Katalog

KURKÇULERIN DUCALA Markalı kürk dikiş makinelerimiz gelmiş ve gayet ucuz fiatla satışa çıkarılmıştır. Tafsilât için Nazarı dikkatine : AHMED VELÎ MENGER İthalât İhracat Galata Selânik Bankası bınasmda iklnd kat 28'33 numaraya müracaat. umhuriyet 24 Uncü yıl Sayı: 8215 Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul No 246 Teleionlar. Umuml Santral Numars»:: 24298. Yaa İflerl: 24299. Matbaaî 24230. i KURUCUSU: YUNUS NADÎ Cumartesi 28 Haziran 1947 Celâl Bayarm Sıvasta Büyük kaybımızın ikinci yıldönümu dün söylediği nutuk Gazetemizin kurucusu ve başyazarı Yunus Nadi, evvelki yıl bugün Allahm rahmetine kavusmustu kurucusu. ve başyazan Yunus Nadi Abalıoğlu, aramızdan ayrılalı bugün tam iki aene oluyor. Uzunca süren bir hastalıktan sonra t tedavi için Cenevreye giderken, kendisind büyuk ümidlerle teşyi etmiştık. Hattâ t yakmda, tamamıle şifa bulmuş olarak dbnüp gebnesıni bekliyorduk. Fakat, 1945 senesi hanranının 28 inci geoesı aldığımız bır teigraf. bize buyuk bır matem haberi getırdi. Yunus Nadi Abahoğlu, o gün, CcTievrede Hakkın rahmetın« kavuşmuştu. Yunus Nadi, ömrünü, beşer hayatmın üç temel dıreğini teşkıl eden uç mukaddes mrfhuma baglamış. «ayılı kâmil insan örneklerinden biriydı. Yurd, meslek, aile. Bu üç kaygı, onun butün hayatını doldurmuş, bitmez tükenınez mücadelelerîe g€"çen genclik ve olgunluk çağlarında, ona mutanıadibirMae» yecan ve zevk kaynağı olmujtu. Memleket davalanBin en küçügunden en büyüğüne kadar hepsini şidd«tle benimsemeği, bu uğurda butun varhğm' yıpratacak derecedr mücadele etmeği heı şeydetı evvel bir insanlık vazıfesi sayan rahmetli üstadımız, bu yui"da, kırk beş sene unutulmaz hizmetler gördükten, hakkm ve hakıkatın davasını, daitr.a, en gur sesile haykırarak mudafaa rttıkten sonra, doidurulması imkânsız bir boşluk bırakarak, olumlu dunyadan ebedıyete intıkal etti. Yunus Nadinın ölümü, kendi ailesi kadar, kurucusu olduğu Cumhurıyet gazetesi ailesini de, Türk basın ailesini de yetim bırakmıştır. Fakat. onun kendı elüe kurduğıı, kendi cevherinden "D. P.,, GenelBaşkatıı,İsmet İnönü ile görüşmelerine aid ilk açıklamayı yaptı D. P. Başkanînîn izahatından: «Cumhur Başkanından baskınm kaldırılması için delâletlerini rica ettim. her halde hükumetle görüştükten sonra olacak, baskının kaldırılacağını hükumetin vadettiğini söylediler Sıvas 27 (Hususî surette giden muhabirimiz Ilhandan telefonla) Hiç şüphe yok ki Sıvas, fevkalâde bir heyecan içindedir. Demokrat Parti Genel Başkanı Celâl Bayarı istasyonda tezahüratla karsılıyan on bin kadar Sıvash, muhalefet liderinin yarm 9.30 da hükumet meydanında söyliyeceği nutku büvük bir sabırsızlıkla beklemektedir. Celâl Bayarın, Demokrat Partinin il kongresi vesilesile Sıyasa gelişinin, sayın Cumhur Başkanı İnönü ile eon haftaLarda vaki olan görüsmelerinin hemen akabinde oluşu, yarm yapacağı konusma üzerinde, bütün Sıvası saran hususl bir merak ve alâka uyandırmıştır. Maamafih, sayın Bayarın da bü Sıvas yolculuğunda, memleketin dlğer köşelerine yaptığı seyahaüerdekinden biraz farkiı bir h«yecan içinde olduğu sezümiyor değildi. Zira 1937 de Atatürkün beraberinde yaptığı bir yurd gezisi dönüşünd« uğramıs oldukları Sıvasın, şimdi tam 10 yü sonra tekrar yolunda bulunuyor. YoUarda Bayar, bundan başka Ankaradan h a reketimizdenberi, Mamaktan baslıyarak Kırıkkale, Yerköy, Kayseri gıbi buçok istasyonlarda devam eden karşılama v« uğurlamalar sırasında Demokrat Parü üyelerinin bütün Sıvaslı kardeşlerir.a pönderdikleri selâmı da getirmekte idi. Sıvas il müte?ebbis heyeti, Genel BaşCelâl Bayar evvelki giin Sivasa hareket ederken Ankara istasyonunda Arkası Sa~ 4, S ü . lde Ucleriıt ilk toplantısı «Marshall teklifi) bir bütün olarak inceleniyor hayat, kendi enerjısinden kudret sunduğu Cumhurıyet gazetesi mensubları, üstadlarmm hayatta bulunduğu, bir enerji kaynağı halinde her an etrafına canlıhk saçtığı günlerde onun varlığmdan ilham aldıklan gibi, bugün de, gene onun ruhundan kuvvet ve yardım görüyorlar, onun tutuşturduğu meşaİPnin nuru altında, onun yüıüdüğü ycldan ayrılmamağa azmetmij bulunuyorlar. Cumhuriyet ailesi, en acı gününün bu Kınei yıldonümunde, kurucus^ baba?ı ve üstadı merhum Yunus Nadi Abalıoğlunun, kendisini her an koruduğuna emin olduşvı aziz ruhu huzurunda hürmeüe eğilir. *** Rahmetli üstadımızın aziz nıhuna ithaf edılmek üzere ı bugün öğle namazından sonra, Beyazıd camiinde Mevlidı Şerif okunacaktır. Merhumu sevenleTİn ve bütün arzu edenlerin teşriflerini rica ederiz. Papaganlar salonunda toplanan Dış lşleri Bakanlan miizakerelerin gizli tutulmasına karar verdiler Paris 27 (B.B.C. nin hususî muhabiri bildiriyor) Ingiltere, Fransa ve Rusya Diş Bakanlan Mister Bevin, M. Bidault ve M. Molotov bugün öğleden sonra Fransa Dış Bakanlığınm Papaşanlar salonunda toplanarak çalışmaarına başlamışlardır, M. Bidault taraimdan karşılanan ve ağırlanan misafirler, tnaiyetlerinde bulunan elçiler ve mütehassıslarile koltuklanna yerleşük Arkam Sa. 3, Sü. 2 d« Milletlerarası bankadan 400 m'ıtyon istiyoruz Alâkalı mütehassıslar, 5 «enelik kalkınma plânı gereğince bu paranın hangi sahalarda harcanacağını gösteren plân ve projeleri tamamlamak üzere bulunuyorlar Ankara 27 (Telefonla) Milletleraası Kalkınma ve İmar Bankasından istenecek ödunc para için bir müddettenberi yapılmakta olan hazırlıklar sona ermek üzere<iir. Müracaatin, temmuzun Yeni Roma Büyük Elçimlz Peridun Cemal Erkinin Ankaradan hareketinden önce verdiği kokteylpaıtide Basbakan arkadaşlarile, Dış İşleri Bakanı Amerika Büyük Elçisile, Şükrü Saracoğlu İngiliz Büyük Elçlsile gürüşürlerken hakkımızdaki Rusyanın hayalleri İstikraz için temmuzun ilk haftası içinde müracaat edeceğimiz anlaşılıyor Bir lıatıra RahmetU itstadım\z Yunus Nadinin öliımuhun ikınci t/ıldonunjünae onun çok şayanı dihkat bir makalesini tekrar başsütunumuza geç'nyoruz. Makale, 3 Ocak 1929 tarıhinde yazümmır ve Türk inkılâbımn bir safhasmı anlatıp aydınlatmaktad\r. Amerikada, Kremlin'in Tiirkiyeyi Rus niifuzuna almak için yıilarca bekiiyeceğî belirliliyor Washington 27 (A.P.) Associated ilk haftası içinde yapılacağı anlaşılıyor. Alâkalı mütehassıslar, 5 senelik sanayi Press muhabiri John Hightower bildiri^ ve kalkınma plânı gereğince bu para yor: nın hangi sahalara harcanacağını gösOnümuidekl bir kaç gün zarfmda Arkas\ Sa. 3, Sü. 3 te Arkas\ Sa. 3, Sü. 2 de • T eşkilâh Esasiye Kanununun yirmi beşinci maddesi müzakere olunuyordıı. Bu madde teşrü intihabahn, yani Millet Meclisi intihabahnın bazan Reisicumhurun teşebbüsile de tecdid olunabileceği yolıuıda bir hükmü ihtiva cdiyordu. Teşkilâh Esasiye Encümeninin Reisi olan bence bu meselede, yani Millet Meclisinln zaman zaman tecdiden intihabı meselesinde hal ve mevkie hâkim olmak lâzım gelen prensip bundan ibarettir: Hâkimiyet milletindir, ufak veya büyük herhangi bir şüphe önünde nıilletin ârayi umumiyesine müracasttadır ki yegâne isabet vardır. İntihabatın tecdidi, mevcud Meclis yerinc yeni bir Meclisin, yani milletin en taze kanaatlerini en son izhar edilmiş şekillerinin gelmesi demektir. Bu kapıyı daima açık bırakmakta hayır ve selâmet vardır, ve nihayet bu kapınm acık bırakılmasında hiçbir tehlike yoktur. Bilâkis bunun zıddında tehlike vardır. Millet, her ne sebeble beğenmediği bir Meclisten kurtulmnk için nihayet binnefis harekete gelmek ıshrannda mı kalsm? Meclis daimidir, ve millet daimîdir. Fakat daimî olan Mclisin azası milletin sık sık intihablarile teceddüd ederken insanda bu heyetin en son şeklinin daima milletin umumî amaline mutabık olduğu kanaat ve sekineti hasıl olur. O halde zaman zaman intihabatm tecdidinden korkmaııink, bilâkis onıı iltizam etmck ve nıillete oijer ortada YUNUS NADİ Aika#ı Sa 3 Sü 4 fe 1000 liralık miikâfatı bu yıl en güzel ktiçttk hikâyeye vereceğiz 1947 1948 mükâfahnm şartlannı ilân ediyoruz Rahmetli başmuharririmizin ideal gelen hikâyelerin sahiblerine de mülerine hizmet ve münevver Türk lîasib ve kıymetli birer hediye takgencliğinin yazı ve düşünce sahasm dim olunacaktır. 2 Hikâyelerin, mevzularmın yerli da gelişmesini teşvik için ihdas ettiğimiz «Yunus Nadi Mükâfatıı birinci olması, herhangi bir yabancı muharyılmda okuyucularımızdan çok büyük rirden adapte edilmemiş ve yerli mubir rağbet ve alâka gördü. Müsaba harrirlerden mülhem olmamış bulunkaya iki binden fazla makale gönde ması lâzımdır. 3 İştirak müddeti bugünden itirüdi. Bunlar arasmdan seçilen 40 yazı gazetemizde neşredildi ve nihayet Er baren 1948 mayısı somına kadardır. 4 Hikâyeler evvelâ yazı işlerimiz doğan Metonun «Türk mizah anlayışı> makalesi büyük jüri tarafından erkânmdan mürekkeb bir heyet tabirinci olarak seçildi ve bin liralık rafından incelenip elenecek ve bunmükâfatı kazandı. İkinci ve üçüncü lardan neşri uygun görülenler gazegelen «Köylerimiz ve köylülerimiz> teye basılacaktır. ile «Birleşik Amerika ve Avrupa mu5 Neşredilen hikâyeler, memleva7ene.=i> yazılarının sahiblerine de ketin tanınmı? edib, muharrir ve gabirer altın ve gümüş mürekkebli ka zetecilerinden mürekkeb bir jüri talem hedivesi kararla^tı. rafından tetkik olunarak netice haAziz üstadımızın ölümünün ikinci ziran ayı zarfında ilân olunacaktır. 6 Hikâyelerin mutlaka dnktilo yıldönümüne tesadüf eden bugün evvelce bıldirdigimiz vechile «Yu mnkinesile ve koyu mürekkeble sevrek ve okunakh olarak kâğıdın yalnus Nadi Mükâfatı» nın ikinci yılına nız bir yüzüne yazılması ve 750 keaid şartları ilân ediyoruz: 1 Bu yılın 1000 liralık mükâfatı limeyi aşmaması, zarflarmın üzerine gene yalnız amator yazıcılara aid ol de ayrıca «Yunus Nadi Mükâfatı için» mak üzere bir sene zarfında yazılıp kaydınm konması gerektir. 7 Hıkâye gönderenlerin, biıinci 'Cumhuriyet» e göndeıilecek ve orada ncsredilecek olan «küçük hikâ kât;ıdm başına veya son kâshdın soVP) lerden en güzeline verilecek; nuna adlarını, soyadlnrmı ve adres Arlatn Sa. 3. Sil. 7 de ikinci. üçunru. doıdüncü ve be=inci Emniyet Müdiirü Ahmed Demir Et buhranı dün şehirde en şiddetli devresine girdi Polis, silâh aramalarına hız verdi Evvelki geceki aramada 90 bıçak bulundu Aramalara Emniyet Müdürü ile muavinleri dahi iştiıak edijorlar Emniyet mUdiirü Ahmed Demlr dün gazetecilerle muhlelif me^ularda bl: konuşma yapmış, onlarm suallerine ce\ab \ermlştir. Tepebaşı yangını ve bekçiler Tepebaşı yangını esnasinda polis ve bekçılerin tmlunmadı&ı hakkmdaki neşrivat muna.sebetile Emniyet müdüıü de mıştir ki: « Hâdiseyl ilk defa göroüğü iddl: edılen kahvecl Husejin, bekçılerin dü duk se^lerıle uyanmışt'.r. Keza Mihal de bfkçi duduklenni duyarak uyanmıştır. Maamafıh bu hususta tahkikat yapı Arkan Sa, 3, Sü. 6 da Zecrî tedbir almak lâzım Ûtedenberi belediyenin koyduğu Tiarfct mti^tereken et fcesmiyerek haîîctn ia^estni tazyik yolile kaldtnrwıya tejebbü» eden elîi altmvj kifi son günlerde gene ayrü maksadla harekete geçmij ve jehri etsiz bırakmişlardır. Bütün JıesabIar bu adomların zarar etmediklerini göstermeîctedir. Vaziyet böyle iken toptaneı ve celeblerin bu hareketîeri, hattâ et miıbaı/aa etmek için miirocaat eden belediyeye hayvan sat• mamaları ve varka itirazı olmıi/nn sığtr celebîerini de et kesmemeye ikna ederek şehirde SI/CITUI çıkmasına çfl/ifmalon, idarî bnkımdan herhangi bir cezal tedbiri icab ermese biîe sarahaten gösteriyor ki yıllardanberi Ittanbul haîfcmtn bir heytılası haHrte gelmiş olan et davasını Jcökünden halletmek için kömür gibi buğday gibi eti de hilkumetin hiç deyihe belediyelerin alıp satmalarını saıjhııııcah kanuvî ve zecrî tedbir ahnantn artık zamanı gelmisfir. Bir Tniiyonîu/c bir lciltle, bir litr'ü yola gcîmiyen t'e jazla kâr etmek isriyen elli aîtmış îcijinin oyuncağt ola.rn.az. Toptaneı kasablarla komisyonculara sıği" kesicileri de iltihak ettiler, bu suretle mezbahada sığır da kesilmedi İ Mezbahada pay mahallinden bir 205 kuruş olan et narkım az bu'.dukları ıçın Beledıyeje karşı cephe alan ve bu >uzden İstanbul halkını gunlerdır en lüzumlu bir gıda madiasinden maljrum birakan bir lusım toptaneı Ssasab ve konusyoncularla dun de anlaşmak kabU oiamamıştır. Hattâ o kadar ki, ortaya atılan bır soylentiye gore, Belediyenia| bu mevzuda aldığı bütün tedbirleri ftM Arkası Sa. 3, Sü. 5 te J