Katalog

Bazı memleketler vardır ki nüfus Irakın başkcnti olan Bağdad şehri, Alarınm azhğına rağmcn, hususi bazı se rablar tarafından kuruldu. Efsanevi Toulous* üniversite bebler dolayısile tarihin bir çok devir Harun Reşid zamamnda bu şehrin nüai profesörlerind«n lerinde önemli roller oynamışlardır. fusu 2 milyona kadar yükseldi. Kasablar: «Şehir Meclisi, nark Işte Irak da bu çeşid memleketlerden Uzun bir unutuluş devrinden sonra A. Hauriou, geçen biridir. Irakın yeniden ehemmiyet kazanarak işini halletmelidir. Aksi takdir hafta Ankara HuBugün Irak da, dünya muvazenesin tarih sahnesine çıkışı, Avrupada müsknk Fakültesinde tde buhran olacak» diyorlar devrinin canlanmasına de, nüfusile, arazisile öiçülemiyccek temlokecilik ki konferans verdi. kadar mühim bir rol oynamaktadır. raıîar. İsteklerîni hükumete ve milletvekil A. Hauriou, ilk konuşması esnasmda, fah ve istikrar getireceğini tekrarlamaIrakın bu roliinü tayin edcn sebeblerin Bugünkü Irak kralhğının ancak 30 lerine anlatmak üzere Ankaraya giden efkârı umumiyenin memleket davaları ğa cesaret edenlerin sayısı azalmıştır. başında, bir yand^n bu memleketin yıllık bir tarihi vardır. Bilindiği üzere dört kişilik perakendeci kasab heyeti karşısındaki aksülâmellerine dair kısa Yeni kâr fırsatlan yaratmak suretile stratejik durumu, öte yandan da bu Irak 1918 yılma kadar Osmanlı impa şehrimize dönmüş ve dün Belediye baş bir tahül yapü. Biz de bu yazımızda, münferid menfaat zümrelerinin tevecrada buluann zcngin petrol kr.ynakları ratorluğunun Bağdad ve Basra adlarım kan muavini Nazım Ardayı ziyaretle aynı mevzu üzerinde durmak istiyoruz. cühünü kazanmak istikametindeki gaygelir. taşıyan iki vilâyetini teşkil ediyordu. görüşmüştür. Cemiyet başkanı Nuri, Fransız hukukçusuna göre, efkârı retlere daha fazla ehemmiyet verilmişimparatorluğunun Birinci bir muhaıririmize şu izahatı vermiştir: umumiyenin aksüâmelleri birbirini ta tir. Döviz müsaadelerinde azamî derelngiliz devle* adamlarından mütevef Osmanlı fa Lord Gürzon, bir tarihte, Hindistan Dünya Harbinde mağlub olması üze« Ankarada İç İşleri Bakanını, mil kîb eden müteaddid safhalar geçir cede cömerd davranılmış ve ithalât pihududunun Fırat nehrinden başladığı rine, bir çok yerler arasmda Irak da letvekilleıini ve diğer bazı zevatı ziya mektedir. Halk, hâdiseler karşısında, yasasında kısmî bir ferahlık husule genı söylemişti. Hindistanı elinde tutan lngiliz hakimiyetine girdi. Daha sonra, retle derdlerimizi anlattık. Not aldjlar çok defa hislerine kapılarak âni bir tirmeğe çalışılmıştır. Amerikan yardıbir devlet için bu, gerçekten de böyle zengin petrol kaynaklarını ihtiyj eden ve ilgi göîteıeceklerini söylediler. Iste hüküm vermektedir. Fakat ilk heyecan mının memlekete kazandıracağı faydir. Çünkü Y&kmdoğudan ve Akueniz Musul da aynı akıbete uğradı yre Irak diğimiz şeyler nark işinin yalnız Bele tesirini kaybettikten sonra, meseleleri dalar mübalâğalandınlmış ve halk üden Hindistana giden en kısa yol Irak krallıyna katıldı. Ingilterenin Irak ü diye daimi komisyonunun kararına bı daha sakin ve berrak bir hava içinde mide düşürülmüşrür. Rakamlar üzerintan geçer. Yakmdoğudan Hindistana zerindeki filî hakimiyet ve himayesi rakılmıyarak perakendeci ve toptancı düşünmek imkânı belirmektedir. Za de ilk bakışta müsaid tesir bırakacak giden kara ve havi yollarının düğüm 1927 yılına kadar sürer. Bu tarihten kasabların da iştirakile daimî bir ko man ilerledikçe, umumi kanaat de tedşekilde işlenmiş ve istatistikler iyimser bir zihniyetle tefsire tâbi tutulmuştur. noktası Iraktır. Irakın başkcnti Bağdad iübaren ingiltere Irak kralhğının ege misyon kararından ve tetkikinden geçi ricî bir istihaleye uğramaktadır. rilmesi ve nark durumunun her onbeş şehri, muntazam bir şose ile bir yan menliğini tanıdı. A. Hauriou, Fransada hazırlanan a Emisyon, bütçe muvazenesi ve bolluk dan Hayfaya, öte yyndan Akdenizin 1930 yılında ingiltere ile Irak arasın günJe bir incelenmesi suretile piyasa nayasa projesinin «referendum» neti mefhumlarının mahiyeti hakkında tezdiger limanlarına bağhdır. Anadolu da bir ittifak andlaşması imzalandı. Bu nın takibini, et nakliye ücretinin top cesinde niçin reddedildiğini izah mak ler ortaya atılmış, iktisadî vaziyet hakBağdad hattı, Londrayı Bağdad, Basra andlaşma gereğince Iraka taarruz edil tancılardan ve kilo üzerinden alınmaii, sadile bu mevzua temas etmiştir. Me kındaki münakaşalar müzminleştirilve Hindistana bağlayan en kısa kara diği takdirde, ingiltere burasını müd'j pazar günleri öğleden sonra kasablann sele daha geniş bir zaviyeden tetkik miş ve efkârı umumiyeyi yorarak göstemine yoludur. faa etmeyi kendi üzerine aldı. Gene bu da öğle tatili yapmalarıdır. Dileklerimi edilmek istenildiği takdirde, Fransız terilen alâkanın zayıflamasmı bildirileceği çahşılmıştır. andlaşma gereğince, ingiltere, Basra ile zin İstanbul Belediyesine Ikinci Dünya Harbinden önce munhukukçusunun mütalealarına bazı ilâve yerine getirilmesine çalışılacağı vaUçüncü safhada ise, halk efkân 7 eytazam bir hava servisi, LondraKahire diğer bazı yerlerde hava üsleri kurmak dedi'.di. Şimdi et fiaünın narka uyma veler yapılabileceğini düşünüyoruz. Bağdadı birbirine bağladığı gibi, bir ve bu üsleri korumak için buıalarda dığını ve sebeblerini biliyorsunuz. NarEfkârı umumiye tarafından yaratılan lul kararlarmın bilânçosu ile karşı baska hava servisi de Roma Hayfa bir miktar asker bulundurmak hakkı km arttırılması işini drimî komisyon reaksiyonlann mahiyet, şiddet ve de karşıya kalmıjtır. Hububat darlığının Bagdadı birbirine bağhyordu. Ote yannı kczandı. Bundan başka ingiltere, pazartesi günü toplantılarma başlayacak amını tahmin edebilmek kolay değil başgösterdiği, altın ve döviz stoklannın dan, Almanlann kontrolu altındaki lir Irak limanlarından, hava meydanUrın olan Şe'nir Meclisine bırakmıştır. Mec dir. Bünyevî izler bırakacak kadar eridiği, ihracat yollarının tıkandığı ve şoselerinden lisin bizi bu müşkül durumdan kurtara mühim vakalar, halk kütleleri arasında ithalâtı durdurmak zarureti hasıl olahava servisi de, Berlin Eodos Şam dan, demiryollarından. Bağda Tahran Kâbil arasmda mun faytlalanmak hahkın? da maükti. Ay cağını umuyo;u;. Ak'i takdirde mesle müsamaha, kayıdsızlık, hiddet veya cağı anlaşılmıştır. iktisadî muvazenesiztazam seferler yapmakta idi. Ikinci rıca, lüzumu halinde Ingiüzler Irak ü ki bir buhran çıkması ihtimali vardır. bezginlik uyandırabilir. Psikolojik te liğin tesirleri et, ekmek, kömür veya Dünya Harbinden sonra kurulan Ka zerindcn transit olarak asker geçirmek Et işi yalnız İstanbulda rleeil Ankarada sirleri önceden katiyetle hesablıyabil kâğıd gibi harcıâlem ihtiyac maddelerihire Bağdad Delhi hava hattı dr imkânlarını da elde etmişlerdi. Yalnız da buhranl bir mahivetiedir. mek imkânsızdır. Elfkârı umumiye, geç ni tedarik şartlarında da duyulmuştur. gene, Akdenizi Hindistana bağlayan en Irak hükumeti bu maddeyi biraz lâsgüç harekete gelen bir mekanizmatikli bulduğu için, her defasında Irakkısa yoldur. dır. Fakat bir defa harekete geldikten Birinci Dünya Harbinden önce oldu tan geçirilecek kuvveün tahdidini isteonra, onu durdurabilecek hiçbir meşru ğu gibi İkinci Dünya Harbinden önce di. Uzun müzakerelerden sonra, 1940 kuvvet yoktur. yılında Irakla ingiltere arasında, Irakde, ingiltere ile Almanya arasında eeFransız inkılâbı, siyasî ve içtimaî akreyan eden rekabet ve mücadelenin tan transit olarak geçirilecek kuvvetin sülâmellerin uzun seneler sürebilecemiktarına dair tamamlayıcı bir andlaşC.H.P. İstanbul tl İdare Kurulu, dün 6gbaşlıca mevzulanndan biri Iraktı. Çünleden sonra toplanarak yeni başkanını »eç ğini, ihtilâtlar yapabileceğini ve fasıkü Almanyayı Hindistana götürecek en ma imzalandı. miştir. Ünivcrsitede hoca olduğu için bu ma lalarla nüksedebileceğini gstermekte* kestirme, en kısa yol Iraktan geçmekIkinci Dünya Harbi başladıktan kısa kamdan istifa eden Prof. DT. Fahreddtn Ke dir. 1789 da Bastille kalesini yıkan te idi. Anadolu Bağdad demiryolu. bir zaman sonra Irak hükumeti Mih rim Gökayın yerine T. C. Merkez Bankası etm«. Fransızlar, sadece keyfî idare ve tazyik Birinci Dünya Harbinden önce, Alman ver devletlerile olan diplomatik müna İstanbul şubesi Müdürü Sadi Bekter getlrilSayın üstad, Bay B. K. burada yaşamaJtttı rejimine karşı infial beslemekte idiler. ya ile ingiltere arasmda cereyan eden sebetlerini kesti. Ama, 1941 yılı nisan mijtir. hata ediyor; bir an «wel Türkiyemiıden Fakat 14 temmuz gününden sonra, hegits« fena etmez ve böylece biz de hakikt mücadelenin en canh örneklerinden ayının sonlarına doğru Irakta bir hü Teknik Üniversiteden 10 talebe yecan zamanla hafifliyeceği yerde, bilâErment v«tand»jları rahatımızı kaçıran v« biridir. kumet darbesi vukua geldi. Irak hükuİngiltereye gidecek vaUndaılar arasına nlfak sokmak Uteyen kis daha ziyade alevlenmistir. İhtilâl Ama Irakın ehemmiyeüni arttıran metinin başına, Mihver devletlerine obu gibllerden kurtulmuj oluruz. Ru« •cennetftanbul Teknik Oniversitesi İnşaat Fa seneleri, tarihin en kanlı sahifelerini tine» gitsin de o zaman, bakalım, (ikirlerl yalnız bu değildir. Irakın değerini art lan sempatisile tanmmış Raşid Ali Gey küHesinden on talebe. temmuzda Jngiltereye teşkil etmiştir. Rejimler yıkılmış, hür18 haziran 1815. Paris, top seslenle leybine dönmüs, mebuslar meclisil» 11 bugünkü fibl kalır mı, yoksa değijlr ml? gidecek ve oradaki üniversitelerde mesleH tıran bir başka sebeb de, bu bölgedeki lâni geçti. Bu yazdıklarım nrf kendi fikirlerim olincelemelerde bulunacaklardır. Aynı »ekil riyet adına cinayetler işlenmiş ve a inliyor. Halk, coskunluJt ve heyecan kir ortağı olmuftu. Napoleon Bonapat zengin petrol kaynaklarıdır. Ikinci Dünya Harbinin demokrasiler de. İngiltereden de on talebe memleketimize yaklanmalar birbirini kovalamıştır. daha Parise ayak atmadan önce; ikti makla beraber, dijer Ermeni vatandaslarıGerçekten de bugün Irak, dünyanın için en sıkışık bir safhasında vukua ge gelecek ve kültür müesseselerimlzl gezecek 1875 te Fransada Uçüncü Cumhuriyet içinde. Bu gümbürtülü sese, kulaklar uzaklastınlmı« bulunuyordu. mın flkirlerin» de uyduguna eminim; fajcat on beş *enedenberi alısık. Yüreklere dardan en zengin petrol kaynaklarından biri len bu hâdise, Ingiltereyi bir hayli te lerdir. ilân edildiği vakit, ihtilâlin doğurduğu gurur dolduran, gözlere fer veren bu Şimdi iktidar onun elinde defil, artık arada bir İki Istisna çıkana onlara da Bay B. K. 11* birlikte bir an evvel «Cennet» c Teknik Ünivcrsitenin göndereceği talebeler ideoloji kavgası henüz hararetini kaysayılmaktadır. Jeologlann hesab ve lâşlandırdı. Çünkü bu hâdise, Almangitmelerlnl Uvsly» ederim. Bay B. K. bu yases, zaferin tunçlaşmış sesidir. Fran tamamen Fouche'nin elinde idi. tahminlerine göre Iran hududundan lann Suriye ve Suriye üzerinden Mısır bir yardımcı dil lmtihanına tâbi tutulacak betmemişti. zıyı okuduiunda, benlm bir Ermeni olmalar ve ingilizce bilenler tercih edilecekleriir. saya, kazarulan yeni bir muharebeyi Şafak «ökmeden az evvel, NapoMon Kızıldenize kadar uzanan Irak petrol yc Filistine taarıuzda bulunacaklanna Öârencilcrin masrafı, Üniversite tarafından dıgıma hukmetmesln. Btn hakiki blr Ermeni Fakat halk mtilâlleri, kanaatlerde haber veriyor. Moniteur gazetesi, Biü Bonapart, kendi arabasını Blücher ga> ve doğup büyüdügü, yaşadıgı, vatanı ceven bölgesinde, dünya petrol ihtiyatınm dair dolaşan şayialarla aynı zamana ödenecektir. ve hareketlerde ifrata kaçılan zamanla cher'le Wellington'un Fransız kuv\etleri nimet olarak ele geçirdiği için kötü bir bakiki blr Ermeni vatandaşıyım.» yüzde 11 i bulunmaktadır. Gerçi bu raslamıştı. Almanlann bu tarihten kısa Yardımcı öğretnıenlerin ra mahsuç tipik birer hâdisedir. Efkârı karşısında tam bir bozguna uğradıkla arabaya binmis olduğu halde Paris kaErmeni ratandaslara gösferdikleri s;ün Irakın petrol istihsaiâtı yılda .45 bir zaman sonra Rusyaya harb açmamiktarı azaldı umumiyentn.!'bazan • lüzumHrrdan fazla nnı yazrhakta. Halk, yatagından taş«n pılarından geçip Elysee sarayına. doğru hassasiyerten dolayi teşekkür ederim, milyon tonu geçmcmektedir amar ' o Iarf, bü şayiaların ve Bağdaddakl hâBu yıl orta öğretimde yardımcı öğretmen hareketsiz kalması ve hoşlanmadığı bir sel gibi, bulvarlara akıyor. Birkaç yol almağa bajlamıştı. Daha altı gün Eski Meclis arkadajun Berç TUrker, bölgede bulunmakta olan zengin petrol disenin önemini bir kt daha arttırmıştı. lik yapanların sayısı geçen yıla nisbetle kaynakları dikkate alınacak olursa, bu Çünkü Iraktaki hükumet darbesi mu jarı yarıya azalmiîtır. Salâhiyetsiz yardımcı vakaları kayıdsızlık, ümidsizlik veya gün evveline gelinceye kadar hâlâ te evvel, ordusuna hitaben neşrettiği be mektubu neşrermemi doğru buunuyor. miktarın kısa bir zamanda bir kaç mis vaffak olsaydı, Almanlar hem Suriyeyi öğretmenleri tasfiye etmek ve orta öğretim bezginlikle karşılaması da variddir. reddüd içinde bocalıyan umumî efkâr, yannamede: «Yüreğinde merdlik duy Ben, bbyle düşünmüyorum. Propaganda line çıkabileceğini düşünmek hiç de istilâ edecek, hem de Irana geçerek An kadrolannı doldurmak için halen liselerde Ikinci Cihan Harbinden önce, milletler birdenbire, imparatora karşı sadakatini gusu bulunan her Fransızın, ya gale şeklinde de olsa fikirden korkmamalıve orta okullarda 273 öğretmene ihtiysç arası münasebetlerin hergün kara bir belirtmek için can atıyor. Yalnız, bü be çalması, yahud ölmesi zamanı gel yız. Ben o mektubu sepete atabilirdim. yanlış bir harekct sayılmaz. Zaten Irak gloSaksonlarla Rusların birleşmesine a!tı vardır. haberle biraz daha gerginleşmesine tün termometrelerin en haisası olan mistir> diyeıı Bonapart, ne galebe çal Fakat bu mektub, nihayet Sovyet radpetrollarından ancak 810 yıl önce. mâni olmak gibi kendi bakımlarından rağmen, bir çok memleketlerde adeta borsa fiatlarmda bir düşüklük var. mış, ne de ölmüştü. Yalnız, son savas yolannın. hergün tekrarladıgi hezeyanDenizyollannda yeni tayinler esaslı bir surette istifade edilmeğe baş çok önemli bir başan elde etmiş olaDenizyolları Idaresi memur kadrosunda ruhî bir uyuşukluğun hüküm sürdüğü Zira Napoleon'un her yeni zaferi, har larda, altmi} bin kişi daha onun uğrun Urdan çok daha hafifti. Ben, ErmenJ lanmıştır. Çünkü Irak petrol bölgesini caklardı. vatandaşlanmızı rehirlemesi ihtimali bazı degişiklikler yapılmıştır. Bu arada îz nü biliyoruz. Akdeniz limanlarına bağlayan büyük bin yeniden uzaması demektir. Top da can vermisti. Şimdi, Mısır seferinden olan bu gibi propagandalara karşı, onBöylece, Irak, fü! olarak harbe gır mir Liman Işletmesi Rlüdür vekill Haşmet Devlet adamlarının hakikt kıymetleri petrol yolu ancak 1937 tarihinde çalışseslerinin sevindireceli yerde korkudan sonra olduğu gibi, Rusya seferinden Dulge bu vazifeye asaleten, Şilepçilik İşletlan ikaz etmek için o mektubu neşma.Şa başamıştı. Kerküktîn biri Hay mediği halde, sadece, AngloSaksonla mesi Müdürü Hayri İren, Denizyolları Gerel hakkında tereddüde düşüldüğü ve sarih titrettiği bir de inaan var. Bu, FouchĞ sonra olduğu gibi, iktidan kurtarmak rettim ve cevabını da verdim. Ermeni ra müsaid bir durum takınmakla da, Müdur muavinliğine, Muhasebe Müdürü kanaat edinmeğe yarayacak malumat dir. Entrikacılıktan, ihanetten, ikiyüz için gene Parise koşuyordu. faya, ötekisi de Şam Trablusuna yapılvatandaşlarımız üzerinde bekledigim mış olan bu yeraltı tesisatı, dünyamn Ikinci Dünya Harbinin mukadderatı ü Tevfik Pırnar Genel Müdürlük müşavirliğine bulunmadığı takdirde, efkân umumiye lülükten ve hilekârhktan yana, tarihte Arabasını yavaşlatarak, geee kartnlı tesir ve tepkiyi (aksiilâmeli) de görtayin edilmislerdir. zerinde çok önemli bir tesir yaptı. Bu nin reyini izhar hususunda gecikmesi bir eşine daha raslanmıyan adam. Zap ğmdan istifade edip kürjseye gözükmeen büyük ve en uzun yeraltı petrol teiçin memnunum ve iyi yaptısuretle de, tarih boyunca sürüp giden Yunan güreşçileri bugün muhtemeldir. Bir memlekette, uzunca tiye Nazırı FouchĞ. Titriyor, çünkü, den Elysee sarayına gırdi, gergin »inir ğıma kanilm. sisatı sayılmaktadır. stratejik durumunun önemi, bir defa bir sıkıntı devresinden sonra, seçimle devrüe'ceğini umduğu Napol6on'nun za lerird sıcak bir banyo ile gevjettikten şehrimize geliyorlar Iraktaki petrol kuyularının büyük bir daha ortaya çıktı. İstanbul ve Ankara takımlarile iki maç rin yenilendiğini ve kabinenin değişti fere ulaşması, kendi hayatına mal o sonra, etrafına topladığı nazırlara hitakısmı lngiliz sermayesile çalışmaktadır. yapacak olan Yunan güreş takımı bugün ğini farzedelim. Halk, haklı olarak, ilk *** labilecektir. Irak petrollarındaki lngiliz sermayesiben, manüksız, insicamsiz sözlerle vaşehrimize gelecektir. İki memleket arasında 1927 ingiltere Irak andlaşması, Ira yapılacak olan bu müsabakaların bir gayesi defa mesuliyet mevkiinde gördüğü devnin nisbeti, yüzde 49,5 tur. Bundan sonziyeti izaha yeltendi. FoucM dahil ol* * * ra yüzde 27,75 nisbetile Amerika ser kın hükümranlıfını sağlamakla bera de, Londra olimpiyadlarına esaslı blr haztr let adamlarından verimli hizmetler duğu halde, huzurundakiler hep bajla Almanyaya bir ticaret heyeti gidiyor Işte, Parisin Napoleon Bonapart'ı bir mayesi gelir. Irak petrollarında ayrı ber, bu hükümranlık, ne de olsa, bazı 1 ktır. Tam kadro ile Türklyeye gelmeyi ka bekliyecektir. Bu yeni simalar arasında. bul eden Yunanlıların maksadlan ise, memAlmanya İle muvakkat bir ticarl anlasma kere daha göklere çıkardığı o gün, he nnı eğmişler, mağlubiyetin acısile »uoca, Fransız \"e Holanda sermayelerinin kayıdlara ve şartlara bağlı kalmıştı. İpketimizde yapılacak jehirlerarası müsaba kendilerine bağlanan ümidleri boş çıru sarsılan diktatörü havretle, ibret'e yapmak iiıere, yakında bir heyetin Almanmen hemen Fransız topunun zafer salkartmıyacak kuvvetli şahsiyetler bulude hisseleri vardır. 1936 yıhndan önce Irak hükumeti, bu kayıdları kaldırmak kalarda milli takımlarım tecrübe etmek ve dinliyorlardı. Napoleon, yüz bin kifi yaya giderek İngiliz Amerikan isgal bölgenabilir J"akat bir talihsizlik eseri ola voları savurduğu ayni saatte, lngiliz bu petroüarda Almanya ile Italyanın ! suretile bütün hükümranlık haklarına kuvvetlerini ölçmektir. lik yeni bir orduyu seferbeT edeceğin »l makamlarile ve yerli tüccaria temas etBu itibarla iki memleket sporunun cldli rak, iyi şöhret ve kifayetsiz ehliyet sa toplan da Waterloo'da, Fransız piya den, on beş gün zarfında, Müttefikle mesl kararlaştırılmıştır. Yeni anlaşmamn bid» kücük bir hissesi vardı. Fakat Ital sahib olmak arzusunda idi. Bu maksadzim Almanyadan rayşmark üzerinden olan ya Habeş harbi sıralannda Italyanla la, Irakla ingiltere arasında aylardan biı imtihan geçireceği bu müsabakaların hiblerinin de iktidara gelmeleri müm desini yerlere seriyor; Paris, zafer sar rin karşısına iki yüz bin kişilik bir or alacaklarımızla blr alâkası olmı;. acaktır. Heehemmiyeti büyüktür. İstanbul Atine raaçı kündür. Shakespeare'in söylediği gibi, hoşluğu içinde yüzerken, Prusya süvaberi müzkereler cereyan ediyordu. Tak ra aid hisseler Ingilizlerin eline geçti. bu cumartesi saat 20.30 da Teknik Üniverdu ile tekrar çıkacağmdan bahsediyor yet, ithal ve ihrac edeceğimiz mallar ve bunDaha sonra Almanlann elindeki hisse riben on gün önce, Londrada, Irakla site salonunda yapılacaktır. Güreş Federas yüzlerinde olgunluk, ciddiyet ve derin rileri, kaçan Fransız ordusıınu önüne du. Akıtaeak bir damla kanı kalmıyan ların ithal ve ihraç şartları üzerinde bir ansenedleri de bir lngiliz şirketi tarafm ingiltere arasında bir andlaşma imza yonu. Ankara takımını da İstanbula getire bir tefekkür maskesi taşıyan nice in katmış, saman çöpleri gibi biçerek ko Fransız hududlan içinde yüz bin kişiyi asma yapacaktır. landı. Gerek lngiliz, gerek Irak kay cektir. Ankara Atina müsabakası da şehri sanlar vardır. Bu kimseler, ortaya^ko vahyordu. dan satın alındı. nulmuş eserleri olmadığı halde, bir te Paria, hakikî vaziyetl Üd gün anlıya seferber etmek, gerçekleşmesi imkân yen bu dev adama, meclis bir saat mühnaklarından gelen haberler, bu andlaş mizde yapılacaktır. Irak petrolları. Ikinci Dünya Harbin15 bin lira dolandıran iki sahte vazu perdesi arkasında kıymetli fikir madı. Kötü habeTİer, ancak haziranın sız bir hulyadan başka bir şey değildi. let vermişti. Napoleon bunu haber ade çok önemli bir rol oynadı. Ikinci ! manın. her iki memlekeün menfaatlelınca: ler taşıdıkları hissini verirler. Bilhassa yirminci günü sızmağa basladı. Bütun Nazırler, bu insicamsiz sözlerin, kadere müfettiş Dünya Harbi devam ettiği müddetçe I rini gözeten. eşit haklara dayanır bir boyurı eğmek istemiyen bu korkunç Ne? dedi, cebir mi kullanacaklar? Kendilerine gelir vergisi memuru süsü ve istikrarsızhk ramanlannda, etraflann yüzler solgun, bütün dudaklar titrekti. Büyük Britanya Akdeniz filosunun ve 1 andlaşma olduğunu bıldirmişti. Andlaş lerek Beyoğlunda 26 tüccarı dolandırıp 15 irade sahibinin son aciz ihtilâçlan ol Öyle ise feragat etmiyorum! da mistik bir hava yaratan şahsiyetlere Zafer neşesi arasında, yıldınm gibi ?imal Afrikasındaki Müttefik kuvvet ma metni henüz resmî olarak yayınlan bin lira kazanan (!) Osmarj ve Fehmi adMeclisin kararını kendisine tebliğ edaha fazla itimad edilir. Onlann siya çarpan bezimet haberi, inanılmaz zor duğunu anlıyorlardı. lerin akaryakıt ihtiyacı hep bu bölge mamıştı. Bunun için bu metinde neler larında iki dolandırıcı, Birinci Sorgu Hâden heyet azası içinde Fouche de vardı. set sahnesinde iktidan temsil etmeleFouche'nin dediği çıkmıjtı. Bonapart, bulunduğunu bilmiyoruz. Fakat, Bağ kimliğince tevkif edilmişlerdir. bir felâket gibi, ağızdan kulağa fısılden temin edildi. ri, operatör rolüne çıkan bir aktörün danıyordu. tefanil askerî ve siyasî iktidarları eli Nazırlar, İmparatoru ikna etmek için, Viyolonsel G. Cassado ] dadda vukua gelen son hâdiselere ba*** hakikî bir ameliyat yapmağa kalkıjne alm'ak suretile diktatörlüğü yakala yumuşak bir lisanla, saygı Ue konuşiîGeçen mevsim, hastalanması dolayısile Bu arada, FoucM, gene herkesten 453,500 kilometre karelik bir arsziye kılacak olursa, andlaşma metninde, ge memleketimize gelememiş olan büyük sanat ması gibi, bir facia ile neticelenebilir. mak istiyordu. Nazırlar susuyorlar, ız yorlardı. Yalnız FoucM, gene susuvorve 3,560,000 nüfusa sahib bulunan Ira ne de Irakın hükümranlık haklarına kâr G. Cassado, önümüzdekl cuma günü Bo Fakat efkân umumiye ilk intıbaın te ayrı idi. Fakat bu sefer, bu herkesten du. tırab çeken, juuru sarsüan, âdeta hedokunan bazı maddeler kalmjş oldumadan tayyare ile jehrknize geleceğini b'.l sirinden kurtularak hakikati anlajin ayrıhğı bir gün evvelki gibi, korkusikın çok eski bir tarihi vardır. Eski büSaat ilerliyor, her geçen dakika, Nazeyan eden bu adamı, sert sözlerle büsdirmiştir. yük medeniyetlerin bir çoğu, Dicle ile ğuna hükmetmek icab edecek.. cıya kadar geçecek zaman, tamir edile e değildi. Korku, birdenbir* ümide bürün muztarib etmek isteTniyorlar potf''u, şerefsiz bir sukuta adım adım Üstad, ilk konserinl Sarayda 2 jubat paHasan Âli EDİZ Fırat nehirleri arasında bulunan ve miyecek ğır hatalar işlemeğe kâfidir. inkılâb etmiş, Fransız tarihinin bu ef dı... yaklaştınyordu. zartesi Eaat 21 de verecektir. Mezopotamya adını alan bu bölgede siz hiİ€kân, VVaterleo, hezlmetini duyar Nihayet, Napoleon Bonapart, FouBir konser Fouche »usuyordu. Zaten konuş Propaganda ve telkinlerle, efkârı duymaz harekete geçmişti. doğdu. Milâddan beş bin yıl önce Süche'ye, hem müstehzi, hem kindaı Hr K O N F E R A N S 2 şubat 948 pazartesi akşaml saat 21 de mağa ihtiyac yoktu. O, karanlıkta ağmerler, Akkadlar, Babilliler, Asuriler Şimdi, Napoleon, onun nazarında, aPangaltı İnci Sinemasmda Safiye Aylâ Te umumiyeyi hâdiselere tedricen intıbak bakış fırlattı; istihfafla şu sözleri söyhep bj bölgede saltanat sürdüler. Bu Türk Yüksek Mühendisleri Biıliği Perihan Altındağın iştirakile bir konser ter ettirmek kabildir. Halk hayal sukutuna ğırhk veren bir cesedden, bir an evvel lannı kurmus, adamlarım seçmiş, Na ledi: poleon'u devirmek için bütün tertibatı Istanhul Şubcsi Başkanlığından: tiblenmiştir. Bu konserde Eyyubî Ali Rıza uğradığı zaman, hakikatin acıhğını gi gömülmesi icab eden bir cesedden muhtcşem imparaiorîukların izlerini. idaresinde tamburi Dürrü Turan, ke derecek yeni bir ümide sarılmak ihti Yazın, rahat dursunlar; isteklerini almıgtı. Bu adamların başında La Fa bugün bile Irakta görmek kabildir. 30 1,1948 cuma günü saat 17,30 daŞengel başka bir şey değildi. Bir gün evveiri yette geliyordu. mençe Kemal Niyazi Seyhun, santur Hüsnü yerina getireceğim. Sonra Irak, bir çok tarihî ve iktisadi Teknik Üniversite konferans salonun Tüzüner, ney Burhaneddin Ökte, keman Emln yacındadır. Bu itibarla hükumetler, efendisinin mezarını kazmak için kazFouche, bir kâğıd parçası üzerine, Amerika istiklâlinin kahramanı La sebebler dolayısile, yüzyıllar boyunca. da Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Ongan. kar.un Fikret Kutludan müteşekkil memnuniyetsizlik uyandıracak bir ha ma küreğe yapışırcasma kaleme sarı 1 ber vermek mecburiyetinde kaldıkları dı, galib tarafla, vakit geçirmeden te Fayette, Fransamn baştacı olarak ikbal kurşun kalemile bir kaç satır yazı yazdevrini yaşamış, önemini kaybetmiş bir Jeoloji grupu Müdürü Dr. Müh. Neodet heyetten, Hicaz fasll dinlenilecektir. dı, mebusan meclisindeki kendi adamhalde bir kenarda kaldı. Irnkm yeniden EgtTan tarafından .Türkiye bayındırhk Sekiz saat yol ortasında kalan ölü vakit, menfi tesirleri haiifletecek yeni masa girmek üzere, dük dö Wellington'a mevkiinin bütün şa'şaasına erdikten larına gönderdi. Bu puslada, İmparatovaidlerde bulunmağı da ihmal etmezsonra, ne idüği belireiz bir KorsikalıBelediye Sağlık İşleri Müdürlüğünden alönem kazanarak tarıh sahnesine çıkışı, işleri jeoloji ana hatları» konulu bir m«'ktub yazdı. Ayni zamanda, o emsaldığımız bir mektubda deniliyor ki: ler. Bir buçuk senedenberi geçirdiğimiz nın, günün birinde mevkiini gasbetmiş ru zorla iskat etmeğe lüzum kalmadıVII nci yüzyıla raslar. O tarihlerde konferans verilecektir. Birliğimiz üye••Cumhuriyet gazetesinin 27. 1 948 taıihli iktisadî tecrübelerin efkân umumiyeye siz görüş kabiliyetile, meb'uslara, Na olmasını, aradan geçen uzun senelere ğını bildiriyordu. Irak Arabların elins geçti. Bugünkü lerinin teşrifini rica ederiz. rüshasında <tam lekiz saat sokak ortasında poleon'un dönüste ilk yapacağı iş, dikBonapart, bu sırada ,başak bir odaya hazmedememişti. Napoleon, kalan 81ü» başlığile intişar eden yazı tetkik izah ediliş tarzı, bu hususta dikkate tatörlük istemek olacafını söyledi. Bir rağmen kardeşine Fransayı avucu içine aldıktan sonra, geçmişti. Feragat kararını edümiş ve gereken tahkikat yapılmıştır. Bu şayan bir misal teşkil etmektedir. tehkikat neticesinde cankurtaran arabasının, 7 eylul kararları almdıktah sonra, an evvel harekete geçmek, onun hare tam yirmi yıl, La Fayette'in adını kim dikte edecekti. iddia ediidiği gibi, hâdise mahalline geç git devalüasyon ameliyesinin Bir kaç dakika sonra, dönüp geldi. mukadder ketlcrine öneeden mâni olmak lâzımdı. se anmamıstı. 1815 te, ihtilâli hatırhyan mediği. ihbardan 12 dakika sonra vak'a maDaha o akşam, parlamento faaliyete millet, eski kshramanını aklına getirip FJinde tuttuğu kâğıdı, kendi elile yazneticeleri hakkında ilim ve siyaset hallinde bulunduğu anlaşılmıştır. Esasen hasta da çok kısa bir zamanda ölmüştür. Ce adamlan tarafından müteaddid ikazlar geçti. Nazırlar meclisi de imparator a mebus seçtikten sonra da susmuş, ayni dığı bu ağır hilkmü teslim edeeeği el, nazenin yerinden tehirle kaldırılması keyfi yapılmıştır. Fakat cazib vaidler ve parsilik halini muhafaza etmis, fırsat kol kaderin acı bir istihzası halinde, karşıyetine gelince: bu tehir de hâdisenin cere lak nutuklar arasında, ilk tenkidler pek lamıştı. Işte o fırsat, şimdi karşısına sında dimdik duran Fouche nin eli olajan ettiği mahallin Adli hekimliğe yanlış az dikkate çarpmıştır. Fiatlann yükçıkıyordu. Fouche, tam adamını bul caktı. bildirilmiş olmasından ileri gelmistir imparator, hiç bir söz söylemeden, selmesi karşısında uyanan endişeler de, muştu. kâğıdı Foucheye uzattı Fouche, hiç bir para operasyonunun uzun vadeli bir KÜCÜK HABEÎÎLJLR Mebusan meclisinde, La Fayette'in, söz söylemeden, kâğıdı tmparatorun eUV< tedbir olduğu belirtilmek suretile önklirsüden ilk defa duyulan gür sesi, linden aldı. Sonra, ele geçirmek için lenmiştir. Psikolojik aksülâmellerin i'k * YEŞILAY Kurunıu Genel SekreterliBonapart'ın sukutunu hazırhyan ilk çok zorluk çektiği bu kâğıdı cebine ğinden: «30 aralık 1947 larihinde çekilen Ye safhasında, 7 eylul kararlarını müdafaa darbe oldu. Meclis, İmparr.tora, çekil koydu. Napoleon'un karşısında eğiMi. şilay Okumayı Teşvik Piyangosunda ikrami eden tefsirler, istenilen neticeyi vermesini teklif etti. Fakat Napoleon aysk ye kazananlar hediyelerini 31 ocak 1948 ia miştir. Bu, Nazır Fouchenin, İmparator NoOyle bir acıklı cenaze ki rihine kadar Kurumumuzun Sirkecideki mer direyor, iktidan bırakmak istemiyordu. paleon'un son reveransı idi. yarınki kez bürosuna uğrayarak almaları ric= oiu Ikinci safha, biraz daha müşkül şartNazırlarile konuşuyor, müzrkereler yanur.» MİZAH Mecmuasında lar altında geçmiştir. Emisyonun artpıyor, Imparatorluk tacını başından çu • DENİZYOLLARI İdaresi. lehlikeli eş ması. malî vaziyetimizin bozulması ve görüp kahkahalarla karmamak için türlü çarelere başvuruyanın nakli hususunda yeni bir karamame hayatın pahalılaşması aıtık gizlenemigüleceksiniz. yordu. projesi hazırlamaya başlamıştır. Kararnaıı.e, Bundan başka alay ve mart içinde Ulastırma Bakanlığına sunula yecek birer hakikat haline gelmistir. Nihayet, Fouche'nin sabrı tükendi. caktır Ileri sürülen nazariyeîere ve zikredilen •»nkidlerle dolu yazıların Yeni yılın en kudretli aşlt La Fayette, gene onun bir işaretile kür• * • BEYOĞLU Halkevinden: Pazar güıi' müellif isimlerine rsğmen, iktisadi kakarikatürlerin çeşidlerini romanı ÇIKTI süye çıktı, son sözünü söyledi: saat 1 te Milli Türk Talebe Birliği adına Mu rarlarm ilmî esaslarla tenakuz halindp bulaeaksınız. Fiatı 100 kuruştur. Eğer tahttan feragat kerarı daha zaffer Aşkın tarafından (Komünizmle müçaf dele) konulu bir konferans verilecektir. Her olduklan anlaşılmafa başlamıştır. Para ?zla gecikirse, iskat teklif edeceğim! SEVAL YAYIN'EVİ neşriyatı. operasyonunun memlekete ucuzluk, re i kes gelebllir. Napoteon'a, cihana hükmetmek isti Sehir HEM İKTİSADÎ BAHİSLER ü. haberleri Efkârı umumiyenin İngiltere ile Irak arasmdaki münasebetiere kısa bir bakış Kasablar heyeti Ankaradan aksülâmelleri döndü GÜNÜN MEVZULARI Yazan: Hasan Âli Ediz CU3IHUK1VET 29 Ocak İ348 NALINA MIHINA Sovyet cenneti ve Ermeni vatandaşlar Dr. Feridun Ergin \ Yazan: C. H. P. nin yeni İstanbul Başkanı dün seçildi MERAKLISAHIFELER TARİHTEN Son reverans Toplıyan: Hamdi Varoğlı eçenlerde, bu sütunda, Sovyet Ermcnistanmın propagandasını yapan bir mekrub ncşretmis ve lâzım gelen cevabı da vermiştim. Bu maktub üzerine bazı Ermeni yurddaşlardan mektublar aldım. Hattâ bir zat da zahmet edip ziyaretime kadar geldi. Bu mektublardan biri Yabancı matbuatta eski Afjon nıilletvekili Berç TürkerTürkiyenin haric dendir. Sayın Türker, mektu bunun den yapılacak kre neşrini istediği için bu arzusunu yerine di yardımmdan ha getiriyorum. kikatem faydalanma • îmzasını koymak cesaretinde bulunmıyan ğa muktedir olup sinsi bir adam, bu aziz yurdda yaşayan saolmadığı münakaşa edilmiştir. Türki dık Ermeniler aleyhine, Türk efkârı umumi1938 de Çekoslovakyanın yesini tahriK etmek maksadile, Sovyet Eryenin de meniıtan» ve eski hsdiselere dair z«tıâlinize sürüklendiğini bir mektub yazmakla fesadcıhk etmek istedüştüğü hataya doğru anlatan yazılara raslanmıştır. Nihayet, miştir. Bu m«ktubun mündericatım, büyük bir Marshall plânmın yaratacağı geçici ferahlık devresinden istifade imkânlannı teestürle okudum. Kanaatimcc, bu mektubuc içyUzü. maalesef, dalma olduğu gibi. Türk kaybettiğimiz öğrenilmiştir. Fakat bu cüşmanı ecnebi propagandacılarının, Ermeni sefer, hakikatler, efkân umumiye isminl taşıyan bir kaç boşgezeni âlet etmek önünde samimiyetle itiraf edilmiştir. juretile, efkirı umumiyeyi bisuç vatandaîMaliyemizde ıslahît zarureti ve mas lar aleyhine çevirmek gibi geni bir liyaset raflardan tasarnıf ihtiyacı, resmî ağız kullandıklarıdır. Bendenizin naçiıane mUtaleam şudur: lar tarafından belirtilmiştir. Pahalıhk1 İmzasını ve adresini açıkça yazmakla mücadele tasavvurları üzerinde biraz Un korkan herhangi bir adamın mektubunu daha ciddiyetle durulmustur. Vaziyetin neşretmek acaba doğru olur mu? 2 B. K. imzalı adamın Türkiye Curagittikçe fenalaşması yiizünden iktisadî kaynaklarımızın kalkınmamızı sağlıya huriyeti tebaajından bir Ermeni vatandâS) olduğu neden malumdur? mıyacak kadar zayıfladığı ve yabancı 3 Tahkikat neticesinde, bu adamın ecyardımma muhtac bir hale geldiğimiz nebl tebaasından bir Ermeni olduğu tebcyaçığa vurulmuştur. Bu fena haberler ile yün edene, o vakit kimlerin teşvikile bö.yle birlikte, büyük istihsal ve, imar plân bir mektubun zatıâlilerinc gönderilmi; ollan hazırlandığı, dört beş seneye kadar duğu meydana çıkar, ve içyüzünü efkârı umumiye anlar.» bir çok sıkıntıların giderileceği ve AAldığun mektublardan biri de L. A. merikadan para bulmak üzere adam H. imzasiledir. Her nedense imzasını gönderildiği de bildirilmişür. ve adresini yannaktan çekinmiş olan Efkân umumiye, son hâdis«leri v« bu vatandaj da soyle diyor: Irur bir «ükunet içinde karşılamışbr. •Bir Ermeni vatanda; tarafından yazıldıFakat içinde bulunduğumuz buhranm Jını tahmin ettiğiniz o lavallı yazıya hakikt mesuliyetini taşıyanlar tarafından hata bir Ermeni vatandajı «fatile ben de kendi bildirmeyl bir borç laydım. ları tamir maksadile girişilecek teseb düşünceleriral E\rvelâ B. K. rUmuzlarım imza dlye kulbüslerin ve yapılacak yeni vaidlerin ne lanan bu zavallı, benim fikrimct bir Ermederece alâka ve itimad kazanabileceğini ni vatandaşı değildir veyahud da Ermeni Ite simdiden tahmin edebilmek mevkiinde zehirli ve igrenç Bolşevik propagandasının zavallı bir kurbanıdır. Ermeni vatandajı değiliz. olamıyacağına delil, bu yasısmda verdiği o kadar bol tafıilitı nereden aldıjı ve nereden öğrendiğidir? Fikrimc* bu yazı ancak bir Bolşevik ajanıdır, veyahud o mektub, dogrudan doğruya Boljevikler tarafından göndcrilmif ve bu turetlt, kendi fikirlerine göre. pis propagandalarını açıktan açığa ve vasıtanızla yaymak iıtemislerdir. Ermenistand» yetijtirilen tütün, zahire, pamuk, üzüm, |arap. konyak ve meyva llt »ebzelerden oranın ahalial ne dereceye kadar istifade ettiginl Bay B. K. bize bildirıe fena ANSlKLOPEDÎSt. OKUL*C(MM k BUYURUN CENAZE NAMAZINA! /y, ^ CUNAH fTT/