Katalog

Sofya Itlektubları Canlı türkçt» Di<Serveü Fünun» • • • • • • • • • • • • • • • ı Y a z a n : •,•••••••••••«••, van edebiyatına kar [de\Tİnde sahne yasak, şı ~ilk defa, 15 inci piyes yok. Fakat o asır sonlarmda başmecmuada bir araya Sofya (Hususî) 23 mart 1948 ak gayet sarih bir surette gorüldüğü veçlayıp 16 ncı asır gelerek «Edebiyatı famı, Türk Bulgar hududunun Ker hile, komünist Bulşaristanda bugün bübaşlarında da bir Cedide» diye Tanvansaray bölgesinde, kahpeçe pusuya tün dünyanın anladığı manada bir mahrnüddet devam eden bir istiklâl ayakzımat edebiyatından daha garblı yeni bir düşürülerek, atı ile birlikte. zorla Bul keme mevcud değildir. Orada, komünist lanması yaptı. Içinde hiç arabca ve devir açanlarm, ne garibdir ki edebiyat Türkçenin istiklâl bayrağı: gar topraklarına gotürülen hudud su Rusyada olduğu gibi, evvelden verümiş farsça bulunmıyan, öz türkçe kelimedili tanizrr.Ltçılara nisbetle daha geri Yılbaşından itibaren geniş Bundan altmış yıl önce Kemal Paşa bir manzara gösterdi. Çünkü bunlarm baylarımızdan üsteğmen Mustafa Şen kararlan mahkumlara tebliğ eden bir lerle aruzlu şiir yazmak yolundaki bu gürün, ortada tek bir delıl bile mevcud takım heyetler mevcuddur. temiz idealli harekete «sade türkçe» zade Said Bey J . J. Reusseau'dan «Fe gerek nesir. gerek nazımdaki düleri, ölçiide ve ucuz mal değilken, bütün milletlerarası muahede, manasma «Türkii basit» adı verilmişü. zaıli Ilmiyye» ismüe bir risale tercü Tanzimatçılara nisbetle, canlı türkçeden D15 Işleri Bakan vekili Tahsin Bekir getirtilecek anlaşma ve itiyadlar ayaklar altına alı Baltanın, Büyük Millet Meclisinde verFakat bu harekct sökmedi, sırf türkçe rr.e ettı. Medrese fesahatçileri arabcada daha kat kat fazla uzağa gitmişti ve narak ve bu sureüe hiç bir zaman mah diği beyanatta ileri sürdüğü fikıx, yani AngloAmerıkan ışgali altındaki Al kelimelerle aruzlu şiir yazmak çok güç muzekker cemiıer muennes sayümadı Ser"eti Fununcular Arab ve Acem kakeme ismini taşıyamıyacak olan Bulgar hâdisenin 6 mart 1929 tarihli muahedeye manyadan Türkiyeye, yılbaşından itiba tü, iri kemikli türkçe kelimeler aruzun ğ.ndan «fezaıli ilmiyye> tabirinin yan mus'.Erından harıl harıl. yeni yeni, cici komünist mahkemesi tarafmdan, guya tevfikan kurulacak bir uzlaşma komis ren geniş ölçüde ihracata başlanacak kıvrak kalıplanna uymakta zorluk çek hş olduğunu söylediler. Said Bey asabi, bici kehmeler alıp duruyorlardı. Tanzibir casusmuş gıbi idama mahkum olun yonunca incelenmesi yahud da millet tır. Aynı şekılde Türkiyeden de Al tikten başka yalnız türkçe kafiyelerle atak, kavgacı bir adamdı. Nasırına ba mi.tçılar ki garblılıkta Hugo'dan beriye duğu malumdur. Bu mahkumiyet kara lerarası hakeme müracaat teklifleri gibi manjsya bıihassa yağlı tohum ve bak kırk, elli beyitlik kasideler yazmağa da sılmış gibi bir feveranla «Arablar söy geçememiilerdi Serveti Fünuncular kı, rının, siyasî birer multeci olarak mem leklifler, ancak demokrat dünyanın an liyat ihrac edilecektir. imkân yoktu. «Türkii basit» davası, lernezse biz soyleriz» diyerek şu kıt'ayı bunu kendileri övüne öfüne ilân ettiler, j , leketimize sığınan ve sığımrken uçakta ladığı manadaki esaslara dayanan ve bu İlk plânda Almanyaya beş mılyon do takatinin çok üstünde bir ağırlık yük yazdı: bir sıçrayı^ta Fransadaki çağdaşlarile ( işledikleri cinayetten dolayı şiradi Is esasiara göre kararlarını veren bir man larlık baküyat ve yağlı tohum sevkolu lenmişti, yükünün alünda ezildi. Arabca istiyen Lrbana gitsin birleşmişlerdir, öyle ıken dil itibarile ' tanbulda mahkemeleri görülen bazı keme kararı. icraî, teşrii ve adlî kuv nacaktır. Bunlardan başka saülacak diAcemce istiyen Irana gitsin Ahmcd Mithatın bile acı acı ve haklı j Dava o jekilde sökmemekle berabcr Bulgar multecüermin iadesini sağlamak vetlerin birbırinden ayrılrrus olduğu re ğer yiyecek maddeleri ile panrak, maFrengiler frengistana gitiin haklı alaylarına maruz kalacak kadar ' Bu kısacık ve pratik soru usulü Inklâsik şairler içinde hiç olmazsa halk için, pazarlık mevzuatlığı edilmek ıs jimler, devletler için varid olabilir. A den ve ham deri karşılığında AlmanyaKi biz Tüıküz bize Türki gereklir. neye geri göründüler? | giliz Avam Kamarasmda caridir. Avam dıhne mümkun mertebe inmek, yahud tenmesi, bugünkü komünist Sofya hü dalet mefhumu asla kafalanna girme dan bilhassa makine, makine yedek akKanıarası. haftamn bir gününü veya Bu kıt'a tui'kçenin istiklâl savaşında halk dilindeki tabirleri jiire çıkarmak Bunun sebebi Serveti Fünuncuların I kumetinin mahiyetini, apaçık ortaya miş ve girmiyecek olan, tcraî, teşriî ve samı, optik aletler ve geniş ölçüde fotarzında bir temayül devam edip gide bır marştı ve milletleri topyekun ken cağdaşı olan «parnasyen» lerdeki c es bir gününiin bir oturumunu hükumetin koyan en mükemmel delillerden biri o adlî kuvvetleri bir tek elde toplamıs bu I toeraf cihazı ve aksamı, fotograi nlmi rek nihayet 19 uncu asır başında Ende di sesine toplayan her millî marş gibi tetik telâkki» dir: Şiir ve edebî nesir soruları cevablandırmasına tahsis etlarak nazan itibara alınabilir. iunan ve bu kuvvetleri proleter dikta : ve pehkiilleri getirılecektir. runlu Vasıflar koyu bir şekil aldı. Va bir bayraktı. Fakat bayrağı açan Said âmiyane halk dili ile yaraülamazdı [ miştir. Bütün bir rejimin mahiyetini ortaya törlüğünün muzaffer olabilmesi için, bu | İthal edilecek fotograi levazımatı h sıfın tuttuğu yoldaki aksaklığı ilk defa Bey bile kendı bayrağmm altına gırme Saııat aynl zamanda asaletli bir lısan 1112 eylulünde, A\am Kamarasının koyan bu hâdiseyi biraz tahlil edecek gaye uğrunda istediği şekilde kullar.a atlarınm ucuz olduğu anlaşılmaktadır. Namık Kemal bir keşif gibi farkediyor. dı. Türkçenin istiklâlini en geniş hey ister. Şiir bir nevi müzıkyir... Serveti bir oturumunda bulunduğumuz zaman, olursak, şu vakıalar hemen gözümuze cağını peşinen ilân etmi? olan rejimler Diğer taraftan fotograi makineleri haric, «Vasıf bu işi heceyle yapmalıydı» der. bctıie ifade eden bu bayrağı o sadece Fununcular bayram içinde «ya öyle mi?> gundemde mebuslar tarafından verilmiş ve devletler İçin asla varid olamaz. Ko fotograf fılmi ve kartonlarının, kimye Eğer oyle yapaydı yeni bir çığıra on arabca «tezkir te"nis» kaidesine uy dediler. Bizim «aruz» denen bir teren bir sürü soru vardı. Bunların bir çoğuçarpar: mamak serbestliği gibi daracık bir sa num vasıtsmız var ki nerede ise musiki na bakanlar kısaca «evet» ve>a «hayır» 1 Bir Türk hudud subayı gecenin münist Bulgar hükumetile, 6 mart 1929 vî maddelerinin de lüks vergisir.e tâbi derlik etmiş olacaktı. Halbuki o: kurulacak tutulmıyacağ: Ticaret Odasına gelen bir Olmâ sokak supurgesi kaâdın kadıncık hada kullanarak açtığı o bayraktan son ile omuz öpüşecek kadar nağmelidir. ' diye cevab verdiler. Bazılaruıa da karanhğından istifade edilerek kahpece tarihli muahedeye tevfikan pusuya düşürülmüş ve atı iie birlikte olan bir uzlasma komlsyonuna yahud haberden an'.aşılmaktadır. ol ra da eski bir münşi edasile yazı yaz sonra bizim Arab ve Acem kamusları «nıusbet vcja menfi bir cevab veıccek da miiletlerarası hakem huzuruna çık« Bulg&ristana götürülmüştür. Itlıal edeceğimiz maddelerin listesi Diye türkçe heceierin bo>unlarını makta devam edip gitti. Neden? Namık diye öyle zengin iki kelime hazinemiz vazijette değilim. dediler. Bazı soru mak demek, komünist Bulgar hükumeTicaret Bakanhğı genel ithalât reji zorla buküp çekerek uzatmakla hem Kemalin ondan çeyrek asır önce söyle var ki, edebiyat diline halk dilinin ânıi sahibleri de cevabdan sonra söz aldı; 2 Bulgarlann blze verdıkieri ilk diği söz Said Beyin o bayrağı açtığı yaneliğinden uzak bir mazhariyet vertinin, komünist doktrinlerine uygun o mimiz hakkır.da 263 sayılı yeni bir sir aruzu hem turkçeyı gücendiriyordu. fakat Avam Kamarası dahilî nizamnanoiada iddia ettikleri gibi, bu Türk huramanda da kuvveüni muhafaza ediyor rr.ek için... Evet onlar parnasyen este i larak, tamamile bir çeteci nhniyetil» kuler çıkarmıştır. Bu sirkülerde, anlas Külçe nesrin yıküışı: mesine gore, yalnız bir iki cümle söydud subayı gecenin karanlığı dolayısile du. Çünku muhit, yani kariler, öyle tiğile bayram yaparken türkçe hazin verdiği ve hiç bir adli kıymeti olmıyar» Türkçe ilk zatenni, 19 uncu asnn lediler. Bakan veya Başbakan da «<evet»> vt yanhşlıkla velev 3040 metre Bulgar bir mahkeme kararına, milletlerarası bir mamız bulunan memleketlerden anlaşyazmıyana muharrir nazarile baknuyorveya «hayır» sozile >ahud kısacık bir toprağına girmis dahi olsa, böyle bir krymet vermek, onların seviyesin* ka ma hükümleri dairesinde serbest döviz ikınci yarısı başlarında, Divan edebiyatı lardl. iyi bir muharnr görünmek ihti hazin hıckırıyordu. iki cümle ile bu sözlere tekrar cevab vaziyet karşısmda yapılacak iş, hudud dar düşmek demektir. Müstekreh bir veya takasla ithal edilecek bütün mad nm nesrine karşı kazanıyor. «lnşa» de yacı onları kendı açtıkları bayrağın alHeybetli ve hiir zafer: larda her zaman yapıldığı gibi, bu su pazarlık için, kurban edilmek istenen deler gösterilmiştir. Liste, Ticaret ve nilen o nesirde Arab ve Fars kelimele ünda kendilerini bile yürümekten alaMefrutiyetten sonra «Fecri Ati> ciler j verdiler. Mebuslardan biri lâkırdıyı u rı yüzde doksanı bulduktan başka, bunbaya, bu meslekdaja sıcak bir fincan şerefli bir Türk subayının hayatını kur Sanayi Odasına gelmiştir. de «Serveti Fünun, dan kalma «Rü zatınca .nuızakere ve münakasaya raiikoydu. dan daha beter ve daha berbad taraiı ç»y veya kahve ikram ederek, kendi tarmak için takib edilecek yol bu değilbab> ı çalıp durdular. Fakat hele Bal saade» edilemiyeceğini hatırlattı. Başbu «inşa» nın «Uadeyi birbirine ekleme • Sahne» nin zaferi: hudud karakoluna lade etraektir. Yok dir. kan Harbinden sonra Ziya Gökalpın ka soıulara geçildi. Böylece 4050 sortt tarzı» manasina «seleki mevsul» denen Tanzimatçılar eski «inşa» yı yıktılar bayraktarhk yaptığı «Türkçülük cere1 I U kısa bir zamanda bitji. Eğer, Avam Ka•• onu tevkif ederek, hükumet merkesistem yüzünden bir cumleyı hiç kesFakat nesirde ve şiirde, konuşulan canb yani» muzaffer olup da devrin bellibaşlı, marası bizdeki soru usulünü takib etAcaba komünist Bulgar hükumeti bi«dne götürmek, orada aylarca mevkui meksizin bir ıki sahife uzatacak kadar türkçeye eremediler. Buna rağmen ontutmak ve günün birinde, ortada hiçbir ze karjı neden bu igrenc siyaseti, bu zevk sahibi, kıymetli kalemleri, edib ve sejdi, saatlerce ve günlerce zamanım acayib bir külçe haline gelmiş olması lar Allah razı olsun «sahne» sayesinde delil yokken. birdenbir» ölüme mah müstekreh oyunları takib ediyor? Biı şairler, yazı dilinde «ecnebi terkibleri» sorulara ve cevablanna tahsis ederek Tarım Bakanhğlnın İstanbula tahsis ettiği de bunu tahlil edelim: Bugün komünist komurlerin satışı İçin mUtemed. Üsküdar, dır. Cümleleri değil, fıkralan bile olmı canlı dile kavuşmanın yolunu buluyor ktfllanmamak hususunda kendiliklerin vakit kaybederdi. kum etonek değildir. yan külçe nesir. Böyle yazana lar. «Sahne» yalnız kultürümüz için den birleşiverince... İşte bu mesud hâBüyük Millet Meclisimizin içtüzüğune 3 Bir hudud subayı resmî ünifor Bulgaristanda hâkim olan zihniyet, Fındıkh, Yenikapı, Sarıyer ve Balatta olmak deniyor. Her kâtib kâtibliğini değil, türkçemiz için de en büyük ni dise türkçenin istiklâl savaşında haşCumhuriyet Türkiyesinln, Saltanat TürOzere satıs yerlert tesbit etraljtir. Bilhassa ispat masile ve at üzerinde casusluk yapmaz. göre: y Balatta biiyuk bir depo hanrlanmıştır. Muvıl metlı bir zafer oldu. Yazı dilinden ecEsasen casusluk böyle de yapılmaz. kiyesinin bir devammdan btşka bir şey temedin, kumur ve odunları. bugünlerde edebilmek için oyle yazmağa mecbur. met oldu. Şinasinin bundan tam «Soru açıkça gostenlnıiş ışler hakkındı Sonra gece karanlığında Bulgar top olmadığt, Türkiyede her şeyin eski i a nakle ba;hyacağı anlaşılmaktadlr. Muhteli! Bunun ne şumuüu bir hale geldığine önce, 1860 ta, cTercümanı Ahval» ga nebi kaidelerinin atıhşfle bir anda iki bılgı isttınektır. mam eski tas olduğu, yalnız feslerle Azetesine tefrika ederek neşreyledıği büyük netice mcydana çıkıveriyor. Bir raklarına 3040 metre girmekle de bir lstihsal bolgelerinin fiatlan birleştirılerek, bakmalı ki İkınci Mahmud zamanında, "Cevdbı gerek yazılı. gerek sözlü olarak şey görülmüş ve elde edilmiş olmaz. «rab harflerinin değiştiği, fakat kafaların vasatl bir fiat tayln edılecektir. Bu kömür 1245 U829) harbinde Ruslar Balkanları «Şair evlenmesi» baştanbaşa halk dilile yandan Arab ve Acem kamusları türk istenen bır soru herhalde yazılı olarak vedeğişmediği, Türk Hariciyesinin korkak lerin satışı. ancak on beş gün «onra baş aşıp ılerlerken Edırnede toplanan «zı yazıldığı gibi o iki perdelik piyeste bü çeye ebediyen kapandığı gibi, diğer yan nlmelıdir Bunun aksini ancak, akıl ve mantıkla tün şahıslar kendi şivelerile konuşuyor• Cçvcbdan once ba^kan, soruyu kâtibler» bir alâkası olmıyanlar iddia edebilirler. bir siyaset takib ettiği, hiç bir zaman lıyabilecektir. asırlardanberi yazı diline beyPiyasada fazla miktarda mal bulundugun m£mdarlar» alınacak tedbirler hakkın lardı. Yani eser hem dil için, hem misilleme hareketlerine tevessül etmek den bınne okutur. da padişaha Dıvan inşasile «Şukka» lar 4 Bu Türk subayı mademki suçlu L'temediğı, hâdiseleri her zaman idarei dan. sehrin komursüı kalmıyacagı, asıl raühude yere dolan on binlerie kelime ken«Ilgılı Bakanın cevabindan sonra, duşünidi. neden hakkmdaki karar, bütün ko masİEhat ile idare etmeğe çalışuğı, Bul dahale ve tanzım satışına şubat ayında baî yazınca Sultan MahmuQ hiddetlenerek • folklor» ıçm ıki katlı bir zaîerdi. Oy diliğınden atılıverdi. Yani o bir tek ha cesıni bildırmek yalnıı soru sahlbı milletleyken «Tercümanı Ahval» in çıknğı münist memleketlerinde yapıldığı gibi, garistanın arkasında Sovyet Rusya gibi lartması Iâzım geleceği ilgihler tarafından onları: >Bu surette kâtıbane elfaz ile reketle türkçe hem atiîini, hem mazi vekilinın hakkıdır. Ancak bu bild'.rme 15 d«ileri surulmektedir. Iddialara nazaran kovakit geçecek olursa maazallah ışlerın • zamanlardaki diğer bir gazetede, «Ruzhemen verilraedi de, Istanbulda mülteci bir dev de bulununca, ona dayanarak sini kurtarmıştı. kıkadaa fazla sıırenıez.u BulgSrların mahkemeleri başlad:ktan Türkiyeye istendiği gibi kafa tutulabi mür ve oduncular. o zamana kadar ellerın pek çııkin suretlere varacağı...» tarzın , namei Ceridei Havadis» muharrirleri, Sadece «yabancı kaidelerin atılması» Görülüyor ki Bakan cevabı istediği dekinl satacaklan Içln. kömür darlığı ba? da ıtablarla haşftdı ama ne fayda, ki onlar eski inşa ile yazarlardı, «Şaiı sonra, yani hâdisenin cereyan ettiği ta leceği ve Türkiyeden istenılen şeylerin layınca fıatlara muhım miktarda zam yapaile bu kadar mühim iki hâdise nasıl kadar uzatmakta serbesttir ve soru sakoıktuğu başına gelmiş, yani Ruslar E evlenmesi» ni kocakarı masalı» diye meydana gelebildi? Meğer yazı dilinde hibi de 15 dakika konuşur; bazan bu rihten tam yedi ay sonra verildi? Sebeb kopanlabileceği zihniyetidir. Komünist caklardır. aleyhinde deliller toplamak ise, komü Bulramtanda bu zihniyet hâkim oldukBu sene kıjın erken gelmıs olmasına rag diıneye gırmıştı. Evet vatan elden gi tezyif ettiler. Yaıü onlar ne canlı türk ki bütün o yabancı kelimeler hep o «ya müddeti de aşar. Bundan sonra Bakan nist mahkemelerinde aleyhte delil de ça, bzim onunla anlasmaya varmamıza, ır.en. İstanbulun soğukları yaza doğrudur. derken bile kâtıblik elden bırakılmıyor çeyi, ne Turk folklorunu anlıyorlardı. bancı kaide» sayesinde duruyormuş tekrar cevab vercbilir. Böylece işler nen şeylerin evvelden hazırlandığı, bu dostluk yapmamıza, iyi komşuluk mü Binaçr,ale>h nazım saiıslarm şjbata rioâru au. Sultan Mahmudu büe çileaen çıkaraıı Sadece Şark kafasile kalanlar Şinasinin Kaide atıhnca hepsi koltuk değnekleri hakkında bilgi istemekten ibaret olan mahkemelerde kararlann evvelden ve nasebetleri tesis etmemize kat'iyyen im başla:r.ası fayd^lıdır. Bununla berabcr mii bu «Edirne Şukkası» üsîubile gazete piyeıindcki çift zaferli saaded kavııya almıvermiş mefluçlar gibi anide yuvar ve gensoruya (yani islizaha) çevrilmetemed. komur ve odunlan tcselluın edince rüdiği, çünkü icraî, tesrii ve adlî kuv kân yoktur. Bugün üsteğmen Mustafa hemen satışa arzedecektır. çıkarılamı\ acdğından Tuıkiyeae gazete mazlardı elbet. lanıverdiler. Meğer o yabancı kelimeler dikçe hiç bir netice vermiyen soru, Büvetin bir tek elde toplandığı, mahkeme Şengür hâdisesi yaratılmışsa, yarm başŞinas:den on sene sonra 1870 ten iti kendi başlarına yaşamıyormuş. Asırlar yük Millet Meclisimizin usulüne göre, Diğer taraftan bu ucuz komur ve cdunla cılığın başlaması, hcle 1860 ta «Tercüdenen şeyin de bir kotnediden başka ka bir hâdise ortaya çıkanlacak, ihdas n n perakeıdecıler tarafından ortadan kal manı Ahval», 1862 de Tabvıri Efkar» baren Türk sahnesinin bereketli bir dır en koyu rBedreseei lıile «bana • bir bir çok zaman kaybettirebilir. Halbuki bir şey olmadığı bütün dünyanın ma edilecektir. Bunu böyle kabul etmemız dırılmaması ve satın slınmaması için bazı la Garbda tahsil eden ilk .sıvil munev canlılğa ermcsi: Direktör Âlinin «Ko bardak ab ver> veya «bugün afitab buMeclisin bütçe gibi kanun tasanları gibi "cdbır'er de djŞıirıulmuçtı.r. lumudur. ver. ın, yani Şinasinin açüğı teceddud» krna Yatıyor.. .Misafiri ttikbal». Ma lutlu> veyahud «şu sengler ne garib du derindcn derine müzakere edilmesi Iâve komünist Bulgaristana kürşı, bu duTicaret Ofisinin sevkedecep hareketıle eski «ınşa» nın kulçe ncsri lier'den •Memiş Ağa> ve «Ayar Ham ruyor» demedi. Fakat kendi başlarına j zım gelen bir çok mühim işleri vardır Bütün bu noktalar nazan itibara alı rımu her zaman gözönünde bulundura> ere çarpılarak yukandan duşen bir j zs tercünıeleri. Recai Zade Ekremın yaşayamıyan o kelimeler «terkib» de | ki bunlar. bazan yıldırım müzakerelere kasablık hayvanlar rak, hareket hattınuzı ona göre tayin ntcak olursa, bu Türk subayının hiçbir kulçe halınde dağılıverdı. 1872 deki «Süreksiz Sevine» ı ve Ebüz nen kendi kaidelerine bürününce: «âbı tâbi tutularak çabucak çıkarılır, bazan T catet Of'si, ka.abkk hay\'an sevkıne ;a | gunahı olmadığı ,onun sırf ileride bir etmemiz icab eder. Yalnız maddeye Namık Kemalin hamlesi: iiya Tevfik Beyin Ecclı Kaza» sı. Ni hayat». «âfitabı cihantab», «sengiibret» ' da geç ve geri kalır. kuvvete dayanan, onlara ta kında baş.ı>scnk*.:r. Of:5, getıreceğı kasabpazarlık nıevzuu olabilir diye, kahpece ve lık haj\anları Meznahada Beledoe emrıne «Kulçe ınşad» dağılıp fıkra ve cümle hayet Nam'k Kemalin 1873 teki Va s^klinde birer abide gibi dikiliverdiler. ] pan her komünist rejim ?ibi Bulgar koBulgar topraklarına kaçırıldığı, sekiz ay Saym Adnan Adıvarın alkışlarla kateslım edecek ondar. sonrakı satıs ısımn ne&rıne kavuşuldu ama bu yeni nesir pıyesile Turk «afınetinın şahlanış | £ v e t Türkçülük cereyanı, dil savaşına Sofyâda mevkuf tutulduktan sonra, münist rejimi de, ancak rr.addenin ve tanzımi Beled.;.e>e aıd olacaktır. Beledıje. bul cdiicn Ingiliz usulü \ildinm soru zin " on hevbetli zaferini kazandırdı. Hem şimdi Istanbulda mahkemeleri görülen înıvveHn Usanından anlar. Onu uzlaş şlmdi de satışı ne sureUe yapacağını tasar ı de gene Arab ve Fars kelimelerıle do | devri. Onun bu yüzden Magosa sbteminin unıumiycllc tatbikı çok ycluydu, bu nesirde de farisî ızafetlerin ı c'anma atılmasına rağmen sahne esertazyiksiz, iradesiz. zorlantısız, kazan:ma komisyonlanna veya milletlerarası lamaktadır. Bunu. kismen perakendeci kaBulgar mültecilerinin komünist Bulgar y , rinde olacaktır. Böylece Meclis, daha hükumetine iadelerinin sağlanabilmesl hakem huzuruna davet edip, ona karşı sablara vermek vc;. ahud muhtelıt yerlerde sıralandığı görüluyordu; bu nesirde de 'erinin devam edip duruşu: Başta gene )an heybetli bir zafer. mühim ve daha musbet işlerde verimli dukkârlar tedarikı suretile sattıımayı duşuniçin, bir pazarlık mevzuu olsun diye, iyi nlyet eseri gösterilmesini Bulgar kobol bol «seci'» lerle lâfız hünerleri ya Namık Kemal olmak üzere Şemseddin çalışmak imkânını bulacaktır. mektedır. Genç Mütehassıslarımızdan münist rejimi her zaman bir zaaf eseri py Saminin. Manastırlı Rifatm ve Molier'i ansızm ölüme mahkum edildiği kolayca pılıyordu. Bu işin de düzeltilmesi geNamık Kcmal için toplantı telâkki edecektir. Bunu hiç bir zaman rekti. Daha tabıi, daha sade, kısacası • türkçemizcfp baştanbaşa yenîden yaraanlaşılır. h d k 1\ırk Kulrur Ocağı. 2 aralık perşembe £•! daha türkçe bir yazı dili davası için ilk ' tcn Ahmed Vefik Faşanm külliyatı. Ehatınmızdan çıkarmıyalım. Cereyan eden bütün bu hâdiselerden, nu saat 17 de Emınonu Halkevınde Namık dev hamleyi Namık Kemal yaptı. Bun vet. «Türk sahnesi» üç çeyrek asır önce Kemslı anma toplantısı tertib etmiştîr. dan tam 86 yıl önce 1863 te «Tasviri türKçenin cie zafer sahası oldu. j meslekî etüdlerde bulunmak için Gıda maddelerinm memleket Efkâr. da çıkan makalelerile davasım, .Serveti Fununcular. ın hüsran tarafı: I Avrupaya gitmiştir. dahilin.de yayılması meselesi apaçık ortaya koydu: 1 Osmanlıca diye üçüzlü bir dil Onumuzdeki cumartes; gunu. Ankarada Ti14 uncü sayısı çıktı. Senelik abonesi 6 liradu. caret Bakanlığında, Ulajtırma ve Sağlık Ba yoktur; tıpkı hıristiyanlıktaki «uç kutRadyolarınızm Şarkı Rehberi kanhkları. Ar.kara ve Istanbul Valthkleri siyet akidesi» gibi apayrı uç dilden tek mümessıllerlnm '.ştırakı'.e toplantı yapılarak, bır dil olamaz. Bunu aynen şöyle ifade trigof.k tesısatll \agonlarla memleket dahıR. K. O. Şirketinin Büyük Macera Romanı. lınde sür atle gida maddesi naklı ışi goruşu eder: «Türkçenin cczâyı teıkibi olan leceklır Ayni komtsyonda. harb esnasında üç lisan, Ekaanimi selâse gibi sözde 40 fasıl 1200 şarkı Köcekçeler Her kitabcıda bulunur. Almar.yaya bslık nakll için. getir.lmış olan guya müttehid ve hakikatte zıddıı kâyokuçn MARMARA MATBAASI 382 der.'r dolablardan istifade meselest de bahıs nıildir.. Bununla yazı diümızın dahi tr.evzuu ed'.lecekt.r. Bu dolablar hâlen metn:k bır halde olup Ytmkapı lstasyonu c: konuşma dilimiz gibi müstakıl bir türkçe olduğu ilân ediliyordu. 2 Avarında durmaktadiT. rebca ve acemceden lisanımıza girip Tramvay altında parçalandı türkçeye mal olan kelimeler türkçe saYorgi admda bır çahıs dun saat 13 te Sır yılmahdır: «Türkçelejmiş arabî ve faB:r tanesi Lira kecıden Eminonüne giderken 197 numaralı risî kelimeleri türkçe olarak kabul etTaksira Sirkeci traınvayımn altında kalmış, parçalanarak öîmüştur. Bu feci kaza mek zaruretindeyiz.» Bununla türkçeolmak üzere lirrhk nin tasarruf hakkı tasöik edihvor. 3 etrafmda Savcılık tahkıkat yapmaktadır. Canlı dile inmemiş yabancı kelimelerin muhtelif ıkramiyelerini atılması gerek: «Lisanda ku.lanılmıyaı» kazanmak için KÜÇÜK HABERLER arabî ve farisî kelimelerin de kamus• TANINMIŞ »es ve saz san'atkârlarından lardan ve lugatlerden ihracı lâzımdır.» Safiye Ayla. Mustala Çağlar, Kemal. Nlyazı. Bununla «sun'î dil» in tasfiyesi düstuHer yerden MUTLAK DAHA UCUZ FİLMİ İLE ŞEREF HAFTASINA BAŞLIYOR 31. 12 1948 ikramiye keşidesine Yorgo ve Cemal ev\elki gun Heybeliada ru konmuş oluyor. 4... Sayıp gitmeğe ve 4 büyük artistin yarattıkları emsalsiz maceralar. Sanatoryomunda hastalara bir konser ver lüzum yok. Medresecilerin «galat. de10 Aralık 1948 mişlerdır. dâhi şaheserler şaheseri Zengin, Zarif çeşidli İNGİLİZ ve FRANS1Z diklerine «doğru» diyor. Dilin bir milakşamına kadar bir hesab • BIRLEŞTIRİLEN Bırinc:. îkinci Bey«Fort Apache. Orijinal Ingilizce Kopyası M A L I H E R N E V İ açtırarak katılmız. oğlu Ortaokıılu Müdürlujune aynı okul turk leti millet yapmaktaki hayati rolünü de çe hocalanndan Hamdi Hızal tayin olunmuş anlatarak o sun'î dil yüzünden türkçeKADIN ve ERKEK Kumaşlarile tur. nin «temsil kudreti» ne mâni olduğu2 Aralık 948 yarınld PERŞEMBE günü hizmetinize giriyor. *• AMERIKALI zenei şantöz Miss Virginia muzu söyleyip yanayakıla şunlan yazar: EMLÂK BANKASI Bir defa Mağazamm teşrif etmekle bu vaidlerin ne kadar yerinde Paris, yakında çeruimııe gelecektir. Ken «Edebiyatımızın rabıtai milliyeye olan Eminönü Y a ğ c T Sok. disi hâlen Isveçte bulunmaktadır. olduğunu görmüş olaeaksınız hizmctinden ise o kadar mahrumut ki karşısında türkçemiz henüz elifbası bile olmıyan Telefon; 200422004820051 MUHARREM 29 ÇARŞAMBA Arnavud ve Lâz lisanlaruu dahi unutturmamıştır.»> 1 İ 3 a S Peki ama, bütün bunlan bu kadar c 5 O açıkça yazıp durduğu halde neye kendisi o yazılarda gene bol bol arabca ve Vasaü 7 05 12.03 14.28 16.41 18.1? 5 21 Beyoğlu, îstiklâl Caddesi 320 324, Telefon: 44417 farsça kelimelerle yabancı terkibler Erani | 2 24 7,21 9,46 12.00 1.37 12.39 kullamp duruyor? Bunu da kendisi dobra dobra açıklamaktan çekinmiyerek: «iyi ama ben dediğim bu esaslar 1 'Bugiin: Matinelerden İtibaren dairesinde çok sade bir üslubla yazsam o zaman muharrir sayılmıyacağımdan beni okumazsınız» diyor. Okuyucunun fevkalâde yazan üzerindeki tazyikı; onların istefılm birden diği gibi yazmasa okunmıyacak. Evvelâ Numaralı büetlerinlzi iutfen evvelden aldırınız. fikirleri aşılamak, sonra üslub değişmeMatineler: 11.30 13.50 16.10 18.30 Gece 21 de Dünyanın en kuvvetli heyecanuu. en esrarengiz vak'alarını sinesindc toplayan sine sıra gelir. Koca adam. T l L i r O N : 42962 senenin en büyük aşk.. macera ve «ergüzeştler şaheseri. Son hudud çıkarmamız gereken mana Sehir haberleri Almanya ile ticaretimiz başlıyor CUMHURİYE1 1 Aralık 1S4& 1 DH Davasında Kaf ı Karara Dogru [HEM NALINA M1HINA Türkçenin îstiklâl Savaı İsmail Habih Sevük Yıldırım soru usulü ünkü Cumhuri} et'te «Meo liste tek kelime ile cevablandırılan sözlü soru» başhklı bir Ankara haberi vardL Buna göre, pazartesi günü yalnız 10 dakika süren bir toplantı yapmış olan Büyük Millet Meclisinde istanbulun müstakil milletvekili muhterem Adnan Adıvar, Millî Eğitim Bakanlığından bir sual sonnuş ve: Profesor Hirsch"in Almanya seyahati esnasuıda Türk talebelerinin Alman üniversitelerine kabulü için Işgal Makamlan nezdinde yaptığı söylenen t e şebbüs için yetkili kılınıp kuinmadığının Meclisin vaktini işgal etmemek için .cvet. veya «hayır. şeklinde Millî Eğitim Bakanlığınca cevablandınlmasını istemi|tir. Adnan Adıvarın soru öncrgesinin sckli Mediste umumî bir tasvible ve alkışlarla karşılanmış ve Milli Eğitim Bakaru da soruya «hajır» cevabını vermiştir. Ucuz kömiir satışına şubatta başlanabilecek Dr. MARKO BENBANftSTİ TÜRK MUSİKİ DERGİSI'nin Fener Yolunda (O S A SEGİLMİŞ ŞARKI GÜFTELERİ BUGÜN ÂLKAZÂR SİNEMASl Döşenmiş 2 E V A S T AŞ Beyoğlu Mağazası D A V E T £ v E S Y A SI j KAN KALESI EML&K BANKASI' BEYOĞLU MANİFATURA MAĞAZAS! tkindi A ST S Dale Carnegie f MILLÎ SINCAFUE CASUSU Türkçe sözlü Ba* Rollerde: SAYIN DOKTORLARA: SCHERİ^G BERLİV Orijinal Müstahzarlan P ET EIN T EC ESA L «Boğmaca afisı» 2,5 cc. şişc 20 milyar Unî. Calcium Thiosulfat» S Amp. HalkSat.Fi. 4.50 3.82 6.08 ERİCK VON STROHEİM BU ŞAHESERLER MÎREİLLE BALtN SESSU "HAYAKOVA ÜZUNTUYU BIRAK YAŞAMAYA BAK Ingiüzceden tam •• ŞAHESERİNE İLÂVETEN: I. YESIL IŞ1KLÂR ARASINDA BILLSELECTAN Dr. «Safra kesesi kontraBt maddesi» •••^•••••••^•••i Eczanelere Dağıtılmıştır. ^^^ DOĞRU TERCÜMESİ Tanesi 250, cüdli 800 kunuj. AHMET