Katalog

NECIP FAZIL KISAKUREK HALKADAN P1RILTILAR için şöyle diyor: Bu kitab; ne Türkiye. ne gerr$ mânasüe Rum illeri. ne Çin ve Macin. ne Hind ve 5ind. ne Arab. ne Acem... Fakat dünya çapında bir gerçeklik ve güzellik fışkırışınm mekânı olmak iddiasında... Yszana değil, yazılanlara bağlı değer ölçüsü.. Bu şaheser çıktı. Fiatı 3 cildlisi i Liradır. Ankara Cad. YENİ ŞARK Kürübhanesi İ S T A NB U L ) 25 ıncı yıl Sayı: 8703 umhuriyet Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, tstanbu! Posta kurusu îstanbul No. 246 Telefonlar: Umumî Santral Numarası: 24<298. Yazı İsleri: 24299. Matbaa: 24290 EMLAK SAHİBLERİNE D A V E T Mülk sahibi; 10 senedenberi uğradığın haksızlıklar tahammül dışma çıkmıştır. Kasım ayuıın 6. cı cumartesi günü saat 14 de Kadıköyünde Süreyya Sineması salonundaki toplantıyı ihmal etrne, mutlaka gel. îYUNUS NADİ Cuma 5 Kasım 1943 Emlâk Sahibleri Derneği Truman'ııi sempati ile Hr. Truman zaferinden sonra Amerikan siyaseti mesını, iran, Rusların hududu Hududda iki taraf arasında dort saat süren bir çarpışma oldu, Ruslar tank kullandılar, Iran askerlerini aşiretler destekledi Tahran 4 (AP.) İnarulır bir nağa göre, İran hükumeti, geçen hafta Sovyet askerlerinin İran topraklarıaa tecavüz etmelerini Rus hükumeti nezdmde protesto etmiştir. Resmi ka>Tiaklar, bu sırur hâdisesiae dair raporlarm İran Dış İşleri Bakanlığl tatEfındar. tetkik edilmekte olduğunu beyan etrrjşler ve şimdiye kadar ne gibi teşebbüslere geçildiğini açıklaTnaktan. kaçınmışlardır. Bir hükumet sözcüsü. hâdise hakkında şu malumatı vermiştir: Dış Işleri Bakan vekilinin, bir Amerikan ajansına beyanatı Celâl Bayar da diyor ki: "Amerikan Demokratlarının zateri, belki de şu esnada bütün Demokratların yıldızlarımn parladığına bir remz sayılsa gercktir.,, aşmalannı proteslo etti I ünya siyaseti bakımından. son şrünlerin en mühim hâ ] disesi. Amerikan secimleri j idi. Bu seçimleri. Amerikadaki tahminler hilafına Demokrat. parti kazandı. Partinin Cumhıır Başkanlığına adav göstcrdiği Hr. Truman. Cumhıır Ua<ikanlığma seçileceği muhakkak sddcdiTrunman'm seçilmesinden len kuvvctli rakibi Cumhııriyctci Mr. Dewey'yi mağlub ederek ikinci dıfa sonra demir perde geriBaşkanlığa seçildiği gibi. gerek Ayan Meclisi. gerekse Temsilciler Meclisi irin sinden yükselen sesler ve yapılan scçimlerde ekseriveti DemokMeşhur sahne ve sinema arristi Tallulah Bankbead NevvYork'ta Başkan dünya basınının mütalealan ratlar kazandı. Demokrat parti. nyrıca Trıımaırın elini öpüyor. (Reisin solundaki kadın zevcesidir) 32 valilik için yapılan srrimlerde de Londra. 4 (B.B.C.) Başkan TnıAnkara 4 (Telefonla) Truman'm vvey'den daha ziyade tanınmakta olduekseriyeti elde etti. man'm yeniden seçilmesinin verecesi Birleşik Amerika Cumbur Başkanlışığu şüphesizdir. Mr. Truman'la Demokrat partinin bu ilk netice. onun Washigton'a dönmesi Dış Işleri Bakan vekilinin beyanatı beklenmiyen zafcri. büyük bir sürpriz na seçilmesi. Ankarada da büyük bh Bu seçimin resmi cevrelerdeki irıtı üzerine Şimali Atlantik Tedafüi Pakürıa nlmuş ve Japonyaya atom bomba>ı atıl mcmnuniyetle karşılanmıştır. Bunjnla dığındanbcri Amerikada en ziyadt; he beraber ncticenin. sürpriz tesiri yaptı baı, bugün D:ş Işleri Bakan vekili T?h sid müzakerelerin yeniden başîama3i Arkası Sa. 3, Sü. 2 de >ecan uyandıran hâdiseyi to^ki! etıniş EJU Sfbyletnek yerinde olur. Bir c;ck sin Bekir Balta tarafından A. P. AmemjMilt»!T; belki de haberlere dayanar**. rikan Ajansına ştı sözlerle ifade erlü4}r." • ' • * j * " • •• • Mr. Truman'm tekrar Cumhur Baş Dewey'nin kazanacağını kuvveüe tah miştir: « Amerika Cumhur Başkanhğı sekanlığına seçilmesi. dün gelen haberlere min ediyorlardı. Dci büyük partinin djş göre Avrupanın her tarafında bıiyük politika esaslarında beraber olmaları çiminde asıl şans sahibi iki büyük parmemnunlukla karsılanmıştır. Bu mem dolayısile. seçim neticesinin, önceden ti, dış politıka esaslarında beraber olnıınluğun yalnız Avrupaya münhasır herhangi bir endişe ile beklenmedigi de duklarından, namzedlerden hangisi kakalnuyacağı ve kızıllar haric. bütün kaydedilmelidir. Ancak, adı ile ?r,'.lan zanırsa kazansın dünya banş ve cmncdenî dünyanm aynı suretle meramın yardım dolayısile Truman'm. Türkiye niyeti kurma ve koruma bakımından Arkast Sa. 3, Sü. 5 te olduğu şüphesizdir. Bunun sebebi. clün de geniş halk kütleleri arasmda Deya barışını korumak. komünistîlkle mücadele etmek. Avrupaıun kalkınmasına yardımda bulunmak gibi üç mühim esası malum bulunan Truman siyasetinin hiç aralıksız ve sarsıntısız devam edecek olmasıdır. Gerçi Cumhuriyet partisi de, oıııın adayı olan Mr. Dewey de. Demokrat partinin ve Mr. Truman'm dış siyasetine tamamile muzahir bulunuyorlardı. Bu bakımdan seçim Mr. Deney'nin ve partisinin zaferile bitmiş olsaydı dahi. Amerikanın dünya politikasında büyük eleğişiklik olmıyacağı ku\rvetle tahnıin ediliyordu; fakat ne de olsa. jene bazı Lnesco'da delegemi/. Reşad mechuller vardı. Cumhuriyetçilerin taNuri Güntekin kib edecekleri siyasetin. şimdiye kadar güdülen politikanın yüzde yüz aynı nlacağını kimse kestiremezdi. Buna mukabü. Mr. Truman'm siyaseti malum ve muayyendi: tecriibeden »eçmişti. <• Amerikan bahriyesi. diğer bütün Wj,shington 4 'a.a.^ (Ünited Press) Amerikan milletinin ekseriyeii, belki Âyan meclisi silâhh kuvvetler komis memleketlerin deniz kuvvetlerinin birde en ziyade bu sebeble. yani Truman yonu üyelerinden REymond Baldwin bir leşmiş olarak yekunundan daha kuvpclitikasının malum ve mücerreb c'ma denıeçte bulunarak, Amerikanın mevcud vetlidir. Faal harb donanması 650 harb sından dolayı kendisinl Cnmhur Baş denizaltılarına üstün denizaltılar in?a gemisile yardımcı gemiden müteşekkil kanlığına tekrar seçmeği muvafık bul etmckte olduğunu ve bahriyenin Ru; olup bu gemilerdeki mürettebat mikmuştur. yanıı belki de en tehlikeli jilâhı olan tan 400,000 subay ve erdir. Ihtiyat kuvToplantıya katılacak Amerikan milleti. Cumhur Baskanmı • Snoriel, tipindeki denizaltılara karşı vet 2000 kadar gemiden müteşekkikür. delegelerden bir kısmı dün seçerken komünistüğe ve Sovyct Rııs alınscak tedbirlerin gelişmesini en ön Bahriyemizin yegâne zâfı denizaltılar yaya karşı olan nefretini de Mr. Wallace plânda tuttuğunu söylemiştir. sahasındadır. Fakat bu zâfm gideri'me«îstanbul» ile geldiler yoldaşa yalnız 958 bin oy vermek sııreBaldwin sözlerine devamla şunları si için süratle tedbirler alınmaktatile göstermiştir. Mr. Truman kazan ilâve etmiştir: dır.. Marsilya seferlnden dönen îstanbul dığı 20 milyon 500 bin.Mr. Devvpy'nin vapuru dün limanımıza 476 yolcu ve p.ldığı 19 milyon 12" bin oyun yamnda. 300 ton yük ile gelmiştir. Yolcular araSovyet Rusyanm Amerikadaki mümessında 200 mülteci de bulunmaktadır. sili vaziyetine diişmiiş olan Wallace'ın Bu mülteciler Avusturyadan gelmekteslabildiği oyların zavallı yekunıı, Amedirler. A>nı vapurla gelen yolcular ararikan milletinin kahir bir <>kseriyetle sında Unesco'nun Yıldız sarayında 1013 kızıllardan ve Sovyetlerle hbirliği yapkasım arasında yapacağı idare heyeti mak istiycnlerden nefret ettiğinin çok toplantısma iştirak edecek olan Brezilkuvvetli ve susturucu bir delili olmıışya delegesi Pavlo Carnero. Çekoslovaktur. yaıun Paris sefiri Dr. Jean Opoçenski Son seçimlerde Amerikan milletinin Arkast Sa. 4. Sü. 3 de itimadını izhar ve teyid etmesi üzerine Seçimin mühim neticesi Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Bin delegenin iştirak edeceği Atlantîk Paktı tahakkuk ediyor kongre İran Şahı kütüphanesinde Yar gıçlar hakkmdaki şayialar yalanlanıyor Feriduıt Fikri Düsensel, C.H.P. miigfitlerinın yargıç teminatım ve ödeneklerini kaldırmayı asla düşünmediklerini söylüyor Ankara, 4 (Teleofnlai C.H.P. müfriılerinin, yargıç ödeneklerini ve yargıç teminatım kalciırmak yo'.unda faaliyete koyuldukîarı bazı gaz.etelerde yazılmıştı. Bu işleri de Mümtaz Okmenle Feridun Fikri Düşünselin tahrik ettiği işaa olunmuştur. Feridun Fikri Düşünssl. bu münasebetle şunları söylemiştir: "• Bir kere Mec'isin hiçbir üyesinin.. Adliyemizin istinad direklerinden olan yargıç teminatım ihiâl edecek hükümler koymak istiyeceklerini bir an dahi tasavvur etmem. Diğer taraftan Adalet mensublarma. geçen sene kabul olunan ödeneklerin kaldırılmasını düşünecek bir arkadaş da tasavvur etmiyorum. O yazıları yazanın. kötü niyetlilerin eline düşmüş olduğu ihtisasındayım. Aynı vâhime ve kısta=lara göre. müfrit dedikleri milletvekillerinin, Adalet Korr.isyonunda Atıf Inan işi için çokluk temini maksadile komisyon üyelikleri üzerinde oynamaya çalıştıkları iddiaya Arkası Sa. 4, Sü. 1 de Türkiye Iktisad Kongresi 22 kasım salı günü şehrimizde toplanıyor Memleketimizin iktisadi kalkınması va istihsalinin gelişmesi dâvasında, devletçüik vergi reforrmı ve dış ticaret rejimi bakımlarından ne gibi tedbirler alınma. sı gerektiğini görüşmek üzere 22 kasımda şehrimizde toplanacak olan Türkiye İktisad Kongıesinin bütün hazulıkları ikmal edilmiştir. Konereye, İstsnbul dışından d<irt yüze yakın delegenin gsleceği tahrnin edilmektedir. Türkiye İktisad Kongresinin, şimdiye kadar yapılan iktisadî kongrelerin en büyüğii oLacağı ve toplantıya 10CO den fazla delegenin katılacağı anlaşılmaktadır. Hazırlanan çahşma programına göre, Kor.gre, 22 kasım pazaıtesi günü saat 10 da Taksim Belediye gazinosunda Valinin bir nutku i'.e açılacaktrr. Kongre. her gün öğleden sonra üç büyük komisyon ve öğleden evvel de umumî toplantı halinde çalışacaktır. Açüış gününden sonraki günierde umumî toplantı Bminönü Halkevi salonunda yapılacaktır. Kongre. altı günlük çalışmadan sonra 27 kasım cumartesi günü kapanacaktır. A Amerikan donanması yeni denizaltılarla takviye ediliyor Rusların en tehlikeli silâhı olan Snorkel tipi denizaltılarına karşı tedbirler alınacak Unesco'nun şehrimizdeki toplantısı Tarınt Bakanımıt Çukurova bölgesindeki temasları Bakan. Amerikadan gelecek ziraat aletlerinin. çiftçiye taksitle verileceğini söylüyor c Bu da, mühim davalaAdana 4 (Telefonla) Bölrımızdan biridir. Topraksız gemizde seçmenlerile temaslar köylüyü birdenbire toprak sada bulunan Tarım Bakanı Cahibi yapmak imkânsızdır. Çünvid Oral, Ceyhan, Kadirli. Sakü bu. bir bütçe meselesidir. imbeyli. Feke ve Kozandaki İlgili komisyonlarımız bu meincelemelerini bitirmiştir. Sasele üzerinde çalışmaktadiT' imbeyli kazaslnda bir köylü. Toprak İşleri umum müdürlüBakanı görünce. «Allaha şüğü ile İskân İşleri umum mükürler olsun ki 25 senedenberi dürlüğünü birleştirerek daha ilk defs bir Bakan yüzü görerasyonel bir şekilde çalışmayı biîdik» demiştir. sağlamak maksadile hazırlaCavid Oral. dilekleri dinle nan bir kanun tasarısını Mecmişür. Dileklerin merkez sikCavid Oral vkettik. Kanun kabul l i s e se leti şu üç noktada toplanmakta idi: 1 Orman kanunundan şi edildikten sonra toprak tevzii işine hız kâyet. 2 Arazi darhğı, 3 Yol vcrilecektir. Ancak bu dava, bir kaç yıl içinde gerçekleşemez, suzluk. Köylünün yakacak ve kereste ihtiBakan. her gittiği yerde hulâsatan Arkast Sa. 3. Sü. 5 te şunları söyledi: c Yol davası. memleket şümul bir davadır. Hazırlanan programa göre bu mesele hal yolundadır. Ziraat aletleri meselesine gelince, Marshall plânuıdan faydalanarak Amerikadan, yılbaşından itibaren ziraat aletleri getirilecektir. Bunları çiftçiye. taksitle vereceğiz.» Toprak meselesine terrıas eden Ba:an, şöyle demiştir: Sterlin mevcudumuz azaldı Buna mukabil İngiltereye ihracatımız yakında büyük ölçüde artacak Steriinle yapılan ithalâtm ve şimdiya kadar verilen siparişlerin fazia olması dolayısile mevcud sterünlerimiz bir hayli azaîmış.tır. Son haftalara kadar steriinle ihracatm bekleni'ıdiği şekilde olmaması, İngiltereden yapacağımız ithalâtı kısmak zaruretini doğurmuştur. Gerek İngiliz Ticaret Ataşeliğinden öğrendiğimiz ve gerekse bizim resmî kaynaklardan edindiğimiz bilgiye göre, Türkiyenin eline, yakmda büyük ölçüde sterlin geçecektir Zira İngilteva bizden bilhassa külliyetli miktarda baUk, tütün. kuru üzüm ve incir, fındık ve buna benzer birçok maddeler ithal etmeye başlamıştır. İngiltere Türkiyeden geçen senekilere nbbetle çok dafıa fazla ithalât yapmaya karar vermhtir. Kalamış cinayeti davasına başlandı Dünkn duruşmada katil, cinayeti neden ve nasıl işlediğini anlattı 1 Mr. Truman'la Demokrat partinin, dış »iyasette şlmdiye kadar takib ettikleri yolda daha emin ve daha kuvvctli pdımlar atacak'.arma şüphe »oktnr. Filvaki. Mr. Tnunan. mütevefîa Roosevelfin yerine geçtikten sonra, Staline lüzumundan çok fazla inanmıs olan selefinin hatalarmı tashihe haşlanıış olrıakla beraber. tuttuğu yolda daha emniyet ve cesaretle yürüyebilnvk için. tam bir demokıatik Cumhur Boskanı sıfatile mületin nabzmı yokUmnk ve kararını öğrenmek istiyordu. Son seçimlerde kazandığı zafer. milletiıı |.endi siyasetini tasvib ve takdir rtmckte olduğunu göstermiş olduğu için Mr. Truman bundan sonra elbet'e daha <esur ve daha azimkâr davranacaktsr. Nitekim Amerikadan gelen habeıler. esasen can çekismrkte olan infiradrılık politikasının artık öldüğünü kaydetmektedirler. Olen yalnız infiradcıl.k değil, Wallace'ın Sovyetçilik politikası da ölmüştür. Amerika, artık demokrasi dünyasmm yani bütün medenî milletlerin lideri olarak kızıl tehlikeye karşı Katil dün mahkeme huzurunda daha büyük bir kuvvet ve enerji ilc mücadele edecektir. Kalamişta, Fadıl adında bir genci ta mişti. Öğleye kadar tam teşkilâtlı olarak Avrupanın kalkınması. Türkiye ile b:nca ile vurarak öldüren şoför Meh çslışan hâkimler heyeti, bir azamn anî r.:ed Ali Tektaş. suçüstü kanunu Jere clarak hastalanıp gitmesi neticesinde ABİDİN DAVER ğince yargılanmak üzere evv«lki giin öğleden sonra birdenbire çıkagelen bu Arkası Sa. 4, Sü. 6 da Arkast Sa. 3, Sii. 4 te Birinci Ağuceza mabJtemeıia* veril Amerikalı meşhur bir gazeteci şehrimize geldi 25 Amerikan gazetesinin yabancı memleketler başmuharriri memleketimizde bir hafta kalacak Amerika Birleşik Devletlerinin en büyük gazetelerinden bir kısmmı ihtiva eden «Hearst Newspapers> sendikasının yabancı memleketler başmuharriri, dün bir Isveç uçağile şehrimize gelmiştir. Karl H. von Weigand'a, asistanı Miss Lydia Oswald refakat etmektedir. Karl H. von Wiegand, kendisile görüşen bir arkadaşımıza memleketimlzi yakından tammak, Türklerin Amerikalılara karşı olan alâkasını öğrenmek ü Arkası Sa. 4, Sü, 2 de Skandinavya ile uçak seferlerine dün başlandı Dil Kongresi tstanbul Muallimler Birliğinin yaptığı açıklama Geçenlerde yapılan Dil kongresi münasebetile Muallimler ' Birliğinden şu açıklamayı aldık: clstanbul Muallimler Birliği, Türk dili ve edebiyatı derslerinin mekteblerimizde daha verimli ve daha ilmi esaslar üzerinde yürümesini mütalea ve temen ni maksadile ilmî toplanü yapmağı tasarlamış ve bunu tatbik mevkiine koymuştur. Yapılan üç toplantıyı gerek halk efkârmın. gerek onun hakikî aynası olan matbuatımızın iyi görüşle ve anlayışla karşıladığı meydandadır. Hakikat böyle olduğu halde bilhassa üçüncü toplantımıza her nasılsa gayri Arkası Sa. 4, Sü. 7 da Türkiye Skandinavya hava hattında işlemeye başhyan uçaklardan biri Yeşilköy hava meydanında. Bu münasebetle Skandinav HavayoîSkandinav Havayolları, dünden itibaren. Şimal Memleketleri ile Türkiye ları Şirketi, Yeşilköy Meydan Gazinoarasında, en son sistem. Dc6 «Flying sunda bir kokteyl parti vermiştir. Kofcteylden sonra Türkiyeye ilk defa Puliman» uçaklarını işletmeye Arkası Sa. 4, Sü. 2 de ür.