Katalog

1943 GEB telkfopedisi Milletler. devletler. dinler ihtiralar tarihi Ua Türk inkılâb tarihini, sağhk ve güzellik çareîerini takvime dair her türlü maluoıatı, vilâyet ve kazalarımızı, tren, iskeJe ve limanları: her kese lazım olan 320 sahifelik faydalı malumat ve mükemmel bir muhtıra defterlerini, dünya devletleri bandralarile 7 haritay: havi HAÎAT TAKTVİMİ ÇIKTl. 'Fiatı 130 ktıruştur. V. Hükumet hiç bir münhale memur tayin edilmemesini dün vilâyetlere bildirdi İç İşleri Bakanlığı, memur sayısım arttırmıs olan Ankara Belediyesinin yeni yıl bütçesini reddetti Memur mühim Iki partinin eksikleri J 24 üncü yıl Sayı: 8405 umhuriyet KLTRUCUSU: Y U N U S N A D İ Telgraİ n mektnb «dresl: Cumharlyet, tstanbul Poeta kuturas trtanbul Na 24» Telefonlars Umumi SatJtraî Numarssr. 2429& ya» î»3«rt; 342» Matbaa; 242». I N SİEMEHS Otomaîik masa telefonlan Yeni parti 90 lira AFİR j Cuma 9 Ocak !848 ı ı "Dolaşan şayialar esaslı bir zemine dayanmaktadır,, İsviçre hüknmetüe sıkı münasebefleri olan "Der Bund,, gazetesi, Stalin'in öldüğüne dair rivayetlerin Moskovada "Güniin mevzüunu,, teşkil etmekte olduğunu yazıyor Bir sosyalist gazetesi de haberi inandmcı buluyor ve Stalin'in hasta olduğunu, koîtuk değnekleri kullandığını bildiriyor emokrasi arzusu, fikrî ve şekli bizim siyasi hayabmızda da başlamış olmasına rağmen bu mekanizmanm randıman vermeye başladığını ve bu güzel sistemin yemişlerini toplamaya başîadrjnmm iddia etmek güçtür. Bunun bclki birçok sebebleri vardır; fakat başlıea sebeb olarak mnhalefet ve iktidar partileri Meclis pruplarının karşıbklı olarak iyi çaLşmnmaları göze çarpmaktadır. İyi çalışmamak sb'zünü izah edelim k? içte ukde kalmasın. Bir parlâmento, devlet Içînde en büyük nâzım cihazfhr. Kiikumet ba cihazdan doğar ve onnn kontrolu altında çalışır. Biitün bu kiıvvetler devlet dcnilen canh manzumenin yaşaması için lâzım gelen vazifelcri yaparlar. Binaenaleyh muhalefet de devlet idaresine kanşmış bir yapıcı unsurdur. Beğenmcdiği şeyleri bozrjak, bozdnrmak ve yerme, kendince daha iyi sandığını ikame ettirmekie nıü!;eHeftir. Böyle oimazsa devletteki vazifelerini tam yapmamış olnrlar. Biz muhalefeti bu bakımdan kusurîu buîuyoruz. Partilerin ilk kuruluşundaki tenkid ve itiraz tufanı geçtikten sonra normal muhalefet mesaisinin başlaması ve beğenilmiyen iş ve tedbirlere karşı başkalannm tcklif edilmesi, ve meselâ hayat pahakhğı, memur kadrosu, sıhhî tedbirîer, bütçe açığı gibi müşahededc iktidar partisile birleştikleri derdler için deva bulmak ve aramakta hükumetle jşbirliği yapıbnası memleket hcsabına çok faydalı.ve rahat olurdu... Halbuki bu^ünkü durum böyle dejildir. Demokrat Parti mücerred tenkid vc şikâyetler devresini hâlâ idame ettirmekte ve bu cihetle daha ziyade halk nezdindeki sempatiyi idame gayesini ffütmektedir. Gerçi varbğı nibayet bir seçime dayanan bir parlâmento grupu için bu hareket ihnjal edilir bir faaliyet unsnru değüdir, lâkin bu faaliyet de yalnız bu gayeyi güder görünmekle kabnamalıdır. İktidar partisine gelince, buşrünkü haîiie muhalefetin önünde bcr tenkirfe eyvaüah demeye karar vermiş müievekkil bir manzara arzctmektedir. Bu halile Demokrat Partinin tam zıdth bir harcket hattı ittihaz etmiş, yani arkasında toplanmış o!an kütle ile kendi işlerini yakından ve daima münekkid bir nazarla takib eden halk tabakalarmı unutınuşa benziyor. Muhalefetin her itirazmı kabul etmese bile, onların içinde cevab vcrilmesi lâzım gelenlcre cevab veçnıekte ihrral gösteriyor. Miizakcre?orde C.H.P Parîamento Gıupunıın mıüîtelif parlâmento sözcüleri seçip mnhalefetin stirazlanna cevab vermek sistemini takib eîmediği görüîüyor. Partilerin Meclisişki karştlıkh vaziyetleri şudur ki. mııhnleîet her şeyde müleaddi ve mitcşcbbis vaziyettcdir. Hatîâ bu haıcketile çok defa hükumeti istediji istikamete sevkeder görünmektedir Bu da salâhiyet ve otoriteleri gayrimesuî bir gruptın sevkettiği manzarasını veriyor. Görüşenlcrin sayısı onu geçaıiyen Demokrat sözcülerine mnkabü. dört yüze yakın iktidar partisî raen=ubları içiııden. hiç olmazsa on muhalif sözcüye denk gelecek on kTşinin mevrııd oldıığıı ve büliin itirazlarda da hükumetin haksız olınadığı şüphesizl:en, hemen hemen kimsenin ağız açnıak istemediği göze çarp.makta ve bu hal, bir taıaftan partisiz halk kütlcsi üzerinde. bir (araftan da bizzat Halk Partisi nıcnsubîarı üzeîinde hayn1 ve ümtd kırıcı bir tesir btraknaaktadır. Şimdiyc kadar yapılan ve bu^iin yapslmakla CL^HVRİVET Arkası Sa. 3, Sü. i te Iç Işieri Bakanhğından Belediye •« Vilâyete gelen bir emirde. kat'iyen hiçbir münhale memur tayin edilmemesi ve ileride verilecek emre inlizar edümesi bildirilmiştir. Bundsn başka iki vazifenin bir memurun uhoesinde tecemmü ettirilmemesi ve memurların dışarıda ayrı vazife almalarınm önüne geçilmesi için de ban tedbirler alındığı öğr«nilmiştir. İç U leri Baianlığımn, bu tebliğirin hnktmetin memur kadroiarmda yapmak istedifi tensikatla alâkadar oiduâv zannedüm*k+edir. Hükumet. Ankara Belediye bütçesini reddetti Marshall, plânıni dün müdafaa etti Eakan, plânın ya aynen kabulnnü, yahud da aynen reddedilmesini istedi «Bu program, Sovyetlerîn . olmak ve baltalamak üzere verdikleri gözönündeki kararlara rağmen muvaffakıyete ukştırılmalıdır.» Ankara 8 (Tçl«fonla) Ankara BeBern (Isviçre) 8 CAP.) Bugün bir lediyesinin 1948 jılı bütçesi. İç İşieri şıerı = Bern gazetesi, Mareşal Stalin'in ölümü Arhasi Sa. 8. Sü. 4 te ne dair bazı şayialar yayınlamıştır. İsviçre Federal hükümetile sıkı münasebetleri olan «Der Bund> gazetesi, Stalin'in öldüğüne dair rivayetlerin Moskovada «günün mevzuunu» teşkil etmekte olduğunu yazmakta ve ?u mütaleay» ilâve etmektedir: tBern'e varan haberlere göre, bu ?ayialar esash bir zemine dayanmaktadır.> İs\içre Federal Konseyinde Bern 8 (A.P.) Isviçre hükumeti kaviıaklarile yakından temaslan bulunan «Der Bund» gazetesi, Stalin'in 51ümüne dair haberlerin Isviçre Federal Konseyinde bahis mevzuu ediimekte olduğimu yazmaktadır. Bunursla bentber, hükâmete dahil y*t kili şasiyetler. bu konuda herhangi bir malumst sshibi olmadıklannı «öyîemİEİerdir. cDer Bund» IÎÜ sirjaKRf nösbasmdâ buna her dakika mâni S c i. Sv. 3 te Dil ve Tarih Fakültesmin tebliâi Dekanlık, tebüğinde Fakülte hakkmdaki isnadSardan müteessir olduğunu biîdiriyor Anksra 8 fa a.) Dil ve TarihÇofrafya Fakülteâ dekanl'ğmdâH tebliğ edilmistir: «Dii v t Tarih . Coğyafya Fasültîsi Arkast Sa. 3. Şii S te •^'•^•"*rt'j*^**^*» Stalin, bir mcrasinı esnuuula Washington 8 (Radyo) Diş Içleri Bakanı General Marshail, âyan meclisinin dış işleri komitesi karşısmda kendl adını taşıyan plânıni müdafaa etmiştlr. Komite, bilindiği gibi, meşhur Vandenberg'in başkanlığı altmda idi. General Marshall'ın beyanab gayet açık ve gayet kesindi. Çünkü General Marshail, plânuı ya aynen kabulümi, yahud aynen reddolunmHsını istemij, zira bu plân kabul olunrnadığı takdirde ve Amerika için mesellâh, nizamlı ve kontrollu bir kampta yaşamaktan başka çare kalmıyacsktır. Batı Avrup» devletleri de zaptiye hukumetlerinin diktatörlüğü altında yıkılmaya mahkum olacaktır.ı Amerikanm yardımı olmazsa Marshail, Amerikan plânının milyarlara baliğ olacağını ve mükellefe bir yük tahmil edeceğini haürlatarak bu fedakârhkların ilerjde Amerütalılara barış ve güvenlikten igtifadeye imkan bırakacağmı söylemiş ve Amerikan milletinin sırf hissî sebebler saikasile değil. millî menfaati ilgilendiren en yüksek icablar dolayısile bu muameleye başvuracağını Uâve etmiştir. «Avrupa milletleri işbirli*i yapmak hiı susunda derin azimlerini isbat etmişlerdir. Faiat Amerikan yardrmı olmsksııın kendi imkânlan o barışı tesis etmeğe ArJcosi Sa. 3, Sü. 5 1 » Hayat oahafılığf ve 5. H, P. Parti Gene! îdare Kurulu dünkü uzun toplantısmda bu işle uğraşh Sovyetlerin sinlr harbi ve Türkiye Bir İngiGz silâhsız Âmerikaıtın Yunanistaıa yardımları Yeniden 25 milyon dolarlık harb gasetesinin: "Türkiye ve malzemesi veriliyor harb,, başhklı yazısı Londra 3 (a.a.) Glasko'.v Herald neşretmektedir. Muharrir bu makalegazetesi Brooman White'la »Türkiye ve sinde, Türkiyenin durumunu, BalkanSa. 3. Sü. 2 de süâhsız harb» başhklı bir makalesini Partiîerde General Marshall Kenan Önerin istifası İki Demokrat milletvekili dün bu mesele ile mesgul olmak üzere şehrimize geldiler ve temaslarına başîadılar Gelâ! Bayirın C. H. P. Genel Sekreteri Tevfik Fikret Sday Ankara 8 (Telefonla) C. H. P. genel idare kurulu, bugün öğleden sonra toplanarak geç vakte kadar görüşmelerde bulunmuştur. Oğrenildiğine göre idare kvrrulunun bugünkü müzakereleri, bilhassa iktisadî mevzular üzerinde cereyan etfniş ve hayat pahalıhğı ile mücadele konusu ele ahnmıştır. Genel idare kurulunun, Parti teşkilâtının bu yoldaki dilek ve mütalealannı da inceliyerek hazırbyacağı esaslarm, parti divanınm önümüzdeki toplactısmda aörüşuleceği anleşılmaktadır. Demokrat Parti Iitanbu! Idare Kuıulu Başkanı Kenan Önerin istifası etrafındaki akisler gittikoe dallanıo Savcılık, dün üniversite budaklarıarak d^vam etm€«kt«dir. Dün de yazdığımız gibi Eskişehir Demokprofesörlerinin yeniden rat milletvekili Emin Sazakla, Istanifadelerini aldı bul Demokrat milleUekili Enis Akaygen, dün bu istifa etrafmda inceleAnkara 8 (Telefonla) Miting kâm€İerde> bulunmak ve Kenan Orerle disesi etrafında yapılan tahkikatı, Cıımtemas etmek tizere şehrimize g«lmişhuriyet Savcılığı noksan görmüş ve bu lcrdir. Her iki milletvekili de dün öğhusııstaki evrakı tekrar zabıtaya iade letkıı sonra Demokrat Parti II Merke | etmişti. Zabıta, bu hâdise üzerinde yezine gelerek nıuvakkaten II Ba=karjl;i niden soruşHırmalara lıaşlemışlır. Ilk iş ğını idare eden Mulıtar ve Şark Vi , ) olarak, bu sabah Tıb fakültesi dekaru lâyetleri Miifettişi Salih Keçeci v« II •, Dün şehriHiiîo gelen Geneıal Abdülkadir Noyan, Emınyet Idare Kurulu üyelerile bu mevzuda ikinci şijbe müdürlüğüne davet edüıniş Emin Sazak Enis Akaygen uzun uzadıya görüşmüşlordir. Bu hususta her iki taraf da büyük bir ke dir.. Orhan Köprülü, II Idare Kuraiu ve hâdise etrafmda bilgisine müracaat tumiyet muhafaza etmekle berEber. na girmek istemiş, K€»nan ÖneT is« bu edilmişür. Bundan sonra Rektör Şevket Aziz Kansunun. Fen fakültesi dekRm bazı sızıltılara göre, bu istifada II Bs? nu tervic etmonrştir. profesör Cemil Dikmen, Dil Tarih ve kanile Celâl Bayar arasında hcrhan^i Emin SaJîak ne diyor? Coğrafya iükyültesi dekanı Enver Ziya L'ir noklai nazar ihtilâfı bahiî mevmu Dün ak:.am < . e ç vakif* kendisile şödeğildir. Demokrat Parti çr\T€İermde ; ü=en bir aıkstiaşimıza Eskişehir mil Karclın. profesür Coşkun ve profo^ör Şinasi Aitındağın ifadcleri de aimnr.şki soylentilere bakılırsa btifaya sebeb iehekîîi Em;n Sa^ak demiştir ki: tır.Mitingie ilgili fakülte öğrendlerinin olan âmiüerin başında Onerle Fuad t Bugünkü. şekil ne olursa olsun. Köprülüniin oğlu Orhan Köprülü ara Kenan Önçnn Demokrat Partiye hi7 soruşturmaları, önümüzdeki günlsrde yapüacaktar. smdaki bir anlaşmamazlık gelmekte Arkasi Sa. 4, Sü. 1 de Ankara mitingi Atina 8 (a.a.) Halen Almanyada bulunan 25.000.000 dolar kıym«tind« Amerikan harb malzemesinin YunanisAnkara 8 (Telrfonla) Kudret ga parmakla gösterilecek kadar az buhın tana verilmesi için Yunanistarun Waîfcingtön elçiliğince Amerikan hükumezetesi, bugün de «Halk Partisi içinde maktadrr.» Arkasr Sa. 3. Sü. 6 da Arkası Sa. 3. S3. 3 te bir bozgun başladı» başlığile bazı yoruınlarda bulunmuj ve C. H. P. nin bugünkü vaziyetinin, bünyesindeki keşmekeşin tabii bir neticesi olduğu kenaatine varmıştır. Bu görüşe göre «artık partinin tamamile dağılması, inhilâl etmesi ve kendi içinden küçük rümrelere aynlarak deği§ik kanaatte bir çok siyasî kümeler teşkil etmesi tahminden de çok kısa bir zsmanda tahakkuk edeeektir. Bugünkü kabine, kendi partisinin müfrit zümresini teşkil eden ve ?enel idare kurulunu tatmin edememckte, bu kurul is« bin bir çeşid slyasl kanaat taşjyan parti bütününü temsil edememektedir. Partinin içinde ise hakikt Halk Partisi prensip, tüziik ve programına şutırîa ve kulble yüzde yiiz sadık olanlar, (C.H.P.) ve (D.P.) basınından her biri diğer parti hakkında bu iddiada bulunuyor Yunanistana yeni lngiliz kavvetleti gonderilmesini istiyen Vsnsittard On yıllık sağhk plâm nası! tatbik cdilecek? 623 milyon lira harcanacak olan bu büyük memleket davasınm, çok ehemmiyetli safhalan var Akdeniz filosu Âmerikanın harbe hazır Amiral N'unitz, Akdeniz bizim için pek ehemmiyetli bir bÖlgedir, diyor NewYovk 8 fa.a.) SanFr?.nciscoda çarşamba günü yapslan bir basm toplantısı esnasmda Amiral Nimitz geçenierde Akdonize gönderilen oeniz pıyadelertnia harb gemileri için derpiç e Arkas\ Sa. 3, Sü. 2 de , Hazırlanan sergideki resimlerden biri Yazısı i gneü sahlftd*