Katalog

2 Nisan 1948 CUMHURlYET BİR DAKİKA: Âydında garib | 3 Amerikan uçak taşıt bir hâdise gemisi bize uçak getiriyor Baitarafr l inci aahlftd* makta olan Amerikan askerî yardımına Kooperatife bağlılıklarını söylemişler, fakat kooperatifin bütün ihtiyaçlarını temmuzda Istanbula gelmiş olacaktır. dahil uçaklardaıı P47 Thunderbolt avtemin ederek kendilerini muhtekirler Getireeekleri uçakların sayısı ve tiple cı uçaklanndan mürekkeb bir grup bu den kurtacmasını, Avrupa ve Amerika ri kat'î olarak açıklanmamakla bera sabah saat 11.30 da Istanbul üzerinde ya temiz mal gönderilmesi için stan ber, bunların Douglas tipi bomba, tor bir tur yaptıktan sonra Balıkesire geçmiş ve saat 12 de Balıkesir hava alanına dardizasyon ve traktörlerini işletmek pil ve mühim bir kısmının da ava uinmişlerdir. için gaz istediklerini söylemişler, Zi çakları olacağı sanümaktadır. Balıkesir üzerinde bir kaç tur yapan rai DonEtım Kurumunun ağır çalışmaAmiral Settele'nin demed uçaklar, halk tarafmdan yakın bir ilgl sından, i;tenilenleri zamaıunda vermeDiğer taraftan denizcilik sahasında ile takib edilmiştir. masin'>n şıkâyet etmişlredir. memleketimize yapılan yardımın da Amerikalı pilotlar, Balıkesir hava •» Bir müstahsilin acı sözleri günden güne artmakta ve hızlandınl lanında Türk pilotlan tarafmdan karZeytinyağı ihracmı, hurda incirleri makta olduğu görülüyor. Amerikan şılanrmj ve öğleden sonra da Vali Ziya mehvolmaktan kurtarmak için alkol Yardımı, Denizciük Grupu Başkanı Tekeli, hava alanına giderek uçaklan fabrikası kurulmasını, basma ve kaput Amiral Settele, bugün kendisine soru görmüs ve pilotlara «hoş geldiniz> debea ısteyenler olmuştur. Osman Doğan lan suallere cevaben ezcümle demiştir miştir. isimli müstahsil: ki: Bahkesirde uçaklar inince « Bize kısa ve basit olan hayatımız< Üç uçak taşıt gemisinin Türkiyekurban kesildi da ölmeyecek kadar vasıta verin, kâfi ye geleoeğini ben de öğrendim. Içlerinîzmir 1 (Telefonla) Amerikalılann dir.» den birinin Türkiyeye verileoeği söylenDıyerek halkın dileklerini bu cümle tisi hakkında malumatım yoktur. Bu bize verdiği 16 avcı uçağı, bir uçankale ve iki Dekato uçağı, bu sabah saat içinde telhis etmiştir. Baian akşam üstü uçak taşıt gemileri, memleketinize yaL 1130 da Balıkesire varmış, uçakların İzrr.ire dönmüştür. Yarın Manisaya gidıp nız uçak getirecek, müteakıben üsleribirincisi yere iner inmez bir kurban müstahsille görüşecek ve akşam tekrar ne döneceklerdir. Benden bir müddet kesilmiştir. Izmire dönecetir. önce Amerikan Yardımı Kara KuvvetDerincede günde 750 ton Bakanla Mazhar Gerraen arasında eri Kısmı Başkanı Mc Bride, Hava malzeme boşaltıhyor münakaşa Kuvvetleri Kısmı Başkanı General Ho. Ankara 1 (Telefonla) Amerikan Ortalarda Tıcaret Bakamnın müstah ag ve ben, ilgili makamlarla temas etsille görÜTnesı esnasınad bir hâdise ol mek üzere Amerikaya gittik ve muh makamlan, Derincede tahliye işlerüıin muştur. Aydının Halk Partisi milletve telif konferaaslarda memleketinize ya süratle yapılmasmdan ve intizamından kiherinden Mazhar Germen, müstahsilin pılan yardım ve ihtiyaclannız hakkın dolayı memnuniyetlerini beyan etmekderdine derman olacağmı söylemiş ve da izahat verdik. Bu konferanslarda tedirler. Derincede alınan tertibat sayekonuşmastna devam edince Ticaret Ba bilhassa Türkiyeye yapılacak yardımın sinde günde 750 ton ağır malzemenin kanı, Mazhar Germenin, msvcud malu muvakkat değil; daimî olmasını ileri boşaltılması imkânı sağlanmıştır. 275 milyon dolarlık yardım matı kendisine daima verebileceğine sürdük. Burıun müspet bir netice veWashington 1 (AP.) Yabancı mem işaretle föyle demiştir: reccğini umuyorum. Esasen. Başkan • Benim buraya gelmemin sebebi, Trunıan'ın memleketinize ve Yunanis leketlere yardım tasarısı Mümessiller Bakanlıkta ve İzmirde elde ettigim ma tana yardım olarak istediğj 275 milyon Meclisince 74 e karşı 329 reyle kabul edilmiştir. lumatı bir defa da bizzat çiftçi vatandolarlık tahsisat da bunu göstermek6.205.000.000 dolarlık olan bu tahsisadaşlarm ağzından dinlemekür. Müstahtedir. tın 530.000.000 doları Marshall plânının sillerin lisamndan öğreneceklerim benim için en çok itimada lâyık malu Bahriye sahasında göreceğimiz yardım ilk yıhna sarfolunacaktır. Türkiye ile mattır. Türkiyeye bahriye sahasında yapı Yunanistana 275 milyonluk yardım da Mazhar Germen .mületvekili olarak lacak birinci sene yardım programı, bu tahsisata dahildir. Kanun gelecek değil, müstahsil olarak konuşmak iste üç kısma ayrılmaktadır: Talim ve ter hafta Başkan Truman'ın tasdikından diğini, onlar kadar onların derdlerini biye, Gölcük ve diğer tersanelerin ıs çıkacakür. snlatacak vaziyette bulunduğunu söy lahı ve teçhizi, gemi ve malzemelerin Tmman, millî savunma için yeni lemiş: memleketinize gönderilrr.esi ve teslimi. tahsisat istedi Yoksa onlardan dinlefiğim haki Bu programda, derdz kuvvetlerinize Washington 1 (AP.) Bugün Baskstleri saklıyacak mıyım samyorsu muhtelif 15 harb gemisinin verilmesi kan Truman millî savunma için 3 milnuz?> demiştir. kararlaştırılmıştır. Denizcüik sahasın yar dolarlık ek bir tahsisin istenileceTicaret Bakanı: da yardım için aynlan tahsisat, halen ğini kongreye haber vermistir. Bsnim maksadım, evvelâ müstah tamamen bitmiştir. Ancak bu tahsisaYeni tahsis, bütçede esasen mevzu siJîeri dınlemektir. Arkadaşımla nasıl ün yüzde 15 i nisbetindeki malzeme (31) milyar dolarlık millî savunma taholsa konuşmak imkânını bulacağımı ifamemleketinize gclmiş bulunuyor. Diğer sislerine eklenecektir. Bundan baska de etmek istemiştim> demişse de Mazgemiler muhtelif tersanelerimizde Türk Maliye Bakanlığı bazı stratejik ve öhar Germen, içtimaı terkermiştir. deniz kuvvetlerine verilmek üzere ha remli rr.^lzemeyi stok yapmak üzere zırlanmaktadır. Bunlar, yakın bir sa • 375 milyon dolarhk mukaveleler yapamanda limanlarınıza gelmij olacaktır. caktır. Başkan, Maliye Bakanlığına bu Filhakika Norfolck limanındaki 11 ge konuda yetki verilmesini de kongreden mi, 15 mayısta hareket edecek ve muh taleb etmiştir. temelen mayıs «onlannda limanlarını Bir uçak refakat gemisi hareket etti San Francisco 1 (a.«.) tRendova» :a grlmis olacaktır. Bu gemiler, mayin uçak refakat gemisi, Türkiyeye verilearama, ağ atma, tanker ve tamlr g« cek askerî uçakları hâmilen San FranCenevre 1 'a a ) Anadolu ajansınn lileridir. cisco'da Alameda limanından bugün czel muhabiri bildiriyor: Amerikada staj gören denizcilerimiz Türkiyeye müteveccihen hareket etBırlsşmiş Mılletler haberleşme serHalen 400 Türk deniz «ubay ve er miştir. bestisi konferansırun birinci komisyobaşı Newlandon, Norfolck ve diğer nun dünkü toplantısında Bulgar delegesi haberleçme islerindeki görüşünü lahriye okunarımızda kurslara devam izah ettikten sonra Amerika ve İngilte tmektedir. Bılhassa şunu belirtmek isterim ki, re basın ve radyolarının durumunu inceleyerek bunların hiç de serbest olma Turk subay ve erbaşları, Türklerin ıfdıklarııun, hükumetler ve tröstler eltn tihSHa goğüslerini kabartacak çekilde Erzurum 1 (Hususî) Bu sabah de propaganda aleti olduklarmı, fakat muntaza/n çalışmakta ve başrı gölterSehrünize gelen Başbakan Hasan Saka, hakikî basın hürriyetinin kendi memle mekteduler. Türk subay ve erba^ları, ketlerinde bulunduğunu söylemiş ve deniz üslerimizde en modern siliular büyük bir topluluk tarafından karşılanmıg ve Hükumet konağında bir müddet müteakıben de matbuatımızdan bahset üzerinde çalışmaktadırlar. istirahatten sonra Kolorduyu ve Belemek için Türk tayyarecileri işine temas Türkiyeye yardım arttunlacak diyeyi ziyaret etmiştir. Belediyede şehir etmiş, bu mesele hakkında bazı gazeteAmiral, Türkiyeye ve Yunanistana lerimizin yazılanndan parçalar okuya yapılacak yardıtnla Çins yapılacak yar işleri hakkında ilgililerden izahat almış rak bu çesid yazıların Bulgar milleti a dımın birleftirilmesi ihtimaline de te ve hükumetçe yapüabilecek ijleri not leyhine sistematik bir hücum olduğunu masla, birleştirilse dahi Türkiyenin ay etmiftir. Hasan Saka, Belediye tarafından şesoylemiştir. nı ölçüde faydalanması muhakkak olBulgar delegesinin iki masum tayya duğunu, bunun birleştirilmesinin niha refine verilen öğle ziyafetinde, memleteciye hiç bir hukuk ve mılletlerarası yet her bir yardım için ayrı ayrı mü ketin bir çok yerlerinde çimento fabriahlâk kaıdesine sığmıyacak şekilde ateş zakerelerle vakit kaybedılmesüıi ön kalarına ihtiyac olduğunu, bunu ferdetmiş olmalarından doğan mesuliyetten liyeceğini, Türkiye ve Yunanistana yar ler yaparsa devlet tarafmdan teşvik bahsetmeksizin Türk gazetelerinin haklı dımın devam edeceğini ve arttırdacağını göreceklerini ve Meclise sevkedilen sanayi kanunundan da istifade edecekleneşriyatı ve asabiyeti üzerinde durarak üâve etmiştir. bunu bir harb tahrıkçiliği şeklinde gös •Yakın bir zamanda harb çıkmıyacak» rüıi »öylemiştir. termeğe kalkması komisyon delegeleri Başbakan, orman meselesine de Amiral, yeni bir harbin çıkıp çıkmıtarafından tebessümle karşılanmıştır. temas ederek hükumetin inşaat keresyacağı sualine şu cevabı vermiştir: « Yeni bir harbin boşgösterip gös tesinden gümrük resminl kaldırmayı Genelkurmay Başkanının dün termemesi daha yüksek makamların düşündüğünü ^ıayat pahahlığı karşLSinbileceği bir iştir. Şahsl kanaatim ise ya da bizim, A\Tupa memleketlerine nageceki suaresi Ankara 1 (a.a.) Genelkurmay kın bir zamanda bir harbin başgoster zaran çok daha iyl vaziyette olduğumuzu, halbuki gazetelerin bunu, yal Başkanı Orgeneral Salih Omurtak, bu rr.iyeceği merkezindedir.> Amiral, yakında bir tetkik gezisine çı nız bize münhasır imiş gibi mütalea etakşam, Ankara Palasta bir suare verkacak ve bilhassa Istanbul ve Gölcük tiklerini izah etmiş ve Erzurum civamiştir. rındaki Balkaya ve Iinyit kömürlerlBu suarede, Devlet Bakanı ve Baş lımanlarını gezecektir. Gemilerle gelecek uçaklar nin işletileoeğini anlatnuçtır. bakan Yardımcısı Faik Ahmed Barutçu, Washington 1 (AP.) Amerikan Başbakan Hasan Saka, bu akşam saMillî Savunma Bakanı Münir Birsel, Dış İşleri Bakan vekill Tahsin Bekir Bahriye Bakanlığı, üç muavin uçaktaşır at 22,15 de tekrar Erzincana dönmek Balta, Bayındırlık Bakanı Kasım Gülek, gemisinin önümüzdeki bir kag ay içinde üzere şehrimizden aynlmıştır. Ulaşürma Bakanı Şükrü Koçak, Ge Türkiyeye tayyare naklinde kullanılaMürefte bağcılannın şikâyeti nelkurmay Ikind Başkanı Korgeneral cağını bildirmistir. Türkiyeye askeri Mürefte 1 (Telefonla) Tekirdag Muzaffer Tuğsavul, Cumhurbaşkanlığı yardım programı gereğince gönderileUmumî Kâtibi Cemal Yeşil, Dış işleri cek olan bu tayyareler Yeşilköye teslim Ziraat fidanhğı, Mürefte nuntakasının Bakanlığı Umumî Kâtibi Fuad Carım, edilecekür. Uçaktaşırlardan ikisi Ame Amerikan asma çubuğu ihtiyacını kargeneraller, Ingiltere Büytik Elçisi, A rikanuı dogu sahill limanlarından, biri şıhyamamaktadır. Gönderilen bir mlkmerikan yardım heyetinden General de San Francisco'dan hareket edecek tar asma çubuğu ise tamamen ıskarta olduğundan bağcılar, bunlan almamakMc Bride, Amiral Settle, Amiral Hoag, ür. ta, peşin tahsil olunan paralarmın da Ingiliz ve Amerikan ataşemiliterleri ve Dün gelen uçaklar basın mensublan hazır bulunmu*,lardır. Ankara 1 (a.a.) Türkiyeye yapıl iadesini istemektedirler. Baştaraft 1 inci sahifede Müjdeler olsunî Bir milletvekilinin sual takririne İç İşleri Bakanı şöyle bir cevab vermişti: Filhakika »enede (rakamı hatırlayamıyontm) şu. kadar resmî bina yanmaktadır. İlk defa olarak bizim memlekette bir bakanı bu, kadar haklı buluyoruz. Sevinmemek kabü değil. Bakm, Güzel Sanatlar Akademisi de yandı gitti. Sayın İç îşleri Bakanı kim bilir ne kadar sevinmiştir. Lâfları doğru çıktı diye! D. N. Ânsaldo teminat yenne traktör vermek istiyo? Devlet Denizyollarile Ansaldo şirketi arasında bu müesseseye ısmarlanmış olan 8 geminin inşasına başlanmamış olmasından dolayı çıkan ihtilâf üzerine önce Istanbula gelmiş, sonra da Ankaraya gitmiş olan şirket mümessili üe Ulaştırma Bakanlığı arasında cereyan eden müzakerelerde, kat'î bir anlaşmaya varılmamıs olmakla beraber, Ansaldonun 8 gemi yerine 4 gemi inşası yolundaki teklifinio, esas itibarile Ulaştırma Bakanlığuıca kabul edildiği anlaşıhyor. Ansaldo mümessilinin paskalya yortulanndan sonra, tekrar memleketi' mize geleceği ve ihtilâün o zaman kat'î bir karara bağlanacağı haber verilmektedir. Yaptığımız tahkikata göre, Ansaldo ile çıkan ihtilâfa, Devlet Denizyollan Umum müdürü Yusuf Ziya Erzin tarafından 31 ekim 1946 da imzalanan mukavele ile Italyan girketinden teminat alınmamış olması sebebiyet vermiştir. Böyle bir teminat alınmadığından Ansaldo, diğer rakib firmalan atlatmak için onlardan ucuz fiat teklif ederek inşasını taahhüd ettiği gemileri, bir takım bahanelerle inşaya beşlamamıştır. Teminat mektubu almak usulden olduğu halde, bunun alınmarruş olması, Ansaldoyu mukaveleyi yapıp yapmamakta serbest bırakmıştır. Hükumetimizce yapılan dıplomatik müracaatler üzerine ve Italyan hükumetinin tazyiki neticesinde, Ansaldo yeni teklifler ortaya atmışür. Eski mukavele hükümleri değiştirilmemek şartile 8 gemi yerine 4 gemi yapmak teklifin^e bulunan Ansaldo, öğrendiğimize göre, bu 4 gemi için de gene teminat vermemekte ısrar etmektedir. Ulaştırma Bakanlığı da, Ansaldoya itimad etmedıği için teminat Utemekte ısrar ettiğinden Ansaldonun mümessili nihayet şöyle garib bir teklifte bulunmuştur: «Biz sizin Tanm Bakanlığınıza traktör satalun. Bu traktörlerin parasım almıyalım ve teminat akçesı olarak skidcn bir âdet vardı: bankaya yatıralun.» Gazc'.elcre bir §ej jazdına Mütehassıslar, bu teklifin kabule lâ ^ ^ nıı, hemen tekzib ederler. yık olmadığı fikrindedirler. Çünkü An Bunu yazana içeıierîer, menh ruhlu saldonun elindeki traktörlerin huıda derler.. susturmak için ne lâzımsa yave5*a işimize yarayıp yaramıyacağı ma parlardı. lum olmadığı gibi, bunlar en mukemŞimdi hamdolsun demokTasi geldü' mel Amerikan taktörlerinden de 2000 herkes her^eyi söylüyor. Müdiranı udolar pahalıdır. muı gaKba bu tenkid ve muahazeleri Bu suretle Ansaldonun elinde bulu demokrasi icabı bir nevi «sozhi iyin» nan ve kendi memleketinde dahi sata zannediyor olmablar ki... yanlara ns madığı pahalı traktörleri bize sokuçtur tekzib, ne tasdik, ne hiddet, ne mülâyemak istediği aniaşılıyor. Ansaldonun u met.. biç bir tepki göstermiyorlar. îulden olduğu üzere, basit ve müteaAyol biz bunları. yazUîğnmz falsolamil teminat akçesi yatırmak volu du rm duzelmesi için bu sütunlara geçirirurken böyle dolambaclı bir şekilde yoruz. Keyfimiz için gazcl okumuyohareket ederek T^rım Bakanlığına sata \ ruz.. bu kadar vurdumduymazhk olut cağı traktörlerin bedelini teminat ola l mu cannn? Demokrasiyi anlariık. Bu rak göstermek istemesi, teminat verme mübarck şeyin makbul oluşuna sebeb ğı değil, pahalı traktör satmağı isrihdaf herkesin ağzma geleni söyliyebihnesi ettiğini göstermektedir. | değil, lâzım geîen tenkidîeıin serbestço Gene öğrendiğimize göre, Ansaldo yapılması ve o tenkid yoliie işlerin dü» dan teminat alınmamış olmasma muka zeltilmcsi imkânlarınm hazulanmasıdır. bil, mukaveleye gemilerin teslimini ge Bu olmadıktan sonra kendin söyla kenciktirdigi takdirde, beher hafta için din dinle kabilinden tesirsiz yazı yazher geminin bedelinin yüzde üç buçıı makta nıana yoktur. Tenkid bir ilâcdır. ğu nisbeünde tazminat almacağı kaydı Her ilâc gibi girdiği vücudde bir reakkonulmuştur. Ansaldo, çrmdi nıesele siyon yapması şaıttır. Vücud bu reaknin diplomatik bir şekil alması üzeri siyonu göstermiyorsa hayatiyetine aid ne, bu yüzde üç buçuk taznıinattan bir aksaklığı vardır. Evvelâ onu düzeltkurtulmak için çalışmaktadır. Yüzde üç mek gerektir. Bizde de eğer cemiyetibuçuk tazminattan kurtulduğu tak miz, içtimaî bünycmiz bu tenkidlcre dirde, yapacağı 4 geminin bedellerini aldırış etmiyorsa bu, tenkidlerin hzkyüzde 7880 arttırmağa muvaffak ola sızlığından değil. bünyenin tenkide caktır ki bu da 3.460 000 dolar, veya 11 karşı tepkisizliğinden ileri geÜTOr demilyon Turk lirası eder. mektir; tehlikeli bir şcydir. Hemen b;t AlâkaLIarın Denizyolları erkânı, 4 gemiyi böyîe cihetin ıslahı lâzımdır. 11 milyon lira zamla yapmağı kabul e dikkat nazarlarını şiddetle çeker, yazdecek dolambaclı, yerine getirileceâi dığımız aksaklıklara kulak asmamazlık gene şüpheli ve garanti yerine traktör etmemelerini ehemmlyetle tavsiye edesatmağı kabul eden bir muka<Feleyi im riz. Memleketin bozıık işlerini düzeltmeğe yanaşnıamak, bunlan bilmemezzaya taraftar görünmemektedirler. İhtilâfın kat'î hallinin, Yusuf Ziya likten gelmek kimsenin hakkı değildir. Erzinin Amerikadan avdetine talik edi Hepimiz millet hizmetinde>iz. Dikkat gerek... leceği söyleniyor. dikkatimizi çeken posta inrizanuızlığına Berf indeki işşal kuyvefleri bir misal: Bunu da okuduktan sonra Posta idaremizin gene «sükut altındır. arasında gerginlik ariiı vedzesine ujup uymıyacağını gbrece* ğiz. Elimde postaca makbul delilleri lhtiva eden bir mektub var: Aşağıya dercediyorum: •Pek muhterem efendim, tCumhuriyet gazetesinde Posta idaresine aid haklı tenkidlerinizden cesaret alarak sizi rahatsız ediyorum: «Babamın Atinada hususî bir işi için bir vekâletname lâzım oldu. Ben bunu Yunan konsoloshanesinden çıkartarak Yunanistana biran evvel vâsıl olması için 19 jubat 948 tarihinde uçakla ve çifte taahhüdlü olarak 25/29738 numaralı makbuz mukabüinde Beyoğlu postanesine verdim. Aradan günler geçtiği halde Atinadan cevab almayınca endişe etmeğe başladmı. Meğer mektubum Atinaya tam (22) yirmi iki günde gitmlş. Yani 13 mart 948 de vâsıl olmuş. Işin en hazin tarafı babam martın 12 nci günü vefat etti ve tabiatile vekâletnamenin hükmü kalmadı. Bu gecikmenin beni nekadar mutazarrır ettiğini görüyorsunuz. Mektubum zamanında Atinaya varsaydı, işimiz çoktan hallolunurdu. Halbuki şimdi yeni bir vekâletname çıkarmak icab edecek. Postaneye jikâyette bulunmadım; çürkü vereceklori cevabı siz tahmin edersiniz. Gecikmenin sebebini göstermek için Atinadan bana gönderdikleri zarfm parçasını ili şik olarak takdim ediyorum. Ustünde Beyoğlu postanesinin mührü ve mektubun verildiği tarihle Atinaya vardığt gün ve tarih gayet vazıh olarak görünmektedir. Alâkahlann dikkatini çekmek için size gönderiyorum. Hcrhalde bu sürat uçak servislerine bir rökor ' teşkil eder. Sizi rahatsız cttiğim için . » Mektubun iniiasını mahiuz iuttunı. Inanmıyan posta memurlaruıa zarfın mührünü de gösterebilirim. Maamafih, numarasını yazdığun makbuzdan işi takib etmek kolaydır. Eğer Posta idaresi aîdınş ederse... Bu satırlan yazarken, Posta Nazm rahmetll Oskan Efendinin zamanuu hatırlamamak kabü olamadı. Bu sürat ve tekemmül devrinde otuz, kırk »ene evveline hasret çekijoruz. Acı değil mi? B. FELEK N'ot: Bayan Mür.evver Ünalsoy'a: Sağlık Mudürüna müracaatinizi rica ederim. ^ ^Dedikten sonra i?te size son günlerde Aldırış eden yok«. Başmakaleden devam Baltık devleti Alnıan ordulan tarafından işgal edildi. Bu arada bolşevikler, Ingilterenin zoraki müttefiki ohnuşlardı. Kızılordu, Ingiltere ve Amerikanın muazzam yardımlarile taarruza geçerek Baltık devletler) arazisine tekrar girdikten sonra da, Muttefikler bu bahsi kurcalamadılar ve Uç kiiçük milletin istiklâli unurulup gitti. Tşte şimdi. ilhak kararından 8 yıl sonradır ki Amerika, Baltık dcvletlerinln Sovyet Rusya tarafından ilhakını tanımadığını 48 devlete gönderdiği bir nota ile ilân etmiş bulunuyor ve böylece bu unutubnuş mesele de siyaset sahnesine yeniden dönmüş oluyor. Baltık devletlerinin istiklâli davası da. Avrupanuı ve dünyanın türlü pürüzlü ve münazaalı işlerinden biridir ki ancak Amerika ile Sovyet Rusya arasında daha doğrusu dcmokrasi cephesile kızıllar bloku arasındaki kat'f hesabla;ma sonunda tasfiye edilebilecekrir. Amerikanın açtığı yeni kozlar ABfDtN DAVER Yiice Divaıt dün de şahidleri dinledi Ankara 1 (Telefonla) Yüce Divan, bugünkü toplantısında Iğdere Kereste Fabrikası şahidlerini dinlemeğe devara etti. Makine mühendisi Hayrullah Gürtan, Tatava fabrikasının sitesi, yeni bir fabrikaya üıtiyaç olup olmadığı, Tekelin kereste sarfiyatı hakkındaki suallere cevab verdi. Öğleden sonraki oturumda Tekel Genel Müdürlüğü makine mühendislerinden Sadi Demirkaya ve müskirat şubesinden müdür muavini Fasih Sümer tanık olarak dinlendıler. Fasih Sümer, müfettislere evvelce verdiği ifadeyi Karma Komisyonunda kabul etmişti. Yüce Divanda ise reddettl. İfadelerini, müfettişlerin istedıkleri şekilde yazmıj olduklarmı ileri sürdü. Bu vaziyet, gerek savcınm, ferek başkanın tanığa müteaddid sualler tevcih etmesine sebeb oldu. Tanık, doğrusunun burada «oyledikleri olduğunu kaydederek: Bu mahkemeden sonra Allahm huzuru vardır, dedi. Durusmaya, varın devam edilecektir. Hafoerleşme Serbastisi Konhransında Bulgar dslegesinin hezeyanları Başbakan 4ün Erzurumdan Erzlncana döndii Battara.fi 1 inci tahijedt kanunları gibi mühim mevzulara temas eden tasarılar vardır.> Seçim kanunundaki değişikliğin esası Barutçu, seçim kanununda yapılması düşünülen değişiklikleri şöyle anlattı: € Gizli oy, açık tasnif prensipinin tatbik şekilleri, tecrübelerin verdiği neticelere göre kanunun bünyesinde daha vüzuhlu olarak gösterilmektedir. Meselâ kanunda, oylarm münasib yerlerde verileceğınden bahsolunmaktadır. Şimdl bu yerlerin «hücre» olacağı tasrih edilmektedir. Seçmen, bu h'icrelerde kimse görmeden reyini zarfa koyacaktır. Tasnifin aleniliği prensipi de daha vazih bir şekle konmaktadır. Reyler, sandıktan, parti ve aday temsilcilerile oradaki halkın gözü önünde açıkça çıktrılacaktır. Netice ,bir tutanakla tesbit ve hemen orada asılmak suretile helka ilân edilecektir. Mazbata suretleri, arzu eden parti ve adav temsilcilerine verilecektir. Tasnifin, böyle umumun >uzunında alenî olarak yapılmasını sağlamak için seçim kurullarının okul, cami, mesçid gibi geniş yerlerde iş görmrlerl sağlanmaktadır. Tadil edilecek Seçim ve Basın Kanunları Bajtarafı 1 inci »ahljede Rusya ile diğer i»gal devletleri arasında gerginliğin artması üzerinde Rusİngiliz hudud bölgesinde oturan Almanlar fena korkular geçirmeğe başlamışlardır. İngiliz kabinesi toplanacak Londra 1 (A.P.) Almanyadaki İngiliz işgal makamlan, trenlerin kontroluna dair son Sovyet kararından doğan buhran hakkında Dış İşleri Bakanı Bevin'e mufassal bir rapor göndermişlerdir. Durumun düzelmemesi halinde, ingiliz kabinesinin özel bir toplantı yapması muhtemel görülmektedir. Bununla beraber, Dış İşleri Bakanlığı sözcüsüne göre şimdiki halde dıırum hakkında karar vermek yetkisi işgal makamlanna bırakılmıştır. Pravdaya göre durum Londra 1 (Ai>.) Bugünkü bir yazısında Rus Komünist Partisinin resmî orgaru Pravda, Almanyadaki Müttefik kontrol konseyinin artık fülen mevcud olmadığınr beyan etmektedir. Moskova radyosu tarafından yayınlanan bu yazı, Berlinde vukua gelen yeni buhrana dair ilk Sovyet yorumunu teşkil etmektedir. Yazıda, Ruslar tarafından ihdas edilen seyrüsefer kontrolundan doğrudan cloŞruya bahsedilmemekte ve konseyin aka mete uğraması «Anglo Amerikanlarm sabotajlarına» atfedilmektedir. Sovyetler, karakol mevcudlannı arttırdılar Hamburg 1 (A.P.) Bir İngiliz memurunun bugün açıkladığına göre, EOII 47 saat zarfında İngiliz ve Rus işgal bölgeleri arasındaki Sovyet sınır karakollarının mevcudu bariz bir şekilde artrnıştır. Rus karakollarına 12 şer kişilik müfrezeler ilâve edildiği gibi köy ve kasabalaruı bir çoğunda kontrol noktaları ihdas edilmiştir. Sovyetlerin teşkil ettikleri mania Berlin 1 (a.a.) Bu gece resrnen bildüildiğine göre, Sovyet komutanlığı, Berlinde Gatow hava alanının İngiliz bölgesinde bulunan dörtyol ağıma bir askerî müfreze ikame ve burada bir mania teşkil etmişlerdir. yordu. Fakat hiç birisi içinde geçeni bilmiyordu. Belki de farkında idiler de ehemmiyet vermiyorlardı. Bir kadını olmak ,bir kadnıı tarafından sevilmek o kadar tabiî bir şeydl. Kendisinden yüz binlerce sene evvel başlıyan bir tecrübe idi. Fakat ölüm gibi, hastalık gibi ancak Vazan: AHMED HAMDİ TANPDJAH şahsımızda duyduğumuz zaman tamamlanan bir tecrübe.. Belki de böyle olduğu Sürmensde yapıldığı aynah kıçm Nuran gelecekti. Garib bir şeydi bu içii'. bizi kendi içimizde etrafımızdan adan belli kırmızı bir motör bu yan Düfüncesini ancak buraya kadar götü yırıyordu. aydınlık dünyada birdenbire önünde rebiliyordu. Fakat oraya gelir gelmez Mümtaz, Rizeli Sadığa, Giresunlu Rembelirdi ve müphemden gelmenin verdi|i ayağının dibinde bir uçurum açılmış zlye, Yedi ced Hiaarlı Arab Nuriye, Bsgibi birdenbire irkiliyordu. uzaklık duygusu içinde kayboldu. Onu bekli Yaniya bu düşüncelerin arasından daha hayalî, daha ince blr kayığın vehOndan ötesini bilmiyordu. Ondan ötssi mi, adeta ruha aid bir mevcudiyet gibi çok parlak, adeta renklerin kaynaştığt blr zaman baktı. Bu sert yüzler, bu sgkin, bununla beraber ârızası kıt bir bir uçurumdu ki, orada Nurânla beraber nasırlı eller, bu denizden, balıktan, dalgadan, yelkenden, ağdan başka bir dvnyada olduğu için daima kendisi o kayboluyorlardı. şey bilmiyor gibi görünen insan larak takib etti. Bütün onlar anî doğan Mümtaz bu kadar hususî bir şekilde hsyaller, fikirler gibi bir lâhza gözleri kendisine aid bir anda etrafile her gün lar, bu mayosunu boynuna eşarp gibi dorıin önünde mevcud oluyorlar, sonra olduğu gibi konuşmasına şaşıyordu. Da lamıs siyah saçlı, Delsarto'nun Meryemzjhin filmi o naktada kırılmış da baş ha garibi hiç kimsenin bu fevkalâdeliği leri çehreli genc çocuk hepsi bu tecrübeka yerden eklenmiş gibi bir başkası cnda sezmemesi idi. Bütün çehreler ayrıı nin malı idiler. Ya ondan geçmişler, yapcydalanıyordu. Fakat en gsribi, en şa idi. İhtiyar kahveci geçen kış, kılıç avın hud ona hazırlanıyorlardı. Fakat işin garibi aynı nıerhalelerden şırtıcı seslerin peydalanıp bitişleri idi da yakalandığı siyatikten kurtulduğ'j Mümtaz, Boyacıköyüne kadar yürü için memnun gölümsüyordu. Çırak, aşk geçmelerine, içlerinde ayna zenberekler dü. Orada deniz kenarınd3 küçük bir yorğunluklarını uzunca dargınlıklarda çahşmasına rağmen kendisinde belki onbalıkçı kahvesinde oturdu. Önündeki dinlendirdikten sonra âşıkına dönmeği larla en iyi anlaşacak taraftan habersizmanzara jnesafeye yürüyüs isükameti âdet edinen Nahidle barısmış olacak ki diler. Hayır, oturmak, onlarla konuşmak ne göre a;ılıp kapanıyordu. Bu muci uykusuz ve yorgun, dün akşamki yatak beyhude idi. Bütün bu insanlar dostlan zeli ışık oyununda, sandallar, su motör hatlarmuı hâlâ dağılmıyan sisleri içinde idi. Tıpkı bu kahve, bu ağlar, bu duvara leri, büyik balıkçı kayıkları yakmlık yelkensiz, dümensiz bir gemi gibi olduğu dayalı direkler, biraz ilerideki cami, çeşve uzaklıkları insana ayrı ayrı hajvet \erde sallanıyordu. İki balıkçı yerde me gibi hepsi dostuydular. Hattâ şu ısveren birer hüviyet cluyoriardı. Kah r antarlarile, kararmış iphklerile bilinme kelede her sabah kendisini bekliyen ve vede bir iki semt delikanluı ile bir kaç den bir deniz hayvanı gibi yığümış bir buraya kadar peşinden gelen, belki de fâ kayıkçı vardı. Bunîardan birisinc gitti, ağm başına çömelmişler, onu elden ge yukarıya kadar onunla çıkacak olan siMehmede serbe^t olduğunu söylemesini ' çiriyorlardı. Etraflarında yosun, kabuklu yah kıvırcık tüylü köpek yavrusu da rica etti. Scnra öte beriden konuçMar ^hayvan, deniz dibi kokusu gözle görüle dostuydu. Fakat bugün Mümtaz sevincinFakat Miimfa7.n1 sabirsızhğı bir yerde cek şekilde ko>ulaşıyordu. Hepsi kendi de yalnızdı ve bu hep böyle olacaktı. Yauzun uzun d'Jrmasına mânidi. Bugün sine sual soruyor, verdiği cevabı dinli rın ıstırablarında yalnız kalacak. Bütün «CUMHURIYET. tn edebl tefrlkası: 3 8 Hulâsa kanun, bu prensiplerin gösterdiği maksada daha uygun esaslara bağlanmaktadır. Tabiî, tasarı, Mecliste de dikkatle iricelenerek, kanunun bünCenevre 1 (a.a.) Anadolu Ajan yesindeki demokratik prensipe ve maksada göre kat'î şeklini alacaktır. smm özel muhabiri bildiriyor: Idare mekanizmasının ıslahına Dış îşleri Bakanı Sadak, yarın 3ahazırlıklar bs'\ buradan tayyare ile hareket edecek ve 2 gün Atinada kalarak Yunan Dler idaresine ve özel idarelere aid hükumetile dostluk temaslarmda bulu kanun tasarılarında demokratik bünnacaktır. yemizin temel unsurları saydığımız Dış işleri Bakanı, pazartesi günü Pi mahallî idarelerde geniş tepki ve kesin reden hareket edecek Istanbııl vapuru sorumluluk esasları gozönünde tutulile avdet edecekür. Dış işleri Bakanı muştur. Hedef, halk için çalışan iyi ve nın hareketinden sonra buradaki Türk adaletli bir idare mekanizmasının en dciegasyonu mesaisdne devam ede güzel bir şekilde işleyijini sağlamaktır. eektir. Barutçu, bundan sonra, cemiyet hayatının mütemadi bir akış haluıde olduğunu, değişmiyen kalıplar halindeki kaidelerle bu akışa nizam verilemiyeceğini, mevzuatı daima yürüyen ve ilerl^yen şartlara uydurmanm lüzumlu Vanlılar, bugün, Rus işgalinden kurtuluşlannın 30 uncu yıldönümünü kut ve faydalı bir şey olduğunu kaydederek, matbnat kanununda yapılacağınlamaktadırlar. dan bahsedılen değişiklikleri de bu geBir taraftan Ermenilerin içeride çıkardıkları isyan, diğer taraftan munta rekçe ile izah etti. Gazete salıifclennin arttırüması zam Rus ordularının saldırışı neticesinde Van 1915 senesinde işgal edilmiş, o Başbakan Yardıması, Basın ve Yayın zaman bir avuç Vanlı kahraman, ken Genel müdürlüğüne de demokratik gedilerinden çok fazla düşman karşısında lişmelerin gerektirdiği şeklin verilmesi son damla kanlarına kadar savaşmışlar için tetkiklerde bulunulduğunu, bu adı. Van, üç sene işgal altında kald'ı ve rada yabancı mevzuatın da incelen1918 senesi 2 nisanında kurtarıldı. Yüz mekte olduğunu söyledi ve gazete sayıllardanberi Türk kültürünün doğuda hifelerinin arttırıbp arttırılmıyacağı koruyuculuğu vazifesinl gören, memle yolundaki suale: ketlerine sönmez bir aşkla bağlı bulu« Tahdid karannı hafifletme gayenan Vanlılara, bu sevinoli bayramlarını sile tetkikler yaptırmaktayız.» cevabıkutlarız. nı verdi. tanıdıkları, dostlan için bir muamma, bir meçhuL Yahud hayatın kenarına fırlamış Hitler'in yatı Beyrutta fcir rakam olacak, öbürsü gün öldüğü za Beyrut, (Hususî) Trabluslu zengin man da aynı şekilde yalnız ölecekti. Ağır ağır kalktı. îikeleda bir sandal tüccar Arida tarafından satın alınan dan denize girdi. Sis eskisi gibi olma Hitler'in yatı şimdi Beyrut limanında tayfası güler makla beraber gene devam ediyor, ışık bulunmaktadır. Yaün inci rengi bir inbikten süzülerek geli yüzlü Cenovalı Italyanlardır. Yalnız yordu. Etraftaki rütubete rağmen soğuk kaptanı beyaz Ruatur. Yatın gündelik su onu diriltti. Kimler için, o bir anda masrafı altı bin Lübnan lirasını geçgelen düşünce veya vehim kılığına bü mektedir. Yaü ahali hergün gezebiliyor, ründüğünü düsünmeden Emirgân iake yalnız cumartesi ve pazar günleri, yatın lesine kadar sandalla çıktı. Sonra ıslak kapılan Aridanın şahsî dostlarına açıkmayosu elinde, arkasmda siyah tüylü tır. Arida her pazar arkadaşlanna ve köpek yavrusu evine doğruldu. Köpek damadı Lübnan Cumhur Başkanı Bebu arkadaşlıktan çılgınca memnun, et şara El Hurinin oğluna mükellef ziyarnfında dolaşa dolaşa yürümesi yetmi fetler vermektedir. Semih Ziya Akbil. yormus gibi, acayib sesler, küçük havlamalar ve hırıltılar çıkararak yürüyorÖLÜM du. Mümtaz, «bu hiç olmazsa sevinmeEskl Şehremaneti sini biliyor» diye düşündü. tnsan oğlu Beyojlu Altıncı Dalrei tam sevinemez, bu onun için imkân Be'.edtye nıuhasebe mümersızdır. Düşünce vardır, küçük hesablar meyyızlerinden hura İsmaıl Hakkı Bevardu. Fakat Mümta2 seviniyordu. Bir yln kerimesl, D. Deyığın düsüncenin, kendisinin olmıyan miryellsrı Hasılat tnütecrübelerin arasmdan olsa da sevini fettıslerinden ennekli AEryurek ve Darbyordu. Yokuşun ortasmda içine bir şün sım hane Darrga matbaası he geldi. Terazi birdenbire aksi istika şube mudur muavin'ı mete kaydı; ya gelmezse.. Ya bu geliş Kerim Baykaranm baldız'arl, Mua2zez Ertam olmazsa. Necmeddin Sadak bugün Atinada Van, bugün kurfulus gününü kulluyor Devlet Opera ve Tiyatro binatı bu akşam açılıyor Ankara, 1 (a.a.) Devlet Opera ve Dotumunu beklemekte oîduiıunuz yavruTiyatro binası yarın akşam saat 20 30 muz 31 3,948 gunünde dunjaya aelmi* ve da Türk bestecüerinin ilk defa ç=hna ısminin Ömer tesmiye edılmis olduğunu secak eserlerile açılacaktır. vinecekîerinl bildlğimlz dosriarımııa tebşlr Cumhur Başkanı ve Bayan Inönünün ederız. Narsouh Paşa Abed ve eşl huzurlarile jeref verecekleri bu açılış töreninde bütün Bakanlar, milletvekil M E V L İ D leri, kordiplomatik ve başkentin seç DhTİgill merhuın kin simaları hazır bulunacaklardır. ŞEVKİ GÜRKÖK'ün «Temsil proğramırun birinci bölümüCTebrızlioğlu) nü C«mal Reşid Rey'in senfonisi. Uivi ruîıtına vefatmın kırkmcı gününe musadil Cemal Erkinin keman konçertoîu, Ne buEunku cuma jrunıl cuma namannı mucil Kâzım Aksesin balad'ı teşkil ehnek leakıb Beyazıd camii şerlflnde mevlıd kıraat olunacagından arzu edsn'erle tanıyanlann tedir. ve hemşerılerının gelmeler'ni rica ederim. Ikinci bölümde, Adnan Saygunun KsOglu: Cernil Gurkok rem Operasının birinci perdesinin bi ', *** birinci sahnesi vardır. Aslı rolünü AyPek kıymetli aile relsimiz sevgiU babamız han Alnar, Kerem rolünu Aydın Gün ' RİFAT TOPALOĞLU oynıyacaklardır. | nun aziz ruhuna ithaf edilmek uzere ölumüItina ile hazırlanmış koro, Kerem nün Sırkıncı gününe muaadil 3 nisan 948 yarınki cumartesi gunu biie namazım mutemasalımn aynı hava içinde gsçen s?y akıb Beyazıd camıi seriürıde Mevlidi Nebevi rini canlandırmaktadır. Dekor ve kıya okutturulacağından arzu buyuranların teşrıffet .bu masalm bütün güzelliğini bclir lerim rica ederiz. Topaloâlu ail«si tecek durumdadır. Doğum Hava Kurumunun motör fabrikası Çpk *** kıymetli eşim, batamız Evin kapısını açtı. Köpeğe buyur etti. Fakat hayvan içeriye girmedi. Bu evde vaktile yalnız üç gün misafir olmağa razı olmuştu. Sonra hürriyetini tekrar eline almış, kovuğunda doğduğu büyük çmarm dibine gitmişti. Orada Mumtazı beklemeği, ona kara gezintilerinde arkadaşlık etmeği tercih ediyordu. İArkaeı var) Hakkın rahmetire kavuşmuştur. Cenazeei 2/ 4/948 cuma gunu Lâlell Sami Boyar apartımamndan ahnarak cğla r.amazı Bsyazıd camlinde kıhndıktan sonra Edırnekapı Şehidliğine goturulecektir. Merhumeye Tanrıdan ınağiıret, kederll aileslne ba;3ajlı4ı dıleriz. Ankara 1 faa.) Bize veri'sn malumata göre, Türk Hava kurumuri'jn Gazi istasyonıı yakınmda kurmakta olduğu motör fabrikası, bir yand?tı eksiklikleri tamamlanırken, bir yancl=;n da etüd işlerine başlamış bulunmaktadır. j Bu motör fabrikası şimdilik ü; tip ( n.otör üzerinde çalışma karartnı almış' tır: I 1) €İ50» Gips Major lOtipinde uçak •notörü, 2) 45 beygirlik küçük motör. yürek, Hayrunnısa 3) 810 heygirlik küçük motör. Baykara. Darbhane Damga matbaası meBu ilk etüdîerin neticesi alındıkt?n murlarından Cuneyd Başağın ab'aları, sonra, daha yüksek takatli motörlere MELİHA BAŞAK müptelâ olduğu hastalıktan kurtulamıyarak geçilebilecektir. blümünün birinci yıldönümüne rastlayan 3 nlsan 943 cumartesi gunü ikmdi namazım müleakıb Kadıkdy Osmanağa caırJinde okunacak Mevlidi Şerife bütün akraba ve dcstlarmuzm teşriflerinl rica ederiz. Eşi evîâdları. dan.adı *** Eşira ve annemlz velatının kırkıncı gunüne musadif 4 c'san 948 pazar gunü öğle namazım mütsalcıb Göztepe carr.iınde Mevlidi Şerif kıraat edı'eceğinden akraba ve dostlarımızla arzu edenlerin teşrıfleri rica olunur. Eşi: Hakkı Akarsu; çocukları: Cemal Ni£a Ergün, Kurrem Haraççı. Abdurralıim Akarru. NEŞET KUTAYuı CEMİLE HAKKI AKARSlTnun Nedim Veyselin vedaı Ahkara, 1 (Teleforla) Orta e!ç : l;ğe tayin edılen Nedim Veysel IH.ir, bu ' | gün Basın ve Yaymdakj çalı;n.î kadaşlarına veda etmiştir L. Turner, G. Garson, E. William incilerile süslü PRENSES mecmuasınm 7 nci sayısı çıktı. 25 g Krs. P.K. 49 ŞişU.