Katalog

FENNİ BAHİSLER Yeni ilâçlara doğru Yazan: Rıdvan Tezel Bundan altı sene evvel, lâboratuarda, küçük tecrübe tüplerinde, muvaffakıyet kazanmış olan penicillin'den sonra, sahneye streptomycin çıktı. Bir çok kimseler, modem ilâc sanayiinin, bu iki ilâcla son sözünü söylediğinc zahib oldular. Halbuki, daha şimdiden, bugün mevcud rakiblerini gölgede bırakacak, yeni tip ilâcların araştırma lâboratuarlannda, tetkik edilmekte olduğunu işitiyoruz. Amerikanın ilcri gelen firmalanndan birine mensub bir zat, yeni ilâclann bulunması için sarfedilen gayret ve ib> tiyar olunan masraflarm iki gayeye ıriEÎuf olduğuna işaret etmektedir: 1 Penicillin ve Streptomycin'in tesir edemedıği mikroblarla mücadele edebilmek için, daha müessir . ilâcların bulunması: 2 Bugün mevcud sntibiyotiklerin (Penicillin smıfından ilâclar) bir müddet sonra, mikroblara karşı tesir şiddetinin kaybolacağı dolayısile, yeni ilâcların bulunması zarureti. Streptomycin'in bulunması, sistematik bir araştırma sayesinde mümkün olmuştu. Adı eeçen ilâcın kâşifi Dr. Se!man Wacsman, mezar topraklarırun, bir çok mikrob ve bakterilerin çoğalması ve yaşaması için en elverişli bir muhit olabileceşini kabul etmiş, topraktan alınan nümuneler üzerinde, uzunuzadıya ara}Urmalara girişmiştir. Yapılan bu araştırmalar neticesinde, ahnmış olan nümunede hiç bir mokroba, daha doğrusu, hastalık tevlid eden cinsten bir ınikroba raslanamamışti. Bu keyfiyet Streptomycin'in keşfine yol açmıştır. Işte dört, beş sene evvel aülmış, olan bu adım, şimdi, yeni ve daha müessir antibiyotiklerin ortaya konmasını temin edecektir. NewYork'ta bulunan bir lâboratuara, dünyanın her yerinden, küçük zarflar içinde nümuneler gelraektedir. Hattâ, dünyanın çejidli mıntakalarmda, hava servisinde bulunan pilotlar, konduklan yerlerden, biraz olsun, nümune almağı ihmal etmiyorlar. subtilis familyasma mensubiyetleri anlaşılmıştır. Bu mikrob familyasınm ifrazatına da basitarsin adı verilmiştir. Basitarsin, Penicillin gibi büyük bir istikbal vadetmemekle beraber, bazı hastalıklarda, bu meyanda bazı entani vakalarda müessir olacağı umulmaktadır. Türkİtalyan Ticaret Anlaşması, TürKloromisetin: kiyenin İtalyadan ithal edeceği malları Bu ilâç. Ver.e.ue!la'da. bir tarladan kontenjana bağlamaktadır. Anlaşmsya ahnmış olan nümuneden istihrac olun göre, İtalyadan bir sene içinde 115 milmuştur. Yale Universitesi profesörle yon liralık tıbbî ve kimyevi maddeler, rinden Dr. Paul Burkholder, toprakta 4 milyon liralık yün ipliği. 1 milyon libulunan bir nevi mikrobun ifrazatını ralık sigara kâğıdı. 500 bin liralık balık tecrid etmiş., bunun mikroblara karşı avı malzemesi, 500 ton tohumluk çelmüessir olduğunu tesbit etmiştir. tik, 9 milyon liraiık pamuk ipliği. Ü 8 Bu ilâcın zehirli olmadığı, ağızdan j milyon liralık pamuklu mensucat, 5 milahnabileceği, dizanteri ve vereme karşı yon liralık demir ve çelik mamulâtı, 2 müessir olacağı şimdiye kadar yapdan milyon lira'.ık kamyon, kamyonet, otoEraştırmalardan anlaşılmıştır. Bilhassa, büs, otolar, 500 bin liralık yünlü menAmerikada Rocky dağlannda yaşıyan bir nevi bitin sebebiyet verdiği tifüse sucat. 2.5 milyon liralık da taşıt vasıtakarşı müessir olması, Kloromisetinin ö ları için tekerlek ve bunun haricinde birçok madde ithal edilecekür. nemini artürmıstır. İthalâtın, bir şene için muteber olmak Fumigasin: üzere tahdidli olması dolayısile bazı itOspergillus fumagatus isimli yeşil bir halâtçı firmalar derhal İthalât Bürosumantardan 1912 senesinde, müessir bir na müracaat ederek geniş ithal talemadde elde olunduğu, ve bunun vere binde bulunmuşlardır. Bunları müteakıb me ksrşı müessir olduğu literatörlere pek çok müracaat vâki olmuştur. Angeçmişti. Otuz senelik bir ihmalden son laşıldığına göre. ithalât için müracaat ra, bu mantar tekrar ele ahnmış, St. eden fırmalara. ithal edecekleri mallar Louis Universitesi profesörlerinden Dr. bir konter.jan dahilinde verilecek: böyEdward A. Doisy; Nobelist meseleyi lece birçok firma İtalyadan ithalât yainceleme konusu olarak tekrar meydapabilecektir. na çıkarmıştır. 1500 galonluk besleme mayünden. 35 Tamnmış bir maliyeci geldi grad kadar Fumigasin elde edilmiş ve Fransünın tamnmış maliyecilerinden OsStreptomycin'in yanıbaşında, vereme manlı Bankası Meclisi İdare Reisi M. Rist. karşı, ve daha muvaffakıyetli bir şekil dün Ankaradan çehrimize gelmiştir. M. Rist, de tecrübeye başlanmıştır. 1933 senesinde. Hükumet tarafından. mali Fumigasinin bir üstünlüğü de ağız meselelerimizl ıslah için davet edilmişti. O ıtıan. dan alınması, buna mukabil Strepto* Memleketinizin mailyesini nasıl olup da mycin'in 90 gün, ve günde bir çok de idare edebildiğinize şaşıyorum. Zira kullanfalar, vücude zerkedilme zorluğudur. dığınız usuller, bizim bildiğimiz kltablarda Diğer taraftan, şimdiye kadar Strep azmıyor.» demlşti. M. Rist. şehrimizde bir tomycin ile elde edilen tecrübelere gö müddet kalacak ve Osmanlı Bankası lslerıle meşgu! olacaktır. re, mezkur ilâc, Koh basillerine muayAmerikah Devletler Hukuku yen bir müddet tesir ettikten sonra, teProfesörü Şunu ısrarla tebarüz ettirmek istiyo sirini kaybetmektedir. Hastamn tam ruz ki, dünyanın en ücra bir köşesinden iyileşmeğe başladığı zaman hasıl olan Bir müddettenberi Ankarada bulunan Ageimiş olan toprak nümunesinde keş bu muafiyet, başannın elde edilmesine merikalı Devletler Hukuku Profesöıi) Mr. fedilmiş olan yeni bir mantar, tababe mâni olmaktadır. Şayed Fumigasin, bu Cheathaun, dün şehrimize gelmiştir. Protin elinde, müessir bir ilâc mertebesine hale meydan vermiyecek olursa, Strep fesör Cheathaun, perşembe günü memleketimizden ayrılacaktır. derhal vükselemiyor. Lâboraruarda. tomycin'e karşı bir zafer kazanmış deArkadaşının gırtlağını kesen lam ve lamel arasmda, ve mikroskop mek olacaktır. altında. muvaffakıyet kazanmıs. gibi katil denizci ele geçirilemedi Aerosporin: görünen bir mantarın ifrazatı, fare veEvvelki akşam şehrimizde yeni bir cinaDr. G. C. Ainsworth isimli Ingiliz kâyahud kobaylara zerkolunduğu zaman, şifi tarafından bulunmuş olan bu ilâc yet daha işlenilmiştir. hiç bir tesir hasü etmiyor. Şu halde, bilhassa boğmaca öksürüğü mikrobuna Galatasaray silepinin ateşçUerniden Rizeli Anîlan ile gene aynı şilepte çalışan Mehmed lamel arasmdaki tesirle. haykarşı müessirdir. Amerikada, bir milyon Ayhan. Knbataşta Mahmudun kahvesinde lam ve vani bür.yedeki tesirin tahkiki arasın çocuğun boğmaca hastalığına tutuldu otururken, henuz kat'iyetle anlaşılamıyan dan, uzun bir araştırma fasılasının çeç | ğ u> v e 5000 inin öldüğü dahili hesab e bir sebeb yüzünden kavgaya tutujmuşlardjr. mesi lâzTm gelmektedir. Bir misal clmak dilecek olursa, senevi dünya zayiatının Ksvga somında bıçağına sarılan Mehmed üzcre. Sîreptomycin'in vereme karşı bu rakamın herhalde bir çok misli o Ayhan. arkacîaşmır. üzerine atılmış ve ypre yatırarak koyun boğazlar gibi gırtlağır.ı müessir olup olmadığını meydana çı alcağmı düşünmek zor değildir. Tifoya kesmiştir. karmak için yapılan araşiırmayı zikre karşı da tecrübe edilmekte ve bu hasİşlediği bu korkunç cinayetl müteakıb kdl ü maksadla üç se taiiğa 4*arşı damiiessir olduğu anla herkesin korkudan ve deh^etten büyüyen debilirh. Filhakika pozleri bnünde kaçan Mehmed Ayhan henuz ne uğrpr'.mış, 1,500,000dolar harca.nmı§T şılmaktadır. • . . elegeçirilememiştir. Cinayet Masası memurtı • : • : Son zamanlaroa, Ingilterede araştır ları kendisinl takib etmektedirler. Dıser işte, halen, tababetin emrine intikal ma yapan lâboratuarlar tarafından, is taraftan ifade veremiyeçek bir halde hastaetmek uıere bcuunan bir çult «ırtibiyor. ini' daİM "heaüz* kotımaraıç bir • mikrob neye kaldırılan Arslan. yolda ölmüştür. Hâdise tahkikatma nöbetçi savcı Yavıız tikler mevcuddur. Bugünkü yazımızda, öldürücü bulunmuştur. Fındıkgü elkoyarak incelemelere başlamııbunlann na=ıl meydana çıkarıldıklanra, Sütün mayalandınlıp, peynir haline tır. Cinayete eski bir aile meselesinin seve han«i mikroblara karşı müessir ol getirilmesi sırasmda vazife gören ma beb oldu.iv: ileri sürülmektedir. t^mas etmek arzusundayız. yanın, vereme karşı müessir olup olmıBir cinayet sanığrının yacağı da, tetkik mevzuu olmuştur. Bu Basi'.srsin: muhakemesine başlanıldı Dundan bir müddet evvel, bir kız j bakterilerin ifrazatı tecrid edilmiş, buKucukn^arda bir :cki meclisinde çıkan çocuğu. otomobi! alrnda kalmış, P.yağı j na şimdilik Misin denmiştir. bir kavga çonunda Aîi Keser adında bir arparçalsnmştır. Parçalanan mahalden Araşürma lâboratuarlarında, nezle, kadasını öidürdüğü iddiastle İkinci Ağırcezs alınan bir nümune. mikrobların neşvü sarı humma, ve çocuk felci tevlid eden Mahkemesine verilen Salih Çimer.in muneniüsına uygun bir kültüre kormuş, viruslar üzerinde müessir olacak anti hakemesine dün başlanılmıştır. Dünkü celsede sorgusu yapıl?n Salih. biı müddet sonra, mikroskobik bir mu biyotiklerin araştırılmasına milyoniaı ayeneye tâbi tutulmuştur. Muayeneyi harcanıyor. Gene altm sansı renkte bir üzerine atfedilen bu suçu tamamen inkâr etmiştir. yr.pan. Presbyterian hastanesi opera antibiyotiğe Aureomisin adı verilmiştir. torleıinden Dr. Irap.k Melcny. teşekkül Araştırma lâboratuarlan, büyük bir MUHARRM 19 PAZAR eimiş olan iki çeşid mikrob kümesin servet kazanmak arzusile, yüzlerce dcn. bir tan?sin:n diğerlerile mücadele mantar ve bakteri çeşidi üzerinde, yo E a* B ederek onları imha ettiklerini ve neti j r u c u V e masraflı araştırmalara çoktan Sı * :3 *O cede. berrak bir mayi teşekkül ettiğini j girişmiş bulunuyorlar. Unutmamalı ki, < a görmüştür Mikroblan imha eden, bu Amerikada, sadece bir Peniciilin sanaVasati 6,55 12.00 14.31 16.46 18 23 5.11 mikrob cinsinin tecridi için aylarca uğ yii, 160,000.000 dolarhk bir iş hacmi Zzzni | 2 08 7.13 9.45 12,00 1.36 12.24 raşılmış ve nihayet, bunların Bacillus i sağlamaktadır. Sehir İKTİBASLAR haberleri Rusların Berlitıi İtalyadan ithal edeceğittıiz maddeler TopUyan: M. Kenan Kan CUMHURİYET 21 Kasım 194S HEM NALINA M1HINA Himmet bekliyen işlerden ccliste istanbul Adliye sarayının nerede ve ne vakit yapılacağı hakkındaki sözlü soruya Başbakan Yarduncısı sayın Faik Ahmed Barutçu cevab verdi. Kâh Sultanahmedde eski Hapisanenin ycrinde, kâh Babıâlideki Tomruk dairesi arsasmda, kâh Beyazıdda eski Maliye Nezareti, şimdiki Askerî Tıb okulu olan bilmem hangi paşanm konağını yıkarak onun yerinde, kâh Vilâyet konağı yanındaki Ebüssüud medresesile Baçbakanlık Arşiv dairesi yıkılarak bunların yerinde yapılması düşünülen, hattâ bu bina için başka tnraflarda da bir siirii incelemeler yapıldığı halde, koca . İstanbulda senelerdenberi bir türlü münasib bir yer bulunamamış olan Adliye sarayının inşa edilecegi arsa için «incelemeler yapılmakla beraber bu yolda kat'î karara varılamadığmı, Başbakan yardımcısından öğrenmiş bulunuyoruz. Pek iyi hatırlamıyorum amma Adliye binası yanalı 1516 yıl oldu. 1516 yıldır, biz hâlâ «incelemeler» yapıyoruı. İncelemeler yapmak fena değil ama Adliye sarayını ne vakit yapacağız? Biraz himmet! Biraz himmet:» dcrken yillar ve yıllar boyunca yapılacağı tüylendiği halde bir türlü yapılamıyan işler aklıma geldi40 yıldır yapılamıyan Tersane hu ciimledendir. 10 s«nedir imar e<jilemiyen felâketzede Erzincan bu cümledendir. Kaç yıldır beklediği kalkındırma haralesinc kavuşamıyan; fakat yapılan incelcmelerde sun'i gübre ihtiyacının bile düşüniildüğü söylenen doğu illerimiz bu cümledendir. 80 yıl önce inşası düşünülen, hattâ haritası bile hazırlanan Samsun limanı bu cümledendir. Temcid pilâvı gibi ısıtılıp duran Mersin limanı bu cnmledendir. Daima lâkırdısı edilen, fakat daima suzcle kalan modern İstanbul limanı bu ciimledendir. Biı İngiliz şirketine plânlan yaptırılmış olan yeni İzmir limanı bu cümledendir. İki orta boy şilepten başka genıiye kömür yüklemck mümkün olamıyan, fırtırıalı havalarda gemilerin giremediği Znnguldak kömür limanı bu cümledendir. Çoktanheri yapılması kararlaştırıldığı ve kanunî müsaadesi alındığı halde bir türlü yapılamıyan Burdur . Antalya demiryolu bu cümledendir. Trabzondan kesilmiş et nakledecek soguk hava ambarlı gemiler tedariki bu cün:ledendir. Kütahyadaki linyitlerden faydalanmak üzere, kurulması senelerdenberi düşünülen büyük elektrik santralı bu cümledendir. Bunlar, şöyle hatırladığım işlerdir ki hepsi biraz himmet ve gayret bekliyor. Kimhilir, şu anda aklıma gelmiyen daha ne kadar böyle «incelemede» yani «sürünccrnedc kalmış işlerimiz daha var1 dır. îşte sayın Faik Ahmed Baıutçlınun | 1516 yıldanheri hâlâ arsasını dahi tayin edemediğimiz tstanbul Adliye sa1 rayı hakkındaki soruya verdiği cevab ] lana bu yanyı ilham etti. Halbuki Adliye dairesi yan^ığı zaman. kısa bir zamrnc'a muhteşem ve mükemmel bir Adliye sarayı yapacağımızı söylemiştik. Açık muhabere Em?kh Albay Ziya Şardaçc: Emekli Albay Sefik Akerin . Çanakkale Anburnu Savaş| l:.r: ve 2T nci Alay, adlı kitabı bende de vsr. Hr.kkırr.daki tevcccühünüze teşekkür ederim. Saygılar. Samsunda B. Cevad Örlüye: Yeni alman vapurlardan birine Sam;un adının verilmesini r yazmamı istiyor. .ur.uz. Anıerikadan İki yıl önee alınan ve şimdi çalışmakta bulunan | silep^erden 27S0 gros tonl'jk birine Sams^ın adı verilmiştir. Saygılar. etmeleri ihtimali t^ kuvvetleri kolaylıkla Berline akaDiğer taraftan, Sovyet bölgesinden P>uslann müttefikleri Berlinden çıkarabilmek için ellerinden gelen gayreti kaçmış diğer bir Alman idarecisi olan bilecek bir durumda tutu'.acaktır. Buna muabil, Berlinden çekilmek susarfettikleri; müttefiklerin ise, ağır, Helmut Külz, Rusların Alman siyasî iihattâ imkânsız görünen şartlar altında derlerini Moskovaya celbederek Sovyet retlk» Sovyetler, bilhassa AJmanya içindahi tutunabilmek için bütün varlıkla crdusunun Almanyadan çokilmesi me de mükemmel bir propaganda vasıtası rilç çalıştıkları şu sırada Amerika bası eelesini görüşmek üzere bir konferans kazanmış olacaklardır. Gerçekten, Alni Sovyet kıtalarının Berlini terketme terüb etmeğe hazırlandığmı bildirmiştir mar tirliğinin timsalî mahiyetinde olan Liberal Demokrat partisinin organı. başkentten çekilmek suretile Ruslar levı suretile bir siyasî darbe hazırladıkhuftalık Montags Echo mecmuasınuı Z~> müstakil ve hür bir Ahnanyanın yenilormı ortaya atmış bulunuyorlar. Iddiaya göre. bu darbenin başlıca un eki.n nüshasında da Berlinde yüksek den kurulmasına kendilerinin taraftar suru Walter Sehreiber olacaktı. Walter rütbeli Sovyetlerin. »Rus ordusunun olduklarını kolayhkla iddia edebilecekSchreiber, Stalingrad muharebesi esna çekilmesinln pek yakında resmen tebltğ ler. Eerlinden çekilmiş oluşlarını, bu sında esir düşen bir Alman doktor oîunacağını» söylediklerini kaydetmek iddialarını ispat yolunda bir delil olarak gösterebilecekler, buna karşılık müttetuğgeneralidir. Sovyetler eüne geçtik tedir. Bunlara ilâveten Almanyadaki İngili? fiklcrin Berlinde kalışlarmı da Almanten sonra komünistlerin teşkilâtlandırdı§: Hür Almanya Komitesinde faal rol ku\vetleri kumandanı Sir Brian Robert yanın istiklâline kavuşması yoluna dikioynıyan Tuğgencrale ve komite arka sarı 27 ekimde, bir basın konferansmda len büyük bir mania göitermek suretile daşisrma Ruslar Moskovada her türlü Sovyetlerin 400 bin kişi kuvvetinde biı istLmar edeceklerdir. kclayhğı göstermişler, kendilerine Mos AJman askerî birliği teşkil etmek teşebMüttefikler bu beklenmedik hareket kova civarında hususî köşkler tahsis biisüne giriştiklerine dair sızan haber tahakkuk ettiği takdirde, bir an için kar ettnişlcrdir. Altı sene boyunca mükem leri teyid etmiştir. İngiliz kumandanı şılık veremiyeçek durumda kalacaklarmsi bir rahatlık içinde yaşayan gene bu kuvvetlerin bombalarla, ağu zırhlı dır. Amerika Dış İşleri Bukanhğı bir rale, bu müddet zarfında komünist ide otoınobillerle ve ağır reakinelitüfekler ara böyle bir ihtimali ele almış ve öno'ojuii gündelik dersler halinde. aşılan j >e teçhiz edilmekte olduğunu ye ileride leyici bir plânı Marshall, Parise haremıştır. Nihayet talebelerinin €olgunlaş çekilen Rus ordusunun yerını kolayhkla ket etmezden evvel müzakere etmiştir. tıf'iiıa» kani olan Sovyetler kendisinden a!;ıbi!eceğini basuı mümessillerine bil Bu plâna göre. Amerika. bütün mütteyazıl' bir de bağlılık taahhüdnamesi al dirmiştir. Rusların bu hareketini adeta fiklerin Almanyadaki Kuvvetlerini çekd:!;tan jor.ra, generali Sovyet bölgesin takdır eden tngiliz kumandanı, bütün melerini, ancak İngilizler için meselâ de Alman komünist kuvvetlerinin ida işgal kuvvetlerinin Almanyadan çekil Hrmburg, Amerikalılar için de muhtertsinde mühim bir rol oyrıamak üzer» mtlerinin, Alraanya meselesinin halli melen Bremen gibi «köprü başları> nda yo'unda atılacak yegâne müessir adım ikişer tümen asker bırakmak esası kaAimanyaya sevketmişlerdir. Amerikan basınının iddiasır.a göre, olacağını da sözlerine ilâve etmiş, fakat bul olunacaktı. Washington mahfilleri bu uzun hazırhğın neticesi Rusların İngiliz Dış İşleri Bakanı Bevin, Alman bu plânın İngilizlerle Fransızlara bilaskerî kuvvetlerini Berlinden çekmeleri ycdaki kumandanlarmm bu kanaatine dirilmiş olduğunda ısrar etrrekte, buna olacak ve General Walter Schreiber ve iştirak etmedigini ve kumandanın an karşılık gerek İngilizler. gerek Franarkadaşlarının kurdukları komünist ida cak kendi namına konuşmu* bulundu sızlar «bu hususta her hangi bir resmi temcs> yapılmamış olduğunu iddia etre teşkilâtı işbaşına geçerek, Ruslar ğuııu resmen ilân etmiştir. kuklalarmın ipini perde arkasmdan çeBütün bu emareler gerçekten Rusla mektedir. Bu durum karşısında Amerikeceklerdi. rın hiç olmazsa Berlinden çekilmek yo kan plânmm ancak Amerika Dıs İşleri Bakanlığtnda müzakere edilmiş olmakBu beklenmiyen plânda, ilk bakınıa lu:ıda yürüdüklerini belirtmektedir. Butan ileri gitmesine imkân yoktur. Bu bir aksaklık olmuş ve anlasılan zanno nucla beraber gerek Amerikan, gerekse yüzden de, Ruslar Berlinden birdenbire lur.duğundar da mükemmel bir aktör İngiliz resmî çevreleri, Rusların bu kaçıkıp gittikleri takdirde müttefikler bir olan ve komünistliği benimsediğini, bu rsrlannı tatbik edeceklerinden şüphemüddet için, ne yapacaklarını şaşırmış gibi hallerde pek ince eleyip sık doku lidirler. Berlin için şiddetli bir mücadebir halde kalacakiardır. lenin şiddetinden bir nebze kaybetmeyan Ruslara mükemmelen yutturmağa muvaffak olmuş olan General Walter den devam ettiği şu sıralarda. Rusların Toplayan: M. Kenan KAN Schreiber, fırsatt bulur bulmaz Rusla böyle hiç beklenmedik bir hareket'e rın elinden kaçarak batılı müttefiklere Eerlinden çıkıp gitmelerinin manası ne Necmi Rızanın Konseri oîiibiür? iltica etmiştir. Geçen yıl Istanbul ve tzmirde vermij olBittabi Sovyet bölgelerinden batıya Rusların Berlinden çekilmeleri. haddi duğu konserlerle kendisinl mıısikl sever halkaçan ilk Alman veya yegâne komünist ratında, göründüğü gibi Ruslar için bir kımıza haklı olarak sevdirmis ve her kontakdirini kazanmış doFtu, Genera! Walter Schreiber değil gcrileme hareketi değildir. Bu kararla serlnde dir.ievicilerin olan İstanbul Konservatuarı İcra Heyeti eski d!r. Dcha evvel kaçanlar pek çok olduğu rını tatbik ettikleri takdirde, Ruslar âzasından kıymetli ses sanatkârı Necmi Rıza gibi. daha sonra kaçacak olanlar da aym pek tabii olarak Berlinde küçük bir Ahıskan. mevsimin ve ke:ıdisinin İlk Türk dcrecede boldur. Şu halde, Rusların garnizon bırakecaklar, bu garnizonun musiki konserini 7 arnlık satt akşamı îaat Berlini «itimad ettikleri. Alman komü ikmal işlerini sağlamak için de, gene 21 de Melek sinerrasmda vereciktir. Sanatnittlerine teslim etmek sevdasından tabii olarak Almanysnm Sovyet bölge kâr bu konserinde Klâsik Tiirk muçikisinin vazgeçmiş olmaları lâzımdır. Halbuki, rirdc.ki kuvvetlerini muhafaza edecek çok sevilmiş nadide eserlerinden ve yeni hitlk türkülerinden mürekkeb bir program hazırson jjünlerdc göze çarpan sarih emare lerdir. Hini hacette, Polonyadaki Sov lamaktadır. ler. Rusların her şeye rağmen bu kararİprmı tatbika doğnı yünkii'klertni gösRikkat Asım Köknar ttrmektedir. Gerçekten, Almanyanın resmi komünist gazetesi Neues Deutschland 28 ekirn tarîhli nüshasında Sovyet aSkerî idaresinir «Ahnan milleti ve dünya sulhu uğruna, kendi kendini feshetme yoluna gittiğini. kaydetmekte ve «Sovyet işgal kuvvetlerinir mevcudiyeti gün geçtıkçe daha az lüzumlu sayılmaktadır» cümle=ir.i ilâve etmektedir. Lkeli bir kızın temiz bir aşk macerası. Asrl hayatm içyüzü. Para için izdivacın sonu. Nefis bir aile romanı. Tanesi 2 lira. TÜRKİYE GARANTİ BANKASI AHMET HALİT KİTABEVÎ AMMET HALİT KİTABEVİ Kıymetli müştcrilerinc son derece cazib bir Yılbaşı sürpriz keşidesi hazırladı. Bol para ve azami isabct imkânı Derhal bir hesab açarak şansınızı deneyiniz. Ikindi Yatsı DUYUSLAR ve HATIRM AR Yazan: Z E K A V E T B A Y K A L Bu orijinal ve kıynietli eserden bir tane edininiz. Bütün kitabcılarda b u l u n u r . FİATI 100 KURUŞTUR. m Denizjoilan yeni müdiirü Devîct Denizyoliarı Genel Müdürlüğüne tayin edilen Cernil Parman birkaç güne kadar şehrimize gelip vazifesine başlıyacaktır. Bir sıkınük zamaolur. Sonucunda sızı duyarsınız. Onem 1 nıma lesadüî etmışverme beyefendi. Bunlar efemer fenoü. Ağzinu açıp komenlerdir. I nuşmak ıslernıyor Ne söylüyorsun, Selim kardeşim. j dum. AJiedcrsıniz. Karın ağnsını sağlık koruma babarsaklarunaı işlem kımından analiz ediyorum. bozulmuş. Kolay gele! Edebildin mi bari? sıziıyor. Eöyle hRİ Eh elden geldiği kadar ediyorum, leıde adamın aklı Alâ, şimdi başka şeye bakalım. Sen orasuıdadır. Oras::ıne yapıyorsun? da olan akılla da . Iyiyim beyefendi. Bu akşam benim Kuzum beyefendi.. ne olur, şu bene düjunüjür. Acaba biıaz papatya su piyes oynanıyor. nim piyesin birincisini görün de bir ekyu mu içicm diye düşünürken baldırım Oh! Nerede?. siği varsa hani... ateş gi ji yandı. Kafes tiyatrosunda.. Provalar bitti. Yapamam.. Ay: dıye bağırdım ve elimi oraya ; Her şey tamam. Biı primadonna var be Allahaşkma, kırk yılda bir.. gotürcium. Eiım de yandı. Biı küçük yefcndi. ağzınıza lâyık. O kadar tsrar etti ki; kabule mecbur kedinıız. var, Allah kimin varsa bağışj Nedir o Seîim? Yenecek bir şey oldum.. kararlastırdık. Akşam saat selasm, ;neğer o gehniş oynamak istiyor rni? kiz buçukta gelip beni alacak, birlikte muş. Hayvanlar da böyledir, şakası ile j . Yutulacak bir şey beyefendi. gideceğiz... " ciddisi belii olmaz. Adamın keyfi jerin Ayol, scn evli barklı adamsın, hâYemekte biraz ihtiyatlı oldum. Yavaş de mi, dejü mi sormaz. Gelir tırmalar. lâ gözün dışarıda mı? yavaş ağrı geçti.. Saat sekiz buçuğa beş ısırır.. Biz ev köpeğine. döndük.. Yabancı kala Selim geldi. Şimdi sırası değE! diyemezsiniz j!a sslr Druz napalım... Bir arabaya atlar gideriz, beyefenHay>:an lâftan anl&maz. (Hayvan anlaGülüştük... Kahvesini içti, bir lokum di.. dedi. Ve öyle yaptık.. Kafes tiyatmaz da insanlar anlar mı? O da bir ayn yedi.. Dilinin altında bir şey var, söyrosuna gittik. Bildiğiniz gibi bu bir eski davadır ya!) leyemiyor. binadır; ama rahatür... ikinci sırada bir Hadi git Ponpon, dedim. Bizim ke LSf ol.nın diye sordum: yere yerleştik.. Perde biraz gecikti. dinin ısn.i Pcnpondur. Beyaz ve tüylü Sen piyesini görmeye gitmiyecek Neden açılmıyor, diye sordum. olduğu için böyle çağınyoruz. Burnu ve misin? Kim bilir beyefendi. Bu artistler alt çenesi siyah.. Bir acayib hayvan. Çok Gideceğim beyefendi, gideceğim.. nazlı adamlardır. Gidip bakayım.. oyuncu, çok zeki şey. Ama insan saati de onun. için sizin müsaadenizle... Dedi ve gitti. Halk sabırsızlamyor. El saatine uymaz, işte böyle somurrkan Tiyatıoya gitmek için benden çırpmaya, tepinmeye, ıslık çalmaya bir zamanımda benimle oynamaya gel ızin mi alacaksm? miş. Biraz okşadım, eümi üirdı, hay Hayır müsaade ederseniz sizinle başladılar Ben sıkıldım, Oyle ya, açılacaksa açılsm.. derken ışıklar söndü. vandır, aldırış etmedim. Okşanan in beraber gideceğim.. Bekledik, gene açılmadı.. ıshklar arttı. sanlardan bile ısıranlar oluyor; ama Nereye? Işıklar tekrar yandı. Ne oluyoruz ayol... mendebur çokça ısırdığı için canım ya Tiyatroya. nıyor. Böylece geçinip giderken kapı Haa! Ben gitmem kardeşim. Kar Bu sırada Selim geldi. çalındı.. açtılar.. belki otuz senelik ar nım ağrıyor. Ne olmuş?. kadaşlardan Selim arzı endam etti. Bu Ne olacak beyefendi, primadonna Anlattık ya beyefendi, o önemeli Selim bir tuhaf çocuktur. Iyi sülüs ya bir fenomen değildir. dediğimiz kaltak gelmemiş... zar, tezhib yapar, cild yapar. Güzel ye Eyyy?. Değildir ama ağrıyor. rnek pişirir ve hususî tiyatrolara piyes Telefon ettiler. bulamadılar. Re Ağrısın efendim ne olurmuş. Bu yazar, gün olur fransızca konuşur, gün memlekette yüz binlerce, milyonlarca jisör, otomobille gitti.. olur uygurca konuşur, gün olur şapka. karınlar ağrıyor. Elverir ki bu bir ulusal Gelmezse? giyer, gün olur, bere... babayani.. hımbıl ( ağrı olmasm. Gelmezse başka birini çıkaracaktavırlı, tıknaz pat burunlu, Tatarî sima Selim, saçmalama! Ben karnım lar... lı, kırpık bıyıklı bir çocuktur. Gelmesi ağrıyor diyorum, sen bana yeni terim Kimi? ne memnun oklum; çünkü vakit geçir lerle felsefe yapıyorsun. Perdecinin karısmı... nıcye yarar. Karın ağrısını unutmak Ayol olur mu?. Ben hani şizin ağrınızı dindirmek için de böyle bir şey lâzım. Olacak napalım!. için uğraşıyorum. Acaba bir tuğla koy Günaydın beyefendi! sanız nasıl olur!. Ishklar devam ederken, Selim tekrar Sabah şerifler hayır olsun. Selim. içeri gitti. .Beş, on dakika sonra nihayet Buyot koyacağım.. Hoj geldin kardeşim. Yediklerinizi hatırlıyor musunuz? perde açıldı. Piyes bir şarkılı komedi.. Hoş bulduk beyefendi. Nasılsınız? Selim, sen türkçeyl unutmuşsun. olacak.. içinde şarkılar var.. komik par Pek iyi değilim. Karnım ağrıyor. Ad?ma böyle sual sorulur mu? Ne yi çalar var.. mış, Geçmiş olsuç efendim. Onemi yok. yeceğim. alelâde şeyler.. Balık, salata, Selim yanıma gelince sordum: aldınş gerekmez. Dirimsel bir ppoblem makarna... Ne haber?. değildir. Hepimizde böyle fenomenler Biraz karbonat Perdecinin karısı çıkacak, öteki olur. Barsaklarda kimyasel bir tepkime kan körkütük saıhoşmus... ~Ben ne alacağımı bilirim.. SIRTIMDAKİ Yazan : SİVİLCE! Burhan Feiek Yapabilir mi? Süflöre kuvvet... Ses?. Mızıka örter, diyoriar» Fiyasko olmasm. Bana ne beyefendi, kendileri düşünsün.., Birinci perde soğuk jestler, rolünü bilmediği için muttasıl süflöre bakan primadonnanm tat sız sesile geçti... Perde arasında Selim: Ben bir daha gidip bakayım.. diye kayboldu. Ben de çıkıp gideceğim, ama çocuk müteessir olacak. ikinci perde açılırken Selim de geldi. Einde bir kesekâğıdı kabak çekirdeği.. Yemem.. Beyefendi, Vallahi sizin için aldım. Barsaklara birebirdir, diye ısrar etti. Başladık çıtır çıtır yemeye... On sıradakiler sigara da içiyorlar, avuçlarının içine saklıyorlar, dumanı da eğilip koltuğun altma üflüyor, bir aralık bu o kadar çoğaldı ki; bizim sıralarm önünden kalkan bir duman tabakası, arkadan gelen projektör ziyasile büsbütün renklenerek gözgözü görmez bir hal aldı. Ben işin farkında olduğum için aldırış etmedim. Ama.. Hay Allah, sırtımda da bir şey var. Oyle kaşındınyor ki.. Derken arka sıralardan birisi bağırdı: On tarafta yangın mı var yahu! Nedir bu duman... Tiyatroda böyle söz olur mu? Hurrr.. diye herkes ayaklandı. Ben seslendim. Bir şey yok yahuj Ondekiler sigara içiyorlar.. dememe kalmadı... Kim içiyor yahu! diye bir de tekzibe uğradun, Bu hengâme esnasında perdecinin kansı... Aaaah coni, Vaaah conL Diye haykınyordu. Bir de baktım başında tasile bir itfaiyeci.. Elinde hortuna başbğı geliyor. Nerede ateş?. Şöyle durun biraz.. Islanmayın. Bağıııştık... Yok yahu, yok. Ateş yok.. Ben mesuliyet kabul etmem.. ateş var, dediler, bak dumana... Ayol o sigara dumanı... Sigara içmek yasak.. Yasaktır diye dumanı çıkmıyacak mı? Söylesenize yahu!. Sigara deyin de sıkmasın... Sıkacağım çekilin... Sıkamazsın, sıkarsın... Alay etmeyin, sıkarım.. (ve seslendi) Haydaar, aç musluğu! Ben hemen kenara çekildim. Hortumdan ha şimdi su fışkıracak derken. Fosssss diye bir tes çıkmaya başladı.. ama su yok! Ondekiler... Sıksan a ağabey! diyorlar, itfaiyeci de: Haydaar, musluğu açsana ulan! diye sesleniyor. Içeriden bir ses.. Açum Hüseyin Ağabey. Su gelmiyor... Kesilmig naapiyim... Getir bana bir teneke su!. Perdeden de komik oynayan bir çocuk: Getir bana bir teneke su.. diye şarkı söylemeye başlayınca iş rezalete bindi. Hep gülüştük.. itfaiyeci hortumu toplarken ikinci perde kapandı. Selim memnun... Bereket ;u itfaiye igine! Bizim piyesin faisosu göze çarpmadı.. Ne gibi? Beyefendi, hiç biri rollerini bilmiyor. Birbirinin lâfını ediyorlar. Nasıl tutuyor.» Tuttuğu falan Tiyatronun içinden iri iri lâflar işitibir tepinme tufanı.. liyor.. Bir de dönünce ne Bakıruz, süflörle kavga ediyorlar göreyim. Sahne ikinci perde arasında sırtımdaki şe. ye çıkmamış mıyım.. fazla batmaya başladı.. Mütemadiyen Hemen içeri kaçkıpırdıyorum. Bitlendim mi, ne oldum. tım.. Aman nereden geidim buraya. Şu perde İstoriz.. isteriz, açılsa da derken Allahtan olacak... Perdiye bağirıyorlar. de galiba çabuk bitsin diye erken Selim yok. Beni açıldı. Dışarı çıkmış olanlar yerlerine birisi sahneye tekotururlarken piyes başladı. Bermutad rar Hti... 0 soğuk soğuk devam ediyor. Yani fiyas Ne itiyorsun be? diye seslendim, ko bu kadar olur. Ben, Selira hesabına ama sahneye gene çıkt:m. terliyorum. Galiba onun tesiri olacak. I Ne kaçıyorsun muharrir bey... UtaSırtımdaki batma öyle bir hal aldı ki, nıyor musun? bir müddet tiyatroyu seyrettikten sonra: Ne utanacağım?. Selim, kardeşim. Benim sırtımda Utanmazsın ya!. Bu ne biçim pibir şey var. Böcek mi nedir? çok ba yes? tıyor.. dayanamıyacağım, dedim. Piyesin nesi varmış. Bakayım beyefendi. Hâlâ konuşuyor, voyvo.. muharrire Nerede bakarız.. de bakm yahu!. Durun yahu! Muharrir.. ben.. de içeri gidelim. Gardropta soyunurj meye kalmadı. Perdeyi indirdiler.. Fena sunuz.. . . • 1. 1 4 1 r 1 1 1 ' halde içerledim. O sırada Selim geldi. w Biz pıyesı bıraktık. Locaların arkala, „ Beyefendi, , ne . konuşujordunuz? . & rından sahnenin arkasındaki gardrop Ne konuşacağım, senin hesabına denilen soyunma yerine gittik. Bir sürü voyvo yedik.. elbise asılı.. Artistlerin iç çamaşırları Macerayı anlattım.. falan. Ben soyunmaya başladım. Kıra Vahvah! Efendim, aksi zamanda vatı çıkardım, gömleğimi çıkardım, fani şeyim geldi. Pek sıkıştım da.. lemi çıkardım... Aradık, bir şey yok. Tiyatrodan çıktım.. eve döndüm.. geç Aman iyi bak Selim, bit olmasm... Yok beyefenedi.. şurası mı baüyor? kalmışüm. Kimse uyanmasın diye kapıyı yavaşça açtım, girdim, baktım herkes Evet.. of.. kaşı şunu. Kaşıyamam beyefenedi, bir sivilce oturuyor.. Rezaletti Vallahi! diye kısaca anvar. Sonra mikrob kapar.. lattıktan sonra: Burası amma da soğuk yahu! Arkamda da sivilce çıkmış, rahat Ne olacak beyefendi, salaştan tisız ediyor, tentürdiyod sürelim, dedim. yatro olur mu? Soyundum.. Bizimki sordu: Biz bu işle meşgul iken bütün Bu ne?. artistler sahnede hep birden hora oy Sivilceü nuyorlar.. Muıka sıkı bir oyun havası O değil, fanile?. çalıyor. Selim: Baktım.. hay Allah cezasını versin, Bitti beyefendi. Aman şu herifler bir ince kaşkorse, yani kadın fanilesi.. İçeri dönmeden ben bir su dökeyim.. Anlatayım.. yanlışlık. diye çekildi. Ben kıravatımı bağladım. Evet, yanlışlık ya! Ama.. Yerime dönmek için gardroptan çık Vallahi değil, anlatayım... tınx. yürüdüm. Işıklı bir yere yakın: Lüzumu yok... isteriz, muharriri isteriz, diye bağır Billahi değil, bu, ben tiyatroda.. hadıklarını duydum. Dönüp Selime bak ni sırtımda sivilce bm. Yok. Nerede olduğunu ben biliyor Kâü, yeter. dum ama: Olamaz, anlatacağım... Tamam bir buçuk saat.. konuştuktan « Işi var, gelemez» denir mi? Hem neme lâzım canım. Ben yoluma gide sonra ertesi gün Selime.. onun vasıtasile yim, diye yürüdüm. Birisi bana çarptı. tiyatroya.. Öğrendik ki gardropçunuD giymişim. Iade Nereye? diye sordu? Tanunadığım karısının kaskorsesini adamlarla konujmak istemem. Herif etük, fanilemizi aldık, aldık amtu d giderken arkama dönüp baktım. Kimdiı vEce geçmedL. bir kaç gün surdu. J.U. diyp airüdyiru Bir alkjfc bk