Katalog

STÂLIN YAZAN: TROTSKY ir doktor dostum bana, geçenlerde şu kırtasiyecilik hikâyesini anlattı: Biz doktorlar, her yıl bir ruhsat tezkeresi alınz. Bunun için de bejj lira veririz. Maliye tahsil şubesine gittim. Aşa|ı katta bir memura müracaat ettim. Haberleşme ve Ba Yukandan bir beyanname alıp ge, l a n uzak diyarlarStalin, Lenine karşı gizli I M » » » » % ^ » > % I Y a z a n : *•••^^.^w Bolşevikler arasmda Stalin'i her basın Hürriyeti konda devamlı muhabir tiriniz, dedL cephe ahyor kımdan kat kat geçen insanlar vardı. feransında TürkiyeYukarı kata çıktım. Beyannameyi bulundurmaya veys 2 nisan 1922 de Stalin parti gene Yalnız, hırs bakunından kimse onunla Petrol Ofis Umum Müdür yi temsil edecek hesık sık yabanc alıp aşağı kattaki bir memura getirdinı. sekreterliğine seçilmiş, iki ay sonra da boy ölçüşemezdi. Stalin, her işin hakiyete üye seçildiğimi memleketlere gazete Beyannamcnin üstüne bir şejler yazmuavini, tetkikler için ki hedef ve gayesini nazarı dikkate al Lenin hastalanmıştır. Lenin iyi olsayd son dakikada, konci göndermeye el dıktan sonra, maz, bunu kendi hırsları için bir vasıta herhalde Stalin tekrar ikinci derecede şehrimize geldi feransm açılmasına üç gün kala öğrenvermediğinden biz memleket efkârını bu Vezneye gidiniz, dedi. bir şahsiyet olarak kalacaktı. sayardı. dim. Öteki arkadaşlar arasında daha Vezne çok kalabalıktı. Baktım ki öğhususta her zaman aydınlatamıyoruz. Lenin'le Stalin arasında dostluk buBu suretle, herşeyin üstüne kendisi Petrol Ofis Umum Müdür Muavini da gecikenler, hattâ uçağa bininciye kamaya dikkat ettik. Doğru bulduğumuz Meselâ Cenevrede duyduklarım ne deleye kadar sıra ve nöbet bekliyeceğim. lunmadığı muhakkakür. Yalnız, Lenin çıkrruf, tecavüzlerinde hiç bir şeyden Turhan Çaköz, dün sabah Ankaradan dar vaziyetten haberi olmıyanlar butsldifleri söz alarak destekledik. Bazı receye kadar gerçeğe uygundur, şu Halbuki acele beni bekliyen bir hastara çekinmemiştir. Iktidara gelebilmek için onun 19071913 seneleri arasındaki teş şehrimize gelmiştir. Öğleden sonra lunduğunu da sonradan duyduk. Kon projeler üzerinde bir iki defa biz de tadakikada objektif olarak kontrol edebile vardı. Ilk müracaat ettiğim memur talazım olan nıeziyetlerden mahrum ol kilâtçılık faaliyetini beğenmişti. Buna Petrol Ofis Istanbul Şubesind«, Deniz ferans tarihinden on beş gün önce Türk dil tekliflerinde bulunduk; düşüncelecek vaziyette değilim. Gönül ister ei aıdıktı. Tekrar ona gittim. duğunu gördükçe, bu kusurlarını zora mukabil, Sovyet hükumeti kurulduktan yolları İdaresinin mümeaBİllerile İda heyetinin esas kadrosu bile henüz ku rimizi komisyon çoğunluğuna kabul st Çok kalabalık var; bekliyecek milletlerarası temaslarda hükumetimiz sonra Stalin'in kaba hareketleri, bece renin akaryakıt ihtiyacınrn temini me rulmamış, Cenevrede takib edeceğimiz tirdik .Bizden sızlanır şekilde basınımız başvurarak kapatmağa çalışmıştır. kendiliğinden dikkatli davransın; iyi vaktim yok. Bir çare bulamaz mısmız? riksizlikleri Lenin'in ona karşı olan Onun için Stalin'i Mussolini ile, Hitselesi etrafında müzakereler yapan Tur yol çizilmemiş imiş. Halbuki bu konaleyhinde söz söyliyen peyk devlet temBu memur beg lira vermek için en aı elemanlar seçsin ve her zaman verimli ler' le bir safa koymak kabil değildir. hislerini tamamile değiştirdi. han Çaköz, bu toplantıyı müteakıb ken feransın ne zaman açjlacağı 1947 yılmın silcilerine derhal yerinde cevablar verbir saat bekliyeceğimi benden iyi biliStalin de bunu bildiği için, Lenin'e disile görüşcn bir arkadasımıza, akar ortalarındanberi kararlaştırılmış. hüku dik. Vâkıa bu cevablardan bir kısTnı da neticeler alrnanm yolunu bulsun. Bu Faşizmin «fikirleri» ne kadar zayıf ogibi çalısmalar için, muhtelif ihtisas yordu. AUah razı olsun, kaybolacak zalursa olsun, geri hareketin biri Italyan, karşı gizliden gizliye muhalefete geç yakıt vaziycti hakkında demiştir ki: metler de vaktinde davet edilmişlerdi. ha kuvvetli olabilirdi. Aramızda millî şubelerinin yanında kuvvetli ve genii manuna acıdı: biri Alman olan bu iki muzaffer lideri, mişti. Hasud ve muhteris bir adam olMemleketin yıllık akaryakıt ih Bizim hükumet böyle bir toplantıdan basınımızın özü hakkında yeter derece bir siyasî kadroya ihtiyac vardır. Ame Işinizi ben yaparım, siz biraz bekduğu için, Lenin'in gerek zekâca, gerek daha başlangıcdanberi bir teşebbüs katiyacı, bu sene 400 bin tona yüksel fayda ummıyabilir veya her hangi bir de bilgi sahibi olmıyan delegeler de rikalılardan Ruslara varıscıya kadar leyin, dedi. biliyeti göstermişler, kütley^ harekete ahlâkça kendinden üstün olduğunu mistir. Bu miktar, yabancı şirketlerle sebeble Cene\Teye bir heyet göndermek vardı. Bunlardan fazla bir şey bekleyeParayı da, beyannameyi de verdim. imkân yaptığımız anlasma gereğince temin istemeyebilirdi. Nitekim Yemen, Suudi mezdik. içinde çahştıkları şartlara kı her devlet böyle bir kadroya maliktir getirmişler, siyasetin girift ormanlann gördükçe hiddetlenmemesine ve gene unsurlarla günden güne onu Bu tanıdık memur kalkıp vezneye gityoktu. Lenin hastalanıp devlet işlerin edilnüştir. Türkiyede bir akaryakıt Arabistan, Siyam gibi bazı devletler Bir yasla o kadarına bile şükretmek doğru da yeni yollar açraışlardır. zenginleştirmeğe gayret etmektedir. ti. Artık kurtuldum, sanıj ordum. Faleşmiş Milletler teşkilâtında aza otduk olacaktır. Stalin hakkında bunlardan hiç biri den çekilince Stalin'le arasındaki mü buhranı obnasma ihtimal vermiyoruz. Fakat şuna inanıyorum ki, Türk ga kat, o da parayı ancak 20 dakikada yaarı, ayrıca davet de edildikleri halde •öyleneroez. Bolşevik partisini Lenin nasebet büsbütün kesildi. Bana söyîediklerine göre, Cenevrede zeteciliği, millî Diğer taraftan akarjakıt fiatları dünmurakabe davasmda hrabildi. Bana bir makbuz getirdL '.onferansa kimseyi göndermediler. SaEsasen daha 1920 de bile onların arakurmuftur. Stalin parti mekanizmaki Türk heyeti, şimdiye kadar bizi dışa helka yardım etmek vazifesini dış müya piyasalarında bir miktar yükselmiş Çok tesekkür ederim, Allah sizdeo •ından yetismig ve daima ona bağlı kal sındaki nddiyet kendini belli etmişti: tir. Bu yükseliş henüz bizim mübaya londa, isimlerini taşıyan levhaların ar rıda temsil eden heyetler arasında en nasebetlerimize de ulaştıramadığı müdrazı olsun. Bir hastam var. Bekliyor. Okasındaki yerleri boş kaldı. mıştır. Bu mekanizmanın dışmda hiç O senenin ilkbaharında, Lenin'in ellinci alarımıza tesir etmemiştir. Memleket iyilerinden biri sayılmalı imiş. Umumi detçe bu temsilî işi özlediğimiz mükem na gideceğim. Bana da, bastama da lyibir zaman ne kiitle ile temas etmiştir, yaş günü münasebetile yapılan mera çinde akaryakıt fiatlarınm yükselmeEğer bizim maksadımız sadece âdet yetle heyetlerimiz hep böyle geç teşkil rr.elliğe pek kavuşamryacaktır. Avrupalı lik ettiniz, ne de tarihin mühim hâdiselerinde yer simde Stalin bir nutuk vermiş ve onun sinde herhangi bir sebeb görmüyo ^erini bulsun diye acele bir heyet ter olunur, üyelerin meslekî, fikri ve temve Amerikalı meslekdaşlarrmız gibi biz Kurtuldum sanarak kapıya doğru hatalannı anlatmıştır. Stalin'i buna almıştır. tib edip yola çıkarmak idi ise bu iş için silî değerlerine pek aldırış edilmezmiş. de dışarı giden heyetlerin yanına her nım.> yöneldim. Iktidara geldiği ilk senelerde bu mu sevkeden sebebleri bilemeyiz. Fakat bu Fetrol Ofis umum müdür mua\ini, bir iki kişinin bol bol yeteceğinden Dil bilmediği halde konferansa göndc zaman bir kaç gazeteci arkadaş kata Muamele tamam olmadı. Makbuzu vaffakıyetine kendisi de şaşnuş ve a nutku herkes o kadar münasebetsiz kimse şüphe edemez. Son dakikada teş rilen, orada bir müddet boy gösterip' bildiğimiz gün dava kendiliğinden çözüKocaeli tankerinin yakında Abadandan yanımızdaki odaya götürünüz. Orada dunlaruu daima tereddüdle atmıştır. bulmuştu ki, ertesi gün, yani 24 nisankil edilen delegasyonumuzun biraz faz geri dönenler olurmuş. Türkiye namına lecektir. imzalatınız. Sağma, soluna, arkasına bakarak dai da, «Pravda» ve «Izvestiya. gazeteleri külliyetli miktarda akaryakıt yükliyece laca kalabalık olduğunu söylemeliyiz. ağız açılmadan toplanan kcnferansların NADİR NADİ ini söylemiş ve Petrol Ofis teşkilâtıYandaki odaya gittim. Bir memur ma, geri dönmeğe veya saklanmağa ha bundan sadece «Stalin, ihtilâlden evvelVâkıa Dış Bakanı Ue Hususî Kalem gene Türk heyeti önünde kapandığı gömakbuzu imzaladı. Kendi kendime Alki günlerde beraber nasıl çalışuklarına na temas ederek demiştir ki: a r bir vaziyet muhafaza etmiştir. müdürü bir kaç gün içinde Cenevreden rüiürmüş. (*) Bundan evvelki yazılar 27, 28 ve laha gükür işim bitti demeğe kalmadı: < Bilindiği gibi Petrol Ofis, bir ka ayrıldılar; üyelerden ikisi de toplantılaZinovyev'le Kamenev başta olmak ü dair bazı misaller vermiştir» şeklinde Türk gazetelerinin ekonomik imkân 30 nisan tarihli sayılarımızdadır. Makbuzu götürünüz, defterdekJ rarname ile kurulmuştu. Şimdi Ofis ra hemen hiç katılmadan (bir şeye küzere, Rıkov, Buharin ve Tomskiy onu bahsettiler. kaydını kapatsınlar, dedi için bir tasarı hazırlanmaktadır. Bu erek veya konferansı manasız bularak) bana karşı bir muvazene unsuru olaLenin telâşta tasarı kabul edilirse, Petrol Ofis, kanu yurda döndüler. Fakat gene de geriye Götürdüm; bir memur kaydı kapatü. rak kullanmışlar, bu yuzden kendisini 1923 başlarında, siyasî hâdiselere ya niyet kesbedecek ve teşkilâtı da o nis dokuz ,on kişi kalıyordu ve boy gösterSordum: daima desteklemijler, teşvik etmişlerkından vâkıf olan kimselerin farkettik bette genişletilecektir.» Bitti mi? mek, çorbada kaşığı var dedirtmek gibi dir. Onun ileride kendilerine de zararlı leri bir şey vardı: Stalin, partinin on Hayır. Başmemnra göriirün! basit bir gaye uğruna bu kadar insan olacağıru o zamanlar hiç biri düşüneikinci kongresi için şahsan kendisine Bükrcş Elçimiz vazifesi başına Başmemur yukandaydL Bir daha da fazla idi. meraişti. Ilk triyumvira'da Stalin'e Zibağb. olarak mümessüleri bir araya merdiveni tırmandım. Ba^memur makhareket etti Tiovyev gayet mütehakkim bir şekilde Milktlerarası bir konferansta memtoplamağa çalışıyordu. buzu mühürledi. Imzasını atü. Bükreş Elçimiz Hulüsi Fuad Tuğay, dün leketimizi ciddî olarak temsil ettirebilmuamele eder, Kamenev ise ona karşı Gazetemizde tefrika edildiği sırada çok büyük alâka uyandıran eser Lenin bunu haber alınca o kadar bü gece limanımızdan hareket eden Transil Muamele bitti mi beyefendl? dairna müstehzi bir tavır takınırdı. mek için her halde daha erken davranpek yakında «CUMHURİYET» müessesesi tarafından kitab halinde yük bir telâşa düştü ki beni Kremlin vanya yolcu gemisile Köstence>e hareket Bitti Stalin avene topluyor mak lâzımdı. Heyet vaktinde kurulmalı» sahşa arzolunacaktır. deki odasma çağırdı. Hükumet meka etmiştir. Derin bir nefes aldım. Stalin kendisine en iyi yardımcıları Bııyük Elçl, hareketinden ev\el gazeteci konferansın geçici gündemi üzerinde nizmasında gittikçe artan bürokrasiden lere: Tefrika edilirken bazı mecburiyetler altında metinden çıkarılan Maliye tahsil jubesinden çıkarken • Orconikidze ile Dzerjinskiy'de bulmuşçalışılmah, orada takib edeceğimiz yol bahsetti ve bu meselenin halledilmesi kısımlar, kitaba tamamen ilâve edilmiştir. « Uzun zamandan beri memleketimde etraflı bir şekilde kararlaştırılmalı, arahpab memurun yardımı olmasaydı, tur. Bunlarm ikisinin de o sırada Lelâzım geldiğini söyledi. Bunun. için Utirahat ediyorum. Bakalım Bukresl nasıl kadaşlar arasmda bir iş bölümü yapılTaşra bayilerimize: Siparislerini şimdlden müessesemize bildinnebelki akşama kadar orada kalacağunı nin'le aralan açılmıştı. Orconikidze bilmerkez komitesinde hususi bir komis bulacağım°> demıştır. lerini rica ederiz. düşündüm ve adamcağıza bir daha dua mah, hükumetimiz aduıa ileri sürülecek gisi kıt, iradesi zayıf bir adamdı. IhüErcümend Ekremin 50 nci yon kurulmasını ve benim de bu işte ettim. Bej lira verraek icbj, bu kadar teklifler ve savunulacak fikirler uzunlâlci olarak çalıştığı zamanlar muvaffak üzerime faal bir rol almamı teklif etti. muharrirlik yıldönümü muamele ve bu kadar merdiven inip boylu hazırlanmah ve Cenevreye topolmuşsa da siyaset adamı mcvkiine geDeğerli muharrir Ercümend Ekrem Talu lantılardan bir kaç gün önce gelerek ÖBunun üzerine ben şu cevabı verçıkma günah değil mi? çınce kusurlan meydana çıkmıştı. Lenun, matbuatta ilk yazısının intişanndan nin eskiden ona karşı büyük bir yakın dim: beri 50 yıl geçmiştir. 50 yıldır Türk irfan teki milletlerin temsilcilerile temaslara HEDİYELİ MÜSABAKA r Sovyet hükumetindeki bürokra hayatına hizmet etmekde olan üstadm, bu başlamadı idi. Halbuki bizim heyete saDostum doktorun anlattığı bu be; Ulık duyaıken jimdi gittikçe kendinden Varlık Dergisi tYeni Türk Hisiye karşı girişeceğimiz mücadelede ıldörümü, gazeteci arkadaşları tarafından dece «Basm hürriyetini müdafaa ederalık ruhsat tezkeresi makbuzuaun mauzaklaştırmağa bakıyordu. Orconikidze kâyeleri» ismile çıkardığı bir kigözönünde tutacağımız bir nokta var: îazeteciler Cemiyeti binasında önumüzdeki ceksiniz» tarzmda açık olmakla beraber cerasını dinledikten sonra, bizde 15lerin de bunun farkındaydı. tabda en kuvvetli genç hikâyeciCuma gunü saat 18 de yapılacak bir törenle sor derece köşesiz, şekilsiz bir direktif neden çabuk görühnediğini, neden halNihayet bir gün, aralânndaki soğuk Gerek merkezde, gerek taşrada, parti kutlanacaktır. lerden 14 ünün hikâyelerini bir verildi ve üyeler uçağa bindirilip yola km devlet dairelerinden jikâyet ettiğlnj' luk had derecesini buldu: Lenin onun, mensubu olsun, olmasın, bir çok kimBaybora istifa etmiyor araya toplamış ve okuyucuları çıkarıldı. Düsününüz ki, eğer İstanbul bir daha anladım. vazifesini suiistimalden dolayı, partiden seler partinin ileri gelen bazı simaları E'.velki gün Şehir Meclisınde cereyan e Gazeteciler Cemiyetinin müracaati olarasmda en güzel üç hikâyenin beetrafında şahsî gruplar teşkil ediyorlar. Bu kadar kırtasiyecilik olunca elberte çıkanlmasını teklif ediyordu. ien müzakereden sonra Tramvay ve Elektrik lirtilmesi için bir müsabaka açmışpek çok memura ihtiyac hasıl olur, elDzerjinskiy de üzerine aldığı vazife Merkez komitesinde de aynı şekilde daresi Umum Müdürü İbrahim Kemal Bay masaydı, dünya bas*ınıru çok yakından tır. Kitabın içindekl kuponu dolberte devletin masraf bütçesindekl millerde kabiliyetsizlik gösteriyordu. Buna zümreler teşekkül etmiştir. Küçük me boranın istifa edeceği hakkındaki haberlerin ilgilendiren bu toplantıda bizden bir durarak gönderenler arasında kur'a doğru olmadığını Baybora, bir muharriri tek gazeteci bulunmıyacaktı. Amerikan, murlardan birine hücum ettiğiniz zayonlar kabanr ve eJbette vergüer do rağmen, merkez komitcsine tekrar semize söylemiştir. çekilerek zengin hediyeler dağıtıFransız, İngiliz heyetlerinde partili, ağırlaşır. çildi. Fakat, Lenin sağ kaldıkça onun man karşınıza partinin ileri gelen bir Üsküdar Amerikan Kız Lisesî lacak, her rey sahibine en az bir psrtisiz, her renkten gazefeciler vardı. şahsı çıkıyor, onun için, bu şartlar alPolitburo'ya girmesine imkân yoktu. Günden güne artan Inrtasiyecfliğe kitab hediye edilecektir. Çek, Macar, Bulgar, hattâ Rus delegas1921 de, belki de 1922 de idi, bir gün tında ben böyle bir işi üzerime ala öğrencilerinin güzel bir hareketleri ürpan atacak bir babayiğit cıkmadıkça jonlarında bile hiç değilse gazeteci adıÜsküdar Amerikan Kız Lisesi Öğrencileri, YENİ TÜRK HİKAYELERİ Dzerjinskiy bana derd yandı. Lenin'in mam.» da bu, böyle olmakta devam edip giralarında topladıkları 300 lirayı Ankara 1 LİRA. Lenin bir an düşündü. Sonra kelime Çocuk Esirgeme Kuranranun Keçiörendeki nı taşıyan kimselere raslanıyordu. onu, siyasî bir şahsiyet saymamasından decektir. • yuvüsına Eondermişler ve juvada rüskudar jikâyet ediyordu. Tabiî, ben ondaki bu si kelimesine şunları söyledi: • « Ben Sovyet hükumet mekaniz Amerikan Kiî Lisesi» adına bir yatak «çılkanaati gidermeğe çahştım. Yaşar Nabi Bu derece uygunsuz şartlar altında masırtı rica etmişlerdir. Aynı lise ögrenDzerjinskiy: «Hayır», diye ısrar etti. masında bürokrasiye karşı mücadele cileri, giydirmek uzere 15 çocuğun ölçusünü katıldığı Basın Hürriyeti konferansında «Beni bir teşkilâtçı, bir devlet adamı açılmasmı teklif ediyorum; sen de biz de istemisler ve birçok oyuncak gönderecek heyetimiz elinden geldiği kadar çalışzat parti teşkilâtı içinde böyle bir mü lerini bildirmişlerdir. Adliyede bir tâyin «aymıyor.» mış, netice itibarile de memleketi iyi « Buna nereden hükmettin?» diye cadeleye lüzum olduğunu ileri sürütstanbul Asüye » uncu Ceza yargıçlığın» temsil etmeğe muvaffak olmuştur, diZevk ve heyecanla okuyacağınız bu İstanbul yargıcı Hulusl Mülâzimoilu tiyin yorsun. Oyle değil mi?> »ordum. vebiliriz. En mühim komisyona bizdsn KÜÇÜK HABERLER J ) eser, hiç şüphe yok ki 1948 yılmın en Dünyenm en büyük 12 edibinden edilmiş ve kendisi dün vazifesine b»5İamısHiç beklemediğim bu cevab karşısınc Ulaştırma Komiseri sıfatile verbir sözcü seçilmesi, Cenevreye geç vaseçilmiş 12 büyük hikâye çıktı. ihtişamh bir aşk ve sanat âbidesi ola tır. Bu mahkeme, Milli Korunma davalarına diğim raporu red hususunda ısrar edi da güldüm. Çünkü zihnimden geçenler • * TELIF Haklarını Koruma Cemiyetin rışımız gözönünde tutulursa, siyasî varbakmaktadır. 288 sahife, 2 Lira. rak gözünüzde yaşıyacaktır. bu suretle mazbut bir ifade şekli bul en: Muharrir ve sanatkârlarımızın uğ hğunıza karşı gösterilen saygmm bir yor», dedi. rödıkları haksızlıkları önlemek ve ordarın V A R L I K YAYINLARI Fiatı 200 kuruş Yüzme İhtisas Kulübünün Anlaşılan Lenin, onun bu komiserlik muş oluyordu. menfaatlerini konımak uzere kurulmuş olan ifadesi sayılabilir. Yukarıda da işaret Ankara Caddesi, 80/1 İstanbul. « Oyle galiba», dedim. teki icraatından memnun değildi. Jimnastik müsabakası cemiyetimiz. faaliyete geçmiş ve ftza kay ettiğim gibi vaktinde davranabilseydik REMZİ KİTABEVİ Lenin: «Oyleyse bir blok kurmayı [ına başlamıştır. Cemiyetin merkezi: Ba bir başkanlık da alabilirdik. Komisyon Hulâsa. 1922 de Orconikidze de, DzerYürjcülerinln kıj faaliyetini göstencek ıili. Viliyet karjısında İzzettin Hanı, 3 ün çalışmalaruıuı başlangıcmda hükumetijinskiy de vaziyetlerinden emin değil teklif ediyorum», dedi. çin Yüzme Ihösas Kulübünün her sen» ü kst No. 48 dedir. Her türlü müracaatler. ı iyi bir adamla blok kurmak belerdi ve bundan dolayı Lenin'e karşı tertib ettiö «Yer Jimnastigtı müsabakası, mizin haberleşme ve basın hürriyetine 6 Mayu 1948 Persembe günü, Taksün Bebir hojnudsuzluk duyuyorlardı. Stalin nim için büyük zevktir>, diye cevab •ikâyetler ve âza kaydı isleri için; Pazar verdiği değeri belirten bir nutuk söy:esi, Çarjamba. Cuma günleri saat 14.5 18 ledıye Gazinosunda yapılacaktır. Müsabakabundan isüfade ederek onları derhal verdim. srasır.da cemiyetimiz. bütün muharrirlere ledik. Reylerimizi daima ileri hürriyet lara tam saat 17.45 te başlanacak ve takriben kendinden tarafa çekti. (Devam ediyor) e Güzel Sanat mensublarına açık bulun prensipine uygun bir şekilde kullandık. ALİDA VALLI VİTTORÎO de SİCA bir saat sürecektir. laktadır. Kayıdsız, şartsız bir tarafa bağlanmatarafından harikulâde bir tarzda yaratılan • TÜRK Kültür Ocagı, teri konferanslarının sonuncusu İstanbul Milletvekili HamABBE PREVOSTun şaheseri lullah Subhi Tanrıöver tarafından bugün >aat 17 de Eminönü Halkevlnde verilecektir. tfevzu: Tarüıl suurumuzdur. Giriş serbestTARİHl ESKİ ve YENİ lir. • DEMOKRAT Parti Besiktas tlçesinin Gazetenizin ikinci sayısı HATIRA Resimleriniz Emsalsiz filminin ikinci ve son haftasından 7.5.948 Pazartesl günü saat 20.30 da tanıj*ak maksadile Ses Tiyatrosu salonunda terBUGÜN ÇIKTI utifade ediniz. Müzik: G. PUCCİNİ canlandırılır. tib ettiği müsamereye, Partili arkadasların Temyizin kiracılar lehine bir kagelmeleri temenni olunmaktadır. Galatasaray 289. Tel: 40108 rarı, okuyucuların suallerine ce• * • AKSARAYDA Tramvay deposu civarınla insa edilmis olan Fatih Halkevinin açıvablar, makaleler, Necdet RüşBeşiktaş S U A D P A R K Sinemasmda ™ " İkinci baskısı tükenmek üzere olan büyük şaheser roman. Mayi AMONYAK. 15 töreni yarın yapılacaktır. tü'nün şüri, zengin münderecat. BU HAFTA 2 muazzam film birden Vahdet Gültekinin tercümesi. Fiatı 250 kuruş. • * • ŞEHRİMİZDE bulunmakta olan Fransız gelmiştir. Muhakkak tütüncü dükkânlannarihcisi ve Fransamn Unescu mümessill 1 S İ H İ R L İ K E M A N Çıkaran: ARİF BOLAT KİTABEVİ Prof. Lucien Febvre, yarın saat İS da Edan ve gazete sahcılarmdan minönü Halkevinde, ogretmenlerle muhtelif NOT: Bu romanm filmi bu hafta MELEK Sinemasmda gösterilecektir. 2 ROMA AÇIKŞEHİR (Türkçe) isteyiniz. konular üzerinde bir konusraa yspacak, soSeanslar her gün 2.40 dan itibaren devamlıdır. uları cevablandıracaktır. Çınar Han Galata Tel: 44087 Stalin, Lenin'e karşı muhalefete geçiyor! ı Sehir Cenevre Konferansından Notlar haberleri Milletlerarası konferanslara akaryakıt ihtiyacı CUMHURİ\ET 5 Mayıs 1948 HEM NALINA* 1 MIHINA Beş liralık makbuzun macerası Yurdun bundan sonra nasıl gitmeliyiz? NADİR NADİ I DÜNYANIN EN GÜZEL BÜYÜK HİKAYELERİ İ Y I L D I Z SİNENASINDA KIRACILAR! MANON LESCAUT FOTO SABAH'fa 'AJ.CR0NİN E R G Ö N LTD. ^ Musikimizi Sevenlere Müjde: 7. nci sayısı ÇIKTI. ütanbul Cağaloğlu Marmara Basımevi SEÇİLMİŞ ŞARKI GÜFTELERİ Kitabı ve TÜRK MUSİKİSİ DERGİSİ'nin Demokrat çocuk ŞAHANE KADIN PERCY, ÖYLE 9IR (AOINDIKİ.öÜTÜNfcRKEKLER ONUN B.İC TEBESSÖMÛ İÇİN HERŞEYLERİNİ FEOAYA HAZIROILAR. PERCY. ERKEKIERLE BİR OYUNCAK GİBİ OYNARDI.BUKADIN BEKLEDrG/N/Z KiTAP CIKTI . * 5 ÜENULİ ÇİfT KAPAK İÇİNDE FİATI 2 LİRA * 80LAT KİTA6£Vİ * Yüksek Maaçla ŞOFÖR ÂRANIYOR LTD. Halen h'.iusi! ••<'•: (jah^.nkta olan ^ h h r teırıh edilir. Er g 6 n Çocuk kelimesinin başına bir çok sıfatlar gelir. Yaramaz gelir, uslu gelir, terbiyeli gelir, arsız gelir, güzel gelir, çirkin gelir. Ama, Bozüyükte, Sey su taşırken, nereden peyda olduysa olfeddin Nemrud is muş, bir esek, yavrucağı ısırıvermiş. me de ayrıca dik Tabiî, zavalhyı derhal eczaneye, hain kat adında bir ço eçeği de müşahede altına. Kuduz mu, cuğun başına, pis değil mi diye? miş tavuğun başına gelmiyen bir sıfat Kuduz olabilir. Olmıyabilir de. Halkın sıhhatine karşı gösterilen bu geimiş: Demokrat. Ankarada, tiyatro sahnesine bir eşek yakın alâka güzel şey. Ama, bunu bir Evet, Demokrat çocuk. Hem de dört çıkardılar. Hepimizi bir telâştır aldı. parça daha genişletmek, ne kadar Tekel yaşında imiş. Lehinde, aleyhinde yazmadığımız kal maddesi varsa hepsine zam yapmak, bu Bu haberi veren gazetenin Bozüyük madı. Hâlâ da yazıyoruz ya. Bu haber, gefkat yuvası ile halkı birbirine daha muhabiri, Halk Partilileria bütün gay Beykozdaki hemcinsinin de mutlaka fazla kaynaştırmaz mı dersiniz? retine rağmen bu çocuğun Demokrat kulağma gitmiş olacak. Oyle ya, bir düşünelim. Tekelin imal lıktan ve Demokrat Partiden bir türlü Bir aklı başında, hayurseven mahluka eftiği maddeler arasında bana bir tek ayrılmadığını yazıyor. Eline bir şey ve bonzer. Gelgelelim, dili yok ki derdini zararsız nesne gösterin bakayun. Yokriyorlarmış, «artık Halk Partisinden ol anlatsın. Lisanı hal ile, yahud lisanı tur, değil mi? Tütün, alabildiğine zadun» diyorlarmış. Kızıyor, elindekini dendan ile, şöyle demek istemiş olabilir. rarlı. Fiatuıa zam etmeli ki, halkın sıhyere atıyor, koşup Demokrat Parti bi Sahnede uslu uslu rol yapıyor diye hatini koruyalım. Şarab keza, kanyak nasına sığuııyormuş. ona güvenmeyin. Biz eşekler, insan içi hakeza. Likörler vesaire, hep böyle. Halk Partili büyük çocukların, bu ne pek yakıştnayız. Onun seSsizliği, filo Tuza ne buyunılur? Böbrekler için minimini Demokratı ille içlerine almak nofluğu para hatırı içindir. Hele sahne tuzdan daha zararlı madde var mıdu? teki ısrarlarını hakh buluyorum. Eline den bir insin, o zaman görün siz onda Mutlaka zam; aman, sakın ihmal etmeverilen şeyi cebine indireceğine yere çifteyi. İşte nümunesi ben! meli. Sıhhat meselesi bu, şakaya gelatan bir nadirei hilkati partiler elbette nıez. Nüks paylaşamaz. İyi ama, halkın sıhhatini ve hayatuıı Maamafih, demokratımız daha pek miZam hastalığı, üstünüze şifalar, nük bu kadar düşünen Tekelimiz, bu zararlı nimini. Hele siyasî terbiyesi biraz geliş setti. İlk alâmeti Tekelde gözüktü. Dün maddeleri ne diye yapar satar? sin bakalım. denberi, rakı fiatlarına bir lira eklenOrasma rüfailer karışır. nıiş. Maamafih, Tekele sorarsanız buna Rüfailerin karıştığı bir şey daha var Böylesi de var zsm demek doğru değil. Bu. sadece bir ki. ben asıl onu söylemek istiyorum. Dcstlar başmdan ırak, Beykozda, A tedbirden ibaret. Maksad, halkı sert al Çok yazıldı, çok söylendı, her makul Jlf gibi bu da dinlenmedi ya, neyse biz rifin oğlu Hakkı socuk, jeçmedea eve kollü iskilerdeu konımak. atlar yazılı bandırollar bastrrüıp bayilere dağıtılsa, «şu andan itibaren filânca mamule bu bandrolu yapışünp satacaksmız> denilse, daha pratik olmaa rcı? Dağıt etiketi, yvkselt fiati; topla etiketi, indir fiatı. Bu inis çıkışlar bir nevi teamül haline geldiğine göre, Tekel idaresi, bir etiket matbaası büe açmalıdır. bir yol daha söyliyelim. Alâkalı makamlar Bir tekel maddesi fırlayacak mı, bir gün evvelinden müjdesi etrafa yayılır. İzmit köylerindsn Esnafm ağzı kulaklarmda mı? Bilesiniz birinde, halkın ifaki bir Tekel maddesi fiatına zam yapıldesine göre bin met masına kü kalmıştır. Meselâ rakı yükre kadar yüksektenj selecek, değil mi? Tekel bayileri, bir kıvılcımlar saçan ga gün evvelinden zil takıp oynamamak yet parlak bir tisiçin kendilerini güç tutariar. Fiat yükmin uçtuğu görülselirse esnafa ne? diyeceksiniz. Arzedemüş. Bu cisim, bir yim. O, zam haberinden bir gün sonra, hayli uçtuktan sonbir takım ekipler piyasayı tarar. Esnara kaybolmuş ve bir fın elindeki mallar sayılır, beyannamepatlama sesi duyuller yapılır, satış durdurulur. Tek, mevmuş. Köy halkı haycud malın miktarı bilinsin de, yeni fi retler içinde imiş. Alâkalı makamlar atia ne satıhyor anlaşılsın diye. tahkikatla meşgulmüşler. Demek ki onYalnız, bütün bu faaliyet ortasında, lar da hayretler içinde. bir mesele vardır ki unutulur mu diyeHayret etmemek için, o cismin uçtuyim, bilinir de aldırış edilmez mi diye ğunu gören köyde bulunmağa hacet yim, hasılı öyle bir şey olur işte. Açık yok. Bu parlak şeyin bir haceri semavi taki maldan başka, gözle görülmiyen olduğunu ilk mekteb çocuğu dahi bilir. yerlerdeki gizli mallar «ben buradayım Ama, durun bakalım, alâkalı makama dostlar, ben de zam isterim!> diye Jar ne diyecek? bağırmağa eli erip gücü yetmediği için, Ahalisi sıtmadan kırılan, canını mabunların fiatına yapılan zam halkın ke ]ını sel felâketine kurban veren, açlıksesile Tekelin kasası arasında, bir yer tan ölen yakın ve uzak bölgelerdeki alerde takılıp kalır. lâkalı makamların tınmazlığile, haceri Acaba. zam hastahğı nüksettiği sıra« semaviyi tahkika kalkışan alâkalı malarda, ekipler çıkartmak, stokları say kamların telâşı arasında, şöyle bir, ikisi dumak, satışları durdurmak gibi kül cıtasını bulsak rahat edeceğiz ama, bafetlere girmektense, üzerinde yeni fi kalım kısmet ne zaman? Yazan: Hamdi Varoğlu