Katalog

Î Ç K İ S İ Z S A Z " Her Pazar saat 14 tea 18 e kadar ' Kıraathanesinde Kanunj Ahmed Yatman ve udl Yorgo'nun iştiraklerile tanmmiş ses ve saz sanatkârlarmdan müteşekkil FASIL SAZ heysti ile birlikte , B0 RS A i Safiye Aylâ'yı dinliyebilirsiniz Birinci Fa. Suzinâkîkinci Fa. Şevkefza 25 ınc: yı! Sayı: 8740 umhuriyet Teîgrai ve msktub adresi: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusu tstanbul No. 246 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yazı tşleri: 24299 Matbaa: 24290 1 Bı, C, D, tfİTAMİNLER! KAT1LMIŞ Yegâne KURUCUSUrTUNUS NADÎ Pazar 12 Aralık 1948 GIDAS! Dün Emniyet bütçesi görüşülürken milletvekilleri poliste demokrasi anlayısınm teessüsünü istediler Hayal ve gerçek a Bütçe Peyk devletlerin Türkiye tenkidler elciliklerindeki tasfiye Müîrit komünistlerîn Türkiyede hiçbir iş göremiyeceğini anlayan peykler, bunları mutedillerle değiştirmeye karar vermişler Sovyet peyklerinin memleketimizde bulunan konsolosluk ve elçilık memurları arasında yeniden genış ölçüde değişiklikler yapılmaktadır. Yugoslavya Elçiliğine ve Konsolosluğuna mensub kâtib ve memurlardan mürekkeb beş kişilik bir grup, dün akşam Avrupa ekspresile Belgrad'a hareket etmiştir. Diğer taraftan, yakında Sofya'ya gidecek olan Bulgar Elçısı Angeloftan önce. bazı Bulgar memurları da memleketlerine dönmüşlerdir. Söylendığine nazaıan Yugoslavyadaki son si;asî gelişmeler karşısmda Tito hükumeti, bir zamanlar Türkiyeye yollamış olduğu müfrit komürüst memurlarını nisbeten daha mutedilleri ile değiştirmek kararmdadır. Bu kararın alınmasına sebeb olarak Yugoslavyanın. Rusya ile olan münasebetindeki tahavvüller yüzünden değişen ekonomik vaziyet gösterilmekte ve bu memleketin bizimle geniş ijlçüde iktisadi münasebet kurmak istediği söylenmektedır. . Arkası Sa. 5, Sü. 3 de . Adnan Adıvar, zabıtada ve bilhassa belediye zabıtasında rüşvet meselesi ile esash bir mücadeleyi lüxumlu gördiv Ankara 11 (Telefonla) Bütçe komisyonunda bugün Emniyet Umum Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı bütçeleri müzakere ve kabul edilmiştir. Görüşmeler, bundan evvel bazı bütçelerde olduğu gibi sert tartışmalar halinde cereyan etmemekle beraber. söz alanlar, bir çok mühim meselelere dokunmuşlardır. Bu aıada, dayak meselesi de ortaya atılmış, maamafih, bunun eskiye nisbeüe hafiflemiş Partilerin radyodan faydalanmaları olduğu da söylenmiştir. Bu bahsi açan hakkındaki tasarı görüşülecek ve Adnan Adıvar (Istanbul), bu cihete çok paramızın kıymeti hakkında Maliye dikkat etmek lâzjm geldiğini beiirtmiş Bakanı izahat verecek ve poliste hürriyet ve demokrasi anlayışının teessüsü lüzumunu kaydetmişAnkara, 11 (Telefonla) Siyasi ür. Zabıtada hürriyet ve demokrasi tepartilere, genel seçimler sırasında lâkkisinin gelişmesile bir çok şikâyetler radyodan dörder defa faydalanmak kendiliğinden önlenmiş olacaktır. Adtmkânını sağlayan kanun tasarısı, nan Adıvar, zabıtada ve bilhassa belediMeclisin pazartesi gündemindedir. ye zabıtasında rüşvet meselesile de e , Bu tasarının hararetli müzakerelere saslı bir mücadeleyi lüzumlu görmüşvesile placağı sanılıyor. Aynı püntür. demde olan önemli bir madde de, Tabutluk ve karanlık oda Ahmed Oğuzun. Türk parasının deAdnan Adıvar Ahmed Tahtakılıc, polisin korkulacak ğeri hakkındaki sözlü sorusudur. bir vasıta değil, huzur ve emniyet isti çılması lüzumunu belirtmişür. Sarhoş Maliye Bakanı, bu soruya cevab veyen yurddaşa yardımcı bir unsur oldu lukla mücadele konusunda da bir çok recchtir. Kâmil Boran (Mardin) ile ğunun telkinini istemiş, bu mevzuun dileklerde bulunulmuştur. Adnan Adı İhsan Olgun (Yozgad) ın. okuma önemini belirtirken: var, Ingilterede olduğu gibi umumî yer yazma bilmiyen yurddaşlar ve dinî « Geçmişten misal vermek istemem lerde içki saatlerinin tahdidini teklif et öfretim hakkındaki sorularına cevaama .karanhk oda ve tabutluk fikrin rniştir. Bakan, bunu esas itibarile uy ben Millî Eğitim Bakanı izahlarda den bu fikre gelmeliyiz.» demiştir. gun görerek tetkiklerde bulunacağını bulunacaktır. Orduya ordsnons sınıfını ilâve cSarhoşlukla müeadele söylemiş, Adıvar: Sadi Bekter. bazı dernek ve cemiyet« Uztınboylu tetkike hacet yoktur. den tasarının birinci müzakeresi de lerdeki yolsuzluklardan bahisle bunla Mesele. bu gibi yerlerin muayyen saat pazartesi günü yapüacaktır. rın ciddi bir murakabeye tâbi tutulma lerde açılıp kapanmasını sağlamaktan lannı temenni etmiş. eroin kaçakçıhğı ibarettir.» demiştir. Adıvar ve diğer bamevzuunda uzun ve etraflı izahlarda J:I hatibler, Istanbulda ve diğer bazı şebulunarak. şiddetli bir mücadelenin 8 Arkası Sa, 3. Sü. 2 rfe omun Meclisinde hükumetin dış politikasını lenkid eden muhalefet lideri Chur chill, sözleri arasında, İspanyaya karşı daha realist bir politika güdülmesi ve bu devletin Birleşmiş Milletlcr teşkilâtına alınması lüzumuna da îşaret etti. Düşüncelerindeki temiz yürekliliği açığa vurmak isfeyen hatib, işi biraz da şakaya alarak, General Franco hakkında pek sempatik duygular besleyemiyeceğini, son kilabmın İspanyada yasak edildiğini, bununla beraber imama kızıp oruç bozmakta da bir mana aranamıyacağuıı sözlerine ckledi. Gerçi İngiliz hükurneti sayın muhalefet liderinin fikirlerini benimseyerek İspanyayı tiyeliğe kabul etmesi için derhal Birleşmiş Milletler Gcnel Kuruluna başvuracak değildir. Böyle bir gelişme saihasına varabilmek için vakit henüz erkendir. Fakat üç buçuk yıl önceki durumla bu gün arasında küçük bir kıyaslaına yaparsak. dünya politikasında aşılan mesafeye dair fikir edinebiliriz. O zamanlar Churchill'i İspanya Deylet JŞefinden sojgitacak şahsi bir mesele de bahis mevzuu olamazdı. Çünkü sayın İngiliz politikacısının hiç bfr kitabı İspanyada yasak edilmiş değildi. Öyle olduğu halde ayni Churchill, İkinci Cihan Harbinin sonlanna doğru İspanyol rejimine ve onu idare eden Franco'ya karşı amansız bir düşman gözile bakıyordu. O sıralarda dünya bir utopia arkasuidan koşuyordıı. Sanki milletler değil de fikirler dövüşmüştü. Yeryüzünde parlayan güneş demokrasinin zaferini temsil ediyordu. Hürriyetsizlik ve zorbaca idarenin sembolii bilinen faşizm yenilmişti. Büyük liderler elele veriyor ve faşist olsun, Washington 11 (R. A.P.) Kuzey profaşist olsun nercde demokrasiye Atiantik Paktının hazırlanması için dün •ykın bir rejim görürlerse kafasım yapılmış ilk görüşme bir saat devam etczeceklerine dair and içiyorlardı. miş ve bu hususta Dış İşleri Bakanhğı şu tebliği neşretmiştir: Devrimizin realitesi ile zerre kadar « 11 temmuz 1948 tarihli Kongre kailişiği olmıyan. bütün ilhamını acayib rarı gereğince müş'tersk maKiyetteki embir fanteziye borçlu bu görüşün bir niyet meselelerini görüşmek için tetnmüddet tutunabilmesinde Amerikan muzda başlanmış olan temas^ara devam Cumhur Başkanı Roosevelt epeyce edilmiştir. 9 rol oynamıştır. İyi yürekliliğinden, Dün yeniden başl&mış olan görüşmeinsancılığından. medeniyet ve banş lere pazartesi günü devam edilecek ve severliğinden şüphe etmediğimiz bu Batı Birliği devletlerini temsil etmekte devlet adamı, yazık ki hasta idi. Dün olan elçiler. pakt hakkmdaki görüşmeyanın içinde bulunduğu ağır şartları göremiyor, yıllarca beraber çahştığı, Doğulu Müttefiklerinin karakterini sezemiyor, faşizm, nasyonal sosyalizm, komünizm. sosyalizm ve bolşevizm rejimlerini çeşidli ülkelerde doğuran sebebleri kavrayamıyordu, Stalin'in bir buçuk yıl Hitler'i niçin kucakladığını. Alman Moskof harbinin neden patlak verdiğini araştırmıyor: General Franco'nun harb boyunca tarafsız kaldığını hesaba katmıyor, Arablarla Yahudiler arasındaki çatışmanın özüne ehemmiyet venniyordu. Parola şu idi: Harbi demokrasiler kazanmıştır. Müttefikler arasında ebedi bir dostluk hüküm sürecek, bunlar sayesinde dünya bir cennete benzetilecektir. Faşizm > enilmiştır; onun yeryüzündeki kalıntılanna da ölüm mukadderdir. Bu utopik ve hasta zihniyetin yıkılarak, yerine realist bir görüşün geçmesi için, çok şükür, uzun zaman beklemeye lüzum kalmadı. Şimdi artık iyiden iyiye anlaşılıyor ki İkinci Cihan Harbinde, fikirler ve ideolojüer değil. fakat binlerce yıldanberi olduğu gibi sadece milletler ve onların hayatî menfaatleri çarpışmıştır. Evet, yenilenler arasında bir kaç tane faşist devlet var. ama ara yerde dünya haritasırdan adı silinen bir zamanın hür müktlerini kim hesaba katıyor? Galibler arasında da klâsik demokrasi kaidelerile idare edilen irili ufakli ür. beş devlet görüyoruz. Fakat gelmiş geçmiş bütün istibdad rejimlerine rahmet okutan kızıl faşizm de, şu demokrasi zaferinden en büyük payı koparmadı ım? Onun karşısuıda İspanyanın iç rejimine dudak bükmek biraz tuhaf olmaz mı? yarınki gündemi Istanbul avukatlarının güriiltülü toplantısı 1000 den fazla avukat Adliyeye sığmadıklarından secimin 15 gün sonra bir sinemada yapılması kararlaştırıldı Ticaret ve tediye anlaşmalan Ticaret Bakanlığı Müsteşan son yapılan anlaşmalar hakkında izahat veriyor Ankara 11 (Telefonla) Romada Türkiye Belçika ve Türkiye Italya ticaret ve ödeme anlaşmalannı imzalayan heyetimiz Ankaraya dönmüştür. Heyet başkaru Ticaret Bakanhğı müsteşan Cahid Zamangil, Belçika ve Italya ticaret anlaşmalan hakkında izahat vermiş, bu arada müzakereler sırasında, kurşun, tutya, manganez gibi maden . cevhetlerinsiıi \"e bakjn, bu mem* leketlere, istedikleri ölçüde verememek durumunda bulunduğumuzu, bu yüzden iç istihlâkimizin dış ticaret lehinde feragette bulunması yerinde olacağııu söylemiştir. Müsteşar, Italyan anlaşmasmın imzalanması üzerine Bakanlığa bir anda pek Arkası Sa. 3, Su. 3 te Haleb kalesine Türk bayrağı cekildi Atlaıttik Paktı icitt yapılan müzakereler Rusyanın veya herhangi diğer bir devletin batıya doğru tecavüzüne meydan verilmiyecek | lerini izah edeceklerdir. Rusyanın veya herhangi diğer bir devletin Batıya doğru tecavüzünü önlemek gayesile yapılacak olan bu andlaşma ile Amerika. tarihinde şimdiye kadar kaydedilmemiş siyasî taahhüdlere girişmiş olacaktır. Diğer taraftan Associated Press'in Londrada resnıi bir şahsiyetten elde ettiği beyanata göre, Atiantik Savur.ma Pak tının imzalanmasmı müteakıb Birleşik Amerikamn atom bombasmı Batıh tnüttefiklerile paylaşması bahis mevzuu edilecekîir. Nümayisçiler, «Bizi Türkiye kurtaracaktır» diye bağırdılar Antakya 11 'Hu^usiı Suriyeden ö!;'.!ğ\n\iz son haberlere göre. kalabahk bir nümayiîçi grupu. ellerinde Türlc bsyrakları olduğu halde Ciddelerden Sa. 5. Sü. 7 de Istanbul Barosu avukatiarı, dün saat 15 te Birinci Ağırceza Mahkemesi salonunda, neticesiz kalan gürültülü bir toplantı yaptılar. Salon ve Adliye koıidorları, bir anda, dairelerin paydos saatlerindeki tramvay ve otobüslere dönmüştü. İstanbul Barosu, tarihinin. şimdiye kadar bu derece kalabahk bir toplantıyı kaydetmediği söyleniyordu. Bu a\^ukat vzdihamı evvelden tahmin edihniş olacak ki salondan bajka koridorlara da opar gorunuş lörler konulmuştu. Salonda kalabalık dakikadan dakikaya artıyordu. Içerısi, artık. maç dönüşü tramvaylarınm halini j andırmağa başlamıştı. Baro İdare Heyeti her şeyi hazırlamış, fakat telâştan olacak, gazetecilere masa ayırmayı unutmuştu. Buna rağmen biz, soğukkanlılığunızı kaybetmedik ve sırtlarımızı masa şibi kullandık. Bunu da düşünmeseydik. avukatların şu neticesiz ka'.an top Arkast Sa. 3. Sü 5 te Atina Devlet Orkestrası şefi dün geldi 4 Kadınlarımız hakkında Beyrutta bir komışma Haleb kalesi Kiraların serbest bırakılması davası Amerikan yardımının yıldönümü Bugün. Truman dokti'ini gereğince Amerikanm. Türkiyeye askeri malzeme göndermeğe başladığı günün yıldönümüdür. Bu münasebetle Associated Press'in İstsnbul muhabiri Edwin B. GreenWald bir etüd yaymlsmıştır. Etüdde, yardTmm verdiği neticeler tahlil Arkası Sa. 5, Sü. 2 de Yabancı kadın delegelerden biri: «Atatürk Ortaşarkm sönmez güneşidir» dedi Ankaradan dönen emlâk sahibleri heyeti azalan 1950 senesine kadar bütün bina kiralarının serbest bırakılmasının düşünüldüğünü söylüyorlar Emlâk Salıibleri kurumu başkanı cski Ankara Belediye reisi Asaf İlbayın başkanlığındaki heyet Ankaradan sehriroize dönmüştür. İstanbul Vali ve Beleciye başkan vekili H^luk Pepeyi ziyaret etmek üzere dün Vilâyete gelen Asaf İlbay, bir muharririmJze şunları söylemiştir: ,. Emlâk sahiblerinin haklarını aramak için beş kişilik bir heyet halinde Arkaraya gittik. Harb biteli on seneye yaklaştığı halde emlâk sahibleri, kendi rr.ülklerine hâlâ tasarruf edememektedirler. Ankarada bütün BakarJarı ve mevcud partiler başkanlarını ziyaret ettik. Keyfiyet C.H. Parti grupundan seçilen dokuz kişilik bir komite tarafmdan inceknmektedir. Ticarethane kiralarının esas itibarile serbe:=t bırakılma?ı ııygun görülnıektedir. Yalnız altı aylık biv mühlet verilecek. bu müddet zarfmda rriistecir ya mal sahıbi ile anlaşacak, yahud da kendisine başka bir yer arayacaktır. Ev kiraları için bu müddetin bir sene olarak tayini ve nihayet 950 senesinde mesken kiralarının da serbest bırakılması düşünültnektedir.» Ekonomides, hava meydanında Atina Devlet Orkestrası Şefi Ekonomides, dün bir İngiliz uçağı iie 4 şehrimize gelmiş ve hava aianındal Yunan Sefareti, Filârmoni Derceği,! Konservatuar ve Kontiya erkânı ils'|' dostlarından mürekkeb kalabdlık grup tarafmdan karşılanmıştır. Arkası Sa. 3. Sü. 6 da İ Beşiklaş, Avusluryalılara 6 2 mağlub oldu Beynıtta yapılan Unesco genel kurnl toplantısuıa iştirak eden Türk delegelerinden bir kısmı (Tezer Taşkıran solda görijlmektedir) Kemal Ozçobanın, sözünü geri almiyacağı anlaşılıyor Beyrut, (Hususi) Beyrut Ame I « Memleketimizde iş sahasmda rıkan Kız Kolejinde yapılan bir ka \ muvaffak olan kadınlarm sa bulde, bütün kadın delegelerin ko çoktur. Erkeklerimiz, çalışan k?.dını nuşması istenmiştir. UNESCO kon sevgi ve hürmetle karşıhyorlar, Tiirk vazıîel.?ri feransma iştirak eden kadın delege kadmı içtimaî hayattaki miz Kars milletvskili Tezer Taşkı yanında analik vazifesini hiç bir vsran da ingilizce bir konuşma vapa kit ihmal etmez.» rak, Türkiyedeki kadın hareketlerinBu sözler cok büyük alâka uy?nden, kadınlarımı?a verilen müsavi dırmış, mevcud kadın deleçelerden haklardan bahsetmiş ve kanunlan biri şu sözleri söylemekten kendini mızın kadın, erkek farkı üzerins de alamamıştır: ğil, vatandaşlık esaslarına göre tan" Atatürk. bütün Yakm ve Orzım edildiğini söylemiştir. NADIR NADİ Bundan sonra sorulan bir suale tadoğunun sönmez güneşidir.» Arkası Sa. 3, Sü. 4 te delegemiz şöyle cevab vermiştir: " , S«mih Ziya AKBİL Ankara, 11 (Telefonla) Şifreli tamim dolayısile Mecliste sarfettiği bazı sözler yüzünden Başkanlıkça hakkında muamele yapılmasma karar verilen Afyon D.P. miletvekili Kemal Özçobanm. sözünü geri almıyacağı anlaşılmaktadır. Bu muame Atina, 11 CHususi surette giden lenin intacına kadar Kemal Özço muharrırimiz Ömer Besim Koşalay bana istediği 45 günlük iznin Meclis bildiriyor) Fenerbahçe, Atinada çe verilmediği malumdur. son maçını yarın (bugün) PanaDemokrat Parti Genel merkezine tinaikos takımile yapacaktır. Atinabu münasebetle teşkilâttan gelmekte nın bu en tanmmiş takımile yapılaolan telgrailar daha fazla artmıştır. cak olan maç büyük bir alâka ile Avusturj'a takımı dün ilk oyununu Inönü stadında Beşiktaş takunına Bütün telgrailarda, Kemal Özçobanm beklenmektedir. karşı oynamıştır. Maç, 62 Beşiktaşın mağlubiyetile neticelenmiştit. Maçın sözlerini geri almıyacağı ümidi izhar Psnatinaikos'un da diğer takımlar tafsilâtını 4 üncü sahifemizde bulacaksınız. Resim, Avusturya kalesinde kırılan edilmektedir. Arkası Sa. 3, Sü. 5 te bir Beşiktaş hücumunu gösteriyor. Fenerin Atlnada son ıııaeı