soluâuktan sonra ssğ kalçasmı Bizim komşu buna içertfedi: Vasfi Rıza.. pulu kadar mendille yüzünü, boyası vacıyım.. bana namussuz dedi.. kan girmez mi?.. Ben durdum... Bir merkeze doğru çekti. Ben de iliçtim. Ciddî konuşuyorum gülüyorlar. lâtife Neden pis oluyormuş. Şimdi çan gitmesin diye hafifçe sildi ve içine hızla Hah! Aman şöyle durun da bir Ben öyle şey söylemedim» yudum gu içtim... Kadm elindeki menkonuşuj'orum gülüyorlar. Aksırıyorum Tiâkin n» yalan söyliyeyim, kuyruk so temdan çıkardım. Hanımın zoruna bak! çektiği sigara dumanıru ağızndan, bur iyice yüzünüzü göreyim.. aman ayol. Inkâr etme! papâz.. dille yüzünü rüzgârlıyor, bir taraftan gülüyorlar, öksürüyorum gülüyorlar. E kumıım hâlâ yere değmemişti. Bu hal Temiz^e alıp cebinize koyun! Siz bayağı adamsınız.. nundan çıkarırken bana döndü: Sensin papaz.. da göbeğine kadar açüğığ göğsünün beş dakika kadar sürdükten sonra ben Keden koyacakrmşım, ben çöpçü bu kadarı da doğıu değil! Bizim de bi Beyira, sen de çok oldun! Ev mi Siz ne sandınız hanımefendi?. Hah! Bana gâvur diyor, duydunuz suyunu siliyordu. Suyu içtikten sonra... rs? ciddî durmaya ve ciddiye alınmaya iki yana biraz kıpırdadım. Biraz daha müyiim? Hayır, eskiden oyuncular sizin gi mu?. yapacaksm ayol? Nedir böyle yayılmı?devam ettirru. yerleşir gibi oHum. Ama sıkıştık; sa§ıhskkımiz vardır sanırım. Böyle giderse Hanım sen çfipçü deŞilfen, benim sm. Biraz da bana yer bırak. bi olmazdı da... Aman Vasfi Bey sen Baska biri de karıştı.. ... Şimdi gelelim konieransımıza... ma baktım, zayıf bir adamcağız, gidebu memleketin, bu milletin hali ne oçocuğum çöpçü mü? Ama hanım sen de çok 1leri gidi diyince halk başladı bağırmağa: Gören Allah için söylesin, hnnım ölme inşallah.. neydi o son tiyatora.. cek tarafı yok. Pencere önünde. Bütün lur? Nedir bu efendim! Falan filân. Keşke çöpçü olsa. Buşüne bugün efendi! Şu halime bakm. Vallahi tüne dur bakayım.. kaş yapayım derken.. yorsun. Bey sana ne dedi Id? Vapurdaki bayaru isteriz... Onu Uzatmıyalım sevgililerim anlarsmız islimlâke müsaid yer, solumdaki kadın çöpçü de bir vatandaştır, beğenemedin mis gibi oturuyorum. Hani yorgun ol ara buluyorsunuz ha! Doğrusu tam Kimmis o bey? Sevsinler nenın anlatın! da.. bu sefer döndüm: ya kime söylediğimi! Boğaziçinde, olmi? beyi bu.. maça beyi.. ne olacak.. artigt raasam sizi rahatsız etmiyeceğim, lâ zenaat sahibi.. Hay Allah! gördün mü belâyı.. ben dukça uzak bir köyünün büyücek Hal Sizi rahatsız etmiyor muyum? Sen beğendinîe JrBçtik fecru ver kin... Ben sıkılmağa baıladım.. herkes gu bu. kemali artist.. ne beklersiniz.. in ne yapacağımı düşünürken k a n beni kevi salonunda bir konferans vermek Ediyorsunuz ama ne çare! Başa ASzım topla hanım. Ben adamm Bu gıralar da sıra değil, mum b lüyor.. içlerinde benim Vasfl olmad'ğı san kişizade olmalı.. şuna bak» may Unımaz mı? üzere bundan çu kadar ev.'el bir güngeîen çekilir. Bunlar bafur değil pazar eğzınm yapını veririm. Ayol bu sahtekâr herif burada ne kemlesi. Şu hale bakın! İnsan sirfllerde mı farkedenler d« olmalı ki, bana eöz mun herif.. saat ikide Köpıüden kalkan vapura ne kayığı. Pişman oldum bindiğime. Bu sözü işiten, 8te4d kadmın yanın oturmağa alışınca... kırpıyorlardı.. ben vaziyeti biraı toBen dayanamadım.. arıyor?. diye se:lenince artık işin tutufes nefese yetiştim. Boğaz da ne kslabalık?. dakiler onu teskin ettiler. Beriki memparlsraak lâzım geldiğini sezdim.. Allah belânı versin kadın.. Allah nacak tarafı kalmadı... Ben taaıriıza Hakkmiz var hanımefendi, DevBen vapurlarda güvertede otururutn. Ne olacak, Kehtansye döndü. Şu nun oldu. Hâlâ yakamadığı sigarasını Hanımefendi! Sahneye dair şeyler seni karı diye alan.. geçtim.. lethane ampir mi döşeli?. Turlü türlü mahzurları vardır. Bir kere hale bak! İlâç için bir kibar adam yok. göstererek bana sordu: tiyatroda kalır.. burada başka şeylerMeğer iskeleye gelminşiz.. herkesin îşte sevgili dinleyiciler... Vapurda Hayır, sitil döşeli... On altıncı, yiraffedersiniz kıç tarafta oturduğum Bunu söylerken yüzüne baktîm. Yo Atesiniz var m? den konuşalım.. kızınız kaç yasında?. çıktığını görünce.. ben de yanımdaki kl bayan, beni külfetten kurtardı. Bizml tltmeı mı.. beıcia mutlaka başkalarmm rüzgârı altına lunmu? kaşlarını yukarı ksldırmıs, ağ Hayır, maalesef... Tütün içmem. Müjgftn mı? çantamı a!d;m.. çıkmağa davrandım. zat buraya geldi. Allahını seven sına nim aklımda kalmaz. düşerim. İnsîtı hali bu, ya öksürür, ya zmın iki köşesini aşağı çekmiş, ^iksinti Ne içersiniz? Baska kızınız Tar mı?. Kan bağırdı.. haksm... diyince bütün başlar ona Kızım bilir. Zehra. aksuır, ya tükürür. Bütün ifrpzatı rüz ifade eden bir hali vardı. Tabiî ilâç için Salep. Var ya! Ankarada evli.. damadım.. Bırak, hıısız herif! Çantamı bırak!. döndü. Karı sıkılır takımdan değil.. deZehra dcğil a. Soniârla suratıma gelir. Sigara dumanın bulunamıyan kibarhk düçkünlerinden Amaaan, onu ilezeler içer ayol. Maşallah.. hiç göstermiyorsunuz Allah cezasıru versin! Ofkeyle k a n vam ediyor: rian bahsetmiyorum. o da ayrı bir dabiri de bendim. Yan gözle bu kibar kaTam bu sırada guya zendostitık olpun radan adını Müjgâr. hanımefendi.. ben sizi kırk, kırk beş nın çantasmı almışım.. arkadaşlan. Ayol, bu Buıhan Felek değil! Sizi vsdu. Üstclik mahud sol omzumun dına dikiz ettim. Onlardan.. tombul par diye karşımızda oruran orta yaşlı birisi, koydu yasında ancak... hanîi sol cmuzum mu? Sol taraftaki maklı... Jambon bacaklı... Elma ya cebinden çıkardığı kibriti çpJrtı. Hanım Kolece girier, ma Al başına çal!. diye fırlattım.. karı aldatıyor, bu oyuncu Vasfi Rıza! der Aa! Terbiyesize bak!. Aptal herif.. büsbütün azdu. demez.. salonda bir alkış, bir kalıkaha, sol dmuzum canım işte onun ağrıdığı r.aklı... Paskalya yumurtası renginde da eli sigarada, sigara ağzında öne doğ lum a., şimdi ingilizce ne olacak.. oyuncu makulesi... A sıkılda cümlece malum. Zaten kimseden bir petlak dudaklı... Pat burun, dar ahn... ru eğildi. Ben bu fırsattan istifade, ye bilmiyeni bir yere Gördünüz ya! çantamı da aldı.. e bir uğultu... Allahım göıülecek şey! madan yüzüme karşı kırk be? yaşın linde yakaladım. davacıyım bu herif Artık kimde can kaldı.. ben dayanamajey saklayamıyoruz Vd! Herkes cin gibi Kolundaki bilezikler kalm... Ayaklar rime biraz dsha yerleştim. Rüzgârdan almıyorlar. Ben bile dasın dij'or. Ayol ne densiz herif bu.. ten.. dım... yaradana kurban olayım, ayaklar kibrit sönmesin diye eli ile paravana başladım, Van, t u u 9 teki. Derhal keşfediyorlar. Aman ben bu Istanbuldan bıktım. Ayalm... İşinize gelirse aîuı... Değil mi tri. Ben katır. A şayapan kibrit sahibi, insan hali bu ya, Haydi çocuklar... Şu hanımı alü 1} rezalete bindi. Ben konferansa yeBütün bu sebeblerden dolayı orta saşırdım. Aklım fransızcaya gitti. Far, for damın yüzüne karfi neler «öylüyorlar.. tişeceğim. Hani adamlar beklemese ka okka... dememe kalmadı.. kalabalıkta tam o sırada: lcna girdim. Lebaleb dolu. Bu •lebaleb» ya... Hapşu, hapşu, hapçu! Üç defa ak«r fayif. Bunu hiç unutmuyorum. ingi (bana) sen kendine bak nmpapa (Rum rakola gitmek bir şey değil ama... işi dc bir hareket... Kapmın önünde bir ferkelimesi eski dilde ağzına kadar de Acayip saplı kocaman çantayı açtılizce hocam gıska bir herii Zayıftan ak papa olacak) herif! Burnunun kılları büyütmek istemiyorum. O bağırırken yad... Bir kanşıklık... Ben vaziyeti mekti. Doğrusunu söylemek lâzım g3 İçinden bir paket çıkardı. Psketten bir maz mı? Bu vücud sarsmtısuıın te?irile istika hma geliyor. Altınm lâfı çirkin. Sikis, ağarmıs.. krse... Bir şişe, bir kutu, bir testi için si^sra aldı. Bir de kibrit çıkardı. Alelben bir takrib vapurun alt kamarasına kurtprdığımdan, halk, canlı bir konfe Hanım. ben fena bir şey söyleme indim.. o beni, çıktım sandı... vapur rans dinlediginden memnun... &âzına kadar dolu denirdi de... Bir sai'sııl kutuyu salladı ve açtı. Bir tek kib merini kaybeden kibrit, hanımm burnıt seven. Bu da aklımdan çıkmıyor. Eyit, na doğru gelirken, aksırıktan artakalan bunu da kardeşim maariftedir, ondan dim. Kırk beş yapnda varsınız dedim. dan çıktı... Tam vapur boşalırken ben lcn, bir tramvay gibi «mekân» için da ııt var. ayyy! İş fena. Vesika ile kulGöıüşmeyi tatil ettik... Ancak yirmi unutuyorum. ha riyade .lebaleb» dolu derdik ve bulanmalı! Şeker stoku gibi tukenmiş de bütün «ğır püsktirrüleri de yüziinü, hatırlıyorum Sonrasıru Ay hâlâ söylüyor.. utanmaz, rezil de arkadan çıktım.. zaten yakın ola:ı dakika sonra idi ki, kadın binadarj dltabiri testide, baıdakta, ;işede kullnn sene! Oh olsun! Inşallah yakamaz..der ablak yüzür.ü serinleriyordu. Ben, ben Affedersiniz beyefendi, siz .kiınsiniz? herif!. Tuu aenin euratına^ halkevine sGyirttim... Oooh! H=y ane şarı çıkeıılmış, halk lekıar salona gelmardık. Ama ne yapaJıai. Duşmez kalk k £ n kibriti çakU... Kibrit kanya küfür değil herkes, hattâ aksıran zat da gül Şimdi ben gazeteci olduğurau ve h ö Arük burama geldL sını sattığım karısı be! Rezü etü bsn:. mişti... viyetimi söylesem, zaten etrafımız pam*2 bir Allah! İşte bizi dort katı lâfla eder gibi... Fissss diye yavas yavaç nıeye başladık. Berikinde pürhiddet: Bana baksana kadm! Sen terbiye Yani kadının da utanıamı çok zarplı Ben ancak bundan sonra konferaıısa bu medenl âlemde ifadei meram» a yandı ve vapurun içindeki hava cere Ne gülüyorsunu?.! Bir sıska herif nsyu^ döndü. Büsbürün curcuna olani takuıacak mısın, yoksa seni terbiye oluyor doğıusu. Erkek kısmı bu kadar Haşiadım.. ama ha'.kın eiı'mesinden ne sigarayı aksırdı. İşte o kadar! Yüzüm gözüm cak. Akîıma geldi: mecbur bıraktı. Şimdilik çabalıyoruz. yanına dayar.amıyarak, dsha edeyim mi? Terbiyesiziik etme! saldırgan olmaz.. ben söylediğimi anladım, ne onlar dinNe diyordum? Evet salon «lebaleb» do yskmadan söndü. Oh.. afzında kaldı ya, nükrob doldu. Efendi sen de hasta, has Vasfi bender.iz. Terbiyesiz de. sensin, rezil de sen Neyse nefes nefese salona girdik.. lcrliklorini!.. ' ludur. tçeri girdim, kıça doğru yürü fi^ara. Bu sefer bizim ağır siklet yosma ta ne diye bafura biniyorsun? Ne iş yaparsınız? sin! biraz soluk aldıktan ve bir yudum su Not: dum. Tekrar döndüm. Nilıayet beş kişi kızdı. Kutuyu fırlattı, yere attı. Karjı Hasta değılim bayan. Kibritin kü Konservatuarda. Kabahat sende değü. sana hanım içtikten sonıa.. konferansa başlamad2n Avdeti vapuıia yapmadım.. ne olur UJt yer« *tıırmuş dört yolcunun bulun sırada annesinin kâh dizinde, kâh iıin fcördfl bumuma çaktı d s . Tekrar bir Ya«! Bu kons«rve fabrikatoru mu diye hitab eden'erde.. hünımlık klm. evvel rspurdi baîimdaB geçen macera ne olmaa., kan çok zarplı gsldi.. d". duran bir süınükHi çocui, eğilıp kudufu kenapeyi gözüme kestirdim. Yolkftrıt caVö. Bu sefer büriık i'ıra Us straiız? 66iı kıaı.. îillık... Insaa koltuıa altın yı anlatmağa ba'ladîm.. tabü Isia lçine B. FELEK BAŞIMA Yazan : Eurhan Felek