Katalog

/ İnsanlar yüz elli sene Şehir Meclisi yaşayacaklar riyaset divanı ve ' • "' " N Bugün hayatı uzatmak çareleri ile beraber gençliği devam ettirmenin de yolları aranıyor. Çunku dünyada ihtiyarların gittikçe fazlalaştığı görülüyor = haberleri Zamanımız nasıl bir din daimî encümen Parti merkezinde aday seçimi yapıldı ir HEM NALINA MIHINA İstanbulun fethini neden kutlamıyoruz? jj stanbulun fethi, tarihte bir (ağı i l kapavıp bir çap açan buvuk bir U tanhı hadisedir Meşnıtıvet devrinde, lhtıfalcı Zıja Bey merhumun hımmehle, istanbul fethini, her yıldonumun de kutlamavı usul ittihaz ermiştik Sonra, .Fethi Mubın» dedıtımıı bu cıhangiımul Türk zaferim bilmem nedenkutlamava lüzum görmez olduk Buna mukabil 1923 ten itibaren istanbulun kıırrulu? gununu kutlamağa başladık. Turkirenin bu d tın i» olçusundekı bu• u şehrinin fethim kutlamavıp da vel\k nız istiklal Harbi zaferinden sonra kurtuluşunu kutlamak Fatihin buyuk zaferine karşı bir çeşıd hürmetsizlik gibi gelıvor bana istanbulini kıgtuluşunu kutlayınca fethıru evlevhetle*kutlamamız ıcab etmez ı«r Bakınız bu mevzuda Refik Hahd Karav tekrar neşre başladığı Av dedesinin dünkü sav ısında, .Kartacavı Mkmalı Istanbulu vapmah1» başlıklı vazısında neler yazijor* Bugün istanbulun fet h jıldonumudı^r F?kat ne vazık ki bo>le mutlu ve ku«lu gunu henüz bayram \apamadık Şenlik gunu sa\aı^îdık Butun Turkjenın v« Türklerin manen en bujuk ba>amlarından b nsi olması ıkt za eden o gun iadece istanbullunun b le çanına lâvık surene kutlnamadığı bir gundur «Neler mi ne günleri rreselâ hıdırelJezieri kırlara dökülerek dfevu] zurnalarla oMiıva o>nı s göbek ata 8ta ku ar z jenlık ves es vaparız da fe h gunu gunun ehemm v etinden habersiz ı ler m zle meşgul olur alelade tabii gun le m Hen b > ni i aşarız • Bari bajram ve fen k günleri pek «z pek hesaplı gavet olculu bir millet olsak I Yılımıı resmi din! husus) mahalli birçok b«^ram günlerle dolu ve vukludur • Fakat İs anbulun fethi günü bir kapotaj bevramı kadar şenlikli donanmalı ve ejlenceli geçmez .Ne gaflet ne kıymet bilmezliktir bul 49ı serec r İstanbul fethini kutlamadık B r Barbaros gunj ve to eni \ardır da, br Fatih gunu % oktur Barbarosun hey1el vsdır da Fat h n hejkeli dikilmek şo^le dursun türbesi bile henüz kapalıdır vani yoktur •Bu hali bir yibanc! tetkik etse füphey» düjer der ki Fahhın kendi milletince ievllmljren bir tarafı olacak Türkler İstanbulun fethinden de pek memnun gorunmuvorlar Sebebi nedir acaba' Memnunluk ve minnettarlık duisalardı elbette >uz turlu bay. ramlarına bir de tarihin en buvuk laferlerinden biri sa>ılan istanbul Fethini de katarlardı I •493 senedir unuttuğumuz ve kaybetüHmz bsvram iste bu 29 Maj ıstır . Ne gnzel ne doğru ve ne acı sözler! Dun muallim Mithat isminde bir okuv ucumuz bana telefon ederek jovle dedi kültürüne muhtaçtır? M. Şefcib Tunç Yazan Prof istatistikler insanların gittikçe dana uzun onurîu olduklarını gocteri}or RJhassa ihtiyarlar arasındaki olum rusbetı bundan yuz eene hatta yunı «en* evselin* nazaran azalmıştır Bunda bir çok hastalıkların eskiye njsbetle daha ıyı tedavi edilmedi yem keşiflerle bir çok ilaçlar bulunması hayat şartlarının düzelmesi gibi muhte ıf âmiller vardır Çok yaşamak, eskiden ben insanların en buyuk arzusu olmuş ve bunun ıçm h»r derae çare aranmıştır Fakat «çok yaşamak> ile kasdedılen mana nedir0 lıeıebed yaşamaya imkan omadıgına go re acaba insanların kaç yaşına kadar hayatta kalmaları mümkündür' Bu zatc«ni göre değişmiş bir olcudur Romalılar, insanın vasatı omrumı 26, 27 yas olarak kabul ederlerdi Onlar için, 40 45 yaşma iadar yasamak, bızrm devrimizde Zaro Aga mertebesine ulaşmak gibi bir şeydi Bu rakam on sekizinci asra kadar pek clegışmıs değildir Vakıa ondan evvelki devirlerde, yetmişini, »eksenini hatta doİManıru «şmıs insanlara rastgehnırse ¿e bunlar vasati ömrün tesbıtınde roll e n olanuyacak kadar azdır Çunku, yızd« bir, ıkı kışı üç çeyrek aeır yasaysbılryorsa yüzde kırkı orta yaşta^oluBW, daha buvuk bir nisbette de çocuk vefiyatına ratlamyordu Bugua insanların vasati ömrü medeni Kemleketlerın bir çoğunda 60 olarak kabul edilmı;tır Bazılarında bu rakamın dana yüksek olduğunu görüyoruz. Meseli Amenkada vasati omur, 64,5 olarak tetbıt ediliyor Kadınlar mı, erkekler mi? Eskıdenberi çok yaşayanlara kadınlar arasında erkeklerden fazla tesadüf edılmıştır Bugünkü istatistikler de kadınların erkeklerden daha uzun omurlu olduklarını gösteriyor 60 olarak tesb.t edilen vasati yaş, her iki cinsin ortalama hesabıdır Hakikatte ise, erkeklerin vasati ömrü 58, kadınların 60 tır Amerikan nWusu arasında da erkeklerin vasati omru 62 7 kadınların 66 3 tur Ömrün uma tası ihtiyarların çoğalması demektir Çunku insanlar, bilerek veya bümıyerek eskisine nazaran daha uzun «•uddet yaşamasını ogrendılerse de genehgı uzatmanın çaresini henüz keşfedememişlerdir Bugün, bir çeyrek asır evvelkine nazaran yetmişten sonraya erişen kimseler çogalm şsa da elhsuıden sonra ıhtiyarlıyanlar artmış debidir Mesela Fransadakı istatistiklere göre 1851 den 1948 • kadar 50 ile 59 yaş arasındakılenn sayısı yüzde 8 artmıştır Gene bu müddet zarfında 70 de 79 ya^ arajtndakılerın ni'betı yuz sene evvelkine nazaran " » derecesindedir T" Ihtıvarlar saltanatı Amenıtan istatistiklerine nazaran 7o ve daha yukarı yaştakiler arasındaki olum nısbetı on beş sene evveline nazaran yüzde 10 düşmüştür Bu suretle dünyada bir «ihtiyarlar sajtanatı» başlıyor diyebiliriz Bu dünya için ıyı mı vok'a fena mı olacak' Bunu tayın etmek zordur Bazıları bu suretle dunjamn daha tecrübeli elîer tarafından idare edileceğini \ aslılar iş başında kaldıkça insanlığın daha salın bir yola doğru gideceğim iddia edenlevar Fakat bunun aksını ilen surenler ise foyle dıvorlar Onumde bir suru ırektub kimisi yen ya kimisi eski ya » Içınaen çıkamadığım, sokemedıgım satırlar arasında bo ePİarken o da kar? | şımda. Dr Muzaffer Şevkınm neşrettiği tıbbf bultem karıktırıyor içendeki ront gen klişelerini gordtkçe Allah Allah1 Bevefendı bu bizim ıcımız ne tuhaf vermiş dıve bon bon so> lenıv ordu Ben lâkırdının alt tararını getirtmemek için cevab vermiyordum Bir «n oldu ki satırlar gotumun onunde ovnamaga buğulaşmaya ve gozttn kararmaya başladı Yorulduğumu anladım Offf1 dıve şovle bir gerindim O bu anı b"kh>oımuş Çok mu meşguLunuz. be>efendi ¡dedi Goruvorsun vavrum Bir şey mı • soylıjecekün' Evet yanı hayır bir şey değil ya' |fiır boş zamanınızda arzederım Kısa oıursa dinlerim Kısa bej efendi çok ki a Ama sız giélá? ederseniz bendnız şaşırırım beyefendi Şa ırdcak ne \ar ayol ne dıyeeksen de beshjorum Peki bej efendi Mu=aade buyurun dı>ordum' Daha oır «ev demedın1 Gördünüz mu beyefendi ne diyecektim mu zade edin de İbrahim 15îem gomlegı k~t»rı diyeceğimi aklıma ^eiırce uç göbek atam O ne o Lapçın1 Ben bir şev kavbedınce böyle bulurum Hah ı^te aklıma geldi beyefendi Mıuaade ouvurun da çu uç gobegı a ..ay im Dur kapıyı kapayım Bunun bura 1 gazete idarehanesi ayol Ben kanıvı kaparken o parmaklarını •şaklat, şaklata uç göbeği attı Çabuk olun oe>efendi şimdi gene =klımdaıı kaçar Haydi =oyl« bakayım Efendim bendeniz artık şev oluyorum Ne olu\orsun') Nikah bevefendı Yaaaa1 Aman ne ıvı in allah bı. helâl sut emmiş kıza düşersin1 Kız degıl bev efendi Erkek mı' «ihtiyarların çoğalması hiç de ınsan1 gın menfaatine değildir Çunku v aslı Şehir Meclisindeki Cumhuriyet Halk lar iş başında kalmıyorlaı evlere çekı Partin grupu ıçm Pa^tı II merkezinde hp başkalarının kazancına ortak olu hanrlnmakta olduğunu evvelce yazdı\ orlar Bu bak mdan gençler onlardan ğımız talimatname ikmal edilmiş ve bu istifade degıl bilakis zarar görüyorlar ta'ımatname mucibince Şehir Mechoi Yervuzunde çalışan kollar köşede otu reislik divanı ile Daimi Encümen uyeran aylak \e boş kimselere de yiyecek Lklerıne aday seçimi yapılır ıştır teminine ugraşıvor Bu suretle istihsal Bu seıçmde Belediye ikinci başkanlıistihlaki karşılayamıyor » ğına, üyelerden Atıf Odul aday olarak Bu şüphesiz ki daha makul bir iddi mtıhsb edilmiştir ikinci ba,kan vekıladır O halde insanların yaşını uzat 1 ğı ıçm Sim Enver Baru ile Burhan makla beraber gençliklerini kuvvetle Felek müsavi rey almılsardır Kur aya rim ve faalrvet kudretlerim de daha u müracaat edilmiş ve Sırrı Enver Batu run mudet devam ettirmelerine imkan kazanmıştır E«KI başkan Sadi Bekter bulmak lâzımdır Parti n başkanlığına «eçılmesı dolayısıle aday lig m koymamıştır Gençliği uzatmak kabil mı' Onun için hav atı uzatmaya çalışan Bu defa Daimi Encümen üyeliklerindoktorlara mukabil bir kısım alimler de de ehemmiyetli değişiklik ere intizar egenehgı uzatmanın çarelerim aramak d Lyordu Bılgı'ı ve malurratıle tematadırlar yüz etmiş olan Hamdı Ba^ım Butunun Bu sahada ıkı cereyan vardır Biri bu defa Daımf Encümen adavları aravücudu ihtiyarlatan yıpratan vanı ze sında ismi görülmemiş yerine Mehmed hirleyen âmillerin onune geçmeyi tav Alı Gakçen seçilmiştir E^kı üyelerden sıve edıvor bu arada içkinin sigaranın Bıcan, Ekrem Tur Meliha Avnı Ekrem zararlarım ileri sürerek insanlar arasın Amacın da üyeliklerde devamları kada yasak edı mesını istiyor Digerí ise, rşılaşmıştır Şehir Meclisinin salı gun bunların yasak edilmesinden ziyade k i toplantısında Şehir Meclisi uvelerı zararlarının giderilmesine taraftardır Bu Parti grupu talimatnamesi ve Parti dıson cereyan nısbeten venıdır Buna ta sıplınl mucibince bu adaylara rey verraftar olan doktorlar şovle diyorlar mek mecburiyetindedirler • içkinin sigaranın zararlı olduğunu vücudu yıpratan birer zehir teşkil ettıgını söyleyen ağabeylerimiz bugün yaşlandılar Fakat acaba hangisi içkıvi sigarayı bıraktı' Bu da gösteriyor ki insanların itiyadının onune geçmek Dün İstanbulun büyük Türk hükümdarı kolay kolay kabil değildir Fatih Sultan Mehmed tarafından fethinin Onun için yapılacak şey içkıvi si 495 inci vıldonumü idi Türk Kultur O garayı ve bunun gibi daha bir çok za cağının bu muns»ebetle hazırladığı kut rarlı maddeleri yasak ermeye degıl on lama programı dun buyuk bir halk kütle ların vucuddekı zararını gidermeye ça sının iştiraki İle tatbik edilmiştir Baban Ayasofj» önünde toplanan lışmaktır Esasen biz doktoruz ruhiyat leyin rbesinl liyaret etanij türbevehalk Fa th t buketler çı ve hukukçu değiliz Vazifemiz insan konmuştur Torend» Vali ve Belediye Bas ları bu fena huylarından nasihatle ka kanı da hazır bulunmuştur Öğleden sonra taat 14 30 da Köprüden nınla vazgeçırtmek degıl şu veya bu sebebden hastalanan vucudlerını ıyı et kalkan bir vapurl» Rumelıhlsarına gidilerek surlar gezilmiş v« orada, istanbulun 495 mektir » sen» evvel fethi hakkında verilen izahat Tıb âleminde bu çığırı açan Dr Meç zevk ve alaka ile dinlenmiştir nıkov ve arkadaşları, insanın, vucudunFatih camii ile civarının *** de zehirlerin toplanmasına veya toptanzimine dun başlandı Burada din kültürünün tazelenlandıktan sonra giderilmesine muvaffak Dün ve olduğu takdirde tabii omrunun 150 se ma'ı Fatih camii ve meydanının tanzim ore mesi ıhtıv acile dindeki muhafazaile etrafındaki medreselerin res neyi bulabileceğini hesab ediyorlar ed lmesi İçin hazırlanan planın tatbikine ge karlık ruhunun çatışmasını duşunt İm e \e bu iebeble veni İnşaatın temel at memsk kabil değildir Bu ihtimal Ihtn arlık nedir' ma töreni Vali tarafından yapılmıştır Fa bir müddet için kuvvetle vand olgfcıBugün ıhtıv arlığı vucudde biriken h cam inin İç s lusu İle Akdeniz ve Ka lır Fakat \enı vetıştırılecek din azehirlerden ilen gelmiş bir haftalık ola raden z medreseleri denilen saha geni} bir damları az zamanda bunun onune buralara rreruarlar geçebileceklerdir Çunku bunlar dırak kabul eden doktorlar bunun teda ı«l»ha tabi tutulacak visi için uğraşmaktadırlar «Geratık» asfalt yollar yapılacak ve ağaçlar dik lecefc ran cevherıle teferruatı üzerinde bir t r Camiin etrafını nüslıven medreseler de adı verilen bu tıb şubesi henüz ilk a restore ed lerek kısmen Ünivverslte emrin muhasebe yapmasını ve cevheri tedımlarındad r Fakat, «ıhtıvarlık» has de oirencilere tahsis olunacaktır Bu mü ferruattan avırarak muhit ve zatalığının âmilleri laboratuar tecrubele ne*ebe*le dün Fatih türbesinin dıs kapıları manla birlikte yürümesini bilecekrıle te«bıt olunup ilâcı bulunduğu tak açılmıj kemer bayraklarla »üslenmiştir lerdir Nasıl ki dm halatımızın tadirde bir buçuk asırlık gençlere rastlaCamit çevrellyen pahada nakil vasıtaları rihi tetkik edilirse eski din adamnın dolaşması da menedfleeektir B lvv.k bir larının da bu yolda vurudüklerı gömak zor olmıyacaktır dıln Bu doktorların tetkiklerine göre ıh halk kütlesi bu vesile ile atma Fat h mev rülecektir Dört buvuk ımamm zudanırda toplanarak temel merasimini tıv arlığın başlıca vasfı vucuddekı ne sevretm şlerdir hur etmesi tekkelerin muhit ve zamana göre tenevvu etmeleri bunu sıclerın gevşevip sarkmasıdır Bugün Doçent Dr Orhan Ok\ay açıkça gösteren misallerdir bilhassa Amenkada Pennsjlvanıa ÜniAzası bulunduğu Fransız Diş Yuz Ortopedi versitesinde Dr Edward Le Rov BortzYalnız dinin cevheri denen jey Cem\etnm daveti üzerine bu ay basında un başkanlığındaki bir çok doktorlar Pariste toplanmij olan Ortodonti Kongresine nedir7 İlk bakışta insanları felaha bu keyfıvetın sebeblerım tetkik etmek stirak etm s ve bu kongrede bir tebliğ vap kurtuluşa kavuşturmak olarak gole meşguldürler Bu tetkiklerin netice m s nlan Doçent Dr Orhan Okiay memle runur Kurtuluş da her şejden evsinde muhakkak ki bazı hakikatler keş ket m ze donmu't ir Doktor Okjavm \ap vel temiz \e ahlakî yaşamak pahafedilecek ve bunların da çaresi buluna t sı tebl ğın konusunu teşkil eden teşhis usul sına kazanılmak gerektiği için kenler ne a!d özel metodu Kongrede yakın bir caktır alaka uvnadrırmiftır Bundan başka Türk di kendini aldatmıvan kuvvetli bir Bir taraftan e«asen uzayan hav atı di D «hek mi gı Komitesi Başkanı »ıfatile M İlet Mcdana sahıb olmavı iktiza ettirir ğer taraftan gene olarak devam ettu lcrarası Dıshek mi gi Federasyonu erkânile ki insanların idaresi bu saj ede dışmerun yolu keşfedildiği takdirde 100 temas eden Dr Orhan Okvav memleketimizin tan yapılacak taz>ık ve korkutmade bu teşekküle girmesi hususunda yapılman kendiliğinden \ asındaki delikanlılara ve 150 vaşındakı lazım gelen formalitelerin İntacı Merile de lara hacet kalmadan ve içten olmak şuuruna davanacakÇenelere rastlamak kabil olacaktır meşgul olmuştur Dün İstanbulini fethinin yıldönümü kullandı Geçen hafta bu sutunlardakı yazımda memleketimizde uvanan din meselesinden bahsederken ınkılab dolavısıle ihmale ugrıyan din kul | tır Bundan daha emin ve »cg am bir , turunun vem ahval ve ihtiyaçlara j inzibat da bulunabilmek gibi aegılgöre tazelenmesi \e mekteb yohle dır Cnuku kaçınılamaz bir mucadüzenlenmesi lazım geldiğini hatır zatı ve en mükemmel mükafatı anlatmıştım cak vicdan verebilir Buyuk dinlerin zuhurundan evvel Dm n cevherlerinden bin de b rEski hakimlerin dini > vardı Bun Iık» ı =aglamak, insanlık topluluğular muhtelif devirlerde ve muhtelif nu dıger butun topluluklardan uskıtalaraa dm ıhtıv acını müphem his tun tutmaktır ki gun geçtikçe kuvler halinde duymuşlardı Budizm vetlenen bir ıhtı>aç olduğu artık gun Musevilik Hırıstıvanlık ve İslamiyet gibi aşikar olmuştur Asırlardır en bu dinlere nısbetle \ emdirler \e bu rodgam bir ananeve bag'ı olan sıe^kı dınlor mekan \e zamanlara > aset bile asıl kurtuluşun boğazlaşgöre tedrici bir tekamülü neticesin ma il» aslan pa>ı kovalamakla olade kemal şahikasına varmıştırlar mı>acagını ve ancak birlikle olabiBuyuk dinler olarak anılmaları da leceğini teslim etmek zaruretinde bu sebebdend r Yalnız manevi ih kalmıştır Kaldı ki birbirlerine bağtiyaçların tatmini hiç bir devirde lı \ e hırb rlerınden avrılamıvan bu maddi alakaların baskısı altında bu cevherler insanlığın oted=nberı ozderecede geriye atılmış olmadığı için ledıgı ve daima ozlıvecegı en \uce maddi refaha karşılık manevi bir paveİTdır Bu\uk dinlere rlan iman huzursuzluk ıçındevız Ve bu vuz da ba gavenın en derin \e y il sek den ruhların muvazenesi düşündü bir ihtivaca tercüman recek derecede istikrarsız bir hale gelmekledir Bu derecede v .ae bir gelmiştir Orta7amanı besin en ma tebşirin kavnagı yüceler >uce bir nevi gıdavı olduğu gibi sunmak da varlıktan gelebileceği için bu varlıkv em b r kültürle beklenen bugünkü la içten içe kaynaşılmış saltanatı da insanları doyuracak gibi değildir içimizde kurulmuştur En derin ışZahıdler için bu gıda ile beslenmek t vaklanmıza bu derecede girmiş okafi olabilirce de herkes zahıd ol lan bir varlığın bizim için daima mad gı gibi olması da temenni edi mevcud olması da bu sebebdendır lemez O halde din hay atının nor ¿tık bu mevcudiyete başKa bir yer mal yaşav şını düşünmek ve ona gö aramağa tabiatın üstünde veva ıre gıda vermek ıcabedıvor Çunku çınde görmeğe mahal voktur Hazır çoğunluğun vaşamak istediği normal ve najır olarak her an içimizde mev bir din hav atıdır Yalnız bu çoğun cuddur Bir parmak ızı bile sonsuz luk mütecanis olmadığından verile çeşıdler gösterdikten sonra Tanrının cek gıdalar tabıatıle bir sevı\ede ol evsafın savmak da bejhudedır Çunmıvacak, bunların içinde dinin be ku her şey onda olacak hiç bir şey dii zevkine kadar yükselmiş bir ta onun dışında kalmıyacaktır Bu mabaka olacağı gibi daha çok ananevi hıv ette bir \ arlık hiç bir soz hiç şekline bağlı kalanlar bulunacağı ı b r ses hiç bir şekil hiç bir sembol çın dini kültürün bir yüksek bir de ile ifade edıleırm ecegınden ancak orta derecesi olacak din kültürünü vicdanı bir hakikat olarak yaşanabiv av acak olan vaizler de buna göre ı lir kı dereceli olmak ıcabedecektır Fakat maarifin vavılması ve ilerlemesi **# bu faikı günden güne azaltacağı ıçın ba ayrılık da zamanla hafıflıyeDinin taassubla degıl ancak vıccektır aan hjrriv etile \e vicdanlarda yaşanabileceği kanaati de Tanrının bu mahiyetinden geliyor Bu cevherlere olan ıhtıv acımızın günden güne arttığı teknikten başka bir şey j apmamış olan tabiat ilimlerinin mekan k prensiplere dav anması zaruretinden doğan mekanik dun\a goruşunun kainatı da kendi regıne bovamakla onun hakikatine ne kadar uzak kaldığı da anlaşılmıştır Nitekim klasik fizik ılmınm dav andığı illiyet, zaman, mekan kainatın objektifliği ferdı\et \e ilah gibi ana mefhumların relatıvıte nazari} esı ve bilhassa dalga fiziğinin jenı keşıfl«rı karşısında tutunamaz bir hale gelmişlerdir Atom yapısında görülen dinamik harikuladelik kainatın esasını kat İ olarak tavın etmenm ne kadar guç ve hatta imkansız olduğunu göstermiştir Tabiat felsefesinin bugüne kadarkı en surumlu ve muteber olarak sunduğu mekanik dünya görüşünün objektif olmavıp sübjektif olduğu \anı pratik iktidar ve kabiliyetimize göre kurulmuş sun î bir görüşten ibaret bulunduğu anlaşıldıktan sonra yenızamanın uç asırdanberı devam ettirdiği aklıleştırılmış bir tabiat telâkkisinin mevcudatın gerçek varlığına uymadığı görülmüştür Bunları sovlemekle İlk kurucusu Descartes , , „ „ j ,o 2 o j , k ş a r t l a r g o z o n u n e a h n ı r s a duşun^e ufuklarının dogmatızımle kapanmış ve hurafelerle bulanmış olduğu bir devirde, açık ve seçik bir duşunceje yol açmak zarureti elbette olacaktı bu da kainatı mekanik ve rıvazî bir aklıleştırme çerçevesi içme almağa çalışmakla olabilirdi Bınaenalevh tenkidin fıkır tarihini bundan dolayı muahaze etrresı n° doğru ne de faydalı olabilir Ancak olan olmuştur Ve bovle olacağı için olmuştur denebilir olan bu mekanik tabiat çoruşunun na«ıl tarihî bir za ruretten mülhem olduğunu düşünerek mazur gormuFikirleri doğuran sos Bu uç asırlık duma soruşunun tarihi iflahına şahıd olduktan sonra < t k realitelere ujmadıgı sabit olan = kolav açıklık ve seçıklıklere kapılanmakta devam etmek kultur bak mından intiharı ıhtıvar etmek olur Kaldı ki açık ve seçik sanılan fıkırlenn iflası yalnız fizik ilimlerinde olmamış psikolojide de görülmüştür Psikanaliz ruhun derinliklerine kadar indikten sonra klaMk psikolojinin açık ve seçik sandığı fikirlerin vaptgı açık tahlillerin bir çok noktalarda ne kadar sun ı \e ak1 olduğunu ruh havatını idare ettiği zannolunan şuur irade zeka muhavvele his gibi açıkça duvulan amillerin ötesinde çalışan dinamik ve ruhi bir gavrı şuurun buyuk ve muhım roller oynadığı sabit olmuş o derece ki insan ruhunun >enı baştan aranması ihtiyacı başgos termıştır Klasik psikolojinin ele almadığı ve sakıt geçtiği çok muhım ruhi haller de bu sayede avdmlık yuzu görmüştür Arzın iç tabakalarını onların teşekkül ve tarihini mcelıven jeoloji bılınmpden onun sathında dolanan fizik bir cografja ne ise klasik psikoloji de psikanalizden once avnı haldeydi Bugün ruhun herhangi bir hadisesini kavramak için onun doğuş oluş olgunla^ış ve çöküşleri takıb edıllvor Bu j oldan gidilmeden herhangi bir ruh hadisesini ne kadar kuvvetli ve derin olursa olsun sadece akıl ve muhakeme ile kavramak kabil değildir Ha\at \e cemıvet hâdiseleri ıçın de avnı şev sovlenebılır' Elhasıl son elli v Ida fizik başta olmak üzere ilimlerin derinlemesine olan çalışmalar nrîan elde edilen buyuk keşifler bizi dunv a görüşümüzü venı baştan vapmağa davet ediyor Din hav atının da bu senışlıverek derinleşmiş bilgilerimize uvgun olarak yonıden aydınlanıp d T nlpşmesı ıcabedıj or Bu gibi büyük günleri nnurrrman «iz, nasıl oldu burun umıd ve intizarlarımız hilafına, istanbulun fethinden bahsetmediniz0 Çok müteessir olduk» Okuvucumun hakkı v»r istanbulun fethi hakkında muhitteki alâkasızlık, çoğumuzu o kadar sarmış ki ben bile, dıınku varımı bu buvuk rafere tahsis etmevl unuttum Bu satırlar o unutkanlığınım bir itirafı ve e günahımın hır kefaretidir Ümıd ederin ki gelecek nl Istan bulun fethim bir milli havram olarak kutlarız ve istanbulun ebedi Türklüğünü, *¥* bu yuzel şehre goz dikmiş olanlara buBu hale göre üniversitece bağlı tun milletçe bir defa daha isbat etm 15 olarak açılması tasavvur edilen ıla olunla. hıj at fakültesinde işlenecek olan yem din kültürü ve din fe^efesı artık ne ortazaman ne de son uç asınk dunv a görüşünde kalamıvacaEmekli Sahne Sanatkârları gı için fakülte kurulurken bu nokYıl arca Türk Tıvatrosuna hizmet ettikten tanın çözden kaçırılmıvarak ona göre teçhiz edilmesi profesörlerinin lonra artık çalışamayacak hale gelmiş sahne lanatkarlanmız» çatiM altında barınazamanımı* kültürünü hazmetmiş cakları bir yurd açabilmek İçin kurduğuşahsiyetler olması icabedıvor * Aksı muz ¡Emekli Sahne Sanatkarları Cemiyeti) takdırd= umıd edilen neticelerin a yararına zengin bir e»ya p v angosu terbb lmmaainı beklemek bejhude bir gay ettik Tiyatroyu ve tanatkirlan teven «eylrdlerımizden bize yardım etmelerini İh» ret, elim bir hayal kırıklığı olur tivar sanatkârlar adına rica ediyorum. M Sekife TUNÇ Vasfi Hıra Zobu Hasa onu demek î'teırıyorum bej efendi «ey> ıbe Şunun turkçesini söylesene' Dul demeye dılm varmıvor mu? Bejefendı hıcab edıvomm huzuru âlinizde bojle namahrem lâflar etmeye Ayol, bunun namahremlik neresinde' Nerelinde olduğunu arza hacet ar mı efendim' Aman Nuri benim seninle uğraşacak halım yok' Doğru duriıst görüşecek mısın' Bevefendicıgım gazab buvurmajın naspıyım Bendeniz böyle konusu} orum Küçükten bize edeb erkân gösterdiler Tekerleme} 1 bırak da anlat1 Anlatayım bevefendı Bu bir bakkalın kızı imiş Âlâ j ağdan baldan anlar Orası daha belli değil Efendim bir sumsuk adamlan evlendirmişler Duihın dernek gecesi be\ efendi ak«ıhk bu ya zifaf odasında Turkçesım «övle Gerdek odacında haşa huzurunuzdan fare çıkmış Evvyv0 Damad beyefendi ksçırmış efendim Sıçanı mı? Ha\ır be} efendi Aklını mı' O da değil beyefendi Arife tarif ne hacet1 Yaaaa' Sonra* Bunu görünce aelın hanım da ertesi gunu avrılacagım Ben bovle korkak koca istemem diye ayrılmışlar işte bizimki bu kadın Güzel ayol bu adeta kız. Öyle eıbı bevefendı' E senin ee=ur bir adam olduğunu nereden biliyor' Bildiği yok bendeniz 1 pat edeceğim Sıçan mı tutacaksın' Yok beyefendi başka turlu bir tertıb aldım Onun ıçm de ratıalınıze ricaya geldim Nedir bu tertıb' Efendim ben dıvorum ki' Nasıl ar2edejıra hanı birisini dovevım diyorum Eh gücün yeterse dov İşte mesele orada bevefen ' Gucum vetecek birini bulmakta Bir çocuk falan bulalım Olmaz bevefendı Tersine tepki yapar Ne biçim lâf o' Şu assi tesir vapar U A i desene 1 Türkçe oratık yapıyorum da bey efendi Arabıyyula=ıl kelimeleri artık konuşma diline uygulamıyorum Güzel ama dajak meselesini nasıl halledecektin' Eğer zatınız yardım ederseniz evvel Allah hallederim. Yani herifi ben mi döveyim? Hav ir beyefendi Ben döveceğim ama da}agı kim yıvecek? Yoksa beni mı dövmek istnorsun' Haşa be} efendi Biz «ize el kaldırabilir mıyız' O da değil1 Aman Lâpçuın. bıktım vallaV Söyle şu istediğini' Be\ efendıcıgım bırakmıyordunuz ki soyleyım Bendeniz di} oram ki şovle hedelı mukabilinde iki kışı bulsak da hanı parasıle, benden davak ye«eler Vallahi kıj asıya vurmam Şovle iki tokat Hanı racon kepmek için üst tarafı tabiî bizi ayırırlar Biz de nikâh oluruz İş bu kadar kolav mı' Eh' Öyle gibi Onun için bendeniz dıvorum ki Sendeniz ne diyordun bakalım' Dıj orum ki zatıalınızın çok tanıdığı vardır Hani bedeli mukabılınd» şovle }alancıktan dayak }iyecek ıkı kışı bulsak Bir kişi olmuyor mu' Olur olur ama racon olmaz. Bu kışı bir kişiyi nasıl olsa döver ama ıkı k.şıyı dövünce itibar artar malum }a' I}i ama adamı yakalarlar kuzum Sokak ortasında dovu?ulur mu rezalet oıur Bendeniz programı yaptım Arzedeyım Tensıb buyuracağınız bir gun bizim müstakbel hanımı bir de hemşiresi varmış, onu bir sanda'a kovup Goksuva götüreceğim Zatıaalınız de refakat buvuracaksınız. Sonra' Tam biz Goksuda gezerken tertıblevecegımız ıkı kışı bize lâf atacak Bendeniz hemen saıuJe fırlayıp herifleri Allanın ıznıle tepeleyeceğim. Sonra da nikâh Anladıi «au ne dly« Goksuyu seç O \ \ ! î yi buluruna diyordum Ertesi günü aratıp taratıp Şemsiyi buldum Onumuzdekı cumartesi gunu saat altıda Goksuda iki kışının içınd* İki kadın iki erkek olan bir sandala lâf atarak dayak yemesi hususunda mutabık kalan' Uzak yer be kuzum dık Bunu da ertesi gün tekrar benden Efendim bizimkiler Hisarda, otu neticeyi öğrenmeye gelen Lâpçına anruvorlar da Sonra, Rıza ağabeyimin lattım Sevindi dualar etti Bebekte sandalı var Aman beyefendi Geç kalmayın Yaa' Ne yapar' Balık tutmaya meraklıdır da O tam saat beşte Bebekte bulunun' Rıza nunla karş > a geçeceğiz Bizimkileri * ağabeyim* de rıc« edeceğim Vaktinde hp doooguru Göksu' HarfendazliK gelmezsiniz aksi adamdır bırakır gider, ısımız bozulur». Onun bu islerden şipşak dayak, eve haberi olmıyacakdöneceğiz soz kesı Hadi hadi gelirim siz vaktinde lecek tabii zatıâlı gelin de benden korkmayın. . nızle Rıza ağabeyim Cumartesi dörtte Galatadan Bebek şahıd tramvavına binip kan ter içinde beşe Ulan Nuri bu çeyrek kala oraya vardık iskele civaiş çok terüblı bı rında söyle bir kolaçan' ettikten sonra şey Bir tarafın iskelenin yanında Iskarmozları bağladan aksarsa karış yan Rızayı sandalda gordum işaret mam ettei gittim Yok bejefenm Gel bakalım monşer' vok' Aksamaz ev Ne o T Sen sandalcı mı oldun' vel Allah Yalnız zatınız bana dayak yi Ne yapalım bılâder Yarın işten >ecek iki kişi bulursanız, olur biter kovulursak bari balık tutar geçiniriz Guldum ve sordum Sen balık tutmadan evvel çeneni Ne v erıvorsun' Ne vereceğim bevefendı' iki tokat hıtsan daha iyi edersin' Benim tutamadığım yalnız çenem ıcın ikişer buçuktan bef kâğıd değildir ama ne ise şimdi.. ikisine mı' Tam o sırada Lâpçın, bir pembe kı Öyle ya' Deli mısın ayol Sana teklif et ravat, bir de lâcıverd elbise, yeni bir şapka ayağında da renkli iskarpinler sem kabul eder mısın' Etmem beyefendi ama siz de be Razakızade Karagöze çıkar gibi geldi Aksara ferıfler havır olsun nim gibi haddim olmıyarak Hayırlı aksamlar olsun hacı cav Anladım canım anladım ama ne olsa Sen adam basına on lirayı göz cav. den çıkarmalısın1 Aman ağabev siz de hep böyle içini çekerek . adamı bozarsınız,. Naaa palım be} efendi saadetimiz Hadi hadi! Sen zaten bozulma} a namına Ama Allahaşkına ıyı pazarlık meyyal bir adamsın Ben de çekeyim Sandala yerleştik.. Rıza küreğe geçti eaın ne olur beyefendi Ederim ama sen yirmi lirayı peşin biz de kıça hafif hafif çekerek Anaver de daha eksiğe yaptırmak o da doluhısanna vardık Evvelden haberli o'duklan ıçm iki hanım bizi sandal ıs senin karın olur Ikı onluk kagıd verdi ve çıktı Za kelesi civarında bekliyorlarmış onlara ten o görüşürken aklımdan geçmişti buyur ettik Lapçının namzedi biraz Bizim kaleci Şemsi diye bir arkadaşı kartça idi Kaidesi daha körpe Lâkın erendik ki o ba,ka üe sözlü imiş Umız vardı Komiserlikten emekli a Onu bulup ila dajak yiyecek kabada] aUnu alım, sandala bindik Rıza kolla! Yazan : Burhan Felek \ nnı sıvadı Hafif hafif çekmev» başlaBeş dakika kadar dı Göksu deresin» girerken, Lâpçının daha gittikten sonaşkı kabardı ra bu sefer karsı .Gidelim Göksu ya bir âlemi 1b taraftan ıkı kışı evlejelfan. Oğlan yaylı, ki* fark sun güzelce okudu Biraz daha içeyaylı ben da} anlere giderken kenarda oturan iki kışı namam gayrı diye Vay anam va} Hemşenm Gacoşarkı «ovlemezl»r ların da aynalısını seçmişsin' demez mı" mi' Hallerine bakBen daha kendimi toparlamadan Nuri tım Bizim sipariş Ağzını topla it herif Gelirsem ağettiğimiz kulhanbeyzını vırtarım demez mi'' Oğlan rolunu ler olduğu muhakıvı o "~u}or doğrusu Hakkı da var Pa kak Hem de kolajhkla davak yiyecek rasına göre, vırmi lira verdik lâf mı bu adamlar Lâpçın de işi anladı tekraı Lapçının bu lâfına karşı kenardakıler ateşlendi Yırtmaaa' içindeki dokulur Hır Ağabev, yanaş da şunlarm ağzınır 1 boya bak be Ulan kaba kâeıd mı yırtı payını }orsun! di} e cevab verince Lâpçın ayaRızâ katıldı gülmekten ğa kalktı Rıza} a Sen deli mı oldun ajol Davak ye Ağabey, suya it de kenara atlamekten bıkmadın mı' Otur oturduguı yım yerde Rıza işin farkında olmadığı için Deh mısın be' Bunlara uyulur mu' Vallahi o}le değil1 Sen bilmezsin Ben dayak diye sorarken öteki Namus meselesi bu' Bırak da şu Hadi ha din' Bunu bılnuyecek J M edebsızlerın hadlerini bıldıre}im Rrza var av ol Goz goregore bir kere dahi bana baktı ben de muvafakat ifade e mı dovdurejım sJnı dije sandalı uder şekilde başımı salladım sandal sa zarJaştırırken berikiler karadan hile yaklaştı Lâpçın kara} a fırladı Kuçuk bev Hanım ablalara selâm Ulan hangınızdı o lâfı eden' deme sovle Biz vabancı değiliz diye habıre ye kalmadan ıkı kulhanbevı bunun us i af ati} orlar Lapçın tune çullandılar Hay Allah belâsını Allahaşkına agabe} Dur da sunversin ben sandalaan bağırdım arı bir dovevım yahu Vallahi bu se Kaleci Şemsinin adamıdır yanlış fer dayak vemem dıvor idiyse de islık olujor kele, sancak sandalı çevirdikten sonra Külhanlardan bin cevab verdi tekrar denize donup oradan sıkı sıla Çanakkaleh Cezmının de senin de uzaklaştık Hanımlan bu vazıyetten şimdi biraz sıkılmış olarak ıskeleve bıraktık, Ağzını topla ulan Biz Bebeğe dönerken Lapçın Rızaya SIKI isen sen de gel . Yahu' Asıl döveceğim adamlar 6 Hadi Rıza çıkalım tekılermış Ben bilir mnım' Yanlışlıkla Dell mısın be' Benim dayak ye birincilere çattım ne olurdu bııak^avme} e vaktim yok dm da di} erek ıçıru dokuvor otekı de Ama çocuğu da böyle bırakamayız, Provanı ıyı yapavdın kuzum Beya Ben de fırladım Aralarına girdim nim bunlardan haberim var mıydı7 Ns Ikı uç yumruk da ben yedim herifleri bile} im ben Ha bire dayak }edın Bu ayırdım sefer de bir verini kırarlar başımıza 1 5 Burada polus yok mu yahu Adarr ç kamdın Racon kim *en kim dıve çıolduıseniz aldıran yok Civardaki bos tc s \01du Sonradan ogıendik ki Laptanlardan da koşanlar oldu bizi a} ir çının namzedi bir sporcu ile nişanlandılar Nünde ne ust, ne baş Şuta mış ırtık içinde kıravat enfesine donrru Simdi jAe ^arnan ev lenme lafı olsa, Sandala tekrar bindik Rıza habıre gu Nuri ler Lâpçın içerler Ah ah be} efendi Şu Rıza aga Ne gülüyorsun ağabey Yanımız be im benim istikbalime manı oldu dakı hanımlara hürmetsizlik etti dov Ben o ikinci defa laf atanları tepelesey7 dum işte Sen ne di} e dım «imdi bakkal dükkanında kasadar Iyı ya ¡¡te sen dovdun Herifleri dım ne ise kiomet değilmiş dıve derd öldürecek değiliz ya' Senin hiç merha yanar metin yok mu' dıve Yem =0} lenıv or htm gurek çekiyor™ B FELEK