Katalog

in Hâtıraları subayını öldürdüler? = haberleri Et işine hâlâ bir hal çaresi bulunamıyor Dun katablarda et yoktu. Belediyenin, kasablarla birlikte bir şirket kurması düşünülüyor Eski Leh Başbakanı Mıkolajczyk Fakat Rusyadan hala cevab alamıyorduk Nıhdvet Milletlerarası Kızılhaç tesit latina müracaat edere* AlmanUnn bu iddiasının aogru olup olmadığının tahkikini ı tedık Bu hususta tekrar Rusyaya muracaatte fayda gormııorauk, çunkj kavbolan suba ar n ne öldüklerin ıkı senedenben mütemadiyen sorduğumuz halde bir turlu cevab a amamıştık Bızıra, bitaraf bir tahkikat yapılması hakkında Kızılhaça ba«urdugumuzu Ru la da öğrendiler Bunu" üzerine 15 nisanda Sovyet istihbarat Dairesi bir tebliğ neşrederek Alman arın ıddıasın n «alçakça bir uydurma» olduğunu bildirdi Ertesi gunu Londradaki kabinemiz toulanarak Almanların verdikleri b ı bere inanmadığımızı, fakat mılletleraras Kızılhaç teşkilatına tahkikat için müracaat ettiğimizi bir tebliğle bildirdi" 18 nisanda Rus basınında Leh husun etine karşı şiddetli bir hücum başladı Bu arada <P avda» başmakalesinde Gereıal SıkorsKi nın hukı metı Alman p opagandaoinın adamları tarafından atılan oltaya yakalandı dnor ve şöyle de am ediyordu K zılhaça müracaat edılrresı Almanlarır o taya attıkları ıddidVd vardım etmektedir Halbuki Almanların bu ıddışuur sahibi helkesi nefretle tıkeınd recek mahiyette bir yalandır Hıtle n v alanına inanıp onu desteklıyen bu Lehler rriılletlerının celladı ile ışoırhgı etmeğe hazırdırlar ve taııhe Hıtler in yardımcıları olaıak geçeceklerdir» O suplarda Stahn komanı tleıın ha kmıveı altında Ruanada kendili de bir Leh •hukjmetı» kurmuştu ^mdı de Londradaxi hakiki Leh hu/cumetı l'e rrunateoeU kesmek için K«t>n hadiaes nden bir bahane olarak istifade ediyordu 25 nidanda bu darbe resmen mdı O gun Molotov Leniitanın Moekova t>JVUK elçLsı Tadensz Pomee bir nota v«3rdu Bu tarihi nota şöyle baslar Sov jet hükümeti Leh hükümetinin So yetl'i Bir gınp ka şı son haıeke'nı ttmamıle anormal bulmakta ve i ti müttefik devlet ara ındam münasebetlerle kabili telif görmemektedir » Is otada K*tvn faciasının Almanla' tarafından ika edildiği ilen sürülüyor, Londradaki bizleri Sovyetler Birliğinden a azı koparmaya çalışmakla ıtı=m edıyorau halbuki bahis mevzuu olan topraklar Rusvanın HılİT le oıtaklaşa LehısUndan gasbettıgı a r azı ıdı) Pus notamda nıhavet Sovyetler Buhgınm Len hukumetıle a akayı keaje «arar vermiş olduğu bıldınlıvo du ' General Sıkor=kı bu notayı alınca doğu ingiliz Dış îs'eıı Bakan Edene gitti Wash igton elçimiz de Ameııkan )ı* işleri B.kanı Summer Wellei e T»ıyetı anlattı On bı» bin Leh subayının akıbeti hakkında Rusyadon muteaddıd defalar malumat istediğimizi ve cevab alamadığımızı gerek ingiltere gerek Amerika dur ava du uımamızı tavsıve etmişlerdi Biz de o şekilde hareket etmiştik Simdi ise bu ihtilaflı vazıyete kendileri sebeb olmuş gibi bir mevkie auşmuş. bul nuy orlardı Dıger taraftan Milletlerarası Kızılhaç teşkılab da bizim müracaatımızı ıDığer ta aftan (Moskovadan) avnı şekilde bir taleb karşısında kalmadığı ıçm. reddetm şu Mıkoiaiczyk hatıralarının bundan sonraki kısmında Katyn Faciasının Rus lar tarafından nasıl örtbas edildiğim S^ıini» Gere! al Sıkorskı arasında neer konuşulduğunu anlatmaktadır Bu k sıra yarınki savımızda okuvacak'inız ZÜMRÜT İ H S A N K O Z \ N IN en güzel romanı in an Koza »Aradığım Kadın. >e Senede Bir Gun. den sonra on lardan çok daha ustun olan «ZUMRUT. romanını }azdı Zumı ut hal ıkı bir aşkın ve çılgın bir kadının romanıdır Fıatı 200 kuruş Butua kıtabcılarda bulunuı MBIOĞLl \ MÎNEVİ Tabiî Holn da u gormuşsunuzdur0 Bu «ual beni ne Kuzu müstesna dun Mezbahada katablık haydan kesimi vapılmamıı bu kadar uzers» veı vuzden kasablaıda et bulunmamıştır oıgım Ha vır, vaktim Bundan evvel ko un eti Mezbanada 260 kuıuşa kasabl arda ise 280300 ku olmadı Cevabı da muhataoımı o kad«.r şaruş arasında satılmakta sığır eti fıatları da vu^selmeivte ıcı Kasab ar dun şı tira Çunku bizde Amerika devin"" enva evvela dolar sonra Holıvud de Bel»>dıveve geVrek nark ıhının kesin bir netıceve bağlanmasını rica et soma otomobil ve nıhajet atom ve na Ion akla gelir Bir zamanlar da Amerıin ilerdir Belediye narkın arttırılması \eya serbest bırakılması hakkında bu anın Gang teılerı yanı şehirli hayAmeLkanın dıgeı karar ittihazı için Daimi Encümene cudları meşhuıdu müracaat etmiş e de Encümen hır ka meşhur bir şejı de iktisadı buhıanlarırara \ aramamış \e Sehır Meclisinin işe oır Komünist gorı. süne göre Ameı ısa el kovmasını istemiştir Fakat mésete aunyavı soyaıak zenginleşen gangstermeclisin ruznamesıne al ramamış ve llerın jurdu olup zenginlik taşınca ıktınarkın arttırılması için te<rar Daimi ssdı buhranlar olmaktadır ve bu bunranlar her seferinde daha çıddetlener k Encum»ne ba=\aırulmL.stur Belediye Iktısad mudurlugu kıvırc k Amerıkayı ve onunla beraber, belki de daha evvel Avrupavı çökertecek ve bu naı kının 255 dagl cm 2:>0 karamanın 240 kuruşa çıkarılmasını Encümenden auretle mejdan jcomunızme kalacaktır Dolar arkasında dunja altın petrol istemiştir Kasablar çeşıdlı makamlara boşvurarak Beledi} enin bililtizam bu komur demir, kauçuk pamuk ve bua ı,}! omdan orava dolaştırd gından ve aay varlığının dörtte uçunu ve h»l° go teraıgı kendıle inin kotu durumda o auklarm kendi \uı dunda örneğini dan şıkavet etmekle beraber bir taraf hürriyet ve refahla dunja çokluğunu tan da istedikleri fıat üzerinden satışa eti af inda toplarken ruble bedbaht Avrupanın ıstırab ıçndeKi sefil in anlíride am etmektedirler Et ışını tetkk etmek üzere Şehir Mec nm bir kısmını dolara karşı açtığı olun lisinden seçilmiş olan komıs}on da dun dirim harbi için onune katıp «dunja ıhbir toplantı yaparak bu ışın kökünden tılolı» ne sürüklemeğe çalışmaktadır Dolarla ruble aracındaki «avas ate?halli için ne yapılması lâzım geleceğini konuşmuştur Komisyonda kasablarla sız harlın sadece dar anlamda ıktısad birlikte Beledıvenın bir şirket kurma alanına münhasır kalmamakta «plancîlık» alanında da sesli ve IOZİU olup sı imkânları araştırılmaktadır gitmektedir Rus plancılığı nüfusunun yarısından Teknik Üniversiteye getirtilen azı Ruj olan Sov vet imparatorluğuna ecnebi profesörler dahil bulunan butun milletleri yıllarIsanbıl Teknik TJı veri tesı Tasan G<« danberı tevrube taitası yaparken Birmetrı kursusu için kuntrat >apılan Av ıstı r leşik Amerika Tenisi ırmağı bölgesinde v« Graç Un versıtesı p oiesorlerınden Hor ferd hııuı et ve refahını e=as tutan nınger dyn istanbul v ¿pirle gelm s ir Profesor haftava dersler ni verme>e ba, a bir bolee plancılığı tecrı be«ını ele alvtc.ktır D ge W,.fıa nı marlık deis İç n mış ve bu tecrübe}ı on dört vılda kimUv ere ' rh Tel n k Un vrrs les p ofe.» r den n bu nu kanamadan kimseye zorla ler nden H« s le b r n a n a mi,tır Bu bir şev vaptırı madan h" kesin ı=bır ıprofesor de br hafi \a ) adar g lecektır f,ıl» gerreile^tırmış ve ı,>k geri bir bol£e> ı kalkındırmış m von arca in anı İlkokul öğretmenleri aıasında refaha kavuşturmu tur Bu plancılığın dunku nıundzaıa sırrı bölgede bir afet olan suyu bir niIlkok I og ı l ı enler aras nda d n En oı halkev nde bir munazaıa vapı rustir «ilk met hahne getirmektir Geçen vazımokullaıın do d rcu v bes ncı sın flan nda da (*) sujun vurdumuzda nasıl bir afet 1 san dersleu kaD 1 ea lmel midir ed İme haline geldiğini gözden geçi!mı tií n eli m dır' kon ısunda vapılmıj v* lisa Í mdı de B r e ık Amerika un bir böldersle r n KaoıJ ed lmes mı d (aa ede ge inde s iv un na il o r n met ha ne ekip rr nazaravı kazanmıştır getırılaıs< nı görelim Derhal kav dedeİstanbul vapuru dun geldi hm ki bu henüz Bııle^ık Amerikan n b r Inta bu vapın. Mars lya seterinden d n tek bo v inde vspılmış olup disw bol aonm şt r Yi namsta id» b r ka çiçek a gelerde «ular Uhrıoa* vapmakta ve boşa k. inin haber glınmjs u er ne P re jo cu 1 ..rina sah I «il hı\e tarafından mecburi et akmakta de am edıvor (,CK a$ı ı v p mı t r Bu uzn"n volcul^r Birlesin Amerikanın (T nnessee) Te0 saat ro a la rıhtıma çıkrnı ard r Is an b 1 16S volcu "10 ton rral g't rn i|tır ' e nisi bo gesı Aındolun^n Çukurova böln bu s»f=r nde hi ılat m ktarını lia bin gesini a< çok anan ir şu farkla İn dela?va çık?rm stır n zden b r kaç yuz metıe jık^ekt r Bu İstanbul 1? s»len yolcular aras nda Yına bölgede de «ıslar ılık ve v dgı« sagan^rc notanda muv ffacıveüer kazanımı o an T« eklinde olduğu ıçm dagl k plsn arazinl ve D a il k Ku ubıı eski mc or Arjı t n n Tshran s ası m in es» ¡ı M A ber o den inen sular s»l holın aır Bu bd\a r t Be n bas n alasesı \1 Nac Ka gede de =el er vuzlercp v 1 geçen vacan \e Ing I e en Manbu ba^ n ata^s zımda anlatt g m zararlau yapmış ve Mr Bendo bı lunuyorou Anka ada Et nıcs İl daa • ırulc K tels z İsta* on arı iç n rls bölgenin BırleeiK Amerika gıoı zen'in < vet ed n m tehassu Mr B nlz de ge enler ve ıl»ıı oır n e i ı ekette bir genlik \e arasınd aır Mr B nu> harb içersinde M t fakirlik adası haline gelmesinde âmil tef » donanma inda radar m ten» s sı ol olmu=tu O le ki bu bo gede «faKır beraıc çalıfT! ıjlır vazjar> dıve adlandırılan çok geri ^e Çalışma Bakanı dun fabrikaları gezdi çok fakır bir halk tabaknsı teşekkül e Şen n ?de bı nsn Ç I şıra B kanı 3e nuştı \«ı lan Ingılfreden gelme en esk r Balla di n beraber ıd« Ista ıb il m İlet e ki göçmenler olmak ıhbarıle AmenkaJa kılı A! Kıza Eren Baka ılık Ba mjfett olsbılecegı kadar asalet iddiasında buf al s ve n ıfett sler ol1 jğu halde Şak r Zjm re Defterdar Men jcat ve Ma tanj» l n ı ljnaoılecek olan bu tfakır bej azlar» a Mensucat fabrıkaaile Mahmudpasada O n s hu ad bunları fakır olmaları tabı! goTııkctaj fab kalarını ve el tezgah le çaiıjaı ru'en siyahlardan ayırd etmek ıçm vebazı imala hanlerl habeı» z ol.rak gezm ril vordu Bunlar arasında > edikleri mıe b ıralardaki ışç !er\e p sç m mr« 1 er e iira bazan katık edecek şey bulamıvaçor $m*]f*r "vapm tır Bak^n 1 nn t p?73 te« g n saat 1$ de İm non Hs kevım» rak bir nevi toprağı 8 cak suya kakış?ç »end ka'arı başkan ve başkan vek İler le tırarak çorba niye ine yiv enler bile v ardı br son <mc >apacaktır Cehalet ve taassub o derece>e geıBazı medreselerin nnıversıteve mıştı ki mektebte tekamül nazarıvedev ri teklif edildi sınden janı insanın daha basit hayFatih ve Be a?ıd bo Ees nde kain Dar had Uâ Mı lizim er Ç tebas Çfteav.) vanlardan tekamül yolıl» çıxtığını, bj Bah! sefıdajnk Ktrjjnl Bahnsı aha\5k itibarla mayinunıarla oldukça yakın akŞehzade Ha^anpaja mearpreler n n özel ıda laba olmamu tabii olduğunu anlatan reden unıvertı eve devri tek! f »d lmıştır Ü nvers e bu medresele de Talebe Yurdu bir öğretmen halk tarafından «kafir ol du> «bize hayvancınız, mavmunların e=^ latı yapacaktır akrabayısınız dedi» gibi ithamlarla Kral Faruçun vılrlonumu neden 7 rrahkemeye verilmişti kutlanmadı S batın 11 İne! »un i Mısır Kralı Maıeste Bölge o kdar fakirleşmişti ki toplaFarugun doğ m ıldonum ı oldugıı iç n he nan vergiler yapılan masrafları karşılasene bu jıldonumıı M sırda olduğu g bi An karadaki Mısır elçılıiınde v« Iıtanbuldaki mıjor bölge büsbütün bakımsız kahMısır Başkonsolosluğunda d» birer suv »re vor «el afeaer nde hükümet bölgeye enlerek kul an rdı Bu defa 11 imbatta bu geniş olçude yardıma mecbur oluj orsuv«reern verlmems olması d Kkati çek du Bolg« memleket içinde pajina durr « ve sebebi an aşılamamıştı Veı len malumata göre Fılıshndeki vazıyet şen istihsal ve istihlaki yapmak söyle dola} itile duvduju teessürü izhar etmek is dursun memleketin iktisadi ve İçtima! te en K al Fan k bu «ene doğum • dopu < arlığı üzerinde ngır bir yuk olmuştu n unun ki anmama? nı ı«temıj o duğı nd*n ahlar şaşı\oMısırda olduğu g n Ankaradaki Mı«ır »lçi'l Burajı gören nad r S nde ve Istanbı 1 Başkonıolosluğunda hiç 1 r Amerıkada bovle bir je kılmış ola b r tören Yapılmamıştır bileceğine inanmijoı ardı Bo ge vol uğrağı olmadığı için burayı görenler Katibin Karısı operetinin de çok değildi. son temsilleri Bölgenin derd'erıle ilgilenen insan M ı.ı™»r Karaca trupu genel st»k ı e r ne tKahb n Ka ıs » eserinin bir hafta di lar \ardı Fakat sıjasi nüfuzu ve ley ha ojnanmasına karar vermiştir Butun de kı\m°tı çok olmadığı için polıiıkacıları 1 or ve kostüm er b uk b r ze kle haz r linnııj ve prova a ı da tanamLnm < ola ı ılgılendıımek kola> olmuvordu Bunvrru eser . Hani! sı um n taşı van çok ha dan başka bu gibi buyuk derdlerle ılTketl ş»n b r revü operet olup ge'ecek •nlenmek politik» ömürleri kısa oUn haf a 1ems re bas anacaktır \e ancak gunluk işlerde kendilerine konuşma konusu aravan sıra polıtı acıKÜÇÜK HABERLER larını da çekmıj or bunlar bölge kalkınmasile uğraşmağı faydalı bir i; say• JST\NBUL Berbe er C»m et 1 ma v ,ta Pariste toplanacak olan bejnelm lel mıyorlardı Is havet bölge planc ligi busaç rr abakuı kongresine davet ed İm şl»r vuk çapta bir devlet adamına kendini o maletmpge muvaffak oldu Bu adam • BOı^S Fedeı&sNonurdan Lisansı ora Birleşik Amerikanın talihinde dört deve jan iskemlen ye ışt rmek gayes e Fede fa seçilmek muste«na talihine eren rs om rr z Bej og u Halkevmde bir ıtu Roose elt ti Buv uk devlet adamı bölge açmaya karaı vermiştir I tek « n 1 maıt 1948 tarihine te.ai plancılığının önemini ve lüzumunu «K.e ı pa arte gı.nu saat S de T«k ıredek görmekte guçluk çekmedi ve 1933 te bu Halkev n n < nierans sa onunda b 1 mmala ı ışı ele alarak «Tennessee Yalley Aut BOK Federas onu Baskı thoııty» janı «Tenisi Vadisi idaresi» Mel h R Açba • BElıOĞIU H«lVe\ nden Bı gun Hal adile bu bölgede bölge plancılığını ba \ ev mirde saat 18 de Ingıl z K İt ir He e •sancak müstakil bir teşkılSt kurdu p ojeks j o ı ı «\I 1 ı emanet e Deııeoıi! ki TVA d ve arılan bu k ı o r fından r nafa cnull b r konfe ans ve leceit manın ian kalan ve • ORTA okul arla 1 sele r dm etime ta nım Poo«e\elt t lı 15 ma tu bfl« avtcak ve 21 marta kaddr hala arlan bir bnşarı ile çalışan en cıev am eí'ecekt r muhım bir \arlkar \e varın yanız • ltjRK.\E Un ersıteler Ogretırr Dj • * • le ı Derneaıi n senI k kon» esi vaun m Bu cjık Ame ika tarihinde degıl dunva tanhınde de Bul k Ameı k njn 10 da Marmara lo«.al nde ap Lcktır + TSTANBULDA bulman Malatyalı v^k dünya medtnı etine «n degeılı bagıçı stk ah I gene er! ta afından Ma at a Lı rlı>« yer alacaktır •edindin \»Hi*nler CenıjetıJ adında bir et TvA nın jaytıgı 1511 esasları s,unlardu , sel afetini elektrik nimetine çevirme işinde bize örnek olmalıdır! 9 .••^•,*>,,*•. Yazan : *< ÜNÜN MEVZULARI J HEMN4L1NA Trabzon limanı MIHINA Nusret Köymen 1 Seli önlemek 2 iç suyolu sağlamak 3 E ektrık üı etmek Barajlar daha doğrusu sen halinde inşa edilen bir baraj şebekesi sel önlemede en te^ıılı amildir Fakat bur baraj şebeken gibi çok paha 1 bir \apı İşının buhın maliyetim bir tek işe >uk lemek doğru degıld r Bu ıtıoarla baraj s stemım bas<a I«1T ıcın üe degerlendıımck lazımd r Yuıdumuzda sulama ışı çok muhım olmakla beraber, Te nı«ı de su azlığı konusu olrmd gı için barajlir lan bu alanda faydalanmak akla gelemez Fakat taşıtçılık ve e ek trık uı etimi mi eti paylanacak iktisadı verimi \uksek ı=ieıaır Bu it barla baıaj ar bu bakımdan ele al nmış yeılen ona göre secılm ş \e ın;aları da ona göre j apı mıştjr Suların dizginlenmesine yarmcların en \ uksek noktalarından başlanmış suların toprak arı jıılma'a başladığı yerlerde ufak taş ve topıak baraje klar Vdpıldıgı gibi çok dik v erlerde ziraat ve ıskan >a ak edilerek buralar agaclandırılm ştır Tali me\ıllı vamaclarda ı^e toprağı «edlıveıek ekmek u^ulu ve top ragı \agış zamanlarında çıplak bırakmıvacak mahsullerin ekilmesi çiftçilere öğretilmiştir Avnı zamanda çiftçilere toprağın verimini yükseltecek sunî gub re de dağıtılmıştır Bu tedbirler yalnız seli onlf>me<t için degıl barajların omru için de çok mühimdir Çunku çok \*gışıı bir bölgede bu tedbirler alınmadığı takdirde barajlar sürüklenen toprakla vırmı otuz senede dolacaktır Taıitçılık ışı çok arızaıi olan memIekıtımi7rle her bölgede tatbik imkanı gosteıme fakat Çukurovada azeok bundnn ca favdalonmak mumVındur Taşıt üstellerinin ve maliyetinin yüksek olduğu memleketimizde iç su yollan ne kadar kısa olursa olgunlar uzerlpnnd» dun İmaga deger b r önem taşırlar TVA barajlarında bas mak havuzlar vanı ekluzler yapılmak s;uretıle taşıtların sev ive değişti meM sağlanmıştır Komi 1 in benzin \e mazotun ucuz oldujju Birledik Ameı ikada dahi bu suvolian ulaşımı ucuzlatmak sure hle bölgenin iktisadî gelişmesinde bu vuk rol oynamaktadır Fakat bölgen n ik'ısadî gelıjmesınd» en buMik rolü ovna>an haıajlarda uretılen bol ve ucuz elektriktir Su\un az olduğu ıam<»nIaıda ve fevxalade nallerde barajlardakı su santrallarını desteklemek üzere enerji dağılımı bakımından önemli nok alarda ise (termik) santralları da kurulmuştur Bu ıtıbcrla Amerika B oı bir memleke e aahı T\A bölgesi elestrııcte bolluk ucuzluk ve ıntızamıle on safa geçmiştir Bu sajede bölgede jalnız endüstri ilerlemekle kalmamış ziraat dahi geni? olçude elektrıklendırümıştır Atom aıas turnaları \e bombas dahi ucuz ve bol saj e,ınde bu bölgede vapı mistir Bu bölgede elektriğin ortalama fıatı kilovat saa ı beş buçu^ kuruş kadoidır Bölge plancılığının önemli özelliklerin en biri daha barajlar v apıl rken uretılecek elektr eı kullanış imkanlarını ve sağlamaktır Aksı tako aştırmak dirde su boşa aktığı gibi üretilen elektriğe kullan ş bulunamazsa bu. ımkandan oa favdalanıiamaz T' V da baıaj sisteminin bir bölge plancılığı goruşıle ele al nm^sı ve 1 etılmesı elestrık satış'arını sinden gune arttır rak barajlar için verilen paraların devlete odenm^sıni mumkun k lmaktad r Yanı bölge plancılığı kendi kendini ödemektedir Avnca devlet bolgev e vaptıı>ı vardım masraflarını tasarruf ettıgı gibi zenginleşen bölgeden tahsil ettıgı vergi mılttan da kat ktt artmaktadır Sel tahribatının onlenm»sı auretıle sağlanan favdalar ise olçulemıjecek kadar buyukrur TVA butun bu başarılan sağlamak için kendi teşkilâtım kurmuş olmakla beraber heışcjı kendi vapmpga kalkınmamı; bolget'e mevcud butun devlet te^kılptından unıversı'e ve mekteblerden fabrikalardan c?el teşebbüslerden favdalanmak v ollarını aramıştır TVA baran sadece arastama ve teşkilatlan dıı n ı ve vol gösterme yolHrıle mev cud ımkanlaıın ve çalışmalaıın veıımı nı o kadar arttırmıştır ki masraf ve ça 1 şan insan sav ısı artmadan veıımı kat kat vukseltmek mumkun olmuştur TVA plancılığı yalnız demokratik olmaktan fazla bir plancılık ferdcı bir plancılıktır Birleşik Ameı ikanın bölge plâncılıg alanındaki bu tecrübesi lel bölgelerimizde tah ıbat vapmokta olan suları elektrik nimetine çevirmek vo'unda bizim için d»gerlı bir örnek teşkil etmektedir <•) 21 şubat tarihli Cumnurı ette ŞİMALDEN NOTLAR Şimal memleketlerinde din meselesi Yazan: Ord. Prof. Fahreddin Karim Gökay \t eçın sav ıh Lnıveısıte şehirlerinden Lpala vı Stockholm a uç jol bağlar ^ık oımanlarla suslu sahillerde valnızlık ve tenhalığın ihtişamı içinde dikkati çeken şatoların önünden süzülerek geçen be aza boyanmış gemilerde Bogozaçını hatırlamamak mumkun değildir Asfalttan hızla ılerlıven otomobili nıze biraz ilerde elektrikli tren arkada? lık eder Biz bu vasıtaların üçünden de istifade ettik Kongıenın binleri geçen azasını tarihi Lpala şehııne boşaltan bu çeşıdlı vasıtalar rahatlık ve surat bakımından yekdıgerlerıle rekabet halindedir Koşuda vapur su"at noktasından sonda fakat rahat ve dinlenme bakımından ilk safta yer alır Upala, kral mezarlarından ibaret huvuklerı asa lık şatoları, katedra'ı, üniversitemle ovunen kuçuk fakat zarif bir »ehırdır Ihlamur ve çınarların susledıgı deresi, öğretici yurdları kralların şarab ve bira içtikleri bovnuz biçiminde oardaklarıle nv aretçılerın dijckatını çeken lokantalan'e turistik hususij etleri v ardır Halen belediye binası vazıfesum gören tarihi şatonun geniş salonunda xahvaltimizi biraz ileride deniz kenaıındakı zarif villâda ogle v emeğimizi vedık Burada I«veç içki düşmanlarının kendileri için yaptıkları hususi tıp bira dikkatimizi çeKtı Bir nv ajete gore alkolden mahrum bazılarının ıddıasınca dla 1 nisbetınde alkolü ihtiva eden bu içki pekmezli tahine benzer garıb bir şevdir Bir çok memleketler delegeleri bu sapık ıçknı lüzumsuz buldular Kati imsak doktrinini mud?fai ettiğimiz ıçm bu tadsız ve tuzsuz nesneyi biz de hoş bulmadık' Upala katedralinin yer altında gomuliı mezarlarını, yukarı katlarda vitrinlerde itina ile saklanmış hükümdar ve piskoposlara aid mücevher ve elbı seleıınl gördükten lonra kongre şerefine teıtıblenen merasimde hazır bulunduk Töreni takiben katedralin bas papazile gunun hâdıselen üzerinde ko nugurken isveç gençliğinin dini müesseseler ve dınt telâkkilere karşı alakası mevzuunda görüşlerini öğrenmek istedim Çok temiz ve itina ile giyinmiş uzun boyu sportif bunyesıle tam bir şimal tıpı olan gene başpapaz Pasteur Jıılmat falultesni bıtıırr.ış din ve dünya umuruna hakkıle vukı f «ahıb rır aydındı Suahm karşısında evvela djraladı sonra «Is\eç genci din alev Un değildir Fakat buvuk bir alak¿ da gostermıv on di eıek ıçlnı çekti' ,J eçenlerde RAR şuketiruu df lalenle evvela Ercgb sonra Trabzon bmanisırüiı taramak'u/err Sevhan aHında. kuv •»etli bir tarak gemisi satın alındığını yazmıştım Mahınud Goloflu adında bir okuvueumdan aldığım mekrtıbda butun TralJronlulan ve daha bir çok vatandaşları ılg Irndıren Tıabzon limanı hakkımda şu sualler soruluyoıdu «1 RAR gırıcetı bir Ti rk şı keti mıaır 7 Sermayedarlarının hepsi Türk mudur 7 2 Limanın inşasına hangi tarihte buş amak ve ne vakit bitirmek taahhudundedırler 7 3 Limanın japılmakta olduğundan bahsettiğinize gore inşaata ne zaman baflanmışt r ? O günden bugüne ne gibi 7 işler yapılmıştır 4 BugunKU faalıvet muhmısenecek bir manzara arzetmedıgıne goıe inşaatın taahh ıa mudd'tı içinde bitirileceği umulabı ir mı' inşaatta bir gecı^rne ve muacette bir u¿ama varsa sebeblen nelerdir 7 5 Şirketin sen zamanlarda ekonomik şa tlaım değişikliği dol? i ile liman ınşaa ından vazgeçeceği volundakı nvaj etlerde bur hakikat pajı var mıd r ? » Bu mektubdakı sualleri R\R şirketi mudurlugı ne bildirdim Aldığım cevab avnen judur «R4.R Türk Limited Sosvetesı isminden de anlaş hcagı üzere bir Tuık şirketidir içinde ecnebi hissedarlar da vardır Şirket Bayındır ık Bakanlığı ile vaptıgı bı mukavele ile Trabzon limanının inşaat nı taahhud etmiş bulunmaktad r ise 1946 senesinde baş anm ş r iş olarak 700 metrelik menjıreffin ikmali ıctn 19^0 v ılı kasım avının sonu intiha olarak go«tenlmıştır Liman ın«aat nda halen ıhzaratla meşgul olunmaktadır Bu arada eıH mendirek tamir ve tevsi edilmiş şantiye yen hazır anmış taşocagındakı ıhzarat bitmiş, demırjolunun tesvıjeri ve ray döşenmesi yapılmak üzeredir Işın essa ve hesabları mecanısatıon (mekanızas>on) sistemine gore ajarlanmıj olduğundan bir buçuk sene evvel Ingıltereje sipariş edilen 4 5 mılvon Tuık lirası tutarındaki malz^m^n n gelmişi beklenmektedir BunUr n bir k smı gelmiştir 1948 sonbaharında malzemenin gelmesi tamamlanacağı urnıd edılmekteaır Batun makine er bir kul tenkil etıikleıı ıçm bunlaıın hepsi gelmeden işe başUmak mumkun degLdır Makineler tamam olunca butun hızıle işe devam edilecek ve muajjen zamanda ikmaline ç 1 ii.laccktır Şirketin işe devamdan ve vaktinde başarmaktan başka bir arzusu v oktur En buvık guçluk bilhassa 7 ev lul kaıarlarındsn sonra ma^ıneleıın tedariki ıdı Bu da muv arfakıyetle neticelenmiştir Şirketin liman in|aatından vazgeçeceği hakkında eğer sojlentıler varsatamanule haxikate mugavırdıı > Şirketin sorulan sualler hakkında verdiği izahat ve malumat bundan ibarettir Trabzon Karademzın en muhım bir limanı oldujfaı için 1918 mav ısında, Bahri ve Nazın merhum Cemal Paşa ük taşlarını attığı zaman benim He bulunduğum fakat üonradan hadiselerin ve şartların sapılmasına imkan vermedi?! bu limanın muayyen Famanda ikmal edilmesini temenni ederim r olan Norveçte durumu bambdşka buldum Uç hafta oturmama rağmen girinti ve çıkıntılarıle bir turlu unsıyet pejda eaemecııgım Stockholm aan avrııjorum Yataklı vagonda içen girerken gordugum kondüktör» bir daha görmek nasıb olmadı Mehtablı bir gecede orada ki vmraaaşlarımın Istanbula jolladıkları kucak kucak selamlan şimalden yüklenerek hareket edıjoruz Rahat ve temiz bir gece s»} ahatınden sonra sabahleyin Olodavız Kn metli kulak mütehassısımız Dr Bahri ismetin oğlu gene ve seçkin dıplomatlanmızdan Reşad bizi kaış ladı istasyondan çıktı gımızda caddenin ıkı yanını bu birine bağlayan bezler üzerinde Norveçte toplanfn dünya hırıstıyan gençliği kongresi uv elerine hoş geldiniz dıj en yazı dikkati çekiyordu Kongreler dolavısıle yerlerin tamamıle dolu olmasına rağmen bize park karşısındaki otelde sefaretimizin muzaheretıle temin edilen odalarda kısa bir dinlenmeden sonra elçimiz Surej'v a Andremanın refakatinde Norveçın bujuk sosyal organızasv onlarından Ungdamen Oy Samfumev ı zıvaret ettik O=lo diploması ve kultur çevresinde mümtaz bir mevki temin eden elçiliğimizin n>aretımız hakkındaki müracaatını buvuk bir sempati ile karşılayan teşkı ât genel sekreterini ve gazetecinin başyazarını bizimle konuşmağa memur etmişti Oslo nun işlek bir yennde buyuk bir arazı üzerinde kat kat yapılımı olan bina İktidar partisinin çalışma ve so«yal teşkilât merkezi idi f Pol ikanın sert ve ¿ıpratıcı atmos ennı daha kolay v« rahat sindirmek n aksadıle kurulan bu teşkilâtın oyelerını dinlendirmek ve hayat savaşının zorluklarını hafifletmek için vucude ge tırdıgı çeşıdlı vasıtalar dık<a 'e üzerinde durmava deger mev ¿ulardır Hulâsa •lya^i bir partinin bu gıoı ı=Ierle uglasması dogıu olmıv«caaını daıa ederlen haksız çıkaracak bir müessese Spor kolları ev idaresi kursları çahsma t e rimini arttıracak psıkoteknık laboratu arları ı^çı çocukları dinlenme yerleri konser ve temsil salonları üyelerin hususî zv,ifet ve eg encalen için «iplin lar jer ver lo<anta ve ov ı n loka'e ııle bas] başına bıı "ilem olan m ıes=e e nm konfeıans salonunda ^.ndesen r oturduğu S3naal^f soz soyled gı kurs: tına ile sa lanmaktadır Arbeıder Ungdoman gazetesır^ı baş yazarı E^eberg Sagstad ila tam üç saat Irveçlen sonra ikinci Dünya Harbinde çeçıdlı m? zi uzeıınde k o n t t u k naıumın insafsız taarrusun* uğramı; ftlscı ak^tılııjju j» çay an OSLO şehrinde Alman ıstı ası bir Quisling bulmuşsa da Norveçlinin moalınde değişiklik vapamamıştır Flıh<un en buvuk avıb olarak kaldığı memlekette çesıdli politik fikirler karfilıvtb savgı v« sev gı ile çatı^majctadır Norveçte Başvekil parlamento dışından da seçı ebı ir Halı hazırdaki Başvekil mebus degı aır Oslo şehrinin sabık Be edıye Başkanıdır Norveçli karakter ıtıbarıle İsveçnvt nazaran daha haşindir PoLtıka savaşları ca sert olmuştur Norveçte çeşıdlı sıvaş! partiler ara«ında çoğunluk işçi Partıındedır Ingılız Iscı Parti ine oldukça benzıven bu oartının gençlik teşkilatı çok kuvvet! d r 55 bin uye«ı olan bu teşkilatın üniversite talebelen arasında taraftar'an çoktur Üniversitede sosyalistlerin sol liberallerle sag muhafazakârların sosval demokrat arla komün «tlerın de uvelen vardır Üniversite talebe ve hocaları sivas! par'ıle e uve olabilirler Profesor» ler parlâmento a mebus seçılebılırlı»r Bu memlekette harbin sonjnda komünistler lehine donen sıvaset ibresi gecen «enedenben hissedilir derecede saga aonmektedır Dinî temayüller artmıştır Mekteb erde din dersleri esaslı olara* öğretilmektedir Bu mesele siyasî bir önemi haizdir Mufnt so cjlar bu öğretimin ıhtıvarl olmasını istemişlerde de muvaffak olarramıslardır Şimale ruh ve maíáe prenaipını kendisine umde edinmiş ıdeolocyaların çarpışmalannds manevi kudret ve değerlere kıymet verenlenn galebe çaldıklarını görüyoruz. Materya isi k şefe Luther"ın kilisesi onunde mag ub oımustur Burada halk mekteblerınden itibaren dini tedrisat yapılmaktadır K F U H adlı Hınstıvan gençlik koncreaine 17 mem ek=tın ıstu ak ethgmı bvı arada memleketimizden de ıkı gencin karldıgmı öğrendim Kov'uler aracında aınî temavul bılh?«a kuvvetlidir Tabiatı hükmüne râmeden msan o»tu Norecm çetin kayalıklarla çevrili fıorlar nda Grıek m mıısıkısıle eti %uks»k e=erkrı insani ga hedıve ederken <scnsjzl »in penceıesınden de T^nrırın ezeli kudret ve kuvvetini hjsula kut e l lestırnıektedır Hırıshvan gençler kongıesinde hakim o!an ruh ve temayu 3 =ordum «Musbet ilmin ışık'arıîe «vdmUnan aklın yanında hıksın ve ruhun gundfn güne zayıflamakta olan manevi gıdasını aramak volunda bir e=me'> olduğunu öğrendim Bun n daha «ıım ı lu b r go5 °ıı ını Kopenhangııe şehrinde 'onan Baptı t WorM Allıance kengıes nm bı os.uı lerınde go dum Onu da j dakı dıger mu^a ıedeleını e birlikte gelecek yazımda zah edeım NOT Geçen yazımda Jo<ft un sonufi» ¿aVi harf vanlış o arak x şeklinde çık