Katalog

Z Kasım 1945 Başîarafı l inci sahijede rini iddia etmekte ve bunu kendisine Dünyanm bu karışık halinde Amerika soylemekten çekinmemektedirler. Beyaz seçuni, bu bakımdan müstesna bir tarihî Saraya günde 100 ilâ 3000 mektub gelugün Amerika milleti ycni dönüm noktası ehemmiyetini taşımak mektedir. Sendikalara bazı tahdidlsr bir Cumhur Başkanı seç tadır. Zira Washington, harbden sonra konulmasıru derpiş eden Taft Hartley mek üzere oyunu kullana dünya ölçüsünde bir lider devlet rolü Kanunu meclis tarafmdan reddedildiği caktır. Gcrçi Amerika Cumhuriyet yar nü ve mesuliyetini üzerine almış bulu zaman bu mektub adedi günde 20.000 i bulmuştu. Başkan günde 200 ilâ 600 deüsinin büyük bir ekseriyet kazanarak r.uyordu. Bir taraftan Cumhur Başkanı ve mu fa kendisine getirilen mektub, vesika ve iktidan ele alacağına muhakkak ııazarile bakılıyorsa da Amerikanın *n ileri avıninin seçimi yapıldığı bu sırada Mü ksnunlan imzalamak mecburiyetindegörüşlü gazeteleri dahi netice hakkın messüler Meclisinin seçimile Ayan Mec dir. Başkan, yüzlerce hediye almaktada kafî bir iddiada bulunamıyorlar ve lisi üyelerinden üçte birinin de seçim dır. Yeni doğan çocuklardan ekserisini neticeyi beklemekten başka bir çare leri yenilenmektedir. Cumhuriyetçiie aileleri Başkanın israile vaftiz etmekte bulunmadığını söylüyorlar. Çiinkü de rin Devlet Reisliğinden baska Mürr.es ve bu olayı Başkana bildirerek cevab raokrasi terbiyesi kafî neticeyi, oy sa siller Meclisini kazanacaklarma mu •bekiemektedirler Sosyete hayatı da hiblerinin iradesine bırakmıştır. Ame hakkak nazsrile bakılıyor. Avan Mec başlıbaşma bir meslek mahiyetini arzetrika gazetelerile radyo yonunculan da, lisinde ekseriyetin Demokratlara geç mektedir. Başkanın siyasî sebebler yüzünden bulunmak mecburiyetinde olbu terbiye gereğince hareket ederek mesi bekleniyorsa da şimdiki halde du duğu ziyafet ve resmi kabullerden maadurumun belirtilerini anlatmakla iktifa rjmları az çok şüpheli sayılıyor. da kasımdan karnaval sonuna kadar deediyorlar. Bu belirtiler, cumhuriyetçiDOĞAN NADİ vsrr eden resmî bir devre daha mevlerin büyük bir zafer kazanacaklarmı Vandenberg'in ve Dulles'in cuddur. Bakanlar, hâkimler, âyan ve ifade etmektedir. Temsilciler Meclisi başkanlarile diplodurumlan Fakat cumhuriyetçiler adajmın başWashington, 1 (a.a.) Dewey mptlara verilen ziyafetler bu devrenm kanlık makamını kazanmasının. Ameri Cumhur Başkanlığma seçildiğı tak irine girer. Ziyaret maksadile memlekeka siyasetinde esash bir değişikliğe se dirde James Foster Dulles'in Dış İş te gelmiş bulunan şah=iyetlere karşı da beb olmıyacağı viizuhla anlaşıunıştır. leri Bakanlığına getirileceği Cumhu! Başkan tarafmdan ifası gereken bazı Çiinkü seçim savaşı sırasında iki taraf riyetçi çevrelerde teyid edilmektedir. j vazifeler vardîr. adaylannm söyledikleri nutuklar, araDiğer taraftan Âyan Meclisinde daki aynuğın, esas üzerinde değiL fakat Cumhuriyetçilerle Demokratların ha ı Ek=;eri zarnanlarda bir =uvare esnasmmetod üzerinde olduğunu açddamıstır. iz bulunacaklan kuvvet ne olursa da ba?kan 2000 den fazla e! sıkmak mecCumhuriyetçilere göre, demokratların olsun Vandenberg Kongrede Cum buriyetinde k?hr. Başkanın özel bir kurmuş olduklan idare, iktidar mevki huriyetçi Partinin başlıca sözcüsü o yaşayışı yoktur. Beyaz Saray. 60 odadan mürekkebdir, ve dört kattır. Fakat bu iade uzun bir zaman kalmış olduğu lapaktır. katlardan ikisinde haftanın muajyen için ihtiyarlamış ve yorulmuştur. Onun Kızılderililer, ilk defa reye günlerinde binlerce ziyaretçi tarafmdan için iktidardan çekilmesi ve onun yeiştirak ediyor gezilen nıorasim salonları bulunmaktarine genc ve dinc bir idarenin kurulmaWashington, 1 (A.P.) Amerikan dır. İlk katta başkanın işaal etmekte sı icab ediyor. tarihınde ilk defa olarak bütün Kı olduğu apartıman bulunmaktadır. Bu Demokratlar bu iddialan kabul et zılderili yerliler de j*arınki seçimmiyor, memlekete daha bir çok hiz lerde reylerini kullanacaklardır. Bu katta içiçe on bir salon ve oda varmetler yapacak kabiliyet ve liyakatte seçimlere kadar bazı eyaletler Kı dır. Başkan ve ailesi bu odalarda tahdid olduklaruıı sbylüyor ve bu yolda neler zılderililere rey hakkı tanımamışlar edilmış bir hayat sürmekte ve her adımyapacaklanru teker teker sayıyorlarsa dı. Son zamanlarda Arizona ve New da emr.iyet memurlarile karşılaîmaktada bunların iktidar mevkiinde urun Inr Mexico eyaletlerinin kanunlarında dırlar. Bu memurlar, her ay tabanca ile atış taümleri yapmak mecb\ıriyetinzaman kalmak yüzünden yorşun dıiş yapılan değişikliklerle oralardaki tüklerine dair hasımlan tarafmdan ile Kızılderililere de bu hak verilmiştir. dedir. Amtrikada ba?kan seçilen kimseler senede 12 bin ilâ 45 bin kilomet^ri sürülen iddianın daha fazla umıımî Halen bütün Amerikada 400.000 e re seyahat etmek zorundadırlar. Her kabule mazhar olduğu anlaşılmaktadır. yakm Kızılderıli vardır. dört senelik devre sonunda yeniden seBunu da son derece tabiî »örmek Memleketimizdeki Amerikalıların çilmek isteyen başkan, Atlantik ve Paicab çder. Demokratların iktidar mevkiinde bulundukları seneler zarfında çoğunluğu, reylerini Dewey'e verecek sifik sahilleri boyunca seçim mücadeleBugün Amerikada yapılacak olan sine girişmek mecburiyetindedir Bu memleketlerine ve bütün dünyaya ifa ettikleri hizmetler çok büyüktü ve Cumhur Başkanı seçimleri dolayısi seyahatlerden her biri 17 günsürer. AIkinci Dünya Harbinin demokrasiler le şehrimizdeki Arherikahlar arasm merikada başkanlığa adaylığmı koymak tarafmdan kazanılması, onların gayrel da da faaliyet artmıstır. sakin h^yata veda etmek demektir. Memleketimizde bulunan Amerive himmetile, mümkün olmuştu. Haıb ekseriyeti, öğrendiğımıze bittikten sonra Amerikanın yintıi sene kalıların evvel yaptığı gibi kendi âlemine don göre Amerıkanın dış siyasetinde bimesine meydan vermiyen demokraîlar, raz daha enerjik davranması tarafharb sonu meselelerini de aynı gayıet tan olduklarından reylerini Thomas ve cesaretle karşılamışlar, dünya sul E. Dewey'e vereceklerdir. hunu korumak için demokrat milletlere Memleketimizde bulunan iki bine yardım yolunu tutmuşlar velhasıl A yakm Amerikalı, oylarını toplu bir merikanm yardım ve irşadile sağlam halde kullanmıyacaklar, kapaiı zarfNewYork. 1 (R.) Çin komübir dünya sulhunun kurulması yolunda larla mensub bulundukları seçim nistlerinin Mançuryada mukdes şehher çareye başvunnuşlardır. bölgesi başkanlıklarına yollıyacak rini işgal etmeleri üzerine AmerikaDemokratların hasmı olan cumburi lardır. nın Çunking hükumetine yeni ve âcil yetçiler de bu siyasetten ayrılmıyacakaskerî yardımda bulunacağı bildirüAmerikada cumhur başkanı larını, apaçık belirtmiş bulunavorlar. mektedir. Muhabirlere göre bir Aolmanın derdleri Çiinkü dış politika üzerinde iki parli Washington 1 (a.a.) (nafen) Harry merikan harb filosu Cin kıyılarına arasında hiç bir aynlık bulunmamak Truman veya Tom Dewey'nin yarın doğru seyretmektedir. tadır. başkanlığa seçilmesi hayatlanndan bir Demokratlann Ankara Dediğimiz gibi mesele prensip mese kaç sene kaybetmelerine sebeb olacaklesi değil. metod meselesidir ve «metod. tır. radyosundan şikâyetleri prensipe nısbetle tâli bir mevki tutAnkara, 1 (Telefonla) D.P. GeDünyadaki en mühim mevkileri işmakla beraber iş başarmaktaki değcri gal edenlerin manız kaldıkları gergin nel Merkezine, Partinin Karşıyaka Inkâr olunamaz. O halde Amerika ef hayat şartlan sigorta şirketleri eksper (İzmir) teşkilâtından gelen bir telkân umumiyesi. bugün, cumhuriyetçi leri tarafmdan çok dikkatli bir şekilde grafta, Ankara radyosunun geçid lere rey verdikleri takdirde daha iyi, ölçülmüştür. 1850 senesinden evvelki resminde Demokratların geçişmden daha başancı metodlar tutulmasma ra iyi devirlerde başkanhk mevkiinde bu bahsetmeyişi şiddetle tenkid edilraftar olduğunu gösterecek ve cumhuri lunanlann yaşı yetmişi kolay kolay te mektedir. yetçilerin bu yolda verdikleri sözü tu cavüz etmekte idi. 1850 ile 1900 seneleri İştirak nisbeti % 80 i aşan tacaklarına inandığını belirtecektir. arasmda başkanlık mevküne gelenler Buşiınkü seçim neticesinde Demokrat arasmda 70 yaşına kadar yaşıyanlara az belediye seçimi ların Cumhur Başkanhğını, Cumhuri tesadüf edilmiştir. Fakat devrimizde Uzunköprü. 1 (a^.) Kırcasalih buyetçilerin adayına bırakmalan kuvvetle fcsşkan olanlar vasatî olarak hayatların cağında kurulan belediye teşkilâtı için muhtemel olmakla beraber Demokratla dan 8 sene kaybetmişlerdir. Ldncoln, rm da Âyan Meclisinde ekseriyet kaza Garfıeld ve Mackinley katledilmişlerdir. dün Demokrat Parü ve bağımsızlarm nacakları anlaşılmaktadır Bu takdirde Amerikada başkan seçilen kimse senede da işürakile yapı'.an seçimde CJÎ.P. ekDemokratlar, memleketin reşrii hayatın 75,000 dolar almaktadır. Bundan başka seriyetle seçimi kazanmıştır. Seçime da mühim bir mevki sahibi olmakta de özel masraflar. resmî kabuller ve ya iştirak nisbe'i vüzde sekseni aşmaktadır vam edecekler ve C'imhuriyetçiler de pacağı seyahatler karşıhğı kendisine Cumhuriyet bayramı dolayısile onlann muraksbesi altında buhınduk 40,000 dolar bir tahsisat daha ödenir. larını daima gözönünde tutmak zorun Başkanın içinde sineması ve yüzme ha Kopenhag elçiliğimizdeki tören vuzu olan bir sarayı, bir yatı ve lüks Kopenhag, 1 (a.a.) (B.Y.U.M.) da kalacaklardır. Hulâsa bugün Amerikada, demokrasi bir uçağı vardır. Bundan başka hüku Türkiye Cumhuriyetinin 25 inci yıldömet başkEnın emrine 500 kişilik bir nümünü kutlamak üzere elçiUkte terhayatmın göğsünü iftiharla kabartacak j personel tahsis etmiştir. Buna rağmen bir hâdise vuku bulmakta ve Amerikan Cumhur Başkamrun ahnakta olduğu tib edilen kabul resminde dış işleri ermilleti önümüzdeki dört yıl zarfında bütün tah=isat Eeyaz Saraym masra£a kânile yabancı elçiler, kordiplonıatik ve mukadderatmı kimierin ellerine emanet rını ancak karşılayabilmekte ve ken basm mensubları, Danimarka ileri gelenleri ve Türk vatandaşlan hazır bulunedeceğini tayin etmektedir. disine bir şey kalmamaktadır. 4 sene Amerikanın en bellibaslı eazetelerin başkanhk etmiş olan Hoower başkan muşlardır Danimarka basınında Türk den biri bu münascbetle yazdığı başya hktan çekildikten sonra cebinden 600 millî bayramı münasebetiie yazılar inzıda, seçim neticesinde iktidara gece bin dolar ödemek mecburiyetinde ksl tişar etmiştir eek olanlann üçüncü bir dünya harbine mıştır. Bir İtalyan şilepi karaya oturdu engel olacak ve dünyayı hakikî barışa İmroz, 1 (a.a.) » Kaptan Akvarini Başkanlardan bir kısrr.ı da Beyaz Sakavusturacak gayret ve liyakatte olmaraydan borçlu olarak ayrılmişlardır. A Leonsrdo idaresindeki 1000 tonluk Felannı temenr.i etrnektp^ir ki, bu, içten merikada hiç bir işçi Cumhur Başkanı deriko adlı İtaîyan şilepi ei'velki gün gelen temennüe"i en doŞrnısudur. kadar çalışmaz. Başkan cıhhî durumu ve i sabah saat 6 sıralarmda adanın güneÖmpr C za DOĞRVL hissiyatı ne olursa olsun neşeli gözük yirdeki Mavrokkolo mevkiinde sahüe raek mecburivetindedir. Kapısmca gör otuz metre mesafede karaya oturmuşProf. Toynbee Ankarada mek istemediği, fakat kabule mecbur tur. Tüccar eşyasile yüklü bulunan gemiAnkara, 1 (Telefonla) Ingiliz clduğu heyetleri beklemek+edir. Ziyatarihçisi Prof. Toynbee, bugün şeh retçilerinden ek=?risi işlerin ne sekilde nin kurtarılması için bugün yardım ishalledileceğini Ba?kar.dan iyi bildiklc tenmiştir. rimize gelmiştir. Amerikadaki seçimin neticesine doğru Amerika Cumhur Reisi seçimi bugün yapılıyor Ilme hürriyet Başmakaîed"v devam teciler insan kafasını bu bahisleri incelemekten alıkoj artuyâcaklannı biliyorlar. O devrin kapandığı artık anlaşılmıştır. Yahud, daha doğrn bir deyimle mürteciler ve softalar bile miisbet bilgi metodunun nimetlerinden faydalanmak istiyor, bu sayede kendi ömürlerini uzatabileceklerini umuyorlar. Bir diktatör. bir anda yüz binleree insanı mahvedecek bir silâh bulunabileceğini düşünürse fizik araştırmalannı elbette yasak edemez. Terr.ine. o silâhın en mükemmelmi kendi emrinde toplamak için araştırmalan hızlandırmaya gayret eder. Fakat, teknik ve fen bir tarafa. hürriyet düşmanlan müsbet düşüncenin ecmiyetle ilgili bütün çahşmalannı boyunduruk altına ahnışlardır. yahud almak isterler. Hukuk, iktisad. felsefe, edebiyat gibi bilgi dallarında yabıız onlann görüşii. onlann ideolojisi hâkim olacaktır. Gencliği bir dolab beygiri gibi. bir daire etrahnda gözleri bağlı dönen, tek tarafh düsünen, yani düşünmiyen bir kütle halinde yetiştirmek onların emelidir. Bu uğurda hicbir gajreti esirgemezler. Hoşa gilmiyen kitablan yakmak, beğenilmiyen fikirleri yasak etmek. bu zihniyetin (alâmeti fanka) sıdır. Sağda da, soîda da misallerini gördiiğümiiz bu irtica dalgası, yirminci yüzyıla pek aykın kaçtığı halde, ne yapalım ki, devrimize aid bir hastalıktır. Fikir hürriyetini yiirekten seven, gerçeğe, olgunluğa ve saadete ancak bu yolla yaklaşılabileceğine inanan bir millet olarak. biz, bu hastalığm bir gün mutlaka yeryüzünden kalkacağına eminiz. Hür düşünceli Türk gencliğine yeni başlıyan çalışma yılında başanlar dileriz. NADİR NADİ Meclis Inönünün nutku ile açıldı Baştarafı 1 inci sahıfede başkanlığmda açıldı. Yoklama yapıldı. Saat 15 i biraz geçe Cumhur Başkanı salona girdi. C.H.P. liler, «bravo!», «yaşa)), «varol» sesleri ile, ayakta, bir kaç dakika süren tezahüratta bulundular. Muhaliflerle Müstakillerden bir kısmı ayağa kalkmadılar. Nutkun muhtelif kısımları sık sık alkışlanıyordu. Dış siyasete ayrıhnış olan kısımda, İngilizler, Amerikalılar ve Fransızlarla münasebetlerimizden bahseden cümleler, Demokratlar tarafmdan da şiddetle alkışlandı. Demokratlar, nutkun, Türkiyenin, toprak bütünlüğünü korumak ve millî bünyesini türlü tecavüzlere karşı kuvvetli bulundurmak hususunda lâzımgelen uyanıklığı gösterdiğini belirten cümleleri de alkışladılar. Başkanlık seçimi Bundan sonra seçimlere geçildi. Demokratlar, oylarını kullanmadılar. Sadece Başkanlık seçiminde Emin Sazağın oy verdiği görüldü ve Sazağın, oyunu, Şükrü Saracoğlu lehine kullandığı anlaşıldı. Tasnif sonunda Saracoğlunun 308 iştirakin 303 ü ile seçildiği bildirildi. Celâl Bayara verilmiş bir oy zuhur etti. Brr oy da Feridun Fıkriye verilmişti. Üç tane boş pusula çıktı, Saracoğlu, Başkanhk mevküne geldi; intihabmdan dolayı teşekkür etti ve oturumun bundan sonraki kısmmı idare etti. Başkanlık Divanı seçiminde verilen 301 oydan 297 ile Feridun Fikri Düşunsel, 296 ile Cevdet Kerım Incedayı ve gene 296 ile Raif Karadenizin başkanlhk vekıllıklerine intıhab olundukları anlaşıldı. Kemal Turanla Reşad Şemseddin Sırere bırer oy verilmişti. Bir de boş pusula görüldü. Kâtibliklere, mevcudun ittifakı ile Necmeddın Sahir Sılan, Sedad Pek, Behçet Kemal Çağlar, Çenab Aksu, Said Köksal. Atalay Akan 298 er reyle seçildiler. İdareci üyeliklere Muttalib Öke, Halid Bayrak ve Recai Göreli 296 şar oyla intihab olundular. Fransn parlametıtosunun selâm mektubu Bugünkü oturum sonunda Büyük Millet Meclisine, Fransız paılamento heyeti vasıtasile gönderilen Fransız Parlamentosunun selâm ve sevgisini bildiren mektub alkışlar arasmda okundu. Bu mektubun okunması sırasında Fransız saylavları, hep birlikte ayağa kalkmışlardı. Başkan Şükrü Saracoğlu, mektubun okunmasım müteakıb, bu duyguların karşılıklı olduğundan Fransız mıîletinin emin olması gerektiğini söyledi. Meclis, cuma günü saat 15 de toplanacaktır. Hâcf/se/er/frds/nd* Dil Kongresi kim ayımn son günlerinde. Istanbul Muallimler Birliği < diI davası. nı münakaşa için bir konçre tertib etti. Eıninbnü Halkevi s a ı o n u n d a t o p ı a n a u b u kongreye ben de davetlı idim. Maalesef ilk iki celsesinde bulunamadım; fakat toplantının karar günü sanılan geçen pazar içtimaa gittirn. Müşahedemi anlatmadan evvel şura>t soyleyeyinj ki; bu toplantı siyasî tesirler altmda indî ve şahsî usullerle kurulmuş olan Türk Di! Kurumu adındaki gayriresmî teşekkulün bugüne kadar tiırkçe üzerindeki uluorta ve salâbiysl» sız tasarrufuna karşı ilk ku\Tetli tepki belirtisi idi. Tabiî bundan dolayı da «etkı» ve «tepki» birbirile çarpışb. Anıa bu çarpışma, fikir sahasından ziyade his sahasmda oldu. Şimdi inhbalarımı anlatayım: Muallimler Birliği böyle bir bareketa öna\ak olmakla içinde bulunduğu terbiye âleminin en mühim bir müşkülünu ve türkçede adım başında bir rastlanan meçhııl hiıviyetli uydurma kelimeler davasuu halletmek için ilk adımı attı. Takdir ederiz. Bu maksada varıldı mı?. Yirmi sene devam etmiş olan ve daima menşei ekudsî hatıralar» a kadar gotüıülerek münakaşası güçleştirilmck istenen bu salâhiyetsiz tasamıflann bir Ründe tasfiyesi ve ilmî mecraya çevriU nıesi kabil olamazdı ve olamadı. Ama bunun uzak olmıyan bir âtide gerçekleşeceğine inandım. Kongrenin, daha doğrusu bu toplantının beğenmediğim taraflan oldu. Evvelâ kongrenin azası belli değildi. Dinleyiciler de münakaşaya ve r»ye iştirak etti. Bir ilmî davanm .herkese açık munakaşalı konferans şeklinde halline imkân yoktur. Bu bir sakat müzaker* şeklidir. Tamamen ilnıi olan bu mevzn hakkında komışanlann yüzde doksanı hissi konuştu. Karşılıkh alkış topladılar. Ben şaşırdım. Çünkü bir ilmî hakikBt izah veya bir fikir tenkid edilirken alkışm manası güç anlasıiır. Bir hendese davasını. bir tıb meselcsini anlatan âlimi dinleyenlerde alkış hissi nasıl hasü ohır kavrayamıyorom. L'çüncü günü ohnasına rağmen top» Iantıda hâlâ Türk dilinin her yaşayaa dil gibi bir tekâmüle doğru gittiği unurulmuş görünüyor ve muttasü bu tekâmulün raruretinden hahsediliyordu. «Acaba bunda şüphesi olan var mı?» diye şiipheye düştük. . Bir ilmî davanın münakaşasında taraflann birbirlerini rencide edecek eda • da ve ifadede konuştuklanru görerek, hartâ bunu muallim, daha acısı ordinar>us profesör rütbesinde zatlann yao» tıklaruu ve bir türlü afald konuşamadıklarını görerek müteellim olduk vo açık ilmî münakaşalar yapılmıya yapılmıya ne hale gelraişiz diye acındık. Türk Dil Kurumu tarizlere uğradı.' Takdirlere mazhar oldu. Lâkin bizim gibi bu dil davasııun siyasî tazyikına uğramış olanların bildikleri veçhile bu kıırumun dilimiz üzerindeki tasasız tasarrufu. onun bir kısım iyi bvluşlarııı bile ho? görmiyecek kadar ileri gittiği irin iş bu kurumun mevcudiyeti etrafmda bir münakaşa şeklini aldı. Zaten alfîığım hakikate yakın malurcata göre, Atatürk bu kurumu bir araştırraa merkezi olarak tcşkil etmiî, dile keUme sokmasını asla terviç ve tasvib etmemişti. İçlerinde âümler bulunduğu gibi türkçeyi iyi konuşamıyanlar da bulunan bu kurul bazan gulünç denecek buluşları ilmileştirmek ve türkçeyi guya tasfiye için hatıra gelmiyecek g^yretler sarf ve iddialar dermejan etti. Bu mesaisinde kendisine kimse sğ« açamadı. Halbuki benim dilimi, benint ağzımdan ahp, yerine başka lâflar sokmak kimin haddi idi?. Bir gün oldu ki; bu fena ve çirkin kelimeleri kullanmadığımız için gazetecilerin kulakiarı çekildi ve ilk taksit iki yüz elli keümelik bir liste resmi makamlardan, nimresmi ellerle bize emnoze edildi. Eğer bunlan kuUanmazsak, yaa yazamamak tehlikesile karşılaşacağunız da söylendi. Bunlar rivayet değildir, dinleyenlcr ve söyleyenler halâ sağdır. Bunlardan hangilerini kullaııdık bihniyorum. Ama muhakkak bir şey varsa şu demokrasi nimetinden evvel, türkçe okutan ve yazanlar daiınî bü tazyik, siyasî bir tazyik altında idiler. Eu tazyikm da kö"kü Dil Kurumuna varıyordu. l$te bu toplantılar. bu tenkid ve ıanlar o tazyikm aksulâmelidir. Bu yapanlar veya yapılmasına taraftar B Amerika, Cin hükumetine askerî yardımda bıslunaeak Fransada kotnttnistler işi azıttılar Madene inen işçüer ölümle tehdid ediliyorlar Londra 1 (BBC) Fransada beş haftadanberi devam etmekte olan maden işçileri grevi, yavaş yavaş sona ermektedir. Fakat, bu sefer de madenî malzeme üzerinde çalışan işçilerle mensucat işçilerinin grev ilân etmeleri tehlikesi beltrmiş bulunmaktadır. Bu işçilere de komünist sendikalar greve başlama emri vermişîerdir. Komünistler. i?e başlayacak olan maden işçilerini ölümle tehdid etmişlerdir. Maaene inmiş olan bir işçinin evi yanında saatli bir bomba patlamış ve işçinin karısı ağır surette yaralanmıştır. Şsmdi ordu, işe başlayacaklann hayatını korumak için tedbirler almaktadır. Bayan Moisil, Rumanyadan getirdiği hizmetçisini geri götüremiyor Baştarafı 1 inci sahıfede tir. Bayan Moisil iki gün sonra Köstenceye hareket edecektir. Öğrendiğimize göre Bayan Moisilin Rumanyadan getirmiş oldufu hizmetçisi Tridat Statescu da, son dakikada sefireye Türkiyeden ayrılmıyacağmı söylemiştir. Bayan Moisil bu karara sinirlenmig ve kendisine: < f Seni zorla Rumanyaya gönderteceğim» demiştir. Rumanyalı hizmetçi de şu cevabı vermiştir: « Bolşevik diyarında değilsiniz. Bu memleketteki hürriyeti hiç bir şeyle değiştirmem. Zorla kaçırmaja kalkarsanız, kendimi Boğaza atarım.» Bayan Moisil'in Rumanyaya dönerken yamnda 43 sandık eşya götüreceği bildirilmektedir. Büyük Elçinin refikasma karşı Rumanya Sefareti işgüderinin gayet soğuk davrandığı ve Bayamn, Bükraşten kendi elile getirmiş olduğu mektubun buna sebebiyet verdiği ilâve edilmektedir. hali var. Kalfa: «Hepimize kafa turu beri bir çoklarının bana böyle baktığmı ycra diyor. Bir tek yaiTU saklamaya farketmiştim. Vapurda, tramvayda, nirizı edemediğimize göre, hayvanm^ asıl hayet bu küçük arka mahallede haybu huysuz ihtiyara kafa tu'up bacağm ran, arzulu, bazan da yalnızca alayb, öfdan ısırması lâzım. keli bakışlarla karşılaşmıştım. Bana böyle bakanlara aldırmadığımı gösterBahçe hiç bir zaman bu kedar bakımA2AN : PERIOE CELA z kalmamıştı sanıyorum. Çiır.enler ba mek ister gibi sessiz bir tebessümle basılarak ezilmiş, çiçeklerin yer yer dal şım dirndik, eteklerim rüzgârda açılıp toplanarak kosar gibi yürüyordum. FaÇiinkü çok acele ediyordum. Aynanın Oh şu kordelâları saçlarır.dan çı ları kırılır.ış, ağacların altmı büyükçe kat Melihanm sözleri kulaklarımda idi: ctlar bürümüş, şurada hasır bir koltuk, önünde şöyle bir donerek kendimi sey kar Cenan, öyle gülünç oluyorsun ki!> « Nasıl bu kılıkla mı gidiyorsun!» retıim. Her şeye rağmen güzeldim, pırıl « Bak bak, aynaya, dudağmın bo burada bir iskemle. Yerde devrüip kıVe herkes sanki onun bu sözlerini nlmış kocaır.an bir saksı. Hiddetle opırıldım. Aynada bütün hatları boyalar yasına bak. Horoz şekeri yeyip agzını muzlarımı silkerek ağacların altmda duymuş. bar.a onun gözlerile bakıyorla keskinleşmiş, bakışları karanlık, kor silmiyen çocuklara bsnziyorsun!.» ku ve heyecan dolu başka bir Cenan, Niçin bunları soylersin, niçin niçin koşmaya basladım. Cin kendisir.i almı mu« gibi içim zaman zaman öfke ile doyeni beyaz eldivenlerinin düğmelerini Meliha? Bana bilmediğim şeyleri öğ yacağımı anlıyarak geri döndü, Toprak luyordu. telâşla ilikliyordu. Sonra her kıpırdayı retmek içinse bunun daha başka yol'i yoldan da aynı süratle geçtim. Komşu» Kızıl saçlmın evine giden Fmdıkhdaşında ince ipek etekleri açılıp dalgala yok muydu? Daha dost, daha müşiik ma, Ahmede tesadüf etmekten ürküyor ki yckuşu çıkarken bu his büsbütün dum. «Biraz sonra şu kadını göreceğim, kjvvetlendi. Elbisemin etekleri buruşnan, şapkasınm uzun kadife kordelâsı olamaz mıydm? ne macera!» diye, düşünüyordum. Kal rmış, saclarım dağıbnıştı. Eldivenlerim sallanan bu beyazlı kız nese ile gü İçimden hiddetle: lerek: «Bir gün bütün bunlara seni pişman bim çarpıyordu. Gökyüzüns, ağaclara> vapurda. tramvayda pek çabuk kirlen Şu teyzem dünyanm en iyi kadını edeceğim Meliha!» diye, söylendim. Se toprağa. yere, göğe «göreceksiniz, neler rdsü. Şapkamın uzun kadife kordelâsı Eimin titrememesine, sakin görünmeye olacak göreceksiniz!» diye, bağırmak is rüzgârda uçarak enseme süründükçe dır! diye ,bağırdı. tiyordum. Böylece öbürlerine, Ahmeda huysuzlanıyor, Melihaya hak vermeye Merdivenlerden inerken MeUha yu çalışarak: karı çıkıyordu. Basamaklarda durup Ne var, elbisem güzel ^ değil mı? Osmana. kom^urna Meiihsya hepsine başlıyordum. Fakat sonra evlerin nuhitab eder gibiydim. İçimi, o karanlık roaralarma bakarak yokuşu nefes nefadiye, sordum. hayretle bana baktı: Güzel, güzel ama sana göre değil yeri, hiddet, kin, sevgi, düşmanlık, be se tırmanıp da kendimi siyah ahşab bir Boyle nersye? diye, sordu. İstanbula. teyzemin terzisine uğ Hem de bu saatte İstanbula inmek için ni insanlara, bilmediğim bir dünyaya. evin. tek kanadh, tahtaları çarpılmış rihayet aşka doğru iten müthiş bir me jkügük kapıs: önünde bulunca her şeyi Tiyacafım, elbiselerini ahp geleceğirn. çok fazla süslüsün yavrum. ur'UtuverdİTn. Kalbim rüyalarımda görVe halinıc acıyormuş gibi garib bir ralt dolduruyordu. Bu kılıkla mı? düğürr. meçmıle açılan o büyük simAh Meliha niçin benimle daima böyle tebîssümle başını salhyarak yanımdan konuşurdun! Bu küçük sözlerin sana sjpr:lıp geçti. Bir an yumruklarım sıkıl »Kizü saçlı» nın evini bulmak için bir slvah kapır.m önünde olduğu gibi me ; duymakta olduğum nefrati taşıran, az r..ış hiddstli olduğum yerde kaldım. çok kimselere başvurmak lâzım geldi r?k ve korku ile çarpmaya başladı. Zıdıran zehirli damarlar gibi içime düş Sonra merdivenleri gürültü ile indim.. Yoldan geçenlere, bakkala, polise soru Is doğru uzanan elim titriyordu. F?kat tüğünü görmüyor muydun? Hele tey O hiddetle Cicime İstanbula inecegimi yordum. Hepsi d? Varfîrnda bir an ha d<±hf çalmava. dokunmava lünım kalreketsiz kalıyor, «iyi ama ser.in burada ınsdan icçrde bir gürültü oldu. İnce bir zem geleli, benim güzel şeylerim olrrıaya haber vermevi de unutmuşum. başlayalı hep böyle konuşmayı âdet e Cin b3h"eJ2 kapmm önünde yatryor ne ışin var, ne arıyorsun. ne yapıycr g'.cırtı ile katıı aralaîiıverdi: Karşımda dinmiçtin: du. Beni göıünce kıpırdadı. îsteksiz is sun!» demek ister gibi cevab vermeden onu buîdum. < Bu kemerle bu renk elbise! Yok teksiz peşime düstü. Yavrularını kom evvel bir an susarak yüzüme hayretle bakıyorlardı. Zaten yola çıktığımdan Arkası var [şulara dağıtalı pek yalnız, mahzun bir 8a bu bir Arab zevki mi Cenan?» Baştaraft 1 inci sahıjede Bajtaraf» 1 inct sahijede mak üzere büyük bir Ortoduns ce Hekimler Akademisi Başkanı ve St. maati ile dolmuştur. Saat tam 10 da Mary's hastanesinin Basdoktoru Lord 17 metropolidden müteşekkü buıu Moran ve eşi Lady Moran ile kalanan Sen Sinod Meclisi toplanmış, balık bir halk kütlesi hazır bulunve namzedler seçihniştir. Namzecller, muştur. NewYork Başpiskoposu AthenagoVerem Savaş Derneği Başkanı ras, Midilli metropolidi Dinricos ve Prof. Tevfik Sağlam, söz alarak, Koo metropolidi Emoilidîs olarak Derneğin faaliyetlerini anlatmış, İstesbit edilmişlerdir. Saat 11 de başlıyan ve gızli oyla tanbulda bu şekilde daha dokuz disyapılan seçime 17 metropolidden te panserin açılması lâzım geldiğini, gekkül eden Seı Sinod Meclısi aza bunların tamamlanması için ise dört ları katılmışlardır. Metropolidler el senelik zamana ihtiyaç olduğunu lerindeki oy pusulaiarile Kiliseye söylemiş ve söyle demiştir: « Balat ve Kadıköy dispanserdahil olmuşlar, bir ır.ssanın ustünd» yapılmasına başlanmıştır. duran gümüş kupaya reylerini birer lerinin birer atmışlardır. Bundan socia tas Hasta muayenesi, röntgen, tedavi, nife geçilmiş ve neticede NewYoık bedava ilâç ve diğer gerekli tedbirBaşpiskoposu Athenagoras'ın 6 IÜS lerin alınması için yapılan dispantenkife karşı 11 oyla Ortodoks Patri serlerin beheri, her türlü tesislerile beraber 90 bin lıraya malolmakta"gi seçildiği anlaşılmıştır. Kiliseyi dolduran Ortodoks cemaa dır.» tinden büyük bir ekseriyet, bu 6 Dernek Başkanı bundan sonra söbeyaz oyun sahiblerinı: zü halkm röntgen muayenesine geti« Çok ayıbdır, neden müstenkii rerek su malumatı vermigtir: kaldılar!» diye bağırarak protesto ; « Bir sene içinde 120 ilkokulda etmişlerdir. 36,748, 20 ortaokul ve lisede 4326 taGene kilisede bulunan büyük ek lebe ile 68 fabrikanın 3761 işçisi röntseriyet, seçim neticesinde Pacrikl'.ğe gen muayenesinden geçirilmiş ve NewYork Başpiskoposunun intihab hastalar tedavi altına alınmıgtır.» edildi^ini öğrenince tezahüratta buBilâhare Vali kordelâyı kesmiş lunmuş ve şöyle bağırmıştır: ve modern dispanser hazır bulunan« Lâvıktır!..» Öğrendiğimize göre beyaz oy ver lara gezdirilmiştir. Dispanseri gezen Lord Moran ve mek suretile müstenkif kalamar, Tarabya, Bergama, Haldilas, Neotesalin, eşi Lady Moran, alâkalıla.dan ızaLeodikyas ve Cardio Metropolidleri hat almışlar ve böyle bir modern dispanserin açılışı merasimînde budir. NewYork Başpiskoposu Athena lunduklarmdan dolayı duyduklan goras'ın bu suretle Patrik seçilmesi, memnuniyeti belirtmişlerdir. Patrıkhane mehafili ile Ortodoks ceDispanser, her gün 9 dan 13 e kamaati arasmda büyük bir memnun dar açık bulunacak ve hastaları kaluk uyandırmıştır. Seçimi kazanan bul edecektir. ve Türk dostu olarak tanılan ve sevilen Athenagoras 61 yaşındadır. Heybeliadadakı papas mekteoıni bitirdikten sonra bir müddet rrem'.eketimizde kalmış, bilâhare Arvıerıkadaki ruhanî vazifesine tayin edilmiştir. Yeni Ortodoks Patriği bu setcble Baştarafı 1 inci sahiiede 17 senedenberi Amerikada bulun bir memnjnluk uyandırmıştır. B B.C. nin makta idi. Yapılan intihabı mütea siyasî yazanna göre, Türk Cumhur Başkıb, kendisine bir telgrafla Patrik kanının dış siyasetten azimkâr ve açık seçildiği bildirilmiştir. bir tarzda bahsetmiş olması da aynı Yeni Patrik Athenagoras bugünlerçevrelerde takdirle karşılanmiîtır. de NewYork'tan Atinaya hareket Londra Radyosunun siyasî muhabiri. edecek, oradan da bir harb gemisile Inönünün «şayam dikkat söylevinde» ki İstanbula gelecektir. iç işlere müteallik bahislere temas ederek şöyle demiştir: < Türk demokrasisinin daimî surette inMşaf edeceği hakkondaki sözlere hiç şüphesiz herkes iştirak ettnektedir.> Baştarafı 1 inci sahifede ekim gecesi Sovyetlerin bu Iran hudud Amerikan Kız Kolejinin eski karakoluna hücum etmiş olduklarını miidürü öldü ve bir Iranlı eri öldürdüklerini teyid etmiştir. Sözcü, bu taamızda Ruslarm Şikago, 1 (AP.) 1927 v e 1928 yıltanklar kullanmış olduklarını ilâve et larmda Istanbuldaki Amerikan Kız Komiştir. lejmin müdürü olan Miss Marian Talbot, Tahran gazetelerine göre Ruslar gir 20 ekimde Şikagoda ölmüştür. dikleri yerlerden geri çekilmemişlerdir. 18 aydanberi hasta yatmakta olan Miss Talbot, 90 yaşmda idi. Kendisi bir AFransız parlamento heyeti merikan eiğtim müessesesine restnen tâdun.ımuodadu'lar. vin olunan iîk kadın müdürdür. şerefine verilen ziyafet Dildeki bn gayritabiî tazyik ve Ankara 1 (a.a. ) Fransız büyük elhale bahsini burada kapatbktan çisi Gaston Maugras bugün saat 18 de TACÎSER GÜRSOY '> asıl davaya gelelim: memleketimizde bulunan Fransız parTürkçe. her sene daha açık ve teı lamento heyeti üyeleri şerefine büyük ile yazılmakta ve her biri dil gibi tabiî elçilikte bir kokteyl parti vermiştir. telfâmül çizgisi taîâb etmektedir. ZEKÎ KORMAN Bu toplantı Fransız saylavlan heyeBu arada ilmî bazı organizmalarıa Evlendüer. tinin memleketimizden aynlışı münaviicndüne kafî ihtiyaç vardır. Bu da sebetiie verümiştir. 1 Kasım 1948 artık her iki tarafın da üstünde ittifak Bu kokteylde Bakanlarla, Büyük Mil| ettiği akademidir. Akademinin ilk işi , | de bir Türk dil grameri hazırlarmaktrr. let Meclisi Başkan Vekillerinden FeriBunlar yapdnrken, dil mütehassısları, dun Fikri Düşunsel ve Raif Karadeniz, muharrirler, yeni mefhumlar için yeni Cevdet Kerim İncedayı, milletvekilleri, î;elimeler bulabüirler. Bunları yazarlar, Dış İşleri Bakanlığı Umumî KâtibL Padil bunları biinyesine alır mı .almat mı* ris Büyük Elçimiz ve kordiplocnatik Zaman gösterir... Yaşadığı sabit olan hazır bulunmuşlardır. kelimeyi Türk lugatine ithal etmpk Fransız Parlamer.to heyeti, Fransaya hakkı akademinindir. Ama dikkat ecMdönmek üzere yarın sabah saat 7 de IÛZ. E\%elâ kelimeyi muharrir ve nilciuçakla şehrimizden ayrılacaktır. ler ortaya atarlar... Kimse, kimseyc: Orfodoks Pafrikliğine dün 11 inci Verem Dispanseri Athenagoras seçildi dün açıldı Inönünün nutku ve İngilizler İran, Rusyaya nota veriyor 4 Dale Carnegie Alman mukavemet grupu Sovyet plânlannı bozuyor Berlin, 1 (a.a.) (United Press): Batı kesiminde yayınlanan gazetelerin bildirdiklerine göre, Alman mukavemet grupu, Sovyet kesiminde bir milis teşkılâtınm vücude getirilmesi hakkındaki Rus plânlarmm tatbikma engel olmaktadır. Bu gazetelerin ilâve ettiklerine göre. bir çok işçüer «gizli» polise girdiklerinin Alman mukavemet hareketince bilindiğini ihtar eden mektublar aldıktan sonra bu milise katılmaktan vazgeçrr.işlerdir. ÜZÜNTÜYÜ BIRAK YASAMAYA BAK Tanm Bakanı Adanaya gitti Ankara, 1 (Telefonla) Tarım Bakanı Cavid Oral, bu akşamki Torosla, seçım dairesi olan Adanaya hareket etti. Cavid Oral, Adanada bir hafta kalecaktır. İNGİLİZCE ASLINDAN DOĞRU TERDÜMESİ Tanesi 250, cildli 300 kumş AHMET HALİT KİTABEVÎ Bunu kullanacaksm! diye eır.":e etmez. O kelitne tutarsa, o zaman onu Türk tabiiycıine alacak olan salâhiyet makamı. yani akademi «bu kelime türkçedir» diye kararmı verir. Buna rağmen dahi o kelime belki istimalden düşebilir. Istılahlara gelince; bunda asla tercddüde mahal yoktur. Dünyanm ıstılah dilleri malumdur. Lâtince, ynnanca. arabca... Biz Arab harflerile yaıarVsn dahi yavaş yavaş batı ıstdahlarını almağa başlamışük. Bugün de yapılacak şey ndur. Ama şirket gibi, medeni hukuk gibi. veTİesnris tâV«irlerin bundan istisna edümesi de tabiidir. Yapacağımız i?l hulâsa edersek, her yerde olduğu gibi bir akademi kurmak, bir gramer yapmak ve dil inkisafmı dilin kendi hayatiyetine tırakmak, ısrılahlar için de üniversiteleri çalıstırmak. Üsttarafı lâfü güzafbr arkadaşlar. B. FELEK