Katalog

Berberlerin nazaın dikkatine: Avrupa mamulâtı : N FERMANANT MAKİNELERİ Az miktarda geimiş ve sahşa çıkarılmıshr. Galata Seîânık Bankası üstunde No. 28'33 AHMET VELİ MENGER'e umhuri 24 üncü yıi Sayı: 8418 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu İstanbul No 246 Telefonlar: Umumi Santral Numarası: 24298. Yaa Işleri: 24299. Matbaa: 24290 r IKİNCİ SULTAN OSMAN GENÇ OSIviAN FACİASÎ Sultan Omanın saltanatı Hotm muharebesı. Şevhıslam Esad Efenc'ınm roîu, devlet rıcalının ıhanetı, Yenıçerıleı ın ısyanı, sara^BM^B^da tanmendaz bir sada (Bıze ^ ^ ^ ^ ^ S f a gerek), Turklerm Yedıkule; FrAflVICta^tıl dedıkleri menhus zindan^ ^ ram BU ESER BUGÖf ÇIKH BalaS^Tütabevlerile Beyoğlu kitabevlejfunur Fiatı 150 kuruştur. yani KURUCUSU: YUNUS NADİ müracaat. J Persembe 22 Ocak 1948 Marshall plânına Türkiyenin itirazları İnönü • Wilson mülâkatınm bu işle alâkalı olduğu ileri sürülüyor Parti prensiplerini tatbikte liderlerin roîii Bakanlığınca kongreye \»erılcn ızahat ürcrin*, 18 Ocak cuma gunu g«cesi CunVhur Baş.Turkıyerun halıhazırdaki malî durumunu teferkanı Inonunun Çankayada Amenkan Buyük El.uatile anlatmak üzeTe Malıye Bakanlığı taraçısını kabul ettığını, mulâkatın geç vakte kafından bır muhtıra hazırlanmıştır. Bu muhtır» dar surduğunü bıldırmıştık: Bu mulâkatın mevDış Işlcn Bakanlığı kanalıle Bırleşık Amerika zuu hakkında butun dunvada uyanan alâka Büyuk Elçisi Wılson'a gönderilmıştir. Turkiye, hâl? ayni şiddetle devam etmekte, birçok tefraporun bır kısmma itirazda bulunmaktadır: sır ve tahmınler üen sürulmektedır. BJhas?a Bu kıs,mda Amerika Dış Işleri Bakanlığı tTürh Amerıkan basımnm memleketımızdeki muha • kıyeyi Avrupa kalkınmasına hububat ve köbırîen hummah bır faalijet eostererek mesel1?. mür vermek suretile yardım edebılecek bir mn mahıvetini ar.lamaya çalışmaktadırlar. Bu hale kcyacak olan tarım, taşıt ve maden işletraeyanda NewYork Tımes gazetesının Türkiyo me teçhızat ve malzemesinı kendi kaynaklarile muhabırı gazetesıne şu malumatı gondermişür muhternelen ödiyebilecek bir durumda> gdr«Avrupa kalkmma plânma dahiî 16 memleketiîi ihtiyaÇları hakkında Amerika Dı? Amerıka Buvuk ,.. mektedır. Dı? Işleri Bakanlığının bu tahreıinIşlen Bakanhğınca verılen raporda kendısini il. Elçisi E. VVUson leri Türkiye tarafmdan geçen temmuz ayrnda çilendıren kısımlar hakkında Tıirkıye bazı itirazlarda Pariste toplanan Coordination komıtesıne hesab muvabulunrouştur. Bu itirazlar memleketin malî durumuna zenesi hakkında veTİlen müsaid malumata dayanmak I t«Tnas etm«ktedır. Programdan istıfad* edecek her tadır. O zaman Turkive tarafmdan komıtenın suall*» ( memleketin imkân ve ihtiyaçlan hakkında Dış Işleri Arkast Sa 4 Sl 6 da J Yunan basınının yakışmıyacak neşriyatı tktidardakî liberal partisinin organı Vima, Amerikalıların bize dört denizaltı vermelerini protesto ediyor nıevsu» tema» edeceğim. Hıç ıstemez* dim ama, vebalı benım değil. Ben yalnıa hâdısevi kaydedıyorum. Asıl mevzua gırmeden ufak bır başlangıca luzuaı v var: Bundan uç dort ay evvelıne kadar, Atina matbuatı arasmda Rızospastis gibi kornünist partisinin, Elefteri Ellada gibi Eam zümresinın organları vardı. Bu gazetelerde sistamatık surette Turk aleyhtarı yazılar çıkardı. Şımaldeki Slav komşulara karşı ağy: açamıyan bu gaz« Arkast Sa. 4, Sü. 1 de Amerika Dış Işleri Bakanlığı raporunda bizi. Avrupa kalkınmasına yardım Aynı gazete bundan bir ıtıüddet evvel iki memleket hududlarımn edebilmek üzere alacağımız tarım, taşıt maden işletme techizat ve malzemesinin tashihini ve Yunanlıların Anadoluda yeniden yerleştirilmelerini bedellerini peşmen ödeyebilecek maddî imkânlara malik gösteriyor. Bu istemek gibi aklın almıyacağı taleblerde bulunmaya kalkışmıştı mecburiyetin memleket iktisadiyatı için bir buhran doğuracağmı bildirdik Atina, ocak Bugün can sıkıcı btr i>asî partilerimiz, ileri demokrasinin ruhuna uygun olarak artık cyukandan aŞağıya doğru» inen şefe itaat sisteminden aynlmak ve «aşağıdan yukanya çıkan» halkın iradesine gore hareket yolıına girmeğe çalışıj orlar. Bilhassa Demokrat Parti kurulduğundanberi, bu jolda yürümek azminde olduğunu gösteriyor. Cumhuriyet Halk Partisinde de bu yoida bir temavül varsa da. bu parti, kurulduğu gundenberi şef sistemine alışmış olduğu için. bu jeni yolda, hızlı yürüyememektedîr. Alışkanhktan ileri gelen bu ağır gidişi de tabii ve marur görmek lâzımdır. Son günlerde, Demokrat Partide de, şahidi olduğutnuz istifalar ve kongreler dolayısile şef sistemine doğru bir tnhina, bir temavül sezilmektedir. Profesor Kenan Önerin istifası etraiındaki nıütıakaşalar, ve Partinin İstanbul konlngilterenin Arabistan ve gresinde sbylenen bazı sözler, bunu Suriye ile anlaşmalar gösteriyor. Kongre munakaşalan sıyapacağı anlaşılıyor rasında, «biz şahıslara değil, prensiplere bağlıyız» gibi, mtidafaa sadedinHaleb 21 (Hııstısî muhabirimizden, tede sözler söjlenmiş olmasından da lelonla) Suriye îç tşleri Bakanı ve »nlaşılıyor ki muhalefet partisinde daha once Cunihur Başkanı Şiıkru de .parti kurucularuun .ileri gelenle Celâl Bayarm dün D. P. İstanbul İdare Kurnlu üyelerile birlikte çektirdiği resun Kuvvetli Bej"in Başmeyincisi Muhsin rinin ve başkanlarının şahıslanna Berari Bey, bugün Cumhur Başkanının karşı meşhur tâbirile fazlaca «bağahsi mümessili yıfatile Suudî Arabistan lıbk» gösterenler obnuştur. Yoksa bu Arkan Sa. 3, StL 2 de sözler söylenınezdi. General Ali İhsan Sabis Denizaltı subaUarımızın Boston Daily Globe gazetesinde çıkan resimlerü Bir Amerikan deniz albayı, Denizaltıcılık Oknlnnda kurs goren üç Turk deniz subajına yeni bir torpido kovanı hakkında ifahat veriyor İngiltere ve Ortadoğu bloku ~ Af h haklonda Meclise bir kanun tasansı verildi Arab diplomatları arasındaki faaliyet arttı AmerikadakiTürk deniz subayları Kurs görmekte olan deniz subaylarımız, Amerikalılar arasında fevkalâde iyi bir tesir bıraktılar New London 15 ocak (Hususî) Amerka hükumeti tarafmdan Türkiyeye verılmesi kararlaştınlmış olan 4 denizaltı, 8 motörlu aramatarama ve diğer üç gemi için Amerikaya gönderilmiş Emekli General Ali İhsan Sabis Ankara 21 (Telefonla) Öğrendıgı*r« gore Ali ihsan Sabısin affı hakkında t ı ? kanun tasansı, yakmda Meclıs tırnuml heyetınde goruşulecektır. Ali Dısan Sabıs, mahkumiyet muddetıni ikmal etnuş olmakla beraber, cezası 6 aydan fazl» olan deniz subaylarile murettebat, A bulundugu için emeklilık hakkmdaa Arkas\ Sa. 4, 5u. 2 de merîkan basınında buyuX ilgi uyandırmıjtır. çıkan The NewYork Arkası Sa. 4, Sü. S da Siyasî partilerde şahıslara değil, fikirlere, prensiplere ve programlara bağlı olmak, ileri demokrasinin bir icabı olmakla beraber, muhim bir noktayı da unutmamak lâzımdır ki partilerin fikirleri, prensipleri ve programlan, kendi kendine otomatik olarak yiirümez. Butun buniar, hem şahıslarm eseridir, hem de şahıslar tarafmdan yürütıilür ve tatbik edilir. Her yiğitin bir yoğurt yiyişi olduğu gibi. partileri idare eden şahsiyetlerin de, partinin prensiplerini ve progranılaruu kendi zihnij etlerine gore bir anlayışlan ve bu anlayışa göre de bir tatbik edişleri vardır. Demokrasi rejimlerinde partiler, fikir hürriyeti esası üzerine kurulmuş oldukları için. buniar a intisab edenlerin bir fabrikadan seri halinde çıkmış matnul eşya gibi kâmilen birbirlerinin eşi olamıyacakları tabiidir. Bu, parti üyeleri için olduğu gibi, parti başkarlan ve ileri gelenleri için'de böyledir. Partinin en büyük prensipleri etrafında bile, parti erkânının tıpfcı tıpkısına aynı düşüncelere ve kanaatlere sahib olduklan iddia edilemez ve bunlann tatbikuıda, aynı şekilde yürüdükleri ve yürüyecekleri kabul ohınamaz. Bir misal vermek lâzım gelirse devletçiliği gösterebiliriz,.Sayın Celâl Bayarın İktısad VekilHği sırasında başlayan devletçilik, Cumhuriyet Halk Partisinin Anayasaya kadar geçirdiği bir ana prensip olmakla beraber, tatbikat sahasında bir çok istihaleler geçirmiştir. O vakittenberi hep Cumhuriyet Halk Partisi iktidar mevkiiııde olduğu halde, kabineler, hattâ bakanlar değiştikçe, devletçilik prensipinin tatbikahnda, bir çok değişiklikler olmıış ve ilkbnce «mutedil devletçilik» olan prensip, tatbikatta cmüfrit devletçilik» haline gelmiştir. Hattâ bizzat savın Celâl Bayar bile, devletçiliğin tatbikatında «itidal» den aynlarak ifrata dogru kaymağa başlamıştı. O iş başından cckildiktcn sonra, devletçilik mutedil şcklini büsbutün kajbctuiiştir. Bu misali, CUMHURİYET « Arleost Sa. 3, Sü. 4 te D, P. Genel Başkanının bugün Balıkesirde mühim bir nutuk söylemesi bekleniyor Demokrat Parti Genel Başkanı, dün Parti merkezinde yeni il idare turulu başkanı ve üyelerile muhtelıf meseleler uzerinde goruşmeler yapmış, bu arada Partinin, Istanbulda bundan sonraki faahyeti hakkında karşılıkh olarak ,?eniş ölçüde fikir teatisinde bulunulmuştur. Celâ1 Bayar, yanında Esklşehlr millervekıli Emin Sazak ve Kütahya iıilletvekıli İhfan Şerü Özgen olduğu hal Arkasr Sa. 4, Sü. 1 'de Tekel Bakanı yanlı beyanatını okurken Celâl Bayar dün akşam Balıkesire hareket etti Karadeniz ve Çanakkale Boğazları meselesi Eski Ingiliz Büyük Elçisi, «En mükemmel hal çaresi Türkiyenin eğemenliğidir» diyor Londra 21 (A.P.) Bugün «Royal niden gözden geçirilmesine dair bir Empire» Cemiyetinin bir toplantısmda konferansa iştirake ber zaman hazırdır. demec veren lngilterenin eski Ankara Fakat Boğazlarrn mevzuata uygun bir Büyük Elçisi Sir Hugh KnatchbullHu Arkası Sa. 4, Sü. 2 de gessen, Karadeniz ve Çanakkale Boğazlanndaki seyrüseferin kontroluna dair Montreux mukavelesinin vazıhlaştırılmasını tavsiye etmiş, fakat herhangi bir değişiklik halinde dahi Türkiyenin egemenlik hakkmın korunması lüzumunda ısrar etmiştir. KnatchbullHugessen, Rusyanın, harBakan, dün gazetecileri fcabul bin nihayetindenberi Boğazlarda bir Rus üssü elde etmek ve bu geçidlerin etti ve onlara yazılı idaresine iştirak etmek üzere Turkiyeyi beyanatını okudu tazyik etmekte olduğunu söylemiştir. Eski elçi ezcümle çunlan beyan etTekel Bakanı Şevket Adalan, dün sa miştir. at 16,30 da, Umum müdurkık bmasmda € Büyük Britanya mukavelenin yegazetecılerle bir basm toplantısı yapmıştır. Bakan, gazetecilerin sordukları muhtelif suallere şimdilık cevab veremiyeceğini, Arikarada tetkıkierde bur lunduktan sonra bir dahald basm toplantısmda bunları cevablandıracağını Arkası Sa. 3, Sü. 6 da Rttştfi Arasııı Yugoslav elçisi ile mülâkatı Eski Hariciye Vekili, Yugoslav elçisile iki ay evvel yemek yediğjni ve bunun pek tab'd olduğunu sÖylüyor Dün bir gazetede, eski Dış İsleri Ba* kanı Tevfik Rüştü Arasın. Yug^slavyaya dönmekte olan sefir Boiıre Suniç i'« başbaşa yemek yedıklerirden bahsedea ve bu mülâkatı manidar bulan bır hab«r ArTtası Sa. 3. Sü 3 te Artık teleîonlarda "cevir,, Tekel Bakanı Ankaraya döndü sesi beklemiyecegiz! Telefon santrallarmın bu bakımdan takviyesi işi bitti ve böylece yapılacak ıslahatın ilk merhalesine varıldı Ticaret Bakanı dün tacirlerle görüştü Tacirler, dış ticaretteki istikrarsızlık yüzünden ammadıkları neticelerle karşılaştıklarım söylediler Anharadahi otomobil hırsîxlan Babalan milletvekili, müsteşar, emekli general ve müfettiş olan 4 genc yakalanınca otomobilleri gezmek için çaldıklaruu söjlediler Rusların yeni bir oyunu Memleketimize gelen lsviçre gazetelerini yolda sansür ve bir kısmını imha ediyorlar Telefon santrallaıından birinde otomatik tesisat dairesi Svıbat avından ıtıbaren İstanbul telefonlaıında «çevir sesi» beklemek sıkıntısı kalmıyacakür. Telefon Idaresinm, L. M. P. adh Fransız şirketi ile yaptığı mukaveienamenin birinci kısmı gerçeklsviçre gazetelerınin son günlerde. memleketimize teahhurla geldığı görulmektedır. Bır hafta kadar suren bu teLtanbul, Beyoğlu. Kadıköy ve ahhurun Balkan memleketlerının bazıŞışlı santıalları takviye echlmıştır Sn larında yapılan sansarden ileri geldığı dıye kadar, «Çevır sesı» bekıemek zo ve bu sansur netıcesınde Sovyet aleyhruada kaünışm sebebi, Mr takım âlet tarı neşriyatı ihtıva eden gazetelerın Arkas\ Sa. 4. Su. 3 te limha •dilmekte oMnfu sıl«sılmaktadır. Aniara 21 (Telefonla) Son zamanlarda Ankarada bazı otomobiller çalmn'akta, fakat bir muddet sonra şehrin rruhtehf koşelerınde benzuu tukenrnış bır halde bulunmakta idi Evvelkı gece bır lokanta onunde duran 1310 sayıL tak^ı de a>nı sekılde kavıblara karışm.ştır Ilk nazarda, eğlenmek ve gezmek ıçın yapıldığı anlaşılan bu hırsızlığın Arkan Sa. 4. Sü. 1 &9 Ticaret Bakanı, Tüccar Derneğinin çayında (.Yozm i üncü »afıifcmude|,