Katalog

9 Mayıs 1948 CUMHURİYET A B E Kî BİR DAKİKA : « » BastaraU J inci sahijed* « • Bastarafx 1 inci sahtfede Be olacağını herkes birbirine sorhakkile değerlendiren arkadaşlarımla Bastaraf* 1 inci tahifede zaruretler gayet mahduddur. Biz mutmaktadır. İstikbal pek da o kadar birlikte Nadi ailesine ve Cumhuriyet hâkim kılmak, halkın siyasi, iktisadi lak surette «tefriki kuva» taraftarıyız, parlak değildir. Filistin şu anda sigazetesi camiasına tebriklerimi bildirhürriyetlerini noksansız olarak elde et icraî, teşriî ve kaza! kuvvetlerin aylâhlı bir kamp halindedir. Ancak bir mek, temsilî bir hükümetin kurulması rılmasını esas tutuyoruz. Bu kuvvetlemekle zevk duyuyorum. Saygı ve sevmucize vaziyeti düzeltebilir. na çalışmaktır. Amerikanın iki büyük rin tek mecliste toplandığı memlekette giler. İzzeddin Nişbay Yahudilerin, elde ettikleri son as partisinden hiç biri içtimaî bir sınıfa demokrasiden ve hürriyetten bahsedileVali ve Belediye Reisinin mektubu kerî muvaffakiyetlerden sonra istek dayanmamaktadır. Buna ihtiyaç da yokmez. Tek meclisin âni feveran ve gaGazetenizin 25 yaşına bastığını bulerinde İsrar edecekleri muhakkak tur. Fakat bu, şu demek değildir ki, günkü nüshasında okudum. tır. Filistin Arabları da gözlerini kom partimiz memleketin büyük bir çoğun leyanlarına karşı bir muvazene ve itidal unsuru olarak ayan meclisinin ve £u memleketlere çevirmişlerdir. Gazeteniz; Millî mücadele hayatımızluğunu teşkil eden çiftçi sınıfını veya Bir kaç güne kadar Filistinde bü alın terile ekmeğini kazanan işçi sınıfı bir yüksek mahkemenin ihdasını tekda vatandaşı aydınlatmak için nasıl bir lif ediyoruz. Yüksek mahkeme anayayük çapta bir muharebe patlak ve nı ihmal edecektir. fedakârlık ve feragatle çalışmış ise bu saya aykırı kanunların çıkmasına karşı rebilir. Arab memleketlerinin hattı günün icablannı ve üeriyi görerek aynı Yeni partinin programı bulunmuş en emin bir cihazdır. hareketi bu muharebeye yol açacakmeslek ve hızı takib edip muvaffak oHatırlatırım ki, en güzel, en eroin ve Cumhur Başkanlığı tır luşu yanında bu yıldönümü münasebeeıı âdil İçtimai sigorta plânlarını hazır Cumhur Başkanlığına aynı zatın arka Yahudilerin kanaatince, 15 mayıs lıyanlar dünyanın Beveridge gibi büyük tile Cumhuriyet ailesini takdir ve tebta Kral Abdullahm ordusu ile Irak liberalleridir. Partimizin ana prensip arkaya iki defa seçilmesi memleketimiz rik etmeği ve kurucusu merhum bamahzurlu olduğu anlaşılmıştır. Bu birlikleri Filistine hücum edecekler, lerini ihtiva eden program kısmı üzebanız Yunus Nadi Abalıoğlunu da sayaynı zamanda Suriye ve Lübnan or . . ı i. ı * u i ı ^ r*^r .hususta parti muessısleri arasında ıttıgı ile anmayı bir vazife bilir ve aynı r M duları da kuzeyden istilâ hareketle rınde mutabaKat hasıl olmuştur. Prog. hisle; ileri için de iyi dileklerimi belirrine girişeceklerdir. .. ... JJ • •. • »ta.vt» • I a lt vardır, izmir heyeti Cumhur Baş!» terek hürmetler ederim. Doğu Avrupa memleketleri, Yahudi J ram yuz kusur maddeyi ihtiva etmekte istanbul Vah ve Belediye Reisi Hükümetini tanıyorlar olduğundan diğer maddelerin gözden kanının gene! oyla seçilmesi esasını Luifi Kırdar Londra, 8 (B.B.C.) Kahireden sıslar komitesine ve ^kbi etmiştir. Bu mesele yakında yaCelâl Bayann telgrafı bug ce gelen, fakat teyid edilmiyen Ankara 8 Kuruluşunuzun 25 inci bir habere göre, Doğu Avrupa mem |r"iîmiştir."~Bu çalışma, 1520 güne kadar | P"acak son toplantımızda halledılecekbitebilir. ' yıldönümünü hararetle kutlar, ciddî parti leketleri Yahudi hükümetini tanı şal gelir. Şimdilik Kenan Öner, Hikmet j ***•* Partinin kurucuları i kurucuları aracında bugünden ihtilâfHikmet Bayunın demeci ve başardı hizmetlerinizin devamını temak üzeredirler. Bayur, Cafer Tayyar, Osman Bölükbaşı, ! larAnkara 8 haberleri üzerine Partimiz kurucularının başında Maremenni ederim. çıktığı (Telefonla) Yeni kendiOsman Nuri Koni ve Izmirden iki ar 5İne müracaat ettiğimiz Hikmet Bayur, j taşa"*edilecek Başmakaleden devam Celâl Bayar S a m s u n d a için kacaşımm müe'îisler arasında olduk derpiş, ti: ki: demiştir ;:J sjMt ^ Adnan Menderesin telgrafı üç senede saıredilmek iuere 6 milyon larını söyliyebilirim. « Bay Kenan Önerle aramızda her liralık tahsisat kabul edilmiştir. 3 haAnkara 8 Kıymetli gazetenizin Partinin hususiyeti Partimizin en büyük hususiyeti dev hangi bir ihtilâf olduğu tamamile uy ziran 1929 da yayınlanan 1482 numaralı kuruluşunun 25 inci yıldönümünü tebİ3ÎÇİ olmamasıdır. Bizim liberalliğimiz, durmadır. Hergün bu kabil haberlerin kanunla da bazı demiryollarının ve li rik eder, başarılarının devamım saygı«bırakın yapsın» formülile ifade edilen çıkarılması beklenebüir. Bunlara aldı manların inşası için, 140 milyonluk larımla temenni ederim. Adnan Menderes Amerika I başıboş, liberalizm değildir. Partimiz her rılmamalıdır. Yeni kurulacak partinin tahsisat verilmiştir ki bunlar Samsun, NewYork 8 (Radyo) esas umdelerinden biri, dürüstlük ve Ereğli ve Mersin Umanlarıdır. Basın ve Yayın İçmatbuat hükümeti Atinadaki idamları normal | türlü monopola, sermayenin haksızlık ihtirassızlıktir. Biz, muvaffakiyet için Samsun milletvekili bu kanunları şartlar altında cereyan etmiş, muhake larına, hileli ticarete, haksız istismara ve doğru olmıyan bir şeyi söylemeyi, yapMüdürünün telgrafı hatırlattıktan sonra, 1946 yılı Bayındırmelerin neticesi olarak karşılamakta iktisadî muvazenesizliklerden doğan bü mayı kendi kendimize yasak ettik. Ankara 8 Cumhuriyet'in yirmi belık bütçesi raporunun, yük kütle ıstırablarına ve köylünün seve protesto etmeği aklından bile geçirKimseye karşı delilsiz isnadlarda bu«Demiryolu müntehasmda bulunmak şinci yılını hararetle tebrik ederim. memektedir. Bu haber salahiyetli hü faletine lâkayd kalamaz. İktisadî işler lunmıyacak ve damgacılık yapmıyacaFeridun Fazıl Tülbentçi itibarile bir kat daha önem ve müstayainız efradı ilgilendiren, ferdi hürriyet kümet mahfillerinde de teyid edilmekAnadolu Ajansı İstanbul ler kategorisine dahil değildir. Meselâ ğız. Bu, belki muarızlarımıza bazı ko celiyet arzeden ve ilk kısmı 1520 miltedir: ticaret işi içtimaî bir fonksiyondur. İç laylıklar temin eder. Fakat halk efkâ yon liraya mal olacağı tahmin edilen Müdürünün telgrafı Atina basınının mütalâaları timaî hâdiselerin hiç birine karşı devlet rının bizi tutacağına ve sonunda üs Samsun limanının derhal ele alınması İstanbul 8 Benim de feyr aldığım Atina 8 (a.a.) Yunan basını bugün lâkayd kalamaz. Fakat devletin müdararuridir.» tün geleceğimize eminiz.» demiştir. müessesenizin 25 inci yıldönümünü tebidamlar hakkındaki ingiliz protestosu halesi ancak ferdî faaliyetleri uzlaştırDiyen birinci maddesini de okuduk rik ve merhum üstadımızın hatırasını nu bahis mevzuu ederek idamların mak ve adaleti temin etmek hususuna, «Mareşal Partisi» tan sonra, «Samsun limanı mevzuunu taziz ederken evlâdlarmın böyük başaYunan kanunlarına uygun olarak icra yani tanzimci müdahaleye inhisar etizmit 8 (Telefonla) Kenan Öner pek açık olarak ele almış olan hüküedildiğini yazmaktadır. Bugün herhan melidir. tarafından kurulacağı bildirilen parti mete büyük şükran hislerini belirtmişgi bir idam hükmünün infaz edildiği Biz sadece devletin iktisad işlerinden için vilâyetimiz dahilinde hazırlıklara tir.. bildirilmem iştir. ve teşebbüslerinden birini veya bir ço başlanmıştır. Köylerde bu partiye «MaSamsan milletvekilinin Samsun limaÇetecilerin bir aylık zayiatı ğunu bilfiü ele almasını reddediyoruz. reşal partisi, diye propagandalar yapılAtina 8 (A.P.) 15 nisanda bahar ta Fakat ferdî sermayelerden rağbet gör maktadır. Halk Partisi ve Demokrat nı için konuştuğu gün, Bayındırlık Ba Bastarcfı 1 inci srruzu başlıyalıberi çeteler 3425 kişi miyen bazı teşebbüslerin devlet eli ile partiden bazı kimselerin bu yeni par kanı Cevdet Kerim Incedayı, Samsun kaybetmişlerdir. Bunlardan 641 kişi yapılması zaruretini kabul ediyoruz. tinin müteşebbis heyetini teşkil ede limanı projesinin bir yılda ikmal edile runda, diğeri Orduevinde olmak üceğini ve ancak ondan sonra inşaata zere iki tanıştırma ziyafeti verileölmüş, 1.159 kişi esir edilmiş, 232 si de cekleri anlaşılmaktadır. Ayan meclisi istiyorlar teslim olmuştur. Programımızda göreceksiniz ki bu Cevdet Yakub başlanabileceğini söylemiştir. Bu proje cektir. nin bitip bitmediğini bilmiyoruz. BildiBu müddet zarfında Yunan ordusuTeslim muamelesi ve denizaltılara ımııınıımilIHİtHflIinilUlfinilSIllllllllllinilfliniliKHK ğimiz bir şey varsa, o da Samsun Uma bayrağımızın çekilmesi için 23 manun kaybı 37 kişidir. 63 kişi yaralannı inşaatının henüz ihale edilmemiş ol yısta yapılacak merasimde Millî Samışta. 41 kişi de kayıbdır. duğudur. Uç hafta süren bu harekâttan sonra, vunma Bakanı ve Amerikan Elçisi bütün «Rumeli» bölgesi çetelerden teBöylece Samsun milletvekilinin şük de bulunacaklardır. mizlenmiştir. Harekât 6 mayıs sabahı ran hislerini belirtmekte acele etmiş Aynı gün Tüccar Klübünde bir zimerkez cenubî Yunanistanda sona er Battarafı I inci sahijede olduğu anlaşılıyor. Çünkü onun 25 ara Boçtorafı 1 inci tahffed» yafet verilecektir. Denizaltılar mayıs miştir. larına rağmen Berline çevrilmiştir. lık 1946 da söylediği sözlerden sonra, sonuna kadar Izmirde kalacaklardır. Toplantıda Sofyaya kadar gelmekBu bölgede emniyeti muhafaza için, te olan Semplon ekspresinin müşte Muhafızlar, şimdi yeni bir imzanın aradan bir yi] dört ay geçtiği halde, Halen Maltada bulunmaktadırlar. 11 bin kişilik bir asker ve jandarma rek müzakere neticesinde aktarma gerekli olduğunu bildirmişlerdir. Samsun limanı için hâlâ denize bir tek kuvveti daimi vazife alacaktır. 40 bin sız olarak Türkiyeye gelmesi de baSovyetler tarafından kontrol edi ta; dahi atılmamış, hattâ limanın inşası La Haye konferansı muhacirin yerleştirilmesi işine de ya his mevzu edilecekti. Her halde Bul len istihbarat ajansı, bölgeler arası ihale dahi edilememiştir. Samsun, bir kında başlanacaktır. La Haye, 8 (a.a.) La Haye kongarlar, bu son oyunları ile, üç mem izin kâğıdlannm şimdi karaborsada demiryolu ile memleket dahiline bağ«Rumeli> havzasının dışındaki bölge leket arasındaki karşılıklı münaka satılmakta olduğunu söylemektedir. lanmış bir Karadeniz şehri ve iskelesi feransında bugün yapılan müzalerde de cem'an 1393 çeteci imha veya lâtın başlanmasını istemediklerini Durum halen şu merkezdedir: dir: fakat henüz limanı yoktur. Bu, de kereler pek hararetli olmuştur. mektir ki yıllarca evvel demiryolunu esir edilmiştir. Bu harekâtta Yunan or göstermektedirler. Ruslar, müttefik askerî trenlerini aSiyasî komite mümkün olan süratdusu 162 kişi kayıb vermiştir. Ayrıca raştırmak hususunda İsrar ettikleri yapmışız amma, kabul edilen kanunlara le bir Avrupa meclisinin toplantısı rağmen, o vakittenberi limanı yapma459 kişi yaralanmıştır. 266 kişi de kaİkinci Belediyecilik Kongresi için, Berlin ile bata müttefiklerinin mak suretile işi yarım bırakmışız. Hal hakkındaki teklifi müzakere etmişyıbdır. işgal bölgeleri arasındaki münakalât tir. Bu meclis, Avrupanm ekonobuki demiryolu ile liman, birbirlerini Merkezî Yunanistan, çetecilerden dün toplandı halen durmuş bulunmaktadır. Ber tamamlıyan bir küldür. Bunu elbette mik ve siyasî birliğinin meşrulaştıtemizlendi linden Sovyet batı bölgesine giden biliriz; fakat bilmemize rağmen, kaç rılması için derhal alınması gerekli Ankara, 8 (Telefonla) İkinci Atina 8 (a.a.) Bugün mühim bir Türk Belediyecilik Kongresi, bu sa Alman marşandiz nakliyatı da Rus yıldır yapılmakta olan ve 1950 de bit tedbirleri tavsiye edecektir. Demokaskeri harekjet olmamıştır. Muhtelif bah Ankara Halkevinde toplanmış ların emrile bellisiz bir zaman ,için mesi mukarrer bulunan Ereğli limanı ratik bir hükümete sahib olan bükaynaklardan verilen haberlere göre, tır. Bu münasebetle bir konuşma ya durdurulmuştur. Batıya doğru nehir tün memleketler bu toplantıya giremerkez! Yunanistan artık çetecilerden pan İç İşleri Bakanı Münir Hüsrev yolu ile yapılan her türlü nakliyat da bir demiryolu ile dahile bağb değil bileceklerdir ve Almanya da kabul dir; buraya yapılacak demiryolunun temizlenmiş addedilebilir. Göle, şehir ve belediye işlerinin kı felce uğramıştır. Rus müsaadesi ol inşasına hâlâ başlanmamıştır. Trabzon edilecektir. sa bir tarihçesinden sonra modern madan batıya doğru hiç bir müttefik limanının da inşası ihale edilmiştir; Bakanlar Kurulu belediyeciliği izah etmiş ve kongreye veya Alman mavnası gidememekte 1951 de bitecektir. Fakat Trabzon dedir. Tatbikat bakımından bu tam miryolunun nisasına da başlanmamışta:. Ankara 8 (a.a.) Bakanlar Kurulu başarılar dilemiştir. Bundan sonra komisyonların se mânasile bir yasağa tekabül etmek Böylece demiryolu müntehalannda li bugün saat 17 den 2030 a kadar toplançimi yapılarak toplantıya son veril tedir. manımız, limanlarımızda da demiryolu mış ve muhtelif Bakanlıklara aid günmiştir. Kongre üyeleri, Atatürkün yoktur. delik işler hakkında müzakerelerde bumuvakkat kabrine, bir çelenk koyGeçenlerde gazetelerde limanlarımızın lunmuştur. Efganistan Büyük Elçisi Hamburg 8 (A.P.) ingiliz Sovyet muşlardır. inşası için Amerikan, İngiliz, İtalyan Ankara, 8 (Telefonla) Efganis sermayedarları ve firmaları tarafından bölgeleri sınırından 25 mil mesafede Belediyeciler şerefine ziyafet Sovyet bölgesine dahil Perleberk şehhakkında haAnkara, 8 (a.a.) İç İşleri Baka tan Büyük Elçisi Muhammed Han bazı teklifler yapıldığı rindeki Rus askerleri arasında karışık nı Münir Hüsrev Göle, bugün saat pazartesi günkü Toros ekspresi ile berler vardı. Bu tekliflerden işimize en lıklar çıkmış, bu yüzden bir Sovyet 13 de Gar gazinosunda ikinci bele Beyruta hareket edecektir. uygun olanını kabnl ederek limanlarısubayı vurulmuş, 3 Sovyet askeri ya diyeler kongresi üyeleri şerefine mızı ve bu arada 83 yıldır yapılamıyan i APARTIMAN DAİRESİ Çoruh şilebi Amerikan ralanmiftır. Samsun limanını bir an evvel yaptırmabir öğle yemeği vermiştir. Yemekte 29 Ekim 1948 lıyız. Keyfiyet bugün Schwerin'deki Sov Başbakan Hasan Saka, Millî Savunmalzemesi getirdi jret makamları tarafından teyid edil ma, Maliye, Ticaret ve Bayındırlık keşidesine girmek İçin ABİDtN DA VER İskenderun 8 (a.a.) Çoruh şilepi miaae de .Sovyet birlikleri arasında Bakanları ile Jandarma Genel Ko Amerikan yardım malzemesini hamilen çıkan karışıklıkların mahiyeti hakkında mutanı ve İç İşleri Bakanbğı ileri limanımıza gelmiştir. Malzeme süratle 2 5 0 . LÎRA'yı Muhtelif memleketlerle tafsilat verilmemiştir. Bununla beraber, gelenleri hazır bulunmuşlardır. boşaltılmaktadır. 10 Haziran 1948 yapacağımız anlaşmalar bir Rus subayından öğrenildiğine göre, olduğu gününe kadar yatırmalısınız. Sovyet birliklerile Alman polisi geniş Almanyanın teslim Ankara, 8 (Telefonla) Dış Ti3 0 Futbolcu Macar ölçüde araştırma ve baskınlara girişip, günün yıldönümü kutlandı caret Müdürlüğü, dış ticarete aid memleketlerine dönmüyorlar mevzuatı bir araya toplamış, ithalât Sovyet ordusundan «firar edenleri» ele NewYork, 8 (R.) Washingtongeçirmeğe çalışmaktadırlar. Londra 8 (a.a) Viyanada bir maç ve ihracat rejimimizi yeni baştan tes da iki senei devriye birden kutlanGalata, Bankalar Cad. 27 mıştır. Almanya bundan üç sene ev yapmak için giden bir futbol takımına bit maksadı ile incelemelere başlaMr. Wilson şehrimize vel bugün müttefiklere kayıdsız şart refakat eden 30 Macar, Budapeşteye mıştır. İncelemelerde, bilhassa muhtelif memleketlerle yapılacak anlaşdör.memiştir. i geliyor sız teslim olmuştu. Müşterek bir pasaporta malik olan malar, ödeme vaziyetleri, hangi madAnkara, 8 (Telefonla) AmeriBaşkan Truman da bugün 64 yabu şahısların memleketi büsbütün ter delerin ithal edilebileceği, ihracatıkanın Ankara Büyük Elçisi Mister jına basmıştır. Edvin Wilson, yarın akşamki eksBaşkan eskisi gibi Beyaz Sarayda ketmek için bu fırsattan faydalanmış mızın ne gibi tedbirlerle arttırılabiÖ L Ü M leceği üzerinde durulmaktadır. oldukları zannedilmektedir. presle Istanbula hareket edecektir. çalışmalarına devam etmiştir. Filistinde çarpışmalar İPT Yeni kurulan partinin programına dair ifşaat Ölme, eşeğim ölme! İngiltere veliahdının, Londrada yapılan düğünü üzerinden geçen zaman nered» ise bir seneyi bulacak. Yakında çocukları olacakmış diye haberler geliyor. Bu düğünde Veliahda verilecek (!) Türk Hükümetinin hediyesi, ki bir örtüdür, hâlâ hazırlanamamış. Bari şunu değiştirseler de meselâ, bir çocuk takımı hazırlamaya başlasalar. Fakat, o bitinciye kadar da çocuk mutlaka mekteb yaşma gelir. O zaman da bir kütübhane "hazırlamaya başlarız. O da bitinciye kadar*. Yok yok iyisi mi gene örtüye devam etsinler. Belki çocuğun evlenmesine yetişir de, hiç olmazsa o zaman mahcubiyetten kurtuluruz! D. N. Dün 25 yaşına basmamızı kutladık 33 yıldır yapılması beklenen liman Yunanisfandaki idamları Amerika protesto etmiyor Yeni denizaitılarımız salı günü İzmire geliyorlar Bulgarlar, Türk demiryolu heyetine vize vermediler Rusların Almanyada yeni hareketleri : Almanyadaki Rus askerleri arasında karışıklıklar çıktı Garanti Bankası Boftarafv 1 inci mhtfede > rısını görmekle bahtiyar olduğumu ar münasebetUe İstanbul Gazeteciler cemizederim. yeti tarafından tertiblenen jübile dün Ziya Gevher cemiyet binasındaki lokalde yapılmıştır. A. P. Ajansının mektubu Gazetecilerin, Vali ve Belediye reisinin. Cumhuriyet'in 25 inci yıldönümü mü Şehir Meclisi azalarının hazır bulun» nasebetile size tebriklerimi sunmak AP. ¿hıkları dünkü törene saat 16 da başlan* ajansı için ve şahsan benim için bir mışür. î l i olarak İstanbul Gazeteciler zevktir. Cumhuriyet muvaffak olmuş cemiyeti idare heyeti başkanı Sedad bir gazetedir. Onu AP. ailesi arasında Simavi, basın mensubları ve cemiyet abulmak bizler için ayrıca bir bahtiyar dına üstad Ercümend Ekremin bu meslıktır. yildânümünii kutlamış, uzun ömürİyi bir istikbal* malik olmanız için en ler dileyerek kendisine Gazeteciler ceiyi temennilerimizin kabulünü rica e miyeti namına bir altın kalem hediye derim. etmiştir. Meslekdaşlannın ve dostlarının Edwin B. Greenwald tebriklerini nrirteakıb söz alan Ercümend Ekrem Talu, hakkında gösterilen Galatasaraylılar Cemiyetinin bu ganim t tezahürattan son derecede mü telgrafı olduğunu bilirttikten sonra ezİstanbul, 8 Gazetenizin kıymetli m'iessis ve haleflerini, âzası meyanında cümle demiştir ki: « Sevgili arkadaşlarım, bugün bana görmekle iftihar eden Cemiyetimiz, Müessesenizin yirmi beşinci yıla erişme hayatımın en tatlı anlarından birini yasinden duyduğu büyük sevinci arz ile şatıyorsunuz. Şu. Babıâli caddesinde ilk adan »ttiğ«n günden bugüne kadar aradaha nice mesud ve başarılı yıllar geçirdan elli yıl geçmiş olmasını zamanın bir menizi diler. müzibliği olarak kabul etmekte her halGalatasaraylılar Cemiyeti de haksız sayılmam. Yıllar IM çabuâfl *** geçmiş ve ben ihtiyarlığa nasıl koşmuYunus Nadinin mezarında şun» I t""»"'" yttzı olarak ortaya koyGazetemizin 25 inci ne^ir yılma bas duğu eserler, İtibara şayan birer şahidi ması münasebetUe dün «Cueofcurtyet» oldukça bu müzibliği v« ihtiyarlığı kaailesi mensubları, kurucumuz *a flattth bul etmemek elden gelmiyor. Benim ilk' mız rahmetli Yunus Nadi Abahoğlunun, yazım bundan 50 yıl evvel bir çoculg' , Te Ahmed Krcümend «' Edirnekapı ŞehrUiğindeki makberasmi £' ziyaret etmişler, onun olzaez hatıram dile çıkmışta*.» Ercümend Berem XvJft IIMIİIIII şonrm< taziz ederek mezarma çiçekler koymuş50 yılda» bu yan* Babıfiu yokufuna1 lardır. ka« binlere* defa inip pkttgm heaabDün geceki toplantanu. Gene dün gece, bu mesud yıldönümü ¡ayunadığm* znutsessif oMafoau ttfy» fakat ba aran yolculuj«n yor.' münss«betile müessesemis tarafmdaa Park Otel salonlarında bir toplantı ter günlüğünü «tactk sa vefakâr topluluk tib edilmiştir. Vah' v« Belediy* Raisi Dr. Lutfi Kırdarla, bütün gaaeta ah£b ve başyazarlarının, yabancı basm ttaee kanaat Tar&r.» dandi ve gOyU devana lerinden bir kısmınm, yerli v« yabana «tmiftir: Ur ajans mümessillerinin, basm mensublan nın, diğer davetlilerin ve «Cumhuriyet» darlar. Túxt mtt&ájjsfa «B şerefha*. i dlik ^ V d ailesinin hazır bulunduklatı ba tapiante, çok samimi bir hava içinde gece geç nankör bir meslek o^mfid^ğiDi da bu, topluluk ispat •önektedir. Geaete, ken' vakte kadar devam etmiştir. dlıtne )t««gh'Mr gösteren* vefalıdır, ben bu vefayı çalıştığım gazetelerde gördüm v* istiyorum ki ba sevgi ve mes Bcftarafı 1 inci tahiftd» lek tesanüdü gece arkadaşlarım için de şahld, hâdise hakkında büdiklsrini ibretli bir mistu teşkil «tsiu> şu gekilde anlatmıştır: Üstad, bundan sonra, gazetecilik mes« Hâdiseden üç ay sonra Aaka leğinin diğer mesleklerden ayrı bir huraya geldim. Celâdet Conk stmımt susiyet taşıdığını, istirahat ve dinlenmek arkadagundır. Evime sık sık: gelip nedir fcflTiwtijHn^ hattâ herkesin dostgiderdi. Haşmet Orbay, ortaya çık larma ve rptilâlscına kavuştuğu saatlerde madan evvel katilin Reşid olduğu gazetecinin o&lısmakİA sabahı ettiğini sn kanaatinde idi. Bir gece, telefon sesi latmış ve söyle demiştir: ile uyandım. Kalın bir ses: « Ce Gazeteci, toprağın üstünden, topralâdet senin arkadaşındır. Katilin sa ğın altına, intikal edintiye kadar dinlen, rışın olduğunu söylerse ikinizi de öl mek bllmiyen fânilerdendir.» dürürüz.» dedi. Hâdiseyi derhal teErcümend Ekrem Talu, sık sık alkışlefon idaresine bildirdim ve kimin lanan konuşmasını şu cümlelerle bitirbana telefon ettiğini sordum. Bula miştir: madılar. Ertesi gün doğruca o zaı Şu anda kendisine manen borçlu manki Ankara Savcısı Kemal Bora bulunduğum kıymetli üstadım Ahmed ya giderek vaziyeti anlattım. Bir kaç Rasim merhumun bundan 45 yıl önce gün sonra, Yenişehirden postaya a kendi elile yontup bana verdiği kamış tjlmıs bir mektub aldım. Bunda da kalemi hatırladım. 45 seneden beri o telefondaki sözler tekrarlanmakta i kalem elimden düşmedi. Bugün sizin di. elinizden yeni bir kalem almış bulu' Hizmetçi Sultanın bıkkınlığı nuyorum. Bu kalem de o kalem gibi Aradan bir kaç ay geçtikten son elimden düşmiyecektir; size söz veriyora bir gün, Celâdet ile Yenişehirden rum.> geçerken sokak ortasında, iki kadını Üstadın bu hitabesinden sonra, jübile bir polisle konuşurken gördük. Ce münasebetUe Basın Yayın Umum Mülâdet, bu kadınlardan birinin Sultan dürlüğünden, birçok müesseselerdin, olduğunu söyledi; yanlarına yaklaş öğretmen arkadaşlarından ve öğrenciletık. Celâdet, kadının hatırını sordu. rinden gelen tebrik telgrafları ve müSöz, mahkemeye intikal edince; Sul teaddid buketler kendisine verilmiş, mütan: «Ben de bıktım. Kimi görsem bu teakiben davetliler hazırlanan büfede meseleyi soruyor. Haşmetin ille ka izaz edilmişlerdir. til olmasını istiyorlar. Bildiğimizi zor Dünkü tören sırasında ihtisaslarını la inkâr edeceğiz, kardeş? Nasıl olur da şimdi Haşmettir derim» de soran bir arkadaşımıza Ercümend Ekrem Talu demiştir ki: di. Ben, bana gösterilen bu sevgiHaşmetin «vnkatile den ziyade, matbuat ailesinin tesaAradan epey zaman geçtikten son r>üdüne ve kadirşinaslığına hayranım.»; ra; Bolu mahkemesinde Celâdetin tevkif edildiğini haber aldım. Bir İtalyan A y a n ve Saylavlar kaç gün sonra da Ankarada, Haşmetin avukatı Feridun Söğütlügile rastMeclisleri başkanları geldim. Avukat, bana, arkadaşımın Roma 8 (a.a.) Hk italyan medial tevkif edildiğini bildirince kendisine, Hornada bu sabah açılmıştır. bir müddet evvel Ankarada Sultan Bağımsız saylavlardan M. Bonomi ba ile Celâdet arasında geçen muhavereyi anlattım. Beni, evine götürdü. gün ayan meclisi başkanlığına seçilSöylediklerimi daktilo ile not etti, miştir. M. Bonomi üçte iki ekseriyet imzalattı, sonra da bunu pullıyarak kazanmıştır. Saylavlar meclisi başkanmahkemeye benim yazdığım bir is lığına hıristiyan demakratlardan M. tida imiş gibi göndermiş. Yazıyı o Gronki seçilmiştir. kumamıştım. Bazı ilâveler yapıms. Meselâ ben Sultanın şu sözlerini söylememiştim: «Nasıl olur da Haşmet derim» Bunların bir istida halinde mahkemeye gönderileceğini bilmiyordum. Buna lüzum görse idim istidayı kendim yazar ve gönderirdim. Ercümend Ekremin 50 nci yazı yılı kutlandı Ankara cinayeti «CUMHURİYET»İn edebi tefrikası: Mümtaz tanınmak korkusunun içinde Suadın yüzüne doğru dürüst ancak bir an bakabilmişti. Fakat bütün bu tesadüfleri hazırhyan talih bu anın da ayrı bir keşif olmasını istemişti. Filhakika onun baktığı anda Suad, bu patırtıyı da atlattık» der gibi hafiften kendi kendine gülüyordu. Bu gülüş Mümtazı günler boyunca düşündürdü. Çünkü gene adam, burada insan iradesinin, hattâ şuurlu hayatın dışına çıkmak lâzım geldiğini anlamıştı. Bu gülüş, bir yaratılışın gizli gülüşü idi. Suad istediği kadar «zeki bir adam kötü bir vaziyetten kurtulmasını bilir!» diye kendisini övsün, beğensin.. Soğukkanlı olduğunu söylesin. Bu gülüş ve onun hayvanı memnuniyeti, her kürkçü dükkânında derisini gördüğümüz halde gene zeki olmakta devam eden hikâyenin tilkisinden daha abdal, daha şuursuz, fakat aynı cinsten bir sevkı tabiiyi ifşa «diyordu ve bu sevkı tabiî, yalnız beğendiğini seçtiği için daima üstün ve muvaffak görünecekti. Hayır, bu sevkı tabiî etrafında fcvkaltabia sırların kaynaç t; ğı o muzlun cazibelerden, avını hangi köklerle olursa olsun yakalıyan ve oracıkta tüy tüy, kemik kemik dağıtan muhteşem ve •alim iştihalardan değildi. Burada hiç bir masal, hiç bir büyü, iyiye, gözle, büyü ğe doğru katlansın. Bu madenden, nebattan biraz üstün, hareketlerinde biraz daha serbest havyanın tabiî haliydi. Sindiği çalı dibinde son karaca budunu yedikten sonra yalanan bir kurdun gözlerindeki ışık bu tebessümün memnuniyetinden farksızdı. Mağlubiyeti kabul ediş tarzı da gösteriyordu ki karşısındaki kadın da aynı cinstendi Beraberce güleşmişîer, o yenilmişti. Yann ayrılacaklar, herkes yoluna gidecek, o izdivaç hülyaları peşinde, Suad ruhunda vehmettiği avareliği başka fütuhatlarda unutmak hevesinde, başka başka tesadüfleri ve imkânları yoklıyacaklar, sonra bir gün gene karşılaşacaklar, geçmiş hayallerin, korkuların arasından tekrar birbirlerile birleşecekler, üstüste tepinecekler, tekrar belki doktora gidilecek, oluşun karanlık gecesinde gözleri büyülü bir çocuk daha güneşi görmeden şehrin lâğımlarına atılacak., ve bu sonuna kadar, ölüm ağacının bu hazin sıvaları tam çürüyüp düşene kadar talihlerini böylece yaşayacaklardı. Yerinden kalktı .Garsonun hesabını gördü. Sokağa çıktı. Ağır ağr yürüyordu. Deminki baş dönmesi ve bulantı kalmamıştı; şimdi içinde başka türlü bir azab vardı. Küçük çocuğu düşünüyordu. Yarın ince bir kerpetenle ana rahminden kopacak çocuğu.. O da kısa macerasında kendi haytına girmişti. Yarın ölecekti. Yann akşam titriyen kanlı bir uzviyet parçası, soyulmuş kurbağaya benziyen acayib bir şey, şehrin lâğımlarından birinde yüzecekti Yarın Heybeliadasındaki santral memuru bir zil sesi işitecek, İstanbuldan bir ses ona «sanatoryom» diyecek, o elindeki fişi sanatoryom numarasına geçirecek, hastanede bir koşuşma olacak, Suad yatağından kaldırılacak. «AUo..» diyecek, ha siz misiıüz^ diyecek, töldü mü?» diyecek, cevab gelene kadar kaşları bir an çatılacak, bir an iki haddin arasında bütün uzviyetile gidip gelecek, sonra yüzün çizgileri yumuşayacak, alnındaki ter kesilecek, «teşekkür ederim kardeşim, çok teşekkür ederim. Benden selâm söyleyin, ben sonra gider kendisini görürüm.» Evet yann akşam doğmamış bir çocuğun başkaları tarafından yaşanacak son macerası bu idi. Sonra bir taksi çağırılacak, sapsarı yüzlü hasta bir kadın, bir akrabanın, bir arkadaşın evine dönecek, doktorun hizmetçisi aletleri yıkayacak, küvetler bol su altondan geçirilecekti. Alnını sildi. Galatasaraydan Taksime doğru iki tarafa bakmadan yürüyordu. Küçük bir çocuk. Doğmamış bir çoc\:k. Bu da kendi hayatına girmiştiKırk sekiz saattenberi hayatı alabildiğine büyüyor, alabildiğine genişliyordu. Daha kimbilir, neler, kimler girecekti Bütün bunlar hepsi bir kadını sevdiği, onun tarafından sevildiği içindi, insan gürün eşi, Kayseri hayatı bu idi Yaşamak, başkaları taraKlx Enstitüsü Müdüfından muhasara altına alınmak, yavaş rü Baria Engür ile yavaş boğulmakta. Yaşamak. Ilallye uzman muavini Melih Engür, Fakat küçük çocuk, Suadle hizmetçi Osmanlı Bankası me halli o biçare kadının çocukları yaşaMilletlerarası fuarlar,murlarından Semih rnıyaoaktı. Yarın skşam ölecekti. Engiirün babalan eiştirakimiz mekll valilerden Bir küçük çocuk kendisinden sadaka istedi. Ayağı, yüzü gözü, elleri hep çaAnkara, 8 (Telefonla) MilletEKREM ENGÜR mur içindeydi O kadar ki sesi bir balerarası sergi ve fuarlara daha geniş tedavi edilmekte oltaklıktan çıkıyor gibiydi. j surette iştirakimizin sağlanması mak du|u Guraba Hasta Allah rızası için.. Mümtazın eli nesinde Hakkın rahi sadile iktisadî devlet teşekkülleri, cebine gitti. Önündeki kir ve çamur •yı metine kavuşmuştur. Cenazesi bugün mez bazı mühim ticaret odaları ve İstanğını.. Bunu görünce canlandı, almak için kur hastaneden kaldırılarak, Kadıköy Os bul tacirleri mümessillerinin iştiraki mü ile Ticaret Bakanlığında bir kaç gün kımıldanan eli paraya kapandı ve te mar.ağa camiinde, ikindi namazını cenaze namazı kılınacak, bilaşekkür etmeden hemen arkasındakine teakıb Karacaafcmedde hare aile kabristanına denberi yapılmakta olan toplantılar yaklaştı. defnedilecektir. Cenabı Hak gariki rah sona ermiş ve bu hususta bazı mühim kararlar alınmıştır. Allah rızası için, diye tekrar yal met eyliye. vardı. Ölecekti. Allah rızası İçin. ölecekti, yarın akşam. Gene o acayib rotation başlamıştı. Her şey etrafında dönüyordu. Bir yıldız süratile dönen bir çember •The Yearling» gibi dönüyor, döndükçe her şey göçüyor, renk ve şeklini kaybediyordu. Amerikada «Pulitzer» mükâfatını kazanan Allah rızası için. M. G. M. Film Kumpanyası tarafından muBir çocuk., ölecekti. Ölecekti. Yarın ona telefon etmesi lâzımdı. Her şey olazzam bir şekild e renkli filme alman bu büyük du, bitti demesi lâzımdı Bu yaşamaroman çıktı. B u güzel romanı Nermin Milar maktı. Bütün bunlar yaşamanın içinde idi Şu dükkânın vitrinindeki mayanoz:emiz bir üslupla çevirmiş ve Nebioğlu çıkarlu levrek, yanıbaşında ince derisi çok Fiatı 3 0 0 kuruş. drmık cilalar vurulmuş san bir teneke gibi tutuşan ve sönmüş gözleri kirli bir Bütün kitabcılarda bulunur. çinko parütısile insana bakan tuzlu ba , Bu kitab dünya edebiyatının hk. ayaklarının üstünde yürüyen bu ' fceyaz ceketli lokanta garsonu hepsi en güzel romanlarından hepsi hayatın içinde idi. Bayan Hamide En Celâdet tevkif edildikten sonra kendisini görmek için Boluya gittim. Duruşmaya kadar kendisini beklememi istedi. İcabederse kendisine avukat tutacaktım. Lüzum kalmadı; tahliye edildi. Beraberce dönerken; bana, Haşmeti görünce katil olduğuna kanaat getirdiğini ve müsterih olduğunu söyledi. ŞAHANE KADİN MUAZZAM BİR AŞK VE İHTİRAS ROMANI Fevkalâde olmuş bir muvaffak tercüme İKİ YAY Ton» onu kollarile sardı: Haydi şimdi benden kaç bakayım dedi. Genç kadın ona sarılarak öpmeğe başladı. Kaçmamı mı istiyorsun? diye söylenmeğe başladı. Tom kollarile onun güzel vücudunu sardı. Her ikisi de zevkten sarhoş gibi idiler... Fiatı 2 liradır. Çıkaran: ARİF BOLAT KİTABEVİ Romandan bir sahne: (.Arkası var) >fj biridir. 23 Bahar Fe*Üvdi Xxüjwtazar