Katalog

CUMHURITE1 14 DENİZCİLİK BAHISLERI NALINA M1HINA I İ Başbakanlıkla Hitler ile aramda Belediye arasında heyecanlı bir mülâkat cıkan itıtilâf 1O • Haıb, ordunun, rejimi devirmeğe matuf bir harekete ıştirakini fevkalâde güçleştirmişti. Bundan dolayı daha sonra girişilen teşebbüsler uzayıp gitmişfir. Hitler'in galib geleceği i'ntimal dahilinde göründüğü müddetçe bu teşebbüslerin muvaffakıyetle sona ermesi imkânsızdı, askerî durum Almanyanm aleyhine dondükten sonra da memnuniyete değer neticeler vermesi artık beklenemezdi. 1938 sonbaharında Hitler'in hakkından bir yiice divan kararile gelinebüeeekken, onu yoketmek üzere daha sonra girişilen teşebbüslerin suıkasde. yani katle matuf bulunması icab ediyordu. 1940 tan itibaren ben dc suikasd için cabştım. fakat suiktsd yerine daha evvel rejimi devirmek üzere hazırlanmış ve hazırlıklanmı muvaffakıyetin eşiğine karîar üerletmiş olmaktan vicdanî rakatlık duyuyordum. Tarıh benim aleyhimde tecelli etti. Yabancıların araya gireceğini hesaba katmamış Yazan: Dr. Schacht Ihtiyarhyaıt tonajımızı gençleştirmek meselesi ABİDİN DAV'ER Hava şehidleri de mi şehid değil î tım. Harb aleyhinde 1938 sonbaharında hazırlanan tcsebbüsün muvaffakıyeü halinde harbin önüne geçilebileceği, Hitler'in harb emellerini aydınlatan Nürnbers mahkemesindeki ifşaattan anlaşılmışıır. tHosbach Protokolu» adı verilen kasım 1937 taıihli bir protokol okunurken suçlulan n çoğu hayrete düşmüşlerdi. Bu protokola göre, Hitler dış siyasete aid plânlarıru anlatırken doğuya karşı bir taarruz harbi tasarladığını, en yakın çalışma arkadaşlarına, ilk olarak o tarihlerde açıklamıştı. Bu toplantıda Göring, Raeder, Fritsch. Blomberg ve Neuratb bulunmuşlardı. Bu arada gene kat'iyyen anlaşılamıyan bir hâdise olmuştur: Hitler, hazır bulunanlardan, kat'i bir ketumiyet muhafaza edeceklerine dair söz alnuşü. Kabinenin haberdar edilmesi reddediliyordu. Hazır bulunanlar da susuyor, Hitler'in beyanatını mahrem tutuyorlardı. Kaül çünkü harb, Almanyanm ancak ölümü olabilirdi arkadsşlarını cinayet plânlarına i^tirak ettiriyor, bunlar da katilin emellerini gizli tutuyorlar ve kendilerine yapılan bu mahrem beyanattan dolayı fercf duvuyorlardı. Yoksa çıldırmışlar rr.ıvdı? Bu toplantıya iştirak etmiş o'.bnlar kendilcrini, Almanyanın batmasında suçîu olanların safına ithal ediyorlardt. Suçlulann safı böylece gittikçe bariz bir şekil almaktadır: Safın en başında 1933 yılına kadar iktidarda bulunmu; olsn demokrat hükumetlerin aczi gelmektedir. Fakat bunların suçları bir cinayet dcâil, daha ziyade bir kabiliyetsizliktir En büyük mesuliyet, olağanüstü salâhiyetler kanununu kabul etmek suretilc Hitler'e zorbalık yolunu açmış olan sivasî partilere düşmektedir. Bu suç bilâhare, kabineye dahil olup Hitler'in znrbahğını tamamlamaya ve kuvvetlendirmeğe yarayabilecek umum kanun ve kararnameleri kabul eden bakanlar tarafmdan işlenmektedir. Bu adamlar Hitler'in katiyetle anlaşılan harb emellerini kendi meslektaşlanndan ve a^kadaşlanndan gizlemeyi kabul etmişlerdir. Halbuki. yaklaşmakta olan bu felâketi önliyebilmek üzere bütün kuvvetleri bir araya toplamak icab ederdi. Fritsch, Neurath. Raeder ve Blomberg ile olan münasebetlerim o derecede idi ki, bunların Hosbach toplanüsı hakkmda bana malumat vermeleri beklenebilirdi. Böyle bir şey olmadı. Witzleben, Giesevius ve ben Hitler'in harb emel"lerinden asla haberimiz olmaksızın. rejimi devirmeğe matuf teşebbüsümüze bu toplantıdan tam on ay sonra başiarmşük. Harekete geçmek için yalnız şüprie kâfi idi Eger vaktinde haberimiz olsaydı tabii çok daha kat'i mahiyette davranacaktık. Eğer Hitler'in harb emellerini millete delillerle ispat edebilseydik Hitler'i hiçbir şeref veya muvaffakıyet koruyamıyacaktı. Alman milleti harb istemiyordu. Chamberlain ile Daladiernin araya girmesi bütün gayretlerimizi boşa çıkardı. Arkadaşlarım ve ben öyle bir duruma diişmüştük ki. bundan sonra en küçük ihtiyatsızhk veya âm bir tesadüf bizi vatana ihanet suçu ile mahkemeye ve bunun neticesinde de ölüme sürükîiyebilirdi. Buna rağrnen cesaretim kınlmış değildi. 9 kasım 1938 de Yahudiler aleyhine girişilen takibat nefretimi mucib olduğu gibi kararımı da bir kat daha kuvvetlendirdi. Iktisad Bakanlığında bulunduğum müddetçe Yahudilere iktisadî sahada fenalık yapüamamıştı. Bakanlıktan istifam üzerine Yahudiler aleyhindeki takibat başlamıştır. Propaganda Bakanı Göbbels'in (1) bütün zalimliği 9 kasım 1938 günü yangınlar ve tecavüzlerle tezahür etmişti. Bundan birkaç gün sonra Yahudilerin bütün servetlerine el kondu. Bir kararname ile Yahudiler Alman iktisadî hayatından atıldılar Az sonra verdiğim nutuklarda bu hâdiseleri takbih ettiğim gibi bu hususta Hitler'in nezdinde tejebbüsten de geri dunnadım. Bu fenalıklann iyi neticeler vermiyeceğini kendisine anlattıktan sonra Almanyadan çıkmak istiyen Yahudilere, haricde yeni bir hayat kurn.alanna imkân verecek miktarda servet götürme fcrsaünm verilmesini teklif ettim. Hitler bu teklifl kabul ettiği gibi bu hususta bir plân hazırlamama ve Londraya giderek konu hakkmda terr.aslarda bulunmama muvafakat eyledi. Pllnım Iıondrada ilgili çahsiyetlerce iyi karşılandıysa da az sonra Reichsbank başkanlığından ayrılmam üzerine tatbik olunamadı. MitlerHe aramda heyecanlı bir muhaverc Reichıbank'tan aynlışım, Hitler ile aramızdaki münasebetler bakımından dikkate şayandır. Bir gece saat 24 tç telefon edilerek ertMi ssbah saat 9 Ha Hitler'i görmeğe gelmem tebliğ oiundu. Saat 9 Hitler için mutad olmıyan bir Cumhuriyet'in 2 aralık tarihli sayısında çıkan yazımda şu tezi müdafEa etmiştim: 1950 ye Daimî Encümen, Belediyeye k?dar kaza. çürüğe vakitti. Çünkü gecelerı saat 2 ve 3 ten çıkarma gibi sebcblerie uğrayacağımız evvel yatmazdı, bunun için saat 11 den aid otomobil ve kamyonetlerin gemi kayıbiarını telâii etmek ve 1950 evvel de kimseyi kabul etmczdi. Başbaplâkalarını geri aldırmıyor den itibaren tekrar bir tonaj buhranı kanlığa gittikten bir kaç dakika sonra geçirmemek istiyorsak. ticaret filomuHitler asabî bir durumda içeri girerek Bajbak.anlık, resmi daırelerde zun muhtac oiduğu ve olacağı gemileri şunları söyledi: cSizi, Reichsbank baş binek işlerınde kullanıian otomobıl şımdiden tedarik etmeiı veya ısmarlakanlığjncan a£fettiğime dair tezkeıeyi ve kamyonetlerin plâkalannın deı malıyız. vermek üzere çağırdım. Siz milli sosya hal ahnması hakkında alâkalılara Bu düşunceyi ileri sürerken de 1945 listlik muhiüne uyamıyorsunuz.ik:nci bir em:r göndermiştir. Baş aralık ayının ilk günlerinde o zaman 32p sükutta devam ededururken o ilâ | bakanlığın bu cmn Belediye Daimi Ulaştırma Bakanı olan sayın General ve etti: • Encameninde tetkik edilmı.ş, Belediye Ali Fuad Cebesoyun C. H. P. Meclis • Memurlarmizın siyasi bakımdan j arabalarının masrafı Belediye büt grup'anda okuduğu programı şahid gösne dereceye kadar itimada şayan ol j çesı ile kabul edildiğı için bu ka termişlim. Bu programın 5 yıllık ük duklarınm parii tcsekküiicn taraiınd<ın ! rarın tatbıluna ımkân bulunamıya acii kısmından 4 yolcu gemisi açıkta tahkikine müsaade etmediniz.» cağı neticesine varılmıştır. Aradakı kslmıştır. Çjr.kü An^aldoya ısmarlanan Halbuki, emir ve idareden ben mesul ihtilâf, Belediye Başkar.hğı ve Vali 8 gemi corde indirilmtştir. Arada 1945 oldukça maiyetimdtkilcri bizzat seçnıem lık mdkanıı taraîından da tetkik e ten itibaren 5 yıl ioinde çürüğe çıkarıllâzını gelüiğini kendisine bUkaç defa dileceKtir. ması icab eden gemiler de vardır. söylenüştim. Diğer taraftan Ankaraya gonderıBunları huiâsa edersek 1945 teki 5 Hitler devam etti: «9 kasım hâdisele len bütçeden bunların masraflannın yıllık acil prosrama nazaran 1950 de şu riııi maiyetinize karşı tenkid ettiniz.» çıkanlraa;: ihtırnah de vardır. miktar gemiyi filomuza kaımış bulunBunun üzerine şu cevabı verdinı rrömız lâzım ge'.mcktccür: t Bu hâdiseleri hoş gördüğünüzii 1 Ansaldonun yapınaktan vazgeçbilseydim susardım.» tıği 4 yolcu gemisi: 17 000 ton; Cevabımdan biıaz şaçırmış gibi olan 2 5 yıl ioinde çüıüğe çıkarılacak H;î!er <Esas«n şimdi çok asabıyim. S.olan yolcu gemilerinin yerine konulzınle daha fazla konuşacak durum İ3 Bütçede tasarruf ga>e!ile kadıflsra >eni tnhsı lâzım celen yolcu gemileri: 36,000 dcğilim» dedi. Ben do •Asabiyetiniz şi memur ilımrıyacaktı. Vilâyele, Iç Islcri Ba ten; çince gene gelirim» dıye mukabeleds kanlıSından gelen bir cmirde bildırüdlSıne 3 5 yıl içinde çürüğe çıkarılmaları bulunduktan sonra kendisine veda et gore bucak mı.dur!eril= kajmakam ve valı ve yerlerine yenilerinin konulması kelerın muvak'.î?:;n vsz.felerındcn ayııUr.a'an tım. halind? jcrlcrıne vekil tayın ed;lebilecck, sın bir zaruret oiduğu eski Ulaştırma Hitler'in fclâkete sürükliyen siyaseü Mülkiye ve HuKuk mezunlsrı. rraiyet me Bf.kanı taratr.ı lan ifade edilen yük geni'önlemek gayesile gerek İktisad Ba trurluklarile bucak mudürluklerine ve mek rr.üeri: 61,500 ton. kanı sıfatile kabinede, gerekse Reichs tubculuklara tayin okınaoklar. polu meBu üç maddede toplanan gemüeıin bank başkanı olarak yapüğım teşebbüs murluğuna lcabında açıktan taym yapılacak, tonajı şudur: • açık buc&Jî mudurîüklerıne askerliğini yapler akim kalmiştı. 53.000 tonluk yolcu gemisi, mış lıse mezunları t?yın edüebıîccektir. 61.500 tonluk yük gemisi, Hitler'in paıti progranuna aid beyaRektör !Ankaraya gitti Yekun: 114,500 ton. natlarırun. resmî ve aleni vaidlerinin ve Is'.anbul Ünıvers te:i Rcktorü Ord. Prof. Dr. bana karşı ilk zamanlarda gösterdiği ıti Sıddık Saml Onar ve Genel Sekrster Ferid * * * madın yalan ve riyadan ibaret olduğu Zuhtu ÖrOcu, universitenin yeni yıl butçe?i 1948 aıalık ayı başından 1950 sonuna uzermde Butçe Encümenile temaslarda b'jsnlaşılmıştı. Ancak gerek Alman mille lunr.'ak üzere dun akşam Ankaraya gitmışkadar geçeçek olan 25 ay içinde kaza tiniıı, gerekse haricın gözleri kamaştırıl lerdir neticesinde elden çıkması muhteme mıştı. Eğer Hitler harb emcllerindcn Muallimlcr Birliğinden bir heyet gemiierin yerine konulması icab eden derhal vazgcçmezse onun yok edümeYahya Kemali ziyarct etti gemiler bu yekundan haricdır. Bundan îinden başka çare kalmıycrdu. Fakat Muallimler Bırhğı bildırıyor Muallimler büyük haricî siyaset zaferir.den sonra Bırliğı iıyelennden ve türkçe edebiyat ÖŞ evvelki yazımm çıktığı gün. maalebef belki sükunete dönülebilecckti. Fılha reimenlerindeıı müteşekkil bir heyet. Pa battığı haber verilen Sinob şilepi kazakika Hitleı benim muhayyilemi asan kistandan izinli olarak gelen büyuk tairimız lardan ileri gelecek gemi kayıbiarını rr.u\aff?kiyetlerden daha büyüklerini ^Tahya Kerofth ziyaret etmiç, Istanbul mual da gözönünde bulundurmak lüzumunu elde etmişti. O sırada her halde bekle limlerinın saygılarını sunrnuştur. Bu siya gbsteriyor retten ÇOK mutehassıs olan ustad. ögretmenBatmak veya otunıp da kurtarılamarr.ckten başka bir şey yapamazdım. lerle ilk fırsatta görijjeceğlnı ve bir mıw mak gibi kazalar yüzünden uğrayacağıFropaganda bakımından Hitler benim habedo buuıacağını bildirmiştir. mız zayiatın miktarı önceden tahmin ve Reichsbanktan ayrılmamm fazla dedi Milli Eğitim Bakanı. Telif Hakları koduya kapı açmamasmı istiyordu. Ben Cemiyetinin kongresinde bulunacak tesbit edilemez. Bu bahiste sadece bilhassa Sinobun uğradığı gibi insan kayde rejimi devirmek maksadile hazırlan.p Tcl.f Hsklarını Koruma Cemnetinin seckim kalan teşebbüsümüzün üzerinden nelık kongresı 16 aralık perjembe gunu sut bını da mucib olan kazaların olmamabiraz zaman geçmesini münasib gorü 16 da. Iatanbul Garcteciler Cemiyetı b!nasır\di sını dilemekten başka yapacak bir sey yordum. Oldukça uzun bir haricî seya vapılacpktır. Bu kongrede. muharrir ve ıa yoktur. 1939 danberi uğradığımız kaza yüzünlıate çıkmak üzere Hitler'le mutabık kal nstkârlanmızı a'âkadar eden çcşidlı mevzukonu;ulaeak ve muayyen derdlere çpıe dcn kayıblar 16 gemidir: Kızılırmak dık. Bir kaç ay Hindistanda ve Burmada lar ler duşurıüleeekür. Ayrıca. cemiyetin tescbhususî bir seyyah olarak gezmek mak busile Milli E^ıünı Bakanhğı larafından ha (2794 ton), Izmir (2485 ton), Kurtuluş sadıle mart 1939 da Almanyadan aynl zııistılmnkta olan ''Tehf Hakkı Kanunu» ve (1411 ton), Refah (3S05 ton), Samsun dım. Bundan dolayı, Çekoslovakya Cum Tıırkıjenın Beyriîlnulc' Bern anla'smasıtıa (1396 ton), Cide (520 ton), Sakarya hur Başkanı Hacha'nın yere \oırulduğu girmesi mesclesi de gorüjülecektir. Kongre (2612 ton). Züha) (597 ton), KalkavanEirada Berlinde bulunmuyordum. Ancak nin çok hararetli ve enteresan olacağl an rade (1986 ton), Adana (1158 ton) '.aşılmaktadır. sakinleri Alman olmıyan topraklara vaMillî Eğitım Bakanı Tahsm Banguoğlu d.~. Trak (1415 ton), Krom (3359 ton). Kroi pılan bu ilk tecavüzün haricdeki akis Ccrr.iyetin bir azası sıfatile b'j kor.grede bu (2483 ton), Vatan (3379 ton). Sinob lerinin zayıfiığı beni hayrete düşur lunmak ı z e e . blhassa Istanbu'a geleceşini (1742 ton), ayrıca Bartın (780 ton) yaidare he>etine vadetmistir. Kendıtı per;embe nyarıya battıktan sonra yüzdürülmüşse müştü. de tamir edilerek çürüğe çıkarılmıştır Hindistana yolculuğum sırasmda h=r C. H. P. Divıinı toplanıyor Bu 16 geminin tonajı 31.602 dir. 10 yılhangi «iyasî veya iktisadi faaliyet ve Cunıhuriyel Halk Parıisi Divan: bu a>ın beyanattan çekindim. Buna rağmen in 17 sinde toplanacaktır. Divanda üye buhı da kazaya kurban gıdcn bu 16 gemivi gilizce çıkan matbuat bir nazi ajanı di nan parttliler bir. iki gune kadar sehnmiz^er1. normal bir kavıb olarak telâkki ederye bana hücum etmeden duramazken Ankaraya harev.e; edeceklerdlr. Ahnan ha sek Allah muhafaza etsin diye temenhindce gaıeteler daha tarafsır davranı berlere göre bu toplantıda bılhassa hükumeiın ni etmekle beraber önümüzdeki yılhazırladığı yerıi vergıî^rîe mesken ve tıca larda da, her sene 3000 küsur tonluk bir j orlardı. rethanelerın kıra işleri görüşulecektir. kaybı muhtemel saymak lâzım gelir. Yalnız bir defa siyasi bir karşılaşmaTiiccar Derneginin bugün *** dan yakamı kurtaramadım. Rangoon'da yapacağı toplantı beni ziyarete gelen Çinli bir dostum, 1939 dan sonraki yıllar içinde mevIstanbul Tuccar Dernegı ; arın saat 16 da Çm Japon ihtilâfı hakkındaki görü Liman Lokantasında bir toplantı yapacaktır. cud gcmilerden çürüğe çıkarılmaları şümü hükumeti adma benden sormak Toplantıda. Tuccar Derneiir.ln Turki;e lk zamanı çoktan gelmiş olduğu halde ge istiyordu. Hitler'le bu husustaki düşünce tisad Kongresi münasebetile takındığı tavırla misizlikten tamir edilerek çalıştırılanmiz dahi zıd olduğundan dostuma. Çinin Demek Başkan ve Umumi K&tibînin durum iar pek çoktur. Buna rağmen Antares c.irenmesi lâzun geldiğini söyledim. Al ları goru^ıı'ec^k, bu hıısutaki *on hfcdiseleı (3723 ton), Sadıkzade (1657 ton), Millet manysdan ayrılırken Ribbentrop, Uıak (1728 ton). Galata (1376 ton), Sürmen? Ekmek fiatlarının indirilmesi Doğuya kadar gitmememi şart koşmuştu. Kemerh (134 ton). Sebat (1328 ton), muhtemel Dostumun Rangoona gelmesl üzerine Şule (1953 ton), Doğan (32S1 ton) çüSon znr.anlarda ZaMro Birsajirıda yaptı rüğe çıkarılmışlardır. Belki çürüğe çıRibbentrop'un hoş görmiyeceği bir teğı mudaha'.e satışUnle bugday fiatlarının mas vuku bulmuştu kıloda 1 5 kuruş düsmesine yardım eden Top karılmış. başka gemiler de vardır. Yu Arkast var rak Ofis. şimdi de Beıcdiyenm ekmek fıatla karıda isimleri yazılı olanlar da 15.180 rını düşüimesi carelerini aramasını bekle(l) V ahudıler a'ryh'ndeki bu an', vc vek mektediı Bu meselç deg:rmenc;ier, Bel«diye fiımulli (afcıbcrd sebeb. Almcîiyonın Puris ve Toprak Of:s uyelerinden nuıteşekkil bir se/arctı mensublanndon Von Rclh'tn b;r Ya üçlü komisyonda gijnişülecek ve bir netice h'idı tcrahndan katli o!'>ıuj;ur. Bu hldîse alınacaktır. Komisyon, yakında toplanaciki'rcrme s.nagoglaT ateşe r vcrllvi'Ş, Yahudı ir.a tır. rczaları vç *7f"esscscle ri tchrlb edıb*i'ş, bir Beyoğlu caddesindeki izdihamı cok Ynhudiler tevk'f olunmuş vc atjrıci Ynhhdilere ıf'; milyar rpcrk pora cezası vuîcleönleme çaresi lilmiştı. Beyoğlu caddesindeki izdihanu kısmen onlemek icin glınun muayyen saa'.lerinde buradaki seynısefer şeklimn değiştırilmesi için tccrübeier yapılacaktır. Aşıktan tayin edüefcüetek memur v efah ve Atılay şehidlerinin millete vedia bıraktıkları î v ailelerine bağlanan aylıklardan şehid zamlarının kesildiğini, bir nıuddet evvei, teessür ve teessiifle yazmıştık. sahıb olmak, da Dün bir şehid hava üstegmeninin eşi • • • • • » Yazan: ha cnelerce bahis geldi ve kocasının dört yıl önce bir kakonusu clmazsa da , za neticesinde düşerek şebid olduğunu artık 5 binden yu ve kendisile bir çocuğuna şehid zanamikarı gitmemiz lâ le beraber üç aylığı 430 lira tutan bir maaş verilmekte olduğunu, • fakat son ton tutmaktadırlar. Kazaya uğrayarak 3 Süratii \ükleme ve boşaltma: zamanlarda şehid zammı olarak verilen batanlarla beraber 1939 danberi 46,782 Gemileri limanlarda süratle boşalta paranın kesildiğini, üstelik şimdiye katonluk gemi ticaret filomuzdan eksildi r?.k daha fazla sefer yaptırrr.ak için am dar verilen zammın da geri alınmasına ğine göre, önümüzdeki yıllarda da mec barların bomba denilen yük çıkarmağı başlandığını ve eüne 250 lira geçtiğmi sayıları söyledi. burî ve ihtiyarî eksilmeler vukubulaca mahsus direklerin, vinclerin ğını kabul etmek icab eder. Kaza yü eıttırılıyor. 6 ambarh bir İngiliz şilepi Yanlış anlaşılmasm, bu 250 lira bir zundcn eksilecek tonajı hesaba katırM bir gündc, kendi vantalarile 5000 ton aylık değildir. Bir şehid dulıı ile onun şcker yüklsmiştir. sak dahi 5 yıllık âcil pıograma feöre jetim yavrusunun üç aylık nafakası ve 4 Vakıtlan tasarruf: 1950 de, yukarıda izah ettiğimiz gibi diğer bütün zarurî masraflarının karsıYakıttan tasarruf fikri, yeni gemilsyeniden 114,500 tonluk yolcu ve yük lığıdır. gemisine ihüyacımız olacaktır. Gerçi rin daha ziyade motörlü yapılmalarına Uç ayda bir aldıkları 430 lira ile gearmatorler, son zamanlarda, 5 yük çe ycl açmıştır. Motörlü gemide, mazuttan çiuen bu ana ile oğulu bu hayat pahadaha kıymetli ve daha pahalı olan kömisi satın almak suretiie bu tonajdan hlığı sırasında. birdenbire 250 lira ile bir kısmını temin etmiş sayılabilirlerfe rr.ür yakmamak gibi bir faydadan baî iiç ay yaşamağa mahküm etmek reva de, bunlar Ali Fuad Cebesoyun pro diğer avantajlar da vardır. Kazanları, gramında kadrodan çıkarümaları '.â körr.urlükleri olmadığı için motörlü so mıdır? Işin garibi bu gibi şehid zammı alanzım gelen eski ve ihtiyar yük gemileri r<v daha çok yük glır. Makine personelibHhassa ateşçiler itibarile dsha azd;r. lara lstanbulun muhtelif malmüdürleri nin yerine alınrmş değillerdir. tlazut. gemilsre kömürdon cok daha tarafmdan tatbik edilen muamele de *** c=ıbuk ve çok d?.ha ucuz yüklenir. Te birbirinin aynı değilmiş. Yuk ve vülcu gcmılerimiz ıç:ade nıi'lık de ?aba Bana müracaat eden şehid zevcesl1862 de, 1870 tc. 1873 te, 1880 de; 1884 5 Müı ottcbatın istirahati: niıı. ayl'ğmdan bir defada 180 lira birtc; 1888 de; 1890 da: 1894 te ve bu yılUr Eîki gemilcrde mürcttcbatm istiraha dcn kesmck insafsızlığını gostercn Faarasında yapılmış olanları vardır. Küçük bir hesab yapaısanız görürsünüz ki t:ne hiç ehemmiyet vcrilmczdi. Süvari lih Mabniidürlüîiüne mukabil de Be1862 ile 1894 araiindaki petni'.er b6 ile nln. güvarte ve makine subsylarının b;.' siktaş. Eeykoz ve Kadıküy Malmüdürcır.tccye kadar rahatları temirı edildiği liıkleri. diğer şchid ailelerinin son üç 54 yaş arasındadırlar. 1900 de inşa edilhaide öteki mürettcbat başta zincir ku a\lıklarmı zamlaıile beraber vcrmişlernıiş olanları da 25 gün sonra 49 yaşma jülsrının etrafmda. kıçU uskurun üs dir. Deraek ki her Malmüdürü, bu mebasmış olacaklardır. Bu çok eski gemi| tilnde. torjlu bir halde mar.galarda ya sclcde başka bir görüş sahibidir. Gene ler artık tamir eüilecek halleri kalmattrlardı. Şimdi ise bütün mürettebata mış «çabalama kaptan ben gidemem» di fİ£ha iyi yerler temin ediliyor. Geminin aynı kadıncağızın söylcdiğine göre, öyen bakını ve tamir masrafları çok yük selâmeti. sürati, bakımı, randımanı, te teki Malmüdürlüklerine de, şehid ramsck ıhtiyar ve yolsuz teknelerdir. Bun rr.izliği için mürettebatın rahat ve zin larını kesmeleri hakkında yeni emir ları işletmek kârlı değil, zsrarhdır. Ço ck olmaları '.âzıınc'ır. Son zamanîarda Eclcîiuine dair bir rivayet dolaşıj orrnuş; ğu, Karadenizin vahşi ve zalim tabiati hizmete giren Tero adh 5500 tonluk Ho kcsinti yapılıp yapıünıyacağı bu aybaşı belli olacakmış. karşısında batmağa mahkurndurlar. landa şilepinin 50 kişilik mürettebatınm Türk deniz ticaret filosunun gerek her birine ayrı bir kamara tahsis edilŞehid sıfatınm yalnız savaşta ve egyolcu, gerekse yük taşıma bakımların miştir. kiya takibinde can verenlere tahsisi ile dan ccnebi gcmilerle rekaber edebilmesi böyle vazife başında ölenlerin şehid 6 Nakliyatta hususiyet: için hiç olmazsa 3035 yaşından ihtiyar Nakliyatta hususiyet ve ihtisas. a? addedilmemeleıi doğru değildir. Devlcgcrr.ileri yenilerile değişürmek gerektir. tr,;l°rin gittikçe bir cins yük tasımaları timiz. Allaha şükür, 23 yıldanberi harb Bun'i Ulaştırma Bakanhğı da 1945 so nı ve bu yüke göre inşa edilmelerini etmemistir. Fakat vazife başında şehid nunda görmü? ve 5 vıl içince 36,000 :cab ettirmektedir. Bu hususiyet evve olanlar vard>r. Iştc Rcfah şehidleri, tonluk yolcu ve 61.500 tonluk yük gemi !â. petrol gemileri denilen mazut veya i^te Atılay şehidleri ve işte uçuş karasinin kadro harici edılere'< verlerine benzin tankerlorini, kesilmi? et nakle larında kanatları kırılarak gene yaşyenilerinin konuiması >kesin bir zaru dcn soğuk hava ambarh gemileri, mc? larında goklerden yerlere düşen şehid ret» olduğunu ifade ctmişür taşımağa mahsus süratli şilepleri, tren havacılar'. Harb zamanında bütün milDoğrudv.r. artık Nuhun gemisine ben taşıyan feribotları doğurmuştur. Şimdi let ddvüşecek ve savaş mcydanîarmda zcr. müzeiik pirlerle verimli ve rasyo CP msden cevheri, körnür, hububat, lo biı çok vurddaş can verccektir; bu vanel bir deniz ticarcti yapamayız. ,<omotif, taze sebze ve meyv» r.akleden tan müdafaası için umumî blr fpdakârgemiler. koyun ve sığır gibi canlı hay lıktır. Fakat vazifelcrini ifa ederken bir *** van toşıyan tcmiler. tatlı su tsnkerleri, kazaya kurban gidenler, hele bunlar Bütün dünya ticaret filoları,. hummalı araşıt gibi nebatî yağ gemileri, bahk ckseriya olduğu gibi kendilerinden zibiı faaliyet içinde. gemilerini gencleştirgemüeri, balina tutmağa ve yağıru çı yade başkaları tarafmdan yapılmış bir nıek. modernleştirmek ve ihtisaslaştırkarmağa mahsus 27.000 tonl'jğa kadar tedbirsizliğin. bir ıhmalin, bir kıısurnn mak için çalışıyorlar. Dcnizci dsvlet büyük fabrika gemileri yapılmaktadır. kurbanı olurlarsa nasıl şchid addedilolmağa gayrct eden tsviçre bile harb Bizde de et, muz, portakal, mandalina. mezler? Böylelerini şehid addeünezsek, ?onunda 50.000 tona düşen filosunu taktaze ?ebr? ve meyva. kasabhs canlı hay c'eııizalt.cılık. hevacılık gibi öliimle viye için 10 *anp yepveni ve mükemmel van nakline mahsus gemiler bulunması daima karşı kaışıya nlon nıoıleklere =ilep ısmarlamıştır. pek faydalı olur. nasıl rağbet temin edebiliriz? Biz, arDeniz ticaretinde takib edilen hedef, * * * kasında bırakacakları sevgili insanlara 1 Buyük kütle halinde nakliyat, 2 Sürstli taşıma. 3 Münıkün olduğu Her millet. dcmz ticaretinden fayda bir miktar fazla parayı çok görürsck bu k.'dar ucuz navlun. Bu heceflere var lanmak, kendi deniz nakliyat işlcrinin tchlikeli vazifelere kim talib olur? Ve Tıak için yeni gcmilerde aranan vasıt büyük bir kiîmını kendi gemilerile bu nıeslekler. bizde nasıl terakki edcr? Maliyc Bakanlığınm, bu meselenin lar şunlardır: yapmak istiyor. Brezilyanın Lloyd Brasileire şirketi. hükumetin her devl=tle yeni bir tcfsir kararile halli icin Büyük 1 Sürat: Yolcu vapuı laruıda değil. şileplerde \apacsğı ticaret mukavelelerine, deniz: Millet Meclisine möracaat edeceğî gebile yüksek sürat aranıyor. Şimdi 15i" açırı nskliyatm yüzde 50 sinin Breziiy? rcnlerde söylcnmişti. Kuvvetle ümid milletvekilleri, mil giden şileplerin, bir kaç yıl sonra gemilerile yspılması kaydının konulraa ederiz ki muhterem 20 milden fazla gidecekler: kuvvetle sını istemiştir. Amerika deniz komisyo kendi ajlık ve yılhklarına zam yapt?hmin ediliyor. Bugünkü muz şilepleri nu eski reİEİ Aıniral Lond da Amerika i maktaki mucib sebeblerin bu şchid aile: 18 rr.i! süratlidir. İsveçliler 20 milden t earnt filosunun dış ticaretin yüzdo leri hükUmda da, hattâ daha fazlasiie fazla süratli şilepler yapmağa başla 50 sini taşınıayı sağlaması zaruri oldu mcvcud olduğunu kabul ederler ve enıışlardır. Sürat pshalıya mal olur ama ğunu söylemiştir. 1946 da Amerikan ib sasen sayıları bsnîerle dağil, yürlerle avar.tajları vardır. Bütün dünya ticaret racatmın yüzde 75 ini. tthaîâtmın yüzde ölçülen bu va7İfe kurbaıılarını da şefılolan havbdenberi yük gemilerinin 39 unu Amerika gemileri yapmıştır. hid telr^ki ederler. «üratlerini yüzde 50 arttırrr.ışlardır. Acaba bizim ithalât ve ihracatımızm Bir hava seyrüsefer yüzde kaçmı Türk gemileri yapıyor? 2 Büşük Kemi: Her seferde mümkün olduğu kadar Biz de ihracat ve ithalâtımızın yarısını nizamnamesi yok rnu? yapabilmek büyük kütle halinde fazla yük taşımak olsun kendi gemilerimizle cçen cumartesi ve pazar günü blr genoleştiriçin şilepler büyümektedir. Amerikada için deniz ticaret filomuzu uçnk. Inönü stadı üzerinde uçarak faden taşıyan yeni çileplerin tonajı mek ve modernleştirmek meckuriyetinbir takım renkli kâğıdlar attı. Kâğıdlar210C0 e çıkmıştır. Amerikalılar 16 tane deyiz. Bu da artık kaplumbsğa si'rntli da neler yazılı olduğunu bilmiyorum. 2C 000 tor.luk. 8 tane 2S.OO0 tonluk, 4 ta köhne ve randımansız zararlı gemiler Fakat bu uçak, kâğıdları attıktan sonra r.e de 30,000 tonluk tanker yapmağa ka yerine ycnileyini ikame etmekle kabilda stadvomun üstünden çok alçaktan dir. rar vermişlerdir. uçmak surctilc 1015 dakika kadar doAbidin DAVT.lt Bizim için bu ksdar büyük gemilere laşıp durdu ve boylcce içindekiler bir müddet maçı seyrettiler. Lise, Ortaokul, Kız ve Erkek Sanat Enstitüleri ve Köv Enstitüîsrine devam eden Bir ucağın str.flyom Rİbı 2025 bin kişinin toplandığı bir yerin üstünde bu kadar alçaktan uçarak dolaşması son deıoce tchlikelidir. Hcrhangi bir arıza yiİ7Ündcn uçak kendini toparlamağa vakit bulamadan, Allah göstermesin, st?(' "nıun üstüne diişebilir ve o kalabalık"n *ayısmı bilemiyeceğimiz kadar inssnı öldürebilir. Böyle büyük insan topluluklarının üstünde bu gibi gösteriş uçuşları yapmanın yasak olduğunu sanıyorum. Böyle bir uçuş nizamnamesi yoksa hemen yapılmalıdır. Manasız yere pilot, mal ve can kayıblarına meydan verümemelidir. Bir kaıa olmadan ilgililerin dikkatini çekmeği vazife bildira. ĞRENCİLERE Aritmetik. cebir, geometri ve Fizik derslerinde muvaffak olmanin sirrı. öğretici R. ÖZGOREN'in çözülmüş problemli kitablarıdır. Yeni baskıları Ç I K T I . ^ Teknik Kitablar Yayuıevi, Cağaloğlu, Himayeietfai sokağı. AKBABA 1 Eşsîz mizah gazetesi AKBABA perşembe günü çıkıyor. 2 Politika ve cemiyet hayatınm bütün akislerini, en ince nükteler ve en zeki karikatürlerle AKBABA sahifelerinde canlanmış bulacaksınız. 3 AKBABA, en kıymetli kalemleri ve en meşhur fırçaları toplamıştır. 4 AKBABA, renkli çıka. cak, fiatı 10 kuruç olacaktır. Şehrımizde bulunan Atma Devlet Orkestrası Şefî Ekonomides'in 16 aralık perşernbe günu verılecek Fiiârmoni abcrtman konserinde idare edecegi senfonik orkestra Beethoven. Brahmj. Cemal Reşid Rey. Kalomiris ve W£gner'den seçkin parçalar çalacaktır. Kocroi: Barnsu. yıllık toplantısını Adapazarı. Bolu. Duzce ve diğer kaza bölge avukatlarının iştirakıle yapmıştır. Secitn neticesinde Baro Başkanlığına avukat Şakir Ongörcn, azalıklara da Omer Lutfi, A\ni ve Yeîds^ K^şioğlu seçilmişlerdir. Şofdr Mehmed Alpın idaresindekı 5240 plâka sayıh taksi Kasımpajada Tevfik Bayere; şoför Mehmedin idaresindeki 5T52 plâkaiı taksi de Lâlelide Vasfiyeye çarparak yaraanmalarına sebebiyet vermişlerdir. Yunan orkestra şefi Ekonomides'in konser programı Yarın akfamdan itibaren YELDIZ İngilizce aslından tam ve doğru tercümesi. SİNEMASINDA (Alias a Gentleman) KocHeli Barosu yeni idare heyeti Metro Go!dwyn Maysr Film Şirketinin vücudc getirdiği «Wallace Beery» film E«risinin en güzeli ve en heyecanlusı. S VHTI] EVLAT Oynıyarjlar: Yeni îlk Okul prograrruna göre Taksi kazazedeleri 375 Sahife Fiatı: 300. Cildli 350 İLK DERS KİTABI KIŞ saysları ÇIKTI. Millî Eğitim B3karilığmın yardımcı ders kitabı olarak kabul ettiği bu smıf kitablan 1948 programına göre yeniden basıldı. Her kitab 30 kuruştur. 1 İNCİ SINTF HAYAT BİLGİSİ DERGİSİ 1 Ocakta Çıkıyor. 10 Kuruş. Siparişte acele ediniz. Kooperatiflere % 20 tenzilâı. 1 inci, 2 nci, 3 üncü sinıf kitabı SVallace Beery Tom Drake Dorothy Patrick . REMZİ KİTABEVİ KÜÇÜK HABERLER J SUMER SİNEMASINDA t ELHAMR PEK Y A K I N D A SİNEMASINDA Güzeller Resmigeçidi Baş Rollerde: OENNİS O'KEEFE CONSTANCE MOORE Heyecan, zenginlik, renk. caıibe, ahenk, neşe, canlılık, aşk ve • • entrika hepsi bir arada ^m • BELEDtYK Mvhasebecisi Nihad Erkmen. Belediye ve Özel tdare butçelerinl Ankaraya gBtürmüstür. * BEYOĞLU Halkevinden EvLraizde nota, solfe). Türk musikisi nazariyatı ve jarkı derslerine 1 ocak 1948 tarihinden itibaren baslanacaktır. lsteklllerin her gün ev burosuna iki fotoğrallarlle müracaa'Jert. • * VALt ve Belediye Rels vekili dün Tramvay. Elektrik îdaresiıv! giderek, Müdür 1brahim Kemal Bayboradan çalışmaları etrafında Izahat almıstır. • SAÛLIK ve Sosyal Yardım Müdürtl Dr. Faık Yargıcı. yanında saghk eklpleri olduğu halde dun Çatalca ve Kâgıdhaneye giderek tetkiklerde bulunmu?tur. STEFAN ZVVEtG'in meşhur eserinden sinemaya alınan ve Joan Fontaine Louis Sourdan tarafmdan yaratılan MECHUL MFKTUM %KI BİR YAYINEVİ Posta Kutusu 11 İstanbul Emsalsiı filminin gördüğü fevkalâde rağbet v e umumî istek üzerine BİR HAFTA DAHA GÖSTERİUECEKTİR. CUMHURİYET Vüshası 10 kuruştur X ı ... Türklye SEFER 13 SALI 'O f 1 1 7,27 9,47 12,00 1 ! 5.30 FOTO SABAH en güzel resimlerimizi çeker. |VERAMON Abone jeraıtı Btt aylık Üç ayUk AİO aylıi Senelik , çin Vasati Ezani 7,18 12,09 14.29 16.41 18,20 2.37 1,39 12.49 İŞTE BENİMKİ Galatasaray 280. Tel: 40108 B E R L İ W» den Tayyare ile gelmiş ve eczanelere dağıtılmiîtır. I •§•••• D I K K A T Gtzetemize gönderilec evrak ve yazılar nejrediUln edüme^n lad* oluomjjb tünlardan mesülİTet kabul edlbnez.