Katalog

Baştarafı 1 {nci sahifecTe kurulduğu gündenberi, İzmirin hürriyete gönül vermiş asil ve merd evlâdlarınuı gösterdikleri sevgi ve itiınadı hararet ve heyecanla belirtmeği de derhal yerine getirilmesi icab eden hir borc saymaktayım. Bir kaç gün evvel İzmire geldik. Gelişimizde bize yaptığıruz Jsarşılama bir istikbal değildi; bu, sözle ifadesi mümkün olmıyan eşsiz bir tezahürdü. Tıpkı partimizi kucaklayıp baçrmıza bastığLnız, gibi, o gün denUebilir ki biitün îzmir bizleri kolları arasına almış ve bağrına basmıştı. Bütün Izmir dedim, çünkü bir şehir herhangi sebeble olursa olsun kendini ve heyecanmı buadan fazla ortaya koyamazdı. Bir çok on binlerin bu suretie harekete gelmesi şüphe yok ki yeni bir devrin heyecamnı dalga dalga yurd ufuklarında aksettirmek ihtiyacından ileri geliyordu. Halknnudaki taze heyecan Geçen ydların uzun süren tck parti îdaresinin ruhlar üzerinde yaptığı tazyikın tabiî bir neücesi olarak her yerde heyecanını kaybetmis olaa halkımızın yeni bir hayat hamlesile ve taptaze biı heyecanla kalkındığmı görmek hürriyet feavası içinde yaşıyan insan topluluklarmın süratie serpilip gelismelerinin se'foeb ve hikmetini kolayca kavramak im. kânmı vermektedir. Gerçekten feTdlerin ve insan topluluklarmın bütün kabiliyet ve melekeleri hürriyet havası içinde en iyi inkişaf ediyor. Hayatın ve insan. ların tazyik altında bulunduğu yerlerde ve devirlerde ise hakikî medeniyetin 'bir türlü geiişemediğini iddia etmekte hata yoktur. Bu itibarla hürriyet nizamı olan demokrasinin memlekette de geliş Tnesile mütenasib olarak topluluk hayatımızın her safhasında yakın bir istik. balde mesud gelişmelere şahid olacağımızda şüphe edilemez. Haklarına ve l hürriyeüerine tamamen sabib olan vatandaşlann yurda karşı, hayata karşı duyacakları bağlıhk ise daha içten ve daha derin olur. utkıııı metııi CUMHURÎYET 6 Nısan 1947 Mevlud Aıramıadan ebediyen aynlan sevgili büyüğümüz babam eczacı önyüzbaşılıDiinyanın en güzel hikâyeleri ğından emekli Dünyanın a î meshur küçük hikâye muharrirlerinln en güzel hikâyelerini bir cild NAİM KAFKAS'ın vefatmm krrkmcı gününe rastlayan 9 nisan 947 çarşamba günü öğle namazını müteakıb Kızırtoprak Zühtüpaşa camiinde Mevlidi Şerif okunacağından akraba ve dostlanmızm, arzu buyuran dindaslannuzuı teşrifleriıri. nca ederiz. YENİ ESERLER part jnb! kazanmıştır. Boyle olduğu hal 1 feette nararlannda rey vermemerfn hlç bir zöıniyetm Işareüeridir, Hükumet par kânn gözünden kaçacak bJr hareket de hükumet partisinden beş zatın İs ' bir manası kalmaz. tisinin muhalefet hakkında ne düşündü değildir. Derhal ilâve edelim; bu &atanbul milletvekiUigi sıfatını taşımakta I Basbakanın mütalealanna' cevab ğünü öğrenmek istiyenler Halk Partisi nunlar \'azolunduklan zamanın ihtiyacbuiunduklannı ye bu srfata dayanarak, Arkadaşlar, sayın Beceb Peker, par elile Iatanbulda halkevlerinde, camilerde, lannı karşıhyacak mabiyette olsalar getiıildıkleri yüksek makamlardan meın tlmlzüı seçimlere iştirak etmemesl kar sokaklarda dağıtılan, evlere attırılan bir daM bugün için artık bunlarm muhafa244 sahifellk bu güzel eser Varlık YaOğlu: Dr.' Mefened Şükrü Kafkas yınları tarafından çıkanlmıştır. Fiatı 150 lekete resmî hakikatler kabul ettirmege , şısmda sözlerine §u mütalealan da ilâve broşür vardır. Onu tedarik edip oku zası zararlı olmağa başlamıştır. ktıruştur. çaJışmakta olduklannı herkesle berater | e d i y o r : (Vatandaşın Türk millî hü sunlar ve bu broçürdeki iftiralara muAnayasaya uymıyan kanunlar bahsi bi ae gormekteyiz. kti t ^ V E N İ Ç I K T I vazi olarak köy ve kasabalarda en salâ biz kümr&nlığı altında yaşama sistemlni üzerinde mukabil görüşlerimizi bir defa Arkadaşlar, muhtar se baltalama hareketl olarak vaki olacak hiyetli adamlann açık veya gizli söy daha izah ettikten sonra, nutukta bu ş , Basbakanın s ESİN EBGENOGLU lediklerine kulak versinler. (Bunlan tellâkkileri dirüememelerini ve kanuçirnleri hakkındaki şu sözleri üzerine, kanunların birkaçı haikında ileri sürülişitmek ve öğrenmek eidden elem veri ile biihassa koylü yurddaşların dikkatini nun teminatı altmda sandıklara giderek cidir. Hükumet partisinin görüş ve zih jnüş füirler üzerinde ayrıca durmayı reylerini •kullanmalarına tavsdye ejdeNİHAD NARTER çekrr.ek isterim: (Bu vaziyete nazaran niyetine dair olan işaretler arasuıda hü lüzunüu görüyorum. BOMAN Evlendiler. Türkiyede muhtar seçimlerinin zor al rinı.) kumet reisinin devlet millî hükümran Anayasaya uymıyan kannnlara dair tmda yspıldıgı iddiasını telâffuz değll, «Seçime iştirak bir iç meselemizdir» lık otorite, millî murakabe ve muha İstanbul, 4 Nisan 947 Polis vazife ve salâhiyet kanununun Bir kere seçime iştirak edip etme lefet gibi en esaslı siyasal mefhumlar: hatıra gretiımemek icab eder.) Basbaka18 inci maddesindeki sorusuz, sualsiz, nın da (bu vaziyete göre) dediği nedir nvek bizim tamamile bir iç meselemiz anlayış tarzları ehemmiyetlidir. muhakenıesiz, kararsız vatandas hürribiliyor musıınuz? Bu vaziyete göre de dir. Bunun millî hükümranlığı baltalaBaşbakanı dinlerken günün icabı olan yetini tahdid edebilmesi katlyyen caiz diği mtihtar seçimlerinde jandarmala yıcı bir hareket olarak telâkki edilmesi değildir. Bu kanunun tatbikı neticeleri nn kaç köye gittigi ve kaç köyden şikâ çok garibdir. Millî hâkimiyeti baltalı bazı şekil ve zahirî tadilâta ve dil değiş ni tesbit etmek maksadile Başbakana ve. yet vaki olduğu hakkındaki bir kaç 'M janlarm kimler olduğunu araştırmak tirmelere rağmen tek parti züıniyetinin rilen rakamların doğruluğu tefkike ihOrijinal Hikâyeler kamdır Bu bir kaç rakam verildiya ar icr.b ederse. hiç şüphe yok bunlar miilî hâlâ kafalarda hâkim olduğunu anlama tiyac gösterir. Çünkü bu salâhiyetin her mağa imkân yoktur. tık dava sabit ve sakıt olmuş demektir. iradenin tecellisine engel ohnak için elYazan: MUİN ARAR kullamşmin mutlaka bir kayda geçeBaşbakana göre yaptıgımız iş doğru Baîbakam (muhtar seçimlerinin zor den gelen gayrcti sarfetmelcten bugün ccği ve bu kayıdların doğru ve tamam Satış yerleri: İNSEL Kitabevi ve altmda yapıldışını tclâffuz değU, hatı dahi cekinmiyenlerdir. Demokrat Parti değildir, diyecek bir muhalefetin sadece olarak toplanacağmı farzetmek safdillik YÜKSEL Yayınevi, İstanbul ra dahi getirmemek icab eder) şekünde nin bu neviden seçimlere girtnemek Mecliste bulunması millî murakabe ve olur. Başbakan bu kanunların tatbikatı bir hukrr.e vardıran şu delillere bakın: hakkında aldığı karar ise asıl millî hü millî hükümranlığin teessüs etmesi için hakkında raîfamlar vermekle davayı hal35,000 köyde muhtar seçirnl yapılmış, kümranlıjh baltalıyanlara karşı zaruri kâfidir. Bunu kabul ettiğimiz takdirde lermek istiyor. Halbuki bu kanunun sabunlarm yalnız üç biniııden az bir kıs bir mukabeleden başka bir şey teşkil meşlıur müstakil grup murakabesüe isdece meveud oluşunun dahi tesirlerini tifaya kadar pekâlâ gidebilir. Halbuk mına jandarma gödtrilmiş, diğer köy etmez. Ölçmek ve neticelerini hesab etmek muhalefetin müessir olabilmesi, iktidann 160 sahife 125 kuruş lerde seçimler jandarmasız yapılmış, mümkün değildir. Bu rakamları vermek Hele gene aynı mevzudaki şu mütahat?lardan, kanunsuzluklardan, kötülükTevzi yeri: AKBA Kitabevi yapılan seçimler hakkında hükuırote le Başbakan anayasaya uymıyan bu leaya bakınız: «Öyle anlar, milletlerin lerden korunabilmesi için demokratik verilen şikâyet sayısı 373 ü geçmiyorTaşra siparişleri için posta lıakkı fikrince müdafaa etmiş oluyor. öyle hayat sahneleri olur ki orada reye muş. Hilç veya sıkı yapıldığı bildirilen [M kutusu 33 Ankara ^m şartlann bir an evvel yerleşmesi icab Ve bu arada da casuslardan filân bahiştirak etmemek lâzımdır. O, ancak eck5y sayısı ise 41 den lbaretmij. eder. sediyor. Şayed böyle bir hükü§a nebi istilâsı zamanında olur. Yahud bir Bu şüphcli rakamlaT neyi ifade eder? Hükumet partisinhı D.P. ye göre olmadan memleket idare edilemiyeceği memlekette elinde diktatörlük baltasile Miıhtar seçimlerlnin pek ;ok yerlerde iddia edilmek isteniyorsa tasavvurlarınhatalı zihnlyeti hükümranlık iddia eden bir zalim buluzor alt.nda yapıldığı, yolsuz ve kaııunnur. >Saym Pekere derhal cevab vereyiro Sayın Peker nutkunda, «Mecliste mu da yaşıyan hükumete ve idareye ne su sırzluğun soçimlerde alabildiğine hüki bu iki halde de reye iştirak etme halefeti temsil eden gruplarm bulunmaı fat vermek lâzım gelir. Halbuki anayaküm sürdüğü hakikatini bu rakamlar mek bahis mevzuu olâmaz. Çünkü düş mcmleketin normal hayatına doğru ha saya tamamen uygun kanunların ve değiştirebilir mi? Bunu okuyan vatanrr.an işgali altmda seçimler yapıhrsa on zarlanmasmın lâzknesioi teşkil eder» ciddî murakabe altında bu memleketin daşlar değil bütün memlckt'tte, her bir rnekle henüz memlekette normal si gül gibi idare edilebileceği kanaatindelar zorla yaptırılacağı için reyden imtivilâyette hile yapılan, baskı yapılan köy na etmek mümkün değildir. Eli baltah yasî hayatın, yani demokratik esaslarm yiz. sayısının 41 in çok üstünde olduğu Anayasaya aykırı kanUDİarın elde bir diktatörün idaresi altında ise şeklî erçeklcşemediğini kabul etmiş bulunuhakikatini sanki bilmiyorlar mı? tuüılma sebebi olarak dahi seçim bahis mevzuu değildir yor. Hattâ normal siyast hayata doğru «Şikâyetten fayda ohnadığuu anladık» henüz hazırlık devresinde olduğumuzu Hakikat şudur ki bu ve bu gibi kaMilliyetçi Türk gençlîğinin gazetesi Şikâyetlerin azlığından bahsediliyor. ki seçimden çckinınek akla gelsin. Ancsk da söylçmiş oluyor. Bize kalrrsa hükununlarla vatandas hürriyetlerinin tahbu iki yersiz misal gelişinde seçimlere Şikâyetlerin hiç bir neticc vermeiiğini 6 ncı sayısı çıktı. met partisinin bütün hataları işte bu zih partı olarak yaptıgımız bunca şlkâyet iştirak etmemeyi hattâ bir vatanseverlik niyette toplanmaktadır. Milletimizin si dide uğratılması ve vatandaşlann tah• Eu sayıda: Milliyetçilik kan değil, gönül işidir Tarih önünde milHür vatandas yaratmanın şartı lerden sonra bız anlamış ve «ırtık ker. saydıracak haller de olabilir. Eli baltalı yast olgunluğu normal siyasî hayata did altında bulunduTUİmalan yolüe liyetçilik Millî Türk Talcbe Birliğinden hatıralar Ömer Seyfeddinin ve buna benzer sair anayasaya aykın açık diktatörlükler olduğu gibi eldivenli Sevgili arksdaşlarım! Hür ve hakları dilerine müracaat ve şikâyet etmekte girmcmid çoktan mümkün kılacak bir milliyetçiHği Şiirler, kitablar v& na sahib vatandaşlar yaratabilmek için bir fayda olmadıgı kanaatine varmış bu ve üstü örtülü tek parti tahakkümleri seviyededir. Normal olmıyan ve aynı hükümlerie tek parti halinde kalabil Müvezzilerden isteyiniz; mutlaka görünüz mek imkânlan son z&manlara kadar bir memlekette hürriyet nizamının te lunuyoruz. Yuıdun ücra köşc'.erinic de vardır. İşte bu neviden tahaikümler elde tutulmuştur. Şimdi ise bu hükürr.smanda zararlı olan, Türk milletinin essüs etmiş olması şarttır. Böyle bir ni iöylerde j'aşayan tek tek vataııdaşiarm ve emniyetsiz seçimler karşısmdadır ki zam ise ancak ve aneak herşeyden evvel ise şikâyet etmekte, bir netlce elde edi millî vicdanın sesi bu suretie kendısim siyasî inkişüfmı uzun vadeye bağlamak ler muhalefet partilerini dağıtnıak ve stiyen hükumet partlsinin işte bu telâk yahud takaısiz bırakmak niyetile elde eerbest ve emniyetli aeçimlere dayanır. lemiyeceği ye'sine çoktan kapılmış ol işittirir. kisi, bu zihniyetidir. Milletın siyasî ol tutuhnak isteniyor. Bir memlekette vatandaslar her türlü maların: kabul etmek icab eder ki asıl Belediye seçimlerinde bunun birçok gunluğu ve memlekerte normal siyas! baskıdan masun ve vicdanlarile başba durumım acı tarafı da budur. Basbakanın bu gibi hükümlerin deyerlerde misalleri görülmüştür. Türk Filmciliğinin En Büyük Zaferi: 5 hayatm görülmemesi zamflnınm çoktan şa reylerini kullanabilirlerse ve bu reyğiştirilebileceğine dair hiç bir şçyden Baskı nasıl yapılıyor? Yurda ve millete karşı suç gelip geçtiğini bir an evvel kabul etlerin neticeleri emniyet verid şarüar bahsetmemiş olması başka manaya hamSeçimler hakkında bizim iddialanmız işüyen kimdir? melldirler. altında tecelli edebilirae bu memkkette ledilemez. ise, köylere yalnız jandarma göndermek Aziz yurddaşlarım, Normal siyasi hayata gtrmenin şartı hürriyet nizaramın kurulması için çok İskân kanununun bazı hüMmlerini suretile zor yapıldığı cibetine' inhi^ar Eser: KERİME NADİR Müzik: MÜNİR NUREDDİN I Şimdi B?sbakanın seçimlere katılmaesaslı temel atılmış olur. Demokrasi ideHalk Partisi iktidarrnın degışebileceği mahiyeti ve kuruluş maksadı bakımınetmiyor. Resmî beyanlara göre, jandar dığımız takdirde bütün tarilı boyunca Şarkılar: MÜNİR NTJREDDİN ve SAFİYE AYL " I ' slini tamamile benimsemiş olan partigönderilnüş koylerin sayısını bu yurda karşı suç işlemiş sayılacağımız ne ve devleti bir gün asıl sahibi olan dan polis vazife ve salâhiyetleri kanumizin seçimler üzerinde bu kadar ısBaşhca rollerde: ENVER ORHON ORHON M. ARIBURNU • rada münakaşa etmiyeceğim. Zor kul yolundaki mütaleasına geliyorum. Bu millete inanarak teslim etmek ISzımge nundaki malum hükümlerden ayırd etrarla dunnasmın sebebi işte budur. SELMA KAYAHAN ATIF KAPTAN VEDAD OKÇU VÂHİ I lanma veya baskı yapma yalnız jan mütalea dahi diğerleri gibi vuzuhtan ve leceği hakikatine de kendilerini alıştu mek mümkün değildir. Secimler* girmeyisin sebebi mış olmaları icab ederdi. Bunlar olmaÖZ JEYAN AYRAL MURVET ÖZERDEM. I darma giden köylerde oluyor diye bir Sıkıyönetimin devam ettirümesi cidelilden mahrumdur. Tam aksine ola dıkça normal siyasî hayata girmem'z Biliyorsumız ki, 6 nisanda yapılacak iddiamız yoktur. Biz diyoruz ki birçok l ^ ^ M ^ H I ^ ^ H ^ H H M M H K H H a i A t 1 a s F i 1 m g p j hetine gelince bu husustaki müdafaa kısmî milletvekili seçimlerine partimiz rak milyonlarca vatandaşm reylerini çok geç kalır ve çok guç olur. Yoitan bir, iki gazete kapatmaktan başka bu girmemeğe karar vermiş bulunuyor. Bu köylerde seçim yapılmadan ekseriya serbestçe kullanmalarına karşı aldığı kamillet yaratmış olmak ve devleti tcsîim üzden vatandaşlara bir ağırhk hissetkararı niçin vermiş olduğumuzu anla eski muhtarlar ve bazan da arzu olu nunsuz tedbirlerle ve seçim neticeleri almış olmak gibi batü tasavvurlardan tirihnediği iddiasıdır. nan hükumet partisi mensubları muhmakta Türk milletinin güçlük çekmiyehakkmda şüphe verici hareketlerile millî artık vazReçmek lâzımdır. Bunun yanmArkadaşlar, ceğine eminir. Seçim kanunumm her tar tayin olunarak ellerine buyrultu. iradendn tecellisine mâni olmasını hüda millctin karşısma çıkarak demokrasi vesile ile işaret ettiğimiz kötü kullan lan verilmijtir. Görüyorsumız ki vatandas hÛTriyetkumet parrisince yurda ve millete karşı devrini biz açıyoruz, hürriyeti de biz mağa müsaid hükümler taşımakta olduBöyle olunca baskı yapmak için bir Sşlenmiş ve bütün tarih boyunca unu voriyoruz gibi iddiaların da artık ycri lerini tayinde rfatuf olan ve anayasaya ğu herkesçe bilinmektedir. Buna rağ çok köylere jandarma göndermek fır tubnıyacak bir suç saymaktayız. aykırı bulunan bu kanunlar hakkında, lirılmadıgj kanaatindeyiz. ır.en idarece ve vazifelilerce alınaeak Basbakanın hepsine şamil müşterek bir İdarenln baskısı altında asırlarca esatı tabiatile ortadan kalkmış oluyor bazı tedbirler netieesinde seçimlerin. Bur.dan çıkan mana, hürriyctl ver fadesi vardır ki o da bu salâhiyetler hüDiğer taraftan bucak müdürlpri ve kay zilmiş olan ve son yarım asır içinde de yolunda cereyan edeceği hakkında bize muhalefetin bir türli) yaşayamamış ol mekte olanlann bugüne kadar o hürrl kumet elinde bulunmakla beraber müm teminat verilmek isteniyor. Kaldı ld makamlann köylere giderek veya köydugu bu memlekete yapılabüecek fena. yetin üzerine oturmuş olmalaıınm iti kün olduğu kadar az tatbik edildi&i hubıından evvelki seçimlerden önce de Kileri ayaklarına çağuarak yaptıkları lıklann başında ciddî ve hakikî bir mu r.ifı olur ve bir gün geri almaları ihti usudur. Bunların ne genişlikte tatbik tazyiker de çoktur. Devlet memurlarmhükumet partisinin en salâhiyetli ağızhalefetin bu memlekette yaşanıasma nıalini de hatıra getirir. Diğer tnraltan edildiği ve edilmekte olduğu verilen larmdan verilmiş olan teminatın tatbi dan ve öğretmenlerden seçimi hükumet esmî rakamlara rağmen sahih olarak verilmiyec8ği kanaat!:ıin yer Demokrat Partirin dahi kendiîeri katta ne neticeler verdiği meydandadır. parüsi lehine neticelendirmek vazifesi meydana etme£ Şayed DJ>. yolsuz ve ka fmdan kurulup «rtaya çıkanldığı ma malumumuz değildir. Ancak böyle hül İşin asıl garibi. bir taraftan kısmî mil le köylere gönderilenler de pek çoktur. nasına kadar da gider. Halbuki ha'Ukat (Babıâli, Ankara caddes'ı No. 99. Telefon: 20778) I ; nuıısuz nuıısu cereyan edeceğine bu memle bu degildir. Türk milletinin de bütün kümlerin sade meveud oluşunun dahi letvekili seçimleri için bu teminat ve Bunlardan başka idare âmirlerİDin bazı ; korkutucu ve vicdanlan baskı altında kette yaşayan milyorklarca vatandaşla rüirken öbür taraftan da henüz tama muhtar ve ihtiyar heytelerine talinıat dünya milletleri gibi hilrriyet davasın »ulundurucu tesirleri olduğu asla inkâr mile arkası almmıyan köy muhtarlan vererek seçimleri köy derneginin malu beraber ^kendisinin de inandıgı bdr se. j!da emekler baîüannın zançime zorla sürüklenmiş olmak hatasını j Dİunamaz. Bu tesirlerin mahiyetini iyi6eçimlerindeki yolsuz ve kanunsuz hare matı ojmadan hükumet partisi mensubçok irtikâb etmiş olsaydı msmlekeün yüke kavramış olacak ki Başbakan, uzun ketler devam etmekte bulumıyordu ve larile kapalı odalarda yaptıklan da çok tur. D.P. dtUıilere idareyi terdi etmek hâlâ da devam etmektpdir. Binaenaleyh, görülmüştür. Omın için, «Biz seçimler sek menfaatlerlne olduğu kadar kendi raeylini bir tarafa bırakarak beşer de zaman tatbik edilmemek yüzünden unuhükumet partisinin zihniyet değiştirdiği de yalnız üç bin köye jandarma gön davasına da ihanet etmiş olurdu. rulmuş olan İstiklâî Mahkemeleri KanuA n o n i m S o s y e t e s i n d e n : hasının mllletlerin ldaresinde bulup orDört seçimden edinilen intiba ri kabul etmeğe vaziyet asla müsaid derdik. Baskı ve zor altında devam ettaya koydugu esere bağlı kalmanm nunun henüz yürürlükte olduğunu Başbakan, «İzmiröen sesienin varabigörünmüyor. Hükumet reisinin g>l°l tiği haklunda şikâyet eden koylerin sa leceği köşelere kadar görüşümü isittir memletet için tek çıkar yol olduğu Sa umumî efkâra haürlatmak fırsatını kaşehrinizde Halkevinde söylediği nutkile çırmamıştır. Esasen biz bundan bir seyısı 411 geçnüyor, çlkâyet eden koy mek istiyorum. Ssçimlerin emniyet ye naatindedir. Tarlhte memleketlerine en bir kere daha açığa çıkan fikirler de ne evvel, «icab ederse bu kanunlan, bu Paşabahçe fabrikamızm yeniden kurulmuş en modern fırınlarmda büyük hizmetleri ifa etmiş bir çok dâiddiamızın ayrıca delillerini teşkil eder lerin sayısı 373 ü geçmiyor> deyivermek rid olmadıgı, kanunım vatandaşm rey iddetli hükümleri on kat daha şiddetyapüıp fennl bir sistem üzerinden yüksek kalitede temiz ve dayanıklı olarak hilerin hayatlarını milletkrine hizmet le dava halledilmiş ve işin içinden çıkılmasuniyrti tenıinine yeter olmadıgı ler. lendireceğiz> diyenlerin bugün icra mevimal edilen her nevi ve tipte lâmba. fener ve lüks şişeleri satışa çıkarılmış oknaz. hakkmdaki iddialar doğru değildir> di bekımından meddah olarak bitirdlkle. künde bulunduklarını henüz hatırlamaknııştır. / Receb Pek«rle karsılıkh bürmet Haik vicdanına gömülen bütün bu ha yor. Ber. de İzmirden tam bir yürek ra rine dair nice misaler vardır. ayız. Basbakanın Matbuat Kanunu etİstenildiği kadar derhal tesUmat yapılır ve sipariş kabul edilir. Sayın Receb Pekere cevab verirken kikatler hükumet partisi hakkında hal hatlığı İçinde huzurunuzda diyorum kl Antidemokratik kannnlara dair •afındaki mütalealan ibretle üzerinde sözlerimin hedefînin zihniyet ve fikir km vermiş olduğu hükme mesned teşD.P. Köriişü geçirdiğimiz dört seçimde edindiğimiz EMNİYET VEREN MARKALARINA DİKKAT [urulacak değerdedir. Bakmız, Başbakan ler olduğunu, şahsî olarak karşüıklı kil etmektedir. acı tecrübeler, şartlar degişmedikçe emHükumet partisinin zihniyetine dalr :Şikâyet edilen Basın Kanunu Türk bahürmetten başfca aramızda hiç bir me «Seçimlere iştirak vazife değil, haktır» Satış yeri: Tahtakale Telefon sokak Tomruk çıkmazı 60/1 niyet verici olmıyan seçimlere lştirai olan kısa izahımıa burada bırakarak ınmı asilleştirecoktir, ulvileştirecektrr> sele bulunmadığmı aöylemegi darri zaid Sipariş için müracaat yeri: Paşabahçe Sahibmolla caddest Bütün bu vaziyetler karşısuıda ve ge etmek doğru değildir. Geçirdiğimiz acı şimdi sözü sayın Basbakanın antidecnok diyor. Bayıyorum. çirdiğimiz dört seçknde şahid olduğu tecrübeler günlük emir ve tamimlerin ratüc kanunlar hakkmdaki mütalealarma Başbakanra nntknmın tesirleri Basının ne olduğu, faydalari ve mahmuz acı tecrübeler neticesi olarak se veya şahsi teminatlann görgüsüna si intikal ettireceğiz. DP. bugünkü mevzu zurlan cümle âlemce malumdur. Ben Arkadaşlar, Başbakanın nutkunun ununlukla karşıladığımm bu vesile ile dar aldanmış olduğunu onlarm da ?ğızçime gtrmedik. Bu hareketimizin «gay gınarak seçimlere iştirak etmemize İm atımız arasında tek partili idareye mesanunu yapacağım da Türkiyede basını tekrarlamak isterim. mumî olarak yapügı tesir, «efle «öylllarından işitecektîr. kân vermemektedir. Seçim kanunu h a i rimeşru> kelimesile tavsif edilmesini ned teşkil eden antidemokratik kanun asilleştheceğim, ulvileştireceğim deyeyim kt hükumet partisinln bu memYeni demokrasi dünyası Sevgili arkadflşlarım; Demokrat Pnrtt hayretle ve esefle karşüıyoruz. Hayret kında karşı tarafın mütalealanna ge ların hâlâ ayakta durduğu kanaatini mek, basının tarihine mal olmuş, tarileiette bugün hAMm olaa duygu ve lince, Başbakan yeryüzünün hiç bir ye çimdiye kadar olduğu gibi bugtin de ifalda:e?inde vazife alan arkadaşlir memediyorum; çünkü bizzat hükumetin ve «Yurdda sulh, dünyada sulh> düstuinden tegafül etmek demektir. düşüncelerle uzaktan daiıl teması kayrlnde ideal ve kusursuz bir seçim sekll gitslnler, runa candan bağlı olan milletimizin hay leketin neresine giderlerse betroiş oMug« hlseinl vermesldlr. Bu hükumet partlsinin yukarıda da aöyledigl yoktur, her yerde seçimlerde hâdiseler dede ısrar etmektedir. Çok partili idaSeçünlere iştirak etmeme hfjkımız tarafından kend'lerine karsı miz hakikatleri en az bizdm kadar bilreye geçiîimlz taröırne kadar mllll hâsiyet ve istiklâlini korumak hususunda memkkette herkesin blldlği hakikatleçıkabilir gibi umumî mütalealan diline sabotaj değildir ne kadar hassas ise, ittifaklarına ve dost büyük sevgi ve ltimad teza'nürleri gHsrın en yüksei mes'ullyet mevkünde bu diklerine kaniiz. Esef ediyorum, çünkü dolayarak seçim kanununun tadili za kimiyet esasına dayanan bir anayasaterilmesi öyle anlaşıhyor ki hükımet Partimlzin kısmî seçimlere iştirak etBaşbakanlık mevkiinde olan bir zatm nın mevcudiyetine ragmen rakibsîz olaluklarma sadakatte de aynı derecede lunan bir zatın reeml agsnda ne şeklirureHni lnkâr etmege calışmaktadır. Bu partist erkâmnda büjiik bir telâş ve lere girdiginl bütün vataadaster hay tabirleri yerinde kullanmadığını ve par arada DJ>. tarafından bu kanun hak rak mtmlekette hükümran olabümesini memek kararı tamamile dahilî bir me hassas olduğu bütün dünyaca malumtimizi hiçbir sebeb meveud olmadan baska türlü izah etmek mümkün de&U ele olduğu halde Basbakanın beyanna dur. Yeni bir sulh ve demokrasi dünya hiddet ujacdırmaktadır. r^tle görm'üş olacaklardır. kında verilen tekliflerine de alaylı bir «gayrimeşru surette hareket etmekle» dir. Bu vEkıayı tahllle geçecek olursak, memizdeki bir fıkrayı Amerika Cumhur sı kurmak, esH tecavüz ve müdahale İsfce bu hiddet saikasile partimize Rar lisanla dokunmaktadır. Başbakanın Uert sürdügfl tddialarm suçlandırdığını görüyoruz. Gayrimesru tek partî idaresl ya kuvvetlnl kanunlar Başkanı Truman'uı nutkundaki bir fık siyasetini ortadan kaldırarak hakikî bir şı caı>dan bir alâia gösteren asil ve şuçofeunun istinad ettirilmelc istenildiâl Seçim kanunlarınm esaslan demek gayrikamınî demektir. Halbuki dan alarak ayakta durabilnüş, yahud aya benzeterek bundan garib manalar dünya işbirliği temin etmek yolundaki Uılu h&lkımizı (kara kalabaLık, sokak delU resroiyetten başka Wr şey deglldlr. Şayed bu yolu bizim ihtiyar etme bütün kanunlar demokratik olduğu hal :ikarması ve bu iştirak etmeme kararını Demokrat Partinin aldığı karar gayrikalabaUgı) gibi çirkin sözlerle guya tezmesaiye cihanın sair demokrat milletleHalbuki resmiyet veya resînl agıadan yif etmek istiyenlere halka karşı çöstermesru ve gayrikanunî değildir. Seçime miz lâzım gelse çok şeyler bulup orta de kanun dışı aorlamalara geçerek a sabotaj sayması, üzerinde dikkatle söylenmlş olmak Mdialan <spat edilmls rile beraber katılmak Türk millet için ya koyabileceğimizden emin olabüirler. başka partilerin meydana gelmesine mâ urulacak bir noktadır. meğe mecbur olduklan hizmet vazifesikasöyeler d«*eceetne asîa çıfemnnaa. Btr iştirak edip etmemek Türk Anayasasmhaklı ve insanî bir vazifedir. ni haürlarmak isteriz. FiIhaMka her memleketin her şeyde ni bulunmuş veyahud da Halk Partisitthamlara cevab vatandasın haküadır, vazüesi değiL kaç rakam söylemekl* de haüka.Üerin Partimizin bütün engellere rağmen Biz, İç davalarınıır hakkmda memledegiştirilebUeceğlnl sanmak büyiüc bir Demokrat Parti esasen vatandaşa mü olduğu gibi kendine mahsus bir de 9e nin sahib olduğu programdan ve takib Sevgilt vatandaşlar, Demokrat Paıtıtemadiyen vazife ve külfet yükliyen ve çim kanunu vardır. Fakat bütün seçim etmekte bulunduğu politikadan başko et umuml efkârına ve partimizin de Türkiyenin süratli bir demokratik gegaflet olur. nin kuTuhışundan bugüne '^adar kendi oolan hak sahibi tanunak istemiyen bir kanunlarmda ihmali asla caiz olmıyan düçünceye sahib vatandaşlar bulun mokratik prensiplerine dayanarak her lişme göstermesi yolundaki çalışmaları progr^n:ın& tamamile sadık kalara'î taHakikate uymryan resm! beyanatlazihniyetle mücadele halinde olduğunu bazı esaslar vardır ki bunlar seçkn ka mamıştır. DemokTat Partinin kurulma hangi bir karar alırken haricde bunun bu maksadın da bir an evvel husulünü kib «ttlgi açık ve samiml siyasetin halrm bir çok misallerle heTgün karşılaşnunlarmda temel olarak yer alırlar. sile bütün milletçe yetismesi tarzı, hattâ şekilde karşılanacağuıı ve ne gibi temin edecek kadar ehemmiyctli ve şe kımızın büyük ekseriyeti tarafmdan makta olan halkımızın bunlar hakkında bümektedir. Saynı Receb Peker rey kulBunlar ise reylerin gizliliği, tasnifin a Serbest Fırkanın zafer şenliklerinin de efsirlere yol açacağmı asla düşünmeyiz. reflidir. tasıib ecildiğini göımekle çok bahtivercigi hüküm kat'l olaralc menfldlr. O lanmayı Anayasaya rağmen vatandaş için '.niyeti ve bütün seçim muamelelerivam ettiği tarihlerde bile çok kısa bir Geçen sene gene şimdikina benzer seyarız. kadar ki bu memlekette iki türlü haki bir vazife sayarak ve siperde askerliğin Program meselesi girmemek kat oldugıına, artık berkes kanaat getir de vazife oldufunu tutturarak aslında nin idareye ve vazifelilere emniyet esa zaman içinde iktidardakleri telâşa dü eblerle belediye seçimine Arkadaşlar; Şu son kısmî seçimlere gbmemek kamekt^dir Haükatin kendisüe resmî ha vatandaf hakkı olan rey kullanmayı si sına, umuanî efkâra ve âmme vicdanı gürecek mevcudiyet göstermesi bu ü caYarını verdiğimiz zaman hükumet parBaşbakan Demokrat Partinin kendi reıımjzın da daha şimdiden Türk umu» kikat arasmda her zanaan münasebet ara perde vazifesmi terketmiş bir askerin na emniyet veren prensipe dayanmış çüncü jıkkm asla varid olmadıgmın isi bizi Balkan komitacılığile, komünist likle, işbirliği yapmakla itham edecek büyük kongresi tarafından müzakere mi efkârınca çok müsaid karşı landıgım, katl delilidir. manın beyhude oktufu kanaatt artıfe bu suçuna benzetmek istemefctedir. Sözleri olmalarıdır. aküğımiz kadar ileri gitmişti. Bu sefer gene tabl edUmiş bir programa değil, sadece bir memleketin her tarafından memlekette yerleşmeğe başlamıştır. Hü. mi mazur görsünler, böyle bir muhake Muhalefet karşısmda C.H.P. nîn durumu «Türk milleti tek parti sisteminl yenin başka şekillerle tatbik edilmek program taslagına malik olduğunu söy yuzlerce telgrafa dayanarak söyliyebikumet partlsl yalnıa bu vak'ayı lcavm me tarzmın hakikate uymaktan ziyade Başka memleketlerde seçim kanunlastendiğini görüyoruz. Harict siyaseti severek benimsememiştir» suretile partimize karşı ciddî bir liriz. Son ziyaretlm esnasında •Lesadüfen mış olaydı sözlerlnde ve 'ddialannds safsataya kaçar mahiyette olduğunu rmda noksanlar bulunabilir. Ama bizimp menfaattne olarak, iç tenkidde değil sadece alaylı bir tarizde İzmırde bulunan hükumet reisinin Haldaha ikna edici bir samimlyete erişe söylemeden geçemiyeceğim. Seçimlerir kl gibisine raslamak kolay bir keyfiyet Görülüyor ki Türk milleti tek parti vazife sayıldığı belki bir iki memleket değildir. Şunu söyliyelim ki Başbakanın idaresini istiyerek, severek benimsemiş iyaset aleti olarak kullanmak gibi za bulunmak istiyor. Kongremizin parti kevinde söylediği nutuktan Partimiz gösterilebilir, fakat buralarda da seçime dediği gibi bir seçim kanunu teklif et değil, bu idare ona kabul ettirilmiştir. •arlı bir yolda hâlâ ısrar edenlere bu programı hakkında hiçbn tadil teklifin hakkinaa yersiz ve haksız &enkidl°rde Basbakanın zikrettiği rakamlara dair bulunmssı, beııi bu konuşmamda yer ştirak etmemek nihayet ufak bir para miş değiliz. Ancak acele olarak az O halde tek parti emrivakii ya fiilî du latalı yoldan dönmelerini tavsiye etmek de dahi bulunmaması bunun tamamile Kütahyada 756 köy olduğunu ve muhcezasile müeyyidelendirilmiştir. Esasen münakaşayı davet etsin diye tadil tek rum, ya kanunlara dayanılarak yürütü razifemizdir. O eski isnadlar halkımız benimsendiğinin en bariz delilidir. Hü yer kenoislne cevab vermek mecburiystar seçjmlerinde bunlardan yalnız 45 lne biraz düşünülecek olursa vicdan hürri lifimizi mümkün olduğu kadar sade ve lebilmiş, yahud da kanun dışı zorlama arafmdan nasıl nefretle reddedilmişse, kumet partisi daha partimizin kuruldu tinde bıraktı. Maamafih bu cevablan jandarma gönderildiginl söylemekle verirken partimizin daşünce ve faahyet yetile ve reylerin gfelüiği esasile rey mahdud noktalara inhisar ettirdik. Şu lar mahsulü olarak yaşayabihniştir. Bi limdiki yersiz ve haksız tefsirlerin ise ğu günlerde programımın kendi prograKüt&hyada muhtar seçimlerinin kanuntarzları hakkında sizlere kâfı derecede lynı akıbete uğracayacağından asla mile mukayese ve tenkid hevesine kapıl izahat vermek fırsatmı bulduğumu zansuzltfc içtpde ve baskı altmda cereyari vermenin bir vazife sayılarak kanuni rası da açık bir hakikattir ki biz gök zim kanaatimiz odur ki tek parti em üphe etmiyoruz. mış ve bu tenkidleri neşredcceğini iîân nediyorum. etüği hakikatmln değişürilemiyecîğini mecburiyet altrna alınması hususları te ten ideal bir seçim kanunu indirip tek rivakii kanun dışı zorlamalarda değil, Türk milletinin Wr yildanberi kendi etmişse de, yapılan mukayesenin kendi sananlara şaşmak icab eder. Çofe muhte lif olunamaz. Çünkü reylerin gizliliği lif etmiş olsaydık sayın Basbakanın ve mesnedini bugün antidemdkratik kaUrriyet ve demokrasi davasını gerçelt programı aleylıine çıktığını görünce bu Bugüne kadar bütün kuvvetini milmelöir ki 46 köye glden jandarmalar esas olunca rey kullanmayı bir va arkadaşlarınm onu dahi küçülteeek ted nunlar diye bilinen hükümlerde buleştirmek için gösterdiği canlı hamlenin meseleden hiç bahsetmiyecek kadar di letrn sevgi ve güveninden alan Demokresmen gitmla olanlardır Jlesmî olmi zife sayarak vatandaşı sandık ba birler ve cihetler bulmalarmda zorluk muştur. getirtmek ve sandığa bir zarf çekmiyeceklerine kimsenin çüphesi rat Parti melmeketin yakın bir ibtikbüyük dünya dernokrasilerinde memle rayet göstermişti. yarak muhtar seçtmlerinde kaç köye Şimdi sayın Başbakan bu kaçırulmaz etimiz için hakikî bir sevgi ve alâka balde lâyık olduğu demokratik inîtşafa jandaıma gitmls olduğunu Başbakan attırmak mümkün olsa dahi zarfm yoktur. Çünkü bu gibi sudan sebeblerle Başbakan bu vakıayı galiba unuitnuş nail ojacağtna ve hiç bir kuvvetin nnîlS bilemezse belld mazurdur. Hakikaten çine boş kâgıd koymaktan veya san reddin ifade ettiği mana eldeki ianunla sarahat karşısmda millî iradenin teceî ıvaadıtdığını Cumhur Relsl Trumanm resm) ağ'.zlardan çıkmış olsa dahi Xü dıgra zarf] boş olarak atmaktan vataa. henüz yapılacak işler meveud olduğunu lisine mâni olacak ve vatandas hürri tmerikan kongresine yaptığı teklifle olmalı ki programlar arasmda bir mu lradonin bu tezahürünü önliyemiyecegiüsbet bir şekilde gördük. Atlantik be kayeseye yol açabilecek böyle bir yeni ne kat'î surette inanmış bulunuyorurn. tahya vilayetinde seçimler esnasında yai daşı n^fnedecek müeyyide tasavvur o teessürle söyliyelim ki hükumet partisi yetini tahdide uğrataoak kanunların annamesi idealine uygun yeni bir sulh tarizden çekinmiyor. Hukukî ve iktisadî Bu inanı, yüksek huzurunuzda bir defa nız 45 köye jandarma gönderilmiş oldu lnnamaz. Kaldı ki seçime iştirak vatan tuttuğu yol ve alttan alta yaptığı pro mevcudiyetini kabul ile bunlarm tadili e demokrasi dünyası kurmak ve Birleş kültür seviyeleri böyle bir mukayese daha tekrarlarken memleketin b<lyüic ğu hakikatini bir arastırma 'îeticesine ka daş İçin ister bir hak, îster vaaife ol pagandalarla muhalefetin bu memleket yollarmdan bahsedecek yerde bunlarm iş Milletler teşekkülünü hakikaten bu yapmağa imkân verebilecek mütehassıs ekseriyeti gibi sizlerin de bu hufu: dar kabul etmekte de biz mazııruz. Çün s<m rey sahibleri kullanacaUarı reyle ie yaşryamıyacağı hakkmdaki kanaaün tarih ve menşelerine dönerek bugün için kanaatlerinîze tercüman oU nve lâyık şekle koymak hususunda laıın reylerine müracaat edecek olursa kü meselâ, çok iyl blliyoruz ki istanbul rirün ueUcelerinden emln olmazlarsa el kökleşmesine çalışmaktadır. Bunlar hü hiçbir faydası ve yeri olmıyan sözlerle kumet partisine hâkim olan çok zararlı meseleyi örtmeğe çalışması umumî ef tılan bu kuvvetli adımı büyük bir mem böyle bir alay mevzuu seçmekle ne ka duğumu Umld etmekle bahtiyanm.> da milletvekili seçimlerini tamanüle' içinde toplamak maksadile meydana geürilen bu eser, Yaşar Nabi tarafından hazırlanmıştır. Içinde yer alau hikâyeciler §unlardır: Boccacio, Voltaire, Hoffmann, Puşkin, Gogol. Dickens, Merimee, Dostoyevskı. E.A. Poe, A. Dudet, Maupassant, Çehov, O'Henry, Gorki, Tömörkeny, Bunin, Thomas Mann, Kipling, İstrati, Mansfield. IŞGAL AL^IOA ANTİKALAR Pangaltı A K I N Sinenasında SEVEN NE YAPMAZ I I Hububat Unfarı. Böharat. Kakao DIŞTABIBI BURHAN CEN \ Türkiye Şişe ve Cam Fabrikalan LÂMBA. FENER ve LÜKS ŞİŞELERİ