Katalog

Dante Alighieri ILAHI KOMEDI Cehennem ÂRAF Cennet Türkçeye tercüme eden: • A A • HAMDl VAROĞLU metin harici 20 resmi havidir. Fian 400 kuru?. H t L Mİ K İ T A B E T İ V J 25 inci yıi Sayı: 8671 umhuriyel K U R U C U 5 U Î Y U N U S NADÎ Tdgral ve oektab adresi: Cuıahuriye^ trtanbul Posta kutuau lstanfcul No. 246 Tclefanlar. Umuml Santral Numarastt 24298. Y*n İşlerl: 24298. Matbaa: 24290 r DİVAN EDEBİYAT! KELİMELER . REMİZLER MAZMUNLAR MEFHUMLAR Agâh Sım Levend Cuma I Ekim 1943 Divan edebiyatı ba?lı başına bir âlemdir4 Her gün biraz daha keslfleşen bir sis tabakası altır.da, örtülüp giden bir âlemia karanlık köşelerini aydıniatar. bu fikir, his ve hayal düriyasım^tesbite çalışan büyük btr eserdir. Fiatı 500, cildlisi 600 krs. tNKILÂP KİTABEVİ Bu Yıl Yeni Vergiler Maliye Bakanı 1949 biitçesi hakkında dün geniş izahat verdi Orta Dogu bloku kurmak Bütçede 120 milyon İÇİD Parisle laaliyet lira tutarında açık var Çaldaris'in Mısır Dış İşleri Bakanı ile yaptığı görüşmeye büyük ehemmiyet atfediliyor Ankar» 30 (a.a.) Maliy» Bakanı Şevket Adalan bu ak;am radyoda yeni yıl bütçe tasansı hakkında fu izahatı vermistir: « 1949 bütçesine ald tasan, kanunl miadında, bugün Büyük Millet Mecllslne sunulmuş bulunmaktadır. Bu tasannın anahaÜan hakkında vermek lstediğim izahata geçmeden önce yeni bütçemizin tertibinde yapılan bir yeniliğe işaret edeceğira. Önümüz8eki yıl bütçesinin masraflan, biri (genel giderler), diğeri (tesis, sermaye ve krediler) olmak üzere iki smîî ayrılarak ayn cetvellerde gösterilmiştir. (Genel giderler) e aid birinci cetvelde devletin her yıl tekerrür eden norma! hizmetlerinin giderlerine (fesis, sermaye ve krediler) e ilişkin ikinci cetveHe <ie yuıdumıiTun imarına ve iktisadî cihajlanmssın* ajTiîan ödeneklere yer verilmiştir. Yeni büfçemizdi teknlk bakımdan yapılan bu değişiklik, normal hirraet glderlerile faydalan bütçe devresini a(an ve maddî varlıklara veya kâr getlren sermayeye münkalib olarak gelecek nesillere intikal eden ödemeler hakfanda daha vazıh bir fikir edinilmesin) sağlamsğa matuftur. Bu tefrik a>nı zamanda devletin normal giderlerinin tamamen vergilerle karşılanıp karşılanamadığını ve diğer taraftan çeşidH tesislere ve sermaye tabsislerine ne harcandığını ve, buna mukabil ne kadar istikraz yapıldığını bir bakıjta görmek faydasını temin edecektir. Bütçenin trider ve gelirlerinin tasnlfinde ve böliimlere tpfrikinde %uzuha yarıyacak başka değişiklikler de yapılarak yeni bütçemizin bu bakımdan daha nuitrkâmil bir }ekil almasına itina edilmiçtir. Biitçenin ıriHcr ve jelHerl 1949 f b»v' • Wieri U.264.174470.) ; ; .<a.4. S'ü.'l de Açiğın kapatılması için lüks ve konfor vergîsi ihdas edilecek, uzun vadeli dahilî istikraz yapılacak ve kütle halinde memur çıkarılmîyacak secimleri eni girdiğimiz çok fırkah parlamento rcjiminin, cilvelerinden biri de seçime iştirak eden ziimrelerin, halka ilân edccekleri namzedleri daha evvelden irlerinde seçmeleridir. Bu da intihaba davnnan her sistemin (abiî neticesidir. Bizde yeni yeni faaljyet ha.vatina ntılan partiler. mebus namzedlcrinia hepsini mahallt teşkilâta seçtirmîyorlar. Bunlardan C. H. P., Farti namına öne sürülecek namr.edlerden yiizde yetmiş beşinin mahalli teşkilât, yani vilâyet ve kazalann Parti mensublan tar\fından, geri kalan yirmi beşinin de Parti merkez teşkili tarahndan a.ynlmasuu kabul ediyor. D.P. nin de buna benzer, hattâ biıaz daha merkezî bir sistemi kabul ettiğini zannederiz. Partiler, narazed seçimini böyle mahalli ve merkezî olarak ikiye bölmckte haklıdırlar. Çünkü mahalli seçimler daha ziyade mahallî ihtiyaclar ve tesirler gözönünde tutularak yapılır, fakat bir partinin parlamento hayatında çok muhtac olacağı birtakun unsurlar bulunabiiir ki, onlartn mahallî namzed lisfesine girmek şanslan yoktur. İşte merkezî teşkillerin seçeceği namzedler, daha sriyade bu kimselerdir. Şekil ne •lursa olsun, bugün üstünde duracağunız dâva, bu namzedlerin, hattâ alelumum namzedlerin lntihabında takib edilen usuldür. Bu usule göre, bu ziimreler, kendilerine arzedilmiş olan namzedleri dinlemeden, siyasî mütâlealarmı oğrenmeden, hattâ birçoğunun şahıslaruıı görüp, seslerini işitmeden haklannda rey vcrmek durumtındadırlar. Denilebilir ki. böyle siyasi hüviyet ve ehliyetleri meçhul olanlara rey vermemeli, oylar, bildiklere hasredibnelidir. Teküf haküdır; fakat zararbdır. Çünkü bütün bu namcedlerin içinde en liyakatlisini seçmek ve umumî efkânn beğenmesine arzetmek durumnnda olan partiler, o zaman, en Iiyakatliyi değil, et» çok tanıdıklannı seçerler nitekitn de öyle olmaktadır füar ve kanaatleri, iktidar ve liyakatlerini bilmedikleri, belld çok daha kıymetli bir kimseye rey vermezler. Bugünkü nsulÜD en bariz mahzurunu böylece hulâsa ettikten sonra dünyanın başka yerlerinde * bunun nasıl cereyan ettiğine bakınca. bizim güttüğümüz usulün yanlışlığuu bir kere daha görmüş •lurıız. Her yerdc bn namzedler yer yer, şube şube, kulüb kulüb pezip kendilcrinl fikirlerini varsa inrlhab projramlaruu anlatırlar. Sorulan suaüere cevab verirler. Bu mesai ile her şeyden evvel kendini. kcndi partisine beğendinneye çalışacak olan bu namzedi, namzedleri seçccck kimseler artık öğrenir. Hak laıında bir fikir sahibi olur. Niha yet. namzed seçim günü geldiği za ınnn. bütiin namzedler hakkmda az çok belirmiş bir kanaate dayanarak rpy verirler. Ondpn sonra U. nani/rrlligi ka7anmış obna diişer. Bu da. kcndi partisini bırakıp, reyini kazanmaya mecbur olduğu halka fikrini, kana atini. seçilirse neler yapacağını an latır... İşte eok partili parlamento sistenîinde inrihablar ve namzed seçimleri böyle cereyan eder.« Böyle CUMHUEİYET Törkiyenin de dahil bulunduğu 12 Orta Doğu devlettnhı temsilcileri grupun kuruluşunu kat'ileştirnek için yarın Pariste bir toplantı yapacaklar Paris 30 (A.P.) Inanılır bir kaynaktan bugün öğrenildiğine göre, Yunanistan D13 tşleri Bakanı Konstantin Çaldaris ve Mısır Dış İşleri Bakanı Mehmed Kaçaba Paşa, dün yaptıkları bir saatlik görüsme sırasında, Birleşmiş Milletler teşkilâtı dahilinde 12 memleketten müteşekkil bir OrtaDoğu bloku kurulmasına zemin hazırlamışlardır. Gene aynı kaynağın ifadesine göre, ilgili 12 devlet temsilcileri, grupun kuruluşunu resmileştirmek gayesile cumartesi günü bir toplantı yapacaklardır. îlgili memleketler sunlardır: Türkiye, Yunanistan, Mısır, Afganistan, Habeşistan, Irak, îran, Lübnan, Pakistan, Stitdî Arabütan, Suriye ve Yemen. Kaynak, Çaldaris'in bu teşebbüsü, Birlesmij Milletler dışında ve meselâ Benelux ittifakına benzcr, mahallî bir OrtaDoğu grupu kuruluşuna doğru ilk adım telâkki edilmekte olduğunu söylemiştir. Kaynak, mahalli blokrun, halen Birleşmi? Millet Arkası Sa. 3, Sü. 3 te Malivc Bakanı Şevket Adalan Rusya Iratıı tehdidc başladı Sovyet radyosu hücumlarını şiddetlendirdi Bevin ile Marshall Pariste elele P* Bütçede gelir ve giderier *Ankara, 30 (Telefonla) Umumt masrafların dairelere tevz! seldllerinl geçen yıllarla mukayeseli olarak belirten cedvelle imar ve iktisad! cihazlanma Jçin aynlan tahsisah gösteren «tesij, sermaye ve krediler> eedvelinl «ynen bildiriyorum: ^ . ^ Genel gfiderler 19J9 10718.964 1.063.496 1.992.S00 3.385.800 1.020.199 3.881.930 1.716.773 2.291.211 2.863.273 41.776.812 6.151.405 462 000.000 13.489.399 33.839.415 43.419.963 13 489.399 113.483.813 196.036.217 162.834.283 13.202.102 Fazlası Noksanı 144.218 404.058 218,430 34,300 Dalreler 1948 Büyük Millet Meclial 10.718.964 Cumhur Bajkanlığı 1.063.496 Sayıştay Başkanlığı 1.992.800 Başba'kanhk S.530.018 Daıuştay Ba;kanlığı 9.86.201 Basm ve Yayın G. Md. 4.285.988 İstatisök Genei Md. 763.080 Dv: Meteoro: İ?. Gn: Md. 2.509.641 Diyanet İşleri Bşk. 2.897.573 Adalet Bakanlığı 40.035.328 Tapu ve Kadastro G. M. 6.134.653 Milll Savunma Bk. 376.934.895 Dıs İ?leri Bakanlığı 12.704.198 Emniyet Genel Md. 32.079.730 Jandarma Genel M<3. 36 779.569 Dı» İşlert Bakanlığı 12.704.198 Maliye Bakanlığı 135.933.616 Devlet borçlan 211.911.139 Milll Eğitim Bakanhğı »8 455.848 Ba>nndırlık Bk. 11.103.285 33 998 953.693 1.74.1.484 "16.752 85.065,105 785^201 1 759,685 6.640.394 785.210 Başbakan Trabzona vardı Hasan Saka limanda karşılanırken bineceği motör yandı Konseyde, Rusları Bevin itham edecek Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği toplantının pazartesi günü yapılacağını dün resmî tebliğle bildirdi Paris 30 (R.) Birleşmij Milletler Sckreterlik tarahndan resnıen bilrJirilGüvenlik Konseyinin, Berlin meselesini nüştir. Gündemde sadece Ingiltere. Agörüsmek Ozere pazartesi günü Türkiye merika ve Fransanın, Almanya işile il«aatile 17 de toplanacağı, bugün G«nel Arkası Sa. 3, Sü. i de Amerika Dış İşleri Bakanlığı, Rusyanın yeni bir teşebbüs hazırladığından şüpheleniyor Washing1on, 30 f A.P.) Birleşik A merifca Dı^ tşleri Bakanlığı çe\Teierinde, Rusyanın İrana karşı yeni bir teşebbüs taasrlaroakta olduğu çüphesi uyanmtştır, Arkası Sa. 3, Sü. 4 te KomünisHikle itham edilen üc hoca 4 378.435 2.098.817 Arktm Sa 4 Sii 2 de 22 449,803 15 874.922 Oku 1larda derslere bugün başlanıyor Dün şehrimize gelen Nillî Eğitim Bakanı, maarif meseleleri hakkında izahat verdi Iüokullarda ilk dersi, geçen sene olŞehrimlzin llk ve orta öğrettm müesseselerinde tedrisata bu sabahtan iti duğu gibl, memleketin ileıi gelen şahbaren başlanacaktır. Tedrisat için ge siyetleri verecektir. Ortaokullarda ise rekli bütün haarlıklar tamamlanmıştır. Arkası Sa. 4. Sü. 6 da Başbakanın son seyabatlerinden blrinde ahnmif resmi Trabzon 30 (Hususl muhabirimlzden) Bu sabah saat 6 ya doğru Bajbakanın memleketi olan Akçaabada (Polathane) yaklaştığımu nrada bayı^Jclar ve defne yapraklarile danatılmıj 7 motör, Bakır vapurunun «trafını Arkası Sa. 3. Su. l de Birleşmiş Milletlerde atom işitıiıt müzakeresine baslandı Amerikan delegesi Austin, Rusları dünyaya korku saçmakla suçlandırdı ParU, 30 (AP.) Atom bombaril» şansırlıktan kimin sorumlu olduğunun ilgili DoguBaü anlafmazlıgı, bugün tesbitini taleb etmlştir. Kanadanm teşebbüsile Birleşıcdş Mil Amerikan delegeM Warren Austin, Arkası Sa. 3, Sü. 6 da letler Genel Kurulu Siyas! Komitesine intikal etmi? ve Kanada, 1^ görobileoek eeküde bir kontrol sJstemi ihdasını istemistir. Komiayona bir takrir sunan Kanada delegesi Geaeral McNaughton, hemen bemen 3 yıla yakm netieesia müzakerelepden sonra, Atom Enerjisi Komisyonunun n« eebeıple atom silahlannı kanun dışı ilân edemediğinl v» bu baŞahid Nâsır Bolayırb (Yazısı 3 vncv. sahifemizdeY f DenizyoHannıtı yeni Maçunası J Rumen notasına cevabımız Bükreşteld elçiliğimiz, nota. mızı dün Rumen Dış Bakanlığma verdi 'Bükreş 30 (A.P.) Diplomatik çevrelerden bu gece öğrenilrîiğine göre, Biikreşteki Türk elçiliği bugün Rumanya Hariciyesine 21 cylul Arkan Sa. 3, Sü. 2 de Batılı memleketlerde harb hazırlığı hızlariclı Batı Avrupaya 500 milyon sterlinÜk askert yardım yapacak olan Amerika, şimdiden ihtiyatî malzeme siparişine başladı 95 kaleıtt emektarınııı jtibileleri Yann, Universite konferans »alonunda toplantı yapılacak Türk matbuatında bundan 50 yıl evvel yazılan çıkmı? olan 95 kalem emektarı için yaruı saat 14,30 da Universite Kon j ferans Salonunda bir jübile yapılacaktır. ] Emekiarlar, bugün aynı salonda toplanarak, birbirlerile tanıştırıiacaklar, resimleri ve sesleri Basm Yayın Umum Müdürlügü tarafından filzn* elınac*ktır. Arkast 5g, 3, Şü,'Ş tj~i KMŞ saati Devlet Denizyolları İdaresinin Ingilizlerden'satın aldığı iki büyük maçunadan biri dünden itibaren ijletmeye almmıştır. Bu maçuna 60 ton m^'Arkcr. Şo, 3, jRi», i te ; ağırüsındaki bir yükii gemiçn alıp. Ankara 30 (a.a.) Kı$ saati 2 ekim cumartesi giinünü pazar gürıhtıma veya mavnaya koyabilmek nüne bağlayan geceyarısmdan itibatedir. İkinci maçuna, Haliç tezgâh ren tatbik edilecektir. larında monte edilmektedir. Bu münasebetle cumartesi günü Resimde yeni maçuna görüLmekte geceyarısı saatler bir saat geri alınacaktır. ~ "" * " Amerikanın yeniden tamir etmekte olduğu zırhlılardan 45 bin tonluk Iowa San Frandsco doklarında ? 3